brugge.be/fairtrade NOORD-ZUID FAIR TRADE SCHOLENBROCHURE 2017-2018
INHOUD VOOR WOORD Beste directie en leerkracht, Tegen 2020 wil België het Land van de Fair Trade zijn. Een mooi vooruitzicht waar wij graag aan meewerken. 04 wat is fair trade? 06 FAIR TRADE OP JOUW SCHOOL 09 TIJD VOOR FAIR TRADE ACTIE Brugge is sinds 2008 een Fair Trade Stad, wat betekent dat 2018 een feestjaar wordt. Eerlijke handel zal het komende jaar vaak in de kijker worden gezet en ook scholen kunnen hun steentje daartoe bijdragen. Brugge telt momenteel 31 Fair Trade Scholen, maar dat kunnen er uiteraard nog meer worden. Wie Fair Trade School wil worden, kan zich hiervoor registreren via het inschrijvingsformulier op pagina 13. De Noord-Zuiddienst heeft voor alle Fair Trade Scholen opnieuw een mooi aanbod uitgewerkt zoals een Fair Trade Scholen Caravaan tijdens de Week van de Fair Trade. Je leest er meer over op pagina 9. 05 fair trade- PRODUCTEN BESTELLEN 10 TEAMBUILDING OF PEDAGOGISCHE STUDIEDAG 11 ALLE FAIR TRADE SCHOLEN WELKOM IN HET STADHUIS Op maandag 9 oktober 2017 nodigen we ook alle Fair Trade Scholen uit om hun titel bij een glaasje in het Stadhuis te herbevestigen (pagina 11). Naast tips en tricks, vind je ook nog eens het waarom van dit alles. Waarom is het belangrijk om eerlijke handel te ondersteunen? Omdat eerlijke handel nog steeds een belangrijke hefboom voor ontwikkeling is. Boeren en boerinnen die onze koffie, cacao of rijst produceren vragen geen medelijden of liefdadigheid, maar wel een eerlijke prijs voor hun product. Groot gelijk dus om met Fair Trade aan de slag te gaan op school! We wensen jullie alle succes toe bij jullie fairtrade-acties dit schooljaar en hou ons vooral op de hoogte! 12 PROMOTIE- MATERIAAL 13 15 AANVRAAG TITEL FAIR TRADE SCHOOL HERBEVESTIGING TITEL FAIR TRADE SCHOOL Renaat Landuyt Burgemeester Dirk De fauw Schepen voor Noord-Zuidbeleid 17 NOTITIES 18 colofon 2 3
WAT IS FAIR TRADE? FAIRTRADEPRODUCTEN BESTELLEN Weet je niet zeker of jouw leverancier of cateraar fairtradeproducten in zijn gamma heeft? Vraag ernaar! Alleen zo kan hij deze producten leren kennen en opnemen in het aanbod. Fairtradeproducten nodig op school voor een opendeurdag, een afscheidsdrink, een mondiale dag, de mini-onderneming of wereldwinkel op school? Oxfam Wereldwinkel Brugge en Solucious hebben een groot assortiment en leveren bij jou op school. Oxfam Wereldwinkel Brugge Geen zin om zelf naar de winkel te rijden of heb je grote hoeveelheden nodig? Plaats je bestelling bij Oxfam Wereldwinkel Brugge en zij leveren op school. Als je tijdig reserveert, kan je er ook terecht voor koffiemachines en -tassen voor de organisatie van je fairtradeontbijt of Koffiestopactie. Fair Trade Meer info: www.oxfambrugge.be 1 3 De boer krijgt een eerlijke prijs voor zijn producten. Er zijn zo weinig mogelijk handelaars tussen de boer en de koper. Respect voor de mens: geen kinderarbeid, geen discriminatie, een gezonde werkplaats, recht op een vakbond 2 4 De boer krijgt ook een premie die ze investeren in hun gemeenschap. Ongeveer 44% gaat naar technieken voor landbouw en 24% gaat naar onderwijs. Respect voor het milieu: geen pesticiden. Je kan de grootverbruikcentrale Cash & Carry een bezoek brengen met je klas én een vorming volgen rond eerlijke handel (meer info hierover vind je terug in de brochure Noord-Zuid in de klas, pagina 23-25). Oxfam Wereldwinkel Brugge TIP Er zijn meer dan 1.700 fairtradeproducten op de markt, genoeg om ook in de minionderneming met het thema eerlijke handel aan de slag te gaan. Door producten te kopen met het Fair Trade label garandeer je een waardig bestaan voor de boer in het Zuiden. In alle supermarkten zijn fairtradeproducten te verkrijgen. Solucious Solucious is een groothandel in food- en nonfoodproducten. Van drank, over fruit tot brood. En ze hebben een groot assortiment bio- en fairtradeproducten dat bij jullie op school geleverd kan worden. Meer info: www.solucious.be Solucious 4 5
