Beleidsnota Sociale Economie 2014-2019 Kick-Off Analyse Participatieladder Zuid-West-Vlaanderen Uitdaging participatie van de sociaal zwakkeren aan de samenleving, verhogen Hoe activeren op de arbeidsmarkt Omwille van financieel toekomstperspectief hoger gevoel van eigenwaarde mensen uit hun sociaal isolement Inleiding Dus Maximale creatie tewerkstellingsplaatsen voor personen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt private werkgevers te stimuleren doorstroomtrajecten voor personen die niet meer thuis horen in de sociale economie meerwaarde van de samenwerking met lokale actoren erkennen 1 2
Algemeen Werkzaamheid Werkloosheid Werkvormen in sociale economie Omgevingsanalyse Werkzaamheid Vlaamse regering kiest werkzaamheidsgraad van 76% als doelstelling momenteel <72% betekent 156.000 Vlamingen extra aan het werk! grootste uitdaging kansengroepen ~ arbeidsdeelname stuk lager dan het Vlaams gemiddelde geboren zijn buiten de Europese Unie (EU) 54,9% 55-plussers 42,9% Laaggeschoolden 52,9% Arbeidsgehandicapten 40,4% Algemeen Moeilijk herstel van negatieve impact financieel economische crisis Werkloosheidscijfers historisch hoog niveau Prognose (5j) dalen niet tot onder het pre-crisisniveau Werkloosheid Werkzoekenden uit de kansengroepen = 73% van de NWWZ 50% meer dan 1 kansengroep 83% van personen met een arbeidshandicap, behoort minstens tot twee kansengroepen Werkloosheidsduur Oplopend dalende kans op herintrede op de AM KANSENGROEPEN vijftigplussers, allochtonen, personen met een arbeidshandicap, kortgeschoolden 3 4
Werkloosheid Potentiële doelgroep sociale economie Sociale economie als opstap (nog) niet klaar voor NEC Competentieversterking of ondersteuning nodig Mensen voor wie SE nodig of wenselijk is, maar zonder toegang op vandaag 63.219 ICF Werkvormen in Sociale Economie onder-en oververtegenwoordiging Vrouwen in de meeste programma s ondervertegenwoordigd Personen met een arbeidshandicap zijn overal sterk vertegenwoordigd, tenzij in het dienstenchequesegment invoeg Allochtonen doorgaans goed vertegenwoordigd, uitgezonderd in BW Populatie in sociale economie vergrijsd Aandeel in programma s aandeel in werkende populatie oververtegenwoordiging 50+ in SW en LDE Uitstroom naar werk Uitstroom naar werk sociale werkplaatsen 2013 (3,8%) 2012(5,4%) lokale diensteneconomie 2013 (11,8%) 2012(9%) Arbeidszorg Invoegbedrijven stijging van de uitstroom tot 27,9% in 2013 International Classification of Functioning, Disability and Health ICF internationaal classificatiesysteem erkend door de Wereldgezondheidsorganisatie brengt het functioneren van een individu in kaart nieuwe methodiek stapt af van symptoom criteria ICF nog in kinderschoenen 2.600 vacatures per jaar volstaan niet werkgevers en werknemers vinden elkaar niet arbeidsplaatsen gaan niet altijd naar de personen met de grootste afstand doorstroom naar de reguliere arbeidsmarkt is minimaal 1. Iedereen aan het werk/iedereen participeert 2. Lokaal maatschappelijk surplus realiseren 3. Investeren in een duurzame toekomst voor Vlaanderen Strategische en operationele doelstellingen 5 6
OD 1.1 Collectieve inschakeling in een reguliere context OD 1.2 Tijdelijke competentieversterke nde trajecten met een lokale inslag OD 1.3 Zoveel mogelijk kansen creëren via doorstroom Iedereen aan het werk/iedereen participeert Strategische en operationele doelstellingen (2) Principe Iedereen participeert op de reguliere arbeidsmarkt, met of zonder ondersteuning Voor sommigen sociale economie ~ gesubsidieerde reguliere tewerkstelling niet mogelijk werk-en zorgtrajecten ~ MMPP, in armoede, + stap naar (betaald) werk = (nu) (te) moeilijk Decreten -van start begin 2015 bijzondere aandacht voor doorstroom Evaluatie de decreten Bijsturing indien nodig maximale gelijkschakeling van alle overheidstussenkomsten (decreet maatwerk) beperkt groeipad voor de sociale economie (3) via een inclusieve economie = nieuwe kansen voor wie ondersteuning nodig heeft Maatwerkdecreet kans voor alle ondernemers -vorm geven aan inclusief verhaal Lokale diensteneconomie lokale besturen, vorm geven aan aanvullende dienstverlening via competentieversterkende trajecten Doorstroomtraject bijkomende ondersteuning reguliere werkgevers Doelgroepwerknemers! Zonder regelmatige marktwerking te verstoren 7 8
