Wijkplan Hoorn 2016-2017 [foto s] Gemeente Alphen aan den Rijn 1
1. Hoorn: een naoorlogse buurt met een paar publiekstrekkers Hoorn is vooral een naoorlogse wijk in Alphen Stad waar relatief veel mensen wonen met een laag- of middeninkomen. De wijk vergrijst en veroudert. De inwoners worden ouder en doen vaker dan gemiddeld een beroep op hulp en ondersteuning en geven aan zich vaker onveilig te voelen. Zowel sociaal als fysiek is renovatie een sleutelbegrip in de wijk. Er zijn al een aantal delen opgeknapt en anderen staan in de planning. In het noorden wordt de wijk begrensd door de Oude Rijn, enige industriële vestigingen (Rijnhaven) en natuurlijk Avifauna en zwembad De Hoorn. Naast Avifauna ligt een klein stukje recente nieuwbouw rond Warmoezerij en Warande. De Zeeheldenbuurt is een oude volkswijk met een geheel eigen karakter, waar men wars is van bemoeienis van de overheid en zelfstandigheid een grote rol speelt. Hierdoor ontstaan mooie initiatieven die met een klein beetje hulp van de gemeente worden gerealiseerd. In het zuidwesten van de wijk Hoorn ligt de bomenbuurt met veel jaren zestig laagbouw in de huursector. In de bomenbuurt is de Molukse gemeenschap van Alphen geconcentreerd. In het Zuidoosten van Hoorn ligt het Bospark, een oud stadspark met een kinderboerderij die een functie heeft voor de hele stad. Het Bospark wordt momenteel geherstructureerd met het doel om de verblijfs- en ontmoetingsfunctie te verbeteren. De penitentiaire inrichting aan de Eikenlaan is momenteel in gebruik als noodopvang voor vluchtelingen. Dit is een tijdelijke situatie maar wel merkbaar in de het gebied Hoorn. Vanaf half april is deze tijdelijke situatie voorbij. Naast het Bospark liggen de gebouwen van de Groene Hartschool en om het park treffen we hoogbouw uit de jaren tachtig en negentig met over het algemeen wat oudere bewoners. Ook de bewoners van de duurdere koopwoningen aan de noordkant van het park zijn gemiddeld genomen ouder. 2
2. Wat zeggen de cijfers 1 over de wijk? Hoorn Alphen Bevolkingssamenstelling aantal inwoners 4379 (4,1%) 106765 aantal huishoudens 2.669 52.756 % niet-westerse allochtonen 25% 18% gemiddelde leeftijd 42,7 39,4 Fysieke woonomgeving aantal woningen 2.216 44.914 % huurwoningen 46% 33% bouwperiode 45-69 73% 22% Sociale woonomgeving rapportcijfer woonomgeving 7,2 7,4 rapportcijfer leefbaarheid eigen buurt 7 7,2 rapportcijfer voorzieningen eigen buurt 4,4 5,1 voelt zich onveilig (weleens en vaak) 40% 23,2% Top3 kleine ergernissen 1.hondenpoep 2.te hard rijden 3.parkeeroverlast verantwoordelijkheidsgevoel buurt 77% 86% Participatie % meldingen openbare ruimte door bewoners 16% 13,5% aantal cliënten Tom 13% 7% actief in eigen buurt 24% 28% % lage inkomens 53% 34% 1 De meeste cijfers zijn van 2014. De MOR, schuldhulp en uitkeringscijfers zijn van 2015. 3
aantal schuldhulpverlening 39 (9%) 431 aantal uitkeringen 144 (8,8%) 1636 Er wonen percentueel weinig jongeren tot 14 jaar, veel 65-plussers en opvallend weinig echtparen. Hierdoor is het % alleenstaanden erg hoog. Het percentage woningen gebouwd tot 1969 is, tov het alphense gemiddelde, hoog. Veel woningen zijn een flat of appartement (56%). Er zijn percentueel meer huurwoningen dan het Alphense gemiddelde. Het aandeel mensen met een laag inkomen is hoog. 53% van de inwoners heeft een laag inkomen en 11% van de inwoners heeft een hoog inkomen. Men is negatiever dan gemiddeld over voorzieningen voor jongeren. 9% van alle personen in de schuldhulpverlening is afkomstig uit Hoorn; 8,8% (144) van de uitkeringsgerechtigden WWB is hier woonachtig. (dit terwijl Hoorn slecht 4,1% van de hele Alphense bevolking huisvest). Bewoners voelen zich relatief onveilig en geven voor de score sociale samenhang slechts een 6,0. Er wordt door 13% (Alphen 7%) van de inwoners een beroep gedaan op Tom in de buurt. Top 5 meldingen openbare ruimte:1. Afval/vervuiling, 2. Groen/dieren, 3. Parkeren/verkeer, 4. Wegen/bruggen/tunnels, 5. Water. Conclusie: Cijfers zeggen veel maar niet alles. Op basis van de kwalitatieve gebiedskennis en de statistische analyse kan men concluderen dat het gebied Hoorn vergrijst. Hoorn is een van de twee wijken op basis waarvan we GIDS (Gezond in de stad) gelden hebben gekregen om de gezondheidsverschillen tussen inwoners met een lage sociaal economische status en die met ene hogere SES te verkleinen. Het gevoel van onveiligheid en sociale samenhang scoren niet goed en vergen aandacht. Daarom zijn de thema s voor de komende twee jaar: Adaptief reageren op de gevolgen van de vergrijzing. Verbeteren kwaliteit woonomgeving. De eigen kracht van inwoners verbeteren. Beperken gevolgen sociaal economische status bewoners. 3. Wat doet de gemeente de komende twee jaar: Maatschappelijk Domein TOM in de buurt: het gezamenlijk aanbod van zorg- en welzijnsdiensten. De activiteiten in dit gebied zijn gericht op de vergrijzende bevolking, eenzaamheidsbestrijding, eigen kracht en mantelzorg. Vanuit Westerhove worden de 4
