Opleiding basisvorming veiligheid Francis Bruelemans

HET DYNAMISCH RISICO-BEHEERSINGSSYSTEEM IN DE PRAKTIJK, opleiding basisvorming Francis Bruelemans Preventieadviseur niv.1

D.R.B.S. Welzijnszorgsysteem = beter voorkomen dan genezen rekening houden met: mogelijke gevaren inschatting risico preventie regelmatig bijsturen 3

DRBS = voorkomen van gevaar, risico, schade, letsel Gevaar = wat schade kan veroorzaken Risico = ELKE SITUATIE DIE KAN LEIDEN TOT DIE SCHADE 4

DRBS = veiligheidsbeleid en preventie Voorkomen van schade aan: Mens (ervaring? veilige omgevingsfactor?...) Uitrusting (conform? geen mankement?...) Omgeving (gevaarlijke invloeden/factoren?...) Product (veilig gebruik? conformiteit?) Organisatie (signalering? Instructies, werkpostfiches?) 5

Wetgeving DRBS DYNAMISCH RISICOBEHEERSSYSTEEM Middelen DRBS: K.B. Beleid welzijn 27/03/1998 art. 3 Globaal Preventieplan GPP op 5 jaar. Jaarlijks Actieplan (voorleggen aan BC voor 1 november van elk jaar) WIE? De werkgever met Team HL en advies Prev.Adv. WANNEER? Permanent te actualiseren; 6

DRBS : wie doet wat? De VERANTWOORDELIJKHEID voor het WELZIJN van de werknemers bij de uitvoering van het werk berust bij de WERKGEVER Algemeen DIRECTEUR = WG In samenwerking met HL: preventiebeleid HL = HIERARCHISCHE LIJN = directie, TAC, TA, econoom, leerkrachten praktijk, leerkrachten labo, enz.. 7

DRBS zorgsysteem = STEEDS optimaliseren START PLANNING Start uitwerking DRBS ACT CHECK PLAN DO DOEL: DRBS blijven opvolgen, verbeteren BORGING Plan: Programmering van het beleid, bepalen doelstellingen, RA Do: Uitvoering van het beleid (PM) Check: De evaluatie van het beleid (Restrisico s??) Act: Bepalen bijkomende doelstellingen, verbeteringen

Dynamisch risicobeheersingsysteem. Beschikbare elementen, systemen Risicoanalyse Globaal preventieplan 5 jaar Voorleggen aan Comité aanpassen Jaaractieplan Preventiemaatregelen 9

Wat is risico-analyse? ZOEKEN naar de gevaren VASTSTELLEN / BEPALEN risico s?, restrisico s? EVALUEREN risico s (hoe te voorkomen??) Na RA: Globaal Plan, jaaractieplan, preventiemaatregelen 10

Risicoanalyse Defininiëring van een werkpost, werkomgeving Plaats waar HANDELING gebeurt Wegwerken Risico s Onder controle Beheersen Geen beheersing: oorzaak tot ongeval?? 11

Globaal preventieplan (5 jaar) Elementen in het plan Resultaten risicoanalyse + risico-evaluatie. Preventie maatregelen. Doelstellingen. Activiteiten en opdrachten om deze doelstellingen te bereiken. Organisatorische, materiële en financiële middelen. Criteria voor evaluatie en aanpassingen indienen en bespreken BC 12

Het jaarlijks actieplan Elementen in het plan De prioritaire doelstellingen volgens GPP De middelen en methoden om doelstellingen te bereiken. De opdrachten, verplichtingen en middelen van alle betrokken personen. De aanpassingen: ingevolge het globaal actieplan, nieuwe risico s, arbeidsongevallen. Voor 1 november indienen bij BC 13

Model Globaalplan en jaaractieplan

Model jaarplanner GPD

Vervolg jaarplanner

Risicoanalyse / Risicobeheer STAPGEWIJS te werk gaan 1- Inventariseren 2- Evalueren 3- Maatregelen bepalen 4- Prioriteiten vastleggen. 5- Regelmatig bijsturen 18

