MEMO Aan : bewoners Plakstraat - Raadhuisstraat - Julianastraat - Kerkstraat Van : Cristian Timmermans projectleider gemeente Stein Jean-Philippe Janssens Ducot Engineering & Advies Datum : 24 juni 2015 Betreft : Afkoppelen / infiltreren project Herinrichting Julianastraat Raadhuisstraat Inleiding In het kader van het project Herinrichting Julianastraat - Raadhuisstraat hebben we tijdens de derde bewonersavond d.d. 29-04-2015 toegezegd dat de bewoners nog worden geïnformeerd over de definitieve wijze van afkoppelen / infiltreren. In aanvulling op de bewonersbrief met het kenmerk 15UIT06214 bevat deze memo nadere tekst en uitleg over de wijze van afkoppelen / infiltreren binnen het project hoe we omgaan met de risico s. Afkoppelkansen De gemeente is van plan om de riolering en afwatering in het plangebied te verbeteren. Op basis van rioolinspecties hebben we geconstateerd dat slechte stukken van het riool voorzien moeten worden van een relining. Dat is een soort kous die in de bestaande riolering wordt aangebracht. Hierdoor is het riool waterdicht en kan het weer vele jaren dienst doen. De herinrichting is een unieke kans om hemelwater af te koppelen van het gemengde rioolstelsel. Het afkoppelen van regenwater van dakoppervlak en verharding van een gemengd rioolstelsel heeft uiteenlopende voordelen. Het hemelwater gaat niet naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie die daar alleen last van heeft, maar het gaat daar de grond in waar het ook als neerslag terecht kwam. Zo komt het ten goede aan het grondwater. Kortom: het beperkt verdroging en voorkomt overbelasting van rioolwaterzuiveringsinstallaties. Een bijkomend voordeel is dat het bestaande riool meer ruimte / capaciteit krijgt. Ter indicatie: in het plangebied is circa 60% van het oppervlak verhard, 1/3 van die verharding is openbare ruimte (wegen en trottoirs) en 2/3 bestaat uit daken, inritten en tuinverharding. Van het totale oppervlak is circa 80% particulier eigendom. Hiernaast ziet u de verdeling afgebeeld: het grijze vlak is het gemeentelijk aandeel in het totale oppervlak. Memo Afkoppelen / infiltreren project Herinrichting Julianastraat Raadhuisstraat d.d. 24-06-2015 pagina 1 / 5
Bodemonderzoek In het hele plangebied zijn in opdracht van de gemeente Stein grondboringen uitgevoerd om inzicht te krijgen in de bodemopbouw. Het blijkt dat de bovenlaag voornamelijk bestaat uit leem, ook wel löss genaamd. In het gedeelte Plakstraat - Raadhuisstraat is vanaf 2,5 à 3,5 meter diepte de leem sterk zandig en grindig, de structuur van de bodem is daardoor meer open. In het gedeelte Julianastraat - Kerkstraat bevindt zich de goed doorlatende laag vanaf 3,5 à 4 m-mv. Infiltratieproeven wijzen uit de waterdoorlatendheid in de diepte toeneemt. Ontwerp De openbare ruimte in het plangebied heeft een verhard oppervlak van circa 1,6 ha en omvat de rijbaan met trottoirs. In het ontwerp zijn verspringende parkeerstroken opgenomen. Deze parkeerstroken zijn een ideale locatie om reservoirs in aan te leggen die het regenwater tijdelijk kunnen opvangen en afvoeren naar de ondergrond. Gekozen is voor het aanbrengen van 1 rij infiltratiekratten. De kratten hebben een afmeting van 80 cm breedte en 66 cm hoogte. De kratten worden op ca. 2 m onder maaiveld geplaatst (onder kelderniveau) waardoor de invloed op de omgeving zeer gering is. De kolken aan weerszijde van de straat worden aangesloten op de kratten. Zo kan totaal 1,0 ha ofwel 64% van het verhard oppervlak in de openbare ruimte worden afgekoppeld. De bergende capaciteit van de kratten is zo groot, dat naast de opvang van hemelwater in de openbare ruimte, voldoende restcapaciteit aanwezig is voor water van particuliere percelen (daken, opritten). Het regenwater in de kratten zal in een neerwaarts gerichte pluim in de bodem infiltreren. De pluim zal tot de diepte van een watervoerende laag (grondwater) infiltreren en dan in de stroom van het grondwater worden meegevoerd richting de Maas. Binnen het plangebied is de grondwaterstroom noordwestelijk gericht. Daarbij dient te worden opgemerkt dat de hoeveelheid infiltratiewater dat afkomstig is van het afgekoppeld oppervlak ten opzichte van de natuurlijke stroom relatief gering is. Het grondwater bevindt zich binnen het plangebied op meer dan 5 meter diepte. Door de infiltratie zal dit niveau maximaal enkele centimeters stijgen. Hieronder is een schematisch dwarsprofiel te zien met daarin de krat en de toevoer via de kolk. Memo Afkoppelen / infiltreren project Herinrichting Julianastraat Raadhuisstraat d.d. 24-06-2015 pagina 2 / 5
