Perceelbeschrijving Pleegzorg 2016

Transcriptie

1 Perceelbeschrijving Pleegzorg 2016 Samenwerkende gemeenten regio West-Friesland Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer, Stede Broec Perceelbeschrijving Pleegzorg Pagina 1 van 6

2 Inhoud 1. Pleegzorg Inleiding Wat is Pleegzorg? Hulpverleningsvariant Opvoedvariant Deeltijdvariant Crisisvariant Doelgroep Toeleiding naar de Pleegzorg Speerpunten voor inhoud en productontwikkeling Eisen pleegzorg... 5 Perceelbeschrijving Pleegzorg Pagina 2 van 6

3 1. Pleegzorg 1.1 Inleiding Jeugdigen groeien bij voorkeur op in hun eigen omgeving. Pleegzorg is de eerste keuze bij uithuisplaatsing, aangezien deze vorm van opvang in gezinsverband het dichtst bij de natuurlijke situatie staat. De ouders van de jeugdige worden bij de hulpverlening betrokken. Specifieke aandacht binnen de pleegzorg gaat uit naar het werven en selecteren van potentiële pleegouders en het matchingsproces tussen pleegouders en jeugdige, omdat dit cruciaal is voor een succesvolle en duurzame pleegzorgplaatsing. 1.2 Wat is Pleegzorg? Pleegzorg is een vorm van vrijwillig aangeboden zorg waarin pleegouders het pleegkind verblijf, verzorging en vervanging van de oorspronkelijke opvoedsituatie bieden, in combinatie met professionele begeleiding van het pleegkind, de pleegouders en de ouders, geboden door een hulpverleningsinstelling. Bij pleegzorg is er meestal sprake van langdurige trajecten. De laatste jaren is binnen de pleegzorg een ontwikkeling te zien waarbij de voogdij over de jeugdige van Jeugd & Gezinsbeschermers overgaat naar de pleegouders: de pleegoudervoogdij. Pleegzorg kent verschillende vormen, voor korte en langere tijd, maar ook in deeltijd, waardoor maatwerk geboden kan worden bij de hulp aan jeugdigen en hun ouders. Binnen de pleegzorg zijn vier varianten te onderscheiden: de hulpverleningsvariant; de opvoedvariant; de deeltijdvariant; crisisopvang. Binnen de genoemde pleegzorgvarianten bestaan netwerkpleegzorg en bestandspleegzorg. Van netwerkpleegzorg is sprake indien de opvang wordt geboden door betrokkenen uit het netwerk van het gezin. Bestandspleegzorg wordt geboden door gezinnen die vooraf zijn geselecteerd door de pleegzorgaanbieder. De pleegzorgaanbieder toetst zorgvuldig iedere plaatsing van de jeugdige bij aspirant-pleegouders. Centraal hierbij staat de veiligheid van de jeugdige. De verschillende vormen van pleegzorg vragen een verschillende benadering als het gaat om screening van pleegouders en ondersteuning. Uiteindelijk gaat het bij een pleegzorgplaatsing altijd om maatwerk. De inzet van de juiste ondersteuning moeten leiden tot een veilige opgroeiplek. Waar nodig wordt aanvullende expertise ingezet vanuit andere disciplines. Netwerkpleegzorg zonder vergoeding aan pleegouders en zonder bemoeienis en ondersteuning van pleegzorgaanbieders, valt niet onder het in dit document beschreven in te kopen aanbod, omdat dit het vrij toegankelijk aanbod betreft. De Jeugdwet bepaalt dat de zorgaanbieder verantwoorde pleegzorg verleent, waaronder wordt verstaan hulp van goed niveau, die in ieder geval veilig, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht wordt verleend en die is afgestemd op de reële behoefte van de jeugdige en/of diens ouder Hulpverleningsvariant In de hulpverleningsvariant wordt de jeugdige tijdelijk bij een pleeggezin geplaatst om te onderzoeken of de jeugdige op termijn weer door de ouders kan worden opgevoed of dat een meer langdurige uithuisplaatsing noodzakelijk is. Binnen een afgesproken termijn wordt intensief met de ouders van het pleegkind gewerkt. Indien hierna blijkt dat er geen mogelijkheden zijn om de jeugdige weer terug bij zijn ouders te plaatsen, wordt gewerkt aan een doorplaatsing naar de opvoedvariant of een andere vorm van jeugdhulp. Therapeutische pleegzorg (in combinatie met de inzet van jeugdpsychiatrie) maakt ook onderdeel uit van deze variant. Hierbij gaat het om jeugdigen met zodanig psychiatrische problematiek dat de jeugdige specialistische hulp krijgt. Voor jeugdigen van 0 tot 6 jaar is geborgenheid in een pleeggezin een voorwaarde. Na afronding van de behandeling wordt de Perceelbeschrijving Pleegzorg Pagina 3 van 6