OD 1.1 Collectieve inschakeling in een reguliere context Maatwerk: voor personen met een arbeidsbeperking arbeidshandicap medische, mentale, psychische of psychosociale problematiek langdurig werklozen die gaandeweg een aantal competenties hebben verloren VDAB: Indiceert Rendementsverlies begeleidingsnood waakt over juiste ondersteuning OD 1.2 Tijdelijke competentieversterkende trajecten met een lokale inslag lokale diensteneconomie verbinden maatschappelijke diensten talenten van personen die door omstandigheden waarin ze verkeerden een tijdlang niet actief geweest zijn op de arbeidsmarkt kans om opnieuw aansluiting te vinden met de reguliere arbeidsmarkt zelfredzaamheid verhogen hindernissen en obstakels overwinnen tijdelijke begeleide tewerkstelling OD 1.1 Collectieve inschakeling in een reguliere context Maatwerk: Voor alle ondernemers ~ Zoveel mogelijk mensen in een reguliere context Groter jobpotentieel Doorstroom faciliteren Finaliseren principieel besluit Impact opvolgen Ev bijsturen Begeleide overgang voor SW en BW OD 1.2 Tijdelijke competentieversterkende trajecten met een lokale inslag focus Competentieversterkend traject individuele talenten en ambities vraag en aanbod op de arbeidsmarkt optimaal afstemmen maatschappelijk noodzakelijke en gewenste dienstverlening zorgsectoren sociale huisvesting andere stedelijke problematieken (mobiliteit, armoede, ) principiële besluit zo snel mogelijk voor definitieve goedkeuring omslag naar een meer doorstroomgerichte maatregel maken 9 10
OD 1.3 Zoveel mogelijk kansen creëren via doorstroom Aanbod [binnen SE]optimaliseren onderbenutte plaatsen te herverdelen naar organisaties met een groter arbeidspotentieel maatregelen dan ook voorbehouden voor die mensen die er echt nood aan hebben Groeipad voor meest doorstroom stimulerende maatregelen Werk-Zorgtrajecten voor wie niet, nog niet of niet meer kan werken meest passende vervolgtraject? OD 1.4 De bevoegdheden van 6e staatshervorming Vlaams beleid Het Samenwerkingsakkoord van 30 mei 2005 Invoeg, sociale werkplaatsen, ondersteuningsstructuren en lokale diensteneconomie Overheveling beleidsruimte = minder administratieve last Sociale INschakelingsEconomie(SINE) Activering van werkloosheidsuitkering Overheveling integratiein de bestaande sociale economiemaatregelen! = administratieve vereenvoudiging OD 1.3 Zoveel mogelijk kansen creëren via doorstroom via instroom in de reguliere economie ~ drempel naar doorstroom lager is als al in een reguliere context gewerkt wordt drempel verlagen voor reguliere bedrijven om mee te werken aan doorstroom ~ moeillijkreguliere bedrijven vinden die kans willen geven aan doorstromers uit SE OP ESF 2014-2020 Doorstroombegeleiding Doorstroombegeleider via het ESF-Agentschap OD 2.1 Klaverbladen lokale diensteneconomie OD 2.2 Ondersteuning van de lokale regierol Lokaal maatschappelijk surplus realiseren Strategische en operationele doelstellingen 11 12
duidelijke doelstelling en taakstelling ten aanzien van de lokale besturen meer vertrouwen en meer verantwoordelijkheid versterken bestuurskracht en autonomie bijkomende bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden (volgens schaal) regisseur zijn van het beleid dat gevoerd wordt op hun grondgebied versterken dynamiek regiovorming aantal intermediaire niveaus drastisch te verminderen zoveel mogelijk samenvallende samenwerkingsverbanden OD 2.1 Klaverbladen lokale diensteneconomie lokale diensteneconomie verbinding Kansen arbeidsvraag en -aanbod in zorg te verbinden toegankelijke variant voor falende markt gezinsondersteunende diensten die ingaan tegen de mechanismen die armoede veroorzaken (2) Vlaamse klaverbladen van de lokale diensteneconomie welzijn, volksgezondheid en gezin actieplan werk maken van werk in de zorgsector instroom in de zorgberoepen toenemende uitstroom op te vangen logistieke en aanvullende thuiszorg stimuleren de ontwikkeling van een buurtgerichte benadering versterken van de kinderopvang kwantitatieve en kwalitatieve uitbouw beschikbaarheid van betaalbare kinderopvang potentieel van een aantal nieuwe klaverbladen te onderzoeken OD 2.2 Ondersteuning van de lokale regierol Niet alle maatschappelijke noden worden best op het Vlaamse niveau aangepakt, dus instrumenten voor lokale besturen Zoals Dienstverlening binnen LDE maatwerkafdeling opstarten enclavewerking onderzoeken sociale criteria in overheidsopdrachten onderzoeken mogelijkheden beleidsruimte steden criteria vastgelegd voor de toewijzing van de ondersteuning van die regierol worden herbekeken 13 14
