RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK NTC MALLORCA, SPANJE School : NTC Mallorca, Spanje Plaats : ILLETAS - MALLORCA BRIN-nummer : 28GK Onderzoeksnummer : 109928 Datum schoolbezoek : 29 november 2008 Datum vaststelling : 27 maart 2009
INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING...5 2 KWALITEITSPROFIEL...7 3 BESCHOUWING...11 4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT...15 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Mallorca, Spanje - 29-11-2008 3
1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs bezocht NTC Mallorca, Spanje in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, de voorwaarden voor kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve en zelfstandige rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de onderwijsinspectie: www.onderwijsinspectie.nl. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan geen documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van, indien beschikbaar, documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Schoolbezoek, waarbij in beide groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met het bestuur en de leraren. Op uw school zijn verder gesprekken gevoerd met leerlingen en ouders. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Mallorca, Spanje - 29-11-2008 5
Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met het team. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bestuur aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Mallorca, Spanje - 29-11-2008 6
2 KWALITEITSPROFIEL Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van NTC Mallorca, Spanje Kwaliteitszorg 1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten. 1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. Voorwaarden kwaliteitszorg 2.1 De schoolleiding/het NTC-bestuur stuurt de kwaliteitszorg aan. 2.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan. Leerstofaanbod 3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal zijn dekkend voor de kerndoelen. 3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 3.6 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 3.8 De school biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Mallorca, Spanje - 29-11-2008 7
Tijd 4.1 De school heeft voldoende onderwijstijd gepland (120 uur per jaar). 4.2 De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. 4.3 De school heeft maatregelen genomen om ongeoorloofd verzuim tegen te gaan. 4.4 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Pedagogisch handelen 5.3 De leraren zorgen ervoor dat leerlingen op een respectvolle manier met elkaar omgaan. Didactisch handelen 6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3 De leraren leggen duidelijk uit. 6.5 De leraren geven expliciet onderwijs in strategieën voor denken en leren. Afstemming 7.1 De leraren volgen de vorderingen van hun leerlingen systematisch. 7.3 De leraren stemmen de instructie en verwerking af op de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Actieve en zelfstandige rol leerlingen 8.1 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. 8.3 De leerlingen hebben verantwoordelijkheid voor de organisatie van hun eigen leerproces die past bij hun ontwikkelingsniveau. Sfeer op school 9.3 De ouders/verzorgers tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. Begeleiding 10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 10.2 De school gebruikt de informatie van scholen en instellingen waar de leerlingen vandaan komen voor de begeleiding van de leerlingen. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Mallorca, Spanje - 29-11-2008 8
Zorg 11.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens, bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 11.3 De school voert de zorg planmatig uit. 11.4 De school gaat de effecten van de zorg na. 11.5 De school betrekt de ouders/verzorgers van leerlingen bij de zorg van hun kind. Resultaten 12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 5 Ontwikkeling van leerlingen 13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 13.2 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 5 Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Mallorca, Spanje - 29-11-2008 9
