Mini Symposium Wijziging Wet Mentorschap 14 januari 2014 Inleiding Mr. W.E.M. (Wim) Verjans Kantonrechter te Bergen op Zoom
Uitgangspunten nieuwe wetgeving De maatregel is passend en bevordert, waar mogelijk, de zelfredzaamheid van betrokkene. De betrokkenheid van de personen in de nabijheid wordt ondersteund. De kwaliteit van de wettelijk vertegenwoordigers wordt gewaarborgd. De wet reflecteert de bestaande praktijk. De regels omtrent CBM worden gestroomlijnd en gewaarborgd.
Belangrijkste wijzigingen Introductie kwaliteitseisen + controle hierop. De mogelijkheid van benoeming van rechtspersonen tot curator en mentor. Verduidelijking taakomschrijving wettelijk vertegenwoordigers, w.o. de mentor. Wijziging van de publicatieverplichting bij curatele en meerderjarigenbewind. Opheffing onnodige verschillen.
Enorme toename verzoeken tot Gronden hiervoor zijn: vergrijzing; instelling CBM het hebben van problematische schulden; toename personen die -om diverse redenen- het niet meer redden binnen onze hectische maatschappij.
Enkele cijfers (1) Website Hersenstichting: 130.000 mensen: niet-aangeboren hersenletsel; hiervan ruim 41.000: beroerte; ruim 112 mensen per dag/5 per uur; 75% hiervan overleeft de beroerte; meer dan 50%: blijvende beperkingen.
Enkele cijfers (2) Website Alzheimerstichting: ruim 235.000 mensen in Nederland dementie; hiervan zijn 12.000 mensen jong dementerend (jonger dan 65 jaar); ieder uur krijgen vier mensen in Nederland dementie; de kans is 20% dat iemand dementie krijgt.
Enkele cijfers (3) Website Alzheimerstichting (vervolg) ouder worden, kans op dementie neemt sterk toe: - ruim 10% boven 65 jaar heeft dementie; - ruim 20% boven 80 jaar heeft dementie; - ruim 40% boven de 90 jaar heeft dementie. voorspelling als gevolg van vergrijzing in 2050 meer dan 500.000 mensen dement.
Soort wettelijke maatregel? Hoe voorkomen we dat een verdergaande maatregel wordt opgelegd dan noodzakelijk is?
Belangrijke taak kantonrechter De kantonrechter dient: te toetsen of de voorgestelde beschermende maatregel passend is; er zich te vergewissen van de bereidheid van de voorgestelde wettelijk vertegenwoordiger en zich een oordeel te vormen omtrent de geschiktheid. Hoe gaat de kantonrechter dit doen?
Bevorderen zelfredzaamheid Wettelijk vertegenwoordigers, w.o. de mentoren, dienen -voor zover mogelijk- de zelfredzaamheid van betrokkene te bevorderen. Hoe gaan we dit doen?
Wat is een mentor? Mentorschap is niet zo maar `vrijwilliger zijn: je verbindt je met je cliënt; je bent er voor je cliënt (presentie); je waakt over je cliënt.
Verzoekers Wie mag verzoek tot instellen doen? Oud recht (BW art. 1:379/432/451): betr. zelf, partner/levensgezel, bloedverwanten t/m 4 e graad, voogd, OM; bij bewind ook nog: de curator en mentor; bij mentorschap ook nog: curator/bwv/ instelling. Nieuw recht: betr. zelf, partner/levensgezel, bloedverwanten t/m 4 e graad, voogd, OM, gezagsouder, instelling verzorging/begeleiding; bij bewind ook nog: de curator en mentor, bij verkwisting/probl. schulden: College B&W; bij mentorschap ook nog: curator/bwv/ instelling; bij curatele ook nog: bewindvoerder/mentor.
Verzoekers Wie mag het verzoek tot ontslag doen? Oud recht (BW: art. 1:385/448/461) wettelijke vertegenwoordiger zelf (plus mede vertegenwoordiger); betrokkene; OM; ktr eventueel ambtshalve. Nieuw recht wettelijke vertegenwoordiger zelf (plus mede vertegenwoordiger); iedereen die bevoegd is om instelling verzoeken; OM; ktr ambtshalve.
Verzoekers Wie mag om opheffing verzoeken? Oud recht (BW: 1:389,449,462): bij curatele: dezelfde die om instelling mogen verzoeken; bij bewind: betrokkene, OM; bij mentorschap: betrokkene, mentor, OM. Nieuw recht dezelfde die om instelling mogen verzoeken, curator, ambtshalve; bij bewind: dezelfde die om instelling mogen verzoeken, bewindvoerder, ambtshalve; bij mentorschap: dezelfde die om instelling mogen verzoeken, mentor, ambtshalve.
Wie mogen het niet worden? Handelingsonbekwamen Gementoreerden Direct betrokken of behandelend hulpverlener Personeel van de instelling Zelf onder bewind/failliet/wsnp Professionals die niet (meer) voldoen aan kwaliteitseisen
Verhouding mentor en bewindvoerder Artikel 1:458 BW (oud+nieuw) regelt de verdeling van de bevoegdheden van de mentor en de bewindvoerder indien de bewindvoerder een andere persoon is dan de mentor. Bijvoorbeeld: aanschaf therapeutische stoel. Bij verschil van mening kan de kantonrechter de mentor (artikel 1:459 lid 1 tweede zin BW) en de bewindvoerder (artikel 1:436 lid 5 BW) horen.
TAAK VAN DE MENTOR Mentor vertegenwoordigt betrokkene in en buiten rechte. Mentor gaat bij zijn taakvervulling uit van de levensovertuiging, godsdienstige gezindheid en culturele achtergrond van betrokkene. Mentor legt met betrokkene gemaakte wederzijdse afspraken vast in een schriftelijk document en overlegt dit aan kantonrechter. Mentor houdt dossier bij m.b.t. betrokkene, welk dossier alle relevante documenten bevat, zoals medische gegevens en gegevens inzake zorgbehoefte en zorgverlening. Mentor dient betrokkene -zoveel mogelijk- te betrekken bij de vervulling van zijn taak mede ter bevordering -waar mogelijk- van diens zelfredzaamheid. Mentor geeft aan betrokkene raad in zaken van niet-vermogensrechtelijke aard (verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding) en waakt over diens belangen. Mentor zorgt in dat verband zorg te dragen voor een goede communicatie met alle directbetrokkenen. Mentor dient te handelen als goed mentor indien hij dit nalaat is hij mogelijk aansprakelijk. Mentor rapporteert en legt verantwoording af aan kantonrechter. Mentor heeft een klachtenregeling en geeft hier uitvoering aan. Bij einde mentorschap schriftelijk verslag aan eventuele opvolger alsmede aan betrokkene.
Hartelijk dank voor uw aandacht!