Voorstel Vlaamse reglementering maximaal geluidsniveau muziek in een inrichting

Voorstel Vlaamse reglementering maximaal geluidsniveau muziek in een inrichting Afsluitend moment van het overleg over de ontwikkeling van een nieuwe wetgeving rond gehoorschade en muziek. Brussel, 19 januari 2011

Overzicht 1. Keuze van het instrument 2. Keuze van de basis voor technische uitwerking 3. Voorstel 4. Toepassingsgebied van het voorstel 5. Gedetailleerde uitwerking van het voorstel 6. Vervolgtraject

Keuze van instrument Bestudeerde opties - bestaande toestand - milieubeleidsovereenkomst (MBO) - aanpassing preventiedecreet - aanpassing KB 1977 - aanpassing VLAREM Keuze tussen wetgeving of geen wetgeving - wetgeving

Keuze van instrument Motivering keuze voor wetgeving - aangegeven op rondetafelconferentie 1 december 2009 - sector vraagt zelf om afdwingbare regels - wetgeving is beter te handhaven dan een akkoord - de sector is te groot en te divers om een MBO af te sluiten - geen verschil met MBO of andere vorm van onderling akkoord wat betreft extra lasten en plichten voor sector

Keuze van instrument Bestudeerde opties - bestaande toestand - milieubeleidsovereenkomst (MBO) - aanpassing preventiedecreet - aanpassing KB 1977 - aanpassing VLAREM

Keuze van instrument Bestudeerde opties - bestaande toestand - milieubeleidsovereenkomst (MBO) - aanpassing preventiedecreet - aanpassing KB 1977 - aanpassing VLAREM: hoofdstuk 5.32 Ontspanningsinrichtingen en schietstanden EN hoofdstuk 6.7 Niet-ingedeelde muziekactiviteiten

Keuze van instrument Motivering keuze voor VLAREM - preventiedecreet heeft geen link met geluid - handhaving kan gebeuren door gemeenten en politiezones (staan nu ook al in voor de handhaving met betrekking tot geluid) - alle regelgeving met betrekking tot milieuhygiëne gecentraliseerd in VLAREM - invoegen in de bestaande hoofdstukken - voorwaarden voor ingedeelde en niet-ingedeelde inrichtingen zijn gelijk, op enkele verschillen na

Overzicht 1. Keuze van het instrument 2. Keuze basis voor technische uitwerking 3. Voorstel 4. Toepassingsgebied van het voorstel 5. Gedetailleerde uitwerking van het voorstel 6. Vervolgtraject

Keuze technische uitwerking Bestudeerde opties 1. enkel een maximum geluidsniveau, geen flankerende maatregelen 2. één maximum geluidsniveau voor alle inrichtingen en flankerende maatregelen 3. getrapt maximum geluidsniveau en flankerende maatregelen 4. geen maximum geluidsniveau, enkel flankerende maatregelen

Keuze technische uitwerking 1. Enkel een maximum geluidsniveau, geen flankerende maatregelen: - gebaseerd op arbeidswetgeving - maximum geluidsniveau beneden 90 db(a) L Aeq 2. Eén maximum geluidsniveau voor alle inrichtingen en flankerende maatregelen: - gebaseerd op buitenlandse wetgevingen - 1 norm voor alle inrichtingen - flankerende maatregelen ter compensatie van het hoger geluidsniveau

Keuze technische uitwerking 3. Getrapt maximum geluidsniveau en flankerende maatregelen: - gebaseerd op buitenlandse wetgevingen - 3 verschillende geluidsniveaus - flankerende maatregelen ter compensatie van het hoger geluidsniveau 4. Geen maximum geluidsniveau, enkel flankerende maatregelen: - flankerende maatregelen ter compensatie van het hoger geluidsniveau

Keuze technische uitwerking Bestudeerde opties 1. Enkel een maximum geluidsniveau, geen flankerende maatregelen 2. Eén maximum geluidsniveau voor alle inrichtingen en flankerende maatregelen Getrapt maximum geluidsniveau en flankerende maatregelen 4. Geen maximum geluidsniveau, enkel flankerende maatregelen

Keuze technische uitwerking Motivering keuze voor getrapt maximum geluidsniveau en flankerende maatregelen - een wetgeving zonder maximaal geluidsniveau zal weinig verandering brengen in de huidige situatie - niet elke muziekactiviteit heeft een even hoog geluidsniveau nodig - maximale geluidsniveaus beneden 90 db(a) LAeq zijn voor een aantal muziekactiviteiten te laag - eenzelfde norm voor alle activiteiten betekent dat alle activiteiten, zowel groot als klein, aan dezelfde voorwaarden moeten voldoen. Dat is in het nadeel van de kleinere activiteiten.

