Depressie
Introductie Iedereen is wel eens somber of heeft een dipje. Dat hoort bij het leven. Mensen die lijden aan een depressie zijn echter voor langere tijd somber. Ze hebben geen interesse in de mensen om hen heen. De somberheid is ook anders dan bijvoorbeeld verdriet. Het is voor veel mensen een doods gevoel: 'Alsof ik een steen ben. Niets interesseert me meer, zelfs mijn kinderen niet'. PsyQ wil deze patiënten door middel van een specialistische behandeling het perspectief bieden binnen een afzienbare termijn weer zelfstandig te functioneren. De behandelaars van PsyQ zijn specialisten die zich voornamelijk concentreren op een enkel vakgebied, in dit geval depressie. Het programma Depressie behandelt volwassenen bij wie het functioneren ernstig wordt belemmerd door: depressies, waaronder depressieve stoornissen die niet of onvoldoende reageren op eerdere behandelingen chronische of vaak recidiverende depressieve stoornissen depressies met psychotische kenmerken manisch-depressieve stoornissen seizoensgebonden (winter)depressie Met welke problemen kunt u bij Depressie terecht? U kunt als u last heeft van een depressie, naast de gedrukte stemming nog allerlei bijkomende klachten ondervinden, zoals: slecht slapen of juist een overmatige slaapbehoefte angst en spanningsklachten slechte eetlust of juist een grote neiging tot snoepen moeheid en verlies van energie je slecht of schuldig voelen verminderd vermogen tot nadenken of problemen met de concentratie terugkerende gedachten aan de dood of gedachten aan zelfmoord Bij een winterdepressie doen zich in de wintermaanden, naast somberheid, lusteloosheid en gebrek aan energie, andere klachten voor: uren langer slapen dan in de zomer niet uit bed kunnen komen en s middags gaan slapen toename van eetlust, met name van koolhydraatrijk voedsel (chocola, zoet, chips) afname van behoefte aan sociaal contact Om van een winterdepressie te kunnen spreken, moeten de klachten in het najaar of de winter beginnen en overgaan in het voorjaar of de zomer. Ook moet u minstens twee jaar achterelkaar een depressie in het najaar of de winter hebben gehad. Al een paar maanden voel ik me somber en lusteloos. Ik heb echt nergens zin in. Hoe ziet uw behandeling eruit bij een depressie? Zoals bij veel psychiatrische ziekten kunnen er verschillende oorzaken voor uw klachten zijn. Het is daarom belangrijk uit te zoeken wat de redenen zijn voor de depressie en aan welk soort depressie u lijdt. Ook kunnen naast en gelijktijdig met een depressie andere psychiatrische ziektebeelden voorkomen. Elke behandeling start daarom met een zorgvuldig onderzoek. Binnen het programma Depressie bieden we alle behandelingen waarvan is aangetoond dat deze helpen bij depressie. Bij de meeste patiënten beginnen we met een poliklinische behandeling. Dit poliklinisch behandelprogramma bestaat uit een geprotocolleerd behandelaanbod met verschillende onderdelen: medicatie psychotherapie steunende en probleemoplossende gesprekstherapie psycho-educatie groepen verschillende groepsbehandelingen, waaronder loop/wandelgroep, muziektherapie, slaaptraining Indien u een langer bestaande depressie heeft, die niet of onvoldoende reageert op poliklinische behandeling, komt u in aanmerking voor het deeltijd behandelprogramma. Dit behandelaanbod wordt gegeven in de vorm van een open groep (drie dagen in de week, gedurende 16 weken). Het ochtendprogramma bestaat uit: dagstructurerende activiteiten cognitieve therapie interpersoonlijke psychotherapie non-verbale therapie De deelnemers aan het deeltijdprogramma stellen in overleg met het behandelteam het middagprogramma zelf