4 pleegzorg weer overgedragen aan de reguliere pleegzorgaanbieder Opvoedvariant In de opvoedvariant wordt een pleegkind voor langere tijd door pleegouders opgevoed. De pleegouders nemen de verantwoordelijkheid op zich om de jeugdige op te voeden totdat het meerderjarig is. Het doel is dan om de jeugdige in een perspectiefvolle opvoedsituatie te brengen en te houden. Contact met de ouders blijft, zo mogelijk, bestaan. Voogdijpleegzorg is een verbijzondering van de opvoedvariant. De voogdij gaat dan van de gecertificeerde instelling over naar een van de pleegouders Deeltijdvariant Deeltijdpleegzorg wordt ingezet om uithuisplaatsing van de jeugdige te voorkomen of een geleidelijke terugkeer naar het gezin te realiseren. Hierbij gaat de jeugdige een dag, in het weekend of tijdens de vakantie, naar een pleeggezin. Het doel van deeltijdpleegzorg is om ondersteuning te bieden aan de ouder(s). Deeltijdpleegzorg wordt ook ingezet voor jeugdigen die in een groep wonen of om een pleeggezin te ontlasten. Dit gebeurt door de inzet van onder andere weekendpleegzorg, meeleefgezinnen en vakantiepleegzorg Crisisvariant Een crisispleeggezin neemt een jeugdige op die direct uit huis moet. Een crisisplaatsing loopt meestal via de Crisisdienst, maar een jeugdige kan ook via Veilig Thuis, de politie, huisarts of gebiedsteam worden aangemeld bij de pleegzorgaanbieder. Het pleeggezin vangt de jeugdige vier weken op. In deze periode onderzoekt de aanbieder van crisishulp wat het beste perspectief is voor de jeugdige. Dat perspectief kan liggen in het gezin van herkomst, in een pleeggezin waar de jeugdige langere tijd kan blijven of in een andere opvoedsituatie. 1.3 Doelgroep De doelgroep bestaat uit jeugdigen tot 18 jaar, en het gezinssysteem, waarvan de gezaghebbende woonachtig is in een van de gemeenten waarvoor Aanbestedende dienst inkoopt. Er doen zich problemen voor in de opvoed- of opgroeisituatie die niet meer in de thuissituatie opgelost kunnen worden en/of er is sprake van een onveilige situatie. Hierdoor wordt besloten tot een uithuisplaatsing, waarbij pleegzorg de eerste keuze is. 1.4 Toeleiding naar de Pleegzorg Pleegzorg is niet vrij toegankelijk. Op dit moment verzorgen de Gecertificeerde Instellingen de indicatie voor plaatsing in een pleeggezin. De gemeente geeft een beschikking af, ongeacht of er sprake is van een vrijwillig dan wel een gedwongen kader. Aan een pleegzorgplaatsing ligt altijd een gemeentelijke beschikking ten grondslag, tenzij er sprake is van een crisisplaatsing en een maatregel uithuisplaatsing door een kinderrechter. 2. Speerpunten voor inhoud en productontwikkeling 1. Plaatsing in een pleeggezin biedt de jeugdige een veilige en deskundige opvoed- en opgroeiplek. Centrale thema s binnen de pleegzorg zijn loyaliteit, (gebrek aan) vertrouwen, trauma s en het effect daarvan op de ontwikkeling en het gedrag van de pleegkinderen. De pleegzorgplaatsing moet bijdragen aan het herstel van de balans in het leven van de jeugdige. Dit speerpunt vraagt om een zorgvuldige screening van pleegouders en matching met het pleegkind zodanig dat de pleegouders in staat zijn om het pleegkind een veilige en deskundige plek kunnen bieden, met ondersteuning van de pleegzorginstelling. 2. Aandacht voor de duur van de pleegzorgplaatsing. Hoewel pleegzorg in veel gevallen voor langere tijd noodzakelijk blijkt, zijn de gemeenten van mening dat vooral in de hulpverlenings-, deeltijd- en crisisvariant de plaatsing niet langer moet voortduren dan strikt noodzakelijk is. 3. Aandacht voor de specifieke begeleidingsbehoeften van de eigen ouders. Pleegkinderen kunnen een geestelijke of lichamelijke handicap hebben, maar ook de ouders kunnen geestelijke of lichamelijke beperkingen hebben, waardoor zij specifieke beperkingen ondervinden in de opvoedingssituatie en/ of contact met hun kind. Omdat ouders betrokken Perceelbeschrijving Pleegzorg Pagina 4 van 6

