illage NR 207 - Lente 2015 AFGIFTEKANTOOR: BRUSSEL X P202205 Driemaandelijks magazine van SOS Kinderdorpen België vzw Onder Hoge Bescherming van Hare Majesteit de Koningin Dossier Voorbij het traditionele kinderdorp In de kijker Nieuwe projecten in Mali, Senegal en Syrië In Actie Kim Gevaert, acht jaar SOS meter van Pascal
Edito Beste vrienden van SOS Kinderdorpen, Uit het leven gegrepen Vier kinderen slachtoffer van ebola krijgen nieuwe thuis Barbara François met een SOS familie in het SOS Kinderdorp in Kinshasa. Binnen enkele dagen vertrek ik opnieuw op missie naar DR Congo om onze activiteiten in het SOS Kinderdorp Kinshasa en het familieversterkend programma in Kimbanseke te evalueren. Waar ik vooral naar uitkijk, is om een zondag door te brengen met de 150 kinderen en de SOS moeders. Tijdens het weekend is het leven in het kinderdorp heel verschillend dan bij ons. De kinderen helpen mee met de huishoudelijke taken zoals schoonmaken en opruimen en ze bereiden samen met hun SOS moeder het avondmaal. In hun vrije tijd organiseren ze ook sport- en zangwedstrijden. Ook dansen neemt een belangrijke plaats in hun leven in. Dat is waarom ik er zo naar uitkijk de kinderen terug te zien. Al meer dan 65 jaar bieden wij een veilig thuis en een toekomst aan wees- en kwetsbare kinderen in onze kinderdorpen. Door de jaren heen, hebben we ook familieversterkende programma s opgestart, waar gezinnen in moeilijke situaties gedurende twee à drie jaar begeleiding krijgen. Ouders ontvangen materiële steun en volgen een opleiding om een inkomensgenerende activiteit te beginnen. Hun kinderen gaan naar school en hebben toegang tot medische zorg. Vandaag investeren we een aanzienlijk deel van onze middelen in deze kwetsbare gezinnen. Dit magazine legt in detail ons werk met deze families uit, in het bijzonder in Senegal, Mali en Syrië. Beste donateur, u weet het, hulp bieden aan duizenden kinderen en gezinnen is enkel mogelijk dankzij uw steun. U bent een echte SOS supporter. Ik kan u niet genoeg bedanken voor uw steun. Vier kinderen die hun ouders verloren tijdens de recente ebolacrisis kunnen sinds eind januari terecht in het SOS Kinderdorp Makeni (Sierra Leone). Het verlies van hun ouders dragen ze hun leven lang met zich mee. Maar ze krijgen nu wel een nieuwe thuis, met een SOS moeder die voor hen zorgt als een echte moeder. Zo zal SOS de komende maanden nog 36 extra kinderen opvangen in de kinderdorpen in Makeni, Freetown en Bo. Met vriendelijke groeten Barbare François Voorzitster colofon SOS Kinderdorpen is een internationale niet-gouvernementele sociale hulporganisatie die zich sinds 1949 inzet voor de noden, belangen en rechten van het kind. SOS Kinderdorpen is ook actief in België. Ons magazine Village verschijnt 4 keer per jaar. Raad van Bestuur Voorzitster: Barbara François Vicevoorzitters: Piet Dejonghe, Aernout Van Der Mersch, Anne-Catherine Chevalier Leden: Pascale Berryer, Johan Cottenie, Filiep Deforche, Yvan De Launoit, Alain Goldschmidt, Paul Leyman, Jean-Pierre Marchant, Valérie Taleb, Filip Tanghe, Evelyne Titeca Managing Director: Hilde Boeykens Redactie: SOS Kinderdorpen Redactie afgesloten op 31.03.2015 Foto s: Archief SOS Vormgeving: All About Content (www.allaboutcontent.be) member of Druk: Corelio printing Verantwoordelijke uitgever: Hilde Boeykens Tel: 02 538 57 38 Mail: info@sos-kinderdorpen.be Website: www.sos-kinderdorpen.be Adres: Gachardstraat 88, 1050 Brussel NB: Cette revue est également disponible en version française sur simple demande. Dit magazine werd gedrukt op 100% gerecycleerd papier geproduceerd door Arjowiggins Graphic en met het FSC Recycled certificaat en EU Ecolabel. 2 < [ Village - lente LENTE 2015 ]
Testament Jacques denkt voorbij de grens van het leven Het is vreemd om na te denken over iets dat voorbij de grens van het leven ligt. Maar daar moet je over. Toen ik alles geregeld had, voelde ik me goed. Ik ben gerust en hoef er niet meer aan te denken. Broers en zus respecteren mijn keuze Ik heb het een beetje van thuis mee. Mijn moeder werd altijd kwaad als ze hoorde over kinderen die opgroeien in onrecht en steunde zelf veel goede doelen. Als sociaal werker heb ik bovendien zelf veel met jongeren gewerkt. Ik weet dus hoe belangrijk het is dat kinderen het goed hebben. Kinderen moeten zich kunnen ontwikkelen. Jacques nam SOS Kinderdorpen op in zijn testament Ik ben iemand die altijd heel bewust keuzes maakt. Ik ben heel zelfstandig en bepaal zelf in welke richting mijn leven gaat. Zou ik dan aan iemand anders overlaten wat er na mijn leven met mijn bezittingen gebeurt? Nee, ook dat wou ik zelf regelen. Ik had al een paar keer iets gehoord over testamenten. Een hele tijd