Wetgevingsprogramma 2018 Hieronder treft u een selectie aan van wetsvoorstellen uit het wetgevingsprogramma voor het komend jaar. Strafvordering De modernisering van het Wetboek van Strafvordering wordt ook in 2018 voortgezet. Het nieuwe wetboek bestaat straks uit 8 boeken en sluit beter aan bij de moderne, digitale samenleving en is toegankelijker voor de rechtspraktijk en de burger. Nog dit najaar gaan de boeken 3 (buitengerechtelijke afdoeningsvormen en vervolging), 4 (berechting), 5 (rechtsmiddelen) en 6 (bijzondere procedures) in consultatie. Eerder werd de consultatie afgerond van boek 1 (algemene bepalingen) en boek 2 (voorbereidend onderzoek). De boeken 7 (tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen) en 8 (internationale samenwerking in strafzaken) zijn al wet geworden, maar nog niet in werking getreden. Zedenwetgeving Ook wordt verder gewerkt aan de modernisering van de zedenwetgeving die naar verwachting begin 2018 in consultatie gaat. Voor die tijd vinden er nog expertmeetings plaats. Doel is meer bescherming te bieden tegen nieuwe vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Sluitingsbevoegdheid burgemeester Het wetsvoorstel dat de aanpak van drugscriminaliteit verbetert, is kortgeleden bij de Tweede Kamer ingediend. Burgemeesters kunnen straks panden en woningen sluiten als er voorwerpen of stoffen worden aangetroffen die duidelijk bestemd zijn voor het telen of bereiden van drugs, zoals bepaalde apparatuur (drugslaboratorium, cocaïnewasserij), chemicaliën (apaan, zoutzuur) en versnijdingsmiddelen. Zware luchtdrukwapens Uiterlijk begin 2018 gaat het wetsvoorstel in consultatie dat een vergunning verplicht stelt voor het bezit van luchtdrukwapens met een schotkracht hoger dan 80 joule. Zware luchtdrukwapens kunnen ernstige verwondingen veroorzaken wanneer ze worden gebruikt om op mensen of dieren te schieten. Verkeer Veiligheid en Justitie bereidt een wetsvoorstel om de maximale strafmaat te verhogen voor een aantal ernstige verkeersdelicten. Het gaat om rijden onder invloed, doorrijden na een ongeval, rijden zonder (geldig) rijbewijs en gevaarlijk rijgedrag zonder ernstige gevolgen. Ook zal in het wetsvoorstel op een andere manier invulling gegeven worden aan het begrip roekeloosheid in de Wegenverkeerswet 1994, zodat meer situaties waarin roekeloos wordt gereden kunnen worden bestraft. Het wetsvoorstel gaat naar verwachting begin 2018 in consultatie.
Dierenmishandeling Het wetsvoorstel om sneller en effectiever te kunnen ingrijpen bij dierenmishandeling en dierenverwaarlozing wordt volgend jaar bij de Tweede Kamer ingediend. Het Openbaar Ministerie en de rechter krijgen meer mogelijkheden om in dierenwelzijnszaken passend te reageren. Straks krijgt de rechter de mogelijkheid een houdverbod als zelfstandige maatregel op te leggen voor een periode van maximaal 5 jaar. Computercriminaliteit Opsporingsinstanties krijgen ruimere mogelijkheden cybercrime te bestrijden na inwerkingtreding van de wet Computercriminaliteit III. Momenteel is dit wetsvoorstel in behandeling bij de Eerste Kamer. Binnensmokkelen mobiele telefoon Begin 2018 start naar verwachting de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel dat bezoekers die in justitiële inrichtingen verboden voorwerpen binnenbrengen strafbaar stelt. Zij kunnen een gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of een flinke geldboete tegemoet zien. Het gaat om voorwerpen die op zichzelf legaal zijn, maar waarvan het bezit in de inrichting verboden is, omdat het gebruik de orde en veiligheid in de inrichting in gevaar kan brengen. Bijvoorbeeld mobiele telefoons, tablets of gereedschap. Versterking strafrechtelijke aanpak terrorisme De voorstellen die de opsporing en vervolging van terroristische misdrijven verbeteren, zijn nog voor het zomerreces bij de Tweede Kamer ingediend. De maatregelen zijn nodig om effectief te kunnen blijven optreden tegen terrorisme en om aanslagen - zo goed als mogelijk - te voorkomen. Zo worden de mogelijkheden verruimd om teruggekeerde jihadstrijders die verdacht worden van een terroristisch misdrijf in voorlopige hechtenis te kunnen houden. Het is de bedoeling dat de wet op 1 juli 2018 in werking treedt. Meerdaadse samenloop In 2018 buigen de Tweede en Eerste Kamer zich ook over het wetsvoorstel dat de strafrechter ruimte geeft een verdachte die in één zaak voor meerdere misdrijven terecht staat, zwaarder te straffen. Collectieve schadevergoedingsactie Ook wordt in de Tweede Kamer de behandeling voortgezet van het wetsvoorstel collectieve schadevergoedingsactie. Langdurige en kostbare procedures zijn binnenkort verleden tijd, wanneer consumenten of bedrijven de schade van een slecht product of gebrekkige dienstverlening vergoed willen krijgen. Representatieve belangenorganisaties kunnen straks voor een groep gedupeerden in één procedure bij de rechter vergoeding van massaschade vorderen. De nieuwe collectieve schadevergoedingsregeling voorziet in een behoefte. Consumenten en bedrijven nemen steeds meer gestandaardiseerde producten en diensten af, die onder algemene