samen. Daarbij wordt een keuze gemaakt uit het beschikbare aanbod. Mijn stemming wisselt enorm. Het ene moment voel ik me energiek en opgewekt, en even later neerslachtig en lusteloos. Het klinisch behandelaanbod (48 bedden) is specifiek bedoeld voor patiënten met ernstige depressies, dat wil zeggen vitale, en/of psychotische, en/of therapieresistente depressies, ook als deze depressies nog niet zo lang bestaan. De kliniek is onderverdeeld in een zogenaamd open deel en een besloten deel. De opnameduur is sterk afhankelijk van het aantal behandelingen dat nodig is en kan variëren van een aantal weken tot een aantal maanden. Het klinisch programma kent een strakke dagstructuur. Het basis groepsprogramma bestaat uit verschillende onderdelen waarbij de nadruk ligt op dagstructurering en activering. 2 3
Hoe ziet uw behandeling eruit bij een winterdepressie? De oorzaken van een winterdepressie zijn nog niet helemaal duidelijk. Er zijn wel sterke aanwijzingen dat het ziektebeeld een gevolg is van een verstoring van de natuurlijke dag/nacht-ritmes van het lichaam. Doordat s winters de lichtsterkte van de zon afneemt, alsmede het aantal uren daglicht, wordt de lichamelijke klok niet elke dag gelijkgesteld. Hierdoor treedt er verstoring van hormonale processen in het lichaam op, wat vermoedelijk tot de klachten leidt. Bepaalde stoffen in de hersenen (melatonine en serotonine) zijn hierbij betrokken. In de winter wordt meer van het hormoon melatonine geproduceerd door het lichaam. Lichttherapie verlaagt deze concentratie, waardoor de biologische klok wordt beïnvloed. U wordt op vijf tot tien opeenvolgende werkdagen behandeld met wit licht van een sterke intensiteit (10.000 lux). Dit licht bevat geen ultraviolette straling en heeft over het algemeen geen bijwerkingen. Hoe ziet uw behandeling eruit bij manisch depressiviteit? Het programma bij manisch depressiviteit bestaat uit twee fases: de stabilisatiefase en de terugvalpreventiefase. Het doel van de stabilisatiefase is om zo snel mogelijk de depressieve of manische symptomen onder controle te krijgen, zodat het normale leven kan terugkeren. Activiteiten die in deze fase ingezet kunnen worden zijn: medicamenteuze therapie gesprekstherapie ambulante crisisinterventie opname op een klinische afdeling uitleg aan en ondersteuning van familie en direct betrokkenen In de terugvalpreventiefase krijgt u te maken met een (vaste) psychiater en een andere medewerker, in veel gevallen een sociaal-psychiatrisch verpleegkundige. Activiteiten die aan iedereen aangeboden worden, zijn: deelname aan een psycho-educatie groep medicatie zelfregulatietraining rouwverwerking gesprekstherapie uitleg aan en ondersteuning van familie en direct betrokkenen Activiteiten die naar behoefte ingezet kunnen worden zijn psychotherapie (individueel of partnerrelatietherapie) dagbehandeling dagactiviteiten programma onderdelen van het groepsprogramma Ik was opgelucht toen ik ontdekte dat er voor mijn winterdepressie een oplossing bestond. Door wie wordt u bij Depressie behandeld? Het behandelteam van Depressie is multidisciplinair samengesteld. Psychiaters, psychologen, psychotherapeuten, (sociaal psychiatrisch) verpleegkundigen, maatschappelijk werkers en vaktherapeuten maken deel uit van het team. Wanneer wordt u behandeld? Het programma Depressie is van maandag tot en met donderdag geopend van 8.00 tot 21.00 uur en op vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur. De therapietijden zijn afhankelijk van de keuzen uit het behandelaanbod. Voor lichttherapie geldt dat het de voorkeur heeft om het licht s ochtends toe te dienen. Dit verbetert