H O G E S C H O O L W E S T N E D E R L A N D VOOR VERTALER EN TOLK Studiegids Collegejaar 2014-2015
INLEIDING Deze studiegids geeft uitgebreide informatie over de Hogeschool West-Nederland voor Vertaler en Tolk. HWN verzorgt een vierjarige deeltijdse bacheloropleiding voor vertaler met als studierichtingen Duits, Engels, Frans en Spaans. Hoewel het uiteraard gaat om een beroepsopleiding met een duidelijke beroepsvoorbereidende component, richt HWN zich via de inhoudelijke component ook op studenten die het leuk vinden om intensief en op hoog niveau met een taal bezig te zijn en niet per se de ambitie hebben het vak van vertaler te gaan uitoefenen. Studenten die kiezen voor een opleiding bij de Hogeschool West-Nederland, moeten veel affiniteit met talen hebben en bereid zijn om veel tijd te steken in de opleiding. HWN wil door middel van deze studiegids een zo compleet mogelijk beeld geven van haar opleidingsaanbod en het beroepsprofiel van vertalers en de diverse regelingen. Het gaat om algemene informatie over de Hogeschool en de vier studierichtingen. Voor meer specifieke informatie per studierichting kunnen belangstellenden zich telefonisch, per post of per e-mail (voorkeur) richten tot de diverse afdelingscoördinatoren. Informatie over de Hogeschool West-Nederland voor Vertaler en Tolk is te vinden op de website: www.west-nederland.nl A. Minkman Voorzitter College van Bestuur Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 2
HOOFDSTUK 1 1.1 Positionering HWN Het Hoger Beroepsonderwijs (HBO) in Nederland wordt verzorgd door hogescholen. De meeste hogescholen zijn door het rijk bekostigde hogescholen, die bekostigde opleidingen verzorgen. Er zijn echter ook hogescholen die geen bekostigde opleidingen verzorgen, maar zogenaamde aangewezen opleidingen. Die aanwijzing houdt in dat de instelling door het Rijk erkende opleidingen verzorgt, die opleiden voor erkende getuigschriften. De Hogeschool West-Nederland is een aangewezen hogeschool. Het belangrijkste verschil tussen HWN en bekostigde hogescholen is natuurlijk dat de instelling geen subsidie van het Rijk ontvangt. De enige bron van inkomsten vormen de collegegelden. Bovendien kunnen de studenten geen aanspraak maken op studiefinanciering. Sinds september 2002 worden in het Nederlandse hoger onderwijs bachelor- en masteropleidingen aangeboden. De BaMastructuur houdt in dat in het Europese hoger onderwijs is overgeschakeld op de structuur die men gewend is in de Angelsaksische wereld. De reguliere studieduur bij universitaire opleidingen is drie jaar, bij hogeschoolopleidingen vier jaar. Na een bacheloropleiding kunnen studenten in principe doorstromen naar een masteropleiding. Die duurt een of twee jaar. Het Europees systeem van studiepunten betekent dat een jaar studie in het hoger onderwijs een omvang heeft van in totaal 60 studiepunten. De bacheloropleiding van de Hogeschool West-Nederland staat onder nummer 34004 vermeld in het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs (CROHO), waarin alle door het Rijk erkende hogeronderwijsopleidingen in Nederland zijn opgenomen. HWN bestaat sinds 1994 en is een voorzetting van de Haagse Opleidingscursussen, die in 1983 van start gingen, en die studenten opleidden voor het toenmalige Staatsexamen Tolk-Vertaler. HWN is een kleine hogeschool. Er studeren thans nog ongeveer 100 studenten bij HWN. Door de al jaren dalende studentenaantallen heeft HWN eind augustus 2013 het besluit genomen de opleidingen te gaan afbouwen. De geringe omvang verklaart ook dat HWN geen eigen gebouw of kantoor heeft. De colleges worden gegeven in lokalen die HWN bij derden huurt. 1.2 Positionering tolk- en vertaalopleidingen Nederlanders hebben lang bekend gestaan om hun kennis van vreemde talen. Gezien het feit dat de leerlingen van het Nederlandse middelbaar onderwijs in aanraking komen met soms twee of drie moderne vreemde talen, is die reputatie ook wel terecht. In de grotere landen om ons heen wordt minder aandacht besteed aan het onderwijs in vreemde talen. Wie goed is in talen, is echter nog geen vertaler of tolk. Daarvoor is een aanzienlijk grotere beheersing van een taal nodig dan wat op de middelbare school aan talenkennis kan worden opgedaan. En bovendien gaat het om een specialisme, waarvoor een degelijke opleiding zeer gewenst is. Aan vertalers en tolken worden namelijk terecht hoge eisen gesteld. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 3
Door de toenemende mondialisering is de behoefte aan vertalers en tolken de laatste jaren almaar gegroeid. Naar verwachting zal die behoefte alleen nog maar verder toenemen. Daarbij geldt in de wereld van het vertalen wel het moedertaalprincipe (vertalers en tolken vertalen en tolken van de vreemde taal naar hun moedertaal), maar in de praktijk zijn vertalers en tolken werkzaam in beide richtingen. Aan de vertaling in de moedertaal worden echter hogere eisen gesteld dan aan de vertaling in de vreemde taal. Ter vergelijking kan worden opgemerkt dat in de landen om ons heen vertaalopleidingen vaak voortbouwen op algemene opleidingen in de sector taalkunde. In feite betreft het dan masteropleidingen of daarmee vergelijkbare opleidingen. In België zijn aan twee hogescholen (Antwerpen en Brussel) dergelijke vertaalopleidingen verbonden. In Nederland bieden sinds kort sommige universiteiten nu ook een masteropleiding voor vertaler aan studenten die reeds een relevante opleiding achter de rug hebben. De opleidingswereld voor vertalers en tolken in Nederland is klein. Hoewel het aantal vertalers en tolken in Nederland op dit moment ongeveer 3000 bedraagt, worden en zijn er namelijk niet veel vertalers en tolken specifiek opgeleid. De reden is dat het beroep tot nog toe niet beschermd is en men zich dus zonder juridische problemen als vertaler en/of tolk op de markt kan begeven. Er is in Nederland slechts één voltijdse opleiding voor vertalers en tolken, bij de Hogeschool Zuyd in Maastricht. Verder zijn er enkele erkende deeltijdse opleidingen zoals HWN. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 4
