Nota van beantwoording Notitie Reikwijdte en Detailniveau Windpark Piet de Wit
nleiding De Notitie Reikwijdte en Detailniveau voor windpark Piet de Wit heeft van 7 april tot en met 25 mei 2017 ter inzage gelegen. Daarnaast zijn andere overheden en belangenorganisaties geraadpleegd over de Notitie Reikwijdte en Detailniveau. Gedurende de termijn van inzage zijn 4 zienswijzen ingediend. Daarnaast is door het Rijksvastgoedbedrijf en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een reactie gegeven. Op de volgende pagina s zijn de zienswijzen van een reactie voorzien. Belangrijk om hierbij in acht te nemen is het feit dat de Notitie Reikwijdte en Detailniveau de bandbreedte beschrijft die in het milieueffectrapport onderzocht gaat worden. nhoudelijke informatie in de zin van bijvoorbeeld toetsing aan geluidnormen of precieze plaatsing van windturbines wordt pas duidelijk bij het opstellen van het milieueffectrapport. De Notitie Reikwijdte en Detailniveau vormt samen met het advies van de Commissie voor de milieueffectrapportage het advies van het bevoegd gezag (de gemeente Goeree-Overflakkee) aan de initiatiefnemers over de reikwijdte en detailniveau van het op te stellen milieueffectrapport. Commissie voor de milieueffectrapportage De Commissie voor de milieueffectrapportage (hierna: de commissie) is gevraagd advies uit te brengen op de Notitie Reikwijdte en Detailniveau. Het advies van de commissie is als bijlage 1 bijgevoegd bij deze nota. Het advies van de commissie wordt overgenomen. Procedure Op pagina 11 is de verdere procedure voor dit plaatsingsgebied beschreven. Daar is ook terug te lezen welke mogelijkheden tot inspraak er nog zijn. Afkortingen n deze nota worden diverse afkortingen gebruikt: MER m.e.r. MW NRD Milieueffectrapport Procedure milieueffectrapportage MegaWatt Notitie Reikwijdte & Detailniveau Pagina 2 van 11
ZNr. Samenvatting zienswijze Beantwoording Reclamant 1 V V ndieners valt het op dat bij de keuze van voorkeurslocaties voor plaatsing van windturbines weinig rekening wordt gehouden met de plaatselijke bevolking. Bewoners van recreatiewoningen in de parken aan de Havendijk en rondom het fort zijn niet gekend of worden niet meegenomen in de notitie. ndieners halen aan dat er meerdere onderzoeken zijn die de risico s van windturbines aantonen. ndieners vrezen dat opschaling van het bestaande park resulteert in 2 tot 3 maal zoveel overlast van geluid, slagschaduw en trillingen dan in de huidige situatie het geval is. ndieners hebben twijfel bij het gebruik van de term duurzame energie, wanneer blijkt dat de bestaande windturbines al na 15 jaar worden afgedankt. ndieners zijn van mening dat de gemeente het dorp Ooltgensplaat totaal onbewoonbaar probeert te maken en n de regionale structuurvisie windenergie van Goeree-Overflakkee is in eerste instantie de keuze voor de locatie gemaakt. n het MER zal dieper in gegaan worden op de locatieafweging. n de onderzoeken die deel uitmaken van het MER worden bovendien effecten op de recreatiewoningen aan de Havendijk en rondom het fort meegenomen. De gevolgen van (grote) windturbines zijn goed bekend zodat ook zorgvuldig kan worden beoordeeld of de samenloop met woningen in de omgeving aanvaardbaar is. n het op te stellen MER wordt onder meer getoetst aan het aspect externe veiligheid. De turbines worden groter dan de huidige turbines. Daarmee reiken de effecten van slagschaduw verder. Nieuwere turbines zijn over het algemeen stiller. Hoe de overlast ervaren wordt is niet objectief vast te stellen. Wel is het zo dat vrij onwaarschijnlijk is dat de effecten 2 tot 3 keer zo groot zullen zijn. n het MER zal dit onderzocht worden. Voor zover de effecten de