volgende activiteiten uitgevoerd: creatieve activiteit, bloemschikken, papierwinkel, inloopochtend, mijn kind onder toezicht (lotgenotencontact). De bewoners van Hoorn kunnen ook naar wijkcentrum De Oude Wereld (Kerk en Zanen) voor deelname aan de activiteiten. Onderzoek naar beter gebruik van de multifunctionele voorzieningen Zeehelden en Westerhove. Een onderzoek naar verbetering van het maatschappelijk rendement is eind 2016 klaar. Inzet van en samenwerking met het gebiedsteam Zeeheldenbuurt bij de welzijnsactiviteiten in de buurt. Verbetering en versterking van de functie van Kaju Putih voor de Molukse gemeenschap. Alphense Ketenoverleg (AKO): er wordt een verbinding gemaakt tussen het sociale en medische domein per gebied. Welke vorm dit krijgt is per gebied verschillend. Alphen Beweegt en Boost: ze verkennen het gebied, netwerken en ontplooien hun eerste activiteiten. Dit krijgt in 2016 verder vorm.. Samenwerking en participatie De relatie tussen de gemeenschap en de gemeente versterken door in de lokale gemeenschap aanwezig en zichtbaar te zijn en samen te werken op basis van gelijkwaardigheid. Het buurtteam Zeeheldenbuurt en Kaju Putih en sinds kort is er een buurtteam Bomenbuurt zijn de meest in het oog springende bewoners overleggen. Samenwerking met alle al bestaande lokale initiatieven en organisaties die een kleine subsidie en/of bijdrage uit het leefbaarheidsbudget hebben ontvangen. Doel is om de samenwerking tussen de organisaties te stimuleren. De spilfunctie van het professionalsoverleg bij de uitvoering van het welzijnsbeleid wordt uitgebouwd: er is een gebiedsagenda. Met de kerken vindt actief contact plaats. Verborgen hulpvraag wordt actief opgespoord via buurt- en wijkinitiatieven, de kerken en andere partners. Contact met nieuwe initiatieven en initiatiefnemers die kansen bieden om participatie verder uit te bouwen. Bijvoorbeeld: o buurtmaaltijden en maandelijkse koffie-ochtenden georganiseerd door buurtteam Zeeheldenbuurt; o de vrijmarkt en buurtmaaltijd aan Van Kinsbergenstraat/Van Nesstraat; o doe-participatie initiatieven zoals bij de Kastanjestraat en Van Riebeekstraat worden verder ontwikkeld. 5
De Groene Hart praktijkschool en het Groene Hart Leerpark worden actief bij de buurt betrokken. Het bankenproject in het Bospark en bladblazen rond de Anna van Burenlaan zijn hier voorbeelden van. Mobiliteit Het nemen van noodzakelijke maatregelen o.g.v. (verkeers)onveilige situaties, parkeeroverlast en sluipverkeer. Diverse plekken worden meegenomen in herinrichtingsprojecten/renovaties. Ontwikkeling Maximabrug en inpassing in omgeving. Schoon, heel en veilig In Hoorn is en wordt de komende jaren veel van de openbare ruimte opgeknapt en opnieuw ingericht. o Reconstructie Prins Bernhardlaan o Reconstructie Bospark o Reconstructie Bomenbuurt-Noord o Reconstructie Bomenbuurt-Zuid. o Reconstructie gedeelte Eikenlaan o Herinrichting/inpassing Magazijnweg Er worden gerichte projecten opgezet tegen het gevoel van onveiligheid in de wijk in samenwerking met Boa s en politie. Er zijn 2 buurtpreventieprojecten in de bomenbuurt actief. Het derde project (Iepstraat en Beukenstraat) start in 2016. Er is ook nog een initiatief in de Zeeheldenbuurt. Bedrijvigheid en ruimtelijke ontwikkeling Revitalisering Rijnhavengebied met ontwikkelingen o.g.v. wonen, sporten, werken en winkelen. De herontwikkeling wordt door de gemeente gecoördineerd, in nauwe samenwerking met ondernemers. De leegstand van de kleine winkels aan het Gouden Regenplantsoen is een punt van aandacht. Herontwikkelingsgebied en reconstructie Dillenburg, waaronder de verplaatsing en inpassing van het Groene Hart Leerpark. De grootschalige woning renovaties zijn vooral de verantwoordelijkheid van de woningbouwcorporatie. De gemeente werkt actief samen op het gebied van vergunningen en verkeersmaatregelen. 6