Informatiefolder Dagbehandeling Gouda Curium-LUMC Academisch centrum voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie
Inhoudsopgave 1. Curium LUMC 3 2. Algemene informatie over de dagbehandeling 4 3. Het behandeltraject voor opname 5 3.1 Aanmelding 5 3.2 Intakegesprek 5 3.3 Kadergesprek 5 3.4 Huisbezoek 5 3.5 Signaleringsplan maken 6 3.6 Mandaatgesprek 6 4. Het behandeltraject tijdens opname 7 4.1 Groep (sociotherapie) 7 4.2 Gezinsonderzoek / ouder-kind observatie 7 4.3 Ouderbegeleiding 7 4.4 Ouderavond 8 4.5 Brusjesochtend 8 4.6 OPP / rapport gesprek 8 4.7 Aanwezigheid ouders op de groep 8 4.8 Ambulante sociotherapie thuis 9 4.9 Evaluatie bespreking 9 5. Methodiek 10 5.1 Competentiemodel 10 5.2 Non Violent Resistance 10 6. Het behandelteam 11 7. Onderwijs 14 8. Praktische informatie 15 9. Adres en bereikbaarheid 17 2
1. Curium LUMC Curium-LUMC is een academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie met vestigingen in Oegstgeest en Gouda. Curium is bestuurlijk onderdeel van het LUMC, het Leids Medisch Universitair Centrum in Leiden. Curium-LUMC levert hoogwaardige diagnostiek en behandeling aan kinderen en jongeren met een ernstige psychiatrische aandoening of een vermoeden daarvan. Curium-LUMC heeft zowel in Oegstgeest als in Gouda een polikliniek met als belangrijkste taak de diagnostiek en ambulante behandeling van kinderen en jongeren. Bij de afdelingen dagbehandeling in Oegstgeest en Gouda worden kinderen en jongeren overdag behandeld. Curium heeft in Oegstgeest ook een kliniek waar kinderen en jongeren korte of langere tijd voor dag en nacht kunnen worden opgenomen. Voor meer informatie over Curium-LUMC, kijk op onze website: www.curium-lumc.nl Deze folder gaat specifiek over de dagbehandeling in Gouda. 3
2. Algemene informatie over de dagbehandeling Gouda Uw kind is, of wordt, opgenomen op de dagbehandeling van Curium. Onze dagbehandeling bestaat uit een groep kinderen (maximaal 7 kinderen) in de basisschoolgaande leeftijd. De afdeling is bestemd voor kinderen met psychiatrische problematiek, waarbij er zich zowel thuis als op school ernstige problemen voordoen en de ontwikkeling stagneert. Hierbij kan gedacht worden aan kinderen met een autismespectrumstoornis, kinderen met angststoornissen en/of depressieve stoornissen en kinderen met ADHD of andere stoornissen van de kinderleeftijd. Uw kind komt 5 dagen per week naar de dagbehandeling. Deze is geopend van 8:45 uur tot 14:30 uur. Op de dagbehandeling krijgen kinderen intern onderwijs (verzorgd door Horizon de Regenboogschool). Vanuit de dagbehandeling zien wij u als ouder(s) 1 als onderdeel van ons team. U bent degene die uw kind het beste kent en daarom maken wij graag van uw expertise gebruik. We werken gedurende de gehele behandeling graag nauw met u samen. We hebben u nodig om de behandeling succesvol te laten verlopen. Daarom wordt in deze folder toelichting gegeven over alle onderdelen van de behandeling, wat deze inhouden, wie erbij aanwezig zijn en wat wij hierin van u verwachten. 1 Om dit informatieboekje leesbaar te houden spreken wij over ouder(s). Echter kan het ook om pleegouders, verzorgers gaan. 4