lang bleef die gedachte ergens in mijn achterhoofd doormalen. Een testament voor het Simbahuis Toen ik op het Salon van het Testament Hilde ontmoette (Hilde Boeykens, directrice van SOS Kinderdorpen, n.v.d.r.), kwam die gedachte weer op de voorgrond. Hilde nodigde me uit op het kantoor van SOS Kinderdorpen in Brussel. We hebben een paar uur gebabbeld. Ik wilde me goed informeren voor ik een volgende stap zette. Ik heb al mijn vragen kunnen stellen en voelde dat SOS Kinderdorpen aansluit bij mijn denkwijze. "Kinderen moeten het goed hebben en zich kunnen ontwikkelen" Omdat ik graag kinderen uit mijn eigen gemeenschap wou ondersteunen, koos ik ervoor het Simbahuis in Liedekerke een plaats te geven in mijn testament. Ik liet het document nog eens nakijken tijdens de Ronde Tafel die SOS Kinderdorpen in Brugge organiseerde, om er zeker van te zijn dat alles vlot zal lopen. Zelf heb ik geen kinderen. Wel twee broers en een zus. Maar die hebben het goed. En als ik alles aan hen na zou laten, betekent dat hoge successierechten. Zo gaat er heel veel naar de staat. Ik heb een sterke band met hen en ze respecteren mijn keuze. Het idee heeft lang in mijn hoofd gespeeld. Maar ik ben blij dat ik nu eindelijk die stap heb gezet. Ik hoop binnenkort nog een bezoek te brengen aan het Simbahuis. Dat zou ik heel mooi vinden. Denkt u er ook over na SOS Kinderdorpen op te nemen in uw testament? Komt u er dan gerust eens over praten tijdens onze Ronde Tafel over testamenten. Op 29 juni in Brussel Op 24 september in Brugge Meer informatie vindt u op de bijgevoegde antwoordkaart. [ Village - lente 2015 ] > 3
DOSSIER Voorbij het traditionele kinderdorp Jukka Kotkavuori, directeur SOS Kinderdorp in Tampere, Finland "De familiehuizen vormen samen geen apart dorp meer, maar zijn omringd door gewone gezinnen en gaan op in het geheel van de wijk." Het SOS Kinderdorp in Tampere, Finland, volledig geïntegreerd in de gemeenschap Een kinderdorp met een tiental familiehuizen, met telkens een SOS moeder die vijf à tien kinderen onder haar vleugels neemt. Zo is SOS Kinderdorpen meer dan 65 jaar geleden ontstaan. De gedachte om kwetsbare kinderen een warm gezin te geven, vormt vandaag nog steeds de basis van onze projecten. Maar de aard en omkadering van dat gezin evolueert mee met zijn tijd. Een samenleving in beweging Toen SOS Kinderdorpen in 1949 het eerste kinderdorp opende in Oostenrijk, betekende dat een grote vernieuwing in de zorg om weeskinderen. Vandaag geloven we nog steeds dat kinderen die niet bij hun oorspronkelijk gezin kunnen wonen, het best opgroeien binnen een familie. Maar de vorm van die familie kan variëren, afhankelijk van de specifieke noden van elk kind en het wettelijk kader van het land. Vooral in Europa, maar ook in bepaalde delen van Afrika, Azië en Zuid-Amerika, zien we dat een aantal kinderdorpen zich aanpassen aan hun omgeving. Die evolutie is het logische gevolg van een samenleving in beweging. Een mooi voorbeeld vinden we in Tampere, een stad in het zuiden van Finland. Daar opende in 2012 het zesde SOS Kinderdorp in het land. Jukka legt ons uit hoe en waarom dit kinderdorp verschilt van het traditionele kinderdorp. Een geïntegreerd kinderdorp Jukka: Waar de familiehuizen van een traditioneel kinderdorp gegroepeerd staan op eenzelfde terrein, hebben we ze nu verspreid in een 4 < [ Village - lente 2015 ]
Jukka Kotkavuori: directeur van het SOS Kinderdorp in Tampere en programma coördinator van West-Europa nieuwe wijk in Tampere. De familiehuizen vormen samen dus geen apart dorp meer, maar zijn omringd door gewone gezinnen en gaan op in het geheel van de wijk. Dat geeft het voordeel dat de SOS families meer voeling hebben met de gemeenschap waar ze deel van uitmaken. Dat kan gaan over hele kleine dingen, die de gezinnen de kans geven om een eigen sociaal netwerk op te bouwen. Carpoolen met kinderen uit de wijk, bijvoorbeeld, of aankloppen bij de buren als de suiker op is. Maar het biedt ook mogelijkheden om echt met die gemeenschap aan de slag te gaan. We organiseerden bijvoorbeeld een wijkfeest voor de kinderen uit de buurt. Zo leert de buurt ook dat SOS Kinderdorpen families binnen hun gemeenschap ondersteunt. Dat biedt perspectieven om ook preventief families te gaan ondersteunen. Door tijdig de juiste ondersteuning te bieden, kunnen we vaak erger voorkomen. waar ze samen met eventuele andere kinderen van het gezin normaal opgroeien. Dat wil niet zeggen dat we een deel van de identiteit van SOS de rug toekeren. Integendeel. Door terug te plooien op de structuur van het gezin, bevestigen we de basiswaarden van SOS Kinderdorpen: kleinschalige opvang in een (h)echt gezin. Samen met een eigen plek die opgaat