Gebiedsplan Feijenoord 2014-2018 Versie 2 juli 2014
Voorwoord Voor u ligt het gebiedsplan van de gebiedscommissie Feijenoord. Het is het eerste samenwerkingsproduct van de gebiedsorganisatie, de gebiedscommissie en onze bewoners en partners. De omstandigheden waren niet ideaal, maar ik ben trots op het resultaat. Per wijk is een helder beeld gemaakt van de kenmerken en de inzet die het gebied nodig heeft van de gemeente. Een gebiedsplan zonder er met bewoners over te spreken, is geen goed gebiedsplan, vindt de gebiedscommissie. Ondanks de tijdsdruk en het nog onwennige begin, koos de commissie om in iedere wijk een wijktafel te organiseren. Acht geanimeerde avonden hebben mede inhoud gegeven aan het plan. Tegelijkertijd zien we dat er meer nodig is om Feijenoorders te bereiken. Dat zit zowel in de techniek als in het bereiken van nieuwe groepen bewoners die niet of minder in beeld zijn. We leren er van. Participatie vindt doorlopend plaats. De uitdaging in het gebied is om goed te weten wat er speelt. Aan te voelen wat de sentimenten zijn, waar bewoners zich druk over maken of wat hen juist trots maakt. En daarop reageren met maatregelen en ondersteuning als dat nodig is. In het gebied gaat het om contact en daarvoor moeten de commissie en de gebiedsmedewerkers vindbaar, bereikbaar en aanspreekbaar zijn. De gebiedscommissie is nieuw en nog vrij onbekend. Dat vraagt om een brede communicatiestrategie van de stad en de gebieden. Door het als stad aandacht te geven en serieus te nemen. En door als commissie aanwezig te zijn in de wijken, initiatieven te bezoeken en met Feijenoorders en professionals in gesprek te zijn. Om de herkenbaarheid van de commissie te vergoten, is ook een brede communicatie-infrastructuur nodig die rekening houdt met alle soorten en maten Feijenoorders. Daarvoor bieden we binnenkort een plan aan. De komende periode richten we ons op de koers die de gebiedscommissie Feijenoord wil gaan varen. Wat wil de commissie bereikt hebben na vier jaar, waarop is zij aanspreekbaar en waarmee gaat zij het college bestoken. Jeugd, opvoeden, emancipatie, gezondheid, inkomen, veilige en schone wijken zijn belangrijke onderwerpen voor Feijenoord. Dat is geen zaak van de gemeente alleen. Dat doen we samen met partners en bewoners. We streven naar wijken waar het schoon, veilig, harmonieus en gezellig is. Het is nog te vaak één richtingsverkeer en daar moet verandering in komen. Initiatief van bewoners om iets van hun buurt of wijk te maken, kan altijd rekenen op de warme steun van de commissie. Het zorgt voor trots en verantwoordelijkheid in de wijken en dat zullen we stimuleren. Onze missie is helder: dicht op de buurten zitten. De kracht en de mogelijkheden van Feijenoorders in al haar diversiteit kennen. En van daaruit straten, buurten en wijken organiseren om de leefbaarheid in Feijenoord een forse stap vooruit te helpen. Vincent Florijn, gebiedsdirecteur Feijenoord 1
Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Katendrecht en Kop van Zuid / Wilhelminapier.5 3. Kop van Zuid / Entrepot..13 4. Noordereiland 21 5. Feijenoord..27 6. Afrikaanderwijk..35 7. Hillesluis.44 8. Bloemhof 55 9. Vreewijk..63 10. Knelpunten.71 2
1. Inleiding Sinds 19 maart 2014 kent Rotterdam een nieuwe bestuursstructuur die het stelsel van deelgemeenten heeft vervangen. Rotterdam bestaat nu uit veertien gebieden met gebiedscommissies. De gebiedscommissies zijn de oren en ogen van de wijk en het is hun taak om de vraag uit het gebied scherp in beeld te hebben. De vraag uit het gebied Feijenoord is hier geformuleerd in het gebiedsplan. Per wijk is aangegeven wat de situatie nu is en wat het in 2018 moet zijn. Er staat in wat de aanpak moet zijn en welke knelpunten van invloed zijn op het realiseren van de opgaven. Naast het gebiedsplan zijn er ook uitvoeringsplannen gemaakt. Dit zijn plannen van de clusters Maatschappelijke Ontwikkeling, Stadsontwikkeling, Stadsbeheer en Directie Veiligheid. In de uitvoeringsplannen staat de reguliere inzet beschreven voor alle (beleids)terreinen waar de gemeente een zorgplicht heeft. Gebiedsplan en DIN Het gebiedsplan geeft samen met de DIN een compleet beeld van de plannen voor Feijenoord. DIN staat voor Doel Inspanningen Netwerk (DIN). Deze is voor Feijenoord met alle partners gemaakt. DIN is een methodiek waarbij korte- en langetermijndoelen gekoppeld zijn aan concrete acties voor het komende jaar en de komende vier jaar. De concrete acties worden inspanningen genoemd. Deze zijn zo concreet mogelijk (SMART) geformuleerd én hieraan zijn uitvoerende partijen verbonden. In de DIN gaat het om de extra inspanningen: acties die naast de reguliere inzet noodzakelijk zijn om de problematiek in Feijenoord aan te pakken. We noemen dit de plus voor het gebied. De DIN en de eerder genoemde uitvoeringsplannen zijn uitvoeringsdocumenten waarin concrete afspraken tussen de betrokken partijen staan opgenomen. Het gebiedsplan is nauw verbonden met deze uitvoeringsplannen; samen vormt dit het gebiedsprogramma Feijenoord. Leeswijzer De hoofdstukken hebben een vaste indeling. Eerst leest u de huidige situatie, daarna volgt de ambitie en vervolgens de aanpak. De aanpak wordt beschreven aan de hand van succesvolle maatregelen en werkwijzen die voortgezet of versterkt moeten worden. Vervolgens zijn de onderwerpen aangegeven waar zorgen over zijn en in het laatste onderdeel worden de knelpunten per wijk opgesomd. Participatie gebiedsplannen De gebiedscommissie organiseerde acht wijktafels in alle wijken van Feijenoord om de eerste blauwdruk van het gebiedsplan met bewoners, ondernemers en wijkprofessionals te bespreken. De tijd was beperkt, dus ze vonden binnen drie weken plaats. De wijktafels startten met een algemene introductie van de gebiedscommissie en een kort voorstelrondje van de aanwezige commissieleden. Vervolgens lichtte de gebiedsmanager de speerpunten voor de wijk toe die op basis van onderzoek, wijkprofielen en wijkervaring benoemd zijn. De groepen gingen daarna uiteen om in klein gezelschap en onder aanvoering van een commissielid, te bespreken of de speerpunten herkenbaar waren en welke top 3 men zelf zag voor de wijk. In de Afrikaanderwijk blijkt dat bijvoorbeeld veiligheid en parkeren te zijn, in Katendrecht leggen de participanten de nadruk op openbaar vervoer, parkeren, braakliggende terreinen en een multifunctionele buurtaccommodatie. Vreewijk gaat voor zorg voor ouderen, tegengaan van inbraken en onderhoud van de achterpaden. In het gebiedsplan zijn de opbrengsten van de wijktafels verwerkt. Ze staan opgesomd in de gekleurde balken. De opkomst bij de wijktafels was behoorlijk met gemiddeld 50 tot 60 personen, alleen Katendrecht bleef achter. In de aandachtswijken was een oververtegenwoordiging van professionals, in de overige wijken was het goed gemixt. Het bleek lastig uitleggen dat er al een gebiedsplan lag. Het is toch de bedoeling om samen met bewoners en partners een plan op te stellen? Het volgen van het 3