het herstel van het dag/nacht-ritme. Bovendien is behandeling in het begin van de winterdepressie het effectiefst, aangezien een terugval in de rest van het seizoen dan kan worden voorkomen. Wat mag u van de behandeling verwachten? De behandeling van een depressie is over het algemeen goed mogelijk. Het resultaat is echter sterk afhankelijk van een aantal factoren: de duur van de depressie vóór de behandeling, eventuele bijkomende problemen (lichamelijke of psychiatrische ziektes) en uw eigen inzet. De duur van de behandeling kan daarom sterk wisselen. Alle behandelingen worden aangeboden op onze locatie In de cursus Aan de slag met mijn depressie ervaar ik steun van de andere cursisten. In mijn behandeling leer ik te denken dat een glas halfvol is en niet half leeg. aan de Lijnbaan. Poliklinische behandeling is ook mogelijk in Zoetermeer. Het programma beschikt over een kwaliteitssysteem dat gecertificeerd is volgens de HKZ-norm. Deze norm is een afgeleide van de ISO-norm en toegespitst op de geestelijke gezondheidszorg. Certificering volgens de HKZ-norm zal in 2008 voor alle instellingen op het gebied van geestelijke gezondheidszorg verplicht worden. 4 5
Hoe meldt u zich aan? Wanneer u zich wilt aanmelden voor een behandeling door PsyQ, kunt u het beste eerst contact opnemen met uw huisarts. Deze kan een verwijsbrief afgeven. Daarna kunt u telefonisch of via onze website contact opnemen met onze Centrale Aanmelding. De medewerkers van deze afdeling noteren uw administratieve gegevens en stellen u telefonisch enkele vragen over uw klachten. Dit gesprek vraagt even uw tijd, maar we kunnen u ook terugbellen op een tijdstip dat beter schikt. Ook maken we direct met u een afspraak voor een eerste gesprek met een hulpverlener, desgewenst binnen een week. De Centrale Aanmelding is bereikbaar op maandag t/m donderdag van 8.00 tot 20.00 uur. Op vrijdag zijn wij geopend van 8.00 tot 16.30 uur. Het telefoonnummer is 070-391 82 82. U kunt u ook via onze website www.psyq.nl aanmelden; dan bellen wij u op. Als het u op dat moment niet schikt om over uw klachten te spreken, bellen we u op een ander tijdstip. Waar vindt u meer informatie? Voor meer informatie kunt u terecht op onze site: www.psyq.nl Daar vindt u niet alleen een overzicht van alle behandelingen, maar kunt u eventueel ook een zelftest doen, die aangeeft of en in welke mate er sprake is van bepaalde problematiek. Daarnaast vindt u er links naar andere aanbieders van informatie, zoals patiëntenverenigingen en kunt u in veel gevallen in contact komen met lotgenoten. Heeft u persoonlijke vragen dan kunt u voor informatie of advies contact opnemen met onze voorlichtingsmedewerkers. Zij kunnen u informatie geven over behandelmogelijkheden, over aanmelding en verwijzing of antwoord geven op meer algemene vragen over psycho-medische klachten. Via informatiecentrum@psyq.nl krijgt u op werkdagen binnen 24 uur antwoord. Wilt u bellen dan kan dat op werkdagen tussen 8.00 en 20.00 uur (vrijdags tot 16.30 uur) op nummer 070-391 83 83. Komt u liever langs voor een gesprek, dan kunt u van maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.00 uur terecht bij de Informatiebalie in ons gebouw aan de Lijnbaan 4, op de begane grond. 6 7
Adressen Lijnbaan 4 2512 VA Den Haag Louis Braillelaan 42 2719 EK Zoetermeer Colofon Deze brochure is een uitgave van PsyQ Redactie: PsyQ, afdeling Communicatie Vormgeving: Die Haghe/AM&S Den Haag, juni 2005 Q-0504 Deze brochure is met zorg samengesteld. Onderdelen van het behandelaanbod kunnen in de loop der tijd echter veranderen. Daarom kunt u aan deze brochure geen rechten ontlenen. 8