aansluitings menu vo wo 2012/2013 rug.nl/sciencelinx
Bèta voor u... en uw leerlingen Science LinX is de voordeur van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen voor het VO. Leerlingen komen in het science center op een verrassende manier in aanraking met actueel onderzoek in het hart van de Faculteit. Samen met het rondreizende lab de RUG Discovery, de Bètasteunpunt vraagbaak en het Science LinX X-clusief programma krijgen leerlingen verdieping in bèta onderwijs. Docenten kunnen voor verdieping en uitwisseling met collega s en wetenschappers terecht bij Studiestijgers. Studiestijgers is het VO-docentennetwerk van de faculteit, waarin vo-docenten samen met vakdidactici werken aan vernieuwend lesmateriaal. Er zijn werkgroepen voor de vakken natuurkunde, scheikunde, wiskunde, biologie, NLT, Informatica, een Technasium en een TOAgroep. Via Studiestijgers blijft u bovendien op de hoogte van actuele ontwikkelingen in de wetenschap. Bijeenkomsten zijn maandelijks op vrijdagmiddag en vallen onder het Brede Regionale Steunpunt Noord, een netwerk van Hoger Onderwijs (HO) en Voorgezet Onderwijs (VO) instellingen in Noord-Nederland. Vier keer per jaar begint Studiestijgers een uur eerder met een Studiestijgers- Plus / vo-ho netwerk noord bijeenkomst: daarin zijn de groepen van de Hanze Hogeschool Betawerkplaatsen en de Studiestijgers werkgroepen samengevoegd om onderling ervaringen uit te wisselen. Nieuw voor schooljaar 2012-2013 is een aanbod van verschillende cursussen voor vo-docenten, beschreven in dit boekje. Meer informatie: http://www.rug.nl/fwn/informatievoor/vwodocenten Bij het Bètasteunpunt kunnen leerlingen met een NG en NT profiel terecht met vragen over hun profielwerkstuk. Het Bètasteunpunt beantwoordt niet alleen de vragen, maar biedt leerlingen ook de mogelijkheid tot het uitvoeren van experimenten bij de faculteit. Jaarlijks organiseert het steunpunt een profielwerkstukprijs, de Jan Kommandeurprijs. Meer informatie: www.rug.nl/betasteunpunt Science LinX is het facultaire science center waar leerlingen kunnen experimenteren met interactieve opstellingen, games, installaties en visualisaties. Gecombineerd met workshops over natuur en technologie ervaren scholieren hoe leuk, spannend of verrassend bèta-onderzoek is. Boek een rondleiding via http://www.rug.nl/sciencelinx/bezoekaanvraag of mail naar sciencelinx@rug.nl Science LinX X-clusief: Science LinX organiseert maandelijks masterclasses voor scholieren rondom een thema: elke maand een ander onderwerp! Tijdens de masterclass ontmoeten scholieren hoogleraren en jonge onderzoekers. En ze gaan zelf bezig met een practicum of workshop. De masterclasses vinden plaats op donderdagmiddag. Elke masterclass ontvangen we tussen de 20 en 40 scholieren. Aanmelding kan per individuele leerling of per klas (wel aangeven om hoeveel scholieren het gaat). Meer informatie en aanmelding via de mail sciencelinx@rug.nl of telefonisch 050-3639172.