HOOFDSTUK 2 Hogeschool West-Nederland voor Vertaler en Tolk 2.1 Organisatiestructuur De structuur van de Hogeschool West-Nederland voor Vertaler en Tolk (HWN) ziet er momenteel als volgt uit: 1) Raad van Toezicht Binnen de Raad van Toezicht is kennis aanwezig van zowel het onderwijs als de wereld van de beroepsvertalers en - tolken. Een van de leden is tevens bestuurslid van het NGTV, de landelijke branchevereniging van tolken en vertalers. De Raad van Toezicht komt enkele malen per jaar bijeen om alle relevante zaken te bespreken met het College van Bestuur. De Raad van Toezicht benoemt het College van Bestuur. De Raad van Toezicht is als volgt samengesteld: De heer dr. L. Doorn (voorzitter), oud-europarlementariër en jurist. Mevrouw J.A. van Zijl (penningmeester), oud-bestuurslid van het NGTV. De heer dr. A. Hoeflaak, lid, oud-docent Universiteit van Leiden. 2) College van Bestuur Het College van Bestuur bestaat uit twee personen. Het College van Bestuur vergadert zo vaak als nodig is met de coördinatoren van de studierichtingen. Onder normale omstandigheden is dat tweemaandelijks. De voorzitter van het College van Bestuur draagt de eindverantwoordelijkheid voor de dagelijkse gang van zaken. Hij wordt gesteund door de studierichtingscoördinatoren, die namens hun afdelingen gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen over alle relevante zaken. De samenstelling van het College van Bestuur is als volgt: Voorzitter (onderwijs, personeel) Secretaris (alle studentzaken) A. Minkman, e-mail: directie@west-nederland.nl J.W.Nelisse, e-mail: administratie@west-nederland.nl De secretaris kan worden benaderd voor algemene inlichtingen over de inschrijvingen en de financiën. Verder wordt verwezen naar de website en de studierichtingscoördinatoren. 3) Studierichtingen (deelopleidingen) De studierichtingen worden aangestuurd door een coördinator. Verder zijn bij een studierichting doorgaans drie of meer docenten werkzaam. De coördinator fungeert als aanspreekpunt voor de betrokken docenten en studenten. Deze is belast met het regelen van alle organisatorische kwesties. De studierichtingen brengen ten aanzien van de inhoud van het programma en de onderwijskundige aspecten daarvan advies uit aan het College van Bestuur. Normaal gesproken zijn alle docenten van een studierichting aanwezig op de lesavond, waardoor het heel gemakkelijk is om indien nodig overleg met elkaar te hebben en de lijnen dus heel kort zijn. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 5
2.2 Een opleiding met vier talen Formeel biedt HWN één opleiding voor vertaler aan met een aantal varianten. Dit collegejaar worden bij voldoende belangstelling de volgende varianten aangeboden: Contactopleidingen: Engels vertaler Frans vertaler Spaans vertaler Afstandsopleidingen: Duits vertaler Engels vertaler Frans vertaler Spaans vertaler In de eerste drie jaar ligt de nadruk op de taalinhoudelijke component van het programma, in het vierde op de beroepsvoorbereidende component. Waar mogelijk krijgen de studenten van de vier talen in het vierde jaar een gelijk programma aangeboden. 2.3 Kwaliteitszorg Alle hogeronderwijsopleidingen in Nederland moeten voldoen aan kwaliteitseisen, zowel bekostigde als aangewezen opleidingen. HWN is in het jaar 2011 door de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) beoordeeld op de geboden kwaliteit. Het oordeel was positief en de accreditatie van HWN is met zes jaar verlengd tot 1 januari 2018. 2.4 Afstemming op het werkveld Studenten hebben recht op een goede opleiding. De beste manieren om dit te waarborgen is toetsing door een externe instantie, samenwerking met het werkveld en het gebruikmaken van docenten die directe kennis van het werkveld hebben. 1) Externe examinering door de SNEVT Tot halverwege de jaren 90 van de vorige eeuw werden studenten bij tolk-vertaleropleidingen voorbereid op het staatsexamen Tolk-Vertaler. Na het afschaffen van het staatsexamen werd de rol van de staatsexamencommissie overgenomen door de SNEVT (Stichting Nationale Examens Vertaler en Tolk), een organisatie waaraan de erkende opleidingen voor vertaler en tolk in Nederland een deel van het examen uitbesteden. Alle aangewezen hogescholen voor vertaler en tolk in Nederland laten hun studenten aan dit landelijk examen deelnemen. Dat geldt dus ook voor de studenten van HWN. Pas als dit examen volledig is afgelegd en met voldoendes voor alle onderdelen is afgesloten, kan het getuigschrift van HWN worden behaald. De reden om een externe organisatie in te schakelen bij het afronden van de inhoudelijke component van de opleiding is de maatschappelijke erkenning van het getuigschrift en het handhaven van de kwaliteit van de deeltijdopleidingen voor vertaler en tolk. De SNEVT staakt haar activiteiten per 1-9-2014. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 6