begrotingsritme van de stad, blijkt geen bevredigend antwoord. Steeds benadrukte de commissie dat het gebiedsplan weliswaar de belangrijkste thema s voor de komende vier jaar omvat, maar dat het niet in beton gegoten is. Jaarlijks zal de commissie samen met bewoners, ondernemers en partners bekijken of het nodig is om andere accenten te leggen. Daar zullen andere en elkaar aanvullenden participatievormen voor gekozen worden. Maar participatie blijft niet beperkt tot deze momenten. Communicatie was een onderwerp dat op bijna alle wijktafels terugkwam. De gemeentelijke bereikbaarheid (14010) roept veel ontevredenheid op. Er blijkt ook behoefte aan huis-aanhuiscommunicatie volgens de formule van de voormalige bewonersbrief van deelgemeente Feijenoord (Feijenoord Feiten). De aankondiging van de wijktafels was een discussiepunt in Katendrecht. Velen zouden er niet vanaf weten. De wijktafels zijn aangekondigd via drie advertenties in de Havenloods, 150 posters op drukbezochte publieke plekken in de wijk, internet, twitter, facebook en persoonlijke uitnodigingen via de netwerken. Dat laatste bleek het meest effectief. 4
Katendrecht en Kop van Zuid / Wilhelminapier 5
2.1 Katendrecht en Kop van Zuid / Wilhelminapier nu Katendrecht en Kop van Zuid / Wilhelminapier zijn veel gefotografeerde stukken van Rotterdam, door de bijzonder hoogbouw, hotel New York, de SS Rotterdam en de regelmatige komst van cruiseschepen. Het is een (groot) stedelijk gebied, omgeven door water waar gewoond en gewerkt wordt. Deze twee plekken raken in toenemende mate met elkaar vergroeid. Daarom beschrijven we ze hier samen. Katendrecht telt ongeveer 4.500 inwoners en de Wilhelminapier zo n 1850. In de nabije toekomst neemt het aantal verder toe door de oplevering van nieuwe woningen. In de afgelopen periode heeft Katendrecht een flinke opknapbeurt gehad, waardoor het beeld en de sociale samenstelling sterk zijn veranderd. De betrokkenheid met de woonomgeving is op Katendrecht groot. Mensen willen graag op Katendrecht blijven wonen en het gebied is aantrekkelijk voor gezinnen met jonge kinderen. Er zijn scholen, sport- en spelmogelijkheden, waaronder een speeltuin, Het Kaapschip, en er is veel groen. Op Katendrecht worden de Fenixloodsen en het gebied daaromheen de komende jaren verder ontwikkeld. De loodsen liggen op een prachtige plek aan de Rijnhaven en de Rijnhavenbrug die Katendrecht met de Wilhelminapier verbindt. Ook de toegang tot de wijk, het Polsgebied, is komende jaren volop in ontwikkeling. De Wilhelminapier is bijzonder in trek bij hoogopgeleiden. Zij hechten waarde aan de kwaliteit van de huisvesting en de nabijheid van culturele voorzieningen, restaurants en de ligging dicht bij het centrum. Op de Wilhelminapier is hoogbouw gerealiseerd en nog in ontwikkeling. Zo gaat de bouw van Seattle aan de Zuidkant van de pier starten. Naast kantoren en culturele voorzieningen zijn er appartementen bestemd voor de midden- en hogere inkomens en is er studentenhuisvesting. Er wonen veel jong volwassenen met een zelfstandige levensstijl. De inrichting en kwaliteit van de buitenruimte kent een eigen stijl en het schoonniveau is bepaald op 4,5 (stedelijk 4). De pier wordt ervaren als een plek waar het altijd waait en die een bepaalde kilheid uitstraalt. Verder is de verkeerssituatie complex door de aan de bouw gerelateerde veranderende situaties. De verkeersdruk zal de komende jaren toenemen als alle torens in gebruik zijn genomen. De kwetsbare en niet te wijzigen ontsluiting op het Wilhelminaplein blijft een nadrukkelijk aandachtspunt. Katendrecht/Wilhelminapier is een gebied dat op de verschillende thema s stijgt boven het Rotterdams gemiddelde. Het gebied staat er goed voor, maar heeft een aantal aandachtspunten waar verbetering wenselijk is. Wijkprofiel In 2014 startte de gemeente met het wijkprofiel. Het wijkprofiel kijkt naar de sociale, fysieke en veiligheidsgegevens. Iedere twee jaar vraagt de gemeente bewoners wat ze van hun wijk vinden en kijken we naar de cijfers. Zo meten we hoe de wijk er voor staat. De scores voor Katendrecht / KvZ- Wilhelminapier zijn: Veilig: 125 / 124 Sociaal: 100 / 125 Fysiek: 106 / 111 6
2.2 Katendrecht en Kop van Zuid / Wilhelminapaier in 2018 Ambitie Katendrecht en Kop van Zuid / Wilhelminapier is een aantrekkelijk (groot)stedelijk havengebied, waar wonen en bedrijvigheid hand in hand gaan. Met alle ontwikkelingen die gaande zijn en of in de komende periode starten zal het inwonertal flink toenemen. Het samenleven in het levendige, grootstedelijke Katendrecht wordt door de inwoners van alle leeftijdscategorieën gewaardeerd en als aantrekkelijk ervaren. Het imago cultuur, culinair en creatief is goed verankerd. Voor deze wijken is het behouden van de goede scores en aandacht voor enkele verbeteringen een leidend uitgangspunt. De kwaliteitsbuurt Wilhelminapier kenmerkt zich door bedrijvigheid en een hoge kwaliteit van wonen, werken en verblijven voor hoger opgeleide bewoners en voor werkenden. Werkzoekenden in Katendrecht krijgen extra hulp om terug te keren op de arbeidsmarkt. De voorzieningen passen bij de behoefte van de bewoners, ondernemers en werkenden. Er is in het hele gebied aandacht voor de havenhistorie (waaronder de geschiedenis van de Holland Amerika Lijn). De uitgaansgelegenheden worden goed bezocht door bewoners en bezoekers en zij versterken elkaar door samen te werken. Op de langere termijn maakt een aantrekkelijke wandel- en fietspromenade een rondje Rijnhaven tot een grootstedelijke attractie. Wijkprioriteiten Om de ambitie voor Katendrecht, Wilhelminapier waar te kunnen maken, is het noodzakelijk dat er geïnvesteerd wordt in de vitaliteit, bedrijvigheid en aantrekkelijkheid van het gebied. Blijven doen wat goed gaat: Overlast door graffiti en vernieling komt in dit gebied minder voor dan gemiddeld in Rotterdam. Het Kaappark en het Buizenpark op Katendrecht zijn mooie ontmoetingsplekken in de buitenruimte ten behoeve van het hele gebied. Economische ontwikkeling Deliplein / Fenix. Aansprekende programma s op de Kaap, zoals de ronde van Katendrecht, Swanmarket en de nacht van de Kaap. Deze evenementen trekken veel bezoekers uit de wijk en zelfs op gemeenteniveau. Goede score op veiligheid en tevredenheid met de wijk. Positieve initiatieven versterken: Communicatie over evenementen en wijkontwikkelingen. Blijven tegengaan van overlast door bouw- en sloopwerkzaamheden. Stimuleren burgerkracht, bijvoorbeeld Buurt Bestuurt, verbinden van ouden nieuw Katendrecht. Voorzieningen op het gebied van sport, scholen en ontmoetingsmogelijkheden binnen. Wijktafel Katendrecht / Kop van Zuid Wilhelminapier 27 mei 2014 Bewoners vinden belangrijk : 1. Het verminderen van de parkeerdruk. 