FAIR TRADE OP JOUW SCHOOL... DE CHECKLIST 5 klas Fair Trade in beeld Hoe leg je eerlijke handel op een korte, eenvoudige en sprekende manier uit aan je leerlingen en/of collega s? Fair Trade vindt aansluiting bij verschillende vakken (Engels, Nederlands, economie, aardrijkskunde, zedenleer, godsdienst, ). Op YouTube en schooltv vind je met het trefwoord Fair Trade gegarandeerd inspiratie: Sint-Jozefinstituut ASO WAT IS FAIR TRADE? ALLE KAARTEN OP TAFEL MAKE A DIFFERENCE WITH 1X A DAY FAIRTRADE FAIR TRADE: A JUST WORLD STARTS WITH YOU 1 directie - secretariaat Een duurzame school begint niet alleen met een duurzame infrastructuur, maar ook met een duurzaam aankoopbeleid. Van kantooren schoonmaakmateriaal tot voeding en catering: de gids voor duurzame aankopen kan een bron van informatie zijn bij de aankoop van duurzame producten en diensten voor jouw school. Hoe je Fair Trade kan opnemen in aanbestedingscriteria ontdek je op www.gidsvoorduurzameaankopen.be 3 leraarskamer Koffiepauze Educatief Gebruik tijdens je dagelijkse koffiepauze fairtradekoffie. Zowat alle koffiemerken hebben tegenwoordig een fairtradevariant. Bovendien is eerlijke koffie te vinden in elke supermarkt. Cadeaus Traktatie op het werk of ben je op zoek naar een origineel cadeau voor je collega s? Trek de duurzame reflex door bij elke geschenkgelegenheid. Inspiratie vind je op www.oxfambrugge.be of op de producten-databank van www.fairtradebelgium.be materiaal & workshops Op www.kleurbekennen.be kan je een reeks educatieve pakketten en workshops rond eerlijke handel terugvinden voor elke leeftijd. Bekijk ook de catalogus Eerlijke handel op school op www.oxfamwereldwinkels.be/nl/scholen In de brochure Noord-Zuid in de klas vind je ook het scholenaanbod van de Oxfam Wereldwinkel Brugge terug. TIP: gebruik deze filmpjes in je les, post ze op Facebook en smartschool tijdens de Week van de Fair Trade of maak zelf een Fair Trade videoclip. 2 speelplaats 4 Zet jouw leerlingen in als ambassadeurs van sportzaal Fair Trade en organiseer een wereldwinkel op school. Bij Oxfam Wereldwinkel zetten Op zoek naar eerlijk vervaardigde voetballen, ze je op weg om één of meerdere keren per week tijdens handballen en volleyballen voor in de de pauze een wereldwinkel uit te baten met fairtrade- turnles? Check www.sportime.be snoepgoed en drankjes. Meer info op: www.oxfamwereldwinkels.be/nl/ wereldwinkelopschool. Doe mee aan de scholenacties van Oxfam Wereldwinkels in oktober en mei: www.fairtradeday.be Oxfam Wereldwinkel Brugge 6 7
6 REFTER: good food@school Een faire en duurzame maaltijd in de refter? Die bestaat uit lokale en seizoensgebonden groenten en fruit, minder vlees, duurzame vis, producten van eerlijke handel en/of biolandbouw. Kies bij producten die van ver komen (rijst, cacao, bananen, ) dus steeds voor Fair Trade. Zorg ook voor minder verspilling en afval. Zie je er geen beginnen aan om je kok of leverancier hiervan te overtuigen? Fairtrade Belgium, Vredeseilanden en GoodPlanet slaan de handen in elkaar om jouw school te begeleiden naar een duurzaam voedingsbeleid, zowel in de keuken als in de klas. Surf voor meer info snel naar www.duurzamecatering.be/ nl/goodfoodschool TIJD VOOR FAIR TRADE ACTIE! Week van de Fair Trade (4-14 oktober 2017) en Fair Trade @ School (mei 