Geriatriedagen 2 e aankondiging 6, 7 en 8 februari 2013 1931 Congrescentrum Brabanthallen s-hertogenbosch
Organiserende verenigingen Nederlandse Vereniging voor Gerontologie Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland, afdeling Geriatrie Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Geriatrie De Geriatriedagen 2013 worden mede mogelijk gemaakt door de ondersteuning van de volgende bedrijven en instanties: Hoofdsponsoren Sponsoren & Exposanten (per 15 november) Amgen AVANCE + It-Fits Lilly Nestlé HealthCare Nutrition Novartis Pharma Sorgente Yakult Wat is uw idee om de ouderenzorg te verbeteren? Meld uw idee aan via www.msdcareaward.nl!
Inleiding Namens de wetenschappelijke verenigingen van de klinisch geriaters (NVKG), geriatrie verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten (V&VN Geriatrie), gerontologen (NVG) en geriatriefysiotherapeuten (NVFG) nodigen wij u van harte uit voor de Geriatriedagen 2013 op 6, 7 en 8 februari 2013 in Congrescentrum 1931 in Den Bosch. In de afgelopen jaren is dit congres gegroeid tot een drie-daags evenement met 1200 deelnemers. De Geriatriedagen zijn daarmee een niet te missen jaarlijks moment voor professionals werkzaam in de ouderenzorg en ouderenonderzoek. Een kleine greep uit de highlights van de Geriatriedagen 2013: plenaire lezingen van arts, filosoof en schrijver Bert Keizer, van Amerikaanse toponderzoeker Cynthia Boyd (multimorbiditeit), en van hoogleraar palliatieve zorg Kris Vissers; parallelsessies over de nieuwe richtlijn delier, de richtlijn polyfarmacie, dementie en pijn, dementie bij allochtonen, case management, en over preventie bij cardiochirurgische patiënten. Nieuw dit jaar zijn de workshops: een publiek van maximaal 50 mensen wordt interactief bijgeschoold over bijvoorbeeld rijvaardigheid bij dementie (professor Wiebo Brouwers), nefrologie (water en zout) of stervensbegeleiding. Wij hopen u 6, 7, en/of 8 februari te ontmoeten in Den Bosch! Namens de congrescommissie, Jurgen Claassen Voorzitter congrescommissie Marian Adriaansen Vice-voorzitter congrescommissie Congrescommissie Ina Bettman Dineke Koek Mieke Bil Ingeborg Kuper Giel Bosman Petra Spies Bianca Buurman Ron Warnier Hans Hobbelen Abstractcommissie Marja Aartsen Dineke Koek Ina Bettman Petra Spies Herbert Habets Natalie van de Velde Hans Hobbelen Alice Scheffer Wilma Knol Ria Wijnen
NVKG NVG V&VN NVFG Woensdag 6 februari 2013 13:00-13:30 Welkom met bossche bol 13:30-14:00 Plenaire sessie Het refrein is Hein; leven en sterven in een verpleeghuis Bert Keizer 14:00-15:00 NVKG sessie 1 Toponderzoek UMC s / Vrije voordrachten vanuit Geriatrie V&VN sessie 1 Senior friendly hospital 15:00-15:30 Plenaire sessie: Posterpresentaties 15:30-16:00 Koffiepauze 16:00-17:30 NVKG sessie 2 Toponderzoek UMC s / Vrije voordrachten vanuit Geriatrie NVG Sessie 1 Vrije voordrachten V&VN sessie 2 Vrijheidsbeperkende interventies 16:00-17:30 NVKG Workshop 1 Bewegingsstoornissen 17:30-18:00 Borrel V&VN workshop 1 Medicatie bij dementie Advanced sessie voor verpleegkundig specialisten NVFG sessie 1 Dementie en Pijn NVFG sessie 2 Grenzen van de fysiotherapie Donderdag 7 februari 2013 09:00-09:30 Ontvangst & koffie 09:30-10:30 Plenaire sessie How to deal with multimorbidity in geriatrics Cynthia Boyd 10:30-11:00 Koffiepauze 11:00-12:30 NVKG sessie 3 Toponderzoek UMC s / Vrije voordrachten vanuit Geriatrie Uitreiking Stimuleringsprijs jonge onderzoeker geriatrie NVG Sessie 2 E-mental health voor ouderen 12:30-14:00 Lunch 14:00-15:30 NVKG sessie 4 Sponsor symposium Boehringer Ingelheim Antistolling anno 2013, nieuwe opties voor de oudere patiënt met atriumfibrilleren? NVG Sessie 3 Het nieuwe zorgen 15:30-16:00 Koffiepauze 16:00-17:30 NVKG sessie 5 Toponderzoek UMC s / Vrije voordrachten vanuit Geriatrie NVG sessie 4 Voeding en veroudering V&VN sessie 3 Dementie bij oudere migranten