Mijn Ficitiedossier Naam: Joep Brummelhuis Klas: 3T1 Docent: mevrouw Owel
1. Zakelijke gegevens Onderdeel A 1. Titel van het boek is: Oorlogswinter 2. Naam van de schrijver: Jan Terlouw 3. Naam van de (uitgever, Jaar van verschijning, aantal bladzijdes en welke druk). Uitgever : Lemniscaat. Jaar van verschijning : 1972 Aantal bladzijdes : 170 Druk : 65 e druk 2. Samenvatting van het boek Het is de strenge winter van 1944 op 1945. Michiel van Beusekom is een jongen van 15 en helaas kan hij niet naar school in die Zwolle is vanwege de geallieerden luchtaanval op spoorwegen en vliegvelden en daarom helpt zijn moeder om de hongerlijdende mensen uit het westen die bij de familie Beusekom uitrusten, eten te geven. Michiels vader is de burgemeester van het dorp en de Vlank. Michiel was 11 jaar toen de Duitsers Nederland en België binnenvielen en hij vond het wel leuk dat er oorlog was maar hij kwam erachter dat de oorlog helemaal niet leuk was. Ongeveer 5 jaar later als Michiel 16 is de oorlog nog steeds aan de gang. Op een morgen komt Michiel Dirk Knopper, zijn buurjongen tegen en hij zegt dat hij distributiekantoor in Lagezande met 3 anderen gingen overvallen en hij gaf een brief aan Michiel voor als er iets mis ging hij die brief aan Bertus moest geven en hij bergde de brief goed op, die avond hoort hij een auto aankomen en hij ziet dat er een huiszoeking is bij het huis van de familie Knopper en zijn vader komt naar buiten om aan Michiel te vragen wat hij daar deed. De volgende dag hoort Michiel dat de overval is mislukt en een van hen is doodgeschoten. De volgende dag fietst Michiel naar Bertus maar word opgehouden door Schafter, een man die wel aardig goed bevriend was met de Duitsers en Michiel verzint een smoes om weg te komen maar komt niet op tijd voor Bertus. De volgende dag fietst Michiel wel naar het huis van Bertus zonder opgehouden te worden maar zijn vrouw zegt dat ij is meegenomen door de Duitsers en hij denkt dat Schafter erachter zit. Michiel gaat weer terug naar huis en besluit de brief te lezen en hij leest dat Dirk een Engelse piloot had gevonden en hem heeft verstopt in het bos en Michiel moest voor hem zorgen en uitkijken voor Duitsers. Hij fietst naar mevrouw van de Werf om voedsel te halen voor de piloot en rijd naar het bos, daar vindt hij
Jack (de piloot) het eten en Michiel brengt elke dag weer eten en zijn zus Erica zorgde voor verband voor Jack s schouder hij was gewond geraakt vanwege zijn vliegtuigcrash. Op een nacht vinden de Duitsers het lijk van een Duitser en later gijzelen ze 10 mensen waaronder Michiels vader en als de dader zich niet binnen 24 uur zou melden dan werden ze doodgeschoten. De volgende dag waren er al een paar mensen doodgeschoten waaronder Michiels vader niet, maar de dag daarop waren alle 10 de mensen doodgeschoten. Een paar weken later komt de Erica Jack weer verzorgen en ze worden verliefd op elkaar. Op een dag gaat Michiel naar de schuilplaats en ziet daar Dirk liggen en hij zei dat hij was gemarteld en van de trein af was gesprongen die hem vervoerde en naar de schuilplaats was gelopen en hij had niemand verraden en nu wist Michiel zeker dat Schafter een verrader was. Na een paar weken wilde Jack uit zijn schuilplaats en oom Ben zou hen helpen vluchten. Die avond lag Michiel in bed want hij herinnerde zich het gesprek met Dirk en dat oom Ben in de buurt stond en zo het gesprek kon afluisteren en hij wist nu dat oom Ben de verrader was en hij ging snel naar de schuilplaats van Jack en vroeg zijn geweer en richtte dat op oom Ben en fouilleerde hem en ze gingen hem aan de ondergrondse (het verzet) afleveren. Op de hoofdweg kwam Michiel meneer Postma tegen en samen liepen ze verder met oom Ben en zagen 5 tanks staan en ze hoorden een gevechtsvliegtuig op zich afkomen en ze doken allemaal in een gat waardoor oom Ben wegrende richting de tanks en het gevechtsvliegtuig bombardeerde net de wagens en oom Ben ging dood en later kwamen er 5 Engelse tanks het dorp inrijden en iedereen was blij, Michiel ging Schafter zijn verontschuldiging aanbieden en Schafter zij dat hij ook een paar Joden in huis had. Ik heb deze aanpassingen/aanvullingen gedaan om de samenvatting te verbeteren. Bron: www.wikipedia.com 3. Over de auteur Altijd al willen weten wie er nu achter die mooie boeken zoals bijvoorbeeld Oorlogswinter en Pjotr zat? Lees dan snel deze tekst. Wie is deze schrijver nou echt, hoe is hij begonnen met schrijven en wat voor boeken schrijft hij precies? Jan Terlouw werd in 1931 in Kamperveen geboren. Hij was de oudste zoon en had nog twee broers en twee zussen, zijn vader was dominee. Als kind is hij vaak verhuisd, zo woonde hij bijvoorbeeld in de Veluwse dorpen Garderen en Wezep. Beide dorpen hebben later model gestaan voor zijn boeken.
