RKSV WEC Aron van Balveren RKSV WEC

RKSV WEC Aron van Balveren RKSV WEC

Voor de creatieve speler kom je kijken! Met de eerste trainingen weer in zicht wil ik het seizoen graag aftrappen met een stukje over een niet te onderschatten vaardigheid in het voetbal. Een rondje langs verschillende amateur- en profvelden leert dat veel teams verzanden in het geven van oneindig veel passes in de breedte, en het risico-vermijdend gedrag van de trainer zorgt ervoor dat spelers belet worden in hun vrijheid. Het zou namelijk maar eens mis gaan. Teams (spelers) lijken een belangrijke vaardigheid te missen: creativiteit! De vaardigheden die individuele voetballers kunnen hebben zijn in te delen in een aantal categorieën. Zo zijn er technische vaardigheden zoals dribbelen of passen, fysieke vaardigheden zoals snelheid en kracht, mentale vaardigheden zoals doorzettingsvermogen en inzet, en als laatste cognitieve vaardigheden zoals spelinzicht en positionering, maar ook creativiteit en het maken van beslissingen. Cognitieve vaardigheden hebben te maken met het waarnemen van de hersenen. Je kunt als spelers nog zo n goede pass hebben, als je de mogelijkheid om te passen niet op het juiste moment ziet en de bal niet op het juiste moment geeft, heb je vrij weinig aan een technisch goede inspeelpass (andersom geldt dit natuurlijk ook). Creativiteit wordt vaak in verband gebracht met spelers die goed zijn in het passeren van tegenstanders, zoals Neymar of Cristiano Ronaldo, maar het gaat verder dan dat. Creativiteit is het verzinnen van originele en passende oplossingen voor steeds veranderende situaties. Omdat in een voetbalwedstrijd geen situatie hetzelfde is en er steeds weer een nieuwe oplossing bedacht moet worden, is creativiteit dus een erg belangrijke eigenschap voor elke voetballer. Sjors Ultee is assistent-trainer bij het eerste elftal van FC Twente, en voormalig jeugdtrainer bij diezelfde club. Hij stelde een aantal creativiteitskillers op, dingen die je kunt doen als trainer die de creatieve ontwikkeling van spelers remt. Een aantal voorbeelden van deze creativiteitskillers zijn: voorzeggen wat de speler moet doen, spelers stimuleren om zo min mogelijk fouten te maken en geen risico te nemen, termen gebruiken als simpel spelen of niet lopen met de bal en meer aandacht geven aan de zwaktes van speler dan zijn kwaliteiten. Maar wat moet je dan wel doen? Het voetballen in spelvormen waarbij spelers constant keuzes moeten maken in steeds veranderende situaties zal de creatieve ontwikkeling van spelers stimuleren. In tegenstelling tot de meer traditionele, geïsoleerde oefenvormen staat bij spelvormen de speler centraal, en worden alle vaardigheden (techniek, fysiek, mentaal, cognitief) getraind. Omdat al deze vaardigheden een rol spelen, elkaar beïnvloeden en er sprake is van weerstand is de oefening voetbalspecifiek. Het eerste plaatje is een voorbeeld van een geïsoleerde oefenvorm waarbij het passen en het dribbelen veelvuldig geoefend wordt. Het tweede plaatje is een voorbeeld van een spelvorm waarbij de spelers 2 tegen 2 spelen, en mogen scoren in beide doeltjes. Het enigste wat de rode speler die de bal ontvangt niet mag doen is meteen scoren op het doeltje langs hem. Alle vaardigheden worden nu getraind op een voetbalspecifieke manier. Spelers worden constant onderworpen aan verschillende keuzes die ze kunnen maken en mogen richting alle kanten wegdraaien.

Natuurlijk kan het nuttig zijn om een bepaalde vaardigheid eerst even te oefenen via een oefenvorm, maar in het algemeen geldt om spelers beter te leren voetballen en creatief te ontwikkelen: kort oefenen, veel toepassen! Dit boekje biedt een aantal voorbeelden van spelvormen die je kunt gebruiken voor de cognitieve (en met name: creatieve) ontwikkeling van spelers. Deze spelvormen zijn globaal uitgewerkt, in het klad. Uiteraard zijn er nog vele voorbeelden meer van spelvormen ten behoeve van de creatieve ontwikkeling. Mocht je er nog vragen over hebben, of behoefte hebben aan meer spelvormen, kun je contact opnemen via aron@wec.nl. Sportieve groet, Aron

Spelvorm #1-2v2 (op elke zijde een doeltje) Twee spelers van geel spelen tegen twee spelers van rood. Er wordt gespeeld op vier doeltjes, waarvan rood op twee doeltjes kan scoren (de rode doeltjes) en geel op twee doeltjes kan scoren (de gele doeltjes). Het spel begint met een pass (schuin) van geel op rood. Vervolgens mogen alle spelers het veld in lopen. Er mag pas gescoord worden na een pass, ook als de bal afgepakt wordt. Spelers mogen richting alle kanten bewegen. Is de bal uit dan brengt de trainer een nieuwe bal in het veld. Na een x aantal partijtjes wisselt iedereen een kwartslag naar rechts. Rood mag dan de bal uitnemen door deze richting geel te passen. Elke goal een punt. Vier rondes (vier keer een kwartslag draaien) van een x aantal partijtjes. Coaching: Laat de spelers zelf keuzes maken en de spelbedoeling ontdekken. Fouten maken mag! Spelbedoeling: Creëren van één tegen één. Richtingsveranderingen. Ruimtes creëren en bespelen. Verdedigen van ruimtes.

