Houtcafé 25 september 2014 Milieuaspecten van hout in de praktijk
AGENDA Houtcafé 25 september 2014 16.00 uur Inleiding Milieuaspecten van hout Eric D. de Munck, projectleider en secretaris Centrum Hout/VVNH 16.45 uur Inleiding CO 2 -footprint en CO 2 -prestatieladder Christine Wortmann, Adviseur Duurzaamheid & MVO, Primum, Driebergen 17.15 uur Inleiding BREEam Mark Spetter, directeur, Globalance, Almere 17.45 uur Discussie 18.00 uur Napraten onder genot van hapje en drankje
MILIEUASPECTEN VAN HOUT USP s van hout op milieugebied Levenscyclus Analyse (LCA) Bouwbesluit en Milieuprestatie gebouwen Nationale Milieudatabase Environmental Product Declaration LCA en de houtsector
MILIEUASPECTEN VAN HOUT USP s van hout op milieugebied Levenscyclus Analyse (LCA) Bouwbesluit en Milieuprestatie gebouwen Nationale Milieudatabase Environmental Product Declaration LCA en de houtsector
MILIEUASPECTEN VAN HOUT
HERNIEUWBARE GRONDSTOF
KEURMERKEN VOOR GOED BOSBEHEER DUURZAAM BEHEERDE BRON
100% MATERIAALGEBRUIK
GESLOTEN LEVENSCYCLUS
Cascade effect RECYCLEBAAR RECYCLEBAAR
CRADLE TO CRADLE
CRADLE TO CRADLE
VERMINDERING BROEILASEFFECT MINDER KLIMAATVERANDERING: GEBRUIK HOUT!
Hout legt CO 2 vast - CO 1 m 3 2 - vastlegging: hout = 0,9 ton CO 2 - CO 2 - sink-effect: : 0,9 ton CO 2 = 0,9 ton CO2 - CO 2 - substitutie: 1 m3 = 1,1 ton CO 2 0,9 ton + 1,1 ton = 2,0 ton CO 2 m 3 O,9t
9 verdiepingen CLT London, Waugh Thistleton Architects
Hout 350 Beton 700 Staal 46.000 Aluminium 141.500 Tabel : Energie verbruik bouwmaterialen (kw/m3)[bron: NTC, 1998] Energieverbruik productie grondstof LAGE ENERGIE-INHOUD
LCA Bron: NIBE Duurzame Bouwmaterialen
Source: Athena Sustainable materials Institute
Moisture regulation Natural insulation capacity No heat accumulation Non toxic No radiation Warm aesthetics Comfortable ZOND BINNENMILIEU
MILIEUASPECTEN VAN HOUT USP s van hout op milieugebied Levenscyclus Analyse (LCA) Bouwbesluit en Milieuprestatie gebouwen Nationale Milieudatabase Environmental Product Declaration LCA en de houtsector
Wat is een Levenscyclus Analyse (LCA?) Maakt milieubelasting in gehele keten inzichtelijk Maakt milieubelasting eenheden vergelijkbaar In de bouw te gebruiken voor: - grondstoffen, - producten, - bouwdelen, en - gebouwen Data + Rekenmodule = Score (Toerekening milieueffecten aan eenheid product) Normen: ISO 140040 ISO 140044 EN 15804 Benaderingen: Cradle to gate Cradle to grave
Hoe werkt een Levenscyclus Analyse (LCA?) Databank (EcoInvent, Gabi, ILCD, USDA, Athena, etc.) - productdata, milieubelasting en emissies - productbladen: samenstelling product per eenheid (Functionele Eenheid (FE: m1, m2, m3)) + Rekenmodule (EcoInvent, Simapro, GreenCalc,DuboCalc etc) - rekenprogramma (volgens NEN 8006/ EN 15804) - vertaald data per FE, via milieu-effecten, naar eindscore = Eindscore (systematiek verschilt per LCA-methode) - Puntensysteem (bv score is:100, 131, 200) - Classificatie (bv klasse 1a, 3b, 7b) - Milieukosten Indicator: score milieueffect wordt gemonitatiseerd ( /FE)
Wat moeten we weten? Input Processen Emissies/Output Energie Winning Productie Gebruik Afvalfase Lucht Gas Water Water Bodem Verpakkingen Overige stoffen Hergebruik Overig
Winning grondstof Energie Kettingzaag Schonen Emissies Gas Water Forwarder /lier Vellen Uitslepen Water Afval Verpakkingen Overige stoffen Truck Transport naar zagerij Rondhout Overig
Milieueffect-categorieën Voorbeeld uit milieuclassificatie NIBE volgens TWIN
CO 2 -footprint
MILIEUASPECTEN VAN HOUT USP s van hout op milieugebied Levenscyclus Analyse (LCA) Bouwbesluit en Milieuprestatie gebouwen Nationale Milieudatabase Environmental Product Declaration LCA en de houtsector
Bouwbesluit 2012 Milieu Prestatie Gebouwen Doel overheid: 1) Verlagen energiegebruik, verhogen energie efficiëntie gebouwen (EPC/EPG en Energie-nul) 2) Verlagen milieubelasting van materialen bij nieuwbouw en renovatie Bouwbesluit 2012 is een eerste aanzet om de milieubelasting van materialen in gebouwen terug te dringen