In 1948 gaat hij in Utrecht wis- en natuurkunde studeren. Daarna verrichte hij dertien jaar lang natuurkundig onderzoek in Nederland, Amerika en Zweden. In 1956 trouwde hij met Alexandra van Hulst en ze kregen drie dochters en een zoon. Omdat hij aan zijn kinderen altijd van die prachtige verhalen vertelde, moedigde zijn vrouw hem aan om die verhalen te publiceren. Zijn vrouw las de verhalen en corrigeerde ze en daarna stuurde hij de verhalen zelf naar kinderboekenschrijver Paul Biegel om te vragen wat hij ervan vond. Deze gaf hem het advies om eens een boek te schrijven. In 1970 kwam zijn eerste boek uit: De avonturen van oom Willibrord, dit was een verzameling van de verhalen die hij aan zijn kinderen vertelde. Toen hij in 1966 lid werd van het toen net opgerichte D 66, was dat het begin van een lange politieke carrière. Eerst zat hij voor deze partij in de Tweede Kamer, later werd hij de leider van deze partij en ook is hij korte tijd minister van economische zaken geweest. Hij heeft veel prijzen gewonnen met zijn boeken, zo won hij in 1972 de gouden griffel voor Koning van Katoren, in 1973 een gouden griffel voor Oorlogswinter, in 1990 de prijs van de Nederlandse kinderjury voor Kunstrijder en in 2000 de tip van de jonge jury voor Eigen rechter. In zijn boeken probeert hij te laten zien dat er mensen zijn die hun macht verkeerd gebruiken. Zij proberen anderen te onderdrukken. In een aantal van zijn boeken komen niet-bestaande landen voor, daarin speelt zich het spel van macht en onderdrukking af. In zijn boek Oorlogswinter wil hij laten zien dat een oorlog niet iets spannendst of iets heldhaftigs is, maar een onmenselijke situatie. De eerste eis die Jan Terlouw aan een jeugdboek stelt is dat het boeiend moet zijn, verder wil hij graag een boodschap brengen. Hij wil graag leerzame boeken voor jongeren schrijven maar hij wijst ontspannende boeken niet af, maar hij voelt het meest voor boeken met een bepaalde bedoeling. Jongeren moeten er volgens hem iets in kunnen herkennen: van zichzelf, van hun wereld. Het moet geschreven zijn vanuit de denkwereld van nu, met het taalgebruik van nu. In een interview in december 2012 zei Terlouw dat hij geen kinderboeken meer zal schrijven. Hij ziet dat de wereld van de jeugd gevuld is met "computerspelletjes, twitteren en mobiele telefoons. Dat staat te ver van mij af. Als ik daarover moet gaan schrijven komt het gekunsteld over". Nu geniet Jan van zijn oude dag
Uitgebrachte boeken van Jan Terlouw: De Derde Kamer (1978) De dief en het slapende meisje (met Sanne Terlouw) (1993) De charmeur (met Sanne Terlouw) (2006) Venijn (met Sanne Terlouw) (2007) De Apotheker (met Sanne Terlouw) (2008) De blauwe tweeling (met Sanne Terlouw) (2009) De vuurtoren (met Sanne Terlouw) (2010) Hellehonden (met Sanne Terlouw) (2011) Voor kinderen: Pjotr (1970) De avonturen van oom Willibrord (1970) Koning van Katoren (1971) Bij ons in Caddum (1971) Oorlogswinter (1972) Briefgeheim (1973) De heks van IJsselstijn (1974) De nieuwe trapeze, deel d (met Paul Biegel) (1975) Oosterschelde windkracht 10 (1976) Oom Willibrord (heruitgave van 'De avonturen van oom Willibrord) (1981) De kloof (1983) Gevangenis met een open deur (1986) De kunstrijder (1989) Hoogspanning/Koartsluting (1991) De uitdaging en andere verhalen (1993) Eigen rechter (1998) Een huwelijk op het Valkhof (1999) De zwijgzame matroos (2002) Zoektocht in Katoren (2007) Bij ons in het dorp (heruitgave van 'Bij ons in Caddum', bewerkt door Ria van Adrichem) (2009) Bronnen: www.schrijverinfo.nl www.scholieren.nl www.fictieken.jouwweb.nl en wikipedia