Extra maatregelen Gemeente Stein neemt de zorgplicht ten aanzien van de waterhuishouding zeer serieus. In het ontwerp zijn daarom vier extra maatregelen opgenomen om het systeem veilig en goed te laten functioneren. 1. Infiltratiepalen In het hele plangebied zijn in opdracht van de gemeente Stein grondboringen uitgevoerd om inzicht te krijgen in de bodemopbouw. Het blijkt dat de bovenlaag voornamelijk bestaat uit leem, ook wel löss genaamd. In het gedeelte Plakstraat Raadhuisstraat is vanaf 2,5 à 3,5 meter diepte de leem sterk zandig en grindig, de structuur van de bodem is daardoor meer open. In het gedeelte Julianastraat - Kerkstraat bevindt zich de goed doorlatende laag vanaf 3,5 à 4 m onder maaiveld. Infiltratieproeven wijzen uit de waterdoorlatendheid in de diepte toeneemt. Daarom wordt elk reservoir aan beide zijden voorzien van een infiltratiepaal. (grindpaal). Middels infiltratiepalen wordt het water uit de kratten naar de dieper gelegen en goed doorlatende zand/grindlaag gevoerd. De infiltratiepalen zorgen ervoor dat de reservoirs bij volledige vulling binnen een etmaal leegstromen. De infiltratiepaal wordt tot 8 meter onder maaiveld aangebracht. De paal zorgt ervoor dat: o de lemige bovenlaag niet verweekt, o het water op geruime diepte onder kelderniveau in de bodem infiltreert, waardoor geen nadelige effecten als gevolg van de infiltratie kunnen optreden, o de leegloop van de reservoirs binnen 24 uur is gerealiseerd. 2. Bodempassage Ter bescherming van de bodem wordt tussen het reservoir en de infiltratiepaal een bodempassage toegepast. Het water stroomt vanuit het reservoir eerst door die bodempassage voordat het via de infiltratiepaal naar de diepere ondergrond infiltreert. De bodempassage zorgt ervoor dat het water wordt gezuiverd van eventuele vervuilingen. 3. Folie Waar de infiltratiekratten op minder dan 3 meter van een gevel liggen, worden de kratten ingepakt in een waterdichte folie. De folie voorkomt dat het water uit de kratten de waterhuishouding bij de betreffende woningen verstoord. De leegloop van de kratten geschiedt via het deel van de kratten dat zonder folie is aangebracht en/of de infiltratiepalen. Waar gevels op grotere afstand liggen (> 3 m) wordt de folie niet toegepast. De neerwaarts gerichte pluim met infiltratiewater heeft daar dan ook geen invloed op de waterhuishouding bij de woningen. 4. Overloop Het krattensysteem wordt uitgerust met een overloop. Als het reservoir volledig is gevuld, zorgt de overloop ervoor dat extra toestromend water via het bestaande gemengd riool kan worden afgevoerd. Memo Afkoppelen / infiltreren project Herinrichting Julianastraat Raadhuisstraat d.d. 24-06-2015 pagina 3 / 5
Schematische weergave In de onderstaande figuren ziet u het ontwerp schematisch uitgewerkt. Bovenaanzicht In de parkeerstrook wordt op circa 2 meter diepte een ondergronds opvangreservoir geplaatst. De kolken worden hierop aangesloten. Via een inspectieput is het reservoir te inspecteren en te reinigen. Het water kan door de bodempassage naar een infiltratiepaal stromen. De infiltratiepaal brengt het water naar 8 meter diepte waar een goed doorlatende laag met zand en grind aanwezig is. Op plaatsen waar het opvangreservoir op minder dan 3 meter van een gevel komt te liggen, passen we een waterdichte folie toe. Doorsnede In bovenstaande figuur is een doorsnede afgebeeld over het systeem. Het verschil tussen de beperkte doorlatende bovenlaag (2 tot 3,5 meter dik) en de goed doorlatende bodemlaag is aangegeven. Ook ziet u links de overloopkolk die is aangesloten op het bestaande riool. Als het opvangreservoir vol is, stroomt het water via de goot van de weg door naar de overloop kolk. Memo Afkoppelen / infiltreren project Herinrichting Julianastraat Raadhuisstraat d.d. 24-06-2015 pagina 4 / 5
Afkoppelen van particuliere percelen Als gemeente willen we graag het afkoppelen van particuliere percelen stimuleren, zo ook binnen dit project. Waar mogelijk willen we het schone regenwater dat op daken en opritten valt ook naar de infiltratiekratten leiden. Regenwater dat op opritten valt stroomt meestal al af richting de straat waar het automatisch via de kolken in de infiltratiekratten terecht komt. Water dat op daken valt is op dit moment veelal ondergronds aangesloten op het gemengde rioolstelsel. Ook dit water willen we middels afkoppelen graag bovengronds naar de straat laten stromen. U begrijpt dat niet alle woningen en percelen hetzelfde zijn en dat hiervoor dus ook geen standaard oplossing is. Om maatwerk te kunnen leveren zal voor de uitvoering de gemeente en de aannemer samen met de woningeigenaar de afkoppelmogelijkheden bekijken. Indien het technisch uitvoerbaar is en u ermee instemt, zal de gemeente op haar kosten de werkzaamheden op uw perceel uitvoeren. Hierbij beperken we ons alleen tot de voorzijde van de woning / perceel. Aan de achterzijde hebben wij immers geen zicht en controle op de aansluitingen en daarmee mogelijke vervuilingen. Memo Afkoppelen / infiltreren project Herinrichting Julianastraat Raadhuisstraat d.d. 24-06-2015 pagina 5 / 5