in de gemeenschap, geeft dat de pleegouders de ruimte om als persoon en als ouder echt te zijn wie ze willen zijn. Meer ruimte om te zijn wie ze echt willen zijn Natuurlijk biedt SOS de pleegouders wel de nodige ondersteuning. Tijdens een intensieve opleiding leren ze hoe ze de kinderen best omkaderen, hoe ze een omgeving creëren die de fysieke, emotionele en intellectuele ontwikkeling ten goede komt. Twee sociaal werkers staan de pleegouders bij met pedagogisch advies en faciliteren de relaties met de biologische familie. En via de Finse overheid krijgen de SOS families ook de nodige financiële bijstand. Pleegzorg plus Net zoals in België bestaat er in Finland ook vanuit de Finse jeugdzorg een werking rond pleegouders. Waar ligt dan de toegevoegde waarde van SOS Kinderdorpen? Jukka: De Finse overheid betaalt 62% van dit project. Dat wil zeggen dat SOS bijna een derde van de kosten zelf financiert. Dat kunnen we alleen dankzij de middelen uit onze private fondsenwerving. Een groot deel van die middelen gaan naar de begeleiding van pleeggezinnen. Dat is iets wat andere organisaties die rond pleegzorg werken moeilijker kunnen bieden. Pleegzorg Plus, zeg maar. Ten tweede willen de meeste pleegouders maar één of twee kinderen opvangen. Waardoor broers en zussen vaak in verschillende pleeggezinnen worden opgevangen. Omdat broers en zussen in zo n situatie veel steun bij mekaar vinden, wil SOS dat absoluut vermijden. Vermijden dat broers en zussen in verschillende pleeggezinnen terechtkomen Naast SOS moeders ook pleegouders Het tweede grote verschil, aldus Jukka, is dat we naast SOS moeders ook werken met SOS pleegouders. Deze pleegouders nemen kwetsbare kinderen op in hun gezin, We bieden pleegouders dan ook bijkomende middelen om eventueel deeltijds te gaan werken. En we helpen eventueel bij het verbouwen van de woning. Zodat ze de financiële en fysieke ruimte hebben om ook drie of vier kinderen op te vangen. [ Village - lente 2015 ] > 5
DOSSIER In het geïntegreerde kinderdorp krijgen de SOS families meer autonomie. Dat zal de band tussen SOS moeders en kinderen nog versterken. Reïnnovatie in Hongarije Ook in Hongarije vinden we een mooi voorbeeld van een kinderdorp dat mee evolueert met zijn tijd. in het SOS Kinderdorp Battonya is een proces van 'reïnnovatie' aan de gang, een combinatie van de woorden renovatie en innovatie. Omdat het kinderdorp meer dan dertig jaar oud is, is het dringend toe aan renovatie. En door de veranderende maatschappij er om heen heeft het ook inhoudelijk nood aan innovatie. Een stad in economische bloei, met een geëngageerde overheid en sterk onderwijs. Een betere plek voor kinderen om op te groeien. Innoveren om meer families te bereiken Natuurlijk wil dat niet zeggen dat SOS het kinderdorp in Battonya aan zijn lot overlaat. Integendeel. Het oude kinderdorp wordt er gereïnnoveerd tot een SOS Familieversterkend programma, waarmee SOS meer kwetsbare families kan steunen. Net zoals in Finland, zal het nieuwe kinderdorp in Oroshàza verspreid zijn over de stad. De SOS families krijgen meer autonomie, waardoor de band tussen de SOS moeders en hun kinderen nog zal versterken. Tegelijkertijd kunnen zowel de moeders als de kinderen zo een sociaal netwerk opbouwen met de gemeenschap rondom hen. Ook in België Het Belgische SOS Kinderdorp Chantevent (Marche-en-Famenne) is vandaag nog steeds een traditioneel kinderdorp, met een SOS moeder aan het hoofd van ieder gezin. Maar de gebouwen dateren van in de jaren 60 en ook onze samenleving evolueert continu. Daarom bekijkt SOS Kinderdorpen ook in België of onze programma s nog voldoende aangepast zijn aan hun context. Familie Baiwir op bezoek in geïntegreerd kinderdorp Nelspruit (Zuid-Afrika) 50 km verderop: kleine afstand, wereld van verschil De familie Baiwir is op wereldreis en bezoekt onderweg zes SOS projecten. Hier zie je hun dochter Cloé met kinderen uit het SOS Kinderdorp Nelspruit. De afgelopen twintig jaar kende het Oost-Hongaarse stadje Battonya een pijnlijke economische terugslag. Door de onderkomen wegen en het slecht georganiseerde openbaar vervoer raakte het wat afgesloten van de rest van het land. En ook het onderwijs en andere publieke voorzieningen zijn er ondermaats. Omdat de infrastructuur van het kinderdorp eveneens dringend aan renovatie toe was, besloot SOS het kinderdorp te verplaatsen naar een stad 50 km verderop: Oroshàza. Laurence Baiwir: We bezochten nu al drie kinderdorpen. En elk kinderdorp is anders. Het kinderdorp in Nelspruit kan je niet echt onderscheiden als een apart dorp. Als je er voorbij loopt, zie je zelfs niet dat er een kinderdorp is. Het is perfect geïntegreerd in de wijk. De directeur van het kinderdorp vertelde dat de kinderen zo meer opgroeien als een deel van de gemeenschap. Ze leren de lokale gewoontes en spelen met kinderen uit de wijk. De SOS moeders zijn zelfstandiger en krijgen meer ruimte om hun gezin vorm te geven zoals ze dat echt willen. De kinderen die we er ontmoetten, koesteren zoveel dromen. Eéntje vertelde ons fier dat hij helikopterpiloot zal worden. Een andere droomt ervan op een dag dokter te zijn. Dat kan je enkel vanuit een sterke basis en met een flinke dosis zelfvertrouwen. En dat krijgen de kinderen hier. 6 < [ Village - lente 2015 ]