2. Evenementen moeten beter worden aangekondigd. 3. Het voorzieningenniveau moet beter: ontmoetingsplek, indoor sport, betere aansluiting op OV. 4. Verminderen taalachterstand bij kinderen. 5. Tegengaan vroegtijdig schoolverlaters. 6. Tegengaan bouwoverlast / braakliggende terreinen. 7. Verbeteren (verkeers)veiligheid. 8. Ook andere manieren om input te krijgen en bewoners en ondernemers te betrekken. 7
Wat zijn uitdagingen: Vooral in de oude delen van Katendrecht wordt hoge parkeerdruk ervaren. Het aandeel werkloze werkzoekenden terugdringen. Verminderen van voortijdig schoolverlaten, het aantal jongeren met een startkwalificatie op Katendrecht is te laag. Ontwikkelen van de entree van Katendrecht, het Polsgebied. Onder andere door het stimuleren van het rondje Rijnhaven voor wandelaars en fietsers (inclusief verkeersveiligheid). Vergroenen van de Wilhelminapier. 8
2.3 De aanpak Blijven doen wat goed gaat Overlast door graffiti en vernieling komt in dit gebied minder voor dan gemiddeld in Rotterdam, evenals overlast door jongeren. De laatste maanden zijn er echter weer signalen dat jongeren uit de wijk overlast veroorzaken. De ontwikkeling van eventuele jongerenoverlast volgen we op de voet. Inzet is afhankelijk van de aard van de overlast. Er is beperkte inzet nodig met aandacht voor woonoverlast in het oude deel van Katendrecht. Dit gebied is met name in handen van Woonstad. Het Kaappark en het Buizenpark op Katendrecht zijn mooie ontmoetingsplekken in de buitenruimte voor de hele wijk. Deze plekken dienen behouden te blijven voor de bewoners. Het voorzichtige imago van Katendrecht van cultuur, culinair en creatief (de drie C s) stimuleren we door voorrang te geven aan de herontwikkeling van de Fenixloodsen. Deze maken het Deliplein en omgeving af en vormen samen met de Rijnhavenbrug de schakel tussen Katendrecht en Wilhelminapier. Om de attractiviteit van de Kaap voor bezoekers te behouden, is het belangrijk de evenementen te behouden. Voor de ondernemers in het gebied is het interessant om de samenwerking op het gebied van de culturele en horecavoorzieningen als de SS Rotterdam, Hotel New York, LantarenVenster en Walhalla te versterken. Aansprekende programma s zijn belangrijk voor de Kaap, zoals de ronde van Katendrecht, de Swanmarket en de nacht van de Kaap. Deze evenementen trekken veel bezoekers uit de wijk en daarbuiten. Ze maken de Kaap een aantrekkelijke plek om te ondernemen en voor ontspanning. Katendrecht heeft de laatste jaren een grote verbetering doorgemaakt op het gebied van wijkveiligheid. Om deze scores te behouden blijft inzet van veiligheidspartners en de wijkbewoners en -ondernemers noodzakelijk. De tevredenheid met de wijk is in Katendrecht hoger dan gemiddeld in Rotterdam. Positieve initiatieven versterken Bewoners en ondernemers hebben behoefte aan kwalitatief goede communicatie over evenementen en wijkontwikkelingen. Daarom organiseert de gemeente een informatiemarkt over de wijken. Op de Wilhelminapier wordt nog volop gebouwd. Ook op Katendrecht zijn er diverse ontwikkelingen: de Fenixloodsen, het Polsgebied en Stad en Lande staan de komende periode nadrukkelijk op de agenda. Het beperken van hieruit voortkomende bouwoverlast organiseren we met maatwerkoplossingen op de bouwplaats en de routes daar heen. Het stimuleren van bewonersbetrokkenheid is ook in deze wijken een belangrijk instrument voor een prettige en sociale leefomgeving. Het verdient hier extra aandacht omdat de netwerken vanwege het grote aantal nieuwkomers in de laatste jaren nog niet voldoende groot zijn. Vooral, maar niet uitsluitend, bewonersinitiatieven die oud en nieuw Katendrecht of de pier en Katendrecht verbinden, zijn interessant. 9
Wijkbewoners in dit gebied voelen zich meer verantwoordelijk voor de buurt waar zij wonen dan gemiddeld in Rotterdam. Dit maakt inzet op bewonersinitiatieven extra kansrijk. Het gebiedsnetwerk start Buurt bestuurt op. Een initiatief als het verhalenhuis Belvedere heeft ook de ambitie om oud en nieuw Katendrecht te verbinden. Bewoners van Katendrecht geven aan dat ze behoefte hebben aan een ontmoetingsplek in de wijk. De Steiger is nu zo n ontmoetingsplek. De vraag is of deze plek voldoet aan de vraag omdat deze minder goed bezocht wordt dan vroeger. Een ontmoetingsplek is dan ook een ontwikkelpunt. Verder ervaren bewoners een gebrek aan scholen in de directe omgeving. De vraag naar inpandige sportvoorzieningen dient verder onderzocht te worden om een passende oplossing te vinden. Op beperkte afstand (in de Afrikaanderwijk) worden op redelijke termijn sportvoorzieningen gerealiseerd. Bij de wijktafel in mei 2014 werd tevens benoemd dat de aansluiting op openbaar vervoer moet verbeteren. Het verleggen van de busroute kan soelaas bieden. Aanpakken waar zorgen over zijn Hoge parkeerdruk Vooral in de oude delen van Katendrecht ervaren bewoners hoge parkeerdruk. De diverse wijkoverstijgende voorzieningen en het aanmeren van cruiseschepen geven een behoorlijk parkeer- en verkeersdrukte op de Wilhelminapier en Katendrecht. In Katendrecht is momenteel sprake van een versnipperd regime en het heeft te kampen met het waterbedeffect van de parkeerders met bestemming Wilhelminapier. Daarom onderzoeken we in hoeverre er draagvlak bestaat voor betaald parkeren op Katendrecht. Verkleinen van het aandeel werkzoekenden Op Katendrecht en Kop van Zuid / Wilhelminapier wonen veel hoger opgeleiden en mensen met een (goede) baan. We moeten echter niet vergeten dat een deel van de bewoners, zeker op Katendrecht, werkzoekend is. Om hen weer (terug) op de arbeidsmarkt te krijgen is een extra inspanning nodig. Als dit niet direct lukt, bieden de wijkeconomie en vrijwilligerswerk rond de evenementen in het gebied goede mogelijkheden om actief te blijven. Voortijdig schoolverlaters Het aantal jongeren met een startkwalificatie op Katendrecht is te laag. Het aantal voortijdig schoolverlaters (VSV ers) op Katendrecht neemt toe. Het behalen van een startkwalificatie is van belang om in de maatschappij mee te kunnen doen. Belangrijk is daarom de inzet van de integrale aanpak Voortijdig Schoolverlaten. Hierin moet samen met partners zoals scholen en wijkpartijen, een reductie van het aantal uitvallers worden bereikt. De inzet blijft om VSV-ers terug te leiden naar school of een ander traject aan te bieden. De naaste omgeving van de jongeren: het gezin, de straat en wijk, worden bij de aanpak betrokken. Toegang tot de wijk - Polsgebied Het verder te ontwikkelen Polsgebied zorgt voor een aantrekkelijke entree van Katendrecht. Belangrijk bij de ontwikkeling van dit gebied is dat het rondje Rijnhaven voor wandelaars en fietsers aantrekkelijk wordt. Daarnaast is de Pols de 10