voorwaarden worden verkocht. Dit betekent dat dezelfde problemen ontstaan, wanneer de verkoper tekortschiet. Naar verwachting treedt het wetsvoorstel in de loop van 2018 in werking. Affectieschade Bij de Eerste Kamer is in behandeling het wetsvoorstel dat een vergoeding voor affectieschade regelt. Het voorstel geldt voor nabestaanden van slachtoffers die zijn overleden en voor naasten van slachtoffers met ernstig en blijvend letsel ten gevolge van een gebeurtenis waarvoor een ander aansprakelijk is. Bijvoorbeeld een verkeersongeluk, medische fout, bedrijfsongeval of geweldsmisdrijf. Het streven is de wet op 1 juli 2018 in werking te laten treden. Herijking faillissementsrecht Als in de loop van 2018 de wet modernisering faillissementsprocedure in werking treedt, kunnen faillissementen sneller, transparanter en makkelijker worden afgewikkeld. Zo kan er beter gebruik worden gemaakt van de mogelijkheden om digitaal te werken. Ook krijgen curator en rechter-commissaris meer ruimte om maatwerk te leveren. Bovendien wordt het insolventieregister verbeterd. De wet is onderdeel van het wetgevingsprogramma Herijking faillissementsrecht waarmee goede vooruitgang is geboekt. Kansspelen Met twee wetsvoorstellen en onderliggende regelgeving - zet VenJ in op het moderniseren van het Nederlandse kansspelbeleid in 2018 en verder: de Wet kansspelen op afstand (die onlinekansspelen reguleert en de online-kansspelconsument beschermt tegen risico s als verslaving en fraude) en de Wet modernisering speelcasinoregime (die de privatisering van Holland Casino regelt en beperkte concurrentiemogelijkheden invoert op de casinomarkt). KEI-wetgeving Digitale procesvoering krijgt in alle rechtsgebieden vorm. Voor het civiele recht en het bestuursrecht is in 2017 de eerste fase van de KEI-wetgeving in werking getreden (Kwaliteit en Innovatie rechtspraak). Die gefaseerde inwerkingtreding krijgt in 2018 en volgende jaren verder zijn beslag. Burgers kunnen dan op elk gewenst moment een rechtszaak digitaal starten, stukken indienen of de stand van zaken raadplegen. Algemene verordening gegevensbescherming De bescherming van en omgang met persoonsgegevens heeft ook in 2018 volop aandacht. Per mei 2018 wordt de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing in Europa. De AVG harmoniseert de bescherming van persoonsgegevens en bevordert de interne markt door uniformering van de eisen aan verwerking van persoonsgegevens. Aan de verordening wordt uitvoering gegeven in een zogeheten Uitvoeringswet, die in 2018 van kracht wordt. Richtlijn gegevensbescherming opsporing en vervolging Daarnaast moet in mei 2018 de Richtlijn gegevensbescherming opsporing en vervolging zijn geïmplementeerd. Deze richtlijn geeft regels voor de verwerking van persoonsgegevens in de
lidstaten ten behoeve van het opsporen en vervolgen van strafbare feiten en de tenuitvoerlegging van straffen. Richtlijn passagiersgegevens In mei 2018 moet ook de Richtlijn passagiersgegevens (PNR-gegevens) zijn geïmplementeerd. Deze richtlijn reguleert het gebruik van de gegevens van vliegtuigpassagiers met oog op het voorkomen, opsporen en vervolgen van terroristische misdrijven en ernstige criminaliteit. Nationale wetgeving ter implementatie van deze richtlijn treedt volgend jaar in werking. Kosten toezicht en tuchtrecht Per 1 januari treedt de Wet doorberekening kosten toezicht en tuchtrecht juridische beroepen in werking. Vanaf die datum zullen ook de kosten van toezicht en tuchtrecht, die nu nog ten laste komen van de algemene middelen, bij de beroepsgroepen in rekening worden gebracht Civiele rechtspleging Er komt een wetgevingsprogramma civiele rechtspleging dat de rechtspleging sneller, transparanter en eenvoudiger moet maken. Met dit programma wordt de maatschappelijke effectiviteit van rechtspraak verder vergroot. Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden Om de aanpak van fraude te versterken werkt Veiligheid en Justitie aan een Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden. Die moet de uitwisseling van informatie binnen samenwerkingsverbanden van publieke en private organisaties voor de vervulling van een taak van algemeen belang van een adequate juridische basis voorzien, rekening houdend met recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Het wetsvoorstel zal in 2018 bij de Tweede Kamer worden ingediend. Naturalisatietermijn In september 2017 zal de parlementaire behandeling (Eerste Kamer) worden afgerond van een wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap die een verlenging realiseert van de naturalisatietermijn van vijf naar zeven jaar. Na instemming kan de wet begin 2018 ingaan.