wettelijke normen zouden overschrijden, zullen mitigerende maatregelen toegepast worden. Tijdens de levensduur van het windproject wordt duurzame energie opgewekt, waarvoor geen fossiele brandstoffen nodig zijn. De energie die nodig is voor de bouw van een windturbine wordt in 3-6 maanden terugverdiend. De technische levensduur van windturbines is ca. 25 jaar. Als de windturbines na een kortere tijd worden vervangen (zoals bij het bestaande park Piet de Wit het geval is) heeft dat een economische reden. Dit betekent echter niet dat de opgewekte energie minder duurzaam is. Daarnaast worden turbines vaak elders op de wereld opnieuw opgebouwd zodat hun levensduur wordt verlengd. De mening dat Ooltgensplaat onbewoonbaar wordt door de realisatie van windturbines wordt niet gedeeld. Juist het feit dat al sprake is van Pagina 3 van 11
ZNr. Samenvatting zienswijze Beantwoording V V V X X wijst op de vele lopende initiatieven die de omgeving willen verbeteren. ndieners wijzen erop dat de buitendijkse randgebieden wel degelijk zijn aangemerkt als rust- en natuurgebieden. De laatste jaren zijn hier steeds vaker zeldzamere waarnemingen gedaan (waaronder de zee- en visarend). ndieners wijzen op vliegroutes van vogels en vleermuizen en vrezen meer aanvaringsslachtoffers na opschaling van het windpark Piet de Wit dan nu al het geval is. ndieners vinden het gehele eiland ongeschikt voor windturbines vanwege de ligging binnen de EHS. ndieners vragen zich af waarom de toeristische belangen voor Ooltgensplaat niet op waarde worden geschat. Dit mede vanwege de vele bestaande en geplande windturbines in de omgeving, waardoor toeristen zullen doorstromen richting andere oorden. ndieners wijzen op de onevenredige verdeling van de windopgave over de provincie Zuid-Holland. ndieners vragen naar specificaties van het fonds dat toegezegd is te worden gecreëerd aangezien Oostflakkee wel de lasten van deze onevenredigheid ondervindt maar niet de een bestaande situatie met windturbines toont aan dat dit niet het geval is. Daarnaast kunnen de niet nader genoemde initiatieven ook gewoon doorgang vinden. Gezien de gehanteerde afstanden binnen deze gemeente, minstens 900 meter van dorpskernen, zal van een onbewoonbaar dorp ook geen sprake zijn. Een ecologisch onderzoek maakt deel uit van het MER. Hierin worden genoemde soorten en vliegroutes bestudeerd en worden mogelijke aanvaringsslachtoffers bepaald. Het eiland wordt voor een groot deel omringd door Natuur Netwerk Nederland (voorheen EHS). Op het eiland zelf komen kleine stroken NNN voor. Het water grenzend aan het zoekgebied behoort tot het NNN, maar het gebied zelf valt niet binnen het NNN. n het op te stellen MER wordt de invloed van het windpark op nabij gelegen NNNgebieden getoetst. De gemeente is van mening dat het realiseren van windturbines samen kan gaan met toeristisch-recreatieve belangen in het gebied. Bovendien geldt dat de gemeenteraad met het aanwijzen van de plaatsingsgebieden voor windturbines een brede belangenafweging heeft gemaakt waarin men rekening heeft gehouden met alle belangen. De verdeling van de locaties van windenergie is vastgelegd in het Programma Ruimte van de Provincie Zuid-Holland. De keuze voor deze gebieden heeft reeds plaatsgevonden en is in die stukken onderbouwd. Deze verdeling is een gegeven en staat niet meer ter discussie. Voor de omgeving wordt een gebiedsfonds opgericht. Huizenbezitters binnen 900 meter van het windpark krijgen jaarlijks een bedrag vanuit het te vormen eilandelijke Windfonds, de hoogte van dit bedrag is Pagina 4 van 11