3. Het behandeltraject vóór opname 3.1 Aanmelding De aanmelding van uw kind bij de dagbehandeling in Gouda verloopt via ons hoofdlocatie in Oegstgeest (aanmeld coördinatie). Uw kind wordt via een kinder- en jeugdpsychiater of een klinisch psycholoog doorwezen naar Curium-LUMC. Vanuit de aanmeld coördinatie wordt uw kind aangemeld bij de dagbehandeling in Gouda. Mocht er bij aanmelding op de dagbehandeling nog geen verwijzing zijn van een kinder- en jeugdpsychiater of een klinisch psycholoog, dan zal er eerst een kinderpsychiatrisch onderzoek worden gedaan op de polikliniek. Vervolgens zal er contact opgenomen worden met u en de verwijzer. 3.2 Intakegesprek Bij het intakegesprek wordt u samen met uw kind verwacht. Daarnaast is de ouderbegeleider samen met de kinder- en jeugdpsychiater of de arts aanwezig en vaak wordt ook de verwijzer voor dit gesprek uitgenodigd. In dit gesprek gaan we met elkaar kennismaken, dit is namelijk de eerste keer dat we elkaar ontmoeten. Graag gaan we met u in gesprek over uw verwachtingen van de behandeling en van ons als Curium-LUMC. Daarnaast zal er een kinderpsychiatrisch onderzoek worden afgenomen om zo met elkaar te komen tot een indicatie. Als alle aanwezigen het met elkaar eens zijn, waaronder ook u, dan zal de indicatie voor de dagbehandeling worden gesteld. 3.3 Kadergesprek Voor de opname zal er een kadergesprek gedaan worden samen met u, de arts en de ouderbegeleider. Daarin gaan we de levenslijn van uw kind na en bespreken we de doelen waar u en uw kind de komende periode aan gaan werken. Ook vragen we u naar de kwaliteiten van uw kind. Dit zijn voor u de redenen waarom u denkt dat uw kind de gestelde doelen zal gaan behalen. Deze doelen en kwaliteiten worden opgenomen in een contract dat zal door u worden voorgelezen aan uw kind in het mandaatgesprek. Dit is het gesprek dat volgt na het kadergesprek. 3.4 Huisbezoek Voordat uw kind bij ons wordt opgenomen, of vlak na de start van de opname zal er een huisbezoek plaatsvinden. Bij dit huisbezoek komt 5
een van de sociotherapeuten bij jullie thuis langs. We willen graag kennismaken met u en uw kind voordat uw kind start op de dagbehandeling. Het is prettig dat uw kind ook al één van de sociotherapeuten ontmoet heeft voor dat hij/zij start op de dagbehandeling. 3.5 Signaleringsplan maken Wanneer uw kind bekend is met agressie kan het zo zijn dat we voor de opname samen met u en uw kind een signaleringsplan maken. Dit signaleringsplan wordt samen met u, uw kind en een sociotherapeut opgesteld. In dit plan staat dan beschreven hoe we aan uw kind kunnen zien dat de spanning/frustratie op loopt, wat uw kind zelf dan kan doen wanneer dit gebeurd en wat wij (en u als ouder) kunnen doen om uw kind te helpen. 3.6 Mandaatgesprek In het mandaatgesprek ben u samen met uw kind aanwezig. Indien mogelijk is het ook fijn als broertjes en/ of zusjes aanwezig zijn. In dit gesprek vertelt u uw kind aan welke doelen hij/zij gaat werken en waarom u er op vertrouwd dat dit gaat lukken. Dit is eerder in het kadergesprek met u voorbereid. Er is een contract opgesteld voor de behandeling en deze wordt door u aan uw kind voorgelezen. U geeft het team mandaat om uw kind te behandelen. Ook is een doel van dit gesprek om aan uw kind duidelijk te maken dat wij als team, samen met u als ouder(s)/ verzorger(s) een team vormen en op een lijn zitten. Na het voorlezen zullen alle aanwezigen (u als ouder(s), uw kind en de ouderbegeleider en sociotherapeut) het contract ondertekenen, hiermee tekenen wij ervoor dat we ons er allemaal voor gaan inzetten om de doelen te behalen. In het mandaatgesprek volgt nog een opdracht om uw gezin beter te leren kennen. We sluiten af met een rondleiding over de dagbehandeling. 6