3 BESCHOUWING In dit hoofdstuk wordt een beschouwing gegeven over de kwaliteit van het onderwijs op de school. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen verschillende indicatoren onderling en voor zover relevant, tussen de indicatoren en de context van de school en eerdere inspectiebezoeken. Uitgangssituatie van de school De Vereniging Nederlandse Taal en Cultuur Balearen verzorgt onderwijs in Palma de Mallorca. De school heeft ongeveer dertig leerlingen in de leeftijd van 4 tot 14 jaar. In de afgelopen periode is de leerlingenpopulatie veranderd, omdat de school nog slechts bij uitzondering leerlingen die Nederlands als derde taal hebben, toelaat. Ongeveer 15% van de leerlingen heeft nu Nederlands als eerste taal. De school beschikt over een eigen leslokaal en kan zonodig gebruik maken van een aangrenzend lokaal. Het lokaal beschikt over enkele computers met internetaansluiting. De school beschikt over talloze educatieve spelen en boeken. Enige actualisering en structurering is echter wenselijk. De leerlingen krijgen gelijktijdig les in één lokaal, dat opgedeeld is in een ruimte voor de onderbouw en een ruimte voor de midden- en bovenbouw. Voor een groep van dertig leerlingen is de ruimte vrij krap. Om deze reden streeft het bestuur naar structureel gebruik van een aangrenzende ruimte. De beide leraren worden veelal geassisteerd door een ervaren vrijwilliger, met recente onderwijservaring in Nederland en een ouder. In 2004 is de school eveneens door de inspectie van het onderwijs bezocht. Destijds heeft de inspectie vastgesteld dat het bestuur orde op zaken moet stellen omdat de kwaliteit op onderdelen te wensen overliet. Voorts heeft de inspectie gewezen op het belang van een duidelijke onderwijskundige aansturing en de wenselijkheid van een verbeterjaarplan, dat alle partijen inzicht biedt in de voorgenomen veranderingen. Tijdens dit bezoek herhaalt de inspectie dit pleidooi. Het bestuur is vooral voorwaardenscheppend (financieel, huisvesting), maar de taken en bevoegdheden zijn niet duidelijk belegd. Het ontbreekt aan een directie- en bestuursstatuut. En hoewel er twee leraren aanwezig zijn, is geen van beiden aangewezen als eindverantwoordelijke voor onderwijsinhoudelijke zaken. Hiermee loopt de school risico's. In de afgelopen periode heeft het bestuur wel een aantal richtinggevende uitspraken gedaan. Zo is het de bedoeling dat volgens de nieuwste onderwijskundige inzichten gewerkt wordt. Om dit doel te bereiken zullen de leraren iedere twee jaar de scholingen van de Stichting NOB volgen. Daarnaast bestaat het voornemen zoveel mogelijk gebruik te maken van internet. De voorzieningen worden daarom binnenkort uitgebreid met vier nieuwe laptops. Verder heeft bestuur besloten om alleen in uitzonderlijke gevallen nog richting 3 leerlingen toe te laten. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Mallorca, Spanje - 29-11-2008 11
Algemeen beeld In het onderzoek van de inspectie stond de vraag centraal of het onderwijs van de Vereniging Nederlandse Taal en Cultuur Balearen van voldoende kwaliteit is. De inspectie constateert dat dit slechts ten dele het geval is. Het pedagogisch en didactisch handelen van de leraren en de onderwijstijd zijn voldoende. Ook signaleert de inspectie dat het werken met computers in vergelijking met vier jaar geleden, een belangrijker plaats inneemt. De opbrengsten kunnen op dit moment niet gewaardeerd worden, omdat hiervoor niet voldoende betrouwbare gegevens beschikbaar zijn. Het leerstofaanbod en de leerlingenzorg en -begeleiding dienen versterkt te worden. Vergeleken met vier jaar geleden heeft de school zich beslist ontwikkeld, maar het tempo waarin dit gebeurt ligt te laag. Temeer daar de eisen die aan goed onderwijs worden gesteld in de afgelopen periode zijn aangescherpt, raakt de school achterop. Om deze reden zal de inspectie de school over twee jaar opnieuw bezoeken. Hieronder licht de inspectie haar oordeel toe. Toelichting op het kwaliteitsprofiel Opbrengsten De school kan in onvoldoende mate aannemelijk maken dat leerlingen zich 'naar verwachting' ontwikkelen. Voor dit laatste is namelijk nodig dat de school per doelgroep (R1, R2) expliciet doelen stelt en bepaalt of deze zijn gerealiseerd. Voor R1 leerlingen gaat de inspectie ervan uit dat de school dezelfde eindresultaten nastreeft als scholen in Nederland, tenzij schoolgids en schoolplan iets anders vermelden. Voor R2 leerlingen is het, op het niveau van de individuele leerling mogelijk, concrete en controleerbare doelstellingen te formuleren, die rechtstreeks voortvloeien uit eerder behaalde leerresultaten en die zijn gerelateerd aan de mogelijkheden van de leerling. Aan deze kenmerken voldoet het systeem van kwaliteitszorg en zorg en begeleiding op de school nog niet. Dit betekent niet dat leerlingen geen vooruitgang boeken. Uit de leerlingendossiers blijkt dat dit wel degelijk het geval is. Of dit een vooruitgang is die past bij de mogelijkheden van de leerlingen, is echter niet vast te stellen. Kwaliteitszorg De school werk nog te weinig systematisch aan het bepalen, bewaken, verbeteren en borgen van de kwaliteit van het onderwijs. Daarvoor