Gepaste zorg voor ieder kind Een gepaste zorg voor ieder kind. Daar streeft SOS Kinderdorpen naar. Daarom bouwt SOS een waaier aan opties uit voor de opvang en begeleiding van kwetsbare kinderen en hun gezin. Voor welke optie men ook kiest, cruciaal is dat het belang van het kind centraal staat in die keuze. Gezinnen samen houden Omdat de oorspronkelijke familie nog steeds de beste plaats is voor een kind om op te groeien, bekijken we altijd eerst of we het gezin kunnen versterken. Door ouders en kinderen intensief te begeleiden, werken we aan positieve verandering. Zodat het gezin toch samen verder kan. Is de veiligheid van de kinderen thuis tijdelijk niet gegarandeerd, dan is een opvang op korte termijn aan te raden. Dat kan zowel in een familiale opvang binnen de projecten van SOS Kinderdorpen als bijvoorbeeld bij een grootouder of een tante. Op lange termijn in een SOS familie Pas als kinderen op lange termijn niemand meer hebben om voor hen te zorgen, vangen we hen op in een SOS familie. Het belang van het kind staat centraal in elke keuze Want zo n uithuisplaatsing is een ingrijpende verandering, die je heel goed moet overwegen. Die SOS familie kan zowel in de traditionele vorm - met een SOS moeder en in een kinderdorp - als in een pleeggezin. Partner met lokale jeugdzorg Via gerichte onderzoeken en acties wil SOS samen met lokale overheden de legale omkadering van kwetsbare kinderen verbeteren. Zo willen we constant evolueren naar een betere zorg om kwetsbare kinderen en een structurele impact hebben op de samenlevingen waarin we actief zijn. Waaier aan hulpmogelijkheden voor kwetsbare kinderen Advocacy Familieversterkende programma s Tijdelijke opvang Langdurige opvang Structureel versterken van de jeugdzorg Via onderzoek en gerichte acties Samen met overheden Families versterken op economisch en pedagogisch vlak Zo vermijden dat gezinnen uiteenvallen en kinderen alleen komen te staan Opvang op korte termijn in eigen sociaal netwerk of familiale omgeving Intensieve begeleiding van zowel ouders als kinderen Met als doel gezinshereniging op korte termijn Langdurige alternatieve opvang Voor kinderen die niemand meer hebben om voor hen te zorgen In een SOS familie of pleeggezin [ Village - lente 2015 ] > 7
Projecten in de hele wereld SOS investeert in zuiver water voor tien scholen in ebolagebied Half februari gingen de meeste scholen in Monrovia (Liberia) terug open nadat ze zes maanden de deuren sloten door de ebolacrisis. Op dat moment stelde zich meteen een probleem dat tijdens, maar ook al voor, de epidemie grote gevolgen had: een gebrek aan zuiver water. Kona Goll, directeur van basisschool Managbokai: Tot nu toe moesten we de lessen altijd onderbreken om water te gaan halen in een beek verderop. Een kwartier stappen. Maar dat water is niet zuiver. Veel kinderen krijgen er diarrree van en worden ziek. SOS Kinderdorpen installeert nu een handpomp op de school, zodat we altijd zuiver water ter beschikking hebben. Een enorme verbetering. SOS zal op die manier tien scholen rond Monrovia aan zuiver water helpen. Circus als levensschool voor kinderen in Mexico Cirque du Soleil organiseerde het afgelopen jaar vijftig workshops Sociaal Circus in twee SOS Kinderdorpen in Mexico. Het gaat daarbij over veel meer dan jongleren, acrobatie en theater. De kinderen (en begeleiders) leren in groep werken, zodat ze elkaar beter leren kennen en sterke relaties opbouwen. Ze leren zich uit te drukken in een nieuwe taal en krijgen de kans om talenten te ontwikkelen. Dat versterkt hun zelfvertrouwen en het vertrouwen in anderen. Jaqueline Gonzàlez, instructrice bij het project: Zowat alle kinderen ontdekten tijdens de workshops dingen die ze nog niet van zichzelf en anderen wisten. Het moment waarop je merkt dat de kinderen plots een aantal zaken uit een ander perspectief gaan bekijken, daar doen we het voor. Dat is enorm verrijkend. Kinderparlement Kinshasa klaagt schending kinderrechten aan De kinderen van het SOS Familieversterkend programma legden met het kinderparlement een schrift neer met aanklachten tegen de schending van kinderrechten in Kinshasa. Dat deden ze op de Internationale Dag van het Afrikaanse Kind. De burgemeester van Kimbanseke (deelgemeente Kinshasa) en een afgevaardigde van het ministerie van Onderwijs namen het schrift in ontvangst tijdens de viering van deze speciale dag. Het schrift klaagt ondermeer aan dat onderwijs verre van gratis is in Kinshasa, wat nochtans het geval zou moeten zijn volgens het Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind. 8 < [ Village - lente 2015 ]