toegangsplek voor het westelijk gelegen deel van Katendrecht. In de Pols komt een school en bevindt zich een supermarkt. Omdat er veel verkeer passeert en er functies zijn die grotere drukte van langzaam verkeer veroorzaken, dient verkeersveiligheid op die locatie een zeer belangrijk aandachtspunt te zijn. Ook op de rest van de Brede Hilledijk wordt door bewoners de verkeersonveilige situatie genoemd. Volgens hen wordt hier te hard gereden. De pier is te stenig Aan de pier kleeft bij bewoners en ondernemers de associatie van een stenige ruimte waar het altijd waait. Dit heeft naar verwachting grotendeels met de aankleding van de pier te maken. Het aandeel van groen ten opzichte van verharding in de buitenruimte is minimaal. Onderzocht zal worden waar groen kan worden toegevoegd aan de buitenruimte. Daarbij kan ook gedacht worden aan alternatieven als bomen in bakken, miniparkjes en verticaal groen. 11
2.4 Knelpunten Vergroenen van de Wilhelminapier Op de pier is relatief weinig ruimte om te vergroenen. Omdat dit wel belangrijk is, is de verwachting dat hiervoor extra financiële middelen beschikbaar dienen te komen. Aanval op uitval Het project aanval op de Uitval om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan is afgelopen. Ook lopen de aanvullende jongerenwerksubsidies van de (voormalige) deelgemeente af. De reguliere inzet op het tegengaan van VSV is ontoereikend om de in deze wijk benodigde inzet te plegen. Parkeren De discussie over parkeren kan leiden tot zeer verschillende standpunten in de wijk. Een vorm van parkeerregulering is echter nodig om de toenemende parkeerdruk op Katendrecht het hoofd te kunnen bieden. 12
Kop van Zuid Entrepot 13
3.1 Kop van Zuid Entrepot nu De Kop van Zuid kent een aantal kwaliteiten: Het Entrepotgebied en de havens, met de jachthaven City Marina. Het is een gebied dat op veel thema s uitstijgt boven het Rotterdams gemiddelde. Dit is het visitekaartje van de wijk. Het is belangrijk dat de wijkeconomie hier meer gaat van profiteren. Daarvoor is een stimulans nodig, vooral in het Entrepothavengebied. Er komen al meer bezoekers door de vestiging van supermarkt Jumbo. Dit moet doorzetten naar meer bezoekers voor horecagelegenheden en winkels. Zodat het gebied nog mooier wordt. Dit vraagt een lange adem. In de Kop van Zuid-Entrepot ruim 8000 mensen. De helft van de inwoners is van niet-westerse afkomst. In de wijk wonen relatief veel bewoners van middelbare leeftijd en relatief veel ongehuwde stellen zonder kinderen. Er is een mix tussen lage en hoge inkomens. Wel is opvallend dat er in de wijk weinig woningen zijn met een WOZ-waarde tussen de 100.000 en 150.000 euro. Dit is mogelijk een beperking voor starters en doorgroeiers uit huurwoningen in de wijk. De kop van Zuid-Entrepot scoort het wijkprofiel gemiddeld of bovengemiddeld op sociaal, fysiek en veiligheid. Toch is er aandacht nodig voor deze wijk. Enerzijds om de hoge inkomens en hoger opgeleiden te behouden. Anderzijds om oog te houden voor lagere inkomens en bewoners met een lagere opleiding. Het is goed dat er in de wijk voor beiden ruimte is. Het betekent wel dat er per straat een ander beeld kan zijn van de wijk. Bij bewoners bestaat de wens om deze verschillen te overbruggen. Er zijn verschillende initiatieven om verschillende buurten nader kennis te laten maken, en om activiteiten te organiseren die verbinden. In het kader van Parkstad worden in de Kop van Zuid-Entrepot woningen en voorzieningen gebouwd, in het Spoorweghavenpark en het voormalige spoorwegemplacement grenzend aan de Afrikaanderwijk. Met deze bouwplannen is om slecht onderhouden en in onbruik geraakte plekken opnieuw in te vullen. Wijkprofiel In 2014 startte de gemeente met het wijkprofiel. Het wijkprofiel kijkt naar de sociale, fysieke en veiligheidsgegevens. Iedere twee jaar vraagt de gemeente bewoners wat ze van hun wijk vinden en kijken we naar de cijfers. Zo meten we hoe de wijk er voor staat. De scores voor Kop van Zuid - Entrepot zijn: Veilig: 98 Sociaal: 107 Fysiek: 107 14
3.2 Kop van Zuid Entrepot in 2018 Ambitie Kop van Zuid is een gebied dat aantrekkelijk en veilig is, en waar het prettig wonen en verblijven is. Het Entrepot kent veel aanloop met goed bezochte horecagelegenheden en winkels naast de Jumbo. Er zijn kwalitatief sterke en aantrekkelijke evenementen. De buitenruimte rond het Entrepot met terrassen is opgewaardeerd en klanten en bezoekers verblijven graag in dit winkelgebied. De binding met de wijk en buurt is verbeterd. Bewoners nemen initiatieven om anderen bij hun buurt te betrekken. De Peperlink aanpak is verruimd naar andere buurten. Het Spoorweghavenpark is een aantrekkelijk wijkpark waar bewoners graag komen en verblijven. De overlast van jongeren op het Witteveenplein is sterk verminderd. Dit geldt ook voor Station Zuid en omgeving. De oversteekplaatsen op de Laan op Zuid zijn veilig. Wijkprioriteiten Blijven doen wat goed gaat: We houden het hoge schoon- en heel niveau van de buitenruimte vast. De succesvolle aanpak van voortijdig schoolverlaters zetten we door. Positieve initiatieven versterken: De perperlink-aanpak blijft: waarbij bewoners en wijkpartners in de Peperklip samenwerken. We blijven bestaande buurtcomités ondersteunen. Andere buurten die willen starten met Buurt Bestuurt, krijgen ook ondersteuning. Aanpakken waar zorgen over zijn: Bewoners zetten zich actief in voor de wijk. De wijk kan versterken door meer betrokkenheid tussen verschillende buurten. Van mensen die werken verwachten ze dat ze ook oog houden voor de