INFOFICHE vrijwillige terugkeer Inhoud 1. Wat is vrijwillige terugkeer?...1 Wie is betrokken bij vrijwillige terugkeer?...2 Wie heeft recht op welke steun en bedragen?...3 Wat na terugkeer?...3 Vaak gestelde vragen...3 2. De Tussenverdieping...3 3. Meer info...4 Websites over terugkeer & landeninfo...4 Nieuwsbrief over Vrijwillige Terugkeer...4 Publicaties over (methodieken) toekomstoriëntatie...4 4. Contactgegevens Fedasil terugkeerloket Gent...5 1. Wat is vrijwillige terugkeer? Vrijwillige terugkeer is de terugkeer van een persoon naar zijn land van herkomst of een derde land waar hij toegelaten is om te verblijven op het grondgebied, ten gevolge van een autonoom genomen beslissing om beroep te doen op een programma voor bijstand aan terugkeer uitgewerkt door de overheid van het gastland. 1 Bijna elke migrant die naar zijn land wil terugkeren, komt in aanmerking voor vrijwillige terugkeer. 1 Artikel 1,10 van de Vreemdelingenwet. 14/02/2017 Project Vrijwillige Terugkeer projectverantwoordelijke Katrien Van Gelder 1
Het programma Vrijwillige Terugkeer in België (vroeger REAB genoemd = Return of Asylum Seekers Belgium) 2 bestaat uit : - bus- of vliegreis naar het herkomstland of derde land - bijstand en informatie over de vereiste reisdocumenten - tussenkomst in de kosten van de reisdocumenten - eventueel opvang in afwachting van terugkeer - begeleiding op de luchthaven - eventueel een terugkeerpremie - eventueel bijkomende re-integratiesteun Wie is betrokken bij vrijwillige terugkeer? Fedasil Federaal agentschap voor de opvang van asielzoekers IOM Internationale Organisatie voor Migratie is de verantwoordelijke overheidsinstelling voor de vrijwillige terugkeer vanuit België beheert het programma Vrijwillige Terugkeer Fedasil heeft terugkeerloketten in Brussel, Gent (contactgegevens: zie pag. 5), Antwerpen, Luik en Charleroi. Kandidaat-terugkeerders kunnen aan dit loket vrijblijvend informatie vragen of een aanvraag Vrijwillige Terugkeer indienen. voert het programma Vrijwillige Terugkeer uit doet de praktische organisatie van de terugreis 3 volgt re-integratieprojecten op via een wereldwijd netwerk van lokale IOMafdelingen heeft een aantal specifieke programma s om terugkeerders te ondersteunen Caritas International volgt re-integratieprojecten op via een wereldwijd netwerk van lokale Caritasafdelingen heeft een aantal specifieke programma s om terugkeerders te ondersteunen (REAB-)partners Ambassades/consulaten is een netwerk van diensten & organisaties, waar kandidaat-terugkeerders vrijblijvend informatie kunnen krijgen over het programma Vrijwillige Terugkeer, en eventueel een aanvraag vrijwillige terugkeer kunnen indienen (vroeger REAB-netwerk 4 genoemd). In Gent is er geen REAB-partner actief. Kandidaat-terugkeerders in Gent kunnen een aanvraag indienen bij het terugkeerloket van Fedasil (zie hoger). geven informatie over de stappen die nodig zijn om geldige reisdocumenten te verkrijgen verstrekken van reisdocumenten 2 Deze naam is wat misleidend, gezien REAB er niet alleen voor asielzoekers is. 3 Naar bepaalde landen of in bepaalde situaties is de terugkeer via IOM niet mogelijk; in sommige van die gevallen kan Fedasil de terugkeer in eigen beheer verzorgen. 4 Lijst : zie http://avrr.belgium.iom.int/nl/voor-partners/wie-doet-wat/reab-partners.html of http://avrr.belgium.iom.int/nl/voor-migranten/contact/reab-partners/partner/list/pdf.html?template=blank 14/02/2017 Project Vrijwillige Terugkeer projectverantwoordelijke Katrien Van Gelder 2
