Centrale Markthallen Bulletin 1934: CENTRALE MARKTHALLEN OPEN IN AMSTERDAM. De markten hebben de afgelopen eeuwen in de stad voor veel overlast gezorgd. Aan het begin van deze eeuw werden de aardappelen, groenten en fruit aan de kade van de Marnixstraat verhandeld. De wederverkopers konden daar bij de grossiers terecht, veelal gevestigd in de kelders van de Marnixstraat, de huisvrouwen bezochten de marktkooplui. Er waren weinig regels en er was nauwelijks toezicht. Door toename van het autoverkeer ontstond zo n verkeerschaos dat de gemeente besloot tot verhuizing. In 1934 is de Centrale Markt aan de Jan van Galenstraat geopend. HOOG BEZOEK CENTRALE MARKT. Bezoek van wethouder De Miranda, gemeenteraadsleden en hoofdambtenaren aan de markt in de Marnixstraat KOOP NEDERLAND- SCHE WAAR! OVER 75 JAAR. Na de beurskrach van 1929 heerst er een wereldwijde recessie, in 1934 beweren helderzienden dat er begin volgende eeuw weer een recessie te verwachten valt. Het straatbeeld wordt momenteel beheerst door rijen werklozen, die met hun stempelkaart bij de werklozenkas staan te wachten op steun. Zullen bij een volgende recessie ook weer rijen mensen te zien zijn met stempelkaarten.? De telefoon is in 1934 al een heel belangrijk communicatiemiddel in het handelsverkeer. Deze uitvinding, waarvan men aanneemt dat Graham Bell de uitvinder is, zal vervangen worden door een draadloze telefoon. Waardoor het handelsverkeer in een ongekende stroomversnelling terechtkomt, waarvan niemand nog de gevolgen kan overzien. De visie van deze toekomstvoorspellers is dat er aan het eind van de eeuw een openbaar vervoersnetwerk onder de grond van Amsterdam zal zijn namelijk; de Metro. Zoals in Londen en Parijs, waar al een electrische metro in gebruik is sinds 1890. In 1863 werd de eerste metrolijn geopend in Londen, deze werd aangedreven door een stoommachine. Die eerste ondergrondse lijn in Londen was op veel plaatsen voorzien van ventilatiegaten om de stoom af te voeren. De pessimisten onder de toekomstvoorspellers zien een ramp voor Amsterdam aan het eind van de volgende eeuw. Veel panden zullen verzakken en de duizenden heipalen zullen enorme schade oplopen als het daadwerkelijk tot een aanleg komt van een ondergronds vervoersnet. Er wordt zelfs gevreesd voor een algehele instorting van het Centraal Station. Amsterdam is nu eenmaal een stad op palen in drassige bodem. Exotisch fruit is al te koop, maar alléén voor de rijken en het fruit wordt op schepen aangevoerd. Diezelfde helderzienden beweren dat aan het eind van de eeuw, ook voor de armere bevolking exotische groenten en fruit te koop zal zijn. Deze soorten worden dan massaal per vliegtuig ingevlogen vanuit de (sub)tropische landen. In 1934 wonen er ongeveer 7,8 miljoen inwoners in Nederland. Volgens de voorspellingen aan het eind van deze eeuw waarschijnlijk 16 miljoen.
AMSTERDAM, STAD VAN 1001 SMAKEN. In 2009 is Amsterdam de Hoofdstad van de Smaak. Met als rode draad: Stad van 1001 Smaken. De Amsterdamse regio borrelt in 2009 van activiteiten die getuigen van het zeer diverse aanbod aan smaken, van regionaal en exotisch tot en met typisch Amsterdams, die de stad zo lekker maken. De activiteiten zijn niet alleen gericht op de Amsterdammers, maar ook de inwoners van de Metropoolregio Amsterdam, een gebied dat zich uitstrekt van de IJmond, de Zaanstreek en Waterland aan de noordkant en de Haarlemmermeer, het Groene Hart en de Gooi- en Vechtstreek aan de zuidkant. Het zwaartepunt van initiatieven vanuit de stad ligt bij activiteiten in stadsdelen, scholen, zorginstellingen, buurthuizen en boerderijen in de directe omgeving. Bedrijven, restaurants, winkels, organisaties en instellingen worden hierbij expliciet uitgenodigd om met eigen initiatieven te komen en deel te nemen aan Amsterdam, Stad van 1001 Smaken. Provincie Noord-Holland en regio Amsterdam Ook de Amsterdamse regio doet mee: in Zaanstad en delen van Noord-Holland vinden ook vele festiviteiten en evenementen plaats die lekker en duurzaam eten op de kaart zetten. Stad en regio treffen elkaar in streekproducten op de kaart en in de keukens van Amsterdammers. Boerenbedrijven in de omgeving zetten hun deuren open voor Amsterdamse schoolkinderen. Noord-Holland en het Groene Hart ontmoeten Amsterdam en Amsterdammers genieten van de prachtige groene omgeving.. Amsterdam, Stad van 1001 Smaken heeft een reeks van ambassadeurs, zoals Ed van Thijn (oud-burgemeester van Amsterdam), Gijsbert