Voorstel Getrapt systeem met 3 categorieën voor het maximum geluidsniveau en een aantal bijkomende flankerende maatregelen om de kans op gehoorschade maximaal te verkleinen en controle mogelijk te maken. Van toepassing op elektronisch versterkte muziek in de inrichting.

Voorstel categorie 1 Maximaal geluidsniveau tot en met 90 db(a) L Aeq,15min en L Ceq,15min 105 db(c) Flankerende maatregelen: - de norm moet op elke voor het publiek toegankelijke plaats gerespecteerd worden; - verplichte categorie voor activiteiten die in hoofdzaak bedoeld zijn voor kinderen jonger dan 16 jaar; - ENKEL VOOR INGEDEELDE INRICHTINGEN: - continu meten en registreren van het L Aeq,15min ; - opmaak grondplan met aanduiding van luidsprekers en meetpunt.

Voorstel categorie 2 Maximaal geluidsniveau tussen 90 en 95 db(a) L Aeq,15min en L Ceq,15min 110 db(c) Flankerende maatregelen: - de norm moet op elke voor het publiek toegankelijke plaats gerespecteerd worden; - informeren van het publiek over de gevolgen van gehoorschade; - verplicht om oordopjes aan te bieden aan het publiek (mag tegen beperkte vergoeding); - continu meten en registreren van het L Aeq,15min ; - opmaak grondplan met aanduiding van luidsprekers en meetpunt; - duidelijke visuele indicatie van geluidsniveau voor verantwoordelijke muziek.

Voorstel categorie 3 Maximaal geluidsniveau tussen 95 en 100 db(a) L Aeq,15min en L Ceq,15min 115 db(c) Flankerende maatregelen: - de norm moet op elke voor het publiek toegankelijke plaats gerespecteerd worden; - informeren van het publiek over de gevolgen van gehoorschade; - verplicht om oordopjes gratis aan te bieden aan het publiek; - continu meten en registreren van het L Aeq,15min en L Ceq,15min ; - duidelijke visuele indicatie van geluidsniveau voor verantwoordelijke muziek en publiek; - opmaak grondplan en geluidsplan.

Toepassingsgebied van het voorstel VLAREM hoofdstuk 5.32 Ontspanningsinrichtingen en schietstanden ingedeelde inrichtingen: - aanvraag milieuvergunning (klasse 1 en 2); - melding (klasse 3). hoofdstuk 6.7 Niet-ingedeelde muziekactiviteiten Zelfde voorwaarden voor ingedeelde en niet-ingedeelde inrichtingen tenzij uitdrukkelijk anders vermeld.

Toepassingsgebied van het voorstel Van toepassing op volgende activiteiten in Vlaanderen: Ingedeelde inrichtingen Feestzalen en lokalen met dansvloer > 100 m² dddddd Concertzalen Schouwspelzalen (CC, ) NIEUW: Feestzalen en lokalen < 100 m² (onder bepaalde voorwaarden) Niet-ingedeelde inrichtingen Feestzalen en lokalen met dansvloer > 100 m², occasioneel gebruik Lokale feestelijkheden en evenementen, fuiven Muziekfestivals

Toepassingsgebied van het voorstel Feestzalen en lokalen < 100 m² HUIDIG: KB 1977 is geldig, dus 90 db(a) in de inrichting. Dit is een maximum geluidsniveau gemeten met de trage dynamische karakteristiek en te vergelijken met L Amax,slow. PROBLEEM: andere beoordeling voor bijvoorbeeld danscafé van 95 m² en 105 m². OPLOSSING: Mogelijkheid om vergunning klasse 2 aan te vragen om hogere geluidsniveaus te kunnen spelen. Alle voorwaarden verbonden aan een vergunning klasse 2 gelden.