V&VN sessie 4 Vrije voordrachten verpleegkundigen V&VN sessie 5 Ondervoeding en sarcopenie 17:30-18:00 Plenaire afsluiting: Presentatie winnend project 2012 en uitreiking MSDCARE award 2013 18:00-19:00 Ledenvergaderingen NVKG, V&VN & NVFG 18:00-19:00 Borrel 19:30 Diner Vrijdag 8 februari 2013 09:00-09:30 Ontvangst & koffie 09:30-10:30 Plenaire sessie 10:30-11:00 Koffiepauze 11:00-12:00 NVKG sessie 6 Toponderzoek UMC s / Vrije voordrachten vanuit Geriatrie NVG sessie 5 Case management V&VN sessie 6 Nieuwe beroepsprofielen V&VN: wat zijn de implicaties voor de geriatrie 12:00-13:30 Lunch 12:30-13:15 Sponsor lunch symposium 13:30-15:00 NVKG sessie 7 Toponderzoek UMC s / Vrije voordrachten vanuit Geriatrie NVG sessie 6 Informele zorg 3.0 V&VN sessie 7 Delier: de nieuwe richtlijn en patientervaringen 13:30-15:00 NVKG Workshop 2 Nefrologie, water en zout 15:00-15:30 Koffiepauze 15:30-16:30 NVKG sessie 8 Toponderzoek UMC s / Vrije voordrachten vanuit Geriatrie NVG Sessie 7 Trends in de gezondheidszorg 16:30-16:45 Uitreiking poster- en abstract prijzen 16:45-17:00 Plenaire afsluiting V&VN Workshop 2 Stervenbegeleiding: hoe kan je gebruik maken van stervensstijlen? V&VN sessie 8 Vallen en osteoporose NVFG Sessie 3 Preventie NVFG Sessie 4 Preventie NVFG Sessie 5 Neurorevalidatie NVFG Sessie 6 Voeding en beweging NVFG Sessie 7 Vrije voordrachten NVFG Sessie 8 Voeding en beweging
Programma Woensdag 6 februari 2013 13:00-13:30 Welkom & Bossche bol 13:30-14:00 PLENAIRE SESSIE Voorzitter: J. Claassen, klinisch geriater, UMC St Radboud, Nijmegen Het refrein is Hein; leven en sterven in een verpleeghuis Bert Keizer 14:00-15:00 PARALLELSESSIES - RONDE 1 NVKG SESSIE 1 TOPONDERZOEK UMC S EN VRIJE VOORDRACHTEN Voorzitter: Petra Spies, AIOS, CWZ, Nijmegen 14:00 Advance care planning bij patiënten met chronisch orgaanfalen Daisy J. A. Janssen, themaleider van de onderzoekslijn palliatieve zorg, psychologie en educatie, CIRO+, specialist ouderengeneeskunde, Proteion, Maastricht 14:20 Het effect van melatonine versus placebo op incidentie en ernst van een delier bij ouderen. Resultaten van een randomised controlled trial (RCT) Annemarieke de Jonghe, AMC, Amsterdam 14:35 Slaap zorgt voor een daling van het amyloid-beta42 eiwit in liquor van gezonde mannelijke vrijwilligers Sharon Ooms, UMC St Radboud, Nijmegen 14:50 Plenaire discussie en take home messages V&VN SESSIE 1 SENIOR FRIENDLY HOSPITAL Voorzitter: Mieke Bil, verpleegkundig specialist MANP, Slotervaartziekenhuis, Amsterdam 14:00 Keurmerk seniorvriendelijke ziekenhuizen: hoe kom ik daar aan? Marjolein de Booys, projectleider seniorvriendelijke ziekenhuizen Unie KBO, PCOB, NOOM en NVOG 14:30 Senior friendly hospital concept in de praktijk Herbert Habets, verpleegkundige, verplegingswetenschapper geriatrie, Orbis Medisch Centrum, senior docent HSZuyd NVFG SESSIE 1 DEMENTIE EN PIJN Voorzitter: Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie, VU, Amsterdam 15:00-15:30 PLENAIRE SESSIE POSTERPRESENTATIES Voorzitter: Petra Spies, AIOS, CWZ, Nijmegen 15:00 Predictoren van de effectiviteit van acetylcholinesterase remmers bij patiënten met Alzheimer dementie Joyce de Wit, AIOS, Phd student, UMC Utrecht 15:05 Antipsychotica bij ouderen met een delier welk middel wel en welke niet Annette van Ojik, Medisch Centrum Leeuwarden