IN ACTIE Kim Gevaert, al acht jaar SOS meter van Pascal uit Bukavu (DR Congo) Nog voor Kim Gevaert ambassadrice werd van SOS Kinderdorpen, werd ze meter van Pascal uit het SOS Kinderdorp in Bukavu. Vandaag maakt Pascal deel uit van Kims gezin. Ze zag hem opgroeien van een kleuter tot de grote, slanke tiener die hij vandaag is. sommige kinderen hoorde, vond ik het heel mooi dat die toch hun plaatsje vinden in het kinderdorp. Je ziet dat ze er echt kind kunnen zijn. is in al die jaren niet veranderd: zijn glimlach. Die is op elke foto exact hetzelfde. "Via de foto's en brieven zie ik hoe Pascal stilaan een echte man wordt." Kim, een jaar nadat je meter werd, ging je je SOS kind al bezoeken in Bukavu. Hoe was dat? In 2008 ging ik met mijn man Djeke op bezoek bij zijn familie in Congo. De ideale gelegenheid om ook eens in het kinderdorp langs te gaan. Toen ik zag hoe goed Pascal daar werd opgevangen, was ik echt met verstomming geslagen. Ik kon zien hoe graag Pascal zijn SOS mama ziet. En vice versa. Je moet weten dat Bukavu al jarenlang kreunt onder extreem geweld. Veel kinderen in het kinderdorp zijn daar op één of andere manier slachtoffer van. Toen ik de verhalen van Voel je zelf een band met Pascal? Toen ik in Bukavu was, heb ik best wel wat tijd met hem doorgebracht. Ik had bijvoorbeeld een vliegtuigje van Lego mee, dat we samen in elkaar zetten. Dus ik ken hem wel een beetje en voel me verbonden met hem. Pascal maakt deel uit van ons gezin Het is ook een hele goede jongen. Hij doet het goed op school en is heel lief voor zijn SOS mama. Hij helpt haar veel in het huishouden. Aan de manier waarop hij met zijn SOS mama omging, en vice versa, zag ik dat die twee een speciale band hebben. Hij ziet haar gewoon heel graag. Hoe oud is Pascal ondertussen? In april wordt hij 15. Hij gaat nu naar de technische school van SOS in Bukavu. Zo n opleiding biedt de beste kansen op een job. Via de foto s en brieven die ik als SOS meter krijg, zie ik hoe hij stilaan een echte man wordt. Hij is nu een grote, slanke tiener. Maar één ding "Ik was met verstomming geslagen toen ik zag hoe goed Pascal het had in het kinderdorp" Kennen je kinderen hem ook? Er hangen een paar foto s van Pascal op in onze woonkamer. En ik vertel ook regelmatig over hem. Ergens maakt hij dus deel uit van ons gezin. Onze oudste, Vince, weet zeker wie hij is. Maar Romeo bijvoorbeeld (4 jaar), stond onlangs naar een foto van Pascal te kijken en riep kijk mama, Stromae. Die heeft het dus nog niet helemaal begrepen. Ook jij kan een kind als Pascal gelukkig maken. Word peter of meter en geef een kind dat er helemaal alleen voor stond opnieuw een mama, een thuis en een toekomst. Surf naar www.sos-kinderdorpen.be/peterschap. Of stuur de bijgevoegde kaart gratis terug. [ Village - lente 2015 ] > 9
in de kijker Twee nieuwe projecten beschermen 3.000 kwetsbare kinderen in Mali, Senegal en Syrië Marie, hoofd internationale projecten Religieuze scholen sensibiliseren, responsabiliseren en begeleiden naar een duurzaam inkomen. Zodat kinderen niet meer hoeven te bedelen. In Mali en Senegal startte SOS begin maart een project rond de reïntegratie van bedelkinderen. Een maand later ging een tweede project van start in Syrië: de opvang en hereniging van onbegeleide kinderen op de vlucht. Beiden projecten genieten het vertrouwen van de Europese Commissie. Kinderen die alleen en onbeschermd zwerven door een grootstad als Dakar of in een conflictgebied als Syrië. Het is een nachtmerrie voor iedere ouder. Ze staan bloot aan zoveel risico s: hongersnood, geweld, uitbuiting... Zo n kinderen zijn ook een gemakkelijke prooi van radicale groepen. Het is in die optiek dat de Europese Commissie een aantal doelgroepen identificeerde die een groot risico lopen om te radicaliseren. In Mali en Senegal gaat het om kinderen die via religieuze scholen op straat moeten bedelen. In Syrië gaat het eerder om kinderen die door de burgeroorlog wees werden of gescheiden raakten van hun familie. Marie, hoofd internationale projecten, vertelt ons precies hoe beide projecten deze kinderen gaan beschermen. Marie, hoe komt het dat zoveel kinderen in Mali en Senegal bij religieuze scholen terechtkomen? Heel wat families in die regio