4. Het behandeltraject tijdens opname 4.1 Groep (sociotherapie) Op de groep wordt er door de sociotherapeuten een omgeving geboden waarin de gehele dag gewerkt wordt aan de(leer)doelen van uw kind en waar uw kind dingen kan oefenen die hij/ zij lastig vindt. Zo wordt er op de groep gewerkt aan sociale vaardigheden, het zelfbeeld en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Alles wat hier wordt gedaan staat in lijn van de behandeling. Het programma op de groep wordt afgewisseld met het volgen van onderwijs (wij noemen dit klas ). Uw kind krijgt onderwijs in de ruimte tegenover de groep. Het onderwijs wordt verzorgd door de Regenboogschool. Terwijl uw kind in behandeling is hebben de sociotherapeuten wekelijks mailcontact met u. Er wordt gemaild over wat uw kind op de Dagbehandeling doet en hoe hij/ zij aan de doelen werkt. Het is helpend voor de sociotherapeuten en de behandeling als wij van u horen hoe het thuis gaat. Telefonisch/ persoonlijk contact ouders in kader signaleringsplan: Het kan zo zijn dat in het signaleringsplan wordt opgenomen dat wij u als ouder kunnen bellen wanneer uw kind het lastig heeft. U wordt dan gebeld, om bijvoorbeeld een luisterend oor te bieden aan uw kind, of zodat uw kind een bekende stem hoort. Dit kan uw kind soms al helpen om de spanning of frustratie te laten afnemen. 4.2 Gezinsonderzoek of ouder-kind-observatie Tijdens de opname wordt er standaard een keer een ouder-kindobservatie gedaan door de ouderbegeleider. Hiervoor komt u als ouder(s)/ verzorger(s) samen met uw kind en eventueel broertje(s) of zusje(s) naar beeldende of psychomotore therapie met als doel om jullie als gezin, op een speelse manier, beter te leren kennen. 4.3 Ouderbegeleiding Voorafgaande aan de behandeling heeft u al contact met de ouderbegeleider. Zij is uw aanspreekpunt en zij steunt u in de aanloop naar de behandeling, tijdens de behandeling en na afloop van de behandeling. Elke veertien dagen is er een oudergesprek. In deze gesprekken wordt de voortgang van uw kind besproken en kunt u uw vragen stellen en uw zorgen delen. Daarnaast werkt u aan uw eigen 7
(gezins) doelen. Daarvoor is ook ruimte in de oudergesprekken. De ouderbegeleider /contextueel therapeut spreekt met ieder die voor het kind belangrijk is uit haar of zijn context. 4.4 Ouderavond Twee keer per jaar wordt er een ouderavond georganiseerd. De eerste ouderavond is erop gericht om u als ouder(s)/ verzorger(s) kennis te laten maken met de manier van werken op de dagbehandeling. De tweede ouderavond die wordt georganiseerd vertellen we u meer over de vaktherapieën die uw kind ook volgt tijdens de behandeling, Beeldende Therapie (BT), Psychomotore Therapie (PMT) en Educatieve Therapie (ET). 4.5 Brusjesochtend 1x per jaar wordt er een ochtend georganiseerd voor uw kind en zijn/haar broertje(s) en of zusje(s). Uw kind heeft dan de gelegenheid een rondleiding te geven op de dagbehandeling, een programmaonderdeel met u en eventuele broertjes/zusjes te doen (zoals bijvoorbeeld met de lego spelen of een spelletje doen). Ten slotte gaan we naar de gymzaal. In de gymzaal spelen jullie met elkaar door ons georganiseerde spelletjes. U bent als ouder aanwezig bij deze ochtend. 4.6 OPP bespreking/ rapport gesprek OPP staat voor Ontwikkelingsperspectief. Het OPP wordt gemaakt op de basis van alle scholen waar uw kind op heeft gezeten. Op basis hiervan start uw kind in de klas van Regenboog bij Curium-LUMC. Bij de start van de behandeling wordt er eerst door u getekend dat dit het punt is waarop uw kind gaat starten in de klas. Aan het einde van het schooljaar wordt u weer gevraagd om het OPP te tekenen, deze tweede keer gaat het om een evaluatie. Er wordt van u verwacht dat u het OPP leest en ondertekend. Meestal wordt dit gecombineerd met het rapportgesprek. In het rapportgesprek wordt twee keer per jaar de voortgang van uw kind in de klas besproken. Deze gesprekken worden gevoerd door de leerkracht van de klas. 4.7 Aanwezigheid ouders op de groep (modeling) In overleg met u, kan er besproken worden of het wenselijk is dat u mee komt kijken op de groep (modeling). Dit kan om verschillende redenen, verschillend per kind, bijvoorbeeld om te kijken hoe het gaat 8