ZNr. Samenvatting zienswijze Beantwoording X X X XV lusten. ndieners zijn verbaasd over het feit dat er bomen op dijken gekapt worden t.b.v. van de plaatsing van windturbines. ndieners geven aan dat uit niets blijkt dat gedupeerden op een vergoeding in wat voor vorm dan ook kunnen rekenen. ndieners wijzen op een tegenstelling van volop ruimte voor natuur en recreatie en de horizonvervuilende windturbines. Dit is niet te rijmen met Goeree-Overflakkee, eiland van rust en ruimte. ndieners verzoeken om de plaatsing van nog meer windturbines en het opschalen van windpark Piet de Wit rondom de woonkern Ooltgensplaat en de gemeente Goeree- Overflakkee nog eens te overwegen. afhankelijk van de afstand tot het windpark maar bedraagt maximaal 1.500,-. Het Windfonds wordt gevoed door de afdrachten van de projectontwikkelaars en bedraagt 0,50 per geproduceerde MWh elektriciteit. De gelden die overblijven na de voornoemde uitkeringen aan huizenbezitters binnen 900 meter worden gelijkelijk verdeeld ten behoeve van enerzijds projecten binnen een afstand van 5 kilometer van te bouwen windparken en anderzijds voor eilandelijke projecten. Een en ander wordt nader vastgelegd in de statuten en huishoudelijk reglement van het Windfonds. Het is niet nodig om bomen te kappen voor de realisatie van het windpark. Er staan geen bomen langs de dijk waar het windpark is gesitueerd. Zie antwoord X. nsprekers kunnen bovendien bij verwachte waardedaling van de woning na het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan een verzoek om planschade indienen. Dit recht is opgenomen in "Afdeling 6.1 Tegemoetkoming in schade" van de Wet ruimtelijke ordening. Met de effecten op landschap wordt in de onderzoeken rekening gehouden. De effecten worden goed in beeld gebracht zodat een voorstelling ontstaat van de toekomstige situatie. Hoewel windturbines dominant zijn in het beeld van de horizon, kan nog steeds sprake zijn van rust en ruimte. Momenteel staan er 12 turbines. n het MER worden alleen alternatieven opgenomen met minder turbines. Er worden voor dit plan dan ook juist minder molens geplaatst. Verder wordt uit de zienswijze niet duidelijk waarom de opschaling heroverwogen moet worden. Pagina 5 van 11
Nr. Samenvatting zienswijze Beantwoording 2. LTO Noord ndiener geeft aan het beoordelingscriterium ruimtegebruik te missen. Hiertoe behoort zowel direct ruimtebeslag als indirect. Mogelijkheden tot bv. ruilverkavelen of woningbouw kunnen door windturbines aanzienlijk kleiner worden. ndiener pleit ervoor het ruimtegebruik kwalitatief te beoordelen in een Landbouweffectrapportage. ndiener somt enkele mogelijk te onderzoeken aspecten op en wijst op het beter in beeld krijgen van mitigerende, dan wel compenserende maatregelen en scher(per) pinpointen van de tegenprestatie voor grondeigenaren en gebruikers. Het MER heeft als doel om onderdelen die van invloed zijn op het milieu van de omgeving in kaart te brengen. De relevante aspecten worden hierin opgenomen. Verder is het plaatsen van een windturbine een manier van opwekken van duurzame energie waarvoor relatief weinig grond nodig is. Als het vergeleken wordt met het aantal hectaren grond dat nodig is voor de opwekking d.m.v. zonne-energie voor hetzelfde aantal MW, neemt een windturbine slechts een fractie van de grond in beslag. Daarnaast heeft het plan betrekking op het vervangen van de huidige 12 turbines; er is dus al sprake van ruimtebeslag. Er is geen noodzaak of toegevoegde waarde van het opstellen van een landbouweffectrapportage. De initiatiefnemers hebben al een overeenstemming met de grondeigenaren en gebruikers. Nr. Samenvatting zienswijze Beantwoording Reclamant 3 ndiener wijst erop dat plaatsing van hogere windturbines niet strookt met de volgende zinsnede die in de NRD is opgenomen: Het uitgangspunt voor de samenwerking is dat windenergie moet bijdragen aan het versterken van de sociaaleconomische structuur en de duurzame ontwikkeling van Goeree-Overflakkee, met zorg voor landschap en leefomgeving. (pag. 6). n het MER zullen de aspecten, economische haalbaarheid, vermeden emissies, landschap en omgeving aan de hand van verschillende alternatieven onderzocht worden. Op basis van de uitkomsten wordt een afweging gemaakt tussen alle aspecten. Pagina 6 van 11