leven in diepe armoede en zorgen voor veel kinderen. Eigen kinderen, maar vaak ook die van een overleden broer of nicht. Als zo n familie de eindjes niet meer aan elkaar kan knopen, vertrouwen ze hun kinderen soms toe aan religieuze scholen. In de hoop hen zo een opleiding en een beter leven te kunnen bieden. Veel van deze scholen verrichten met weinig middelen goed werk. Maar soms leven de scholen zelf in diepe armoede en moeten de kinderen bijdragen aan het inkomen van de school. Meestal door op straat te bedelen. En hoe gaat SOS hen beschermen? In de eerste plaats gaan we een aantal religieuze scholen sensibiliseren én responsabiliseren, zodat de levensomstandigheden van de kinderen er structureel verbeteren. We begeleiden hen in de zoektocht naar een duurzaam inkomen, zodat ze niet meer afhankelijk zijn van bedelgeld. Én zodat ze kunnen voorzien in hun dagelijkse behoeften. In het verleden boekten we bij een gelijkaardig project in Kaolack (Senegal) al successen met cybercafés. 10 < [ Village - lente 2015 ]
daar beter af is. Daarom gaan we ook met die families aan de slag. Net zoals met de scholen, gaan we samen op zoek naar een duurzaam inkomen en werken we aan de levensomstandigheden van de kinderen, zodat zij kunnen opgroeien binnen een sterk gezin. Marie (2 de van rechts) en het team van het project in Senegal en Mali Daarnaast willen we ook bruggen bouwen tussen de religieuze scholen en het gewone onderwijs. Zodat de kinderen een bredere opleiding genieten. De Ndeye Daara zijn belangrijk bij het uitbouwen van een sociaal vangnet voor de kinderen. Hoe zit dat precies? We baseren ons inderdaad op krachten die lokaal aanwezig zijn om een ondersteuningsnetwerk op te bouwen. De Ndeye Daara zijn daar een mooi voorbeeld van. Dat zijn Senegalese vrouwen die op eigen initiatief straatkinderen onder hun hoede nemen. Dat soort initiatieven gaan we versterken en verder stimuleren. En wat met de oorspronkelijke familie van de kinderen? We proberen de kinderen inderdaad te herenigen met hun familie. De kinderen herenigen met hun oorspronkelijke familie Want dat is nog steeds de beste plaats voor een kind om op te groeien. Maar we doen dat alleen als het kind In welke zin is het project in Syrië verschillend? In Syrië is de situatie vandaag zo chaotisch. Veel kinderen raakten hun familie kwijt en hebben meteen nood aan opvang. Daarom gaan we in drie jaar 450 kinderen een veilige schuilplaats bieden. We zorgen dat ze kunnen eten, drinken en slapen en dat ze overdag naar school kunnen. 450 kinderen een veilige schuilplaats bieden Aan dit opvangcentrum is ook een kindvriendelijke ruimte gekoppeld, waar dagelijks 1000 kinderen terecht kunnen voor sport, spel en onderwijs. In die zin is het project in Syrië toch wat meer gericht op directe noden. Opvang van onbegeleide kinderen op de vlucht in Syrië Interventiezone: Tartous Doelgroep 450 kinderen en hun familie in het opvangcentrum 1000 kinderen in de kindvriendelijke ruimte Duur april 2015 maart 2018 Actie Geïntegreerde opvang op korte termijn Reïntegratie bij oorspronkelijke familie Versterken van oorspronkelijke familie Nog nodig in 2015: 17.699,50 euro Gesteund door de Europese Commissie, Departement Internationaal Vlaanderen en de Provincie Limburg Reïntegratie van bedelkinderen in Senegal en Mali Interventiezone: Douentza, Mopti, Tambacounda, Kaolack en Dakar Doelgroep: 1100 kinderen uit religieuze scholen en 400 straatkinderen Duur: maart 2015 februari 2018 Actie: Responsabiliseren en versterken van religieuze scholen Sociaal vangnet bouwen voor kwetsbare kinderen Herenigen met en versterken van familie Nog nodig in 2015: 157.500 euro Gesteund door de Europese Commissie [ Village - lente 2015 ] > 11
Salimata gaye Diagne, nationaal directrice van SOS Kinderdorpen Senegal, geeft haar kijk op het project in Senegal en Mali: Ahmad, terreinmedewerker van ons noodhulpprogramma in Syrië, vertelt: Voor de oorlog was ik leerkracht Engels. Ik gaf les aan de kinderen van het kinderdorp. Toen het conflict uitbrak, vernam ik dat het kinderdorp onbegeleide kinderen opving. Ik wilde echt een verschil maken in het leven van deze kwetsbare kinderen, daarom besloot ik aan de slag te gaan bij het SOS noodhulpprogramma. Hoe lang blijven de kinderen in dat opvangcentrum? We verwachten dat de meeste kinderen er drie maand tot een jaar zullen verblijven. Want het is natuurlijk de bedoeling hen zo snel mogelijk met hun familie te herenigen. De veerkracht en weerbaarheid van families versterken En net zoals in Mali en Senegal, werken we ook aan de veerkracht en weerbaarheid van die familie. Zodat de kinderen er veilig kunnen opgroeien. Salimata in volle vergadering In Dakar (Senegal) zijn er bijna 8.000 bedelkinderen. Je vindt hen vooral rond toeristische plekken. Meestal zijn het jongens waarvan sommigen niet ouder dan vijf zijn. Met de hoop op een betere toekomst sturen ouders uit arme gebieden van Senegal, Mali en Guinee-Bissau hun kinderen naar religieuze scholen. Daarom is het belangrijk dat we met de betrokken landen samenwerken om de reïntegratie van de kinderen in hun gezinnen mogelijk te maken. In Senegal startten we al een pilootproject samen met twee religieuze scholen om een alternatief te bieden aan bedelkinderen. De levensomstandigheden van de twintig betrokken kinderen gingen er enorm op vooruit. En ze volgen nu een opleiding informatica. Dat moedigt ons aan om op hetzelfde spoor verder te gaan." Ahmad aan het werk in het noodhulpprogramma Elke dag zie ik nu hoe onze bussen onbegeleide kinderen naar een veilige bestemming brengen. Ik heb ze omgedoopt tot de bussen van liefde, want ze geven ons hoop op een betere toekomst. Bij elk kind dat we opvangen of naar school laten gaan, ben ik trots dat we hen de oorlog even kunnen doen vergeten. Telkens ik voeding of medicijnen bij een noodlijdende familie kan afleveren, voel ik een golf van opluchting. Bij elk kind dat we opvangen of naar school laten gaan, ben ik trots dat we hen de oorlog even kunnen doen vergeten. Wat met kinderen die geen familie meer hebben? Er zijn inderdaad kinderen die door de oorlog al hun familie verloren. Voor hen zoeken we een oplossing op lange termijn. Dat gebeurt in nauwe samenspraak met de overheid. Eén optie zijn de kinderdorpen die SOS al meer dan dertig jaar in het land heeft. Maar er is ook een systeem van pleegzorg. In ieder geval zorgen we ervoor dat de kinderen goed terecht komen. Ook hier betrekt SOS de lokale gemeenschap bij het hele verhaal, toch? We werken in Syrië veel met lokale vrijwilligers. Mensen die de kinderen willen begeleiden, die voor hen willen koken, die leuke activiteiten voor hen organiseren. Dat bespaart ons heel wat kosten. Én zo stimuleren we de onderlinge solidariteit. Steun deze projecten met een gift via www.sos-kinderdorpen.be/geef/gift of een overschrijving op rekeningnummer BE17 3100 4034 5521. We hebben je steun hard nodig! 12 < [ Village - lente 2015 ]
partners Triodos Bank Voor haar jaarlijkse actie koos Triodos Bank om het SOS Familieversterkend programma in Kinshasa te ondersteunen. Deelnemen aan de actie was zeer eenvoudig: voor elke klant die tijdens de actie 1.000 euro spaarde, schonk Triodos tien euro aan SOS Kinderdorpen. Bedankt Triodos om SOS op een duurzame manier te ondersteunen. Bosta Op zondag 19 en maandag 20 januari organiseerde Bosta de 18 de editie van de Papershow, een vakbeurs voor papierwaren en kantoorartikelen. Voor het vierde jaar op rij staat die beurs in het teken van SOS. SOS zorgde voor de kinderanimatie, waar kinderen de cheque konden versieren. Samen met haar leden en een aantal exposanten zamelde Bosta 11.000 euro in voor het Simbahuis. Het bedrag werd op een kleurrijke cheque overhandigd. Bedankt Bosta en alle kinderen voor hun kunstwerk! Ello Mobile Sinds 2008 ondersteunt Ello Mobile het SOS Kinderdorp van Kinshasa. Haar klanten hoeven hiervoor niets te doen: bellen en sms en zoals ze altijd doen, is voldoende. Want Ello Mobile schenkt haar winst integraal aan goede doelen. Bedankt Ello Mobile en al haar klanten om reeds al die jaren bij te dragen aan de ondersteuning van onze projecten in Congo! Tupperware Tijdens hun 'Recordweken' verkocht Tupperware 9.500 doosjes waarvan een deel van de opbrengst naar SOS ging. De Tupperware-afdeling die de meeste doosjes verkocht, mocht een culinair atelier organiseren bij Kim Gevaert. In het gezelschap van haar familie en vrienden ontdekte onze ambassadrice dankzij Tupperware een origineel recept en de nieuwste ontwikkelingen binnen het gamma. Bedankt Tupperware en Kim! [ Village - lente 2015 ] > 13
Getuigenis Een mooie overwinning voor kwetsbare kinderen in Benin Fallon Bwatu, medewerkster communicatie bij SOS "Wilskracht heeft SOS Benin een wet laten stemmen die het leven van duizenden kinderen positief zal veranderen." Maman Solange stapte 3 jaar geleden in het familieversterkend programma van Abomey-Calavi. SOS medewerkster Fallon trok deze lente op reis naar het West-Afrikaanse Benin. Onderweg maakte ze even tijd om de projecten van SOS Kinderdorpen in dat land te ontdekken. Fallons verhaal neemt je mee door de realiteit van kwetsbare kinderen en families in Benin. "Mijn reis begint in de kuststad Cotonou, de grootste stad van het land. Wat me opvalt in het straatbeeld, is het groot aantal kinderen. Niet verwonderlijk, want bijna 50% van de bevolking is jonger dan veertien. De