15:10 Vroegsignalering eenzaamheid, sociaal isolement en depressie bij zelfstandig wonende Amsterdamse ouderen Marlies Visser, GGD Amsterdam 15:15 Procesevaluatie van een interventieprogramma (EXBELT) gericht op reduceren van het gebruik van ontrustbanden in verpleeghuizen Michel Bleijlevens, Maastricht University, School Caphri, Maastricht 15:20 Coaching van oudere kankerpatiënten Birgit van Ee, Hogeschool Windesheim, Zwolle 15:30-16:00 Koffiepauze 16:00-17:30 PARALLELSESSIES - RONDE 2 NVKG SESSIE 2 TOPONDERZOEK UMC S EN VRIJE VOORDRACHTEN Voorzitter: Wilma Knol, klinisch geriater, Tergooienziekenhuizen, Blaricum 16:00 Onderzoek naar de effectiviteit bij geneeskundestudenten van de Polyfarmacie Optimalisatie methode in het e-learning systeem Pscribe Karen Keijsers, AIOS, UMC Utrecht 16:20 Het aantal geïncludeerde ouderen in klinische registratiestudies - een evaluatie van 12 recent geregistreerde geneesmiddelen Dineke Moerkerken, student geneeskunde, UMC Utrecht 16:35 Statistische Proces Controle (SPC) maakt trends in time-to-benefit van preventieve medicatie inzichtelijk en toetsbaar. Een voorbeeld met alendronaat Hanna van der Jagt-Willems, klinisch geriater, Spaarneziekenhuis, Haarlem 16:50 Meta-analysen van individuele patiënten data (IPD) zijn nuttig voor de Geriater - een overzicht van de beschikbare IPD s Hanneke Rhodius- Meester, Slotervaart Ziekenhuis, Amsterdam 17:05 Conventionele of leeftijds-aangepaste D-dimeer afkapwaarden voor de exclusie van veneuze trombo-embolieën bij ouderen: een systematisch review en metaanalyse Henrike Schouten, AIOS, promovenda, UMC Utrecht Woensdag 17:20 Plenaire discussie en take home messages NVG SESSIE 1 VRIJE VOORDRACHTEN Voorzitter: Marian Adriaansen, lector langdurige zorg, HAN, Nijmegen 16:00 Kwetsbaarheid en het voorspellen van functionele beperkingen en zorggebruik De toegevoegde waarde van vragenlijsten en fysieke testen op de Tilburg Frailty Indicator Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam, Tranzo, Tilburg University 16:15 Effecten van een gecombineerd kracht en wandel programma bij ouderen met dementie Willem Bossers, UMCG, RUG, Groningen 16:30 Bunamak? Nienke van Wezel, Alzheimer Nederland
16:45 Sensormonitoring als methode voor het observeren en ondersteunen van activiteiten van het dagelijks leven bij zelfstandig wonende ouderen: een systematische literatuurstudie Margriet Pol, Hogeschool van Amsterdam 17:00 Karakteriseren van deelnemers aan het Nationaal Programma Ouderenzorg met behulp van een Minimale Dataset Lia Baars, UMC St Radboud, Nijmegen 17:15 Determinanten van ondervoeding bij ouderen: een kwalitatieve studie Rachel van der Pols-Vijlbrief, VU, Amsterdam V&VN SESSIE 2 VRIJHEIDSBEPERKENDE INTERVENTIES Voorzitter: Cyril Schuijren, verpleegkundig specialist Atrium Medisch Centrum, Heerlen 16:00 Vrijheidsbeperkende interventies vanuit wetenschappelijk perspectief Jan Hamers, professor of care of older people, Universiteit Maastricht 16:30 Is vrijheidsbeperking goede zorg? Hans Reinders, hoogleraar ethiek, vice decaan godgeleerdheid, VU Amsterdam 17:00 Vrijheidsbeperking in de dagelijke verpleegkundige praktijk Liesbeth van Gemert, verpleegkundig consulent ouderengeneeskunde, AMC, Amsterdam NVFG SESSIE 2 GRENZEN VAN DE FYSIOTHERAPIE Voorzitter: Cees van der Schans, hoogleraar revalidatiegeneeskunde en lector transparante zorgverlening, Hanzehogeschool, Groningen 16:00 Het nieuwe beroepscompetentieprofiel van de geriatriefysiotherapeut Tom Vluggen, fysiotherapeut, onderzoeker, Stichting Vivre, Maastricht University 16:30 Autonoom uzelf managen terwijl u zorgafhankelijk wordt; de rol van de professional Pieter Verduin, docent, onderzoeker, Hogeschool Leiden 16:00-17:30 WORKSHOPS RONDE 1 NVKG WORKSHOP 1 V&VN WORKSHOP 1 Let op: voor onderstaande workshops dient u in te schrijven. (per workshop maximaal 50 deelnemers) MCI, DEMENTIE EN RIJVAARDIGHEID Wiebo Brouwer, hoogleraar neuropsychologie, Rijksuniversiteit Groningen DE PRO'S EN DE CONTRA'S VAN MEDICAMENTEUZE BEHANDELING BIJ DE ZIEKTE VAN ALZHEIMER ADVANCED SESSIE VOOR VERPLEEGKUNDIG SPECIALISTEN Voorzitter: Ron Warnier, verpleegkundig specialist Maastricht UMC+ Rob van Marum, klinisch geriater, klinisch farmacoloog, Jeroen Bosch Ziekenhuis, s-hertogenbosch 18:30-19:30 Congresborrel - Hotel Central