2) Samenwerking met werkveld De samenwerking met het werkveld wordt gewaarborgd doordat de beroepsvoorbereidende activiteiten deels door ervaringsdeskundigen uit het werkveld worden verzorgd. Op deze wijze ontvangt de opleiding waardevolle adviezen over de programmering van het curriculum. 3) Docenten Ongeveer 75% van de docenten is werkzaam als vertaler. 2.5 Medezeggenschap Door de aard van de contactopleiding is een formeel systeem van medezeggenschap in feite overbodig. De docenten (met inbegrip van de coördinator) zijn doorgaans iedere collegeavond aanwezig evenals de meeste studenten. Dat betekent dat de lijnen zeer kort zijn en dat er volop gelegenheid is eventuele vragen of problemen voor te leggen aan de coördinator. Als de studenten van een bepaald leerjaar met een redelijk verzoek komen, wordt daar indien mogelijk gehoor aan gegeven. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 7
HOOFDSTUK 3 ONDERWIJSAANBOD 3.1 Aard opleiding De deeltijdopleidingen voor vertaler zijn moeilijk en het niveau dat aan het eind van het derde jaar van de opleiding door de landelijke examencommissies van de SNEVT wordt geëist, is hoog. Om een kans te hebben voor het SNEVT-examen te slagen moeten studenten niet alleen aanleg hebben, maar ook zeer gemotiveerd zijn en een grote mate van zelfwerkzaamheid aan de dag leggen. Dit laatste is inherent aan het deeltijdkarakter van de opleiding. Voor de reguliere contactopleidingen geldt dat men nu eenmaal niet leert in en uit een vreemde taal te vertalen op basis van 17 à 24 collegeavonden per jaar. Tijdens de wekelijkse colleges worden thuis gemaakte vertalingen, brieven of andersoortige schriftelijke werkstukken besproken, vragen over de bestudeerde leerstof beantwoord en er wordt geoefend in grammatica en spreekvaardigheid, maar het echte studeren zal thuis moeten geschieden en studenten doen er goed aan zich te realiseren dat hiervoor veel tijd moet worden uitgetrokken. Bij het studeren hoort ook het regelmatig en actief lezen van boeken, kranten en tijdschriften in de vreemde taal; hierdoor kunnen studenten hun woordenschat vergroten en groeiend inzicht verwerven in taalstructuren. Het luisteren naar radioprogramma s in de vreemde taal en indien mogelijk het kijken naar de televisie dragen eveneens bij tot het verkrijgen van een grotere woordenschat, maar kunnen daarnaast leiden tot een grotere luistervaardigheid en een beter inzicht in de samenleving van het land waarvan de taal wordt bestudeerd. Niet zelden blijkt dat Nederlandstalige studenten het gevoel hebben dat de kennis van hun moedertaal op een voldoende hoog peil staat; in de praktijk is echter gebleken dat dit, binnen het kader van de opleiding, zeker niet altijd het geval is. Het is noodzakelijk dat studenten niet verzuimen ook dit aspect van de studie ruime aandacht te geven. Het lezen van goede Nederlandse dagbladen en tijdschriften is dan ook een essentieel onderdeel van de studie. Ook het lezen van romans is uiteraard aan te bevelen. Een van de onderdelen van de opleiding is maatschappijkennis. Dit betekent dat van de kandidaten een grote belezenheid op het gebied van maatschappelijke ontwikkelingen in de ruimste zin verlangd zal worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de ontwikkeling en werking van de Europese Unie vanaf haar ontstaan tot nu toe en de problemen waarmee de Unie geconfronteerd wordt. Ook enige kennis over internationale organisaties als de Verenigde Naties, de Europese Unie en de NAVO wordt verondersteld. Verder moet ook de nodige aandacht besteed worden aan kennis van land en volk van de Engelstalige, Franstalige, Duitstalige, respectievelijk de Spaanstalige wereld alsmede van het Nederlandse taalgebied; denk hierbij aan aspecten zoals: economie, politiek, wetgeving, onderwijs, geografie en demografie in de ruimste zin. Kort gezegd: er wordt van examenkandidaten verwacht dat zij beschikken over een grote dosis algemene ontwikkeling. Hoewel verreweg de meeste studenten van HWN het Nederlands als moedertaal hebben en deze gids vooral gericht is op die studenten, zijn de opleidingen van HWN in principe ook toegankelijk voor studenten voor wie dat niet geldt. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 8
De studenten worden regelmatig in de gelegenheid gesteld huiswerk in te leveren. Ze kunnen ervan uitgaan dat, behoudens bijzondere omstandigheden, dit werk op de volgende reguliere lesavond wordt teruggegeven. Indien ze niet aanwezig kunnen zijn op de lesavond, maar toch hun huiswerk willen inleveren, dienen ze ervoor te zorgen dat dit werk z.s.m. na de lesavond (per e-mail) in het bezit is van de docent. Alleen dan kunnen ze ervan uitgaan dat het werk nog tijdig kan worden gecorrigeerd. 3.2 Studierichtingen 1) Bacheloropleiding voor vertaler (contactonderwijs) HWN biedt een deeltijdse vierjarige bacheloropleiding (contactonderwijs) aan voor Vertaler met als studierichtingen Engels, Frans en Spaans. Het contactonderwijs vindt plaats op donderdagavond van 18.00-22.00 uur. In het vierde jaar is er doorgaans les tussen 18.00 en 20.00 uur. 2) Bacheloropleiding voor vertaler (afstandsonderwijs) Alle studierichtingen bieden de opleiding voor vertaler ook via afstandsonderwijs aan. 3) Bacheloropleiding voor tolk Door de zeer geringe belangstelling voor de opleiding tot tolk wordt deze niet meer aangeboden. 