Rapportage driehoeksmonitor Lokaal Criminaliteits- en Veiligheidsbeeld Basisteam Zaanstad Gemeente Zaanstad Datum : 23 augustus 2016 Van : Leden driehoeksoverleg basisteam Zaanstad Aan : Gemeenteraad Zaanstad CC : --- Onderwerp : Rapportage driehoeksmonitor Lokaal criminaliteits- en veiligheidsbeeld Versie : 1
1. Inleiding Gemeente, politie en het openbaar ministerie gebruiken de driehoeksmonitor om voor alle misdrijven en specifieke vormen van overlast te kijken naar trends en prognoses. Deze trends en prognoses worden vertaald naar operationele doeleinden. In de driehoeksmonitor worden hotspotkaarten getoond van misdrijven die een voorspellende stijging of een bijzondere verschuiving laten zien. Alle cijfers en kaarten zijn afgezet tegen voorgaande jaren, om vertekeningen vanuit seizoensschommelingen uit te sluiten. De driehoeksmonitor bestaat uit misdrijven en incidenten. Misdrijven zijn alle misdrijven die middels aangifte of door eigen waarnemingen/ controles ter kennis zijn gekomen van de politie en een strafrechtelijk vervolg krijgen. Incidenten betreffen naast alle geregistreerde misdrijven ook alle meldingen van burgers ten aanzien van incidenten. Hier is dus niet altijd sprake van een strafrechtelijk vervolg. Deze driehoeksmonitor wordt u toegezonden in het kader van het IVP (Integraal Veiligheidsplan) en is ter bespreking in het Zaanstad Beraad. 2. Sociale kwaliteit Sociale kwaliteit Het niveau van de sociale kwaliteit van een buurt kenmerkt zich onder andere door de betrokkenheid van bewoners, de aanwezigheid van sociale netwerken en de mate van informele sociale controle. De sociale kwaliteit kan onder druk komen te staan door verschijnselen als woonoverlast, burenruzies, multiprobleemhuishoudens, illegale bewoning, drank- en drugsoverlast, prostitutie en zwervers. Gemeente Zaanstad AUG 2012 2013 2014 GEM 2015 JUL 2013 2014 2015 2016 ontwik- keling OVERLAST DOOR VERWARD/OVERSPANNEN PERSOON 351 398 414 388 502 29% BURENRUZIE (ZONDER GEVOLGEN) 206 223 215 215 223 4% OVERLAST IVM ALCOHOL/ DRUGS 146 124 104 125 114-9% M22 GELUIDSHINDER OVERIG 854 916 865 878 793-10% Overlast verward/ overspannen persoon gemeente Zaanstad 2015-2016 2
Dagelijks komt de politie in aanraking met overlast door verwarde en/of overspannen personen. Hierbij gaat het vaak om mensen die onder de zorg vallen van de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ). Niet alleen het aantal meldingen stijgt maar ook de complexiteit neemt toe. Verward gedrag leidt vaak tot probleemsituaties in de wijk die niet eenvoudig kunnen worden opgelost. Landelijk vormt 20% van alle politiemeldingen, incidenten gerelateerd aan verward/ overspannen gedrag. In de politie-eenheid Noord Holland is het aantal van deze incidenten in vijf jaar verdubbeld. In de gemeente Zaanstad zien we vanaf 2012 een lichte stijging van 2% tot 2015. Deze incidenten nemen overigens in het hele land toe; gemiddeld met 14% per jaar vanaf 2011. De cijfers in Zaanstad zijn afgelopen half jaar met 35% gestegen ten opzichte van het eerste half jaar van 2015. Vandaar de hoge prognose voor 2016. Een integrale benadering van deze problematiek van belang. Daarom neemt gemeente Zaanstad samen met zorgpartners deel aan de projectgroep OGGz van het Samenwerkingsverband Integrale Veiligheid Noord- Holland (SIV NH. Vanuit de projectgroep wordt gewerkt aan vroegsignalering, vervoer en een opvanglocatie voor verwarde personen De eerste resultaten van vroegsignalering Zaanstreek-Waterland laten zien dat de zorg voor verwarde personen is verbeterd. Mensen met verward gedrag worden sneller dan voorheen toegeleid naar een zorgkader waardoor zij ook sneller herstellen. De veiligheid in de wijk neemt toe en de overlast neemt uiteindelijk af doordat personen behandeld worden. 3. Objectieve veiligheid Objectieve veiligheid Deze prioriteit richt zich op vormen van criminaliteit die een grote impact hebben op de slachtoffers en veel onrust en onveiligheidsgevoelens (kunnen) veroorzaken. Het gaat hierbij om de thema s: - High Impact Misdrijven (HIM s). Hieronder vallen overvallen, woninginbraken en straatroven. - Geweld, waaronder ook kindermishandeling en huiselijk geweld. 2012 2013 2014 2015 Jan. t/m juli Jan. t/m juli Prognose 2015 2016 2016 Ontwikkeling* Diefstal/ inbraak woning 549 581 467 401 207 212 387 2,4% Straatroof 43 66 49 32 10 17 33 30,8% Overvallen 19 11 9 17 13 9 14-10% Openlijk geweld 33 19 35 38 25 11 20-56% Bedreiging 375 380 313 275 173 146 236-15,6% Mishandeling 655 542 557 493 310 274 463-11,6% Ontwikkeling jan. t/m juli 2016 t.o.v. dezelfde periode in 2015 3