Bianchi, Oswald Schwirtz, Iens Boswijk, Casper Bürgi, Mavis Hofwijk, Ghanem Boucana, Sarriel Taus, Ron Blaauw en Auke Bijlsma (oud gemeenteraadslid Amsterdam). Iedereen kan inspelen op de kansen die het predikaat Amsterdam, Stad van 1001 Smaken te bieden heeft. Ook U! Met uw kracht als ondernemer, als winkelier, consument, school, zorginstelling of buurtvereniging maken we gezamenlijk Amsterdam als Stad van 1001 Smaken tot een succes. Aanmelden voor deelname of het stellen van uw vragen over de mogelijkheden, kan via het volgende e-mailadres: info@amsterdamstadvan1001smaken.nl of de website: www.amsterdamstadvan1001smaken.nl Wij hopen op zoveel mogelijk reacties! ALLE BEDRIJVEN OP EEN RIJ. DEELMARKT AARDAPPELEN, GROENTE & FRUIT A. Rustenburg en Zn A.C. Loogman en Zn Ageha Amar Sanvir Groenten Amsterdamse Fruithandel BV Bel Impex BV Big Bananas/ Wiggemansen Buffing & Zn C. Stam en Zn BV C. v.d. Meij en Zn Centre Exotic Products De Stigter Fruithandel BV Enes Impex Fa. Arie Brouwer Fruithandel Fa. G. Schonhage en Zn G.C. van Egmond Aardappelen BV Gebr. De Mooy Amsterdam BV Gebr. Rustenburg BV Greenfresh Interfruit W. Karsten Jac. P. de Wit BV Jac. van der Mey Jacobs AGF Jan de Geus BV K. v.d Spijk en Zn. Amsterdam BV Kodijk BV Miedema & Zn BV Ruyken Groente & Fruit Van de Mey Qualityfruits & Vegetables Van Doorn Groothandel Amsterdam BV Van Mourik Van Smeerdijk groente en fruit BV Vroegop Windig Wai Kit Asion Fresh Center DEELMARKT ALGEMENE LEVENSMIDDELEN Al Hoceima Alla Marca Food Asia Food Supplies BV Bladenis Deli XL Food Destination b.v. Horeca Leverancier Buurtjes V.O.F. Inversco - Van Hoeckel Kweker BV Levensmiddelengroothandel La Venta Nanhoe import export BV Sernay Citrus Impex The Cookie Company Vanka Kawat Daily Amsterdam BV Wijnimport J. Bart DEELMARKT DIENSTVERLENING A. van Lookeren AM Amsterdam-Marcantie Argos Food Center Amsterdam Beheer FCA Color Techniek BV Coolware Duncker Koel Vries BV Duncker Transport BV Fustcentrale Amsterdam Hoogendoorn ING Bank NV Laser Action Amsterdam BV N.J. Kuyl Disposables BV Paardekooper Verpakkingen BV Profile Tyrecenter Willems/Wals Rabobank Space Amzones BV Stedelijk Museum Tom Hot Dog V.O.F. Bommels broodjes/haring Vega Ijshandel Verenigde Amsterdamse Slagersorganisatie Verenigde Bedrijven Food Center Amsterdam Wiggers APK garage DEELMARKT VIS Hendriks Palingrokerij Mooijer Volendam BV Nadort vishandel Sier Consul Th Schilder & Zonen Tol & Schilder visproducten Versvishandel Jan van As Vishandel van Meines DEELMARKT VLEES, WILD EN GEVOGELTE A - Vlees BV Abattoir Amsterdam BV Ameco bv Busa Kip Groothandel Chateaubriand BV Gebr. F. & H. Terpstra Heijdra Vee & Vlees Kemo vlees b.v. Kouwenhoven Vlees BV Marcus ORF Gelkos Vleeswarenbedrijf BV Mevlana BV Pieter van Meel wild en gevogelte Weza ONZE KLANTEN Deze eigenaresse van Zuivere Koffie serveert al 23 jaar ontbijt en lunch aan de Utrechtsestraat in Amsterdam. Haar zaak is 7 dagen in de week open. Er komen veel vaste klanten van divers pluimage. Ze nodigt ons uit om op zondag te komen loungen. Alle quiches, taarten en soepen zijn zelfgemaakt. Mevrouw doet al haar inkopen bij de Kweker en is al jaren een tevreden klant. Het personeel is goed geïnformeerd, aardig en behulpzaam. Ze weten wat er speelt daar, ook omdat ze vaak eigen ondernemer zijn geweest. Het Food Center vindt ze goed bereikbaar. Doordat het een afgesloten terrein is, is de winkelomgeving lekker rustig.
DE HUMOR LIGT OP STRAAT. Dat de humor ook op het food center op straat ligt, staat vast. Maar die verhalen van vroeger, toen alles beter, leuker en gezelliger was, die verhalen worden steeds schaarser naarmate het food center ouder wordt en dat is niet meer als logisch. De redactie is dus op zoek naar die oudjes die nog wel een leuke anekdote weten vanuit de goeie ouwe tijd, zodat wij in deze bijzondere uitgaven ook eens de sfeer uit die tijd kunnen beleven. Toen wij op het idee kwamen van dit hoofdstukje, schoot mij direct een naam in mijn gedachte, Ome Gerrit van Smeerdijk. Dus ben ik op een middag naar Zwanenburg gereden, om daar de verhalen van toen op te halen, daar kwam natuurlijk geen eind aan met als resultaat dat ik te laat thuis kwam voor het eten, en dus met een magnetronhap op mijn schoot zat, maar dat was zeker de moeite waard. Een mooi verhaal; Ome Gerrit verkocht in het seizoen nog de Hollandse Perziken, iets wat nu een zeldzaamheid is, verpakt in een klein kistje met vier stuks erin. Het was een