3.3 Structuur opleiding De structuur van de 4-jarige bacheloropleiding (contactonderwijs) voor vertaler is als volgt: Jaar 1 januari mei/juni september Jaar 2 januari mei/juni september Jaar 3 januari propedeutische fase met propedeutisch examen (60 studiepunten) tentamens propedeutisch examen tentamens propedeutisch examen herkansingen propedeutisch examen begin hoofdfase (60 studiepunten) tentamens hoofdfase tentamens hoofdfase herkansingen tentamens hoofdfase voortzetting hoofdfase (60 studiepunten) tentamens hoofdfase Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 9
mei laatste inhoudelijke tentamens hoofdfase Jaar 4 afronding hoofdfase: beroepsvoorbereidende component (60 studiepunten) november eventuele herkansingen hoofdfase jaar 3 mei eventuele herkansingen hoofdfase jaar 3 juni of september afronding bacheloropleiding + uitreiking bachelors degree 3.4 Aard afstandsopleiding Er wordt in het algemeen natuurlijk gebruik gemaakt van dezelfde opbouw en indeling als bij de contactopleiding en van grotendeels dezelfde boeken. In de eerste drie jaar wordt de vakinhoudelijke component aangeboden, in het vierde jaar de beroepsvoorbereidende component. De inhoudelijke component wordt aangeboden in de vorm van modules. Twee of meer van die modules vormen samen de stof van één jaar van de contactopleiding. Voor het afstandsonderwijs geldt in nog sterkere mate dan voor de contactopleiding dat van studenten een grote dosis zelfdiscipline en inzet wordt gevraagd, omdat zij het regelmatige persoonlijke contact met docenten en medestudenten missen. De afstandsstudenten dienen er rekening mee te houden dat de afsluitende tentamens van de hoofdfase (jaar 3) niet op afstand kunnen worden afgelegd. Het examen moet op een zaterdag in mei / juni of november / december in Den Haag worden afgelegd. Een afstandsstudent is niet per se gebonden aan de jaarindeling van de contactopleidingen, maar hij dient wel rekening te houden met de onderwijsvakanties. In die perioden zijn de docenten niet altijd aanwezig. Verder dient hij bij zijn studie ook rekening te houden met de data van de afsluitende tentamens (jaar 3) in Den Haag. Alle contacten verlopen digitaal, via e-mail. Alle contacten over de inhoud van het onderwijs verlopen via de begeleidende docent. Aan hem dienen ook de inhoudelijke vragen te worden gericht. Er kan 1 x per week werk / vragen worden ingestuurd. Buiten de vakantieperioden is de reactietijd op ingezonden werk of vragen over de studie één week. Alle vragen over andere zaken (organisatie, administratie) dienen te worden gericht aan de studierichtingscoördinator. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 10
HOOFDSTUK 4 Deelopleidingen 4.1 VERTALER DUITS (Afstandsonderwijs) Programma: Eerste jaar (wordt door afbouw niet meer aangeboden) Vertalen Duits-Nederlands Propedeuse De student is in staat eenvoudige Duitse teksten over niet-specialistische onderwerpen te vertalen in grammaticaal correct Nederlands, dat lexicaal en stilistisch geen grote fouten bevat, zodanig dat de brontekst integraal en adequaat wordt weergegeven. Er is een beginnend begrip dat een vertaling een zelfstandige tekst is die moet functioneren in het kader van het doel waarvoor hij is geschreven. Vertalen Nederlands-Duits Propedeuse De student is in staat eenvoudige Nederlandse teksten over niet-specialistische onderwerpen in grammaticaal correct Duits te schrijven, zonder grote lexicale fouten en zodanig dat de brontekst integraal en redelijk adequaat wordt weergegeven. De vertaling moet na enige bewerkingen of verbeteringen kunnen functioneren in de communicatie of als werkdocument. Tweede jaar (wordt door afbouw niet meer aangeboden) Vertalen Duits-Nederlands Hoofdfase 1 De student is in staat niet al te moeilijke, licht gespecialiseerde Duitse teksten te vertalen in grammaticaal correct Nederlands, dat ook lexicaal en stilistisch van ontwikkeld niveau is, zodanig dat de brontekst integraal en adequaat wordt weergegeven. De vertaling moet zonder belangrijke bewerkingen of verbeteringen kunnen functioneren in de communicatie of als werkdocument en moet zich laten lezen als een zelfstandige tekst, waarin uit weinig blijkt dat de brontekst in het Duits was gesteld. Vertalen Nederlands-Duits Hoofdfase 1 De student is in staat niet al te moeilijke, licht gespecialiseerde Nederlandse teksten in grammaticaal correct Duits te vertalen, met niet meer dan incidentele lexicale en/of stilistische fouten, zodanig dat de brontekst integraal en adequaat wordt weergegeven. De vertaling moet na enige bewerkingen of verbeteringen kunnen functioneren in de communicatie of als werkdocument. Derde jaar Vertalen Duits-Nederlands Hoofdfase 2 en vertalen Nederlands-Duits Hoofdfase 2 De nadruk ligt uiteraard op de voorbereiding op het afsluitende examen. De eisen vermeld in hoofdstuk 8 van deze studiegids zijn richtinggevend voor deze modules. Vierde jaar De gemeenschappelijke beroepsvoorbereidende component (zie verder onder 4.5). Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 11