Toepassingsgebied van het voorstel Andere activiteiten BIJVOORBEELD: muziek in (gewone) cafés, restaurants, bioscopen, fitnessruimten, tijdens sportmanifestaties NORM: de voorwaarden uit het KB van 24 februari 1977 blijven gelden. Dit betekent dat het maximale geluidsniveau in deze inrichtingen 90 db(a) mag zijn. Dit is een maximum geluidsniveau gemeten met de trage dynamische karakteristiek, te vergelijken met L Amax,slow (komt ongeveer overeen met 83 db(a) L Aeq ). Deze voorwaarden zijn van toepassing op elektronisch versterkte muziek.

Toepassingsgebied van het voorstel Correlatie met hinder - nieuwe reglementering is van toepassing in de inrichting; - de normen met betrekking tot hinder blijven gelden; - verstrenging van normen in de inrichting blijft mogelijk indien noodzakelijk voor de lokale situatie met betrekking tot hinder voor de omgeving.

Overzicht 1. Keuze van het instrument 2. Keuze van de basis voor technische uitwerking 3. Voorstel 4. Toepassingsgebied van het voorstel 5. Gedetailleerde uitwerking voorstel 6. Vervolgtraject

Overwogen opties in de RIA Maximaal geluidsniveau - keuze voor de combinatie L Aeq en L Ceq ; - beoordelingstijd; - definities; - selectie van de maximale geluidsniveaus. Flankerende maatregelen - informeren van het publiek over de gevolgen van gehoorschade; - norm geldig op elke plaats toegankelijk voor het publiek; - persoonlijke gehoorbescherming; - continu registreren van het geluidsniveau;

Overwogen opties in de RIA Flankerende maatregelen - opmaak grondplan; - opmaak geluidsplan; - visuele indicatie geluidsniveau; - definitie op basis van aard muziek; - rustige ruimte / chill-out room.

Uitwerking voorstel max geluidsniveau Maximaal geluidsniveau Keuze voor de combinatie L Aeq en L Ceq - lagere frequenties (bastonen) worden hierdoor mee in kaart gebracht; - piekniveau uit de arbeidswetgeving ligt te hoog; - op voorstel van werkgroep: combinatie van L Aeq en L Ceq en verschil tussen beiden is maximaal 15 db; - geen van beide normen mag overschreden worden. Beoordelingstijd - voor handhaving zo kort mogelijk; - voor livemuziek lang genoeg om dynamiek in optreden te kunnen opvangen; - op voorstel van werkgroep: 15 minuten.

Uitwerking voorstel max geluidsniveau Definities L Aeq,T : gemiddeld A-gewogen geluidsdrukniveau, gemeten over een periode T L Ceq,T : gemiddeld C-gewogen geluidsdrukniveau, gemeten over een periode T L Amax,slow : maximaal A-gewogen geluidsniveau, gemeten met een trage reactie van de meter (1 sec) op de reële fluctuaties van het geluidsdrukniveau Verschil tussen L Aeq,T en L Amax,slow : - wordt bepaald door de dynamiek in de muziek; - is 7 db (gemiddelde voor meeste muziekstijlen).

Uitwerking voorstel max geluidsniveau Bepaling van het maximaal geluidsniveau Categorie 1 - AUDIOLOGEN: 90 db(a) L Aeq,15min gedurende 4 uur per week kan een aanvaardbaar voorstel zijn; - verplicht voor activiteiten bedoeld voor kinderen (kunnen geen oordopjes dragen). tot 90 db(a) L Aeq,15min en L Ceq,15min 105 db(c) Categorie 2 - OVERLEG: 95 db(a) L Aeq,15min meestal voldoende voor dansvloer. van 90 tot 95 db(a) L Aeq,15min en L Ceq,15min 110 db(c)

Uitwerking voorstel max geluidsniveau Categorie 3 - grote evenementen: publiek alleen boven 90 db(a) L Aeq,15min - meeste buitenlandse wetgevingen: rond 100 db(a) L Aeq ; - charter Federatie Muziekfestivals: 103 db(a) L Aeq ; - klachten gehoorschade; - norm moet haalbaar zijn mits dragen voldoende dempende persoonlijke gehoorbescherming. van 95 tot 100 db(a) L Aeq,15min en L Ceq,15min 115 db(c)

Uitwerking voorstel maatregelen Flankerende maatregelen Informeren van het publiek over de gevolgen van gehoorschade - gezien norm niet laag genoeg kan zijn, worden inspanningen gevraagd van bezoekers; - voldoende informeren is dan nodig. - standaardtekst op te hangen minstens aan de ingang van de inrichting (voor categorie 2 en 3): In deze inrichting wordt u blootgesteld aan een geluidsniveau L Aeq,15min van maximaal db(a). Bij langdurige blootstelling aan hoge geluidsniveaus is er kans op gehoorschade. Het is aanbevolen om persoonlijke gehoorbescherming te dragen.