Gemeente Zaanstad: diefstal/ inbraak w oning 700 Gemeente Zaanstad: totaal geweld 600 500 400 549 581 467 401 387 1.200 1.000 800 1.063 941 905 806 717 300 600 200 400 100 200 0 2012 2013 2014 2015 Prognose 2016 Jaartal 0 2012 2013 2014 2015 Prognose 2016 Jaartal Hotspots gemeente Zaanstad 2015-2016 hotspot woninginbraken hotspot straatroof (blauw) en overvallen (rood) Objectieve veiligheid gemeente Zaanstad Prognose in (lichte) toename straatroven. Hotspot woninginbraken blijft Zaandam, overwegend zuidelijk gedeelte. Piek woninginbraken in de maanden mei, oktober en december. Hotspot geweldplegingen Zaandam centrum (stabiel beeld). Hotspot overvallen en straatroven rondom Zaandam centrum. Piek overvallen in de maanden november en april. Piek straatroven in de maanden oktober t/m december. 4
De aanpak van High Impact Misdrijven gaat goed en de meeste cijfers laten een (structurele) daling zien. Het ontwikkelingspercentage van straatroven laat een ietwat vertekend beeld zien, omdat de eerste helft van 2015 een opvallend laag aantal straatroven telde. De gemeente zet samen met haar partners in op het verminderen van de High Impact Misdrijven. In het kader van DDO (Donkere Dagen Offensief) en KVO (Keurmerk Veilig Ondernemen) organiseert de gemeente overvaltrainingen voor ondernemers, campagnes tegen woninginbraken en voorlichting op scholen tegen straatroof. Huisverboden 2013 2014 2015 2016* Taxatie 16 12 19 11 Opgelegd 44 45 52 28 * cijfers 2016 bijgewerkt t/m 4 augustus Bij een taxatie wordt onderzoek gedaan of een huisverbod opgelegd kan worden. Hierbij wordt advies gegeven om een huisverbod niet op te leggen omdat er onvoldoende indicatoren zijn. Hulpverlening wordt na een taxatie opgestart. Als er genoeg indicatoren zijn, dan wordt een huisverbod daadwerkelijk opgelegd. Kortom er wordt altijd een taxatie verricht, maar niet elke taxatie leidt tot het opleggen van een huisverbod. 4. Jeugd en veiligheid Jeugd en veiligheid Bij de prioriteit Jeugd en Veiligheid gaat het om veiligheidsproblematiek en overlast veroorzaakt door jongeren, al dan niet in groepsverband. Verschijnselen binnen dit thema zijn zowel de overlast van alcoholen drugsgebruik in de openbare ruimte als individuele jongeren met meerdere antecedenten (veelplegers) die in bepaalde opzichten de maatschappelijke aansluiting hebben verloren. 2012-2013 2013-2014 2014-2015 Gem. 2015-2016 Ontwikkeling Melding overlast jeugd (aug. t/m juli) 1411 1287 1428 1375 1147-17% Top 3 jeugdgroepen: 1. WIMO, Zaandam zuid. 2. Zilverpadsteeg, Zaandam. 3. Poelenburg. Op het gebied "overlast jeugd" geven de cijfers een positieve trend weer. Ten aanzien van jeugdoverlast wordt door gemeente, de Sociale Wijkteams, Jeugdteams, Leerplicht en politie nauw samengewerkt. De nadruk wordt gelegd op het verminderen van overlast van groepen jongeren en individuele probleemjongeren (m.n. veelplegers ). De partners streven naar een effectieve aanpak van de individuele jongeren die het meeste overlast geven. De verbinding met het Veiligheidshuis is versterkt en er wordt gebruik gemaakt van de nieuwe methodische groepsaanpak Plus Min Mee. Bovenstaande top 3 kent een geprioriteerde aanpak. 5
5. Georganiseerde criminaliteit Georganiseerde criminaliteit Bij deze prioriteit gaat het om vormen van georganiseerde criminaliteit die ondermijnend werken. De structuur van de maatschappij kan hierdoor worden verzwakt of misbruikt. Gemeentelijke voorzieningen en beschikkingen (zoals vergunningen) kunnen hier ongewild voor misbruikt worden. Er kan sprake zijn van een verwevenheid tussen boven- en onderwereld. Misdaadbranches die het betreft zijn bijvoorbeeld drugshandel, vastgoedfraude en mensenhandel. 2012-2013 2013-2014 2014-2015 Gem. 2015-2016 Ontwikkeling Drugshandel (aug. t/m juli) 90 88 87 89 79-11% Fraude (aug t/m juli) 271 232 257 254 199-22% De gemeente Zaanstad laat een daling zien op het gebied van drugshandel en fraude. Samen met politie, justitie en de Belastingdienst zet de gemeente bestuurlijke maatregelen in als barrière tegen vormen van georganiseerde criminaliteit. Zo wordt samen met makelaarsverenigingen en politie met behulp van het Stoplichtconvenant een vuist tegen de onderwereld (vastgoedfraude, drugshandel, witwassen) gemaakt. Met de ketenpartners wordt gekeken hoe de aanpak van ondermijning kan worden verbeterd en hoe de barrières kunnen worden verhoogd. Binnen de georganiseerde criminaliteit zijn gemeente en politie alert als het gaat om OMG's (Outlaw Motorcycle Gangs). Met betrekking tot fraude werkt de gemeenste samen met de politie om een gebiedsgebonden aanpak te realiseren binnen de Russische buurt. 6