2018). Het zijn twee nationale campagnes die Fair Trade in de kijker zetten. Ook jouw school kan meehelpen om de bewustwording rond eerlijke handel te bevorderen. Hoe? Wedstrijd - Gezocht: GoodFood in je lunchbox Ga in oktober met je klas aan de slag en toon jouw versie van een GoodFood lunchbox. Bevat jouw brooddoos lekkere en gezonde voeding, niet te veel en niet te weinig, voldoende verse groentjes en fruit van het seizoen, fair trade producten? Doe dan mee! Begin december beslist een zorgvuldig geselecteerde jury welke lunchbox wint. Daar hangt een fantastische prijs voor de hele klas of school aan vast. VOOR WIE? basis- en secundair onderwijs Ga de GoodFood Challenge aan met jouw klas Gezonde en duurzame voeding, hoe begin je daaraan? Het gratis klastraject biedt een hapklaar antwoord via 4 challenges. GoodFood@School is nog op zoek naar sympathieke klassen om deel te nemen aan dit traject! Iedere challenge omvat een begeleidingsmoment en een opdracht voor je leerlingen. Proef, ruik, voel, kijk, beleef en krijg samen de smaak van duurzaam & gezond eten te pakken. VOOR WIE? 3e graad secundair onderwijs, 1 klas per school Organiseer een ludieke actie! Een Rijstival waarbij festivalgewijs rond fairtraderijst wordt gewerkt, een fairtradekoffiestop voor ouders, een fairtrade kunstenwedstrijd, een fairtrade vragenlijst afnemen en analyseren in de les economie, een fairtrade ontbijt, een fairtrade quiz de voorbeelden van mooie educatieve en animatieve acties zijn legio. Vergeet niet na de actie enkele toffe foto s door te sturen naar noordzuiddienst@brugge.be zodat we die kunnen delen op onze website en Facebookpagina! Nieuw! win een bezoek van de Fair Trade Caravaan Van 9 t.e.m. 13 oktober 2017 strijkt de Fair Trade Caravaan misschien neer op jouw school! Tijdens de middagpauze komen we naar je toe met o.a. een Fair Trade Kookbattle waarbij 2 teams van leerlingen en/of leerkrachten een origineel en lekker gerecht maken van verse lokale groenten én fairtradeproducten. De teams nemen het tegen elkaar op, terwijl de overige leerlingen/ leerkrachten supporteren, degusteren of deelnemen aan de andere activiteiten zoals het Fair Trade Cacaospel, een Fair Trade Memoryspel en een faire fotoshoot. WAT? wedstrijd voor leerlingen om hun lunchbox met GoodFood te vullen WANNEER? oktober december 2017 wat? 4 actieve begeleidingsmomenten van minimum 2 lesuren wanneer? schooljaar 2017 2018 Vredeseilanden INSCHRIJVEN Schrijf je klas in voor de lunchbox-wedstrijd en/of de GoodFood Challenge via: www.duurzame catering.be/nl/nieuws/ goodfoodschool-ookbij-jou-op-school De Fair Trade Caravaan is een cluster van fairtradeactiviteiten, uitgewerkt door de Noord-Zuiddienst en Oxfam Wereldwinkel Brugge. duur activiteit max 1u30 (tijdens middagpauze) duur opbouw en afbraak 1u30 voor de opbouw en 1u voor de afbraak, voorzien door Noord-Zuiddienst en Oxfam Wereldwinkels voorwaarden jullie zijn een Fair Trade School de locatie (onder afdak van de speelplaats of in polyvalente zaal) moet bereikbaar zijn met een (grote) camionette er is elektriciteit aanwezig 2 infosessies: Duurzame en gezonde maaltijden op school Tijdens de eerste sessie leidt Vredeseilanden het thema in en bekijken we samen de documentaire Good food for Good people. We sluiten af met een gesprek over lokaal of fair trade?, automaten en tussendoortjes, kan het ook anders?, hygiëneregels, schoolmaaltijden: goedkoop of gezond?. Tijdens de tweede sessie komen 3 getuigenissen aan bod: een school met eigen keuken, een school met aangeleverde warme maaltijden, een school zonder warme maaltijden. Volgens de situatie in jouw school, maak