eigen buurt. Voor mensen zonder betaald werk verwachten we dat ze zich inzetten door bijvoorbeeld vrijwilligerswerk. Het gaat op dit moment niet goed met het winkelgebied Entrepothaven en de winkelstrip Vuurplaat. Er is gezamenlijk inzet nodig van vastgoedeigenaar, ondernemers, bewoners en gemeente om dit gebied weer levendig en aantrekkelijk te maken De bewoners ervaren de buitenruimte als te stenig. Er kan meer groen bij. De wijk kan veiliger. Overlast op Witteveenplein, Station Zuid, het Spoorweghavenpark en rondom café Schuimspaan pakken we aan, net als woninginbraken en winkeldiefstal. Daarnaast moeten de oversteekplaatsen op de Laan op Zuid overzichtelijker. Wijktafel Kop van Zuid-Entrepot 5 juni 2014 1. Dit vinden bewoners belangrijk: 2. Verkeersveiligheid op de Laan op Zuid 3. Meer verbinding tussen het noordelijke en zuidelijke deel 4. Gemis van groen (meer bomen en parkjes). De bewoners ervaren de wijk als te stenig. Bewoners willen meer groen waarbij ze zelf een rol willen spelen in het beheer van het aangelegde groen 5. Jongerenoverlast op bepaalde locaties zoals rondom café Schuimspaan Resultaten in 2018 In 2018 moeten in ieder geval de volgende resultaten voor de Kop van Zuid- Entrepot zichtbaar zijn: Van bemiddelbaren naar werk of activering zit 80% in traject (opleiding, reintegratietraject, etc.). Voor het Entrepothaven gebied hebben ondernemers, vastgoedeigenaar en de gemeente afgesproken welke acties nodig zijn om het 15
Entrepothavengebied een aantrekkelijk en levendig winkel- en verblijfsgebied te maken. Er is gestart met de uitvoering van deze acties. Tenminste vier plekken in de wijk zijn in samenspraak met bewoners verbeterd met kwalitatief groen. Bewoners beheren dit groen zelf. Een jaarlijks toegepast preventief programma voor de jeugd op het terrein van drugsoverlast. Station Zuid is een veilig gebied. Alle oversteekplaatsen op de Laan op Zuid zijn overzichtelijk en veilig. 16
3.3 De aanpak Blijven doen wat goed gaat De buitenruimte is over algemeen schoon en heel. Dit hoge niveau van de buitenruimte moet behouden blijven. De aanpak van voortijdige schoolverlaters in de afgelopen jaren heeft goede resultaten opgeleverd in de wijk. Deze aanpak zetten we door om te zorgen dat het % voortijdig schoolverlaters niet boven het Rotterdamse gemiddelde stijgt. Positieve initiatieven versterken We gaan verder met de Peperlink: deze voorziening is opgezet door Vestia, de gemeente en bewoners van de Peperklip. Het is een centrale plek waar bewoners terecht kunnen voor allerlei hulp, advies en ondersteuning maar ook voor activiteiten voor en door bewoners. Deze vorm van samenwerking tussen bewoners en wijkpartners blijven we ondersteunen en dragen we uit in de rest van de wijk. Op dit moment is er een Buurtcomité actief op de Kop van Zuid. Andere buurten willen starten met Buurt Bestuurt. Deze bestaande en nieuwe initiatieven moeten we versterken, zodat steeds meer bewoners verantwoordelijkheid nemen voor de leefbaarheid en veiligheid in hun omgeving. Aanpakken waar we ons zorgen om maken (de wijkprioriteiten) Bewoners zetten zich actief in voor de wijk In het zuidelijke deel van de wijk hebben relatief veel bewoners een bijstandsuitkering. Hun stimuleren we om weer actief te worden. Dat doen we door mensen toe te leiden naar een baan of via vrijwilligerswerk bij een van de vele vrijwilligersorganisaties. We willen dat de band tussen buurten sterker wordt. Buurten kunnen meer van elkaars kracht profiteren. De Peperlink-aanpak, waarbij bewoners in gezamenlijkheid initiatieven ontwikkelen en daarmee de sociale cohesie versterken, werkt goed. De binding met de wijk en buurt is verbeterd doordat bewoners zelf initiatieven nemen om anderen bij hun buurt te betrekken. Deze Peperlink-aanpak gaan wij opzetten op de Vuurplaat en de Rijtuigenbuurt. De herinrichting van het Spoorweghavenpark tot een aantrekkelijk wijkpark met veel bruikbaar groen voor alle omwonenden staat op de ontwikkelagenda. Dit park geeft dan een goede mogelijkheid tot ontmoeting. Groenere buitenruimte De Kop van Zuid wordt als heel stenig ervaren door de bewoners. De herinrichting van het Spoorweghavenpark zal bijdragen aan een mooier park, maar in de straten en pleintjes elders in de wijk missen de bewoners bomen, groenplekken en bloembakken. De bewoners zullen gestimuleerd worden om groenplannen voor hun buurt te maken. Ze kunnen hiervoor geld krijgen via het fonds Bewonersinitiatieven. 17
Met bewoners maken we wel beheerovereenkomsten zodat zij zelf verantwoordelijk zijn voor het beheer van de groenprojecten en zich ook zo meer betrokken voelen bij hun leefomgeving. Sterker maken van het Entrepothavengebied In het Entrepothavengebied zijn verschillende horecagelegenheden en winkels, waaronder de supermarkt Jumbo. Deze voorzieningen en de bijzondere ligging aan het water met de jachthaven City Marina, heeft goede mogelijkheden om zich te versterken en een nog aantrekkelijker winkel- en uitgaansgebied. Dit gebied heeft het echter moeilijk. Ondernemers hebben moeite om het hoofd boven water te houden. De terrasjes staan vaak leeg. Bezoekers weten het gebied niet goed te vinden. Streven is om dit gebied in de komende vier jaar een boost te geven, zodat mensen (bezoekers en klanten) hier graag naar toe komen en verblijven. De ontwikkeling van dit gebied moet gerelateerd worden aan de ontwikkelingen in de buurwijken Noordereiland, Wilhelminapier en Katendrecht. Op die manier ontstaat een grootstedelijk aantrekkelijk winkel- en verblijfsgebied. Om dit te kunnen bereiken, stellen we een projectleider aan, die samen met de ondernemers en vastgoedeigenaar, acties ontwikkelt voor de versterking van dit gebied. De projectleider moet zoeken naar de nodige financiën en draagvlak voor de plannen bij bewoners, ondernemers en gemeente. Veiliger wijk Hoewel de hele wijk Kop van Zuid-Entrepot over het algemeen veilig is, zijn er bepaalde plekken waar het minder goed gaat met de veiligheid. Er is hardnekkig overlast van jongeren op het W.G. Witteveenplein, in het Spoorweghavenpark, en bij café Schuimspaan en Station Zuid. Met jongerenwerk en bewoners gaan we zoeken naar oplossingen die de overlast verminderen. Hierbij moet ook gezocht worden naar zinvoller dagbesteding voor de overlastgevende jongeren. De jongeren zelf worden actief benaderd om zelf mee te werken aan het terugdringen van de overlast. In een aantal buurten komen relatief veel woninginbraken voor. Uit schouws die gehouden worden, blijkt