Informatie reguliere Studiestijgers werkgroepen Het natuurkundeteam zal onder leiding van Enno van der Laan (vakdidacticus natuurkunde) worden ingevuld met een breed scala aan activiteiten, waaronder een kijkje in de keuken van verschillende onderzoeksgroepen en uitwisseling van expertise. Nieuw is de cursus Introductie Quantum Physics, deze wordt beschreven in het cursus aanbod. Een biologieteam werkt onder leiding van Eva Teuling aan een DNA lab over de Biology of Aging, samen met ERIBA (European Research Institute of the Biology of Aging) Twee scheikunde groepen: een groep in Groningen en een groep in Friesland. Friesland werkt o.l.v. Jan van Lune en Frans Meindertsma aan de invoering van het nieuwe curriculum. Groningen gaat zich vakinhoudelijk professionaliseren aan de hand van de cursus Introductie Nanoscience. De NLT werkgroep is een samenwerkingsverband tussen hogeschool Van Hal Larenstein / NHL en RUG. De activiteiten van de werkgroep bestaan uit het ontwikkelen/bewerken van NLT lesmateriaal (leskisten, docentenhandleidingen met o.a. toetsen) en het organiseren van ondersteunende activiteiten. De UHG Technasium groep ontwikkelt (technische) leerlijnen voor het vak Onderzoeken en Ontwerpen en het verbeteren van de onderzoekskant van O&O. De groep is een combinatie van een studiestijgers werkgroep (RUG) en een Beta-werkplaats (HG), en is nauw betrokken bij het verbeteren van het keuzecollege programma op beide instellingen. De wiskunde groep zal zich o.l.v. Jan van Maanen bezighouden met Wiskunde D, aansluiting van wiskunde op vo en wo, en doorontwikkeling van de wiskundewandeling voor verschillende doelgroepen. De informatica groep onder leiding van vakdidacticus NatašŠa Grgurina zal zich bezighouden met de aansluiting van informatica op vo en wo. Deze groep komt bij elkaar tijdens de Studiestijgers PLUS bijeenkomsten. De TOA groep gaat o.l.v. Corrie Mein na de productie van het standaardwerk voor TOA s, door met een database voor practica en uitwisseling van ervaringen. Werkgroep Excellentiebevordering. Zoals beschreven in het cursus aanbod. Voor docenten Cursus aanbod 2012-2013 Meer informatie en aanmelding: Renske de Jonge, r.m.de.jonge@rug.nl
1. Inleiding actueel onderzoek: introductie Quantum physics docenten natuurkunde In september 2013 zal het nieuwe natuurkunde eindexamenprogramma worden ingevoerd. In dit nieuwe programma is ook een verplicht onderdeel quantum wereld te vinden. Er is in de afgelopen jaren op een aantal scholen al geëxperimenteerd met het Project Moderne Natuurkunde (PMN) en uiteraard hebben de scholen die meegedaan hebben met het NiNa project ook al proefgedraaid met de module Quantum Wereld. In de eerste helft van 2012 zijn er in Amsterdam en Delft een viertal scholingsbijeenkomsten geweest voor docenten, vakdidactici en auteurs. In de Groningse cursus zullen wetenschappers van de RUG inleidingen verzorgen in een aantal van onderstaande onderwerpen, en de mogelijkheden op school bespreken. Er zal aandacht worden besteed aan o.a.: Golven en deeltjes Verschillende didactische benaderingen Tunneling Proeven in de klas Spectra Vraagstelling voor leerlingen Quantum vs. klassiek wereldbeeld Toetsing In het tweede semester van het komende cursusjaar tijdens een aantal reguliere bijeenkomsten van Studiestijgers. Meer informatie en aanmelden: Enno van der Laan, j.e.van.der.laan@rug.nl 2. Inleiding actueel onderzoek: introductie Nanoscience docenten biologie / natuurkunde / scheikunde Deeltjes die tussen de 10 en 100 nanometer groot zijn hebben speciale eigenschappen. Zowel in de geneeskunde en de computertechnologie speelt verkleining een steeds grotere rol. Vandaar dat er steeds meer onderzoek plaats vindt naar deeltjes op de nanoschaal. Deeltjes op de nanoschaal vallen tussen grote moleculen of groepen moleculen in. Het is een gebied waar zowel de biologie, de natuurkunde als de chemie een belangrijke rol spelen. De laatste jaren vindt er veel onderzoek plaats aan nanodeeltjes. Denk hierbij een structuren in de cel, of constructies waarbij nanotubes of buckyballs van koolstof een rol spelen. De cursus bestaat telkens uit twee delen. In het eerste deel stellen