mooie ochtend en de perziken gingen erin als koek. Hij weet het nog goed, Ik maakte 1 gulden 40 per kistje, en het was uitdelen, die 5 kistjes, die 2 kistjes enzovoort. Dat kan je wel is zo hebben dat is handel, ja toch? Op een gegeven moment komt een klant naast me staan en vraagt mij heel zachtjes of hij er niet een paar kon krijgen voor 1 gulden 25, het antwoord was natuurlijk nee want ik was ze aan het uitdelen op dat moment. De klant vraagt het nog een keer, en blijft eigenlijk een beetje doorzeuren. Ik denk bij mezelf ach ik kan het hebben en ik gun ze hem wel, om hen te seinen geef ik hem een onopvallende schop tegen zijn voet. Waarop hij antwoord: Ja ga nog een beetje op mijn voet staan ook! Een ander mooi verhaal, dan wel niet vanaf het food center maar het overkwam een klant van het toen nog centrale markthallen, toen de tijd gekleed in van die manchester pakken, je weet wel. Deze had een fruitstal op de ten Katestraat, alwaar vele groente en fruitstallen hun waren verkochten. De man, van nature nogal zuinig, ging s ochtends vroeg naar de Jan van Galenstraat om daar zijn handel scherp in te kopen om vervolgens zijn gekochte waar naar de ten Katestraat te brengen, alwaar hij zijn mooie spullen uitstalde om dit aan de consument te brengen. Als dit klaar was ging hij dikwijls er even tussen uit, voordat hij ging instrueerde hij zijn knecht zorgvuldig, die appels moet je verkopen voor zoveel en die peren voor zoveel, enz. Als ze dan alles waren doorgelopen en de knecht het begrepen had ging hij, om later op de dag terug te komen. Op een mooie dag ging hij net zoals vaker er weer eens op uit, instrueerde zijn knecht en ging. Een collega liep even later naar de knecht toe en vertelde hem dat zo de violist kwam, die zij gezamenlijk betaalde, en hij ook de bekende bijdrage van 2 gulden moest bijdragen, dat gebeurt wel vaker en je baas doet altijd mee!. De jongen betaalde de 2 gulden en de collega s zochten op straat, met spoed, een violist op, deze verscheen en speelde zijn stukje en verdween. Toen de koopman terug kwam en aan de knecht vroeg of hij goed verkocht had en of er nog iets bijzonders gebeurd was, vertelde de jongen het verhaal van de violist. U snapt het al de ten Katestraat was te klein. Van dit soort verhalen kunnen wij er niet genoeg hebben, dit zijn de dingen die ons herinneren aan die tijd. Heeft U van deze verhalen? Meldt U dan via info@foodcenter.nl bij de redactie van deze krant. Wim de Graaf ONZE KLANTEN AHMED Ahmed woont sinds 19 jaar in Nederland. Zeven jaar geleden is hij in Amsterdam Noord gestart met zijn Bizem Ufuk Market, ofwel markt van onze zoon hebben we begrepen. Het is een Turkse winkel in groente, fruit en andere levensmiddelen. Hij is dagelijks op het FCA aanwezig en doet zijn inkopen voor het meerendeel bij Sernay, Brouwer en de Mooij. Hier kan hij alles vinden wat ie wil. De prijs van producten verschilt per dag alleen is de laatste tijd, behalve de avocado s, alles wel erg duur. Ahmed mist een echt koffiehuis voor de ondernemers op de markt. Pieter van Meel Sinds wanneer is Uw bedrijf gevestigd op het Food Center Amsterdam? Wij zijn sinds 1986 op het Food Center gevestigd, zowel in ons eigen bedrijfsgebouw en tevens concessionair poelier in De Kweker. Wat is uw handel, wat heeft u in het assortiment en waar bent U goed in? Wij zijn een Groothandel en Importeur van Wild en Gevogelte. We zijn ook een wildverwerkingsbedrijf. Tevens importeren wij rechtstreeks van slachterijen in Frankrijk Frans gevogelte, zoals eendenborsten, kwartels, parelhoenders etc. Onze klantengroepen zijn restaurants en grootverbruikers zoals wildhandels, vleesgrossierderijen etc. Omdat wij alle wild in de huid en in de veren kopen en zelf verwerken, zijn wij goed in het leveren aan klanten die een traditionele kwaliteit wild en gevogelte zoeken waardoor wij klant-specifiek kunnen leveren. Wat zijn de grootste veranderingen op het Food Center Amsterdam sinds uw bestaan? Voor ons zijn er weinig veranderingen geweest. Wat is uw leukste herinnering aan het Food center Amsterdam? De goede contacten met de mede ondernemers op het Food Center en de levendigheid op het Food Center. Hoe ziet U de toekomst van het Food Center Amsterdam, en uw bedrijf? Ik zie voor ons bedrijf een goede toekomst op het Food Center weggelegd. Zodra het Food Center is heringericht, verwacht ik een enorme aanzuigende werking voor nieuwe klanten, die bij ons wild en gevogelte afhalen.