Nr. Samenvatting zienswijze Beantwoording V V V ndiener wijst op de door de gemeenteraad Goeree- Overflakkee unaniem aangenomen motie dat windturbines geen obstakelverlichting zullen dragen. ndiener geeft aan dat aantasting van de verhoudingen in het landschap niet strookt met de kernwaarden van het eiland, zijnde weidsheid, de rust en de ruimte. ndiener wijst op het horizonbeslag dat in de laatste twee jaar door de bouw in Brabant drastisch is veranderd. ndiener vraagt om foto s (visualisaties?) te maken van een zichtlocatie op de dwarsweg richting Brabant en Hellegatsplein en vanuit hun tuin en huis aan de Hooidijk. ndiener geeft aan dat de gemeente hen verzekerde dat de windturbines van windpark Piet de Wit na 20 jaar zouden worden afgebroken. Nu deze juist blijken te worden opgeschaald heeft indiener het vertrouwen in de gemeente verloren. ndiener stelt voor om max. 6 hoge windturbines te bouwen na bebouwde kavels aan de Hooidijk. Zo wordt zowel rekening gehouden met de provincie als met de inwoners. Deze motie is bekend. ndien obstakelverlichting niet toegestaan wordt, blijven de turbines onder de hoogte waarboven obstakelverlichting verplicht is. Het aspect landschap wordt in het MER uitvoerig onderzocht. Er worden in het MER visualisaties opgenomen vanuit verschillende hoeken en afstanden. Er wordt ook een visualisatie vanuit een punt in de directe nabijheid van het huis aan de Hooidijk gemaakt, maar niet vanuit de tuin en het huis zelf. Tot 2020 geldt voor Nederland een windopgave van 6.000 MW. Deze taakstelling is verdeeld over de provincies, waarbij voor Zuid-Holland een opgave van 735 MW geldt. Een groot deel van deze taakstelling was voorzien op Goeree-Overflakkee. Met het vaststellen van de gemeentelijke structuurvisie heeft de gemeenteraad van Goeree- Overflakkee plaatsingsgebieden aangewezen en een aanzienlijk lagere taakstelling weten te realiseren. Bij het aanwijzen van plaatsingsgebieden is een van de uitgangspunten geweest dat waar mogelijk aansluiting gezocht wordt bij bestaande opstellingen. Dat windturbines na 20 jaar richting het einde van de levensduur gaan is een reële inschatting. n de tussentijd zijn er echter nieuwe inzichten ontstaan en is een forse taakstelling op Goeree-Overflakkee voorzien. Zoals hiervoor beschreven is door de gemeenteraad van Goeree- Overflakkee daarbij de keuze gemaakt om dit gebied ook aan te wijzen als plaatsingsgebied. Het aantal windturbines zal minder worden dan het huidige aantal. Wel worden er alternatieven in het MER onderzocht met meer dan 6 turbines. Hoeveel windturbines er daadwerkelijk komen en op welke positie wordt pas duidelijk nadat de MER-alternatieven zijn onderzocht. V ndiener is verbaasd dat de windturbines mogelijk zelfs 25 De reden hiervoor is in eerste instantie om de dijk te ontzien. De Pagina 7 van 11
