De voor- en nadelen van distributie, franchise en agentuur John van Schendel Advocaat Kristina Adam Advocaat 11 oktober 2016 2
Stellingen Van een agent kan ik sneller afscheid nemen dan van een distributeur. Franchise is veel te ingewikkeld, dat is alleen voor de grote spelers. 3
Programma Deel voor de pauze: algemene introductie van de verschillen vormen en de voor- en nadelen van de verschillende vormen Pauze 15:45 16:15 uur Deel na de pauze: mededingingsrecht, opzeggen duurovereenkomsten, franchisecode, goodwill vergoeding, internationaal en consumenten Einde rond 17:00 uur 4
Verschillende vormen agent Leverancier distributeur klant Franchisegever franchisenemer klant 5
Agentuur: bemiddeling bij de totstandkoming van overeenkomsten tussen principaal en klant. Relatie tussen principaal en agent is wettelijk geregeld ter bescherming van agent. Distributie: wederverkoop. Distributeur koopt van principaal en verkoopt aan klant. Relatie tussen principaal en distributeur kent geen specifieke wettelijke regeling, behoudens koop. 6
Franchise: formule (handboek). Vaak distributie (koop), soms agentuur (bemiddeling), plus andere huur, gebruik IE-rechten, (ver)bruikleen etc. Afhankelijk van soorten overeenkomsten is relatie tussen franchisegever en franchisenemer deels wettelijk geregeld. Plus gedragscode. 7
Belangrijke verschillen: Tussen agent en klant komt meestal geen overeenkomst tot stand Tussen distributeur en klant komt (koop)overeenkomst tot stand Bij franchise kan beide 8
Voordelen van agentuur + Leverancier kan zelf besluiten of en welke overeenkomsten hij aangaat + Leverancier kan zelf verkoopcondities bepalen, bijv. de prijs + Geen kosten voor leverancier als de agent niet werkt of bij slechte marktsituatie 9
Voordelen van agentuur + Vrijheid (tijdbesteding, werkplek etc.) + Opleiding door leverancier + Meerdere agenturen mogelijk + Overeenkomst is altijd opzegbaar 10
Nadelen van agentuur Wettelijke opzegtermijnen Schadeplichtigheid bij onregelmatige opzegging Risico werknemer Gevaar van buitenlands recht 11
Voor- en nadeel Na einde overeenkomst = goodwillvergoeding Wettelijke opzegtermijnen, altijd opzegbaar Exclusiviteit Veel dwingend recht Beperkt non-concurrentiebedig 12
Voordelen distributie + Veel contractuele vrijheid + Leverancier kan verkoopcondities bepalen + Leverancier heeft niets te maken met overeenkomst distributeur-koper + Geen goodwill 13
Voordelen distributie + Omzet door after sales service + Distributeur houdt voorraad aan + Altijd opzegbaar, tenzij 14
Nadelen distributie Prijsbepaling (mededinging) Verkoop aan concurrenten Non-concurrentieverbod/marktverdeling (mededinging) Hoge investeringen, maar geen goodwill Beknelde tussenschakel 15
16 Franchise
Voor- en nadelen franchise: + naamsbekendheid + geen eigen netwerk nodig + bekend concept + inschatten investeringen + bereidheid investeringen + kleinere investeringen + minder risico franchisegever + franchisenemer zelfstandig ondernemer 17
- franchisenemer (te) zelfstandig ondernemer - formule kan strak keurslijf zijn - weinig vrijheid in assortiment of inkoop - hoge kosten franchisenemer/instapfee - niet eenvoudig uitstappen - sommigen franchisenemers zijn geen echte ondernemers - schulden aan franchisegever - gemengde overeenkomsten of meerdere overeenkomsten - ontbinding via de rechter (nader toegelicht) 18
19
Mededingingsrechtelijke aspecten van samenwerking tussen leverancier en afnemer Het concurrentiebeding Gedurende de overeenkomst Ná de overeenkomst Exclusiviteit Actieve verkoop Passieve verkoop en internet Verticale prijsbinding (vaststellen koopprijs) Vaste prijzen en minimumprijzen 20 Adviesprijzen en maximumprijzen
Beëindiging duurovereenkomsten Opzegging of ontbinding? Agentuur contractueel en wettelijk geregeld Franchise contractueel en deels wettelijk geregeld 21
Distributie kader volgt uit jurisprudentie Niet opzegbaar? Redelijkheid & billijkheid en alle omstandigheden van het geval Zwaarwegende grond, opzegtermijn, aanbod schadevergoeding 22
Gronden: Niet behalen targets? Betalingsachterstanden? Opzegging tegen overeengekomen opzegtermijn? Soms toch niet opzegbaar of langere termijn 23
Franchisecode Gedragsregels voor franchisegevers en franchisenemers bij het aangaan, uitvoeren en ontbinden van een franchiseovereenkomst Uitgangspunt is Europese Erecode Franchise Niet afdwingbaar Gebruikshandleiding 24
Franchisecode - Definities - Algemene principes en verplichtingen - Werving, publiciteit en wederzijdse informatievoorziening/plicht en voorovereenkomsten - Specifieke verplichtingen met betrekking tot de franchiseovereenkomst - Principes inzake geschillenbeslechting 25
Goodwillvergoeding Als de handelsagent nieuwe klanten heeft aangebracht of heeft de overeenkomsten met bestaande klanten aanmerkelijk heeft uitgebreid; én Als de overeenkomsten met deze klanten de principaal ook na beëindiging van de agentuurovereenkomst nog aanzienlijke voordelen opleveren. 26
Goodwillvergoeding Geen vergoeding: Opzegging door leverancier wegens contractbreuk agent Opzegging door agent: tenzij toerekenbaar aan leverancier tenzij gerechtvaardigd (ziekte etc.) waarbij agent klanten aan derde overdraagt Dringende reden 27
Goodwillvergoeding Maximaal de provisie van één jaar berekend naar het gemiddelde van de laatste 5 jaar Kortere duur: maximaal het gemiddelde van de gehele duur van de overeenkomst Billijke vergoeding Berekening in drie fases 28
Berekening goodwill Eerste fase: voordeel dat leverancier heeft Correctie naar diverse punten (bijv. duur van de overeenkomst) 29
Berekening goodwill Tweede fase: Correctie naar billijkheid 30
Berekening goodwill Derde fase: Wettelijke maximum overschreden? 31
Internationale gevallen Als agent/distributeur in ander land is gevestigd = gevaar van dwingend recht Rechtskeuze geldig? Welke rechter is bevoegd? Wat als een rechtskeuze ontbreekt? Oninbaarheid van vorderingen 32
Consumentenbescherming Productaansprakelijkheid Beknelde tussenschakel 33
HARTELIJK DANK VOOR UW AANDACHT EN GRAAG TOT ZIENS! Wilt u de hand-outs van deze presentatie downloaden vanaf onze site, laat dan uw visitekaartje/e-mail adres achter 34
CONTACT Kristina Adam Advocaat Contracten-, proces- & aansprakelijkheidsrecht T 053-480 42 69 M 06-135 555 46 E kristina.adam@kienhuishoving.nl www.kienhuishoving.nl Pantheon 25 Postbus 109 7500 AC Enschede T +31(0)53 480 42 00 F +31(0)53 480 42 99 35
CONTACT John van Schendel Advocaat Contracten-, proces- & aansprakelijkheidsrecht T 053-480 43 53 M 06-831 631 64 E john.vanschendel@kienhuishoving.nl www.kienhuishoving.nl Pantheon 25 Postbus 109 7500 AC Enschede T +31(0)53 480 42 00 F +31(0)53 480 42 99 36