Uitwerking voorstel maatregelen Norm geldig op elke plaats toegankelijk voor het publiek - vaak hogere geluidsniveaus vlak bij de luidsprekers; - geluidsniveau geldig op elke plaats toegankelijk voor het publiek. - verplichting voor alle inrichtingen ongeacht het geluidsniveau (categorie 1, 2 en 3): Er moet voldoende afstand zijn tussen het publiek en de luidsprekers zodat op alle voor het publiek toegankelijke plaatsen in de inrichting het maximale geluidsniveau gerespecteerd wordt. Er wordt geen minimumafstand voor de publieksvrije zone opgelegd.

Uitwerking voorstel maatregelen Gebruik persoonlijke gehoorbescherming - geluidsniveau te hoog om voldoende bescherming tegen gehoorschade te bieden; - moeilijk om specificaties wat betreft demping op te leggen - veel verschillen tussen oordopjes o.a. wat betreft dempend vermogen; - vaak getest onder laboratoriumcondities gebruikscondities. - ter beschikking stellen van gehoorbescherming voor éénmalig gebruik, geen specificatie wat betreft demping: - categorie 1: niet verplicht - categorie 2: verplicht, mag tegen kleine vergoeding - categorie 3: verplicht, moet gratis

Uitwerking voorstel maatregelen Continu registreren van het geluidsniveau - betaalbare systemen op de markt om het geluidsniveau te registreren (zowel toestellen als softwarepakketten); - biedt mogelijkheid om op te volgen zowel voor organisator of uitbater, verantwoordelijke voor muziek als handhaver; - kan gecombineerd worden met limiter indien nodig (NIET verplicht in deze wetgeving). - verplicht registreren van het geluidsniveau: categorie 1: L Aeq,15min enkel voor ingedeelde inrichtingen categorie 2: L Aeq,15min voor alle inrichtingen categorie 3: L Aeq,15min en L Ceq,15min voor alle inrichtingen

Uitwerking voorstel maatregelen Eisen registratietoestel - moet voldoen aan de eisen gesteld voor klasse II - instrumenten volgens de IEC-normen; - registreren van L Aeq,15min voor categorie 1 en 2; - registreren van L Aeq,15min en L Ceq,15min voor categorie 3; - het toestel is voorzien van een meetmicrofoon; - niet manipuleerbaar door derden; - enkel bevoegde personen kunnen de instellingen wijzigen; - gegevens moeten tot 1 maand na activiteit bewaard worden; - moet op de voor onderhoud voorziene tijdstippen gecontroleerd worden door installateur; - om de 24 maanden gecontroleerd door een erkend milieudeskundige in de discipline geluid en trillingen.

Uitwerking voorstel maatregelen Continue registratie handhaving Niet-ingedeelde inrichtingen categorie 1: - continue registratie is niet verplicht; - in wetgeving wordt mogelijkheid gelaten om deze inrichtingen nog te controleren aan de hand van 97 db(a) L Amax,slow. Niet-ingedeelde inrichtingen categorie 2 en 3 en alle ingedeelde inrichtingen: - continue registratie is verplicht; - controle op al dan niet uitvoeren van registratie; - controlemeting toezichthouder: - L Aeq,15min ; - doorslaggevend bij verschil in resultaten.

Uitwerking voorstel maatregelen Eisen meetpunt - de meetplaats bevindt zich in een zone waar het publiek direct is blootgesteld aan de geluidsniveaus; - de meetplaats bevindt zich in een zone die toegankelijk is voor het publiek en op minstens 0,5 meter van gelijk welke geluidsbron; - op ten hoogste 3 meter boven de dansvloer, centraal tussen luidsprekers, tenzij anders opgelegd in milieuvergunning; - bij afwijking hiervan dient een correctiefactor tussen meetplaats en plaats hoogste blootstelling te worden vastgesteld. Hiermee kan het verschil in geluidsdrukniveau tussen de meetplaats en de beoordelingsplaats vastgesteld worden.