met uw kind op de groep, om te kijken naar de manier van begeleiden door de sociotherapeuten of om zelf met opvoedvaardigheden te kunnen oefenen. 4.8 Ambulante sociotherapie thuis Indien wenselijk kan er een sociotherapeut thuis komen om het functioneren van gezinsleden of de sfeer thuis te verbeteren. Hierbij kan er worden gewerkt aan doelen als: structuur neerzetten, een signaleringsplan voor thuis maken en opvoedvaardigheden trainen. 4.9 Evaluatiebespreking Elke twee maanden vindt er een evaluatiebespreking plaats. Bij dit gesprek bent u als ouder(s) aanwezig. Daarnaast zijn de hoofdbehandelaar, de psychiater, de ouderbegeleider en een sociotherapeut aanwezig. Eventueel is hier ook de verwijzer of het sociaal team bij aanwezig. In dit gesprek evalueren we met elkaar hoe de afgelopen periode is verlopen. We bespreken met elkaar de voortgang van de behandeling en het perspectief op vervolgonderwijs. We bespreken ook hoe de samenwerking verloopt en waar we de komende periode aan gaan werken. Na de evaluatiebespreking vindt er kort daarna altijd weer een mandaatgesprek plaats. In dit mandaatgesprek wordt het nieuwe contract door u voorgelezen en zullen alle aanwezigen weer tekenen voor de opgestelde doelen van de volgende periode. 9
5. Methodiek 5.1 Het competentiemodel Op de dagbehandeling wordt competentievergrotend gewerkt. Deze methodiek richt zich op het versterken van de mogelijkheden van het kind en zijn directe omgeving door taken en vaardigheden goed op elkaar af te stemmen. Voor ieder kind op de dagbehandeling worden de taken (wat moet een kind kunnen) en de daarbij horende vaardigheden (wat heeft een kind hiervoor nodig) in kaart gebracht. De behandeling is er op gericht de vaardigheden te vergroten, waardoor het zelfvertrouwen versterkt. Soms blijken taken voor een kind te ingewikkeld en leren zowel het kind als de ouders om taken te vereenvoudigen, zodat men leert omgaan met beperkingen. 5.2 Non Violent Resistance Ons team is getraind in de Non Violent Resistance (NVR) methode, ook wel geweldloos verzet genoemd. Deze methode kan ingezet worden bij kinderen die veel de strijd aangaan, waardoor de samenwerking onder druk staat. Door middel van deze methode proberen we uit het escalatie proces te blijven en zetten we in op samenwerking met het kind. 10
6. Het behandelteam Het team van de dagbehandeling is een multidisciplinair team. Dit wil zeggen dat er binnen het dagbehandelingsteam gewerkt wordt met mensen van verschillende disciplines. Ieder teamlid observeert en behandelt het kind vanuit zijn eigen vakgebied. Het multidisciplinaire team bestaat uit de volgende medewerkers: Ward van Alphen (kinder- en jeugdpsychiater) De kinder- en jeugdpsychiater is eindverantwoordelijk voor de diagnostiek en behandeling van de kinderen op de dagbehandeling. Dit betekent dat hij/zij leiding geeft aan het multidisciplinaire team en het behandelbeleid bepaalt. Daarnaast verricht de hoofdbehandelaar ook de psychiatrische kindonderzoeken tijdens de opname op de dagbehandeling. Els Hofman (hoofd behandelaar - arts / orthopedagoog) De behandelaar is (mede) verantwoordelijk voor het bepalen van het behandelbeleid, het uitvoeren van kinderpsychiatrisch onderzoek. De behandelaar houdt de behandellijn in de gaten. Tevens is zij verantwoordelijk voor eventuele medicatie. Margo Kuijt (ouderbegeleider/contextueel therapeut) De ouderbegeleider spreekt de ouder(s) gemiddeld iedere veertien dagen. Het verloop van de behandeling, het gedrag van het kind thuis en op de groep vormen regelmatig onderwerp van gesprek. Naast uitleg over de psychiatrische stoornis van het kind en de 11