wetenschappers van de RUG hun eigen onderzoek naar dit soort structuren centraal. Zij vertellen hun verhaal. Een en ander vindt plaats in een interactieve bijeenkomst die ongeveer drie uur zal duren. In de vervolgbijeenkomst is het aan u als docent om te bedenken hoe je dit soort onderzoek op een zinvolle manier in de klas aan de orde kunt stellen. In enkele gevallen bestaan er al modules rondom een bepaald thema. In andere gevallen zult u samen met de wetenschappers kunnen brainstormen over de mogelijkheden in de klas. De volgende wetenschappers werken mee: Dr. A. Kocer, onderwerp drug targeting met behulp van liposomen Dr. R. Chiechi, onderwerp self assembling layers Prof. dr. A. Van Oijen, onderwerp single molecule research Prof. dr. S. Verpoorte, onderwerp: Lab on a Chip Prof. dr. M. Loi en Prof. dr. T. Palstra Cursusdata zijn voorlopig op de Studiestijgersdata, steeds van 13.30 tot 16.30 uur. Meer informatie en aanmelden: J.h.apotheker@rug.nl
3. Bevorderen van excellentie in de bètavakken De cursus is bedoeld voor onderbouw en bovenbouw docenten van havo/vwo scholen die werken aan schoolprogramma s voor het bevorderen van excellentie in de klas. In de cursus worden theoretische achtergronden van het bevorderen van excellentie gecombineerd met praktische ervaringen van docenten. Tijdens de cursus worden de docenten uitgedaagd de nieuwe kennis direct toe te passen binnen de school. Er zal voldoende ruimte zijn om onderling ervaringen uit te wisselen. Concrete onderwerpen: Begripsverkenningen: talent, excellentie, hoogbegaafdheid Kenmerken en leerbehoeften van getalenteerde leerlingen Kenmerken van een leeromgeving die talentontwikkeling bevorderen Modellen voor excellentiebevordering in de les Het stimuleren van higher levels of learning De cursus wordt uitgevoerd tijdens de bijeenkomsten van studiestijgers, van 13.30 tot 16.30 uur. De gehele cursus omvat een periode van twee jaar, met 9 bijeenkomsten per jaar. Meer informatie en aanmelden: J.H.Apotheker@rug.nl Deze cursus is gebaseerd op de pilotcursus zoals die is ontwikkeld aan de universiteit van Utrecht 4. Vragen en doelen in onderwijs. De didactische toolbox van de docent De cursus wordt eerst als een pilot gegeven aan belangstellende docenten van Studiestijgers Onderwijs verandert. Docenten veranderen, leerlingen veranderen, de inhoud van de te behandelen leerstof verandert ook. Dat laatste is de aanleiding voor deze cursus. Met ingang van 1 september 2013 wordt het nieuwe curriculum ingevoerd. Dat betekent dat in mei 2015 het eerste HAVO-examen afgenomen zal worden. In de aanloop daar naar toe ligt het voor de hand je als school en als docent daarop voor te bereiden. Het nieuwe curriculum is het product van een proces, dat ruim 10 jaar geduurd heeft. Na de eerste analyse van de commissie van Koten is er hard gewerkt aan de vernieuwing van het chemie onderwijs en in navolging daarvan biologie en natuurkunde. Ook de ontwikkelingen bij NLT spelen daarbij een rol. Verschillende les en leermethoden Ontwerpen volgens de 5 E-methode Ontwerpen van een lessenserie Introductie Content Representation Zelf ontwerpen en invullen van een CoRe - matrix Practicum Soorten practicum Workshop practicuminstructie Leerlingen helpen bij het formuleren van onderzoeksvragen Workshop onderzoeksvragen Ontwerpen van een curriculum en PTA Vrijdagen van 14-17 uur, 7 september, 21 september, 28 september, 5 oktober Meer informatie en aanmelden: J.H.Apotheker@rug.nl
5. Didactiek voor Technisch Onderwijs Assistenten De rol van de TOA bij de vernieuwing in de natuurwetenschappen TOA s De positie van de TOA verandert de laatste jaren sterk. In de vernieuwingen van het onderwijs in de natuurwetenschappen wordt veel zelfstandigheid gegeven aan de leerlingen. Bovendien gebeuren er in de les veel verschillende dingen tegelijkertijd. Hierbij wordt een extra beroep gedaan op de TOA. Zowel bij de voorbereiding van het onderwijs, als bij de begeleiding van de leerlingen heeft de TOA een meer expliciete rol, waarbij een groter beroep gedaan wordt op de didactische vaardigheden van de TOA. Doelen van de cursus De TOA raakt vertrouwd met de rol van begeleider van een