Donderdag 7 februari 2013 09:00-09:30 Inschrijving & koffie 09:30-10:30 PLENAIRE SESSIE Voorzitter: Bianca Buurman, senior onderzoeker, AMC, Amsterdam 10:30-11:00 Koffiepauze How to deal with multimorbidity in geriatrics Cynthia Boyd, associate professor, Johns Hopkins University School of Medicine, Department of Medicine,Division of Geriatric Medicine and Gerontology, USA 11:00-12:30 PARALLELSESSIES - RONDE 3 NVKG SESSIE 3 TOPONDERZOEK UMC S EN VRIJE VOORDRACHTEN UITREIKING STIMULERINGSPRIJS JONGE ONDERZOEKER GERIATRIE Voorzitter: Ingeborg Kuper, klinisch geriater, Slotervaart ziekenhuis, Amsterdam 11:00 Vitamine D Christian Oudshoorn, Section of Geriatric Medicine, Department of Internal Medicine, Erasmus MC, University Medical Center Rotterdam, Rotterdam 11:20 Loopsnelheid bij opname als voorspeller van verbeterpotentieel in zelfredzaamheid en mobiliteit bij opgenomen geriatrische patiënten Yvonne Schoon, UMC St Radboud, Nijmegen 11:35 Effecten van een aangepast Hospital Elder Life Program in het UMC St Radboud Franka Bakker, UMC St Radboud, Nijmegen 11:50 De relatie tussen transitional care interventies en heropnames in het ziekenhuis van chronisch zieke patiënten: een meta-analyse Kim Verhaegh, AMC, Amsterdam 12:05 Plenaire discussie en take home messages 12:15 Uitreiking stimuleringsprijs NVG SESSIE 2 E-MENTAL HEALTH VOOR OUDEREN Voorzitter: Gerben Westerhof, universitair hoofddocent, Universiteit van Twente, Enschede 11:00 Ontwikkeling van een internetinterventie voor ouderen waarin de verbetering van zelfmanagementvaardigheden centraal staat Iris van Asch, wetenschappelijk medewerker, Trimbos instituut, Utrecht 11:30 De effectiviteit van life review als zelfhulpinterventie met e-mailbegeleiding voor oudere volwassenen met matige depressieve klachten Sanne Lamers, universitair docent, Universiteit van Twente, Enschede 12:30 Effectiviteit van internetcursus voor mantelzorgers van mensen met dementie Marco Blom, manager wetenschappelijk onderzoek, Alzheimer Nederland V&VN SESSIE 3 DEMENTIE BIJ OUDERE MIGRANTEN Voorzitter: Doetie Visser, MANP, Antonius Ziekenhuis, Sneek 11:00 Obstakels en oplossingen bij dementiescreening van oudere migranten Juliette Parlevliet, klinisch geriater, AMC, Amsterdam Woensdag Donderdag
11:30 Cross-Culturele Dementiescreening (SYMBOL-studie): gevalideerd! Ozgul Uysal, projectleider symbolstudie, AMC, Amsterdam 12:00 Ergotherapeutische screening bij oudere migranten Caroline Rijkers, ergotherapeute, Slotervaartziekenhuis, Amsterdam NVFG SESSIE 3 PREVENTIE Voorzitter: Nico van Meeteren, directeur, TNO 11:00 Functionele training ouderen Ariette van Hespen, reseaerch scientist, TNO 11:30 Gecontroleerde chaos doet er toe Nico van Meeteren, directeur, TNO 12:00 Kwetsbare oudere cardiochirurgische patiënten voorbereiden vooraf aan de ziekenhuisopname: Preventie van postoperatieve delier, depressie, decubitus en infecties Roelof Ettema, onderzoeker, docent Kenniscentrum Innovatie van Zorg, Hogeschool Utrecht, Julius Centrum UMC Utrecht 12:30-14:00 Lunch 14:00-15:30 PARALLELSESSIES - RONDE 4 NVKG SESSIE 4 NVG SESSIE 3 V&VN SESSIE 4 SPONSOR SYMPOSIUM - BOEHRINGER INGELHEIM Antistolling anno 2013, nieuwe opties voor de oudere patiënt met atriumfibrilleren? HET NIEUWE ZORGEN Voorzitter: Friso Teerink, interim-manager, bestuursadviseur, Het nieuw zorgen Carolien Smits, lector innoveren in de ouderenzorg, Windesheim, kenniscentrum gezondheid & welzijn, Zwolle VRIJE VOORDRACHTEN VERPLEEGKUNDIGEN Voorzitter: Renate Agterhof, verpleegkundig specialist in opleiding, Spaarne ziekenhuis, Hoofddorp 14:00 Valideren van de 'Older Patients in Acute Care Survey', een instrument voor het meten van de attitude van ziekenhuis verpleegkundigen ten opzichte van oudere patiënten Andrea van Schelven, Hervormde Stichting Sonneburgh, Rotterdam 14:15 Intervention Fidelity Matters Annemarie Vos, Erasmus Universiteit, Rotterdam 14:30 Ervaringen en effect van de Eigen Kracht Wijzer, een digitaal instrument, in Almeerse ouderen. Een gerandomiseerde studie Alice Scheffer, AMC, Amsterdam