Artikel 5.8 Aansturingsartikel Een te bouwen bouwwerk is zodanig dat de belasting van het milieu door de in het bouwwerk toe te passen materialen wordt beperkt. Artikel 5.9 duurzaam bouwen Voor de samenstelling van constructie-onderdelen van woonfuncties en gebouwen met kantoorfuncties met een GO > 100 m2 is de uitstoot van broeikasgassen en de uitputting van grondstoffen gekwantificeerd volgens de Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWW werken
Milieuprestatieberekening (MPG): - omgevingsvergunningsaanvraag - nieuwbouwwoningen en kantoren - grondoppervlak > 100 m2
Artikel 3.1 Waar in artikel 5.9 van het besluit wordt verwezen naar de Bepalingsmethode Milieuprestatie Gebouwen en GWW-werken is bedoeld de Berekeningswijze voor het bepalen van de milieuprestatie van gebouwen en GWW-werken gedurende hun gehele levensduur, gebaseerd op de levenscyclusanalysemethode (LCA)
MILIEUASPECTEN VAN HOUT USP s van hout op milieugebied Levenscyclus Analyse (LCA) Bouwbesluit en Milieuprestatie gebouwen Nationale Milieudatabase Environmental Product Declaration LCA en de houtsector
Nationale Milieudatabase (NMD) LCA s Productkaarten in Nationale Milieu Database Rekenmethode Milieuprofiel voor vergunningsaanvraag BREEam (Materialen tool)
Cradle to gate to grave Jaar 0 Jaar 75 Winning Productie Bouw Onderhoud & beheer Transport Afvalfase
Nationale Milieudatabase Drie soorten lca s in NMD: - Categorie 3: Merkongebonden, niet getoetste data - Categorie 2: Merkongebonden, getoetste data - Categorie 1: Merkgebonden, getoetste data NEN 8006 -> NEN-EN 15804 (eind 2014) Duurzaamheid van bouwwerken - Milieuverklaringen van producten - Basisregels voor de productgroep bouwproducten NEN-EN 15978:2011 en Duurzaamheid van constructies - Beoordeling van milieuprestaties van gebouwen - Rekenmethode
Milieuprestatie berekening (MPG): totale milieukosten per m2 BVO
Milieuprestatieberekening 1. GPR Bouwbesluit www.gprgebouw.nl 2. MRPI- free tool MPG www.mrpi.nl 3. Materialentool DGBC www.dgbc.nl/wat_doet_dgbc/materialentool 4. DuBoCalc (GWW)
MILIEUASPECTEN VAN HOUT USP s van hout op milieugebied Levenscyclus Analyse (LCA) Bouwbesluit en Milieuprestatie gebouwen Nationale Milieudatabase Environmental Product Declaration LCA en de houtsector
Environmental Product Declaration (EPD) - Vereenvoudige LCA op productniveau - In de toekomst verplicht vanuit CPR - NEN-EN 15804:2012 en Duurzaamheid van bouwwerken - Milieuverklaringen van producten - Basisregels voor de productgroep bouwproducten - NEN-EN 16485:2014 en Rondhout en gezaagd hout - Milieuverklaringen van producten - Basisregels voor de productgroepen houtproducten en op hout gebaseerde producten voor gebruik in de bouw
Environmental Product Declaration (EPD)
Environmental Product Declaration (EPD) Beschrijvingen - Bedrijf - Certificerende instelling - Normen van toepassing - Product specificatie - Procesbeschrijvingen Analyse - Energie gebruik - Grondstofgebruik - Transport - Afval/hergebruik Resultaat - Overzicht milieubelasting per milieucategorie
Environmental Product Declaration (EPD) - In de toekomst waarschijnlijk onderdeel van CE-markering - Beschrijven essentiële milieu-eigenschappen Bijv. bijdrage broeikaseffect, uitputting, verzuring,.. CE Houthandel Janssen Vurenhoutlaan 34, 1234 AB HOUTEN NEN-EN 14915 Massief houten wand-gevelbekleding Brand en rookklasse: F Volumieke massa en dikte: 370, <18/13 mm Western Red Cedar NEN-EN 15804 Bijdrage broeikasgas: Ozondepletie: Verzuring: E WC THPL 2 370/0.09 0.1/0.3 E1
MILIEUASPECTEN VAN HOUT USP s van hout op milieugebied Levenscyclus Analyse (LCA) Bouwbesluit en Milieuprestatie gebouwen Nationale Milieudatabase Environmental Product Declaration LCA en de houtsector
LCA en de houtsector Diverse onderzoeken VVNH: - Afgerond: 6 bouwdelen - Lopende onderzoeken: 2 bouwdelen en Grondstofstromen 5 continenten - Samenwerkingsvormen in de sector worden onderzocht ten aanzien van: - vergelijkende studies, - onderzoek naar alternatieve vormen van verificatie, - en modules om EPD s te genereren voor lidbedrijven.
VRAGEN