OD 3.1 Toegevoegde waarde creëren door duurzaam ondernemerschap OD 3.2 Duurzaam ondernemerschap bevorderen bij besturen OD 3.3 Ondernemers ondersteunen om het competitief voordeel MVO te benutten Investeren in een duurzame toekomst voor Vlaanderen Strategische en operationele doelstellingen (2) Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen beleid sociale economie ondersteunt niet alleen ondernemers met een sociaal hart, maar alle ondernemers i.f.v. algemene verspreiding MVO appèlop maatschappelijke verantwoordelijkheid ondernemers ~ MVO versterkt de concurrentiepositie Innovatie en ondernemerschap zijn bij uitstek de hefbomen voor duurzame oplossingen voor grote maatschappelijke problemen integrale benadering van ondernemers zowel op vlak people, planet als profit Geloof in de kracht van sociaal ondernemerschap (3) Sociale Economie focus = people sociaal ondernemerschap verbinden ondernemers en overheidsbeleid ondersteunen minder en eenvoudigere structuren instrumenten met snellere en eenvoudigere procedures, meer transparantie en een klantvriendelijke één-loketfunctie coöperatief ondernemen ~ stimuleren een ondernemende cultuur 15 16
OD 3.1 Toegevoegde waarde creëren door duurzaam ondernemerschap Duurzaam ondernemen = sociaal ondernemen + coöperatief ondernemen Sociaal ondernemerschap alle kansen geven ondersteuningsaanbod resultaatsgericht complementair aan het instrumentarium NEC + verdere uitvoering van het [ondersteunings]decreet impact evalueren hefboomeffecten op langere termijn cruciaal dat dit aanbod complementair afgestemd is op de engagementen in het regeerakkoord OD 3.1 Toegevoegde waarde creëren door duurzaam ondernemerschap Bestaande instrumenten Trividend, het Vlaams Participatiefonds Sociaal Investeringsfonds (SIFO) efficiënter gemaakt Nieuwe optie sociale impactmeting een hulpmiddel? zichtbaar en meetbaar Beoordeling hefboomeffect van geboden ondersteuning OD 3.1 Toegevoegde waarde creëren door duurzaam ondernemerschap Sociale ondernemers ondersteunen op zoek naar innovatieve antwoorden voor sociale/maatschappelijke problemen = vaak nieuwe en hybride business modellen relatief hoog investeringsrisico gematigd financieel rendement beperkte toegang tot kapitaal versterkt sociale missie laten primeren op het financiële rendement om precies dezelfde reden drempels bij de toegang tot overheidssteun OD 3.1 Toegevoegde waarde creëren door duurzaam ondernemerschap coöperatief ondernemen maatschappelijk meerwaarde = participatief = burgers en verenigingen te verbinden rond de uitdagingen waarmee ze geconfronteerd worden = middel voor uiteenlopende doelstellingen Verhoogt zelfredzaamheid van de samenleving moet door de overheid ondersteund worden dmvinstrumenten en informatie Ontwikkeling van bruikbare organisatiemodellen Ontwikkeling van een communicatieplan, in dialoog met de stakeholders Steun aan startende ondernemingen 17 18
OD 3.2 Duurzaam ondernemerschap bevorderen bij besturen Duurzaam en ethisch aankoopbeleid ~ overheidsaankopen een belangrijke hefboom aankoopprocedures die effectief bijdragen aan de duurzaamheid van onze leveranciers (= bijsturen) Richtlijn EC 2014/24 (overheidsopdrachten) Faciliteren samenwerking reguliere ondernemers sociale ondernemingen Mogelijkheid tot voorbehouden opdrachten (overweging 36) Verkennen Vlaamse Overheid als voorbeeld, WSE als trekker OD 3.3 Ondernemers ondersteunen om het competitief voordeel MVO te benutten Overheid moet drempel verlagen en ondersteunen Ondernemers met één stem benaderen opteren voor internationaal gevalideerde standaarden sectorale benadering als katalysator gelijkaardige uitdagingen = drempelverlagend + gericht MVOondersteuningsaanbod concept ketenverantwoordelijkheid eigen waardeketen identificeren plaats in de keten erkennen bewustwording hierrond verhogen lijkt een must OD 3.3 Ondernemers ondersteunen om het competitief voordeel MVO te benutten Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen = kadert voor alle beleid en het handelen van de onderneming = motor voor innovatie = competitief voordeel maatschappelijke impact kennen + communiceren OD 3.3 Ondernemers ondersteunen om het competitief voordeel MVO te benutten MVO Vlaanderen blijft dé referentie op vlak van duurzaam ondernemerschap = digitaal kenniscentrum (DKC) ruim aanbod aan instrumenten en informatie inspireert en informeert Te optimaliseren in overleg met bedrijvennetwerken Aandacht voor duurzaam ondernemen in het onderwijs i.s.m. collega-ministers onderwijs, werk en economie 19 20
21