AL HOCEIMA KARIM AOURAGH Al Hoceima past in het plaatje van familiebedrijven op het Food Center. Vader Aouragh begon ergens in de jaren 70 met een kleine slagerij annex supermarktje. Na tien jaar maakte hij van zijn bedrijf een groothandel. In 1990 nam Karim de slagerij over en in 1996 kwam hij in de groothandel die verhuisde naar het bedrijventerrein in Sloterdijk. Daar werkte hij samen met zijn vader tot die in 2000 onverwacht overleed. Karim moest doorzetten en inmiddels werkt ook zijn jongere broer in de zaak en tot vorig jaar zijn zus. Karim merkte dat zijn klanten meer en meer op één plek wilden inkopen. Toen er in 2004 een bedrijfspand vrijkwam op het Food Center, pakte hij die kans en daar heeft hij nooit spijt van gehad. Alleen jammer dat zijn vader dit niet meer kan zien. In het begin was het wel moeilijk op het Food Center. Hij kende het terrein weliswaar allang, kwam er als kleine jongen met z n vader inkopen voor de winkel. Maar als ondernemer was het anders, vooral aan de poort wel koeletjes in het begin. Het is hard werken, dagen van meer dan 12 uur. Hoe een werkdag eruit ziet? Soms hoor ik van iemand dat het al avond is. Bestellingen verzamelen, klaarzetten, klanten helpen en inkoop en administratie. Op zaterdag is hij nog later klaar. Dan gaat hij voor een paar klanten in hun winkel de bestelling opnemen. Hij loopt de schappen langs en maakt hun boodschappenlijst en maandagochtend staat hun bestelling kant en klaar. Sommige heb ik teveel verwend, lacht Karim. Zondag kun je lekker uitslapen, maar gewoontegetrouw ben je dan toch om 5 uur wakker. En op zondag wel even naar de zaak om te kijken of de koeling nog goed staat. Of zijn kinderen de zaak overnemen, hij denkt van niet. Dat is toch geen leven, vinden die. Het klantenbestand van Al Hoceima is in de loop der jaren sterk veranderd. Vroeger was 80% van de klanten Marokkaans, de overige 20% Turks, Nederlands en nog wat nationaliteiten. Sinds ze op het Food Center zitten is 80% Turks. Daarnaast is er een opkomst van andere nationaliteiten, vluchtelingen die hier een verblijfsvergunning krijgen en een winkel beginnen. Ook zij vinden hun weg naar het Food Center. De klanten, gemiddeld 40 tot 50 per dag, zijn vooral mensen die een winkel drijven, slagerijen die tegelijkertijd kruidenier zijn, toko s, vooral door Hindoestanen gedreven. Vroeger waren de moskeeën ook klant, de meeste hadden een winkel binnen hun muren, maar door veranderde wetgeving mag dat niet meer. Horeca komt ook, maar niet zoveel. Die maken liever gebruik van bedrijven die bezorgen en Al Hoceima richt zich de laatste twee jaar meer en meer op het afhalen. 60% van de klanten komt uit Amsterdam en de regio. Vroeger was dat maar 30%, de rest zat door heel Nederland heen of zelfs daar buiten. Maar Karim vindt plezier in het werk belangrijk en dat haalt hij veel meer uit het persoonlijke contact met zijn klanten dan uit het laten afleveren van telefonisch besteld producten. Terug naar het normale noemt hij het, gezellig. Hij had er klanten bij die al 10 jaar bij hem kochten, en hun telefoonstem zou hij uit duizenden herkennen, maar hij had ze nog nooit gezien. Nu komen klanten af en toe ontbijten of koffie drinken. GROOTHANDEL IN FRUIT Alle nationaliteiten zijn terug te vinden in het assortiment, dat veel en veel groter is geworden dan dat van zijn vader. Alles wat je bij de Turk of Marokkaan op de hoek vindt, kan in principe hier vandaan komen. De stellingen in zijn bedrijfshal zijn een lust voor het oog door de prachtige exotische etiketten op de verpakkingen. Russische bulgur, Italiaans polentameel, Chinese groene thee, in de zomer erg in trek als cadeautje voor het thuisfront in Turkije. En flesjes Marokkaans rozenwater in een soort parfum flesjes. Vroeger werden daar gerecyclede bierflesjes voor gebruikt en de handige kartonnen Heineken dozen. Karim heeft nog eens een inval van de douane gehad omdat die getipt was dat er illegaal bier werd ingevoerd. Die keken behoorlijk op hun neus toen het rozenwater bleek te zijn. In een koelcel staan de zuivelproducten en een vrachtwagen met halal geslachte kippen wordt net gelost. Die komen uit Zevenaar. De inkoop is moeilijk en ingewikkeld. De juiste producten, maar ook de juiste merken en op het juiste moment, voordat de prijzen stijgen en je concurrent nog goedkopere voorraad heeft. Nu gaat het nog op gevoel, maar Karim is bezig dat allemaal te automatiseren. De handel is de laatste jaren harder geworden. Met onbekende leveranciers werken is vervelend. Krijg je je goederen wel en ook op tijd? Prijsafspraken zijn moeilijk te maken. Leveranciers willen tegenwoordig boter bij de vis en Karim is ook gedwongen zo te werken. Teveel bedrijven gingen failliet en lieten een openstaande rekening achter. Naast de hal met verpakte goederen, is een ruimte ingericht als bakkerij. 2000 tot 3000 broden komen daarvandaan, ronde voor de Marokkanen, lange platte voor de Turken. Wat betreft de toekomst: Karim vindt het Food Center prachtig en de sfeer met collega ondernemers is gemakkelijk. Hij wil graag dat het blijft zoals het is. Hij heeft een stuk aangebouwd, omdat hij kampt met een permanent ruimtegebrek. De plannen geruchten dat het Food Center zou moeten verhuizen baren hem zorgen. Collega s in Duitsland overkwam het ook dat ze de stad uit moesten en die waren binnen de kortste keren failliet. Hypermoderne gebouwen zijn wel mooi, maar een goede sfeer krijg je niet met nieuwe stenen. 4
AMSTERDAMSE FRUITHANDEL WIM DE GRAAF (de 3e) De Amsterdamse Fruithandel bestaat al meer dan 51 jaar. Opa De Graaf, Wim de 1e, startte het bedrijf op 28 december 1957, vader De Graaf, Wim de 2 e, nam het in 1988 officieel over en Wim de Graaf, de 3 e, is nu bezig de zaken over te nemen. Er zitten veel familiebedrijven op het terrein, vers is een arbeidsintensief beroep, en de kinderen werden vaak van jongs af aan meegenomen. Wim ging al mee toen hij 8 was. Pure noodzaak als het bedrijf niet zo lekker liep, maar daar had je als kind geen benul van, dan vond je het leuk. En we hebben de mooiste handel van de wereld; we werken met natuur, met mensen en eigenlijk ben je zo vrij als een vogel. In het totaal werken ze nu met z n zevenen, zeveneneenhalf eigelijk en De Graaf is op zoek naar een stagiair die erin moet groeien en het leuk moet gaan vinden, zoals De Graaf er vroeger zelf ook in is gegroeid. De Amsterdamse Fruithandel is flink gegroeid door de jaren heen. In 1957 stonden er in de markthal, waar de familie De Graaf ook stond, honderdvijftig grossiers hun spullen aan de man te brengen. Toen