4.2 ENGELS Door het vervallen van de SNEVT-examinering per 1-9-2014 zullen er mogelijk in het onderstaande programma nog wijzigingen optreden. 4.2.1 VERTALER ENGELS (Contactonderwijs) Eerste jaar (wordt door afbouw niet meer aangeboden) Vertalen Engels-Nederlands 1 en 2 De student kan aan het eind van het 1 e cursusjaar Vertalen Engels-Nederlands de betekenis van een relatief eenvoudige, algemene tekst met een omvang van ongeveer 200 woorden, juist, volledig en adequaat weergeven in een vertaling die zonder verdere correctie publicabel is en voldoet aan de volgende punten: de tekst is grammaticaal foutloos, lexicaal nagenoeg foutloos, intern samenhangend en qua vorm en taalgebruik afgestemd op de beoogde tekstgebruikers. De student is op de hoogte van het gebruik van naslagwerken en andere informatiebronnen. Bovendien kan de student eenvoudige vertaaltechnieken correct toepassen. Er wordt gewerkt met eenvoudige teksten van uiteenlopende aard, waarbij de cursist leert letten op o.a. verschillen in stijl en functie van de tekst. De vertaalopdrachten uit de reader worden thuis uitgevoerd met gebruik van woordenboeken, internet, etc. en in de les besproken. Ongeveer vijftien thuis gemaakte vertalingen worden ingeleverd en door de docent gecorrigeerd, waarna eveneens klassikale bespreking volgt. Vertalen Nederlands Engels 1 en 2 Vertalen van relatief eenvoudige, algemene, Nederlandse teksten in correct Engels. Behandeling van relevante punten op het gebied van vorm, structuur en betekenis. De student is op de hoogte van het gebruik van naslagwerken en andere informatiebronnen. Bovendien kan de student eenvoudige vertaaltechnieken toepassen. Uitbreiding van actieve kennis van de Engelse grammatica en woordenschat. Beginselen van algemene vertaaltechnieken. Gebruik van een- en tweetalige woordenboeken. De studenten leveren geregeld vertalingen in, die door de docent gecorrigeerd en vervolgens klassikaal besproken worden. Maatschappijkennis 1 en 2 De cursist beschikt over een gedegen kennis van de Britse cultuur. De cursist kan een effectieve en aantrekkelijke presentatie houden in het Engels over een onderwerp uit de Britse cultuur. De cursist ontwikkelt zijn spreekvaardigheid in het Engels. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 12
Aan bod komen verschillende thema s met betrekking tot de Britse cultuur, zoals geografie, geschiedenis, identiteit, politiek, recht, internationale betrekkingen, godsdienst, onderwijs, media, sport, economie, etc. Per les wordt één apart onderwerp behandeld. Studenten bereiden per week dit onderwerp voor met behulp van het leerboek en een aantal controlevragen in een reader. Bovendien houdt één cursist een presentatie van ongeveer 10 minuten over een aspect van het onderwerp van die week. Grammatica / Schriftelijke Vaardigheden 1 en 2 De cursist beheerst de morfologie, grammatica en syntaxis van het Engels. Behandeling van de belangrijkste aspecten van de Engelse grammatica: de tijden, de lijdende vorm, de hulpwerkwoorden, het zelfstandig naamwoord, het bijvoeglijk naamwoord, het bijwoord, het gebruik van voorzetsels, voornaamwoorden en voegwoorden, etc. Tweede jaar (wordt door afbouw niet meer aangeboden) Vertalen Engels-Nederlands 3 en 4 De student kan aan het eind van het 2 e cursusjaar Vertalen Engels-Nederlands de betekenis van een algemene of licht specialistische brontekst met een omvang van ongeveer 250 woorden, juist, volledig en adequaat weergeven in een vertaling die zonder verdere correctie publicabel is en voldoet aan de volgende punten: de tekst is grammaticaal en lexicaal foutloos, intern samenhangend en qua vorm en taalgebruik afgestemd op de beoogde tekstgebruikers. De student is in staat de bruikbaarheid van informatie uit naslagwerken en andere informatiebronnen in te schatten. Bovendien kan de cursist een aantal vertaalstrategieën en vertaaltechnieken effectief toepassen. Vertaling van algemene Engelstalige gebruiksteksten in correct Nederlands. Behandeling van relevante punten op het gebied van vorm, structuur en betekenis. De studenten leveren geregeld vertalingen in, die door de docent gecorrigeerd en vervolgens klassikaal besproken worden. Vertalen Nederlands-Engels 3 en 4 De student kan aan het eind van het 2 e cursusjaar Vertalen Nederlands-Engels de betekenis van een brontekst met een omvang van ongeveer 250 woorden en van uiteenlopende aard, juist, volledig en adequaat weergeven in een vertaling die na enige correctie publicabel is en voldoet aan de volgende punten: de tekst is grammaticaal en lexicaal nagenoeg foutloos, intern samenhangend en qua vorm en taalgebruik afgestemd op de beoogde tekstgebruikers. De student is in staat de bruikbaarheid van informatie uit naslagwerken en andere informatiebronnen in te schatten. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 13
