6,6. Boekverslag door een scholier 2977 woorden 13 december keer beoordeeld. Oorlogsroman, Jeugdboek Eerste uitgave 1972 Nederlands

Transcriptie

1 Boekverslag door een scholier 2977 woorden 13 december ,6 195 keer beoordeeld Auteur Genre Jan Terlouw Oorlogsroman, Jeugdboek Eerste uitgave 1972 Vak Nederlands Boekkeuze Ik ga het boek Oorlogswinter lezen. Ik ga dit boek lezen, omdat ik het boek heb gekregen van mijn ouders. Op het eerste gezicht ziet het boek er interessant uit. Ik had wel eens van het boek gehoord. Ik wilde het graag lezen. Het boek heeft aan de voorkant weinig sfeer, je ziet veel sneeuwvlokjes en prikkeldraad. Nadat ik de achterkant had gelezen was ik erachter gekomen waarom de voorkant van het boek geen sfeer heeft, het boek gaat over de hongerwinter in 1944/1945. Van de schrijver wist ik niet zo veel, ik had wel eens een poster zien hangen op school, van een boek. Ik zag de naam Jan Terlouw ook achter in het boek bij de boekenlijst in het boek van Nederlands. Het leek mij ook wel spannend om te lezen wat in de oorlog de ondergrondse nu precies inhield. samenvatting Het boek gaat over de hongerwinter in De hoofdpersonen in het verhaal zijn Michiel,Erica,Dirk en Jack. Dirk zit bij de ondergrondse verzetsgroep. Hij krijgt op een dag de opdracht dat hij een distributiekantoor moet overvallen met nog twee anderen mensen van de ondergrondse verzetsgroep. Uit voorzorg schrijft hij een brief die hij geeft aan Michiel en zegt daarbij: wanneer de overval op het distributiekantoor fout gaat moet jij deze brief aan Bertus Hardhorend geven. De volgende dag werd de overval op het distributiekantoor gepleegd, het ging helemaal fout, ze waren verraden waardoor een man werd doodgeschoten. Zodra Michiel dit gehoord had was hij van plan om de brief naar Bertus Hardhorend te gaan brengen. Maar door allemaal pech was hij er niet in geslaagd de brief af te geven. De volgende dag probeerde hij opnieuw de brief af te geven bij Bertus Eenmaal aangekomen bleek dat Bertus opgepakt te zijn door de Duitsers. Na lang nadenken had Michiel zelf de brief opengemaakt. Daarin stond dat Dirk een Engelse piloot(jack genaamd)schuil hield in een hol in het bos en er om de dag eten gebracht moest worden. De volgende dag bracht Michiel eten, drinken en een deken naar Jack. Toen zag Michiel dat Jack een gebroken been en arm had. Dat ging een tijdje zo door totdat er naar het been van Jack gekeken moest worden. De zus van Michiel(Erica) was samen met Michiel naar het hol gegaan en Erica had het verband om zijn arm vernieuwd. Erica deed dat iedere week 1 keer. Later ging Erica vaker naar Jack, ze waren verliefd. Er gingen dagen voorbij en niemand wist wat er met Dirk was gebeurd. Op een dag werd er door de Duitse soldaten een lijk gevonden in het bos waar het hol zich bevond, het was een lijk van een Duitse soldaat. De soldaten wisten niet wie die soldaat had vermoord, dus hadden ze 10 Pagina 1 van 7

2 mensen uit het dorpje gegijzeld waaronder de burgemeester (vader van Erica en Michiel), de notaris, de dierenarts, de rijke boer Schiltman, de hoofdonderwijzer en de dominee. Ze werden naar de kazerne gebracht. Als de dader zich niet voor 10 uur de volgende dag zou melden werden alle gijzelaars opgehangen aan de bomen. Na 2 dagen werd alleen de burgemeester doodgeschoten en de anderen werden weg gestuurd. Michiel was zo boos geworden dat zijn vader was doodgeschoten en daarom vastbesloten om Jack levend de oorlog door te helpen. Elke dag kwamen er honderden mensen door de straten vanuit het westen om in Midden-Nederland eten te