Verslag: Wijkbijeenkomst Capelle aan den IJssel Datum: dinsdag 3 juni 2014 Locatie: HSB de Vijverhof, Reigerlaan 251, Capelle aan den IJssel Thema: wijkgericht werken Georganiseerd door: Kirsten Kirschner en Astrid de Boer (ZorgImpuls) Aanwezigen De wijkbijeenkomst in Capelle aan den IJssel werd bezocht door ongeveer 45 personen, allen betrokken bij de eerstelijnsgezondheidszorg in het gebied. Onder de aanwezigen waren zorgverleners uit de eerstelijn, ziekenhuiszorg en thuiszorg, werkers uit het sociale domein en medewerkers van de zorgverzekeraar. Opening Adviseur Kirsten Kirschner opende de bijeenkomst. Zij beloofde dat iedereen de deur uit zou gaan met een afspraak. De afsprakenkaartjes die men ter plaatse ontvangen had, boden daar alle gelegenheid voor. Vervolgens gaf zij een korte uiteenzetting van de belangrijkste ontwikkelingen in de regio. Ontwikkelingen - Decentralisaties - Hervorming langdurige zorg - Substitutie 1
- Zelfmanagement - Bekostiging huisartsen en multidisciplinaire zorg - Regionale ontwikkelingen rondom de decentralisaties Alle ontwikkelingen hebben te maken met of leiden naar wijkgericht werken. De ontwikkelingen hebben mede tot doel te ontzorgen, de zorg zo laag mogelijk in de keten te leggen en de patiënt een grotere rol te geven: Eigen verantwoordelijkheid en zelfmanagement. Met het oog op de transities in de zorg wordt er in Capelle rondom de jeugdzorg en de zorg voor volwassenen al een en ander ingezet en voorbereid. Ron van Zon en Felicité Adams (beleidsadviseurs bij de gemeente Capelle aan den IJssel) lichten tijdens de bijeenkomst de ontwikkelingen rond deze thema s toe. Jeugdzorg Vanaf 1 januari 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor het totale aanbod van jeugdhulp. 16 gemeenten in Rijnmond hebben de inkoop van bepaalde vormen van jeugdzorg verenigd in het samenwerkingsverband Jeugdhulp Rijnmond. Het gaat hierbij om specialistische, dure of langdurige vormen van zorg en GGZ. Zaken als dagopvang, dagbesteding en relatief eenvoudige ambulante hulp worden lokaal ingekocht. Op de website www.jeugdhulprijnmond.nl staat alle informatie beschreven voor zorgaanbieders die zorg leveren aan kinderen. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) wordt een zelfstandige organisatie die de jeugdgezondheidszorg en jeugdhulp uitvoert in Capelle. Er komen in de wijken meerdere jeugd- en gezinsteams om zo vroeg mogelijk problemen in de wijk te kunnen signaleren. In Oostgaarde wordt al gewerkt met een team. De consultatieversie van het beleidsplan jeugdhulp is recent goedgekeurd door burgemeester en wethouders en is te vinden op de website van de gemeente. Zie deze link Ron wil graag input van aanwezigen. Opmerkingen kunnen verstuurd worden aan R.van.zon@capelleaandenijssel.nl. Op 30 juni van 14:15-17:00 uur (inloop vanaf 14.00 uur) wordt een themamiddag georganiseerd voor ouders, jongeren, vrijwilligers en zorgaanbieders om te komen tot een breed gedragen plan in het gemeentehuis van Capelle aan den IJssel. U kunt zich aanmelden via mevrouw Siepkes: g.j.h.siepkes@capelleaandenijssel.nl of tel. 010-2848492. Na de zomervakantie wordt het plan vastgesteld door de gemeenteraad. Wet maatschappelijke ondersteuning (18 jaar en ouder) Gemeenten hebben al wat langer de verantwoordelijkheid om inwoners te ondersteunen die niet volledig zelfredzaam zijn. In 2007 werd de huidige Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) van kracht. Deze schrijft gemeenten een aantal taken voor op het gebied van onder meer sociale samenhang, informatie en advies, mantelzorgers en vrijwilligers, voorzieningen om zelfstandig thuis wonen en deelname