14:45 Preventie van bezorgdheid om te vallen en vermijdingsgedrag bij kwetsbare ouderen: praktische uitvoerbaarheid van een individuele cognitief-gedragsmatige interventie Tanja Dorresteijn, Maastricht University, School CAPHRI, Maastricht 15:00 Het GIDZ programma: ervaringen met een aangepast Hospital Elder Life Program Franka Bakker, UMC St Radboud, Nijmegen 15:15 Implementatie VMS programma kwetsbare ouderen: borging Wilma Poelstra, Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, Nijmegen NVFG SESSIE 4 PREVENTIE Voorzitter: Marie-Rose van Lieshout, fysiotherapeut, onderzoeker, Praktijk voor Fysiotherapie Weustink, Wijk bij Duurstede 14:00 KWIEK; multidimensionele interventie bij thuiswonende (pre)fraile 65-plussers Marie-Rose van Lieshout, fysiotherapeut, onderzoeker, Praktijk voor Fysiotherapie Weustink, Wijk bij Duurstede 14:45 Het Preventmodel in de dagelijkse praktijk Chantal Walg, adviseur preventie, Syntein, Maastricht 15:30-16:00 Koffiepauze 16:00-17:30 PARALLELSESSIES - RONDE 5 NVKG SESSIE 5 TOPONDERZOEK UMC S EN VRIJE VOORDRACHTEN Voorzitter: Dineke Koek, klinisch geriater, UMC Utrecht 16:00 Bloeddruk en het brein: lager is niet altijd beter Majon Muller, internist-geriater, VUmc, Amsterdam 16:20 Cerebrale autoregulatie in hypertensieve ouderen Lotte Wang, UMC St Radboud, Nijmegen 16:35 De invloed van dagelijkse lichamelijke activiteiten op het cardiovasculair risico en de vaatfunctie bij gezonde niet-sportende ouderen Madelijn Oudegeest-Sander, UMC St Radboud, Nijmegen 17:05 ECG afwijkingen bij oudere opgenomen patiënten: facts & figures Sofie Jansen, AIOS, AMC, Amsterdam 17:20 Plenaire discussie en take home messages NVG SESSIE 4 VOEDING EN VEROUDERING Voorzitter: Lisette de Groot, nutritionist, Wageningen University 16:00 Introductie Lisette de Groot, nutritionist, Wageningen University Donderdag 16:05 Nutrition in the ageing process Wilma Steegenga, molecular biologist, Wageningen University 16:25 Nutrition and bone health Paul Lips, internist, endocrinoloog, VUmc, Amsterdam
16:45 Nutrition, appetite and the brain Kees de Graaf, nutritionist, Wageningen University 17:05 Strategies to augment muscle mass in the elderly Luc van Loon, physiologist, Maastricht University Medical Centre+ V&VN SESSIE 5 ONDERVOEDING EN SARCOPENIE Voorzitter: Jos Schols, hoogleraar Universiteit, Maastricht, Tilburg 16:00 Sarcopenie Walter Sipers, klinisch geriater, Orbis Medisch Centrum, Sittard 16:30 Screening van ondervoeding Hinke Kruizinga, VUmc, Stuurgroep ondervoeding, Amsterdam 17:00 Friese ervaring in de behandeling van ondervoeding bij opgenomen geriatrische patiënten Dieneke van Asselt, klinisch geriater, Medisch Centrum Leeuwarden NVFG SESSIE 5 NEUROREVALIDATIE Voorzitter: Gert Kwakkel, hoogleraar neurorevalidatie, Vrije Universiteit, Amsterdam 16:30 Future perspectives of evidence-based practice after stroke Gert Kwakkel, hoogleraar neurorevalidatie, Vrije Universiteit, Amsterdam 17:15 Inspanningsvermogen & Loopvermogen na een Beroerte Jacqueline Outermans, docent, onderzoeker, Hogeschool Utrecht 17:30-18:00 PLENAIRE SESSIE Voorzitter: J. Claassen, klinisch geriater, UMC St Radboud, Nijmegen Presentatie winnend project 2012 en uitreiking MSDCARE award 2013 18:00-19:00 LEDENVERGADERINGEN NVKG, V&VN & NVFG 18:00-19:00 Borrel 19:00 Diner - Brasserie De Gruyter fabriek