consequenties voor het ouderschap, wordt er gezamenlijk een plan van aanpak gemaakt voor thuis. Over het algemeen praat de ouderbegeleider met de ouders, maar er vinden ook gesprekken met het kind erbij of gezinsgesprekken plaats. Katie Brandt (teamcoördinator) De teamcoördinator geeft samen met de hoofdbehandelaar leiding aan de dagbehandeling en is samen met hem/haar verantwoordelijk voor het creëren van een therapeutisch klimaat. De teamtherapeut zorgt het ontwikkelen en uitvoeren van het organisatiebeleid. Ellen Verlaan (sociotherapeut) De sociotherapeuten (ST) zijn verantwoordelijk voor de observatie en behandeling van de kinderen op de groep. Elke dag zijn er twee sociotherapeuten op de groep aanwezig. De sociotherapeuten creëren situaties waarin kinderen spelenderwijs vaardigheden kunnen aanleren die voor hen belangrijk zijn. Yvette Rijnbeek (sociotherapeut) 12
Joëlle van Moorsel (educatief therapeut) De educatieve therapeut (ET) werkt met de kinderen aan het versterken van de vaardigheden die hij/zij nodig heeft om in een klas te kunnen functioneren. De educatief therapeut heeft veel contact met de leerkracht om zo samen het onderwijs voor het kind zo goed mogelijk vorm te geven. De educatief therapeut onderhoudt tevens de contacten met de scholen en speelt een belangrijke rol in het geven van een onderwijsadvies. Winneke Rauh (beeldend therapeut) De beeldend therapeut (BT) geeft een therapie waarbij gebruik gemaakt wordt van creatieve middelen. Kinderen werken aan eigen doelen tijdens de therapie. Het doel is niet om iets moois te maken of te leren knutselen, maar om gedragsverandering in gang te zetten (bijvoorbeeld: meer zelf vertrouwen krijgen). Vincent Wijnands (psychomotorisch therapeut) De psychomotorisch therapeut (PMT) geeft een therapie waarbij bewegen en lichaamservaring centraal staan. Psychomotorische Therapie is erop gericht gedragsverandering tot stand te brengen en daarmee psychosociale of psychiatrische problematiek te verminderen. Er wordt gekeken hoe het kind met zichzelf, anderen, opdrachten en met materiaal omgaat, en wat hierin de sterke en zwakke kanten van het kind zijn. 13
7. Onderwijs Alle kinderen van de dagbehandeling starten na enkele weken in de klas. Het onderwijs wordt wat betreft omvang en aard, aangepast aan de individuele mogelijkheden van de kinderen. Gedurende de observatieperiode wordt het gehele schoolse functioneren, zowel op didactisch als sociaal-emotioneel gebied, goed in kaart gebracht. Het is belangrijk dat het kind weer plezier kan ontwikkelen in het leren en hierin succeservaringen opdoet. Soms wordt er daarom voor gekozen om op een eenvoudiger niveau te starten. Alle kinderen starten met een half uur klas, waarna dit steeds verder wordt opgebouwd tot maximaal twee en een half uur per dag. Twee keer per jaar, in december en juni, krijgen de kinderen een rapport waarna een gesprek volgt tussen de ouders, de educatief therapeut en de leerkracht. Tisina Laagwater (leerkracht) Anouk Uljee (leerkracht) 14