4. Over het boek A: Michiel is op deze foto onderweg naar z n vader die bij kerk wordt doogeschoten B: Het is boek is niet aan iets of niemand opgedragen. C: De hoofdpersoon is Michiel van Beusekom. Je leefde mee met Michiel en zijn gevoelens gedurende het boek zie je alles van uit Michiels oogpunt. Michiel van Beusekom positiefekaraktereigenschappen: nieuwsgierig + behulpzaam + heldhaftig Negatievekaraktereigenschappen: te gierig + vooroordelend Nieuwsgierig: hij leest de brief van Dirk en gaat stiekem naar de Engelse piloot Jack. Behulpzaam: hij brengt eten naar Jack en helpt z n moeder met het onderkomen van de hongerlijdende mensen uit het westen Heldhaftig: Michiel deinst nergens voor terug! Hij gaat zomaar op onderzoek uit. Te gierig: Michiel wil graag alles direct al weten hij ging meteen bedenken door wie z n vader was veraden. Hij wilde dus per direct alles zwart op wit hebben.
Vooroordelend: toen zijn vader werd verraden. Had hij al zo zijn oordelen over Schafter die het achteraf niet bleek te zijn. D: Het verhaal speelt zich constant af in het dorpje vlank vlak bij de Veluwe. Telkens als Michiel naar de gewonde Jack ging moest hij de bossen in. De schrijver heeft deze locatie gebruikt omdat de gewonde jack in de witte bossen ligt. En Michiel er telkens naar toe gaat. En het plaatsje Vlank en de Veluwe liggen vlak naast elkaar. E: Het verhaal staat in chronologische volgorde omdat alles netjes in volgorde wordt verteld. Het verhaal begint bij A en eindigt bij Z. dus de volgorde van de tijd vond ik super! Hierdoor kun je het verhaal een stuk beter snappen en volgen. Een goede zet dus van Jan Terlouw. De schrijver wilde het dus spannend maken met spannende gebeurtenissen. F: Het verhaal is over duidelijk vanuit Michiels perspectief geschreven. Je leeft gewoon met hem mee en je leert zijn karakter kennen. Op het laatst lijkt het wel of je Michiel gewoon ademt. Ik vind het wel leuk om het verhaal eens van één kant te zien. G: Het verhaal heeft een gesloten einde omdat op het einde van het boek alles netjes op z n plaats viel. Alles was/is helemaal duidelijk. Ik blijf erbij dat Jan Terlouw het boek prachtig maar ook makkelijk heeft geschreven. 5. Leeservaring Het onderwerp spreekt mij héél erg aan(ondanks dat ik niet van lezen houd)! Ik houd namelijk heel erg veel van oorlogsverhalen. Maar dit boek liet niets te wensen over. dit was het mooitste boek dat ik ooit heb gelezen Nee, het verhaal heeft me geen nieuwe kanten van het onderwerp laten zien. Omdat ik al heel erg veel weet van oorlogsverhalen. Nee, ik ben niet door het verhaal aan het denken gezet. Het was me allemaal heel duidelijk. Alles viel mooi op zijn plaats. Het was nog veel mooier dan dat ik had verwacht! Dit was werkelijk waar het allermooiste boek dat ik ooit gelezen heb.