Vertaalopdrachten met een toenemende moeilijkheidsgraad uit de reader worden thuis gemaakt en in de les besproken. Verschillende en veel voorkomende vertaalstrategieën en vertaaltechnieken worden in de les behandeld en direct in de praktijk toegepast. Ongeveer vijftien thuis gemaakte vertalingen worden ingeleverd en door de docent gecorrigeerd, waarna eveneens klassikale bespreking volgt. Redactie / Schriftelijke Vaardigheden 3 en 4 Redigeren kan niet los worden gezien van andere taalvaardigheden, zoals grammaticale vaardigheid en tekstvaardigheid. Daarom besteedt deze cursus ook aandacht aan Nederlandse grammatica, het schrijven van brieven en rapporten/essays, tekstcohesie, stijl en register, Brits- en AmerikaansEngels, vertaalstrategieën, vertaling van realia, valse vrienden, interpunctie, etc. Het oefenen van belangrijke aspecten van de Nederlandse grammatica geschiedt, na een inleidende toets, met een aantal uitgebreide zoekopdrachten, die uitgevoerd moeten worden met behulp van het naslagwerk Vraagbaak Nederlands (Sdu) van Eric Tiggeler. Ook dient u voor deze cursus zelf het boek Handboek zakelijk Engels (Sdu) van Andrew en Astrid Baxter of Taalhandboek Engels (Van Dale) van Mariska Albers door te nemen of in ieder geval geregeld te gebruiken als naslagwerk bij de opgaven. Maatschappijkennis 3 en 4 De student heeft een gedegen kennis van de Nederlandse cultuur, internationale organisaties en internationale verhoudingen. De student kan een effectieve en aantrekkelijke presentatie in het Engels houden over een onderwerp uit de Nederlandse cultuur. De student ontwikkelt zijn spreekvaardigheid in het Engels verder onder meer door het bespreken van een Engelstalige roman. Aan bod komen verschillende thema s met betrekking tot de Nederlandse cultuur, zoals geografie, geschiedenis, politiek, recht, internationale betrekkingen, godsdienst, onderwijs, media, economie, etc. Bovendien worden de belangrijkste internationale organisaties behandeld. Per les wordt één apart onderwerp behandeld. Studenten bereiden per week dit onderwerp voor met behulp van het leerboek. Bovendien houdt één student een presentatie van ongeveer 10 minuten over een aspect van het onderwerp van die week. Derde jaar Vertalen Engels-Nederlands 5 en 6 Vertaling van algemene en licht specialistische Engelstalige gebruiksteksten in correct Nederlands De student vergroot de vertaalvaardigheid en zijn kennis van vertaalstrategieën en vertaaltechnieken, gebruik van secundaire literatuur en hulpmiddelen. De student is in staat stijl- en registerniveaus van de brontaal adequaat in de doeltaal weer te geven. Behandeling van relevante punten op het gebied van vorm, structuur en betekenis. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 14
De studenten leveren geregeld vertalingen in, die door de docent gecorrigeerd en vervolgens klassikaal besproken worden. Ook wordt gebruikgemaakt van groepsopdrachten. Vertalen Nederlands-Engels 5 en 6 Vertaling van algemene en licht specialistische Nederlandstalige teksten in correct Engels. Aan het einde van deze fase moet de student beschikken over een basaal professioneel niveau. In de wekelijkse colleges worden de door de studenten gemaakte vertalingen besproken. Er wordt aandacht besteed aan verbetering en verdieping van de vertaalvaardigheden in verschillende registers door het vertalen van teksten met een hoge moeilijkheidsgraad zowel op inhoudelijk als op taalkundig gebied. Naar aanleiding van deze vertalingen komen verschillende aspecten op het gebied van syntaxis, morfologie, semantiek en stijl aan bod. De teksten hebben een lengte van 250 tot 300 woorden. Voor de vertaling van deze teksten moeten de studenten zelfstandig gebruik kunnen maken van verschillende bronnen en naslagwerken. Ongeveer vijftien thuis gemaakte vertalingen worden ingeleverd en door de docent gecorrigeerd, waarna eveneens klassikale bespreking volgt. Redactie 5 en 6 De student kan aan het einde van het 3 e cursusjaar Redactie Engels-Nederlands en Nederlands-Engels een gebruikstekst van ongeveer 1500 woorden (brontekst) samenvatten tot een tekst van ongeveer 500 woorden (doeltekst). De samenvatting dient juist en volledig te zijn, en de cursist dient duidelijke keuzes te hebben gemaakt tussen de essentie van de brontekst en de bijkomende en/of aanvullende informatie. De samenvatting is zonder verdere correctie publicabel en voldoet aan een aantal punten, te weten, de tekst is grammaticaal foutloos, lexicaal nagenoeg foutloos, intern samenhangend en qua vorm en taalgebruik afgestemd op de beoogde tekstgebruikers. Samenvatten van algemene bronteksten in correct Nederlands of Engels. Behandeling van relevante punten op het gebied van vorm, structuur en betekenis. Maatschappijkennis 5 en 6 De student heeft een breed inzicht in de geschiedenis, cultuur en actualiteit van de Verenigde Staten van Amerika. De student kan een effectieve en aantrekkelijke presentatie houden in het Engels over een onderwerp uit de Amerikaanse cultuur. De student ontwikkelt zijn spreekvaardigheid in het Engels. Aan bod komen verschillende thema s met betrekking tot de Verenigde Staten van Amerika, zoals geografie, geschiedenis, politiek, recht, internationale betrekkingen, godsdienst, onderwijs, media, economie, etc. Per les wordt één apart onderwerp behandeld. Studenten bereiden per week dit onderwerp voor met behulp van het leerboek. Bovendien houdt één student een presentatie van ongeveer 10 minuten over een aspect van het onderwerp van die week. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 15