5 blijven na de pleegzorgplaatsing vinden de gemeenten het van belang dat deze eventuele geestelijke en/ of lichamelijke beperkingen voldoende aandacht krijgen, zodat de beperkingen een zo min mogelijk nadelig effect hebben op de ouder-kind relatie. 4. Bevorderen dat jeugdigen, wanneer zij uit huis moeten, opgevangen worden in een pleeggezin in plaats van residentiële opvang. De gemeenten streven naar een verdergaande afbouw van residentiële instellingen. Kinderen onder de 6 jaar mogen in geval van een uithuisplaatsing in geen geval in een residentiële groepssetting worden geplaatst, tenzij hier vanwege inhoudelijke gronden een noodzaak voor is. 5. Daar waar netwerkpleegzorg in het vrijwillige kader ingezet kan worden, verdient dit de voorkeur. Hoewel deze netwerkpleegzorg buiten dit inkoopdocument valt, wil Aanbestedende dienst wel streven naar een bevordering van dit type netwerkplaatsingen. 6. Daar waar informele netwerkpleegzorg ingezet kan worden, verdient dit de voorkeur. Hoewel de informele netwerkpleegzorg buiten dit inkoopdocument valt, willen de gemeenten wel streven naar een bevordering van informele netwerkplaatsingen. Vooral als het mogelijk is om een plaatsing te realiseren in het eigen netwerk van het kind, verdient dit de voorkeur boven de formele, zwaardere pleegzorg. 7. Aandacht en nazorg bij het bereiken van de 18-jarige leeftijd. De begeleiding bij reguliere pleegzorgplaatsingen eindigt formeel bij het bereiken van de 18-jarige leeftijd. Deze leeftijdsgrens betekent niet automatisch dat kinderen en (pleeg)ouders op eigen kracht verder kunnen. De gemeenten vinden het belangrijk dat er aandacht geschonken wordt aan de vraag wat pleegkinderen die 18 jaar worden nodig hebben op het gebied van opleidingen, inkomen en wonen en dat de jeugdige minimaal 6 maanden voor het 18 e levensjaar wordt overgedragen aan het gebiedsteam voor verdere ondersteuning. 8. Blijvende investering in de kwaliteit van de verschillende vormen van pleegzorg en multidisciplinair/multifocaal werken. De gemeenten zijn ervan overtuigd dat ook binnen pleegzorg multifocaal/multidisciplinair werken bij kan dragen aan betere zorg en betere resultaten in een kortere tijd. De gemeenten willen met de aanbieders onder meer onderzoeken of de mogelijkheden van therapeutische pleegzorg uitgebreid kunnen worden als alternatief voor het dure verblijf in een therapeutische setting. Deze zorg is bedoeld voor kinderen met een verstoorde emotionele ontwikkeling en vraagt om extra ondersteuning vanuit de jeugd GGZ voor zowel pleegouders als kind. 3. Eisen pleegzorg 1. Zorgaanbieder kent en handelt richting pleegouders op basis van de wet Verbetering positie pleegouders en de Jeugdwet. 2. Zorgaanbieder heeft een HKZ- en/of ISO-certificaat of is aantoonbaar in het proces om dit te realiseren. 3. Zorgaanbieder dient zijn dienstverlening conform de Q4C Kwaliteitsstandaarden uit te voeren. 4. Bij de uitvoering van een plaatsing van een jeugdige in een pleeggezin, neemt de zorgaanbieder de bepalingen uit het Kwaliteitskader voorkomen seksueel misbruik in de jeugdzorg in acht. 5. Zorgaanbieder werkt met pleegouders samen op grond van een pleegcontract, overeenkomstig artikel 5.1 en 5.2 van de Jeugdwet. 6. De begeleiding van pleegouders is gebaseerd op het pleegouderbegeleidingsplan dat tot stand komt in overleg met en na instemming van betrokken pleegouders. 7. De pleegouders waarmee zorgaanbieder samenwerkt zijn in het bezit van een Verklaring van geen bezwaar (VGB), overeenkomstig het bepaalde in artikel 5.1 van de Jeugdwet en het bepaalde in het Kwaliteitskader Voorbereiding en screening aspirant pleegouders, waarin tevens de screening van aspirant pleegouders belegd is. Perceelbeschrijving Pleegzorg Pagina 5 van 6