Vrijdag 8 februari 2013 09:00-09:30 Inschrijving & koffie 09:30-10:30 PLENAIRE SESSIE 10:30-11:00 Koffiepauze Patiënten participatie in de palliatieve zorg: betere zorg door shared decision making en proactieve identificatie? Voorzitter: Marian Adriaansen, lector langdurige zorg, HAN, Nijmegen Prof. dr. Kris Vissers, Hoogleraar Pijn en Palliatieve Geneeskunde Hoofd Academisch Centrum voor Pijn en Palliatieve Geneeskunde, UMC St Radboud, Nijmegen 11:00-12:00 PARALLELSESSIES - RONDE 6 NVKG SESSIE 6 TOPONDERZOEK UMC S EN VRIJE VOORDRACHTEN Voorzitter:Petra Spies, CWZ, Nijmegen 11:00 De rol van lipocaline bij Alzheimer en depressie Pieter Naude, promovendus, UMCG, Groningen 11:20 De IMpact of AGEing on Innate immunity (IMAGINE) studie: verminderde cytokineproductie na stimulatie door pneumococcen bij gezonde oudere vrijwilligers Elselien Frijlink, UMC St Radboud, Nijmegen 11:35 The Effect of Aging on the Association of Pain and Depression in Older Adults Joost Sanders, Altrecht, Utrecht 11:50 Plenaire discussie en take home messages NVG SESSIE 5 CASE MANAGEMENT Voorzitter: Marian Adriaansen, lector langdurige zorg, HAN, Nijmegen 11:00 Als de relatie maar goed is Marlies van Bemmel, docent GGZ, HAN, Nijmegen 12:00 Ondersteuning van gezamenlijke besluitvorming: competenties voor casemanagers dementie Leontine Groen-van de Ven, docent promovendus, Windesheim, Zwolle V&VN SESSIE 6 NIEUWE BEROEPSPROFIELEN V&VN: WAT ZIJN DE IMPLICATIES VOOR DE GERIATRIE Voorzitter: Heleen Guldemond, verpleegkundige, Catharina ziekenhuis, Eindhoven 11:00 Verandering of erkenning? Beroepsprofielen 2020 Christina Woudhuizen, Clusterhoofdverenigingszaken, beroepsontwikkeling 11:30 (klinische)geriatrie; de verpleegkundige en de toekomst Wim de Vrie, voorzitter V&VN, afdeling geriatrie NVFG SESSIE 6 VOEDING EN BEWEGING Voorzitter: Harriet Jager, Senior onderzoeker Lectoraat Transparante Zorgverlening/ docent voeding en dietetiek. Hanzehogeschool Groningen en dietist-onderzoeker UMCG, afdeling kaakchirurgie, Groningen Donderdag Vrijdag
16:00 Veroudering gerelateerde verandering in voedingsgedrag en lichamelijke activiteit Mathieu de Greef, lector paramedische ouderenzorg, Hanzehogeschool Groningen 17:15 Optimale voeding voor ouderen: een grijs gebied Harriet Jager, Senior onderzoeker Lectoraat Transparante Zorgverlening/ docent voeding en dietetiek. Hanzehogeschool Groningen en dietist-onderzoeker UMCG, afdeling kaakchirurgie, Groningen 12:00-13:30 Lunch 12:30-13:15 SPONSOR LUNCH SYMPOSIUM 13:30-15:00 PARALLELSESSIES - RONDE 7 NVKG SESSIE 7 TOPONDERZOEK UMC S EN VRIJE VOORDRACHTEN Voorzitter: Nathalie van der Velde, internist-geriater, AMC, Amsterdam 13:30 Nieuw instrument voor de identificatie van frailty in de eerste lijn (Easycare-TOS) voorspelt mortaliteit, functionele achteruitgang en ziekenhuis opname bij 12 maanden follow-up Janneke van Kempen, UMC St Radboud, Nijmegen 13:50 De Identificatie van kwetsbare ouderen in de huisartspraktijk: een vergelijking van 5 eenvoudige instrumenten Hein van Hout, VUmc, Amsterdam 14:05 Serious game GeriatriX en complexe geriatrische besluitvorming: eerste ervaringen uit de praktijk Annalies Laan, UMC St Radboud, Nijmegen 14:20 Het effect van een gestructureerd medicatie overzicht bij ontslag uit het ziekenhuis op de kwaliteit van medicatie documentatie in het informatie systeem van de huisarts en de openbare apotheek Geert Lefeber, klinisch geriater, Gelre Ziekenhuizen, Apeldoorn 14:35 Prevalenties van geriatrische problemen en behandelingen in een preventieve interventie om functieverlies bij thuiswonende ouderen te voorkomen Wietske Bol, AMC, Universiteit van Amsterdam 14:50 Plenaire discussie en take home message NVG SESSIE 6 INFORMELE ZORG 3.0 Voorzitter: Marjolein Broese van Groenou, bijzonder hoogleraar Informele zorg, Vrije Universiteit, Amsterdam 13:00 Informele zorg 3.0: een blik op de toekomst Marjolein Broese van Groenou, bijzonder hoogleraar Informele zorg, Vrije Universiteit, Amsterdam 13:20 Positieve kanten van mantelzorg Alice de Boer, senior onderzoeker, Sociaal en Cultureel planbureau, Den Haag 13:40 Contact tussen informele en formele zorgers van kwetsbare ouderen Marianne Jacobs, promovendus, Vrije Universiteit, Amsterdam