Nr. Samenvatting zienswijze Beantwoording V X X X X X meter verder van de dijk worden geplaatst dan in de huidige situatie. ndiener vraagt zich af hoeveel afbreuk aan woongenot en natuurwaarden de windondernemers (met politieke wind in hun zeilen) nog mogen aandoen. ndiener vindt dat niet genoeg rekening wordt gehouden met mensen en vraagt of zij er niet meer toe doen. ndiener vindt het absurd dat hogere windturbines meer energie en geld moeten gaan opleveren. Gaan economische motieven boven inwonergeluk, en wat zien inwoners van Goeree-Overflakkee hiervan terug? ndiener wijst op motie aangenomen in een gemeenteraadsvergadering waarin de afstand tussen windpark Piet de Wit en recreatiegebied De Rode Sluisweg op minimaal 900m werd gesteld. ndiener vindt het raar dat met bovengenoemde motie enkele rekening wordt gehouden als de eigenaar van het recreatiegebied zelf protest aantekent. ndiener wijst erop dat windturbines een zgn. eeuwige bestemming krijgen in plaats van over 20 jaar zijn ze weg. ndiener geeft aan goed na te denken over hoe de gemeente hen tegemoet kan komen. turbines zullen daarom buiten de beschermingszone van de waterkering geplaatst worden. Bovendien zal een plaatsing meer landinwaarts mogelijk het aantal aanvaringsslachtoffers met vogels en vleermuizen beperken. Het plan past in het nationaal, provinciaal en gemeentelijk beleid. Ook zal het plan moeten voldoen aan alle wetgeving. Dat de gemeente besloten heeft zelf regie te nemen over de taakstelling voor windenergie neemt niet weg dat aan alle wet- en regelgeving voldaan moet worden. Het MER heeft als doel om onderdelen die van invloed zijn op het milieu van de omgeving in kaart te brengen. De relevante aspecten worden hierin opgenomen. Juist aspecten als geluidsnormen en slagschaduwnormen beschermen ook omwonenden tegen onaanvaardbare overlast van windturbines. Op basis van de resultaten van het MER wordt een afweging gemaakt tussen de verschillende effecten, waarbij hogere turbines naast economisch positievere effecten ook voor andere onderdelen positiever kunnen uitvallen. Zie verder beantwoording 1X. n betreffende motie is een afstand van 900m tot recreatiegebieden grenzend aan woonkernen opgenomen. De Rode Sluisweg grenst niet aan de woonkern van Ooltgensplaat en de motie is daarmee niet van toepassing. Zoals onder X is beschreven is dit niet het geval. Windturbines hebben een technische levensduur die over het algemeen niet langer is dan 25 jaar. Wanneer de technische levensduur van de turbines is verstreken worden de turbines verwijderd en wordt bezien of er nieuwe turbines geplaatst kunnen worden. Uit economische motieven kan deze verwijdering ook eerder plaatsvinden. Echter, zo lang het bestemmingsplan niet wordt aangepast, blijven de bestemmingen voor de windturbines bestaan. Pagina 8 van 11
Nr. Samenvatting zienswijze Beantwoording XV XV XV XV ndiener draagt als advies aan de bestaande windturbines te vernieuwen (zelfde hoogte en zelfde aantal). Mocht afspraak met provincie niet gehaald worden kunnen er windturbines in de Energy Highway N59 bijgeplaatst worden. Of simpelweg accepteren dat 260 MW niet volledig realiseerbaar is. ndiener vraagt rekening te houden met de aanwezigheid van gastanks bij woningen in het gebied. ndiener geeft aan dat grotere windturbines niet noodzakelijkerwijs meer vermogen hebben. De grootste windturbines zijn juist minder rendabel. ndiener vreest meer slagschaduw en vraagt naar mogelijke mitigerende maatregelen. s het initiatief nog rendabel na toepassing van zulke maatregelen? n de regionale structuurvisie windenergie van Goeree-Overflakkee is de keuze voor de locatie reeds gemaakt. Het bijplaatsen op een andere plek staat op dit moment niet ter discussie. Bovendien blijkt uit recent onderzoek dat windturbines langs de Hellegatsdam geen reële optie is. De gemeentelijke taakstelling voor windenergie bedraagt niet 260, maar ca. 225 MW. n het onderzoek naar externe veiligheid dat onderdeel uitmaakt van het MER worden de risico s voor nabijgelegen risicovolle installaties onderzocht. Het klopt