Jaarplan 2012 Wmo-adviesraad gemeente Renkum maart - 2012 1. Algemeen Voor u ligt het Jaarplan 2012 van de Wmo-adviesraad van de gemeente Renkum. Dit jaarplan geeft duidelijkheid over onze identiteit, werkwijze en onderwerpen waarin we ons in 2012 speciaal willen verdiepen. 2. Doel Wet maatschappelijke ondersteuning De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is per 1 januari 2007 van kracht geworden. De inhoud van de wet is in 9 prestatievelden beschreven (zie bijlage 1) Bijlage 1 De Wmo wil er aan bijdragen dat álle burgers kunnen participeren in de samenleving. De Wmo is er voor iedereen. Gemeenten zijn verplicht hun inwoners te compenseren voor beperkingen bijvoorbeeld in het kader van ouderdom, chronische ziekte, handicap of psychische problemen - of voor jongeren in de vorm van preventieve ondersteuning om problemen te voorkomen. Iedere gemeente kan dit op haar eigen manier invullen. Tevens beoogt de Wmo burgers te activeren om een bijdrage te leveren aan de invulling van de civil society (lees: zorgzame samenleving waar burgers elkaar ondersteunen en waar nodig hierin gefaciliteerd worden door de gemeente). Met de invoering van deze wet wordt beoogd beleid en uitvoering maximaal aan te passen aan de lokale situatie. 3. De Wmo-adviesraad Binnen de Wmo is burgerparticipatie*) een belangrijk onderwerp. De gemeente Renkum heeft besloten dat zij in dit kader ook gebruik wil maken van een Wmo-adviesraad. Zij hoopt hiermee de kwaliteit van haar inhoudelijke beleid en de uitvoering van dit beleid te vergroten. Deze adviesraad is in Renkum in januari 2007 geïnstalleerd. De raad bestaat uit 12 leden die zonder last of ruggespraak advies kunnen uitbrengen over beleid en uitvoering van de in de Wmo genoemde onderwerpen. Benoeming is voor een periode van 4 jaar. De leden wonen in de gemeente Renkum en beschikken gezamenlijk over deskundigheid met betrekking tot de 9 prestatievelden. Er wordt naar gestreefd om uit alle 6 dorpen leden in de adviesraad op te nemen. De leden worden na een sollicitatieprocedure officieel benoemd door het college van burgemeester en wethouders. De Wmo-adviesraad kiest een Dagelijks Bestuur uit haar midden, waaronder een voorzitter, waarnemend voorzitter en secretaris/penningmeester. De Wmo-adviesraad wordt in combinatie met de WWB-adviesraad ondersteund door een Ambtelijk Secretaris. *) De term burgerparticipatie kan op meerdere manieren gebruikt worden. In eerste instantie verwijst dit naar het meedoen van alle burgers in de samenleving. Ook verwijst het naar inspraak van burgers met betrekking tot Wmo gerelateerde onderwerpen en de participatie van burgers met betrekking tot de uitvoering van activiteiten in het kader van dit beleid. 1
De deskundigheid van de leden wordt blijvend gevoed door regelmatige contacten met inwoners van de gemeente Renkum zodat zij op de hoogte blijven van de wensen en ervaringen van de inwoners met betrekking tot beleid en uitvoering van de 9 prestatievelden (zie bijlage 1). Eén van de manieren om dit te realiseren is het bijwonen van landelijke, regionale en gemeentelijke bijeenkomsten. In het Jaarverslag van de Wmo-adviesraad wordt een lijst van bijgewoonde bijeenkomsten opgenomen. Bestaande netwerkcontacten zijn voor intern gebruik geïnventariseerd. Deze netwerkinventarisatie wordt ieder jaar geëvalueerd en bijgesteld. De studiedag in 2011 is besteed aan het gebruiken en versterken van netwerkcontacten. 