Perceelbeschrijving Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg Jeugd [SGGZ] 2016 Samenwerkende gemeenten regio West-Friesland Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer, Stede Broec Perceelbeschrijving Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg Jeugd Pagina 1 van 7
Inhoud 1. Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg Jeugd... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Wat is SGGZ?... 3 1.3 Doelgroep... 3 1.4 Toeleiding naar de SGGZ... 3 1.5 Crisiszorg... 3 2. Speerpunten en productontwikkelingen... 4 2.1 Speerpunten... 4 2.2 Productontwikkelingen... 5 3. Eisen SGGZ... 6 Perceelbeschrijving Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg Jeugd Pagina 2 van 7
1. Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg Jeugd 1.1 Inleiding Vanaf 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk geworden voor de jeugd GGZ. Net zoals in de volwassen GGZ wordt een onderscheid gemaakt tussen generalistische basis GGZ en gespecialiseerde GGZ. De behandeling van lichte tot matige, niet complexe psychische stoornissen vindt plaats in de generalistische basis GGZ (GBGGZ). De jeugdigen met complexe stoornissen worden geholpen in de specialistische GGZ (SGGZ). Uitgangspunt is dat de jeugdige dichtbij huis en minder zwaar en daarmee goedkoper wordt behandeld. 1.2 Wat is SGGZ? Het betreft complexe zorg die niet binnen de producten van de generalistische basis GGZ kan worden gegeven en waarvoor gespecialiseerde inzet nodig is. Het gaat om de behandeling van een complexe en/of risicovolle (DSM-IV) stoornis(sen), namelijk: 1. Klinische stoornissen 2. Persoonlijkheidsstoornissen 3. Somatische ziekten 4. Psychosociale en omgevingsfactoren 5. Niveau van functioneren. De SGGZ heeft een breed aanbod, waarbij het altijd gaat over ernstige problematiek die het dagelijkse functioneren flink verstoort. Het uitgangspunt is om de zorg toch zo veel als mogelijk in de thuissituatie aan te bieden, al is een opname niet altijd te voorkomen en soms zelfs aan te raden om een crisis fundamenteel te kunnen aanpakken. Bij verbetering van de klachten zal opnieuw samen met de huisarts gekeken worden of de cliënt weer terug in GBGGZ, of onder controle van de huisarts kan komen, dan wel overgedragen kan worden aan het gebiedsteam. Niet alleen gaat het om vermindering van het gebruik van relatief dure zorg, maar vooral ook om het versterken van eigen kracht en zelfredzaamheid. De zorg vindt plaats in een (multidisciplinair) behandelteam. Er wordt zoveel mogelijk gestreefd naar ambulante behandeling van de patiënt. 1.3 Doelgroep De doelgroep bestaat uit jeugdigen tot 18 jaar, en het gezinssysteem, waarvan de gezaghebbende woonachtig is in een van de gemeenten waarvoor Aanbestedende dienst inkoopt. Er bestaat een vermoeden van een DSM-benoemde stoornis met een hoge mate van complexiteit en/of hoog risico. 1.4 Toeleiding naar de SGGZ De SGGZ is niet vrij toegankelijk. Er is een verwijzing nodig van de huisarts, de schoolarts, de kinderarts, de Gecertificeerde instellingen of van het gebiedsteam. Aan een verwijzing ligt altijd een gemeentelijke beschikking ten grondslag. De beschikking naar SGGZ dient voor het achttiende levensjaar van de jeugdige te worden afgegeven. 1.5 Crisiszorg Van alle vormen van crisis in de jeugdhulp is de psychiatrische crisis degene die de meest specialistische zorg vraagt. Alvorens er tot een (al dan niet vrijwillige) psychiatrische crisisplaatsing kan worden overgegaan dient er altijd een psychiater geconsulteerd te worden die een beoordeling doet. Daarnaast is een belangrijk onderdeel van de psychiatrische crisiszorg de gedwongen psychiatrische opname. Perceelbeschrijving Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg Jeugd Pagina 3 van 7
2. Speerpunten en productontwikkelingen 2.1 Speerpunten Verschuiving van Specialistische GGZ naar de Generalistische Basis GGZ: voor 2016 kiezen gemeenten voor een verschuiving van 20%. Ondersteuning biedt zorgaanbieder bij voorkeur extramuraal in de omgeving van school en ouders. Er is afgelopen jaren gestuurd door de overheid en zorgverzekeraars op verkorting van de behandelduur en de ligduur. Om deze beweging door te zetten willen de gemeenten inzetten op effectievere, efficiëntere en integrale zorgprogramma s door een betere bepaling van de zorgbehoefte en door een verbeterde match tussen zorgvraag en de geboden zorg. Het verbeteren van consultatie- en diagnostiekmogelijkheden vanuit de GGZ ten behoeve van de huisarts en het gebiedsteam. Verwijzen leidt daarmee niet meer automatisch voor de huisarts of het gebiedsteam tot het uit het zicht verdwijnen van de