aan de samenleving te bevorderen en maatschappelijke opvang. Met ingang van 2015 wordt een aantal taken uit de AWBZ naar de Wmo overgeheveld, met als belangrijkste de zogenaamde begeleiding. Deze wordt ingezet om mensen die in het dagelijks leven niet volledig zelfredzaam zijn in staat te stellen toch zoveel mogelijk zelf te doen. Met de decentralisatie van taken wordt de Wmo herzien en vindt een aantal bezuinigingen plaats ten opzichte van de budgetten die momenteel voor dezelfde taken vanuit het Rijk beschikbaar zijn. In deze herziene Wmo staan drie doelen centraal die gemeenten geacht worden na te streven: 2
Het bevorderen van sociale samenhang, mantelzorg en vrijwilligers, veiligheid en leefbaarheid en het voorkomen van huiselijk geweld. Het zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving ondersteunen van de zelfredzaamheid van personen met een beperking of met chronische, psychische of psychosociale problemen. Het bieden van maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, verslavingszorg en beschermd wonen. Dit zijn allemaal taken van de centrumgemeente. De gemeente wil graag een zo breed mogelijke toegang naar ondersteuning op het gebied van welzijn en zorg en ook een onderlinge verbinding. Dit vraagt samenwerking met onder andere de eerste lijn, waar professionals dagelijks worden geconfronteerd met mogelijke ondersteuningsvragen van Capellenaren. De gemeente hecht veel aan de inzet van de eerste lijn als het gaat om signaleren en doorverwijzen en wil graag weten wat aanwezigen hiervoor nodig hebben. Discussie aan de hand van stellingen Aansluitend gingen de aanwezigen in groepjes met elkaar in gesprek over 5 stellingen. Deelnemers werd gevraagd opmerkelijke zaken uit hun gesprekken op een flap te schrijven. Kwetsbare burger preventief versterken - Goed laten zien wat de wegen zijn die de burger kan bewandelen. - Directe hulplijnen hebben, niet weken moeten wachten op hulp. - Wie is kwetsbaar? Iedere burger moet preventief versterkt worden! - Is niet zelfredzaam genoeg om problemen zelf op te lossen. - Het is een goed idee, maar hoe is het haalbaar? - Er is nu wel al veel waar ze terecht kunnen. - Burgerinitiatieven. Niet altijd toereikend. - Wat is er voor de groep die zich niet op tijd kan versterken/regie kan voeren? - Hoe te herkennen? Wie is kwetsbaar? - Brede blik professional. - Signalering. - Afstemming zoeken. - Ingang bij gemeente. - Mantelzorg moet laarzen kopen. - Stalen neuzen. - Preventief: Ja! In de wijk als het kan, in de zorg als het moet 1. Intramuraal 2. Extramuraal o In zorg afhankelijk van locatie, wel professionele zorg o Verwachting toename vrijwilligers 3
o Zelfredzaamheid als uitgangspunt. Hierbij is het sociaal netwerk mede bepalend o Rol woningbouw, opbouw wijk o Faciliteren netwerk - Niet alles kan in de wijk. - Ondervragen heeft gevaar voor escalatie. - Door de wijk als het kan, door de zorg als het moet. - De zorg zit in de wijk. - Met elkaar als wijk. Wijkteam? (doel? Wie?) Het wijkteam neemt de zorg over van de eerstelijns zorgverlener - Het wijkteam werkt samen met de eerstelijns zorgverlener. - Hoe blijven de vrijgevestigden in beeld? - Verwijzing via huisartsen gecontinueerd? - Wat is elkaars terrein? - Huisarts de regie? Wel of niet haalbaar? Willen we dit of juist niet? - Grootste probleem: kennis en kunde van het wijkteam betreft niet het medische domein - Ja, via signaleren, vroeg bijsturen. - Graag wijkverpleegkundige bij huisarts. Verbinding met wijkteam/cjg. - Optie POH (GGZ) in CJG/wijkteam. Verbinding met huisarts. Verbinding! Korte lijnen. - Wijkteam heeft een signaalfunctie om vroeg genoeg te kunnen