Risico opsporen: hoe? Detectie /beheersing: HULPMIDDELEN 1 Controlelijst (checklist) 2 Observatie 3 Verslagen GPD (rondgang, indiensstelling, enz,,), (Zie ook EPOS) 4 Risicoanalysemethode (EN-ISO-12100:1) 5 Inventarissen: (b.v.b.:asbest, ontvlambare producten, enz..) 6 Adviezen, controles: externe diensten, brandweer 19

Risico-detectie dmv checklijst Voorbeelden controlelijsten: Speeltoestellen Machineveiligheid Ladders Veiligheids-verlichting Evacuatie Haspels Keuken Lokaal turnen Enz, 20

Risico-detectie dmv controlelijst Is krachtig, eenvoudig, systematisch, volledig, (vakken met: ok, niet ok, nvt) Geeft duidelijke omschrijvingen Controlelijst is een goed middel om : Risico s op te sporen Negatief inwerkende invloeden te detecteren Leraars en coördinatoren meer actief te betrekken bij PB - beleid 21

Risico-detectie dmv observatie Doel: nagaan veilige werkmethode/handeling nagaan veilige werkomgeving zoeken naar calamiteiten zoeken naar bedrijfsblindheid. * aanwezige risico s worden niet meer herkend * gedrag is niet langer aangepast 24

Risico-detectie dmv observatie Observeren = Concentreren op de waarneming. Zien = Argeloos kijken zonder besef. 25

Observeren

Risico-detectie dmv observatie BELANGRIJK: observator met kennis van mogelijke gevaren en risico s HOE? Bewust rondkijken, controlelijst kan hulpmiddel zijn hierbij. ( niet je stiekem ergens opstellen???) DOMEINEN Correctheid van de HANDELING Correctheid van de PROCEDURE Toestand van de OMGEVING Toestand van het ARBEIDSMIDDEL 29

Risico-detectie dmv observatie Observatie (vervolg) Stel jezelf vragen: Wat? Waarom? Correct? Waarom wordt zo gewerkt? Wat kan er misgaan? Kan het niet veiliger? Is deze toestand correct? enz.. BLIJF ALTIJD GECONCENTREERD 30

Risico-inventaris en analyse GPD RONDGANG PA Inventaris = weergeven van alle relevante risico s tijdens preventiebezoek Controle: preventieregister, documenten, keuringen, enz. Verslag: rondgang, indiensstelling enz. Analyse = gebruik risicograaf Preventiemaatregelen, adviezen Zie EPOS Totaal T

RISICOGRAAF: participatie in de risicoanalyse EN ISO 12100:1 Gebruikt door de GPD bij risicoanalyse Evaluatie van de risico s met RISICOGRAAF Welke Parameters? Effect, Ernst Blootstelling Mogelijkheid ongeval / incident Afwendbaarheid Risicograaf te bevragen bij de preventiedienst

Participatie in de risicoanalyse EN ISO 12100: Ernstgraad E Kleine verwondingen: 1 Ernstige verwondingen: 2 Dood: 3 Waarschijnlijkheid op blootstelling WB Zelden tot soms: 1 Vaak tot meestal: 2 Waarschijnlijkheid tot incident/ongeval WI Zelden tot soms: 1 Vaak tot meestal: 2 Hoog: 3 Afwendbaarheid : A Mogelijk onder bep. omst.: 1 Nauwelijks mogelijk / niet: 2

Risicograaf:

Hiërarchie preventiemaatregelen Opgepast Leeuw!