De Graaf uit de hal ging, zaten er nog maar een stuk of twintig. Er wordt nu op veel grotere schaal gewerkt dan toen, en die ontwikkeling gaat nog steeds door. Er hebben ooit vierhonderd bedrijven op het terrein gezeten, nu zijn dat er nog zesennegentig. De Graaf zou niet kunnen zeggen hoeveel kilo goederen er de poort uitgaat, maar heel Amsterdam eet de verse waar van dit terrein. Per dag komen er bij hem tussen de honderd en tweehonderd klanten hun inkopen doen. Dat zijn vooral winkeliers, de marktkooplui, cateraars, horeca, en zelfs wat supermarkten die bij hun eigen organisatie niet de kwaliteit kunnen vinden die ze willen. Er zijn veel allochtonen bij, De Graaf spreekt inmiddels ook tien woorden Turks. De meeste klanten zoeken zelf uit wat ze willen, sommigen hebben weinig tijd en vragen of het voor ze kan worden klaargezet, vroeger heette dat een bestelling klaarzetten, nu orderpikken. De haastige klanten komen om 6.30 het terrein op en zijn om 6.45 weer vertrokken, geladen en wel. Voor hen haalt hij ook wel eens wat aardappels of kruiden als ze daar om vragen. Er is zoveel concurrentie op het terrein, die service moet hij wel bieden. Een klant moet zich thuis voelen bij het bedrijf. Er is zelfs een kantine waar ze s ochtends een bak koffie kunnen halen, er gaan op een ochtend zomaar acht potten koffie door, koekje erbij, een beetje het praathuis van vroeger. De enige klanten die De Graaf niet wil aannemen zijn particulieren, omdat hij dan in feite zijn eigen klanten gaat beconcurreren. Vanuit die gedachte vindt de Graaf het ook belangrijk dat het terrein van het Food Center alleen open is voor bedrijven en niet voor particulieren, zoals wel eens is geopperd door de gemeente en door buurtbewoners. Dat willen we niet en kunnen we niet, dat is een vak apart. Het assortiment van de Amsterdamse Fruithandel is in de loop der jaren nogal gegroeid. Wim de 1e deed vooral in aardbeien en appelen, en later kwam daar citrusfruit vanuit Spanje en Israël bij. Het assortiment groeit nog steeds, maar blijft wel beperkt tot fruit. Er is zoveel fruit te koop, om daar alleen de roomboter uit te halen, vraagt alle aandacht. De klant bepaalt in feite het assortiment. Als je goed naar ze luistert, leer je wat ze willen. Met de veranderde samenstelling van de bevolking is ook het assortiment veranderd. Vroeger moesten de pruimen rijp zijn, zacht van de pit afkomen, tegenwoordig moet dat harder zijn, want een groot deel van de klanten is allochtoon en die eten alles net eventjes iets harder dan dat wij gewend zijn. Het kleine zure Turkse pruimpje, de erk kenden de Hollanders niet, die hebben de Turken hiernaartoe gebracht en verkoopt de Amsterdamse Fruithandel nu ook. De laatste jaren is de Pakistaanse mango in opkomst. Die is fantastisch lekker, als die binnenkomen geurt het hele pakhuis ernaar, maar ze zijn beperkt houdbaar, omdat de Pakistanen nog niet de kennis hebben hoe ze een product moeten aanleveren voor de wereldhandel. De Santa Maria peer is weer terug in de handel. Vroeger voerde Wim de 2e die peer al, die toen uit Italië kwam, maar dat liep niet. Nu is er vanuit de Turkse hoek vraag naar en worden de peren uit Turkije ingevoerd. Ook het biologische gebeuren krijgt langzaam voet aan de grond. Daar is een langzaam groeiende markt voor. Langzaam, want de productie kan het niet aan. De Graaf is bezig geweest met biologische sinaasappelen, maar het prijsverschil met niet-biologisch is te groot om er handel in te zien. Engeland is een voorloper op het biologische vlak, en België en Frankrijk zijn daar ook verder in dan Nederland. Consumenten hebben in die landen meer geld over voor het eten en de supermarkten hebben het voortouw genomen. Dat zijn de grote partijen. Als die eraan gaan trekken, komt het wel goed. Dan is het voor een boer ook interessanter om te zeggen: ik ga over. Het is heel wat om over te schakelen, er gaat heel veel product verloren in het biologische. De inkoop gaat voor een groot deel via de telefoon. Door de jaren heen is er een vertrouwensband opgebouwd met telers, vaak worden er vaste afspraken gemaakt voor een heel seizoen. Negen van de tien keer is het product goed en is er al eens een probleem, dan wordt dat opgelost. Nu zijn er afspraken voor een seizoen met een Spaanse aflader en een Franse appelboer. Een of twee keer per jaar gaan ze op bezoek bij de producenten om de producten te bekijken en prijsafspraken te maken. In Spanje is de voertaal Spaans, want Wim 3 heeft twee seizoenen in Spanje gewerkt bij collega s en heeft daar snel de taal geleerd. Hij moest wel, niemand van de boeren sprak iets anders dan Spaans. Vroeger kwamen bijna alle producten uit het buitenland. Sinds een jaar of vijf is Wim de 3e er Hollandse waar bij gaan doen: aardbeien, framboosjes, bramen, maar ook appels en peren. Dat is nu tussen de 5 en 10% van de handel. De buurman doet wel 80% Hollands, maar komt zelf uit de Betuwe, dat is hun specialiteit. De Graaf zit op een rijtje met vijf andere groente- en fruithandelaren. Ieder heeft een eigen specialiteit, zodat ze met elkaar een sterke combinatie vormen. Dat is zo gegroeid. Ze zoeken ook de samenwerking op waar dat kan. Als een klant alles door één leverancier bezorgd wil hebben, regelen ze dat met elkaar. Tussen het bedrijf van De Graaf en dat van de Mooij is een laaddok gebouwd, zodat zowel de wagens voor het ene als het andere bedrijf daar kunnen lossen. De Fruithandelaren zijn verenigd in Onderling belang een vereniging die al 109 jaar bestaat. Die vereniging integreert steeds meer in de verenigde Bedrijven van het Food Center, omdat je vecht voor hetzelfde. Toekomst: De Amsterdamse Fruithandel vindt de plek van het Food Center hartstikke goed. Midden tussen de klanten. De Graaf begrijpt wel dat er partijen zijn die daar graag woningen willen bouwen. Maar als hij kijkt wat er gebeurt is met centrale markten die in het verleden zijn verplaatst, wordt hij niet vrolijk. In Leidschendam waar de vroegere markt van Den Haag naar toe is verhuisd, daar zitten nog drie, vier grossiers, in Zwaagdijk in Noord-Holland hetzelfde. Wat er in de 75 jaar op het terrein van het Food Center is gegroeid, is niet zomaar ergens anders opgebouwd, de hele structuur, de werkwijze, de samenwerking, het aanbod. Daar zit een bepaald stramien in. Voor de klanten ook, die maken elke dag blindelings hetzelfde rondje. Als dat veranderd wordt, ben je een deel van je klanten kwijt. Herstructurering is nodig, de ruimte kan economischer gebruikt worden, maar houdt de verandering zo klein mogelijk, vindt Wim de Graaf.