4. Visie en Missie Wmo-adviesraad De Wmo adviesraad vertaalt geluiden uit de (dorps)gemeenschappen en wil een bijdrage leveren aan de versterking van de (dorps)gemeenschappen. Hierbij wil de Wmo-adviesraad specifiek aandacht hebben voor individuen met een beperking en/of belemmeringen tot participatie in de samenleving. Deze visie is verwoord in onderstaande missie: De Wmo-adviesraad geeft advies aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Renkum over het beleid en de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De adviesraad hoort en vertaalt geluiden uit de (dorps)gemeenschappen en gaat na of het Wmo-beleid de (dorps)gemeenschappen versterkt. Op deze manier wil de adviesraad bijdragen aan de invulling van de civil society; een maatschappij waarin mensen verantwoordelijkheid voor zichzelf en elkaar nemen. De leden van de adviesraad zijn actieve, betrokken burgers, die uit de verschillende dorpen komen. 5. Werkwijze Wmo-adviesraad De Wmo-adviesraad geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het college van burgemeester en wethouders. De adviesraad vergadert minimaal 10 x per jaar in een openbare vergadering. In iedere openbare vergadering is er gelegenheid voor burgers tot inspreken. In de openbare vergaderingen worden regelmatig vertegenwoordigers van verschillende organisaties uitgenodigd om toelichting te geven op Wmo relevante onderwerpen. Op deze wijze wordt uitwisseling van gedachten mogelijk en wordt de adviesdeskundigheid van de leden van de Wmo-adviesraad vergroot. Er wordt contact onderhouden met burgemeester & wethouders, (beleids)ambtenaren, maatschappelijke organisaties zoals bijvoorbeeld ouderenbonden, patiëntenplatforms, netwerk mantelzorgondersteuning, vrijwilligersorganisaties, klankbordgroep CJG, kerken, adviesorganen van de gemeente zoals dorpsplatforms, WWB-adviesraad en WAC en uitvoeringsorganisaties zoals bijvoorbeeld Solidez, MEE, aanbieders van thuiszorg en maatschappelijk werk. De wethouder(s) is/zijn (aan het begin) van de vergadering aanwezig om vragen te beantwoorden en om onderwerpen toe te lichten. Advisering over inhoudelijk beleid kan plaats vinden - tijdens de voorbereidingsfase: de verantwoordelijke beleidsmedewerker van de gemeente geeft in de openbare vergadering toelichting op voorgenomen beleid. Aanvullende informatie en ideeën worden uitgewisseld. En/of - voorafgaand aan de definitieve vaststelling van beleid met behulp van een formele adviesaanvraag. 2
Formele adviesaanvragen en ongevraagde adviezen worden besproken in de openbare vergaderingen. Adviezen worden bediscussieerd en geformuleerd. In de advisering worden elementen als keuzevrijheid, toegankelijkheid, ervaringsdeskundigheid van burgers met beperkingen en de kwaliteit van de beoogde diensten en producten betrokken. Vervolgens worden de adviezen door leden van de Wmo-adviesraad op schrift gesteld en verstuurd naar het college van burgemeester en wethouders. Adviezen worden op hoofdlijnen geformuleerd Adviezen betreffen alleen algemeen belang (geen individuele belangenbehartiging) en de adviezen worden direct aan het college van burgemeester en wethouders toegezonden. Het college van burgemeester en wethouders voegt deze adviezen en hun reactie daarop, toe aan de beleidsstukken die aan de gemeenteraad worden verzonden. Leden van de Wmo-adviesraad bezoeken daarnaast gemeentelijke, regionale en landelijke bijeenkomsten en congressen over relevante onderwerpen. Werkbezoeken binnen de gemeente worden afgelegd op aanvraag of eigen initiatief. Voor het vastleggen en volgen van afspraken en transparantie in (voorgenomen) activiteiten van de Wmo-adviesraad wordt een activiteitenlijst bijgehouden. Met behulp van de notulen, de hieraan toegevoegde activiteitenlijst en een Jaarverslag wordt inzicht verschaft in de werkzaamheden van de adviesraad. Alle agenda s, verslagen van openbare vergaderingen en uitgebrachte adviezen en reacties op deze adviezen worden gepubliceerd op de website van de gemeente. De stukken liggen ter inzage bij de informatiebalie op het gemeentehuis voor alle burgers en in het fractiehuis liggen de stukken voor de gemeenteraadsleden. Dit