komen halen. S avonds werden die mensen opgevangen bij allerlei huizen, zo ook bij Michiel. Op een dag kwam Michiel thuis en zag hij 2 mensen op de bank zitten. Na lang praten bleken het joden te zijn. Ze moesten over de IJssel heen, maar als ze zeiden dat ze joods waren, dan zouden ze gelijk naar een concentratiekamp gestuurd worden. Dus maakten ze een plan. Na een paar dagen voerden ze het plan uit. Ze hadden een paard en een kar geleend bij de barones en vertrokken naar de veerpont. De joden waren verkleed als meisjes uit de Ardennen. Het plan lukte en ze werden over de IJssel geholpen en Michiel keerde weer om. Op de terugweg werd hij haast gepakt door Duitse paardenrovers maar het snelle paard wist ze af te schudden. Eenmaal aan de andere kant van de IJssel kwam hij Schafter tegen, Schafter stond in het dorp bekend als een Duits hulpje. Hij mocht er niks van weten en Michiel ging er voorbij alsof hij hem niet zag. Een paar dagen later kwam hij weer bij Jack en had hij een vraag aan Michiel. Of hij een brief kon opsturen naar de moeder van Jack(Jack sprak al een aardig woordje Nederlands) Michiel beloofde zijn best te doen. Hij sprak met Oom Ben, waaraan hij later de brief gaf. Hij zou wel zorgen dat de brief in Engeland bij de moeder van Jack zou komen. Na twee weken kreeg hij een antwoordbrief terug van Oom Ben, Michiel bracht de brief gelijk naar Jack, hij was dolblij. Een week later kwamen er Duitse soldaten naar het huis van de barones.zij zeiden dat ze opgepakt werd,als ze niet open deed, werd de deur open getrapt De barones deed niet open, maar pakte een geweer en schoot een van de Duitse soldaten in zijn bovenarm. De soldaten gingen weg en de officier zei: u hoort nog van mij! De volgende dag kwam er een grote Duitse tank naar het huis van de barones. Opnieuw vroeg de officier of ze de deur open wilde doen, maar nee ze deed de deur niet open. Ze zei: laat mijn bedienden en dochter eerst het huis, uit ze zijn onschuldig. De bedienden mochten het huis uit en vluchten en namen de dochter met moeite mee. De officier schoot een aantal granaten door het huis en het huis ontplofte. Na een week of twee kwam Michel in het hol en schrok zich rot. Hij zag Dirk in het hol zitten. Dirk was ontsnapt uit de trein op weg naar een concentratiekamp. Dirk zag er niet uit hij zat onder de wonden hij was erg gemarteld bij de S.S. Dirk en Michiel deden allebei hun verhaal. Michiel vertelde dat zijn vader was doodgeschoten en ook waarom. Jack en Dirk voelden zich erg aangesproken en zaten beiden met hun handen voor hun gezicht. Wat is er, vroeg Michiel. Dirk vertelde dat hij samen met Jack de soldaat had vermoord. Waarom? vroeg Michiel. Dirk legde het uit. Jack was uit zijn vliegtuig gesprongen en kwam vast te zitten in de boom met zijn parachute en raakte bewusteloos. De soldaat zag dat en richtte zijn pistool op Jack. Dirk zag dat ook(hij werkte in het bos) en gooide zijn kapmes midden in het hoofd van de soldaat en redde de Engelse piloot. Hij had voor de oorlog een hol gegraven met allemaal sparren eromheen als schuilplaats. Hij verstopte de piloot daarin en wikkelde de soldaat in de parachute waarmee Jack naar beneden was gekomen. Ze hadden er spijt van. Dirk vertelde dat hij verraden was en dat hij wilde weten wie dat had gedaan Michiel verdacht Schafter ervan. Dirk vroeg Michiel of hij wilde uitzoeken wie hem had verraden. Dirk had samen met oom Ben een plan bedacht.hij zou een briefje gaan schrijven waarin stond dat er in een gebouwd wapens verborgen werden gehouden. Hij stopte dat briefje in de brievenbus van Schafter en Pagina 2 van 7

