Investment Highlights week 36 Datum: 11 september 2017 ECB verrast niet Afgelopen week waren de ogen gericht op de ECBvergadering. Per saldo volgde weinig nieuws. Zoals verwacht handhaafde de ECB haar beleid. De ECB liet nog niets los over aanpassingen van het opkoopprogramma. De groeiprognose voor dit jaar werd verhoogd en de inflatieverwachtingen voor de komende jaren werden neerwaarts bijgesteld. Een verrassing kwam wel van de centrale bank aan de andere kant van de Atlantische oceaan. Vicevoorzitter Fischer van de Fed gaf aan wegens persoonlijke redenen te gaan stoppen per medio oktober. Hierdoor raakt de Board of Governors nog verder onderbezet. De discussie over het schuldplafond wordt 3 maanden naar voren geschoven nadat president Trump een deal sloot met de Democraten. Dit is nog geen structurele oplossing, maar een tijdelijke mede om de gevolgen van de orkanen Harvey en eventueel Irma te kunnen verlichten. Op de financiële markten was het per saldo rustig. Renteniveaus daalden en de Amerikaanse dollar stond onder druk. Belangrijkste Economische data week 36 Indicatoren duiden op aanhoudende economische groei in de Verenigde Staten (zie grafiek 1) ECB handhaaft het huidige beleid (zie grafiek 2) < Lees verder op pagina 2> Overig Nieuws week 36 Schuldlimiet met 3 maanden verhoogd Dovish Fed-toespraken, Fischer (vicevoorzitter Fed) stopt medio oktober < Lees verder op pagina 3> Ontwikkelingen financiële markten week 36 Kleine min voor aandelenmarkten Renteniveaus dalen Amerikaanse dollar onder druk < Lees verder op pagina 4> Vooruitblik op week 37 Inflatiecijfers (CPI), detailhandelsverkopen en industriële productie in de Verenigde Staten Industriële productie eurozone Grafiek 1 Diensteninkoopmanagersindex duidt op groei 70 60 50 40 30 dec-06 dec-08 dec-10 dec-12 dec-14 dec-16 Grafiek 2 ECB handhaaft beleid 5% 4% 3% 2% 1% 0% Beleidsrente ISM Diensten -1% dec-07 dec-09 dec-11 dec-13 dec-15 Tabel 1 Selectie economische cijfers week 36 Act. Exp. Prev. VS: ISM non-manf. 55,3 55,6 53,9 VS: Duurzame goederen -6,8% -2,9% -6,8% VS: Werkloosheidsaanvr. 298d 245d 236d EZ: Groei bbp Q2 j-o-j 2,3% 2,2% 2,2% EZ: PPI (j-o-j) 2,1% 2,0% 2,4% EZ: Markit comp. PMI 55,7 55,8 55,8 EZ: Detailhandelsverkopen 2,6% 2,6% 3,3% EZ: ECB-beleidsrente 0,0% 0,0% 0,0% CH: Caixin comp. PMI 52,4 n/b 51,9 JP: Nikkei comp. PMI 51,9 n/b 51,8 Act. = Actual = meest recente cijfer, Exp. = Expectation = Depositorente marktverwachting, Prev. = Previous = cijfer vorige periode Achmea Investment Highlights
duizend Achmea Investment Management - Investment Strategy Sterke euro compliceert ECB-beleid The recent volatility in the exchange rate represents a source of uncertainty which requires monitoring with regard to its possible implications for the medium-term outlook for price stability. ECB-president Mario Draghi. Gestage groei Amerikaanse economie Uit het Beige Book, een snapshot van de Amerikaanse economie die als input dient voor de beleidsvergadering van de Fed, bleek dat de economie licht boven trend groeit (modest to moderate growth). De consumentenbestedingen namen toe in de meeste districten. Alleen de autosector vertoont enige zwakte. De arbeidsmarkt blijft er onveranderd sterk bijliggen, terwijl de loongroei beperkt blijft. Het positieve macro-economische beeld is ook terug te zien in de inkoopmanagersindices. De ISM non-manufacturing index steeg van 53,9 naar 55,3. Dit cijfer duidt op aanhoudende groei in de dienstensector. De inkoopmanagersindex van Markit viel wat terug, maar het niveau duidt op aanhoudende economische groei. De komende maanden worden (een deel van) de macroeconomische cijfers beïnvloed door de gevolgen van de orkanen Harvey en Irma. Dit zien we bijvoorbeeld al terug in de wekelijkse werkloosheidsaanvragen in de Verenigde Staten. Deze stegen met 62.000 naar bijna 300.000 (zie grafiek 3). Meer dan 80% van de stijging kwam uit Texas. Dit was de grootste wekelijkse stijging sinds superstorm Sandy in 2012. ECB handhaaft beleid, neerwaartse aanpassing inflatieverwachtingen Zoals verwacht handhaafde de ECB het huidige monetaire beleid. De beleidsrente en het opkoopprogramma werden niet veranderd. ECB-president Draghi gaf nog geen uitsluitsel over de toekomst van het opkoopprogramma. Dit volgt nu naar verwachting in oktober. De ECB is positief over de aantrekkende groei in de eurozone. De groeiprognose voor dit jaar werd naar boven bijgesteld. De ECB verwacht 2,2% groei in 2017 (was 1,9%). De groeiverwachtingen voor de jaren erna wijzigden niet (1,8% in 2018 en 1,7% in 2019). De inflatie blijft echter