8. Praktische informatie 8.1 Vakantie De afdeling is het gehele kalenderjaar door open, met uitzondering van de week tussen kerst en oud en nieuw. Naast deze sluitingsweek is er beperkt de mogelijkheid om vakantiedagen op te nemen. Dit kan alleen op dagen dat er geen onderwijs gegeven wordt (in de schoolvakanties). Uw kind heeft minder vakantie dan als hij/zij gewoon naar school zou gaan, dit komt omdat de behandeling een intensief (en duur) traject is. Als uw kind niet aanwezig is (door bijvoorbeeld vakantie of ziekte), dan krijgt Curium ook niet de inkomsten die dag. Dat klinkt logisch, maar is het niet: de personeelskosten, kosten van het gebouw etc. gaan immers gewoon door. 8.2 Vervoer van en naar de dagbehandeling U draagt zelf zorg voor het vervoer van uw kind naar de dagbehandeling en terug naar huis. U kunt het kind zelf brengen en halen en als dit niet mogelijk is kunt u in aanmerking komen voor een vergoeding voor taxivervoer. Er dient een verzoek bij de gemeente waar uw kind woont ingediend te worden. Dit wordt zittend ziekenvervoer genoemd. Sommige gemeentes bieden alleen speciaal leerling-vervoer aan. Dan wordt uw kind alleen gehaald en gebracht tijdens schoolweken en niet in de schoolvakanties. U zult dan zelf moeten zorgen voor vervoer in de schoolvakanties. Curium-LUMC kan ondersteuning bieden door het afgeven van een medische verklaring. Voor meer informatie verwijzen we naar de gemeente waar uw kind woont. In het geval dat het kind met taxivervoer naar de dagbehandeling komt zal de taxichaffeur bij het kind dienen te wachten tot zij de kinderen hebben overgedragen aan de sociotherapeuten. 8.3 Medicatiegebruik Mocht uw kind medicatie gebruiken tussen 08:45 uur en 14:30 uur dan wordt deze gegeven door de sociotherapeuten. Medicatie wordt doorgaans voorgeschreven door de arts van de dagbehandeling. De medische controles vinden dan ook plaats op de dagbehandeling. U dient wel zelf uw medicatie op te halen bij de apotheek en op de dagbehandeling af te geven. U tekent dan voor de afgifte van de medicatie. Deze mag dus niet meegegeven worden aan uw kind in de taxi! 15
8.4 Training Agressie hantering Al onze medewerkers zijn getraind in het omgaan met fysieke agressie van kinderen. Wij streven er naar om deze technieken niet te gebruiken, maar naar andere oplossingen te zoeken om er voor te zorgen dat uw kind weer rustig wordt (hiervoor stellen we een signaleringsplan op, zie eerder in deze folder). Mocht het nodig zijn dat wij uw kind toch fysiek hebben moeten inperken dan zal u hiervan altijd op de hoogte gesteld worden. De technieken die we hiervoor toepassen zijn in principe pijnloos, desalniettemin is het vaak een onprettige ervaring voor kinderen en proberen we deze dus zoveel mogelijk te vermijden. 8.5 Wettelijke aansprakelijkheid Mocht uw kind (per ongeluk) iets stuk maken op de dan bent u als ouder(s) wettelijk verantwoordelijk. We vragen u dan uw aansprakelijkheidsverzekering aan te spreken. 8.6 Speelgoed Wij hebben veel en mooi speelgoed op de dagbehandeling. Speelgoed van thuis mag niet meegenomen worden naar de dagbehandeling, tenzij hier anders over bericht wordt door de sociotherapeuten (bijvoorbeeld in het kader van een beloning of uitzondering in de vakantie). 16
9. Adres en bereikbaarheid Onze dagbehandeling is gesitueerd in het gebouw van Stek Jeugdzorg (de Vlinder). Het adres is: Curium-LUMC Dagbehandeling, locatie Gouda Van Heuven Goedhartsingel 10 2806 ZL Gouda Tel: 0182-569569 Fax: 0182-569550 Parkeren Als u met de auto komt, kunt u het best navigeren naar de Bunchestraat (Gouda), daar kunt u uw auto gratis parkeren aan de achterzijde van het gebouw. 17