3 na 3 weken werd het gebouwtje overvallen, maar natuurlijk was er niks te vinden. Diezelfde dag kwam Schafter nog aan de deur bij Michiel Hij zei dat hij geen verrader was en dat hij dat briefje had verbrand. Michiel ging twijfelen. Na een paar weken ging het een stuk beter met Jack en hij wilde terug naar Engeland. Michiel zei dat hij dat misschien wel kon regelen. Weer ging hij naar oom Ben om te vragen om daarvoor te zorgen. Oom Ben hielp Michiel en vroeg of hij pasfoto s van Jack wilde maken en Jack normale kleren wilde geven. Michiel deed dat. De volgende dag kwam oom Ben met een nep persoonsbewijs en met het bericht dat Jack de volgende dag naar het vliegveld werd gebracht. De volgende dag ging Erica samen met oom Ben mee naar het hol om Jack op te halen. Michiel bleef thuis om houtjes te hakken. Op een gegeven moment rent Michiel naar zijn fiets en fietst naar het hol. Daar aangekomen rijd hij bijna Jack en oom Ben omver. Hij pakt het pistool van Jack en richt het op oom Ben. Hij is de verrader, hij heeft alles gehoord! Jack stelde voor om weer terug naar het hol te gaan. Tot verbazing ziet Dirk hun weer terugkomen en vraagt wat er aan de hand is. Ben is de verrader. Michiel had de brief van Dirk in het schuurtje samen met Dirk besproken, op diezelfde dag was Ben houtjes in de tuin aan het hakken. Hij heeft alles gehoord. En de brief van Jack was zo snel gegaan, omdat de Duitsers hem sneller hebben later gaan. Ze maakten de zakken van Ben leeg en er kwam een kaart van Duitsland uit en een brief van de S.S. Wat zullen we met hem doen vroeg Dirk? We geven hem aan de ondergrondse, die weten wel raad. Zo gezegd zo gedaan. De volgende dag kwam meneer Postma(hoofd van de ondergrondse) Ben ophalen. Michiel liep mee met meneer Postma, beiden met en pistool in hun hand. Na een tijdje zien ze midden op de weg minutiewagens van de Duitsers staan. Er kwam ook een Engels vliegtuig aan, ze schuilden in een kuil langs de weg. De Engelsen schoten op de wagen en ontplofte. Ben zag kans om te vluchten en deed dat ook, maar tevergeefs. Hij kwam onder het puin en hij was dood. Een week later kwamen er Engelse tanks het dorpje inrijden en bevrijdden het dorpje van de Duitsers. Dirk ging weer terug naar zijn moeder en familie. Ze hebben de oorlog overleefd! Spanning Open plekken In het verhaal leer je de personen stap voor stap kennen. In het verhaal wordt weinig gebruik gemaakt van open plekken, de belangrijkste open plek in het verhaal is de vraag: wie is de verrader? De schrijver geeft snel de informatie weg, maar daardoor raak je de zin voor lezen niet kwijt. Globale spanning In het verhaal is ook globale spanning te vinden. Ook hier is de vraag wie is de verrader? het belangrijkste in het verhaal. Deze globale spanning is op het verleden gericht, omdat Michiel zich de hele tijd na een gebeurtenis af vraagt wie de verrader is. Maar ook zit er op de toekomst gerichte spanning in het verhaal, omdat ze erachter moeten komen wie de verrader is. Lokale spanning In het verhaal word haast geen lokale spanning gebruikt. De dingen die in het verhaal gebeuren worden heel langzaam opgelost. Op de meeste gebeurtenissen krijg je pas aan het einde van het verhaal antwoord. Pagina 3 van 7