patiënt. Ook dit vertoont sterke overeenkomsten met de wijze waarop de lokale gebiedsteams in de wijken gaan functioneren. Bij twijfel aan de aard en ernst van de problematiek moet gebruik kunnen worden gemaakt van diagnostische mogelijkheden in de Specialistisch en/of Generalistische Basis GGZ en kunnen deskundigen worden ingevlogen. Vanuit het perspectief van de GGZ kunnen de huisarts/poh-ggz en de lokale gebiedsteams op dezelfde lijn worden geplaatst; eerste lijn s zorg en poortwachterschap. Dit dient vervolgens te leiden tot een geïntegreerd aanbod van preventie, signalering, probleemverheldering, (specialistische) diagnostiek, triage, behandeling, en coördinatie van zorg. Het versterken van de gebiedsteams met psychiatrische expertise. Om jeugdigen met psychiatrische problematiek tijdig op te kunnen sporen en te voorkomen dat jeugdigen onnodig worden doorverwezen naar de JGGZ of juist onmiddellijk te kunnen verwijzen omdat vermoedens van psychiatrie aanwezig zijn, zullen de lokale gebiedsteams moeten kunnen beschikken over psychiatrische expertise. Dit kan in de individuele gemeenten op verschillende wijze worden ingevuld. Stroomlijnen van de Crisiszorg. Van alle vormen van crisis in de jeugdzorg is de psychiatrische crisis degene die de meest specialistische zorg vraagt. Alvorens er tot een (al dan niet vrijwillige) psychiatrische crisisplaatsing kan worden overgegaan dient er altijd een psychiater geconsulteerd te worden die een beoordeling doet. Daarnaast is een belangrijk onderdeel van de psychiatrische crisiszorg de gedwongen psychiatrische opname. Bij de mogelijke totstandkoming van het nieuwe AMHK (Veilig Thuis) met een crisismeldpunt zal de JGGZ daarom een prominente plaats moeten krijgen. Op het moment dat Veilig Thuis/het crisismeldpunt operationeel is, moet bezien worden op welke wijze aanbieders, voor wat betreft hun eigen cliënten, daarbij aansluiten. Aansluiting op regulier en speciaal onderwijs. Uitgangspunt voor het regulier onderwijs is dat het aanbod van de lokale gebiedsteams en waar nodig aanbod uit de GGZ de zorgbehoeften van de leerlingen en ouders dekken. In het (Voortgezet ) Speciaal Onderwijs - (V)SO- zitten (vaak zeer specifieke) zorg en onderwijs dicht bij elkaar. Afstemming met het onderwijs vraagt hier veel aandacht, in het bijzonder voor die groepen waar onderwijs en zorg zeer nauw op elkaar aansluiten en soms in elkaar overlopen (soms zit een leerling tijdelijk alleen in zorg, soms deels ook in onderwijs) Dit is bijvoorbeeld bij cluster 3 (meervoudig gehandicapte leerlingen) het geval. Perceelbeschrijving Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg Jeugd Pagina 4 van 7
2.2 Productontwikkelingen Zorgaanbieder ontwikkelt en voert interventies en behandelingen uit die passend zijn bij problematiek(en) die in West-Friesland sterk vertegenwoordigd of waarvoor de interventies in minder mate aanwezig zijn. In de gemeente Hoorn en Medemblik is hiervoor een inventarisatie gemaakt. Dit beeld is afgezet tegenover het regionale en landelijke beeld. ehealth: ehealth wordt gedefinieerd als het gebruik van ICT om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren. ehealth wordt ingezet ter vervanging, vereenvoudiging en verbetering van bestaande zorg en niet als toevoeging van extra zorg. De reguliere toepassing van ehealth draagt bij aan betaalbare, toegankelijke zorg van hoge kwaliteit en meer eigen regie voor patiënten. Van zorgaanbieder wordt verwacht dat deze e- Health verder ontwikkeld. Multifocale zorg: multifocale zorg is innovatieve zorg die simultaan wordt ingezet op meerdere aspecten van de problematiek met als doel betere en goedkopere zorg te leveren. De gemeente wil met multifocale zorg de juiste zorg op het juiste moment realiseren. Hierdoor achten wij het noodzakelijk dat: Consultatie en advies kan plaatsvinden aan lokale gebiedsteams en op verzoek van instellingen onderling. Opdrachtgever bekostigt deze multifocale zorg buiten de JGGZ bekostigingssystematiek(dbc s); Factteams worden voortgezet. Perceelbeschrijving Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg Jeugd Pagina 5 van 7