achter bij de doelstelling. De inflatieverwachtingen voor 2018 en 2019 werden met 0,1%-punt neerwaarts bijgesteld naar respectievelijk 1,2% en 1,5%. Deze neerwaartse aanpassing komt vooral door de koersstijging van de euro. Draghi hamert er dan ook op dat een ruim monetair beleid voorlopig noodzakelijk is. De beleidsrente zal pas worden verhoogd nadat het opkoopprogramma is afgerond. Kortom, weinig nieuws tijdens deze ECB-vergadering. In oktober zal meer duidelijkheid komen over de toekomst van opkoopprogramma. De macro-economische cijfers van afgelopen week passen bij het beeld van afgelopen maanden. De eurozone-economie kent een sterke cyclische opleving en de inflatie blijft gematigd. Het definitieve groeicijfer van de eurozone-economie over het tweede kwartaal kwam uit op 2,3% jaar-op-jaar. De kwartaal-op-kwartaal groei bleef onveranderd op 0,6%. De detailhandelsverkopen stegen met 2,6% jaar-op-jaar in juli. Dit was volgens verwachting. De producentenprijsinflatie (PPI) steeg met 2% jaar-op-jaar in juli. Dit was licht lager dan verwacht en ook het cijfer van vorige maand werd met 0,1%-punt verlaagd. De definitieve PMI composite kwam uit op 55,7. Economische groei Azië houdt naar verwachting aan De Chinese inkoopmanagersindex (Caixin composite PMI) steeg in augustus van 51,9 naar 52,4. In Japan steeg deze van 51,8 naar 51,9. Dus ook in Azië houdt de economische groei naar verwachting aan. De Braziliaanse centrale bank verlaagde de beleidsrente met 100 basispunten naar 8,25% (zie grafiek 4). De verwachting is dat deze verder zal dalen nu de inflatie onder controle is en hervormingen zijn doorgevoerd. Grafiek 3 Impact Harvey op werkloosheidsaanvragen 500 450 400 350 300 250 Wekelijkse werkloosheidsaanvragen 200 dec-11 dec-13 dec-15 Grafiek 4 Braziliaanse centrale bank verlaagt beleidsrente met 100 bps. Brazil Selic Target Rate 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% dec-12 dec-13 dec-14 dec-15 dec-16 Achmea Investment Highlights 2/5
Schuldlimiet verhoogd Figuur 1 Fischer stopt ermee What is troubling is five straight years in which inflation fell short of our target despite a sharp improvement in resource utilization. Fed-governor Lael Brainard maakt zich zorgen over de aanhoudend lage inflatie Schuldlimiet verhoogd met 3 maanden President Trump heeft samen met de Democraten een akkoord bereikt waardoor het schuldenplafond geldt tot midden december. Dit is nog geen structurele oplossing, maar een tijdelijke mede om de gevolgen van de orkanen Harvey en eventueel Irma te kunnen verlichten. De dreiging van een technisch faillissement van de Verenigde Staten is hierdoor op korte termijn van tafel. Eind dit jaar zal dit onderwerp opnieuw op tafel komen. Toespraken Fed-leden Afgelopen week hield een aantal Fed-leden toespraken. Deze waren overwegend dovish. Brainard (board member) gaf aan dat de Fed voorzichtig moet zijn met het verhogen van de beleidsrente vanwege de aanhoudend lage inflatie. Mester (Cleveland) gaf aan dat de zwakke inflatie problematisch wordt wanneer de inflatieverwachtingen hierdoor eroderen. Zij verwacht wel dat volgend jaar de inflatie stijgt naar 2% en dat de Fed de beleidsrente geleidelijk aan verder kan optrekken. Dudley (New York) liet zich in soort gelijke bewoordingen uit. Kashkari (Minneapolis) is het meest dovish en vermoedt zelfs dat de renteverhogingen al schade hebben toegebracht aan de Amerikaanse economie. Kaplan (Dallas) geeft aan dat de rente nog een keer verhoogd kan worden in 2017, maar dat is afhankelijk van de inflatieontwikkelingen. Al met al zal de beleidsrente maar zeer geleidelijk verhoogd worden vanwege de gematigde inflatie. De financiële markten achten de kans op de renteverhoging dit jaar nog vrij klein (circa 25%). Bron: Federal Reserve Fischer stopt Stanley Fischer, de vice voorzitter van de Fed, gaf aan te stoppen met zijn functie per medio oktober. Hij stopt wegens persoonlijke redenen (zie figuur 1). Deze beslissing kwam onverwachts want zijn termijn zou eigenlijk lopen tot volgend jaar juni. Fischer is een belangrijk persoon binnen de Fed vanwege zijn ervaring en goede relatie met Yellen. Door zijn vertrek zijn 4 van de 7 plekken binnen de Fed Board straks vacant. De termijn van Yellen loopt in februari volgend jaar af en of zij een tweede termijn krijgt is onzeker. Er zijn meerdere kandidaten in de race. Achmea Investment Highlights 3/5