4 Spanningsboog Er is in het hele verhaal een spanningsboog bezig, wie is de verrader? In het verhaal gebeuren vrijwel de hele tijd dingen waarbij verraad was gepleegd. Op het einde komen alle spanningsbogen samen en wordt de verrader onthult. Uitstel en vertraging In het verhaal wordt geen uitstel gebruikt. Wel wordt er af en toe vertraging toegepast. Een goed voorbeeld daarvan is: dat Michiel opeens wist wie de verrader was, maar hij fietste eerst naar het hol om het daar te vertellen. Tijdens de rit die hij maakt naar het hol werden veel details gegeven, waardoor het extra lang duurde. Dwaalsporen en verkeerde vermoedens In het hele verhaal worden dwaalsporen en verkeerde vermoedens gegeven, in het hele verhaal word Schafter verdacht van verraad, waardoor de lezer dat ook gaat denken, maar aan het einde van het verhaal blijkt dat hij niet de verrader is. Personages Hoofdpersoon en bijfiguur In het verhaal is er een hoofdpersoon, dat is Michiel. In de loop van het verhaal lijkt het dat er meer hoofdpersonen zijn, maar het verhaal draait om de beslissingen en gedachten van Michiel. Er zitten wel hele belangrijke bijpersonen in het verhaal. Een voorbeeld van een belangrijke bijpersoon is Jack. Zonder Jack zou Michiel niet veel beslissingen hoeven te maken. Verder zijn Erica, Dirk, de Duitse soldaten en oom Ben de overige belangrijke bijpersonen. Karakter en type In het verhaal komen veel verschillende karakters voor. Michiel is een karakter omdat hij meerdere eigenschappen heeft, voorbeelden van die eigenschappen zijn: denk aan anderen, hij verwijt zichzelf de fouten, komt snel weer ergens bovenop en hij is vastberaden wat hij gaat doen. Oom Ben is ook een karakter. Hij heeft maar twee belangrijke eigenschappen, aardig en behulpzaam zijn. Verder komt er in het verhaal maar een type voor, de barones. Haar eigenschap is dat ze zich niet zal overgeven aan de Duitsers. Normen en waarden In het verhaal komen verschillende normen en waarden voor. Michiel vindt als norm dat hij mensen moet helpen in de oorlog, en als waarde vindt hij dat ze de oorlog moeten overleven. Oom Ben heeft als norm: mensen verraden en als waarde: dat er maar weinig joden overblijven na de oorlog. Deze twee voorbeelden zijn 2 tegenstrijdige normen en waarden. Personages en identificatie In het boek kan je je goed inleven in de personages.er wordt een goede beschrijving gegeven van wat de personen zien en doen. Ik kon een heel goed beeld maken van wat de personen zien. Ik heb het boek daarom ook goed begrepen. Pagina 4 van 7

5 Personages leren kennen Ik heb het merendeel van de personages goed leren kennen, vooral de hoofdpersoon en de belangrijkste bijpersonen. Er werden goede eigenschappen verteld, waardoor je de personages leerde kennen. Personages en innerlijk In het verhaal heb ik vooral de karaktertrekken van Michiel leren kennen. Michiel kwam het meeste in het boek voor, daar werd het meeste over verteld. Een aantal van die karaktertrekken zijn: betrouwbaar, omdat hij het schuilhouden van Jack zo goed geheim hield en altijd op kwam dagen. Volwassen, omdat hij klusjes doet die niet ieder kind kan en hij een grote verantwoordelijk om zich neemt. Dapper, omdat hij de twee joden over de IJssel brengt met gevaar voor eigen leven. Thema Het thema van het verhaal is in een woord uit te drukken, zoals de titel van het boek al zegt OORLOGSWINTER. Het gehele verhaal gaat over de oorlog en over de mensen die van het westen naar het zuiden van Nederland trekken, om eten te halen. In het westen was er geen eten meer door de strenge winter. Onderduiken vind ik ook een goed onderwerp bij het verhaal, omdat ongeveer het gehele verhaal Jack schuil wordt gehouden in een hol in het bos. opbouw Chronologisch en niet-chronologisch het verhaal is in chronologische volgorde geschreven. De gebeurtenissen gaan in een werkelijke volgorde, zoals wij als mens die ook