Uitwerking voorstel maatregelen Opmaak van een grondplan - doel: informatie keuze meetplaats; - bevat op schaal minstens: - de volledige voor het publiek toegankelijke ruimte; - de locatie van de luidsprekers; - de meetplaats met indicatie van meethoogte; - de plaats waar het geluidsniveau wordt geregeld. - verplicht voor alle inrichtingen die het geluidsniveau moeten registreren: categorie 1: de ingedeelde inrichtingen categorie 2: alle inrichtingen

Uitwerking voorstel maatregelen Opmaak van een grondplan luidspreker meetmicrofoon dansvloer bar sanitaire ruimte FOH - 1 cm = 1 m inkom

Uitwerking voorstel maatregelen Opmaak van een grondplan inkom sanitair podium zaal F O H luidspreker meetmicrofoon 1cm = 1m

Uitwerking voorstel maatregelen Eisen grondplan (categorie 1 en 2) Ingedeelde inrichtingen met vaste geluidsinstallatie: - grondplan wordt gevoegd bij aanvraag van de milieuvergunning (klasse 2) of bij melding (klasse 3); - controle door erkend deskundige in de discipline geluid en trillingen: - bij aanvraag; - om de 24 maanden; - bij verandering van geluidsinstallatie. - niet verplicht voor kleinere geluidsinstallaties die niet voor muziekactiviteiten worden gebruikt (bv kleine installatie in polyvalente zaal).

Uitwerking voorstel maatregelen Eisen grondplan (categorie 1 en 2) Ingedeelde inrichtingen met wisselende geluidsinstallatie: - grondplan dient ter beschikking van de toezichthouder gesteld te worden - ten laatste op de dag van de activiteit zelf; - tot 1 maand na de activiteit. Niet- ingedeelde inrichtingen: - grondplan dient ingediend te worden bij aanvraag van de activiteit.

Uitwerking voorstel maatregelen Opmaak van een geluidsplan met grondplan - doel: een oordeelkundige plaatsing van het geluidssysteem; - bevat op schaal minstens: - optimale opstelling en keuze luidsprekers; - minstens 4 beoordelingspunten waarvan het geluidsniveau gekend is; - de meetplaats met indicatie van meethoogte; - de correctiefactor die dient toegepast te worden; - de plaats waar het geluidsniveau wordt geregeld; - een grondplan van de volledige voor het publiek toegankelijke ruimte. - Verplicht voor alle inrichtingen in categorie 3

Uitwerking voorstel maatregelen Opmaak van een geluidsplan met grondplan Bron: www.catt.se

Uitwerking voorstel maatregelen Eisen geluidsplan met grondplan (categorie 3) Ingedeelde inrichtingen met vaste geluidsinstallatie: - geluidsplan wordt gevoegd bij aanvraag van de milieuvergunning (klasse 2) of bij melding (klasse 3); - controle door erkend deskundige in de discipline geluid en trillingen: - bij aanvraag; - om de 24 maanden; - bij verandering van geluidsinstallatie. - niet verplicht voor kleinere geluidsinstallaties die niet voor muziekactiviteiten worden gebruikt (bv kleine installatie in polyvalente zaal).

Uitwerking voorstel maatregelen Eisen geluidsplan met grondplan (categorie 3) Ingedeelde inrichtingen met wisselende geluidsinstallatie: - geluidsplan dient ter beschikking van de toezichthouder gesteld te worden - ten laatste op de dag van de activiteit zelf; - tot 1 maand na de activiteit. Niet- ingedeelde inrichtingen: - geluidsplan dient ingediend te worden bij aanvraag van de activiteit.