VERS&DIVERSLENTE HET SEIZOEN Jaap Sloof (Culinair adviseur De Kweker) Op weg naar het Food Center in Amsterdam, rijd ik - deels om defile te vermijden, deels om mijzelf een genoegen te doen - door een landelijke omgeving. Daar kom ik ze in deze tijd iedere morgen tegen. Rechts naast de dijk lopen ze, wit en springerig, blij en uitgelaten; de lammetjes. Wat een heerlijk gezicht! Het verbaast me altijd weer dat deze wollige stuiterballetjes uiteindelijk van die dom kijkende schapen worden. Van deze lammeren wordt een deel geselecteerd om de kudde in stand te houden. Het overige, grootste deel, wordt Hollands lamsvlees. Een (h)eerlijk product van dichtbij. Lammeren grazen overal, maar vertoeven liever niet in een stal. Dat is meteen de reden dat lamsvlees zo lekker is; ze bewegen, zijn buiten en eten wat de natuur ze biedt. Merkwaardig genoeg verdwijnt het grootste deel van ons Hollands lamsvlees in de export, met name Frankrijk is een grote afnemer. Gelukkig is er de laatste jaren een kentering waarneembaar en gaan we ook in Nederland het Hollands lamsvlees steeds meer waarderen. Onder aan diezelfde dijk liggen de bedden. Nee, niet de bedden van de lammetjes, maar die van de asperges! Ze zijn net zo wit als de lammetjes en ook druk doende om in de voorjaarszon snel groter te worden. De asperge krijgt echter de kans niet om met z n kopje boven het bed uit te komen. Voor die tijd wordt hij al gestoken. Nog maar weinig groentes zijn zo nauw met het seizoen verbonden als de asperge. Ze zijn traditioneel verkrijgbaar van midden april tot St Jan, op 21 juni. Het grootste gedeelte (zo n 80%) van de Nederlandse asperge, wordt verhandeld via de grootste aspergeveiling in Europa, ZON in Venlo. De prijs varieert per dag en is afhankelijk van de weersomstandigheden en verkrijgbaarheid. Daarnaast zien we in de week voor moederdag de prijzen omhoogschieten. Blijkbaar worden moeders in Nederland traditioneel verwend met asperges. Voor vaders, of voor iedereen die eens flink willen uitpakken, het onderstaande recept. Gegrilde asperge met lamsfilet en champagnesaus. Ingrediënten (4 personen): 12 asperges AA, 400 gr lamsfilet, 50 gr jonge frisée sla Voor de saus: 125 roomboter, 3 eidooiers, 10 cl champagne of witte wijn, 1 cl dragonazijn Peper en zout de lams filets en bak ze snel aan twee kanten bruin. Vervolgens ongeveer 30 minuten nagaren in een oven op 60 Cº. Laat het lamsvlees daarna afkoelen en snijd het vervolgens (bij voorkeur op een snijmachine) in dunne plakken. Kook de asperges in circa 10 minuten half gaar, haal ze uit de pan en spoel ze onder koud stromend water tot ze afgekoeld zijn. Grill de asperges in een grillpan met een mooi streep patroon. Door het grillen ontstaat een licht bittertje aan de asperge wat mooi contrasteert met de saus en het lamsvlees. De saus: Smelt de boter en laat hem afkoelen tot hij lauw is (moet wel vloeibaar blijven). Klop in een grote kom de eierdooiers en de champagne luchtig en zet de kom in een pan met warm water wat net niet kookt (aux bain Marie). Klop de gesmolten boter er eerst druppelsgewijs en later in een straaltje doorheen en blijf kloppen tot de saus gebonden is. Klop op het laatst de dragonazijn er doorheen en breng de saus op smaak met peper en zout. Leg per persoon 3 gegrilde asperges op een warm bord, leg hier het gesneden lamvlees in een waaiertje naast, garneer het met een plukje sla en schenk de saus er decoratief over. Als aanvulling kun je er een aardappeltje bij serveren. Heerlijk in deze tijd van het jaar is het primeur aardappeltje de Opperdoezer ronde. Persoonlijk geef ik er de voorkeur aan om deze in de schil te koken en kruislings ingesneden te serveren. Asperge_adv127x92.indd 1 05-04-2007 12:46:16
ELDERS IN DE WERELD La Boqueria Barcelona De Mercat de la Boqueria (Mercat de Sant Josep) is de grootste versmarkt van Spanje gelegen aan de Rambla de Sant Joseph van de stad Barcelona. De Boqueria heeft een oppervlakte van 2.583 m 2, wordt omringd door een gebouwen galerij en is aan vier zijden toegankelijk vanaf de omringende straten. De markt heeft internationale faam en wordt dagelijks bezocht door zeer veel toeristen en lokale klanten. De markt ontstond in de 13e eeuw op de Rambla. De markt bestaat uit een gridstructuur met een opdeling in sectoren, waarbij de vis centraal is geplaatst. Aan de achterzijde bevindt zich een kantoorgebouw met het lokale IMMB-bestuur van de markt en de organisatie van verkopers. Achter de markt bevindt zich een ondergrondse parkeergarage. De markt is