groepsproces met leerlingen. De TOA verwerft zich enig inzicht in de didactiek van de natuurwetenschappen. De TOA is in staat die kennis te relateren aan de vernieuwingen in de natuur wetenschappen. De TOA raakt vertrouwd met het gebruik van modules die ontworpen zijn voor nieuwe scheikunde/ biologie/ natuurkunde/ NLT. De TOA is in staat de modules aan te passen aan zijn eigen situatie. De TOA raakt vertrouwd met de opzet van het curriculum nieuwe scheikunde/ biologie/ natuurkunde/ NLT. De TOA is in staat om mee te werken en mee te denken over de vormgeving van een leerlijn in het kader van de vernieuwing van de natuurwetenschappen. De TOA is in staat aan te geven welke randvoorwaarden gelden bij de invoering van de vernieuwingen in de natuurwetenschappen. Er is een maximum aantal van 15 deelnemers \ De cursus bestaat uit een zestal bijeenkomsten, op Studiestijgers vrijdagmiddagen van 13.30 tot 16.30 uur. Data zijn 14 september, 12 oktober, 16 november, 11 januari, 8 februari en 15 maart. 6. EXTRA AANBOD: WISKUNDE D afstandsonderwijs Doe Wiskunde D bij de Er-U-Gee Leerlingen uit 4 vwo. Bij een goede evaluatie in voorjaar 2013 zal dit gebundelde onderwijs in 2013-2014 voor de vijfde klas voortgezet worden. Bij een zeer positieve evaluatie zal tevens met een nieuwe vierde klas begonnen worden, zodat wellicht in het jaar erna een compleet programma Wiskunde D beschikbaar is. Aanbod Science LinX bundelt in schooljaar 2012-2013 het onderwijs in Wiskunde D voor scholen die zelf geen Wiskunde D geven. Het onderwijs wordt gegeven door een team van docenten van de deelnemende vwo-scholen. Zij stellen het programma vast in samenspraak met docenten van de RUG en geven via videolessen elk een van de modulen. Ook zijn ze verantwoordelijk voor toetsing en beoordeling. Science LinX zorgt voor coördinatie bij het opstellen van het programma, voor instructie en ondersteuning van de digitale aspecten, voor beantwoording van vragen van leerlingen, en voor feedback op huiswerk en het nakijken van toetsen. Op deze wijze kan een docent die voor een deel (waarschijnlijk een zesde) van het jaar onderwijs in Wiskunde D verzorgt haar/zijn leerlingen het hele jaar Wiskunde D aanbieden. Bovendien zullen RUG docenten Wiskunde D in een ruimer perspectief plaatsen, bijvoorbeeld door er toepassingen of actuele ontwikkelingen van te laten zien. De RUG hecht groot belang aan Wiskunde D. Onderzoek wijst uit dat bètastudenten die Wiskunde D in hun examenprogramma hadden in de bachelor-fase opvallend betere studieresultaten hebben dan leerlingen zonder Wiskunde D. Dit zegt niet dat Wiskunde D hiervoor verantwoordelijk is, want zonder Wiskunde D zijn de betreffende studenten waarschijnlijk ook zeer goede bèta s. Maar zulke leerlingen deze verbreding en verdieping van de wiskunde onthouden is onverstandig, gezien de beperkte inhoud van Wiskunde A en B. Meer informatie en aanmelden: Dr. J.A. (Jan) van Maanen, 050-3633293 of j.a.van.maanen@rug.nl Meer informatie en aanmelden: J.H.Apotheker@rug.nl
AGENDA 2012-2013 September 2012 Wat 14 Studiestijgers Bètadocenten Oktober 2012 12 Studiestijgers plus / vo-ho netwerk noord Bètadocenten 18 Masterclass X-clusief, thema Kosmische straling Bovenbouw vwo November 2012 15 Masterclass X-clusief, thema Innovatieve Koolhydraten Bovenbouw vwo 16 Studiestijgers Bètadocenten December 2012 13 Ladies LinX X-mas Night Meiden bovenbouw vwo 18 Wiskunde docenten dag Wiskunde docenten 19 Betabrede docentendag, thema nanoscience Bètadocenten Januari 2013 11 Studiestijgers plus / vo-ho netwerk noord Bètadocenten 17 Symposium X-clusief, thema Energie Bovenbouw vwo Februari 2013 8 Studiestijgers Bètadocenten 14 Masterclass X-clusief, thema liefde Bovenbouw vwo Maart 2013 15 Studiestijgers plus / vo-ho netwerk noord Bètadocenten 21 Masterclass X-clusief, thema Drug targeting Bovenbouw vwo April 2013 11 Masterclass X-clusief, thema KI en robotica Bovenbouw vwo 12 Studiestijgers Bètadocenten Mei 2013 16 Symposium X-clusief, thema nanotechnologie Bovenbouw vwo 17 Studiestijgers Bètadocenten Juni 2013 14 Studiestijgers plus / vo-ho netwerk noord Bètadocenten 2 juli Docentendag NHL / Van Hall Larenstein Bètadocenten