Wie heeft recht op welke steun en bedragen? - Zie bijgevoegd schema op pag. 6. - Zie website Fedasil Wat na terugkeer? - individuele begeleiding in het land van herkomst of in het derde land + begin-, tussentijds en eindrapport per migrant, feedback aan IOM/Caritas België Vaak gestelde vragen Wat indien de betrokkene zich in de loop van de voorbereiding van de terugkeer bedenkt? De terugkeer is vrijwillig. Iedereen kan dus op elk moment, tot en met het betreden van de transitzone van een Belgische luchthaven, op deze beslissing terugkomen. Krijgen mensen die een beroep doen op het programma Vrijwillige Terugkeer ook een inreisverbod? Neen. Ze kunnen dus wél naar België terugkeren. In het kader van het programma Vrijwillig Terugkeer ondertekenen ze een verklaring dat ze op de hoogte zijn dat, bij een eventuele terugkeer naar België binnen de vijf jaar, de kosten voor hun vrijwillige terugkeer teruggevorderd kunnen worden. Dit is echter geen inreisverbod. In de praktijk vindt die terugvordering bijna nooit plaats. Ook kunnen ze, als ze binnen de vijf jaar terugkeren, niet nog eens een beroep doen op het programma Vrijwillige Terugkeer. Let op : bij mensen die bij hun Bevel om het Grondgebied te Verlaten al een inreisverbod kregen, vervalt dit inreisverbod niet door op het programma Vrijwillige Terugkeer in te tekenen. 2. De Tussenverdieping De Tussenverdieping, uniek in België, is een initiatief van de Dienst Asiel- en Vluchtelingenbeleid Stad Gent, met de steun van Fedasil. waarom voor wie wat voorwaarden duur van de opvang Dit opvanginitiatief biedt een oplossing voor dakloze kandidaat-terugkeerder: - hij hoeft zich geen zorgen te maken over onderdak, voeding en hygiëne, zodat hij zich volledig kan focussen op de goede voorbereiding van zijn terugkeer - hij is voor de opvolging van zijn dossier makkelijk bereikbaar voor het terugkeerloket van Fedasil - hij wordt intensief begeleid bij de voorbereiding van zijn terugkeer dakloze asielzoekers, uitgeprocedeerden, mensen zonder papieren, die vrijwillig willen terugkeren naar hun land van herkomst en kwetsbare doelgroepen tien noodopvangplaatsen voor dakloze kandidaat-terugkeerders ondertekend REAB-formulier bij het terugkeerloket Gent van Fedasil duur van de voorbereiding terugreis met een maximum van drie maanden 14/02/2017 Project Vrijwillige Terugkeer projectverantwoordelijke Katrien Van Gelder 3
aanbod bed, bad, brood (geen tussenkomst in medische kosten, noch schoolkosten) begeleiding om reisdocumenten in orde te maken sociale begeleiding waar aparte vleugel in het gebouw van de Dienst Asiel- en Vluchtelingenbeleid in Doornzelestraat 15 in Gent, waar ook het Stedelijk Opvanginitiatief (SOI) gevestigd is openingsuren maandag tot vrijdag van 8 tot 17 u. contact Katrien Van Gelder katrien.vangelder@stad.gent, tel: 09 267 85 05 3. Meer info Websites over terugkeer & landeninfo - Fedasil : http://fedasil.be/nl/vrijwilligeterugkeer en voor de kandidaat-terugkeerder: http://www.vrijwilligeterugkeer.be/ - DVZ (Dienst Vreemdelingenzaken) : https://dofi.ibz.be/sites/dvzoe/nl/gidsvandeprocedures/pages/terugkeer.aspx en voor de kandidaat-terugkeerder: http://www.sefor.be/ - IOM : http://belgium.iom.int/activities en voor de kandidaat-terugkeerder: http://avrr.belgium.iom.int/en/home.html - Caritas : http://www.caritasinternational.be/nl/asiel-migratie/2560/vrijwilligeterugkeer/ - Agentschap Integratie en Inburgering, Kruispunt Migratie-Integratie : http://www.kruispuntmi.be/thema/vreemdelingenrecht-internationaalprivaatrecht/verblijfsrecht-uitwijzing-reizen/terugkeer - European Reintegration Support Organisations (Netwerk van Europese ngo s actief in reintegratie): http://www.erso-project.eu/ - Informatie over de landen van herkomst: http://www.ecoi.net/ Nieuwsbrief over Vrijwillige Terugkeer - Fedasil : nieuwsbrief vrijwillige terugkeer, min of meer maandelijks of als er nieuws is. Inschrijven op deze nieuwsbrief kan via Axel.Delers@fedasil.be Publicaties over (methodieken) toekomstoriëntatie - Agentschap Integratie en Inburgering, Kruispunt Migratie-Integratie http://www.kruispuntmi.be/toekomstorientering-met-precaire-verblijvers-werken-aan-eenzinvol-toekomstperspectief - Vzw Integratie en Inburgering Antwerpen, de8 http://www.de8.be/publicaties/algemeen/84-publicatie-werkboek-toekomstorientering.html - Samenlevingsopbouw Brussel (Meeting) : toekomstoriëntering met mensen zonder wettig verblijf http://www.meetingvzw.be/node/19 14/02/2017 Project Vrijwillige Terugkeer projectverantwoordelijke Katrien Van Gelder 4