dat de grotere windturbines niet per definitie een groter vermogen hebben. Wel kan gesteld worden dat een grotere windturbine meer elektriciteit produceert dan een kleinere windturbine met hetzelfde vermogen. Windturbines met afmetingen zoals in het MER onderzocht gaan worden zijn rendabeler dan windturbines met afmetingen zoals het bestaande park Piet de Wit. ndien nodig worden mitigerende maatregelen ter voorkoming van normoverschrijding toegepast. Het effect van mitigatie op energieopbrengst wordt in het MER onderzocht. Nr. Samenvatting zienswijze Beantwoording Reclamant 4 ndieners geven aan dat met de nieuwe plannen voor windturbines Piet de Wit de slagschaduw en het geluidsniveau over het gehele perceel heen gaan van hun (in ontwikkeling zijnde) familiepark de Windgors, waardoor toekomstige recreanten weg zullen blijven. De wettelijke normen voor geluid en slagschaduw gelden voor bestemmingen waar wonen is toegestaan. Voor zover op dit gebied geen wonen mogelijk wordt gemaakt door het bestemmingsplan hoeft hier niet getoetst te worden aan de normen voor geluid en slagschaduw. Het terrein valt bovendien in de huidige situatie ook al binnen de wettelijke geluid- en slagschaduwcontouren. Pagina 9 van 11
Nr. Samenvatting zienswijze Beantwoording 5. Rijksvastgoedbedrijf ndiener is het eens met de stelling dat het aspect radarverstoring niet thuis hoort in een MER. Wel wordt er op gewezen dat voor het project wel tijdig een radartoets gedaan moet worden. Voor dit project wordt een radartoets gedaan. Nr. Samenvatting zienswijze Beantwoording 6. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Geadviseerd wordt om bij de beoordeling van de invloed van het windpark op het landschap een visualisatie-methode te gebruiken. Voor de beoordeling van het aspect landschap in het MER wordt gebruik gemaakt van 3D-visualisaties. Pagina 10 van 11
Vervolgprocedure Na vaststelling van de Notitie Reikwijdte en Detailniveau wordt het milieueffectrapport opgesteld op basis van de vastgestelde Notitie Reikwijdte en Detailniveau en de inhoudsvereisten die zijn beschreven in de Wet milieubeheer. Zodra het milieueffectrapport gereed is wordt een informatieavond georganiseerd. Tijdens deze informatieavond wordt inzicht gegeven in de resultaten van het milieueffectrapport. De datum van deze informatieavond wordt in Groot Goeree-Overflakkee en op de gemeentelijke website bekend gemaakt. Het milieueffectrapport dient vervolgens als input voor het ontwerp bestemmingsplan en de ontwerp omgevingsvergunning. Het milieueffectrapport maakt hier als bijlage ook onderdeel van uit. Omdat door initiatiefnemers zowel de omgevingsvergunning als het bestemmingsplan voorbereid worden is op de procedure artikel 14.4b Wet milieubeheer van toepassing. Toepassing van artikel 14.4b Wet milieubeheer betekent het volgende: Zowel de ontwerp omgevingsvergunning als het ontwerpbestemmingsplan gaan gelijktijdig er inzage. Op beide ontwerp besluiten kunt u apart zienswijzen indienen. Het bestemmingsplan wordt vervolgens vastgesteld door de gemeenteraad en de omgevingsvergunning wordt verleend door het college van burgemeester en wethouders. Ook tijdens de ter inzage legging van beide besluiten wordt een informatieavond gepresenteerd. Vervolgens behouden beide besluiten hun eigen rechtsgang: - Tegen de vaststelling van het bestemmingsplan kan beroep ingesteld worden bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. - Tegen de verleende omgevingsvergunning kan beroep ingesteld worden bij de sector bestuursrecht van Rechtbank Rotterdam. Daarna is het ook nog mogelijk hoger beroep in te stellen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Pagina 11 van 11