6 8. Zorgaanbieder draagt zorg voor werving en selectie van pleegouders binnen de regio van de Aanbestedende dienst. Hierbij dient zorgaanbieder te streven naar een diversiteit aan culturele en religieuze achtergronden en geaardheid van pleegouders. Zorgaanbieder spant zich in om zorg te dragen voor voldoende (crisis)pleegzorgplekken. Zorgaanbieder levert samen met de gemeente een bijdrage aan het voorkomen van uitval uit pleeggezinnen. 9. Bij de matching tussen jeugdige en potentiele pleegouders spelen factoren als perspectief en doel van de plaatsing en leeftijd, geslacht, gedrag en ontwikkeling van de jeugdige een belangrijke rol. Ook heeft de zorgaanbieder bij de matching aandacht voor de cultuur, achtergrond en levensovertuiging van de jeugdige en/of diens ouders. 10. Zorgaanbieder draagt zorg voor een crisispleegzorg plaatsing binnen 12 uur na aanmelding door de verwijzer. 11. Zorgaanbieder organiseert de pleegzorg zo dicht mogelijk bij het eigen gezin tenzij dit op basis van inhoudelijke of veiligheidsoverwegingen niet in het belang is van de jeugdige. 12. Zorgaanbieder stelt een familiegroepsplan op, waarin doel pleegzorgplaatsing, aard en intensiteit van begeleiding is vastgelegd richting kind, ouders en pleegouders. 13. Zorgaanbieder hanteert sociale netwerkstrategieën bij pleegzorgbegeleiding. 14. Zorgaanbieder koppelt eventuele aanvullende hulpvragen of wijzigingen in voogdij of gezag terug aan het gebiedsteam. 15. Zorgaanbieder beschikt over voldoende ervaren, gekwalificeerd personeel om jeugdigen, ouders en de pleegouders te begeleiden en ondersteunen. 16. Zorgaanbieder levert maatwerk: zowel bij het zoeken naar de juiste match als in het aanbieden van hulp en begeleiding voor ouders en pleegouders en waar nodig met inzet van andere disciplines en zorgaanbieders (multifocaal). Zorgaanbieder betrekt hierbij ook de resultaten van overleg tussen jeugdhulpaanbieders, de gemeente en pleegouderorganisaties. 17. Zorgaanbieder doet minimaal één maal per jaar, met het oog op de verlenging van de beschikking, verslag van de ontwikkelingen rondom iedere pleegzorgplaatsing, aan het gebiedsteam. 18. Daar waar dit in het belang is van de jeugdige(n), en er een geschikt pleeggezin beschikbaar is, dient zorgaanbieder er voor te zorgen dat broertjes en zusjes zoveel mogelijk in hetzelfde pleeggezin geplaatst worden. 19. De bij de zorgaanbieder werkzame vertrouwenspersoon is tevens beschikbaar voor pleegouders. 20. De klachtenregeling van de zorgaanbieder staat tevens open voor pleegouders en wordt door de zorgaanbieder op passende wijze onder de aandacht van pleegouders gebracht. 21. Zorgaanbieder heeft een pleegouderraad ingesteld, in overeenstemming met de bepalingen uit de Jeugdwet, die binnen het kader van zijn doelstelling de gemeenschappelijke belangen van de pleegouders behartigt. 22. Zorgaanbieder werkt volgens een plan (hulpverleningsplan of plan van aanpak) die is overlegd met de jeugdige, de ouders en pleegouders en is afgestemd op de behoefte van de jeugdige. Pleegouders hebben instemmingsrecht als het gaat om de rol van de pleegouders in de hulpverlening en de begeleiding. Indien gewenst wordt het plan binnen veertien dagen op schrift gesteld. Het plan wordt vastgesteld uiterlijk binnen zes weken nadat is komen vast te staan welke pleegzorgaanbieder of gecertificeerde instelling betrokken wordt. 23. Zorgaanbieder draagt bij aan de vernieuwing van pleegzorg op de in dit perceel genoemde speerpunten en productontwikkeling. Perceelbeschrijving Pleegzorg Pagina 6 van 6