bereikbaar via een aantal bus- en metrolijnen. De markt is sinds 2006 onderdeel van de Europese marktorganisatie Emporion. IN GESPREK MET DIRK DE JAGER: HET FCA IN DE 21STE EEUW. Wie bent u en wat doet u? Mijn naam is Dirk de Jager en ik ben namens Groen Links lid van het Dagelijks Bestuur van Stadsdeel Westerpark in Amsterdam. Ik ben ondermeer belast met de portefeuilles Ruimtelijke Ordening, Milieu en Verkeer, maar ook met Foodcenter Amsterdam. Tevens ben ik loco-voorzitter. Wat is uw relatie met het Foodcenter Amsterdam? Ik beheer de portefeuille Foodcenter en vanuit dien hoofde ben ik nauw betrokken bij het functioneren van het Food Center Amsterdam en de daar gevestigde ondernemers. Al jaren onderhoud ik een goede relatie met de Verenigde Bedrijven. Ook ben ik betrokken bij het bestuurlijk overleg over de herontwikkeling van het terrein. Wat is uw mening over het Foodcenter Amsterdam? Ik waardeer de bijzondere functie van de buikbedrijven voor ons stadsdeel en de hele stad. Vele winkels en horecazaken betrekken hun verse spullen bij het Foodcenter. Amsterdam is daarin redelijk uniek. Waar vindt je nog een echte groothandelsmarkt binnen de stad? Samen met de ondernemers proberen we gelukig de overlast voor het milieu en voor de omwonenden binnen de perken te houden en daarom hebben we nog niet zo lang geleden een convenant ondertekend voor schonere lucht. Dat is een prima zaak, want dat is goed voor iedereen. Maar het kan altijd beter en daar werken we aan. Wat zijn uw toekomstdromen over het Food Center Amsterdam? Mijn toekomstdroom voor een nieuw Foodcenter is heel simpel. Een nieuwe vorm van de groothandelsmarkt voor de 21ste eeuw. Schoon, milieuvriendelijk, duurzaam. Wat ons betreft moet het een schoolvoorbeeld van duurzaamheid worden. Ook zie ik de buurt nieuwe impulsen krijgen op het vrijkomende deel. Veel attractieve bedrijvigheid, winkels en natuurlijk ook als de ontwikkelingen het toelaten prachtig wonen in een vitale buurt. IN GESPREK MET EVELYNE DUNCKER: STERK IN DE BINNENSTAD. Sinds wanneer is Uw bedrijf gevestigd op het Food Center Amsterdam? In 1986 vervoerden wij alleen nog vers hangend vlees voor slagerijen in en om Amsterdam. Dit vanuit het slachthuis aan de Veelaan in Amsterdam Oost. Toen het slachthuis in 1986 verhuisde, zijn wij mee gegaan naar de Centrale Groothandels Markt. Wat is uw handel, wat heeft u in het assortiment en waar bent U goed in? In de 80 jaar van ons bestaan zijn wij uitgegroeid tot de specialist op het gebied van fysieke distributie van geconditioneerde producten. Van oudsher zijn wij sterk in de binnenstad van Amsterdam en deze activiteit willen wij graag op een duurzame manier uitbreiden. Daarnaast beschikken wij over een landelijk dekkend netwerk voor de fijnmazige distributie. Onze voertuigen voldoen aan de strengste milieu eisen en zijn voorzien van een GPRS- systeem. Hierdoor kunnen wij op ieder willekeurig moment uw lading lokaliseren en de temperatuur van de laadruimte uitlezen. De medewerkers zijn vakbekwaam en klantvriendelijk. Kwaliteit en Service wordt bij ons met een hoofdletter geschreven. Wat zijn de grootste veranderingen op het food center Amsterdam sinds uw bestaan? De laatste jaren komt er steeds meer diversiteit onder de ondernemers op het Foodcenter. Hierdoor ontstaat een nog breeder assortiment aan produkten. Wat is uw leukste herinnering aan het Food center Amsterdam? Voorheen was er een sterke onderlinge band onder de ondernemers op dit terrein. Iedereen stond voor elkaar klaar en er werd veel meer samen gewerkt dan nu. Dit was een leuke tijd! (Door de veranderingen in de maatschappij is nu iedereen meer met zijn eigen ding bezig.) Er werd samen lol gemaakt en er was tijd voor een geintje! Medewerkers belanden in de meelbak van bakkerij Arie Bertram of in de benenbak van Frank Stalknecht. Ook heb ik een keer meegemaakt dat een nieuwsgierige vleesinkoper een kijkje ging nemen in onze wagen. Daar zat immers al een lading vlees in wat bij de conculega was opgehaald. Toen de man onderzoekend door de wagen liep hebben ze de laadbak afgesloten en een rondje met hem over de markt gereden. Hoe ziet U de toekomst van het Food Center Amsterdam en uw bedrijf? Het gemoderniseerde Foodcenter zie ik staks als HET Handels Centrum van Amsterdam. Zelf willen wij graag het logistieke centrum hiervan invullen. De goederen en het vervoer hier vandaan bundelen zodat er minder vrachtverkeer de binnenstad in gaat. Dit alles met Electro voertuigen om zo mee te werken aan een beter klimaat.