is nodig dat de school de resultaten van de leerlingen toetst met landelijk genormeerde toetsen en de uitkomsten, op groeps- of schoolniveau relateert aan de eigen doelstellingen of aan de normen in Nederland. Op basis van de analyse neemt de school zonodig maatregelen ten behoeve van de inrichting van het onderwijs. Verder is het noodzakelijk dat de school regelmatig onderzoek doet naar de eigen sterke en zwakke punten. Het bestuur heeft hiermee een begin gemaakt. Op basis van het inzicht in de sterkte en zwakke punten kan de school vervolgens een meerjarenplanning en een jaarplan maken voor de verbeteractiviteiten. Tot slot is het van belang dat de verbeteringen worden vastgehouden, door deze vast te leggen en erop toe te zien dat volgens de afspraken wordt gewerkt. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Mallorca, Spanje - 29-11-2008 12
Onderwijspraktijk De meeste indicatoren die betrekking hebben op de onderwijspraktijk zijn positief gewaardeerd. De leraren gaan op een positieve wijze met de leerlingen om en de omgang tussen de leerlingen onderling is eveneens respectvol. De leerlingen vinden het erg leuk om naar de Nederlandse les te gaan. Enkele leerlingen zeggen dat ze het liefst altijd naar de Nederlandse school zouden gaan, in plaats van alleen op zaterdag. De ouders zijn eveneens positief over de lessen. Ze vragen zich af of het aanbod een vervolg kan krijgen op het niveau van het voortgezet onderwijs en of het mogelijk is dat de leerlingen een diploma of certificaat halen. Het leerstofaanbod voldoet niet volledig aan de daaraan te stellen eisen. Voor begrijpend lezen is geen methodisch aanbod aanwezig. Daarnaast is de voorloper van technisch lezen voor de onderbouw niet geheel compleet. Dat is op zichzelf geen ramp, als het geplande en geregistreerde aanbod duidelijk gerelateerd zou zijn aan, bijvoorbeeld, de tussendoelen voor beginnende geletterdheid. Dat is echter niet het geval. Positief is dat de thema's voor de onder-, midden- en bovenbouw voor het gehele schooljaar zijn gepland. De school heeft exact 120 uur lestijd gepland. De onderwijstijd wordt over het algemeen efficiënt gebruikt. In de schoolgids staat het tijdschema voor groep 1 tot en met 3 inzichtelijk weergegeven, voor de overige groepen is dit iets minder duidelijk. Toch plaatst de inspectie enkele kanttekeningen bij het gebruik van de onderwijstijd. In groep 1 tot en met 3 staat een half uur gereserveerd voor knutselen, tekenen en schilderen. Deze activiteiten behoren niet tot het domein van de Nederlandse taal en daarom horen deze niet in het rooster. Het nut van het kijken naar een tv-programma, met de totale leerlingengroep, als er geen vervolg aan wordt gegeven, is eveneens beperkt. Hier kan tijdwinst geboekt worden, die bijvoorbeeld aan begrijpend lezen kan worden besteed. In de groepen is sprake van grote onderlinge verschillen wat betreft de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van de leerlingen. De leraren weten hier goed op in te spelen. De lessen zijn over het algemeen afwisselend en er is sprake van een taakgerichte werksfeer. Bij de jongste leerlingen wordt ruim aandacht besteed aan interactieve taalvaardigheid. Bij de oudere leerlingen ligt het accent op schriftelijke taalvaardigheid, inclusief woordenschat. De school streeft ernaar de leerlingen verantwoordelijkheid te geven voor de organisatie van het eigen leerproces door de leerlingen een overzicht van de opdrachten voor het komende trimester te geven. Leerlingen kunnen zelf hun werk plannen en ze weten wat ze kunnen doen wanneer een bepaalde opdracht af is. De vorderingen van de leerlingen worden gevolgd met methodegebonden en methodeonafhankelijke toetsen. Laatstgenoemde toetsen zijn deels gedateerd en voor bijvoorbeeld begrijpend lezen niet compleet. Op basis van de uitkomsten van de toetsen worden geen handelingsplannen opgesteld. De school past aanbod aan, maar deze aanpassingen worden niet verantwoord, zodat niet duidelijk wordt waaruit deze bestaan. Vanwege het ontbreken van adequate methodeonafhankelijke toetsen en handelingsplannen schiet de leerlingenzorg en leerlingenbegeleiding van de school ernstig tekort. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Mallorca, Spanje - 29-11-2008 13
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Mallorca, Spanje - 29-11-2008 14
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school wordt door de inspectie als zwak beoordeeld. In beginsel volgt over twee jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek. In het komend jaar vindt een digitaal onderzoek plaats. Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek NTC Mallorca, Spanje - 29-11-2008 15