3. Eisen SGGZ 1 De hoofdbehandelaars in de SGGZ zijn BIG-geregistreerd en hebben een GGZ-specifieke opleiding gevolgd, te weten: psychiater, klinisch psycholoog, klinisch neuropsycholoog, psychotherapeut, verslavingsarts in profielregister KNMG, verpleegkundig specialist GGZ en GZ-psycholoog. 2 De hoofdbehandelaar is verantwoordelijk voor het vaststellen van de diagnose waarbij de patiënt ook daadwerkelijk is (mede) beoordeeld door de hoofdbehandelaar via direct contact met de patiënt/cliënt. Het is hierbij mogelijk dat delen van het intake/diagnostische proces door anderen dan de hoofdbehandelaar worden verricht. 3 Medebehandelaars zijn GGZ-zorgverleners met een afgeronde opleiding op tenminste HBO-niveau die vermeld zijn in de CONO-lijst, niet zijnde de Hoofdbehandelaar. 4 De hoofdbehandelaar stelt in overleg met de patiënt het behandelplan -gericht op verantwoorde behandeling (naar de stand van de wetenschap, richtlijnconform)- vast. 5 De hoofdbehandelaar weet zich overtuigd van de bevoegdheid en bekwaamheid van de medebehandelaars in relatie tot de zelfstandige uitvoering van het deel van de behandeling waarvoor zij verantwoordelijk zijn. 6 De hoofdbehandelaar ziet er op toe dat de dossiervoering voldoet aan de gestelde eisen. Medebehandelaars hebben een eigen verantwoordelijkheid in de adequate dossiervoering. 7 De hoofdbehandelaar laat zich informeren door medebehandelaars en andere bij de behandeling betrokken professionals, zo tijdig en voldoende als noodzakelijk is voor een verantwoorde behandeling van de patiënt/cliënt. De hoofdbehandelaar toetst of de activiteiten van de anderen bijdragen aan de behandeling van de patiënt/cliënt en passen binnen het door de hoofdbehandelaar vastgestelde behandelplan. 8 De hoofdbehandelaar en medebehandelaars treffen elkaar in persoonlijk contact en in teamverband met de daartoe noodzakelijke frequentie (ook telefonisch en via beeldbellen), op geleide van de problematiek/vraagstelling van de patiënt. 9 De hoofdbehandelaar draagt zorg voor goede communicatie met de patiënt/cliënt en diens naasten (indien van toepassing en indien toestemming hiervoor is verkregen) over het beloop van de behandeling in relatie tot het behandelplan. 10 De hoofdbehandelaar heeft inzicht in de voortgang van de behandeling, hij evalueert met de patiënt en stelt indien nodig het behandelplan bij. De hoofdbehandelaar toetst tussentijds en aan het eind van de behandeling of en in welke mate de concreet omschreven behandeldoelen zijn bereikt. De hoofdbehandelaar autoriseert de beëindiging van de behandeling conform de beleidsregels NZa. 11 De behandeling gebeurt op basis van een met de jeugdige en diens ouder(s) overeengekomen behandelplan. Dit behandelplan zal tussentijds en aan het eind van de behandeling met de jeugdige en diens ouder(s) geëvalueerd worden. Uit het dossier moet blijken dat het behandelplan met de jeugdige en diens ouder(s) besproken is, wat de mening van de jeugdige en diens ouder(s) is en waarmee hij wel/niet akkoord gaat. 12 Zorgaanbieder dient in het behandelplan duidelijk te maken dat wordt ingezet op de meest lichte vorm van zorg. 13 Voor de doelgroepen van het (V)SO moet continuïteit van de zorg gegarandeerd worden, voor zowel individuele als specifieke groepgerichte programma s door het reeds bestaande aanbod voort te zetten. 14 Zorgaanbieder draagt bij aan de verdere ontwikkeling van de specialistische georganiseerde GGZ-zorg op de in dit perceel genoemde speerpunten en productontwikkeling. 15 Zorgaanbieder zet de productontwikkeling en innovatie binnen de jeugd GGZ voort. 16 Zorgaanbieder dient een link te hebben met de specialistische landelijk georganiseerde GGZ-functies. Perceelbeschrijving Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg Jeugd Pagina 6 van 7
17 Indien de zorgvraag van de jeugdige hiertoe aanleiding geeft werkt u nauw samen met het gebiedsteam, het onderwijs en andere (zorg)partijen 18 Zorgaanbieder levert een belangrijke mate van inzet bij de behandeling van problematieken waarmee zorgaanbieders binnen het perceel Jeugd- en Opvoedhulp zich geconfronteerd zien. 19 Zorgaanbieder treft tijdig administratieve voorbereidingen zodat de behandeling van jeugdigen die de leeftijd van 18 jaar bereiken vanaf deze leeftijd uit de Zorgverzekeringswet vergoed kan worden. Zorgaanbieder informeert 17-jarige cliënten tijdig over de verplichting vanaf 18 jaar een zorgverzekering af te sluiten. 20 Zorgaanbieder verleent aan jeugdigen die volgens de daarvoor gestelde regels (een gemeentelijke verwijsprocedure volgt voor 1 januari 2015) naar hem zijn verwezen en op zorg zijn aangewezen de zorg Specialistische GGZ conform de gemaakte afspraken met de gemeenten waarbij een verschuiving plaatsvindt van minimaal 20% Specialistisch GGZ naar Generalistisch Basis GGZ ten opzichte van het jaar 2013. 21 Van de zorgaanbieder wordt verwacht dat hij bij de uitvoering van zijn hulpverlening zowel ouders als het gezinssysteem en professionele opvoeders vanaf het begin betrekt bij de hulpverlening, dit om op een later moment terugval te voorkomen. Perceelbeschrijving Specialistische Geestelijke Gezondheidszorg Jeugd Pagina 7 van 7