Ja, ik ben wel een beetje anders gaan denken over de onderwerpen die ter sprake kwamen in het boek. Je hebt er eerst een verwachting van maar naar mate het boek vorderde werd alles duidelijk. Het verhaal werd goed en grondig uitgelegd! Want de schrijver gaat overal op een goede manier op in niet te grondig maar ook niet te oppervlakkig, hierdoor bleef het verhaal makkelijk begrijpbaar. Op sommige delen kun je helaas al wel een beetje verwachten wat er gaat gebeuren, maar dit was zeker niet altijd het geval Het hoofdstuk van Dirk wordt naarmijn idee te weinig aandacht aan gegeven. Ik vond het een beetje een afgeraffelt hoofdstuk. Je hoorde hem een keer en ineens was ie opgepakt en merkte je niets meer van hem. De kant van Jack wordt wel grondig besproken. In dit hoofdstuk worden alles details zelfs nog verteld Ik heb het boek saving private ryan ooit eens gelezen. Dit boek gaat over een soldaat die z n maatje/collega zoekt in de oorlog. Dit was ook een prachtig boek maar wel lastig om te lezen terwijl ik dat niet had bij oorlogswinter. Conclusie: oorlogswinter was een mooier/makkelijker boek. Gebeurtenissen: Het verhaal bevat zeker genoeg gebeurtenissen om boeiend te blijven. Zoals bijvoorbeeld wat er Jack gebeurde of met Michiels Vader hierdoor bleef het heel spannend en boeiend. Er zit wel genoeg tempo in het verhaal. Dit komt doordat ze niet te diep op alles ingaan. Hierdoor kun je lekker door blijven lezen zonder dat je er te diep op in gaat. Dit is een lastige vraag maar het gaat om beide naar mijn beleving. Eerst is er een gebeurtenis en daarna komen de gedachtes. Doordat dit in mijn ogen in evenwicht is gebleven. Blijft er ook nog steeds een beetje spanning in het verhaal.
De gebeurtenissen hebben wel degelijk indruk op mij gemaakt!!! Vooral dat Michiels vader ten onrechte wordt doodgeschoten! ik probeer met altijd in te leven in zo n verhaal. Dus daarom raakt het mij ook een klein beetje persoonlijk. De gebeurtenissen zijn echt wel geloofwaardig het in er in oorlog echt zo aan toe ging het zou zo een waar gebeurd verhaal kunnen zijn. Gelukkig zijn de gebeurtenissen nog niet herkenbaar. Zulke gebeurtenissen zouden in de oologstijden wel herkenbaar zullen zijn. Maar ik moet er niet aan denken! De gebeurtenissen waren wel origineel maar ik vond ze soms wel een beetje voorspelbaar. Je kon bijvoorbeeld al gaan voorspellen wat er ging gebeuren en vaak klopte het ook nog eens. Maar dat was niet altijd zo, soms gebeurden er op het laatst toch nog wat andere dingen dan verwacht. Ik hoop dat ik nooit een van deze gebeurtenissen zal mee maken. De gebeurtenissen waren leuk voor in een boek maar niet voor in het echte leven. Het waren wel spannende gebeurtenissen. Nee geen enkele omdat het verhaal zich in de oorlog afspeeld en er gruwelijke dingen zijn gebeurd. Personages de hoofdpersoon is niet iemand die gaat leven maar al leeft. Je stapt zeg maar in z n boot en de hoofdpersoon bepaalt de koers. In dit verhaal zat je maar in één bootje en keek je naar anderen. dus in de bijfiguren zat niet echt een leventje. ja want ik probeer me altijd in zo n verhaal te leven en met dit boek is het mij gelukt om in het gedachtenwereldje van de hoofdpersoon te stappen. Michiel is zeker een held! Hij durft alles en is voor de duivel nog niet bang. Hij pleegt ook verzet tegen de Duitsers zonder dat hij ook maar een kick geeft.
De ideën kom je niet echt te weten van de bijfiguren. Alle bijfiguren gedragen zich wel zoals het eigenlijk hoort in mijn opzicht. Alleen de bijfiguren vond ik iets te voorspellend. Zoals Jack ook die in z n hut zat. Die telkens voorspellende dingen deed. Geen enkel verhaalpersoon heeft mij beïnvloed. Ja, toen Jack aan Michiel vroeg hoe hij in Zwolle moest komen. Begon ik mijzelf ook af te vragen hoe hij daar kon komen zonder ook maar enige tegenslag. Ja, je komt wel redelijk veel over ze te weten. Maar genoeg over hun karakter vind ik niet Nee, je hoeft niet zoveel in te vullen over het innerlijk van de personages. Je kent ze daar wel goed genoeg voor. Ik kan de personages wel redelijk goed begrijpen omdat ze allemaal een doel hebben : geen oorlog meer Ja door wat ze mee maken veranderen de personages en dat vind ik ook begrijpelijk. Het ligt aan het innerlijk van de personages of ik ze begrijp. Gelukkig kon ik bij al deze personages de veranderingen mee maken en begrijpen. Ik vind het raar dat de vader van Michiel zomaar door de Duitsers wordt doodgeschoten. Hij had helemaal niets gedaan Bouw: De gebeurtenissen zijn allemaal op elkaar afgestemd waardoor het hele totaal plaatje klopt. Doordat alles zo mooi op elkaar was afgestemd was het ook een stuk makkelijker om te lezen. Ja het verhaal is zeker spannend opgebouwd. Het begint allemaal bij dat Michiels beste vriend Dirk een distributie kantoor wil overvallen maar wordt opgepakt. De gebeurtenissen die kwamen maakten het boek erg spannend. Het verhaal is niet lastig opgebouwd omdat het alle woorden die kwamen ook in mijn vocabulaire voor komen. Er is maar één verhaallijn in het boek en dat is die van Michiel. Het verhaal heeft geen flashbacks.