beleven. De gebeurtenissen worden dus niet door elkaar geschreven, anders spreek je van een niet-chronologische volgorde. Algemene verhaalstructuur Ook in dit verhaal wordt er gebruik gemaakt van een verhaalstructuur. Het verhaalstructuur gaat als volg: Dirk wordt gepakt door verraad bij een overval Michiel wordt betrokken bij het schuilhouden van een Engelse piloot zijn vader wordt doodgeschoten door de Duitse soldaten Dirk ontsnapt uit een trein naar een concentratiekamp en gaat naar het hol tenslotte wordt de verrader onthult. Motorisch moment In elk verhaal zit een motorisch moment. Het motorische moment in dit verhaal is: dat Michiel wordt betrokken bij de ondergrondse. Dat is het motorische moment, omdat hij daarom zoveel dingen meemaakt. Verhaallijnen In het hele verhaal zijn er verhaallijnen te vinden. Er is de hele tijd een centrale verhaallijn te vinden, in de loop van het verhaal komen er telkens meer verhaallijnen bij. De centrale verhaallijn is van Michiel. De andere verhaallijnen in de loop van het verhaal zijn van de bijpersonen. Pagina 5 van 7

6 Afloop Het verhaal loopt op twee manieren af, een happy and en een open einde. Een happy and, omdat het dorpje bevrijd is van de oorlog. Een open einde omdat er aan het einde niets meer over Jack wordt verteld. Je weet niet wat er met Jack is gebeurd of gaat gebeuren. tijd Tijd waarin het verhaal speelt Het verhaal speelt zich af in de winter van Ik weet dat, omdat de hongerwinter in de 2de wereldoorlog was en dat de 2de wereldoorlog van 1940 tot 1945 was. Verteltempo Het verteltempo van het verhaal ligt vrij hoog. Er wordt vaak geschreven na een paar dagen of na een week. Er worden alleen maar belangrijke dingen vertelt en niet allerlei details. Maar het lezen blijft leuk en interessant. Terugblik, terugwijzing en vooruitwijzing In het verhaal zitten een aantal terugblikken. 2 Voorbeelden daarvan zijn: toen Dirk terug was vertelden hij en Michiel beiden hun verhaal van wat ze beleefd hadden, toen Dirk weg was. Er komen ook terugwijzingen in voor. Een voorbeeld daarvan is: toen Dirk net was opgepakt ging Michiel terug denken om erachter te komen wie Dirk verraden had. Er worden maar weinig vooruitwijzingen gebruikt. Vertelsituaties In het verhaal worden twee verschillende vertelsituaties gebruikt. De ik vertelsituatie en de alwetende vertelsituatie. De alwetende vertelsituatie kwam het meeste voor. Bij de alwetende vertelsituatie wordt in het algemeen vertelt wat er gebeurd. Ik kan de alwetende vertelsituatie het beste begrijpen omdat je je niet hoeft in te leven om het goed te begrijpen. De ik vertelsituatie wordt ook veel gebruikt. Bij de ik vertelsituatie wordt er door een persoon zijn ogen gekeken. Ik vind dat iets minder leuk, omdat je je moet inleven in een persoon. Als de ik vertelsituatie gebruikt wordt, snap ik boek beter. Ruimte Je kon uit het verhaal goed opmaken waar het verhaal zich afspeelde(ruimte). Het verhaal speelt zich vooral af in het bos en het dorpje. Verder kwam Michiel nog op andere plaatsen. Er werd goed uitgelegd waar de persoon zich bevond. Daardoor kon je een goed beeld vormen van de plaats. Informatie over de auteur Jan terlouw schrijft vooral spannende boeken. Bijna alle boeken die hij schrijft gaan over actuele onderwerpen. Zijn manier van werken is dat hij het onderwerp van twee kanten bekijkt. Het verband Pagina 6 van 7

7 tussen het boek dat ik heb gelezen en de rest van de boeken die Jan Terlouw heeft geschreven is: dat alle boeken voor boven de 10+ zijn bedoeld. Zijn boeken gaan vaak over oorlog. Pagina 7 van 7