je een plan van aanpak om stappen in de richting van goeie schoolmaaltijden te zetten. I.s.m. Food School Council West-Vlaanderen, Stad Brugge, Kleur Bekennen, MOS, Inagro, Provincie West-Vlaanderen en Vredeseilanden WANNEER? sessie 1: woensdag 08/11/2017-19.30 tot 22 uur sessie 2: woensdag 15/11/2017-19.30 tot 22 uur WAAR? Vormingplus regio Brugge vzw Sint-Pieterskerklaan 5-8000 Brugge VOOR WIE? leerkrachten, directie, cateraars, ouders en leerlingen prijs? gratis, maar inschrijven verplicht inschrijven? www.vormingplus-brugge.be/gezonde-maaltijden-opschool Maak kans op prijzen... Michel De Pourcq Neem deel aan de wedstrijden van Fair Trade Belgium en Oxfam Wereldwinkels en misschien kaapt jouw school wel een mooie prijs of award weg! Meer info: www.fairtradeatschool.be en www.fairtradeday.be interesse Stuur voor 2 oktober een mail met daarin jouw voorkeur van dag (tussen 9 en 13 oktober) naar noordzuiddienst@brugge.be. Een onschuldige hand pikt er 5 scholen uit die de Fair Trade Caravaan op bezoek krijgen. TIP Organiseer je een fairtradedag of een mondiale dag met fairtrade-activiteiten? Stad Brugge geeft jullie een financieel duwtje in de rug via de subsidielijn Noord-Zuidsensibilisatie. Kijk voor meer info op www.brugge.be/ subsidie-voor-noord-zuidactiviteiten 8 9
teambuilding of pedagogische studiedag 9 oktober: alle Fair tradescholen welkom in het stadhuis Nog op zoek naar inspiratie voor een leuke teamdag of een inspirerende pedagogische studiedag? Wie weet kan Fair Trade wel een interessante insteek zijn? Infosessie rond Fair Trade De Noord-Zuiddienst komt graag toelichting geven over wat Fair Trade nu precies inhoudt, wat de impact van jullie actie kan zijn, hoe je als team en als individuele leerkracht rond eerlijke handel kan werken en hoe fair trade deel uitmaakt van het integrale duurzame beleid van je school. Meer info: noordzuiddienst@brugge.be koffie- en/of wijntasting op school Oxfam Wereldwinkel komt naar jouw school en geeft meer uitleg over fairtradekoffie en/ of wijn met een lekkere proeverij uiteraard. Meer info: www.oxfambrugge.be Alle Fair Trade Scholen worden uitgenodigd voor de herbevestiging van hun titel op maandag 9 oktober 2017 in het Brugse stadhuis met aansluitend receptie. Wie zijn herbevestigingsformulier nog niet heeft ingediend, kan dit alsnog doen tegen 20 september. Op de pagina s 15-16 van deze brochure vind je het formulier terug. Is jouw school nog geen Fair Trade School? Het aanvraagformulier is terug te vinden op de pagina s 13-14. Neem contact op met de Noord-Zuiddienst voor meer informatie en voorwaarden. Max Havelaar Nederland Pixabay - Nile chocoladeproeverij Iedereen Mondiaal heeft een teamactiviteit die past binnen het fairtradethema en iedereen doet watertanden: een chocoladeproeverij! Meer info: www.iedereenmondiaal.be infosessies gezonde maaltijden op school In november zijn leerkrachten, ouders, cateraars,... welkom bij Vormingplus regio Brugge om deel te nemen aan twee infosessies rond gezonde maaltijden op school. Meer info op pagina 8 van deze brochure. Iedereen Mondiaal Freepik - JC Studio 10 11