regering staat voor een echte uitdaging om de rechten van deze kinderen te beschermen in een land waar vidomègons tot de traditie behoren. Vidomègons zijn kinderen uit arme gezinnen die uit noodzaak intrekken bij familie in de stad. In de hoop dat ze het daar beter hebben en dat ze naar school kunnen. Maar te vaak worden deze kinderen ingeschakeld voor zware huishoudelijke taken en gaan ze niet naar school. Om die situatie duurzaam te verbeteren, lanceerde SOS Benin onlangs een geslaagde advocacy-campagne rond de rechten van het kind. In Benin bestaat wel al een wetgeving rond kinderrechten, maar kinderen die niet bij hun eigen gezin wonen, ook vidomègons dus, vallen daar buiten. Hun rechten worden op geen enkele manier door de wet beschermd. Hoog tijd voor een legaal kader dus. Overheid inspireren tot nieuwe kinderrechtenwet Salimane Issifou, nationaal directeur van SOS Kinderdorpen Benin, bundelde de eisen van verschillende kinderrechtenorganisaties in een kinderrechtencode. De code voorziet speciale aandacht voor de bescherming van vidomègons. Families die deze kinderen opvangen, zouden verplicht worden om de lokale overheden hierover te informeren. Zo krijgen lokale verenigingen de kans om hun gezinssituatie beter op te volgen. "SOS Benin lanceerde onlangs een geslaagde advocacy-campagne rond de rechten van het kind" Met de steun van verschillende parlementsleden kon SOS Benin de regering overtuigen om de code om te 14 < [ Village - lente 2015 ]
zetten tot een wetsvoorstel en deze te ondersteunen. Op 23 januari keurde het parlement de wet over de bescherming van kinderrechten goed. Er bestaan nu opvangcentra waar vidomègons en kinderen die slachtoffer zijn van mishandeling terecht kunnen. Samen met lokale overheden zoeken kinderrechtenorganisaties een geschikte lange termijn opvang voor deze kinderen. Na maanden van overleg met regeringsleden werden onze inspanningen beloond Via een microkrediet starten gezinnen een eigen zaak op. naaiatelier maakt ze kleren voor zowel kinderen als volwassenen. Dit zorgt voor een nieuwe bron van inkomsten, waarmee ze de schoolkosten van haar kinderen kan betalen. Ook is ze nu aangesloten bij de lokale mutualiteit. Zo heeft haar gezin nu toegang tot betaalbare medische zorgen. Een naam, een verhaal, een gezicht Het verhaal van maman Solange is een echt succesverhaal binnen het programma. Drie jaar geleden waren de vooruitzichten van het gezin heel somber. Nu staat ze opnieuw op haar eigen benen en begeleidt maman Solange de nieuwe gezinnen die in het programma stappen. Salimane vertelt dat het voor SOS Benin een echte overwinning was: Na maanden van overleg met regeringsleden werden onze inspanningen beloond. Met dit legaal kader kunnen we onze samenwerking met de gemeenschap verbeteren en kwetsbare kinderen beter opsporen. Door de capaciteiten van gezinnen te versterken, hopen we dat ze op lange termijn voor hun kinderen kunnen blijven zorgen. Een nieuw leven voor maman Solange De directeur nodigt me uit om het familieversterkend programma in Abomey-Calavi te bezoeken. De doelstelling van het programma is om kwetsbare families te helpen zelfstandig voor hun kinderen te zorgen. Na een korte rit komen we bij het gezin van maman Solange aan. Volgens de traditie in Benin verwelkomt de gastvrouw haar gasten met een glas water. Om de voorouders te herdenken, giet je eerst een druppel op de grond. Daarna neem je een slok en geef je het glas door aan de andere gasten. Het is op die manier dat maman Solange ons vriendelijk ontvangt in haar huis, dat omgetoverd is tot een naaiatelier. Maman Solange stapte drie jaar geleden in het programma. Ze had net haar man verloren en stond voor een grote uitdaging: de zorg om haar vier kinderen. Via een lokale vereniging kwam ze in contact met SOS Benin. Na een psychologische begeleiding, besloot ze om een eigen zaak op te starten. Via een microkrediet kon ze beroep doen op een startkapitaal om haar atelier te beginnen. In haar SOS medewerkster Fallon Bwatu (rechts) met Salimane Issifou, nationaal directeur van SOS Kinderdorpen Benin Mijn gesprekken met de SOS medewerkers en het verhaal van maman Solange hebben me diep geraakt. Onze buitenlandse projecten hebben nu een naam, een verhaal en een gezicht gekregen. Dankzij zijn wilskracht heeft SOS Benin een wet laten stemmen die het leven van duizenden kinderen positief zal veranderen. En maman Solange kan met trots een betere toekomst bieden aan haar gezin. Indrukwekkend!" Fallon Bwatu, SOS medewerkster Functie: medewerkster communicatie bij SOS Bij SOS sinds: juni 2014 Leeftijd: 28 jaar, geboren in 1987 Interesses: Afrikaanse literatuur en geschiedenis [ Village - lente 2015 ] > 15