Uitwerking voorstel maatregelen Visuele indicatie van het geluidsniveau - verantwoordelijke muziek heeft nood aan informatie over het geluidsniveau; - extern beeldscherm; - geeft L eq weer op meest blootgestelde plaats. - Duidelijk zichtbare visuele indicatie van het geluidsniveau op extern beeldscherm: categorie 1: niet verplicht categorie 2: zichtbaar voor verantwoordelijke muziek: L Aeq,15min categorie 3: zichtbaar voor verantwoordelijke voor muziek: L Aeq,15min en L Ceq,15min zichtbaar voor publiek: L Aeq,15min

Uitwerking voorstel maatregelen Visuele indicatie van het geluidsniveau Bron: www.dateq.nl Bron: www.wavecapture.com

Uitwerking voorstel maatregelen Definitie op basis van de aard van de muziek - definitie livemuziek: - moeilijk te definiëren - moeilijk te handhaven - alternatieve definitie: Een muziekactiviteit waarop elektronisch versterkte muziek geproduceerd wordt en waar na een periode van maximum 3 uur een minimum pauzeperiode van 0,5 uur wordt ingelast waarbij het geluidsniveau van de elektronisch versterkte muziek op de dansvloer 85 db(a) L Aeq,15min niet overschrijdt. Wordt niet weerhouden.

Uitwerking voorstel maatregelen Rustige ruimte / chill-out room - gezien de hoge geluidsbelasting tijdens een muziekactiviteit is de winst minimaal bij kort verblijf in een rustige ruimte - reeds aanwezig in aantal inrichtingen bv discotheek - infrastructuur laat niet altijd toe om dit in te richten - Voor alle inrichtingen ongeacht de categorie: Inrichten van rustige ruimte is niet verplicht. Indien de plaats voorhanden is, wordt het wel aanbevolen.

Uitwerking van het voorstel Handhaving Nieuwe reglementering zal gehandhaafd worden volgens het Milieuhandhavingsdecreet: - overtredingen kunnen zowel strafrechtelijk als administratief vervolgd worden; - milieu-inbreuk: niet nakomen van administratieve verplichtingen zoals het registreren van het geluidsniveau of de opmaak van het grondplan; - milieumisdrijf: niet nakomen van niet-administratieve verplichtingen zoals het overschrijden van het maximale geluidsniveau.

Samenvatting voorstel categorie 1 Maximaal geluidsniveau tot en met 90 db(a) L Aeq,15min en L Ceq,15min 105 db(c) Bijkomende voorwaarden: - de norm moet op elke voor het publiek toegankelijke plaats gerespecteerd worden; - verplichte categorie voor activiteiten die in hoofdzaak bedoeld zijn voor kinderen jonger dan 16 jaar; - ENKEL VOOR INGEDEELDE INRICHTINGEN: - continu meten en registreren van het L Aeq,15min ; - opmaak grondplan met aanduiding van luidsprekers en meetpunt.

Samenvatting voorstel categorie 2 Maximaal geluidsniveau tussen 90 en 95 db(a) L Aeq,15min en L Ceq,15min 110 db(c) Bijkomende voorwaarden: - de norm moet op elke voor het publiek toegankelijke plaats gerespecteerd worden; - informeren van het publiek over de gevolgen van gehoorschade; - verplicht om oordopjes aan te bieden aan het publiek (mag tegen beperkte vergoeding); - continu meten en registreren van het L Aeq,15min ; - opmaak grondplan met aanduiding van luidsprekers en meetpunt; - duidelijke visuele indicatie van geluidsniveau voor verantwoordelijke muziek.

Samenvatting voorstel categorie 3 Maximaal geluidsniveau tussen 95 en 100 db(a) L Aeq,15min en L Ceq,15min 115 db(c) Bijkomende voorwaarden: - de norm moet op elke voor het publiek toegankelijke plaats gerespecteerd worden; - informeren van het publiek over de gevolgen van gehoorschade; - verplicht om oordopjes gratis aan te bieden aan het publiek; - continu meten en registreren van het L Aeq,15min en L Ceq,15min ; - duidelijke visuele indicatie van geluidsniveau voor verantwoordelijke muziek en publiek; - opmaak grondplan en geluidsplan.

Vervolgtraject Vandaag zo dadelijk tijd om vragen te noteren; vragen worden na de pauze gegroepeerd besproken. Tot 11 februari 2011 schriftelijke reacties te versturen naar: Departement LNE Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid Koning Albert II-laan 20 bus 8 1000 Brussel milieuhinder@vlaanderen.be

Vervolgtraject Voor verdere info: www.milieuhinder.be