14:00 De rol van de zorgorganisatie in de zorgnetwerken van kwetsbare ouderen Marieke van Wieringen, promovendus, Vrije Universiteit, Amsterdam V&VN SESSIE 7 DELIER: DE NIEUWE RICHTLIJN EN PATIENTERVARINGEN Voorzitter: Liesbeth van Gemert, verpleegkundig consulent geriatrie, AMC, Amsterdam 13:30 Iedereen aandacht voor de vernieuwde Richtlijn delier Paul L. J. Dautzenberg, geriater, voorzitter multidisciplinaire werkgroep vernieuwde richtlijn delier, Jeroen Bosch Ziekenhuis, s-hertogenbosch 14:00 Patiëntenervaring met delier, film: Het verbrande kippetje Liesbeth van Gemert, verpleegkundig consulent geriatrie, AMC, Amsterdam 14:30 Nazorg na delier Miran van Eijk, verpleegkundig specialist, Jeroen Bosch Ziekenhuis, s- Hertogenbosch NVFG SESSIE 7 VRIJE VOORDRACHTEN - POSTERPRESENTATIES Voorzitter: Ina Bettman, coördinator Geriatriefysiotherapie, Hogeschool Utrecht 13:30 Preventie van functionele achteruitgang bij kwetsbare ouderen: de rol van de geriatriefysiotherapeut in een interdisciplinair eerstelijns programma Erik van Rossum, lector, Hogeschool Zuyd, Heerlen 13:45 Ketenoptimalisatie voor heup- en kniearthroplastiek Ellen Oosting, fysiotherapeut, Gelderse Vallei, Ede 14:00 Een multiple persoonlijke benaderstrategie voor het werven van sedentaire ouderen met een lage sociaal economische status Annemiek Bielderman, lectoraat transparante zorgverlening, Hanzehogeschool Groningen 13:30-15:00 WORKSHOPS RONDE 2 NVKG WORKSHOP 2 V&VN WORKSHOP 2 15:00-15:30 Koffiepauze Let op: voor onderstaande workshops dient u in te schrijven. (per workshop maximaal 50 deelnemers) NEFROLOGIE, WATER EN ZOUT Louis Reichert, internist-nefroloog, plaatsvervangend opleider Interne Geneeskunde, Rijnstate ziekenhuis, Arnhem STERVENBEGELEIDING: HOE KAN JE GEBRUIK MAKEN VAN STERVENSSTIJLEN? Voorzitter: Bianca Buurman, senior onderzoeker, AMC, Amsterdam Bert Buizert, Stichting STEM 15:30-16:30 PARALLELSESSIES - RONDE 8 NVKG SESSIE 8 SESSIE WKGF / EPHOR Voorzitter: Paul Jansen, klinisch geriater, klinisch farmacoloog, UMC Utrecht 15:30 A Systematic Tool to Reduce Inappropriate Prescribing Clara Drenth-van Maanen, PhD student, UMC Utrecht Vrijdag
16:00 Richtlijn polyfarmacie Rob van Marum, klinisch geriater, klinisch farmacoloog, Jeroen Bosch Ziekenhuis, s-hertogenbosch NVG SESSIE 7 TRENDS IN DE GEZONDHEIDSZORG Voorzitter: Dorly Deeg, hoogleraar, VUmc, Amsterdam 15:30 Sharp upturn of life expectancy in the netherlands around 2002: what is the explanation? Wilma Nusselder, onderzoeker, Erasmus MC, Rotterdam 15:45 Oorzaken van de sterfte-afname bij ouderen: verbeteringen in de levensloop of in de huidige tijd? Dorly Deeg, hoogleraar, VUmc, Amsterdam 16:00 Worden chronische ziekten minder invaliderend? Coen van Gool, onderzoeker, RIVM 16:15 The effect of changing trends in health and longevity on health care expenditures in the older population Bram Wouterse, Promovendus, Universiteit Tilburg V&VN SESSIE 8 VALLEN EN OSTEOPOROSE Voorzitter: Carolien Verstraten, verpleegkundig expert ouderengeneeskunde, Diakonessenhuis Utrecht - Zeist - Doorn 15:30 Het centrum voor geriatrische traumatologie Ellis Folbert, MANP, verpleegkundig specialist traumatologie, Almelo 16:00 Verder letsel voorkomen: update osteoporosebehandeling en valpreventie Nathalie van der Velde, internist-geriater, AMC, Amsterdam NVFG SESSIE 8 VOEDING EN BEWEGING Voorzitter: Hans Hobbelen, lector Healthy Lifestyle, Ageing and Health Care, Hanzehogeschool Groningen 15:30 Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis: belang van voeding en bewegen Dieneke van Asselt, klinisch geriater, Medisch Centrum Leeuwarden 15:50 Wat is sarcopenie? Consequenties en diagnose Marjolein Visser, hoogleraar gezond ouder worden, Vrije Universiteit, Amsterdam 16:10 Vitamine D - Van Engelse Ziekte tot Nieuwe Voedingsnormen Lisette de groot, professor Nutrition and Ageing, Universiteit Wageningen 16:30-17:00 PLENAIRE SESSIE Voorzitter: J. Claassen, klinisch geriater, UMC St Radboud, Nijmegen 16:30 Uitreiking Poster- en abstract prijzen 16:45 Plenaire afsluiting