Vlak Over het algemeen waren er geen grote bewegingen op de financiële markten. Renteniveaus daalden over de hele linie. De ECB-vergadering werd per saldo dovish geïnterpreteerd op de obligatiemarkten. De euro steeg verder in waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar, mede door de Fed-toespraken. De uitslagen op de aandelenmarkten in lokale valuta waren beperkt. Aandelen een kleine min De wereldwijde aandelenindex sloot de week af met een verlies van 0,6% in lokale valuta. Vooral aandelen uit de Verenigde Staten en Japan stonden onder druk. Aandelen uit de opkomende landen noteerden een kleine plus. Door de appreciatie van de euro was het rendement in euro s gemeten negatief. Renteniveaus omlaag Het totaalrendement op de brede staatsobligatie-index was positief. Zowel staatsobligaties uit de kernlanden als de niet-kernlanden stegen in waarde. De Duitse kapitaalmarktrente daalde van 0,38% naar 0,31%. De ECBvergadering werd dovish ontvangen op de obligatiemarkten. De Amerikaanse 10-jaarsrente daalde van 2,17% naar 2,05%; het laagste niveau dit jaar (zie grafiek 5). Global ILB noteerde een plus van meer dan 1%. Risico-opslagen nagenoeg stabiel Investment grade obligaties uit de eurozone stegen met 0,2% in waarde door de gedaalde risicovrije rente. De risico-opslag bleef nagenoeg stabiel. Hetzelfde gold voor de risicovollere categorieën high yield en schuldpapier uit opkomende landen in harde valuta (EMD HC). Deze categorieën noteerden per saldo positieve rendementen van respectievelijk 0,2% en 0,6%. Het totaalrendement op schuldpapier uit opkomende landen in lokale valuta (EMD LC) was nagenoeg vlak. Olieprijs per saldo omhoog De grondstoffenindex (S&PGSCI) steeg per saldo met 0,2%. De olieprijs was volatiel maar sloot de week hoger af. De prijs van een vat Brent olie bedraagt nu circa $54. De goudprijs zette afgelopen week de opmars voort. De goudprijs steeg naar bijna $1350 per troy ounce (zie grafiek 6). Amerikaanse dollar geeft terrein prijs De euro blijft in waarde stijgen. Afgelopen week steeg de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar met meer dan 1%. De EUR/USD-wisselkoers bedraagt nu ruim 1,20 (zie grafiek 7). Ten opzichte van de Japanse yen en het Britse pond gaf de euro licht terrein prijs. Per saldo daalde dus vooral de Amerikaanse dollar mede door de dovish uitspraken van de diverse Fed-leden. Grafiek 5 Kapitaalmarktrente daalt 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% dec-16 feb-17 apr-17 jun-17 aug-17 Grafiek 6 Goudprijs stijgt door 1400 1350 1300 1250 1200 1150 10-jaarsrente Duitsland Goudprijs ($ per troy ounce) Grafiek 7 Euro zet opmars voort 10-jaarsrente VS 1100 jan-17 mrt-17 mei-17 jul-17 sep-17 1,25 1,2 1,15 1,1 1,05 EUR/USD 1 dec-16 feb-17 apr-17 jun-17 aug-17 Achmea Investment Highlights 4/5
Achmea IM - Investment Strategy Postadres Postbus 866 3700 AW Zeist Bezoekadres Handelsweg 2 3707 NH Zeist www.achmeainvestmentmanagement.nl Chief Strategist - Wim Barentsen willem.barentsen@achmea.nl Auteurs: Alex van den Berg - Senior Strategist alex.van.den.berg@achmea.nl Maurice Geraets - Senior Strategist maurice.geraets@achmea.nl Coen van de Laar - Senior Strategist coen.van.de.laar@achmea.nl Frank van Weegberg - Senior Strategist frank.van.weegberg@achmea.nl De auteurs van de Achmea Investment Highlights rouleren wekelijks over de afdeling Investment Strategy. De auteur van deze week: Maurice Geraets Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) heeft de informatie in dit document met zorg samengesteld. De informatie is alleen bestemd voor gekwalificeerde beleggers en/of professionele beleggers zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht (Wft). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen, (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies, (iii) geen juridisch, fiscaal of ander advies. Achmea IM raadt u af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de informatie in dit document. Raadpleeg in voorkomende gevallen een juridisch, fiscaal of andere adviseur. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van zo n (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het verstrekken van dit document na de oorspronkelijke publicatiedatum is geen garantie dat de hierin opgenomen informatie op die latere datum nog juist en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. Uitgegeven door: Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende te Zeist (Handelsregister nr. 18059537). Achmea IM is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") in Amsterdam als een beheerder van beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:65a Wft en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door de AFM gehouden register. Achmea Investment Highlights 5/5