dat bewoners vaak zelf maatregelen kunnen treffen om de kans op een woninginbraak te verminderen. Bewoners zijn zich hier niet altijd van bewust. In samenwerking met de politie en woningbouwcorporaties gaan we informatiecampagnes starten. Zo maken we bewoners bewust van de kwetsbaarheid van hun woning en stimuleren we het aanbrengen van goed hangen sluitwerk. In de winkelgebieden Vuurplaat en Entrepothavengebied komen winkeldiefstallen voor. Samen met ondernemers moeten er maatregelen getroffen worden om het aantal diefstallen te verminderen. Dit doen we via het versterken van het huidige KVO traject en het bieden van cursussen en trainingen aan ondernemers. Station Zuid en omgeving worden al jaren als onveilig ervaren door bewoners. Het gaat dan om straatroven, lastig vallen en zwerfvuil. We proberen samen met de politie de overlast aan te pakken door het inzetten van het zogenaamde Donkere Dagen Offensief. Deze aanpak helpt en zal daarom vaker in het jaar ingezet worden en niet alleen tijdens de donkere dagen. 18
Bewoners ervaren de Laan op Zuid als verkeersonveilig. Delen van deze straat zijn onlangs heringericht. Zebrapaden zijn verdwenen en dat vinden de bewoners vaak onveilig. De bewoners geven ook aan dat er vaak te hard gereden wordt. Samen met bewoners worden gaan we de oversteekplaatsen schouwen houden we snelheidscontroles. Op basis van die gegevens zullen maatregelen getroffen worden om de veiligheid van deze weg te verhogen. 19
3.4 Knelpunten Een projectleider voor het Entrepothavengebied die voor de komende vier jaar aangesteld wordt om een gedegen plan van aanpak te maken met als doel dit gebied levendiger en economisch levensvatbaarder te maken. 20
Noordereiland 21
4.1 Noordereiland nu Noordereiland is een blikvanger aan de Maas. Het heeft beeldbepalende bruggen, de kades en de oorspronkelijke negentiende-eeuwse bebouwing. Het eiland heeft een kunst- en cultuurfunctie voor de hele stad, met bijvoorbeeld Montmartre aan de Maas en heeft een menging van kleinschalig wonen en werken. Het Noordereiland scoort zowel sociaal, fysiek als veilig boven het Rotterdams gemiddelde. Bewoners geven aan aandacht te willen voor het basisonderwijs, de schone buitenruimte en overlast die zij ervaren. Het Noordereiland telt ongeveer 3.300 inwoners. 58% van de huishoudens heeft een eenpersoonshuishouden. Het percentage gehuwde stellen en eenoudergezinnen is relatief laag vergeleken met de andere wijken. Op Noordereiland wonen relatief veel autochtonen (57%). Een negatieve uitschieter is de citoscore: deze is gemiddeld 526,6 op het Noordereiland, terwijl deze stedelijk 532,5 is. Volgens het wijkprofiel is de objectieve score met betrekking tot voorzieningen, overlast, leefomgeving en binding lager dan het gemiddelde van Rotterdam. Sinds enige jaren ondervinden de bewoners van het Noordereiland overlast van autotoerisme : jongvolwassenen afkomstige uit andere wijken, die met hun auto s parkeren langs de waterkant en overlast veroorzaken door vuil op straat achter te laten, luidruchtig zijn, harde muziek draaien en verdovende middelen gebruiken. Deze overlast van de door bewoners genoemde kadekapers moeten we aanpakken. Bewoners ergeren zich verder aan het zwerfvuil en maken zich zorgen over de sluiting van de Openbare Basisschool Noordereiland. Er is nog veel onduidelijkheid over de gevolgen hiervan. Wijkprofiel In 2014 startte de gemeente met het wijkprofiel. Het wijkprofiel kijkt naar de sociale, fysieke en veiligheidsgegevens. Iedere twee jaar vraagt de gemeente bewoners wat ze van hun wijk vinden en kijken we naar de cijfers. Zo meten we hoe de wijk er voor staat. De scores voor Kop van Zuid - Entrepot zijn: Veilig: 116 Sociaal: 103 Fysiek: 110 De detailgegevens en uitleg staan op de www.wijkprofiel. Rotterdam.nl 22
4.2 Noordereiland in 2018 Ambitie Noordereiland is een beschermd stadsgezicht: een waterrijk, authentiek en kansrijk gebied wat levendig is door kunst en cultuur. Het Noordereiland is een stabiele wijk, waarbij het accent ligt op behoud. De aantrekkelijkheid van de wijk is vergroot door het vernieuwen van ons blok (burgemeester Hoffmanplein/van de Takstraat) in een passende stijl en door het behoud van De Hef. Daarnaast is het Noordereiland veel groener door de oplevering van een aantal inrichtingsplannen zoals Ons Park, De Burgemeester Hoffmanplein en het Prinsenhoofd. Ons Park is een weldadige oase in de wijk waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten en recreëren. Jongeren kunnen hier sporten en verpozen. De kwaliteit van het basisonderwijs is goed. Kinderen hoeven niet naar een andere wijk voor het basisonderwijs. De kades van het Noordereiland zijn poepvrij en de parkeeroverlast behoort tot het verleden. De overlast die de bewoners van elkaar ervaren (burengerucht) is aanzienlijk verminderd. Er is een plek in de wijk waar de bewoners elkaar kunnen ontmoeten en samen activiteiten kunnen uitvoeren. Bewoners zijn actief via bijvoorbeeld Buurt Bestuurt en dragen op die manier zelf bij aan de verbetering van de leefbaarheid en veiligheid op het Noordereiland. Wijkprioriteiten Blijven doen wat goed gaat: Het Noordereiland blijft een creatieve broedplaats. Positieve initiatieven versterken: De betrokkenheid van bewoners bij het eiland is groot. Dit blijven we ondersteunen. Noordereiland heeft een sterke identiteit waar de bewoners aan hechten. Dit moet onderhouden worden en naar voren worden gebracht. Aanpakken waar zorgen over zijn: De gemiddelde citoscore is laag. De kwaliteit van het basisonderwijs moet omhoog. De sluiting van Openbare Basisschool Noordereiland mag de kwaliteit van het onderwijs niet negatief beïnvloeden. De buitenruimte kan groener en schoner. Daarnaast moet er een permanente oplossing komen voor de hondenpoepoverlast met name op de kades. Er is parkeeroverlast op de kades en in de Van der Takstraat. Overlast van de kadekapers wordt tegengegaan. Daarnaast is er aandacht voor de aanpak van burenoverlast. Wijktafel Noordereiland 10 juni 2014 Dit vinden de bewoners belangrijk: 1. De kwaliteit van het basisonderwijs 2. Het gemis van een wijkvoorziening 3. De overlast van het autotoerisme (ook wel kadekapers genoemd) 4. Permanent dialoog Woonstad en huurders 5. Na oplevering Ip s goed blijven onderhouden 6. Aanpassen losloopzone, opruimplicht 7. Ontmoedigen uitbreiding horecagelegenheden op bepaalde locaties Resultaten 2018 Noordereiland is groener door de oplevering van drie inrichtingsplannen. Noordereiland heeft een wijkcentrum voor ontmoeting en bewonersactiviteiten. Geen hondenpoepoverlast op de kades. Geen parkeeroverlast meer op het eiland. De overlast van kadekapers is sterk verminderd. De kwaliteit van het onderwijs is verbeterd. 23