Vrijdag
Algemene informatie Datum 6, 7 en 8 februari 2013 Locatie 1931 Congrescentrum Brabanthallen Oude Engelenseweg 1 5222 AA s-hertogenbosch Tel: 088-900 03 33 Doelgroep De Geriatriedagen zijn bedoeld voor verpleegkundigen, fysiotherapeuten, klinisch geriaters, internisten met het aandachtsgebied ouderengeneeskunde, sociaal geriaters, ouderenpsychiaters, specialisten oudergeneeskunde en gerontologen, verpleegkundig specialisten alsmede voor artsen in opleiding. Overige belangstellenden zijn eveneens van harte welkom. Inschrijving Voorinschrijving tegen gereduceerd tarief is mogelijk tot uiterlijk 2 januari 2013. Vanaf 3 januari 2013 is inschrijving tegen het normale tarief nog mogelijk tot 6 februari 2013. U kunt zich on-line inschrijven via. Na 6 februari is alleen inschrijving ter plekke aan de registratiebalie mogelijk. Kosten inschrijving T/m 2 januari 2013 één dag 2 dagen hele congres Normaal tarief EUR 150 EUR 275 EUR 325 arts-assistenten/lid V&VN tarief/lid NVFG EUR 135 EUR 245 EUR 295 Vanaf 3 januari 2013 Normaal tarief EUR 190 EUR 350 EUR 395 arts-assistenten/lid V&VN tarief/lid NVFG EUR 175 EUR 310 EUR 375 Studententarief EUR 50 EUR 75 EUR 95 Badges Evenals vorig jaar zal uw naambadge van te voren worden toegestuurd naar het door u opgegeven adres. Deelnemers die hebben ingeschreven en betaald vóór 30 januari 2013 ontvangen hun badge voorafgaand aan het congres. U hoeft ter plekke dan alleen de congrestas op te halen. Deelnemers die zich hebben ingeschreven vanaf 30 januari 2013, dienen ter plekke de congrestas en badge op te halen. Annulering Bij ontvangst van uw schriftelijke annulering vóór 30 december 2012 vindt restitutie plaats onder aftrek van EUR 35 administratiekosten. Na deze datum kan geen restitutie meer plaatsvinden. Betaling Door middel van het afgeven van een eenmalige machtiging, ideal of credit card betaling.
Accreditatie Accreditatie wordt aangevraagd bij: Deelregisters Algemeen Fysiotherapeut en Geriatriefysiotherapeut Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie (NVKG) Kwaliteitsregister Verpleegkundigen & Verzorgenden V&VN Verpleegkundig specialisten Vereniging van specialisten ouderengeneeskunde en sociaal geriaters (Verenso) de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) Stichting Accreditatie Deskundigheidsbevorderende Activiteiten Paramedici (StADAP) Nederlandse Vereniging voor Neurologie (NVN) Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) Hotelaccommodatie Hotelreserveringen kunnen worden gemaakt via Efficiënt hotel partner, via de link op. Nadat u een reservering heeft gemaakt, zal u automatisch een bevestiging worden toegestuurd per e-mail. Voor vragen over hotelovernachtingen, kunt u contact opnemen met Efficiënt Hotel Partner via telefoon; 020 345 23 22. Congresborrel Op woensdag 6 februari 2013 is een borrel gepland in hotel Central. U kunt bij uw inschrijving kenbaar maken of u hieraan wilt deelnemen. De borrel is kosteloos. Congresdiner Op donderdag 7 februari 2013 vindt het congresdiner plaats in Brasserie De Gruyter fabriek. (op loopafstand van 1931 Congrescentrum.) U kunt bij uw inschrijving kenbaar maken of u hieraan wilt deelnemen. De kosten bedragen EUR 50 per persoon. De brasserie is gevestigd in het gerenoveerde complex van de oude Gruyterfabriek van Den Bosch, de voormalige snoep- en levensmiddelenfabriek. Na afloop rijdt er een bus naar Hotel Central. Er is voldoende parkeergelegenheid. Let op: er is een beperkt aantal kaarten beschikbaar. Aanvragen worden op volgorde van binnenkomst behandeld. Congressecretariaat Congress Care Postbus 440 5201 AK s-hertogenbosch Tel 073 690 14 15 Fax 073 690 14 17 info@congresscare.com www.congresscare.com Twitter mee #Geriatrie2013 en volg ons @Geriatriedagen
Georganiseerd door