Werkvormen Zelfstudie; hoor- en werkcolleges Vierde jaar In dit jaar ligt het accent op de beroepsvoorbereiding. Voor de onderdelen zie verder onder 4.5. 4.2.2 VERTALER ENGELS (Afstandsonderwijs) Inleiding De afstandsopleiding vertaler Engels heeft nagenoeg hetzelfde programma als de contactopleiding. Het grootste verschil is uiteraard dat geen aandacht kan worden besteed aan de mondelinge taalvaardigheid. De verdeling van de studiepunten over de diverse onderdelen is anders dan bij de contactopleiding. Zie hoofdstuk 7. Propedeuse Engels-Nederlands A1 Deze module is qua keuze van teksten en moeilijkheidsgraad vergelijkbaar met de modulen E-N 1 en 2 van de contactopleiding. De student bestudeert 21 teksten zelfstandig op basis van een modelvertaling en stuurt van 7 teksten een vertaling op naar de begeleidende docent. De vertaling wordt gecorrigeerd en beoordeeld. Het cijfer voor de module wordt bepaald door het afgeronde gemiddelde cijfer voor de 7 vertalingen en het cijfer voor het afsluitende tentamen te middelen. De student kan over alle teksten + modellen vragen stellen aan de begeleidende docent. Grammatica A1 Er is een aparte module grammatica. De student bestudeert zelfstandig het grammaticaboek en maakt de daarin opgenomen oefeningen. Een correctiemodel wordt ter beschikking gesteld. De student kan uiteraard vragen stellen aan de begeleidende docent. Nederlands-Engels A1 Deze module is qua keuze van teksten en moeilijkheidsgraad vergelijkbaar met de modulen N-E 1 en 2 van de contactopleiding. De student bestudeert 21 teksten zelfstandig op basis van een modelvertaling en stuurt van 7 teksten een vertaling op naar de begeleidende docent. De vertaling wordt gecorrigeerd en beoordeeld. Het cijfer voor de module wordt bepaald door het afgeronde gemiddelde cijfer voor de 7 vertalingen en het cijfer voor het afsluitende tentamen te middelen. De student kan over alle teksten + modellen vragen stellen aan de begeleidende docent. Maatschappijkennis A1 De maatschappijkennis In het eerste jaar van de opleiding heeft betrekking op het Verenigd Koninkrijk. De student bestudeert zelfstandig het boek Britain en krijgt bij ieder hoofdstuk een twintigtal vragen waardoor hij in staat is zijn vorderingen te toetsen. Tweede jaar Engels- Nederlands A2 De opzet is gelijk aan die van de cursus E-N A1. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 16
Nederlands-Engels A2 De opzet is gelijk aan die van de cursus N-E A1. Redactie A2 De cursus is dezelfde als bij de contactopleiding redactie 3 en 4. De student stuurt zeven opgaven ter correctie in. Voor de bepaling van het cijfer zie hierboven bij Nederlands-Engels A1. Maatschappijkennis A2 De student bestudeert zelfstandig het boek over de Nederlandse maatschappijkennis en krijgt bij ieder hoofdstuk een twintigtal vragen, waardoor hij in staat is zijn vorderingen te toetsen. Verder bestudeert hij een reader over internationale organisaties. Derde jaar Engels-Nederlands A3 De opzet is gelijk aan die van de cursus E-N A1. Maatschappijkennis A3 De student bestudeert zelfstandig het boek over de Amerikaanse maatschappijkennis en krijgt bij ieder hoofdstuk een twintigtal vragen waardoor hij in staat is zijn vorderingen te toetsen. Nederlands-Engels A3 De opzet is gelijk aan die van de cursus N-E A1. Redactie A3 De cursus is dezelfde als bij de contactopleiding redactie 3 en 4. De student stuurt zeven opgaven ter correctie in. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 17
4.3 VERTALER FRANS Door het vervallen van de SNEVT-examinering per 1-9-2014 zullen er mogelijk in het onderstaande programma nog wijzigingen optreden. Propedeuse (wordt door afbouw niet meer aangeboden) Grammatica 1 en 2 Uitbreiding van kennis en beheersing van de morfologie en de syntaxis van het Frans, als deel van een gevorderde algemene cursus Frans, en als voorbereiding voor de opleiding vertaler Nederlands Frans / Frans Nederlands. Behandeling van de belangrijkste aspecten van de Franse grammatica: de tijden, wijzen en vormen van het werkwoord, zowel regelmatig als onregelmatig; de vormen van het zelfstandig naamwoord, het bijvoeglijk naamwoord en het bijwoord; het gebruik van voorzetsels, voornaamwoorden en voegwoorden. Behandeling van aspecten die door de studenten expliciet als problematisch ervaren worden, of door de docent als zodanig gesignaleerd worden. Deze komen ook in het tweede jaar aan de orde tijdens het uur capita selecta van de grammatica. Werkvormen Zelfstudie, hoor- en werkcolleges Toetsing Grammaticaoefeningen, die deels door de docent gecorrigeerd en deels tijdens de colleges behandeld worden. Toetsen in januari en in mei. Vertalen Frans - Nederlands 1 en 2 De student kan aan het eind van het 1 e cursusjaar de betekenis van een eenvoudige tekst met een omvang van ongeveer 150 woorden, van uiteenlopende aard (brontekst) juist, volledig en adequaat weergeven in een vertaling (doeltekst) die zonder verdere correctie publicabel is en voldoet aan de volgende punten: de tekst is grammaticaal foutloos, lexicaal nagenoeg foutloos, intern samenhangend en qua vorm en taalgebruik afgestemd op de beoogde tekstgebruikers. De student is op de hoogte van het gebruik van naslagwerken en andere informatiebronnen, zoals Internet. Er wordt gewerkt met authentieke, eenvoudige teksten van uiteenlopende aard met een hoog maatschappijkennisgehalte: kranten- en tijdschriftenartikelen, waarin onderwerpen uit de Franse en Europese actualiteit aan de orde komen, (toeristische) folders, wijnetiketten, gebruiksaanwijzingen, etc. Hierbij leert de student letten op o.a. verschillen in stijl en functie van de tekst. Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 18