promotiemateriaal Alle promotiemateriaal kan ontleend worden in de Noord-Zuiddienst. Mail naar noordzuiddienst@brugge.be om het materiaal te reserveren. aanvraag titel fair trade school fair trade vlaggenlijn - waarborg: 10 - lengte: +/- 20 meter naam school... contactpersoon adres... Noord-Zuiddienst fair trade memoryspel - waarborg: 50-150 x 150 cm (2 metalen frames) - niet beschikbaar van 6 t.e.m. 16 oktober 2017 pc + gemeente. telefoon... e-mail... website... naam cateraar op school... datum + handtekening... Michel De Pourcq Michel De Pourcq fair trade cacaospel - waarborg: 50 - rad + 2 panelen - niet beschikbaar van 6 t.e.m. 16 oktober 2017 fair trade placemat - gratis - enkel verkrijgbaar tijdens de Week van de Fair Trade (4 tot 14 oktober) - max. 500 stuks per school - bestellen voor 20 september 2017 CRITERIUM 1 1. Welke acties worden ondernomen in kader van Fair Trade op jouw school?........................ Noord-Zuiddienst fair trade bananenpak - waarborg: 10 - maat: volwassenen 2. Neemt je school deel aan één (of meerdere) van de volgende campagnes: Week van de Fair Trade (oktober) World Fair Trade Day (mei) Fair Trade@School (mei) Fair Trade Belgium 12 13
herbevestiging titel fair trade school verklaring op eer schooljaar 2016-2017 CRITERIUM 2 Welke fairtrade- en lokale landbouwproducten worden door de school aangekocht en voor welke gelegenheden? Welk product? Waar worden ze gekocht / bij welke Gebruik: dagelijks / occassioneel leverancier? koffie Lidl dagelijks - leraarskamer sapjes, chocolade, ontbijtproducten Oxfam Wereldwinkel occasioneel - ontbijt naam school... contactpersoon adres... pc + gemeente. telefoon... e-mail... website... naam cateraar op school... datum + handtekening... Opmerking......... Ondergetekende,... verklaart hierbij dat de school: ten minste één actie heeft ondernomen in kader van Fair Trade (criterium 1) fairtrade- en lokale landbouwproducten heeft aangekocht voor leerlingen en leerkrachten (criterium 2) over Fair Trade heeft gecommuniceerd via website, nieuwsbrief,... naar ouders en leerlingen,... (criterium 3) CRITERIUM 3 Hoe communiceert jouw school over Fair Trade en/of de acties in kader van Fair Trade (meerdere opties mogelijk)? via website via affiches een foto van een fairtrade-actie of -activiteit aan de Noord-Zuiddienst bezorgt het Fair Trade School-logo op de website van de school plaatst (downloaden via: www.brugge.be/fair-trade-school) via smartschool via flyers via Facebook via nieuwsbrief andere...... CRITERIUM 1 1. Welke acties werden ondernomen in kader van Fair Trade op jouw school?............ Bezorg ons het formulier terug via post Noord-Zuiddienst (Fair Trade School) Hoogstraat 9 8000 Brugge e-mail noordzuiddienst@brugge.be......... 14 14 15
2. Nam je school deel aan één (of meerdere) van de volgende campagnes: Week van de Fair Trade (oktober) World Fair Trade Day (mei) Fair Trade@School (mei) NOTITIES CRITERIUM 2 Welke fairtrade- en lokale landbouwproducten werden door de school aangekocht en voor welke gelegenheden? Welk product? Waar worden ze gekocht / bij welke Gebruik: dagelijks / occassioneel leverancier? koffie Lidl dagelijks - leraarskamer sapjes, chocolade, ontbijtproducten Oxfam Wereldwinkel occasioneel - ontbijt Opmerking......... CRITERIUM 3 Hoe communiceerde jouw school over Fair Trade en/of de acties in kader van Fair Trade (meerdere opties mogelijk)? via website via smartschool via Facebook via affiches via flyers via nieuwsbrief andere...... Bezorg ons het formulier voor 20 september 2017 terug via post Noord-Zuiddienst (Fair Trade School) Hoogstraat 9 8000 Brugge e-mail noordzuiddienst@brugge.be 16 17
COLOFON Deze brochure is opgemaakt in juli 2017. Samenstelling Noord-Zuiddienst Eindredactie & layout Noord-Zuiddienst Druk Drukkerij Jacobs - Ten Briele 8-8200 Brugge Verantwoordelijke uitgever J. Coens - stadssecretaris, Burg 12, 8000 Brugge 18 19
Stad Brugge Noord-Zuiddienst Hoogstraat 9, 8000 Brugge t 050 44 82 44 noordzuiddienst@brugge.be www.brugge.be/diversiteit-en-noord-zuidbeleid www.facebook.com/noordzuiddienststadbrugge Openingsuren maandag tot en met vrijdag 9-12 uur en 14-17 uur