met uitzondering van de stukken die met ontwikkeling zijn aangeduid. De verslagen worden tevens verzonden aan de WWB-adviesraad. De griffie ontvangt de agenda van de openbare vergaderingen en vermeldt deze bij de ingekomen stukken van de Commissie Inwoners. Goedgekeurde verslagen van openbare vergaderingen worden ook naar de griffie verstuurd en vervolgens als ingekomen stuk verzonden naar de Commissie Inwoners. In het locale weekblad (Hoog en Laag) wordt de datum en agenda van de openbare vergaderingen gepubliceerd. In voorkomende gevallen kan de Wmo-adviesraad publiciteit zoeken voor een onderwerp via de regionale bladen. 6. Inhoudelijke speerpunten van de Wmo-adviesraad in 2011 De gemeente Renkum heeft het Beleidskader WMO 2012-2015 vastgesteld. Advisering hierover vindt plaats op grond van voorgenomen ontwikkelingen en voorgenomen beleid en/of uitvoering van het beleid. Het college van B&W neemt hierin veelal het initiatief. Uit bestaande netwerkcontacten haalt de Wmo-adviesraad informatie en signalen die van belang zijn om tot goede adviezen te komen. Deze informatie en signalen worden gebruikt bij gevraagde adviezen maar kan ook leiden tot ongevraagde adviezen. In 2012 zullen we de schriftelijke reacties door het college van B&W op onze adviezen evalueren. Met behulp hiervan willen we de kwaliteit van onze adviezen verbeteren. Signalen uit de samenleving nemen we serieus en kunnen leiden tot een ongevraagd advies. Signalen van burgers beoordelen we op relevantie en vervolgens maken we afspraken of/hoe we het signaal gaan oppakken. 3
De Wmo vraagt om een andere benadering van de burger. In de wereld van de gemeente heeft dit het begrip kanteling gekregen. Kanteling houdt in dat de gemeente meer gaat werken vanuit de vraag van de burger en daar een passende oplossing bij zoekt samen met de burger. Regels zullen daarbij nog steeds belangrijk zijn maar minder leidend. Uiteraard volgt de Wmo-adviesraad deze ontwikkelingen op de voet, want respectvolle bejegening van mensen en samen oplossingen zoeken bij hulpvragen gaat ons aan het hart. Tegelijkertijd beseffen we dat veranderingen langzaam gaan en meerdere jaren in beslag zullen nemen. Het begrip wijkgericht werken zal daadwerkelijk invulling moeten krijgen. Deze aanpak zal ertoe moeten leiden dat burgers met een hulpvraag gezien worden en via korte lijnen die hulp krijgen die noodzakelijk is of via het vrijwilligerscircuit, dan wel via professionele hulporganisaties. In 2011 hebben we daar informatie over ontvangen, de Wmo-adviesraad gaat ervan uit dat we in 2012 hierover concrete plannen voor advisering aangeboden krijgen. Tegelijkertijd zien we dat de Wmo ook een verandering vraagt van de samenleving. Veel burgers dragen al bij in vrijwilligerswerk, de vraag naar vrijwilligers zal in de toekomst zeker niet afnemen. We zien ook dat werken met vrijwilligers vraagt om ruimte voor inbreng en betrokkenheid en dat vrijwilligersorganisaties dat over het algemeen ook waarderen. De gemeente Renkum kent een uitgebreid vrijwilligerscircuit, waar we trots op mogen zijn. Investeren in vrijwilligerswerk en mantelzorgondersteuning blijft voor de Wmo-adviesraad van het grootste belang. Werven van nieuwe vrijwilligers zal belangrijke aandacht vragen. In ieder geval blijft het onderwerp burgerparticipatie een belangrijk onderwerp voor de Wmo-adviesraad. Onze kernvraag is: hoe kan de Wmo-adviesraad eraan bijdragen dat dit geen theoretisch begrip is of blijft, maar hoe het handen en voeten krijgt in de beleidsvorming en uitvoering. De burgemeester heeft dit onderwerp in zijn portefeuille. In 2011 heeft hij de Wmo-adviesraad hier over geïnformeerd. In 2012 zullen we concrete plannen toegestuurd krijgen ter advisering. De veranderingen in de indicatiestelling met betrekking