Spelvorm #2-2v2 op twee doelen Twee spelers van rood spelen tegen twee spelers van geel. Er wordt gespeeld op twee kleine goaltjes, of twee grote goaltjes wanneer twee keepers beschikbaar zijn. Het spel begint met een schuine pass van rood op zijn teamgenoot. Het enige wat rood (3) vervolgens niet mag doen is meteen op de goal rechts van hem scoren. Als de bal uit is wordt er door de trainer een nieuwe bal in het spel gebracht. Spelers mogen alle kanten opdraaien en op alle doeltjes scoren. Optioneel: Pas scoren na een pass. Een punt per goal. Welk team is het eerst bij de 10? Coaching: Laat de spelers zelf keuzes maken en de spelbedoeling ontdekken. Fouten maken mag! Spelbedoeling: Creëren van één tegen één. Richtingsveranderingen. Ruimtes creëren en bespelen. Verdedigen van ruimtes.

Spelvorm #3- van 1v1 naar 4v4 Rood speelt tegen geel. Er wordt gespeeld op twee grote doelen, met op elk doel een keeper. Het spel begint met een 1v1 duel tussen geel (met bal) en rood. Stel: Rood scoort een goal, dan mag er een extra speler van geel het veld in. Deze dribbelt dan met bal onmiddellijk het veld in. Er ontstaat dan dus een 2v1. Ook als de bal uit is voor een team mag een nieuwe speler van dit team het veld indribbelen. Dit gaat door tot er 4v4 gespeeld wordt. Bij 4v4 mag er nog één goal gescoord worden. Optioneel: Van 1v1 tot 3v3, of 5v5. De keeper die wel of niet mee mag doen in balbezit. Elke goal is een punt.

Spelvorm #4-2v2 na afwerken op doel Rood 1 en Geel 1 dribbelen allebei rechts om het kapje, en schieten op doel. Als rood scoort en geel mist, mag de rode speler aan de kant (R2) de bal inspelen en komt Geel2 het veld in zonder bal, andersom vice versa. Scoren beide ploegen niet of wel bepaalt de trainer wie de bal uit mag nemen. Direct na het afwerken ontstaat er dus een 2v2 partijspel. De speler die afgewerkt heeft op doel komt aan de kant te staan, en de speler die aan de kant stond en pas het veld in komt bij de 2v2 gaat afwerken op doel. Per goal een punt. Welk team haalt het eerst tien punten? Optioneel: Ook de goal van het afwerken mee tellen.

Spelvorm #5-4+4v4 Twee teams van 4 spelen in balbezit, het andere team probeert de bal af te pakken. Wanneer bijvoorbeeld team rood de bal verliest aan het blauwe team dat in het midden stond, moet het hele rode team in het midden. Dit kan dus erg snel wisselen. Spelers moeten zich constant aanpassen aan wisselende omstandigheden. Regels: Het team van de speler die de bal verliest moet in het midden. Optioneel: Spelers regelmatig van kleur hesje laten wisselen. Ideaal voor in de warming up fase, technische vaardigheden worden gecombineerd met cognitieve vaardigheden, in plaats van een traditionele geïsoleerde oefenvorm. Deze oefening toepassen vanaf O13.

Spelvorm #6-1v1 Er wordt een 1v1 duel gespeeld tussen rood en blauw. Rood speelt de bal in op blauw. Deze probeert vervolgens om te scoren door middel van een dribbel tussen een van de twee poortjes links en rechts van hem. De spelers die de bal ingespeeld heeft wordt direct verdediger. Een punt per goal (dribbel door de poortjes). Optioneel: Werken met kleinere rijen door vanaf twee kanten te spelen. Na het verticale duel komt dus een horizontaal duel (tussen R2 en B10 in het plaatje). Spelbedoeling: Controleren en domineren van de één vs één. Toepassen passeerbewegingen. Richtingsveranderingen, probeer de tegenstander op het verkeerde been te zetten.

Spelvorm #7-2v2 met 2 kaatsers Er wordt twee tegen twee gespeeld, met twee gele kaatsers die mogen bewegen over de lijn en bij de ploeg in balbezit staan. Spelers mogen alle kanten op bewegen. Zonder punten. Coaching: Spelers mogen zelf acties en keuzes maken. Vermijd creativiteitskillers! Ideaal voor in de eerste fase van een training.