bijsturen. - Wijkteam zorgt ervoor dat zorgverleners hun werk goed kunnen doen. Over vijf jaar staat iedere burger in de wijk in zijn kracht en lost zelf zijn problemen op - Zelfredzame burger bestaat al, kan zich beter ontwikkelen (e-health). - Weet zelf de weg te vinden. - Informatie faciliteren. - Minder zorgverleners in de toekomst nodig? Eens/oneens. - Zorgverlener gaat gerichter werken. - Goede structuur. - Met randvoorwaarden. - Goedkoper?! - Men verkijkt zich op deze stelling. - Welzijnsrecept. - Duidelijke aanspreekpunten. Eén telefoonnummer. - Vrijwilligers ondersteunen/trainen. - Onderlinge bekendheid professionals in de wijk. - Inzet algemeen maatschappelijk werk ten behoeve van zelfredzaamheid. - Voorkomen vereenzaming. - Beschikbare voorzieningen bekend en onder de aandacht. - Middelen zijn nodig om te zorgen dat de burger het zelf kan doen. 4
De man op de fiets - Zorg bij u thuis. - Goedkoop. - Hoeveel kan je aan? Wat is je draagkracht? - Goede ondernemer: hij heeft veel te doen. Men heeft vertrouwen in hem. - Overbelasting. - Alleen, ondersteuning nodig? - In zijn kracht en in balans. - Stoer. - Op weg. - Dit is een burger. - Zware last maar het wel gewoon doen. Harde werker. - Overvragers/ ondervragers ook in de zorg. - Meer taken door minder mensen. - Belast hij zichzelf of wordt hij belast. - Efficient- goede organisatie. - Op orde, netjes, structuur. - Maximale uit zijn fiets gehaald. - Gaat goed zolang hij geen hindernissen tegen komt. - Overbelaste burger: wordt overvraagd. - Toppunt van zelfredzaamheid. - Dit verwacht de overheid van de burger en zorgverlener. - Er wordt meer gevraagd voor minder geld. - De overheid vindt aan de ene kant dat de burger overal recht op heeft (bv. Second opinion) en aan de andere kant dat de burger alles zelf moet doen (zelfredzaam). - Teveel partijen (zorgaanbieders/vrijwilligers), overzicht kwijt. - Wie is voor jou de beste persoon om te ondersteunen (professional of vrijwilliger?). - Grenzen aangeven. - Als je zoveel ballast hebt, ben je te ver gegaan. Wie zegt wat teveel is? - Je gaat niet 2x rijden in verband met kosten dus je gaat stapelen. - Veel en inhoudsloos. - Waar zijn de andere mensen? - Wat weegt het zwaarst voor deze persoon? Dat kan deze persoon zelf aangeven en dat hoeft niet het zwaarste pakketje te zijn. 5
Terugkoppeling stellingen Plenair werd een korte terugkoppeling gevraagd van het meest opmerkelijke dat naar voren was gekomen in de gesprekken. Zorgverleners hebben het zwaar met z n allen. Zelfredzaamheid is belangrijk. Man in het harnas: zorgverleners met eigen onderneming in het harnas, kun je nog wel eigen baas zijn? Over vijf jaar alle burgers in eigen kracht is een illusie. Problemen worden opgelost door tijdig hulp in te schakelen. De bespreking van stellingen had gedachtenvorming tot doel. De terugkoppeling was dan ook geen conclusie of eindpunt. Afsluiting De bijeenkomst was misschien een afgerond geheel, maar het wijkgericht werken is dat niet. Dat ontwikkelt zich nog volop. Het blijft van belang dat de mensen in de wijk elkaar kennen. U kunt zich aanmelden voor de besloten LinkedIn-groep Capelle aan den IJssel. Netwerken was een belangrijk onderdeel van deze bijeenkomst. De voorbedrukte afsprakenkaartjes boden hier een extra mogelijkheid toe en werden uitgewisseld gedurende de aansluitende borrel. We horen graag terug wanneer hier goede contacten, mooie afspraken of innovatieve ideeën uit voortkomen. Meer informatie Voor vragen over de wijkbijeenkomst kunt u contact opnemen met Kirsten Kirschner, regioadviseur Capelle aan den IJssel, via k.kirschner@zorgimpuls.nl of 06-22022846. 6