De vertaalopdrachten worden zelfstandig uitgevoerd met gebruik van woordenboeken, internet etc. Tijdens de colleges worden de vertalingen gecorrigeerd en wordt er na bespreking - een modelvertaling op de interne site geplaatst, of naar de studenten gemaild. Werkvormen Zelfstudie en werkcolleges. Toetsing Toetsen in januari en mei Schriftelijk vertalen van één of meerdere teksten van bij elkaar ongeveer 200 woorden. (voorbereiding) Vertalen Nederlands Frans 1 en 2 De student is in staat aan het einde van de propedeuse een aantal zinnen waarin grammaticale en idiomatische moeilijkheden zijn verwerkt zonder al te veel storende fouten in het Frans te vertalen. Het gaat hierbij om zinnen die niet letterlijk gereproduceerd worden, maar die een hergebruik van behandelde elementen in een nieuwe context beogen. Uit een veel gebruikt taalverwervingsboek (Nieuwe Praktische Wenken) wordt via een frequentielijst een hoeveelheid studie- en oefenmateriaal geselecteerd dat door de student wordt bestudeerd. Deze (basale) stof wordt in naar het Frans te vertalen zinnen om de twee weken als huiswerk opgegeven en in het college besproken en gecorrigeerd. Hierbij wordt veel verwezen naar de collegestof van de cursus Grammaire Plus. Werkvormen Zelfstudie en klassikale bespreking en correctie van de moeilijkheden. Toetsing De stof is in twee gelijke porties opgedeeld, die in januari en in mei worden getoetst. De toets bestaat uit twee delen: Deel 1 is het reproduceren van parate kennis naar aanleiding van de geleerde stof (zonder naslagwerken) en Deel 2 het vertalen naar het Frans van een aantal zinnetjes, waarin de geleerde stof is verwerkt. Bij het 2 e deel mag er wel een woordenboek worden gebruikt. Redactie 1 en 2 (Nederlands Frans) De student is in staat een eenvoudig, goed gestructureerd opstel in het Frans te schrijven van drie honderd woorden aan de hand van een minimum scenario dat in het Nederlands wordt aangereikt. De student wordt om de veertien dagen getraind in het redigeren in het Frans van betoogjes die minimaal bestaan uit een introductie, een corps van enkele paragrafen en een conclusie. Onderwerpen uit de maatschappelijke of politieke actualiteit komen daarbij aan de orde. De docent corrigeert en beoordeelt elk tijdig ingeleverd opstel. Werkvorm Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 19
Aan de hand van de actualiteit of het onderwerp dat de sectie Frans voor iedere collegeavond heeft vastgesteld, krijgt de student de opdracht een opstel in het Frans te schrijven van ongeveer 300 woorden, waarin een aantal aspecten aan de orde moeten komen. Het opstel moet gestructureerd zijn opgebouwd (introductie, enkele paragrafen, conclusie) Dit leidt ertoe dat de individuele uitwerkingen qua inhoud niet al te veel uiteen zullen lopen, zodat de bespreking in het college algemeen kan blijven. De docent licht bij deze bespreking een aantal veel gemaakte fouten toe, de student van zijn kant brengt vragen in over fouten, die zoveel mogelijk een algemeen karakter hebben. Studenten corrigeren ook elkaars werk. Toetsvorm In januari maakt de student, met behulp van naslagwerken, één opstel van 300 woorden of twee van 150 uit een aanbod van drie, licht voorgestructureerde onderwerpen. De student is in staat de strekking van een in het Nederlands gesteld betoog in correct Frans weer te geven en dat van een persoonlijk commentaar te voorzien. Vanaf januari wordt de student om de twee weken een artikel uit krant of tijdschrift aangereikt, handelend over een algemeen actueel onderwerp, ter lengte van ongeveer 800 woorden, dat hij in het Frans samenvat. Ook wordt hij uitgenodigd zijn eigen mening of commentaar te formuleren. De docent beoordeelt hierbij slechts de kwaliteit van het gehanteerde Frans. Toetsing In mei wordt een artikel voorgelegd dat volkomen nieuw is. De student mag bij het maken van zijn resumé naslagwerken gebruiken. De toets wordt als voldoende beschouwd als de student in staat is op de honderd woorden niet meer dan drie à vier storende taalfouten te maken. Maatschappijkennis 1 en 2 Kennis vergaren van en inzicht verkrijgen in een aantal aspecten van Frankrijk en de Franssprekende wereld, in het bijzonder op het gebied van de geografie, zowel natuurkundig als sociaal (1 e semester) en de geschiedenis (van het Frans en van de politieke ontwikkeling) in hoofdlijnen en de actuele cultuur van Frankrijk (2 e semester). In een aantal colleges wordt gepoogd aan te tonen dat, gegeven een zeker taalvaardigheidsniveau, het onderdeel maatschappijkennis deels het fundament vormt van het vertalen. Er wordt getracht de student een zodanig inzicht bij te brengen dat hij als het ware zijn eigen algemene ontwikkeling ter hand neemt en een antenne richt op allerlei aspecten uit de samenleving(en) die niet op voorhand zijn belangstelling hebben. Steeds worden zaken uit beide samenlevingen comparatief en contrastief bezien. Het is de bedoeling dat de student de in de propedeuse verworven studiehouding, te weten belangstelling voor talrijke maatschappelijke onderwerpen, ook in de volgende studiejaren voortzet. Werkvormen Afwisselend hoorcollege en werkcollege, alsmede presentatie van onderwerpen in de loop van het jaar door de student. Dit onderdeel leent zich, door de variëteit van de onderwerpen, bij uitstek voor Studiegids Hogeschool West-Nederland 2014-2015 20