VOORJAARSMARKT WIST JE DAT... De lente is het begin van bijna alles, nieuwe seizoenen, nieuw leven in de flora en fauna en voor vele een bron van nieuwe energie. Voor het Food Center Amsterdam betekent de lente van 2009 meer dan dit, 2009 is namelijk het jaar van het 75 ste jubileum op het terrein aan de Jan van Galenstaat, dus de lente is het begin van dit jubileumjaar. Het Food Center Amsterdam is daar best wel trots op, en dan niet alleen de marktbewoners maar ook de gemeentelijke instanties zijn dit, en werken dan ook ten volle mee aan de vieringen van dit jubileum. Uiteraard willen we een ieder een beetje van de feestvreugde meegeven, en om die reden zullen wij dit jaar een 4 tal leuke en feestelijke evenementen neerzetten. Het getal 4 en de lente bracht ons bij de 4 jaargetijden. Elk van de 4 seizoenen heeft zijn eigen eigenschappen, maar ook zijn eigen seizoensproducten en smaken, vanuit die gedachten nodigen wij een ieder uit om dit samen te beleven, en wel te beginnen op 17 april 2009. Op 17 april 2009 organiseert het Food Center Amsterdam voor al haar relaties en andere food gerelateerde professionals een voorjaarsmarkt op het Food Center Amsterdam. Als de natuur zijn werk goed doet, zitten we op 17 april in het begin van het asperge seizoen, er zal een 4-tal asperge workshops georganiseerd worden, om zo de Limburgse basistechnieken van het asperge bereiden aan de deelnemers over te brengen. Vanwege het beperkte deelnemers aantal van de workshops, welke om 11.00, 12.00, 13.00 en 14.00 uur aanvangen, wordt U verzocht vooruit in te schrijven op deze gratis workshops. Dit kunt U doen d.m.v. een e-mail met u naam, adres en telefoonnummer te sturen naar: asperge@ foodcenter.nl In een ambiance die niets anders uit straalt dan voorjaar en lente, wordt op zijn Amsterdams de seizoensproducten die het Food Center Amsterdam te bieden heeft deze lente, tentoongesteld. Vele bedrijven hebben zo hun eigen seizoens specialiteiten welke zij graag laten zien, ruiken en proeven. Vele voorbeelden zijn denkbaar, maar werkelijk alle deelmarkten, zoals ze dit op het Food Center noemen, zijn aanwezig, dit houd in; vis, vlees, wild, gevogelte, aardappelen, groenten, fruit, droge levensmiddelen en vele andere exotisch en uitheemse producten. Ook zullen professionele koks aanwezig zijn om de uitdaging aan te gaan, om met de aangeboden producten mooie en smakelijke gerechten voor te schotelen aan de bezoekers. Ook de halal keuken zal zeker niet ontbreken, ook dit is een zeer uitdagende kook cultuur waarin vele smaken goed tot hun recht komen. Al met al belooft het een prachtige dag te worden. De voorjaarsmarkt wordt om 10.15 uur geopend door dhr. E. van Thijn (oud-burgemeester van Amsterdam...-89,2 c de laagste buitentemperatuur ooit gemeten is?...een Giraffe net zoveel nekwervels heeft als een mens?...er niet één normaal Nederlands woord rijmt op twaalf?...de gemiddelde chauffeur 15.250 keer toetert in zijn leven?...als je je rechteroog sluit nooit over je rechterschouder kunt kijken?...je niet aan je elleboog kan likken?...de elektrische stoel is uitgevonden door een tandarts?...de aansteker al voor de lucifer werd uitgevonden?...de Walvis het luidruchtigste dier op aarde is?...dat 95% van de mensen die dit lezen gepoogd hebben hun elleboog te likken?... de kans zeer groot is dat je nu glimlacht? AGENDA en Ere-Ambassadeur van Amsterdam Hoofdstad van de Smaak). Teneinde als men alle smaken tot zich heeft doen komen zal het evenement om 14.00 uur worden verrast met een smaakvol stuk, beroemde Amsterdamse muziek. Dit alles zijn voldoende reden om aan te nemen dat het Food Center Amsterdam U kan gaan begroeten op 17 April, dit voorjaar! DATUM ACTIVITEIT 17 april Voorjaarsmarkt: 75 jaar Food Center Food Center Amsterdam www.foodcenter.nl 18 t/m 26 april De Zaaiweek van Heerlijk Noord-Holland o.a. restaurants in Noord-Holland www.noordhollandsegrond.nl Gedurende de Zaaiweek doen in de hele provincie talrijke restaurants mee met een Heerlijk Noord-Holland Lentemenu, bereid met het allerbeste van het platteland uit de streek. 2 t/m 14 juni Lekker lokaal! Promotie-acties streekproducten en fiets Noord-Holland Van Eigen Erf, Vriendelijke Keukens Open dagen van biologische landbouw. 6 & 7 juni Lekker van de boer - weekend Biologische boerderijen in Nederland www.lekkernaardeboer.nl 6 & 21 juni Lekker van de boer - restaurantweken Restaurants in Nederland www.lekkernaardeboer.nl Culinaire hoogstandjes van eerlijke producten uit de streek. 28 juni Finale StadsSpelen Dam, Amsterdam www.stadsspelen.nl Finale van kookcompetities voor o.a. kinderen, thuiskoks en professionele koks.