Volgorde preventiebeginselen 1. VOORKOMEN RISICO S, VERWIJDEREN RISICO 2. EVALUATE van risico s die niet voorkomen kunnen worden 3. BESTRIJDING bij de bron 4. Wat GEVAARLIJK is VERVANGEN door niet of minder gevaarlijk is 5. VOORRANG CBM boven PBM 6. AANPASSING WERK aan mens 7. REKENING HOUDEND MET bestaande / nieuwe technieken 8. WAARSCHUWING, informatie, signalering Zie ook art, 5 1 wet op het welzijn 4 augustus 1996

Taken en risico s Elektrische installaties Brandveiligheid Leefmilieu Veiligheid: een zaak van iedereen! Veiligheid Speelterreinen Machineveiligheid Verfraaiing van de werkplek Voedselveiligheid Ergonomie Werksfeer

Blusmiddelen zichtbaarheid / bereikbaarheid

Blusmiddelen bereikbaarheid

Brandblusmiddelen bereikbaarheid

Brandveiligheid: compartimentering

Evacuatiewegen: brandbare materialen, obstakels

Evacuatiewegen: onderhoud, obstakels

Blokkering uitgang

Evacuatie: blokkering

Evacuatiewegen: obstakels, belemmering

Evacuatiewegen: belemmering, obstakels

Risico s asbest

Risico elektriciteit

Risico elektrocutie?? afwasmachine

Risico elektrocutie: openstaande borden

Risico s elektrocutie: lavabo naast elektrisch bord in KDV

Risico elektrocutie werken met derden Aftapping elektriciteit niet afgesproken,

Risico s elektriciteit

Risico s elektrocutie: voorval Boorwerkzaamheden MVD buiten in regen en ladder in plas water

Risico brand en elektrocutie in turnzaal derden

Risico s vallen en struikelen

Valgevaar in opening bordes Opening 30 cm zonder leuning

Risico snijwonden

Risico snijwonden, hoofdwonden? Scherpe kant tablet Uitstekende nageltjes

Risico s gevaarlijke producten, brandgevaar, explosie

Kast gevaarlijke producten: enkel voor bevoegden

Beheer gevaarlijke producten? Beheer giftige producten

Risico brandwonden

Risico s speeltoestellen: ondergrond? obstakels?

Speeltoestellen: valzone? Ondergrond?

Risico speeltoestellen Niet conform toestel Ondergrond niet conform

Risico s speeltoestellen

Speeltoestellen

Risico s turntoestellen

Risico sporttoestellen, verkeerde bevestiging

Risico vallende voorwerpen

Versperring toegang hulpdiensten?? Toegangsweg school brandweer

Rommel

Rommel? Orde? Plaatsgebrek? Bereikbaarheid?

Hygiëne / gezondheid

Vallende voorwerpen

Putten en afsluitingen

Werfafsluitingen Zaagmachine onbewaakt Leerlingen kunnen op de werf????

Onveilige stapeling

Besluit Risico-analyse doe je niet alleen. Preventie is de zaak van iedereen, niet alleen v/d gemeenschappelijke preventiedienst Je bepaalt zelf welke risico-analyse de beste is. Werk met feiten, niet met veronderstellingen. Zoek de grondoorzaken. Spelregel : Welke methode je kiest is niet belangrijk, als ze maar doeltreffend is. Dat je risico s vindt, dat is belangrijk, dat je de nodige preventiemaatregelen treft is belangrijk, dat je ongevallen kan voorkomen is belangrijk 86

Vragen??????????????

Preventiedienst staat niet alleen Werken aan een veilige school is een zaak van IEDEREEN: Werkgevers: Algemeen directeurs en voorzitters van de raden van bestuur Hiërarchische lijn: directeurs, technisch adviseurs moeten het welzijnsbeleid uitvoeren. Ieder is verantwoordelijk op zijn niveau. Werknemers: leerkrachten, administratief en onderhoudspersoneel Leerlingen: in het bijzonder gelijkgestelde werknemers en stagiairs. Vakbonden: het basiscomité en het tussencomité bespreken het globaal preventieplan en het jaaractieplan. Externe diensten: arbeidsgeneeskundige dienst focust vooral op arbeidshygiëne en gezondheid. verder zijn er de keuringsorganismen en de brandweerdiensten.

Info WWW.g-o.be/preventie ARISTA ETHIAS EPOS GPD