tot de ondersteunende begeleiding (OB) door de AWBZ pakketmaatregelen baart ons zorgen. We zijn er ons van bewust dat doelgroepen die buiten de boot dreigen te vallen vaak niet zelf actief aan de bel trekken. Met behulp van onze (persoonlijke) netwerken en informatie van anderen zullen we over de gevolgen van deze pakketmaatregelen blijven adviseren. Zo vindt de Wmo-adviesraad dat de gemeente informatie en voorzieningen zodanig aan moet bieden dat burgers met beperkte mogelijkheden hier ook zelfstandig gebruik van kunnen maken. Burgers die te maken krijgen met de gevolgen van de nieuwe Wet Werken naar vermogen zullen o.a. gevolgen ondervinden m.b.t. tot arbeidsplaatsen binnen WSB verband. De Wmoadviesraad blijft contact onderhouden hierover met de WWB-adviesraad en de WSW adviesraad om zo tot goede advisering te komen. De bezuinigingen op het Wmo-budget hebben in 2011 geleid tot keuzes. Het is voor de Wmo-adviesraad belangrijk om te monitoren wat de gevolgen van deze keuzes zijn voor burgers en of de effecten vallen binnen de verwachtingen die geformuleerd zijn. Uitspraken van de rechter met betrekking tot inkomenspolitiek zullen ook in de gemeente Renkum in 2012 opgevolgd moeten worden. 7. Financiën De begroting voor 2012 is toegevoegd in bijlage 2. 4
Bijlage 1 De 9 prestatievelden van de Wmo De Wmo zorgt ervoor dat iedereen kan meedoen in de samenleving en dat iedereen zo lang mogelijk zelfstandig kan blijven wonen. Meedoen staat centraal in de Wmo. De Wet maatschappelijke ondersteuning bestaat uit 9 prestatievelden. Dit zijn onderwerpen waarvoor de gemeente een taak heeft. 1. Bevorderen sociale samenhang en leefbaarheid. Het bevorderen van de sociale samenhang in en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. 2. Ondersteunen jongeren en ouders Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden. 3. Het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning 4. Ondersteunen van vrijwilligers en mantelzorgers Het ondersteunen van mantelzorgers, daar onder begrepen steun bij het vinden van adequate oplossingen indien zij hun taken tijdelijk niet kunnen waarnemen, alsmede het ondersteunen van vrijwilligers. 5. Zorgen dat mensen met een beperking mee kunnen doen Het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijke verkeer en van het zelfstandig functioneren van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem. Onder dit prestatieveld vallen de voorzieningen van algemene aard. De voorzieningen dienen een bijdrage te leveren aan het zelfstandig kunnen functioneren (m.a.w.: deze liggen in de randvoorwaardelijke sfeer). Dat gaat bijvoorbeeld over het toegankelijk maken van de woonomgeving en de openbare ruimte. 6. Bieden van voorzieningen voor mensen met een beperking Het verlenen van voorzieningen aan mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behouden en het bevorderen van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer. Bijvoorbeeld een woonvoorziening, een rolstoelvoorziening, een vervoersvoorziening en/of hulp bij het huishouden. 7. Opvangen van mensen met problemen Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang en het voeren van beleid ter bestrijding van geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer is gepleegd. 8. Zorgen voor openbare geestelijke gezondheidszorg Het bevorderen van openbare geestelijke gezondheidszorg, met uitzondering van het bieden van psychosociale hulp bij rampen. 5 9. Zorg regelen voor mensen met een verslaving Het bevorderen van verslavingsbeleid.
Bijlage 2 Begroting 2012 Vacatiegelden 1 x 745,- en 11x 500,- 6.245.- Representatiekosten 800,- Bezoek symposia, abonnementen, informatie enz. 1.700,- Studiedag (met externe begeleiding) 2.200,- Uitgave publiciteit en evt. andere kosten hiermee verband houdend 1.407,- Totaal 12.362.- 6