Buurttuin Zwarteweg Rheden Van grasvlakte naar een plek om van te genieten! Giel Bongers Meer natuur in de stad, hoe doe je dat? Van Hall Larenstein Kennisdag 24 11 2016 In Rheden heeft de gemeente 1200 m 2 braakliggende grond ter beschikking gesteld aan de buurt. In overleg tussen aanwonenden en gemeente is gekozen voor een 'tuin' waarin aandacht is voor biodiversiteit, de omgeving en haar bewoners. Het buurt heeft de uitdaging opgenomen hier invulling aan te geven. Deze workshop gaat in op hoe de ontwerpeisen vertaald zijn naar een plan en de keuze die hierbij gemaakt is voor het gebruik van cultivars in aanvulling op inheemse soorten. Giel Bongers Alle foto s (vanaf slide 8) zijn gemaakt in de buurttuin Zwarteweg ( M.G.H. Bongers, 2016) 1
Buurttuin Zwarteweg Rheden Larenstein Buurtuin Rheden 2
Nature from scratch 50 x 19 23=1200 m2 3
2016 Bijeenkomst mei 2015 buurtbewoners/aanwonenden en de gemeente Rheden Uitkomst bijeenkomst: Bedenk een plan met: 1. parkeerplaatsen 2. een gemeenschappelijke tuin met aandacht voor biodiversiteit Salvia uliginosa 4
Januari 2016 presentatie ontwerp Januari 2016 presentatie ontwerp Maart 2016 grondwerkzaamheden door de gemeente Vanaf april 2016 Inrichting ¼ deel van het terrein 5
April 2016 eerste inrichting Ondergrond: zand Leeftijdsopbouw in de omgeving % aanwonenden % binnen 300 m 0 10 11 20 21 40 41 60 61 97 0 10 11 20 21 40 41 60 61 97 leeftijd aantal 0 10 13 11 20 6 21 30 2 31 40 12 41 50 12 51 60 16 61 70 12 71 80 2 81 90 6 91 97 0 81 leeftijd aantal 0 10 134 11 20 21 30 31 40 132 41 50 202 51 60 199 61 70 161 71 80 146 81 90 120 91 97 19 1425 6
Voor wie en waarom Kinderen: om te spelen als voorbeeld Volwassenen: meer samenhang in de buurt Ouderen: ouderen in beweging krijgen bestrijden eenzaamheid Planten en dieren: de grootte van het terrein maakt het verschil met de omgeving Iedereen kan op zijn eigen manier meedoen Salvia patens Korte brainstormsessie Ontwerpeisen Waaraan moet de inrichting voldoen? 7
Ontwerpeisen Diervriendelijk Biodiversiteit Herkenbare gewassen Plaats voor oud en jong: Kinderen interesseren hoe groente en fruit groeien Kinderen en volwassenen leren natuurbewust te worden/natuurbewust te maken Voor ouderen toegankelijk: In beweging krijgen Sociale contacten via de tuin (bezoek, meewerken) Bestrijding eenzaamheid (onderzoek gemeente Rheden: buurtcoach en gemeente) Uitnodigend, het gehele jaar wat te beleven Onderhoudsarm Rekening houden met de standplaats: droge zandgrond Het ontwerp 8
Met aangrenzende tuinen > 4000 m 2!! Uitwerking Welke keuzes zijn gemaakt? 9
Insectenvriendelijk Gebruik van cultivars Zo vroeg en laat mogelijk bloeiende soorten Beter nectar aanbod Toegangkelijke bloemen ( enkele bloemen) Dahlia Honka Red 10
Biodiversiteit Takkenril Vogelbosje Waterelement Struiken Bomen Uitnodigend Aantrekkelijk voor een breed publiek Cultivars die ogen: volume Krachtige kleuren Oogstbaar Plukbaar Kruiden Speciale soorten Structuur in de winter Rudbeckia nitida 11
Uinodigend? Cultivars in het ingerichte deel Helenium autumnalis Salvia Blue Enigma Helenium Moerheim Beauty Verbena bonariensis Salvia Amistad Uitnodigend? Heemplanten op de grasvlakte 12
Grassen Structuur Verbindend element Beleving Mooi Voedsel Bodembedekking Pennisetum macrouruna Tail Feathers Pennisetum Hameln Melica celiata Atropurpurea 13
Voor ouderen toegankelijk Paden Rollatorvriendelijk Verhoogde plantbedden Rustplekken Parkeerplaats Verhoogde plantenbedden Subsidie Oranjefonds Beleving en Herkenbaarheid Groentebedden Fruittuin Kruidentuin Fruitbomen 14
11 06 2016 10 08 2016 11 06 2016 28 06 2016 10 08 2016 15 08 2016 15
Signaalfunctie Bewustwording van de noodzaak om iets te doen voor het milieu en de natuur. Compostbakken Insectenhotel Insectenhotel Subsidie Oranjefonds Betrokkenheid 16
Participatie Buurtbewoners Jongerenwerker Krachtcoach/Ik Buurt Mee Radar uitvoering oost Loket Vrijwillige Inzet Rheden Dorpsbelang Gastheer/seniormedewerker gemeente Team buurtbeheer gemeente Oranjefonds (Burendag) NL Doet? Icarusblauwtje Dilemma s Voor bijen en vlinders grotere aantallen nectarplanten van dezelfde soort gewenst Voor ander doelen meer variatie gevraagd Inbreng van planten door betrokken buurtbewoners: er zullen nooit grote hoeveelheden van hetzelfde aangeboden worden Deze wel accepteren vanwege betrokkenheid = concessies doen Crocosmia Lucifer 17
Waardplanten vlinders Heemplanten Sporkehout, Wegedoorn, Hulst Hop, Brandnetel, Pinksterbloem, Wilde peen, Look zonder look, Klaver Agastache rugosa liquorice white Voedselaanbod zo vroeg en laat mogelijk in het jaar Hommels als eerste fourageren Voorjaar alleen speenkruid of meer? Winterbloeiers: struiken en bomen Vroege bloeiers Bolgewassen Najaar Dahlia s, Asters, Salvia s, Klimop Nepeta Blue Infinity 18
Heemplanten of cultivars www.jelitto.de: www.seedaholic.com: for bees en pollinators www.chilternseeds.co.uk: wildflowers en wildlife www.imkerpedia.nl: pdf document www.drachtplanten.nl www.vreeken.nl Hoe nu verder Najaar 2016 Grondwerk Waterpomp Parkeerplaats 5x Paden met houtsnippers > 2000 bloembollen Zaaien, stekken en opkweken Voorjaar 2017 Inrichting rest van de tuin Zomer 2017 Genieten Agastache Astello Indigo 19
Wie heeft er nog ideeën Voor: Kinderen Ouderen Dieren Biodiversiteit Financiering Subsidies Etc. Helenium Moerheim Beauty Bedankt voor de aandacht Rudbeckia nitida 20