4.3 De aanpak Blijven doen wat goed gaat Het Noordereiland is een broedplaats voor creatieve ondernemers op het gebied van kunst en cultuur. De vele activiteiten op het gebied van kunst en cultuur (Montmartre aan de Maas). Deze broedplaats moet gekoesterd worden. Positieve initiatieven versterken Veel eilandbewoners zijn actief voor hun buurt. Zo is er sinds kort een Buurt Bestuurt comité actief. Ook zijn er verschillende werkgroepen van bewoners die zich inzetten bij de ontwikkeling van de diverse inrichtingsplannen. Deze actieve bewoners blijven we ondersteunen. Zodat steeds meer bewoners verantwoordelijkheid nemen voor de leefbaarheid en veiligheid in hun omgeving. Sterke identiteit van de wijk Het Noordereiland is een beschermd stadsgezicht. Dit vergt aandacht en onderhoud. Ons Blok aan het burgemeester Hofmanplein/Van de Takstraat is aan vernieuwing toe. Deze vernieuwing moet passen in de stijl van het beschermd stadsgezicht. Ook moet De Hef, als een symbool van Feijenoord en Zuid, behouden worden. Aanpakken waar we ons zorgen om maken Beter onderwijs Bewoners maken zich zorgen over de kwaliteit van het onderwijs. Openbare basisschool Noordereiland zal sluiten. Het is op dit moment nog onduidelijk wat er met de leerlingen en het pand gaat gebeuren. Hierover zijn zorgen bij de bewoners. Tegelijkertijd is het een kans op het verhogen van de kwaliteit van het onderwijs. Er zal gekeken worden naar voorbeelden van acties die genoemd zijn in het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPZR) om de kwaliteit van het onderwijs te vergroten. Schone en groene buitenruimte De komende periode zullen de inrichtingsplannen worden uitgevoerd. Hierdoor krijgen de koppen van het Noordereiland, Ons Park en het Burgemeester Hoffmanplein een impuls aan de buitenruimte. Om deze plannen goed uit te voeren is er meer geld nodig dan er nu beschikbaar is vanuit de zogenoemde BRGgelden. Daarnaast moeten deze groene oases in de wijk goed onderhouden worden na oplevering. In de wijk werd veel overlast ervaren van hondenpoep. De pilot die is uitgevoerd om overlast door hondenpoep tegen te gaan, is goed bevallen. Deze aanpak gaat dus door. Daarnaast ontwikkelen we een nieuwe aanpak voor onkruidbestrijding op de kades. Parkeeroverlast op kades en de Van der Takstraat Er wordt veel parkeeroverlast ervaren op de kades en in Van der Takstraat. Met politie en de bewoners maken we een plan om deze parkeeroverlast tegen te gaan. Dit plan voeren we daarna uit. 24
Minder overlast Op het gebied van burengerucht wijkt het Noordereiland behoorlijk af van het Rotterdams gemiddelde. De woonoverlastcoördinator handhaaft dit in samenwerking met de politie en de woningbouwcorporatie. De bewoners geven aan drugsoverlast te ervaren. Er moet aandacht komen voor een goede operationele afstemming om deze bestuursrechtelijk en strafrechtelijk aan te pakken. We willen hierin aansluiten bij de stedelijke aanpak Schouder aan Schouder. De kades van het Noordereiland zijn populair en niet alleen bij de bewoners. Veel bewoners van buiten het eiland komen met de auto naar de kades om van het uitzicht te genieten. Maar daar blijft het niet bij. Bewoners ervaren veel overlast van deze door hun genoemde kadekapers : vaak wordt de auto geparkeerd op een plek waar dit niet mag. Bewoners klagen over gebruik van drugs in de auto s en over het achterlaten van allerlei zwerfvuil door de kadekapers. Deze overlast pakken we samen met de politie aan. 25
4.4 De Knelpunten Wijkvoorziening Op dit moment is er geen wijkcentrum op het Noordereiland. Zelfs voor informatieavonden moeten we uitwijken naar een locatie buiten de wijk. Bewoners missen dit. Zonder een wijkcentrum kunnen actieve bewoner zich niet goed verenigen. Ze hebben geen plek om te vergaderen, geen plek om activiteiten te doen en geen ontmoetingsplek. Een wijkcentrum kan positief bijdragen aan de vele activiteiten die op het eiland worden ontplooid en daarmee ook de identiteit van de wijk versterken Horeca Terugdringen van het aantal horecazaken is een wens van de bewoners. Dit gaat gepaard met hoge kosten. Inrichtingsplannen Uitvoering van inrichtingsplannen op Noordereiland is een knelpunt omdat het hiervoor gereserveerde middelen vanuit de BRG onvoldoende zijn om alle plannen uit te voeren. 26
De wijk Feijenoord 27
5.1 Feijenoord nu Feijenoord is een stadswijk vol potentie. De wijk telt circa 7.300 inwoners. De bevolkingsopbouw van de wijk is divers. De wijk bestaat voornamelijk uit gezinnen. De wijk kenmerkt zich door diverse actieve bewonersgroepen, die binnen hun gemeenschap een actieve rol vervullen. Er zijn ook veel maatschappelijke initiatieven en familienetwerken. De verbondenheid met elkaar is hoog. Onlangs is de Proeftuin (een centrale wijkvoorziening) gestart. Dit is een faciliteit waar wijkbetrokken aanbieders samenwerken aan talentontwikkeling, participatie, gezondheid en sociale cohesie. Er is adequate ondersteuning voor organisaties gericht op zelfbeheer en wederdiensten voor en door bewoners. Er zit kracht in de wijk: Er zijn zogenaamde zichtbare schakels die de brug vormen tussen bewoners en professionals. Een voorbeeld is Kracht van de Vrouw. Deze kracht is zeer waardevol, omdat de meeste allochtone bewoners de weg naar reguliere hulp en zorg vaak niet weten te vinden. De wijk heeft als bijzondere kenmerken de ligging nabij het centrum en aan de rivier, de havens (Nassauhaven en Persoonshaven), de bedrijven Unilever en Hunter Douglas, mooie bouwkavels, de levendige Oranjeboomstraat en de bijzondere bebouwing van de Dillenburgblokken en het bedrijventerrein Piekstraat e.o. De wijk heeft ook een aantal groenvoorzieningen van hoge kwaliteit zoals het nieuwe Nassauhavenpark, Mallegatpark (in ontwikkeling) en Rosepark (grens met Kop van Zuid). Het inkomensniveau van de wijkbewoners is laag. Van de bewoners heeft 44% inkomen uit een uitkering, bijna twee maal zo hoog als het stedelijke percentage. In vergelijking met de overige wijken op Zuid is het aantal huurwoningen in corporatiebezit (Woonstad Rotterdam) in Feijenoord met 91% erg hoog. Feijenoord is één van de dertien sociale probleemwijken in Rotterdam. Volgens het wijkprofiel scoort Feijenoord op Sociaal en Veilig veel lager dan het Rotterdamse