- Vluchtelingenwerk Vlaanderen : maak de toekomstpuzzel http://www.vluchtelingenwerk.be/publicaties 4. Contactgegevens Fedasil terugkeerloket Gent Helena Debrouwere, Laure Persyn, Nils Baetens & Jo Cools Tenderstraat 14 (vlakbij station Gent Sint-Pieters), 9000 Gent, tel: 09 235 48 63 64 of 0800 327 45 (gratis nummer) Vanaf 20 februari 2017: Koopvaardijlaan 3 (vlakbij station Gent Dampoort), 9000 Gent, tel: 09 225 42 29 of 0800 327 45 (gratis nummer) Je kan er telkens van maandag tot en met donderdag, telkens van 9.30 tot 12 u., er terecht voor vrijblijvende info. Je kan ook telefonisch of per e-mail een afspraak maken: Helena: 0476 86 44 82 of helena.debrouwere@fedasil.be Laure: 0476 86 15 72 of laure.persyn@fedasil.be Nils: 0470 21 53 56 of nils.baetens@fedasil.be 14/02/2017 Project Vrijwillige Terugkeer projectverantwoordelijke Katrien Van Gelder 5
Programma Vrijwillige Terugkeer landen i met visumplicht landen zonder visumplicht ii Terugkeer en reintegratieprogramma Steun op basis van sociale situatie en kwetsbaarheid De steun is complementair. De terugkeerbegeleider kan de steun voorstellen op basis van de persoonlijke situatie van de betrokkene. A Asielzoekers vanaf de inoverwegingname van de asielaanvraag tot aan het einde van de asielprocedure (RVV), met inbegrip van 30 dagen na ontvangst van het BGV iii controle: wachtregister code 206 B Personen die niet behoren tot A & C. Bv. personen van wie de asielaanvraag niet in overweging werd genomen, personen die andere verblijfsprocedures hebben doorlopen (bv. regularisatie, Dublin, ), nodige documenten: document waarop de doorlopen procedure vermeld wordt of het wettig verblijf bepaald wordt. C Personen die nooit een procedure hebben opgestart om een verblijfsvergunning in België te verkrijgen. het bewijs niet tot deze categorie te behoren moet door de persoon geleverd worden verantwoordelijkheid Terugkeer ticket iv ja ja ja ja terugkeerconsulent premie in cash 250 per volwassene 125 per kind ja ja ja nee terugkeerconsulent re-integratie kwetsbaarheid uitzonderlijke situatie v basis 700 per volwassene 350 per kind aanvulling 1500 per dossier families met kinderen 500 per dossier kwetsbare persoon 500 per kwetsbaar persoon (zwangere vrouw, oudere persoon, medische problematiek) 1000 per dossier ja ja nee nee terugkeerconsulent ja nee nee nee IOM/Caritas via vraag aan Fedasil ja ja ja via gemotiveerde ja ja ja via gemotiveerde nee via gemotiveerde via gemotiveerde via gemotiveerde terugkeerconsulent via Fedasil terugkeerconsulent via Fedasil IOM/Caritas via Fedasil 14/02/2017 Project Vrijwillige Terugkeer projectverantwoordelijke Katrien Van Gelder 6
i Met land wordt het land van bestemming van de terugkeerder bedoeld (meestal is dit gelijk aan het land waarvan de terugkeerder de nationaliteit bezit maar niet altijd; ook Vrijwillige Terugkeer naar een land waar hij verblijfsrecht geniet is mogelijk). ii Te raadplegen via https://sif-gid.ibz.be/nl/default.aspx?pg=d30317ea-e08c-419b-a8c7-e54f0bf9d801. Tot deze categorie behoren ook Kosovo (wel visumplichtig) en de landen die pas recent lid van de EU zijn: Estland, Letland, Litouwen, Polen, Hongarije, Roemenië, Bulgarije, Slowakije, Tsjechië en Kroatië. iii BGV = bevel om het grondgebied te verlaten. iv In het geval van terugkeer per bus: + 50 cash per volwassene, 25 per kind, voor uitgaven tijdens de busreis. v Elementen die de beslissing kunnen rechtvaardigen: de situatie in het land van herkomst, een bijzondere gezinssituatie, personen die hun land al lang geleden hebben verlaten, een interessant re-integratieproject, 14/02/2017 Project Vrijwillige Terugkeer projectverantwoordelijke Katrien Van Gelder 7