Ja het verhaal heeft een slot dat goed past bij de gebeurtenissen omdat alles weer goed komt behalve dat met zijn vader. Taalgebruik: Het verhaal is makkelijk om te lezen vanwege het makkelijke taalgebruik en omdat het hele totaal plaatje past. De zinnen hebben weinig tot geen moeilijke woorden. Het verhaal heeft wel veel beschrijvingen maar het heeft niet echt invloed op mijn leestempo. Hierdoor blijf ik gewoon hetzelfde lezen. Er zitten niet zoveel dialogen in het verhaal maar ik vind dat wel prettig. Als er veel dialogen in zitten ga ik alles door elkaar halen. 6. Recencie en eigen mening Het is misschien wel het bekendste boek uit de geschiedenis van de jeugdliteratuur in Nederland. En dat is niet voor niets. Jan Terlouw weet de oorlog zo te beschrijven dat generaties die deze oorlog niet mee hebben gemaakt toch het gevoel kunnen hebben dat ze er middenin zitten. Het boek vertelt het verhaal van burgemeesterszoon Michiel van Beusekom. Hij is 16 jaar en vindt de oorlog in het begin wel spannend. Dit gevoel raakt hij echter snel kwijt wanneer hij verwikkeld raakt in verzetsacties waarbij hij uiteindelijk de zorg van een Engelse soldaat op zich neemt. Terlouw weet de spanningsbogen in het boek goed te beschrijven. Al vertelt hij vaak van te voren dat een actie niet gaat lukken, of dat Michiel ergens niet zal aankomen, de twee á drie pagina s die daarna komen zijn toch duizelingwekkend spannend. Hoewel het verhaal niet in het ik-perspectief geschreven staat, leef je wel met Michiel mee en zie je de wereld door zijn ogen. Dat Terlouw zelf de oorlog heeft meegemaakt is te merken aan de manier
waarop hij bepaalde mensen beschrijft in zijn boek. Voor NSB ers is geen enkele vorm van sympathie te bekennen en ook bij een Duitser die het broertje van Michiel redt, worden alsnog vraagtekens gezet. Terlouw is misschien wel de meester in zijn lezer op het verkeerde been zetten. Zij die het hele boek beschreven zijn als NSB ers blijken later de hele oorlog joden in huis te hebben gehad en de enige persoon van wie je denkt dat Michiel hem altijd blindelings kan vertrouwen blijkt een NSB er te zijn die alles voor de Duitsers overheeft. Zo leert hij zijn lezers om niet te snel te oordelen en dat mensen je erg kunnen teleurstellen. Het taalgebruik dat Terlouw gebruikt is 40 jaar na het verschijnen van de eerste druk nog altijd goed leesbaar. Er komt een enkele uitdrukking in voor die niet meer gebruikt wordt, maar dat bederft het algemene taalgebruik niet. Na het lezen van dit boek heb je als lezer een heldere kijk op de oorlogsproblematiek, het verzet en de collaboratie. Het boek laat niet los. Wat mij betreft is het totaal verdiend dat Terlouw met het schrijven van dit boek een Gouden Griffel heeft verdiend. Spannend: deze hoort zeker bij het boek omdat dit een heel spannend boek is. Je kan hem bij wijze van wel 10 keer lezen zonder dat het je gaat vervelen. Goed: het boek was absoluut super, dus dit beoordelingswoord hoort ook bij het boek. Verwikkeld: dit beoordelingswoord hoort niet bij het boek omdat het boek juist helemaal duidelijk is. Deze hoort er dus niet bij Bekendste: dit boek was/is zeker een van de bekendste Nederlandse boeken. Dus deze hoort er ook bij Duizelingwekkend goed: dit beoordelingswoord vat alles samen! Wat een geweldig goed boek! Deze hoort er dus wel bij.
Bron: www.librarything.com