gemiddelde. De wijk Feijenoord kampt met grote achterstanden op het gebied van werk, inkomen, opleiding, taal en binding. Feijenoord is daarom aangewezen als focuswijk in het Nationaal Programma Rotterdam Zuid. Er is onvrede over verpaupering van de buitenruimte. Bewoners klagen over zwerfvuil en de uitstraling van woningen die dringend aan onderhoud toe zijn. Er is een specifieke aanpak gestart om het zwerfvuil tegen te gaan. Om de straten schoner te houden moeten de bewoners hun gedrag ook veranderen. Er staan in Feijenoord vooral portieketage woningen, deels oud, deels uit de jaren 80 en 90. Door de aanwezigheid van lege kavels op mooie locaties aan het water biedt de wijk voldoende ruimte voor nieuwbouwontwikkelingen in het marktsegment. Wijkprofiel In 2014 startte de gemeente met het wijkprofiel. Het wijkprofiel kijkt naar de sociale, fysieke en veiligheidsgegevens. Iedere twee jaar vraagt de gemeente bewoners wat ze van hun wijk vinden en kijken we naar de cijfers. Zo meten we hoe de wijk er voor staat. De scores voor Feijenoord zijn: Veilig: 88 Sociaal: 69 Fysiek: 81 De detailgegevens en uitleg staan op de www.wijkprofiel. Rotterdam.nl De Piekstraat en Nijverheidsstraat kennen groot-, maar ook kleinschalige, lokale, landelijke en internationale bedrijvigheid, waar ook mensen vanuit de wijk werken en wat dus van belang is voor de wijk. De aantrekkelijkheid van de Oranjeboomstraat laat te wensen over, hiervoor dient een toekomstbestendige integrale aanpak te worden ontwikkeld. De wijk kent dus veel problemen maar heeft ook veel potentie om uit te groeien tot een mooie, veilige wijk met bewoners die zich actief inzetten voor hun buurt. 28
5.2 Feijenoord in 2018 Ambitie Feijenoord is een aantrekkelijke, groene, stedelijk georiënteerde, populaire woonwijk aan het water. Veel bewoners zijn naast hun werk actief in de buurt. De Proeftuin Feijenoord is de centrale plek in de wijk waar de bewoners een kop koffie met elkaar drinken en activiteiten bedenken en uitvoeren. Voor jong en oud zijn er volop activiteiten die ze met ondersteuning van professionals zelf opzetten. De straten zien er verzorgd uit en de Oranjeboomstraat is een levendige winkelstraat waar de buurt graag komt. Wijkprioriteiten Blijven doen wat goed gaat: Ondersteunen van actieve bewonersgroepen Ecokinderpark een nieuwe plek in de wijk geven Hefpark Positieve initiatieven versterken: Proeftuin Feijenoord Monteirogym Buurtvaders Samenwerking met bedrijven in de wijk Meer bewoners activeren en betrekken bij de wijk: Armoede Ouderen Opgroeiklimaat en schooluitval Verbeteren woningbestand Schone buitenruimte Voorzieningenniveau Veiligheid Resultaten in 2018 In 2018 moeten in ieder geval de volgende resultaten voor de wijk Feijenoord zichtbaar zijn: Van diegene die kunnen, zit 80% in een traject (opleiding, reintegratietraject, etc.). Er zijn 400 woningen in de bestaande voorraad verbeterd. De overlast van zwerfvuil op de Oranjeboomstraat is sterk verminderd. Bewoners spelen een rol in het schoon houden van hun omgeving. Proeftuin Feijenoord is het centrum van de wijk waar jong, oud, allochtoon en autochtoon elkaar ontmoeten en activiteiten ontplooien Er is snelle opvolging bij jongeren die voortijdig school verlaten met een sluitende aanpak. De straten zijn schoner en dat wordt positiever door bewoners beoordeeld, in het bijzonder op de Oranjeboomstraat en rondom Station Zuid. Ouders zijn actief betrokken bij de ontwikkeling van hun kinderen op school. Wijktafel Feijenoord 19 mei 2014 Dit vinden bewoners belangrijk: 1. Behouden van de Proeftuin 2. Aanpak armoede 3. Aanpak zwerfvuil 4. Jongeren kansen bieden 5. Activiteiten voor ouderen 7. Onderhoud aan woningen 8. Betere bereikbaarheid gemeentelijke organisaties 9. Ondersteunen van actieve bewonersgroepen 29
5.3 De aanpak Blijven doen wat goed gaat Er zijn verschillende bewoners(groepen) actief in de wijk zijn zoals de Kracht van de vrouw en Helderheid. Deze en andere bewonersinitiatieven lopen op dit moment goed. Maar ze zijn ook kwetsbaar omdat ze getrokken worden door vrijwilligers. De steun die ze nu al krijgen van gemeente en andere professionals moeten ze behouden. Het Ecokinderpark is nu in beheer van bewoners samen met Creatief Beheer en dat loopt goed. Het park ligt op een braakliggend terrein en moet verhuizen vanwege nieuwbouwplannen. Het park moet een nieuwe plek in de wijk krijgen. Positieve initiatieven versterken Met ingang van zomer 2013 is de pilot Proeftuin Feijenoord gestart. De pilot loopt tot eind 2014. De voorziening wordt door en voor bewoners gedraaid en kent een brede programmering. Het wordt goed bezocht en lijkt te voldoen in een behoefte. De eerste evaluatie van de Proeftuin vindt in 2014 plaats. Monteirogym is een sportplek voor jongeren sporten en tegelijk leren om respectvol met elkaar om te gaan. Veel jongeren uit de wijk maken er gebruik van. De initiatiefnemer heeft moeite om de voorziening financieel draaiende te houden. Er is steun nodig vanuit de gemeente om dit initiatief door te zetten. Buurtvaders is een club van zo n kleine twintig Marokkaanse ouders die regelmatig de buurt inspecteren en jongeren aanspreken op hun gedrag als dat nodig is. Het loopt goed, maar de groep is niet groot en daardoor kwetsbaar. Het zou goed zijn als de groep uitgebreid wordt met meer bewoners. Er zijn veelbedrijven in het gebeid. Een paar steunen bewonersactiviteiten zoals Unilever en Hunter Douglas. We streven er naar om meer bedrijven een rol in de wijk te laten spelen. Aanpakken waar zorgen over zijn Meer bewoners activeren en betrekken De arbeidsparticipatie van volwassenen blijft ver achter bij het Rotterdams gemiddelde. Het stedelijke programma Maatschappelijke Inspanningen richt zich specifiek op deze wijk. Er zijn ook particuliere initiatieven gericht op bewoners met een uitkering, bijvoorbeeld (sollicitatie)trainingen. Dit moet ertoe leiden dat de het aandeel bewoners met een uitkering afneemt. Taalonderwijs voor ouderen verdient bijzondere aandacht in Feijenoord. Hier is meer maatwerk nodig. Vooral gericht op het taalniveau onder het niveau van het reguliere taalonderwijs en aanbod in de woonomgeving. Alleen op die manier bereiken we meer bewoners dan nu het geval is. Aanpak armoede Een deel van de bewoners van Feijenoord heeft te maken met armoede. Armoede heeft implicaties op het gebied van gezondheid en slecht eten, maatschappelijke participatie, ontwikkelingsmogelijkheden van de jeugd, vereenzaming en meer in het 30