Jaarverslag leerplicht gemeente Almere schooljaar 2015/2016

Voorwoord Jaarverslag leerplicht gemeente Almere schooljaar 2015-2016 Voor u ligt het jaarverslag Leerplicht gemeente Almere voor het schooljaar 2015-2016. Dit jaarverslag houdt de vinger aan de pols als het gaat om het waarborgen van het recht op onderwijs voor iedere leerling in Almere. Dit jaar hebben wij enkele wijzigingen in het verslag doorgevoerd ten opzichte van voorgaande jaren, zodat het verslag meer synchroon is met de jaarlijkse verantwoording van leerplichtactiviteiten richting het Rijk. Wij vinden het belangrijk om oog te hebben voor vroegtijdige signalering en interventies op zowel het primair en voortgezet onderwijs als op het middelbaar beroepsonderwijs. Veelvuldig verzuim kan immers een voorbode zijn van uitval. Door middel van een goede aansluiting op en verbinding tussen gemeente, onderwijs en de sociale infrastructuur in de stad proberen we dit gezamenlijk voor elkaar te krijgen. Een (persoonlijke) startkwalificatie voor alle Almeerse jeugd is het gezamenlijk doel. Wij zijn trots op de manier waarop we de samenwerking met elkaar hebben weten voort te zetten en zelfs te versterken in deze tijd van fundamentele veranderingen. In het schooljaar 2015-2016 is wederom veel geïnvesteerd in de aanpak van schoolverzuim. Er zijn gesprekken gevoerd met scholen en netwerkpartners, om vanuit gezamenlijke verantwoordelijkheid het schoolverzuim aan te pakken. Omdat de controle van de leerplicht vooral werkt op basis van meldingen van scholen, is de afgelopen periode ingezet op het verbeteren van de verzuimmeldingen. Dit heeft als resultaat gehad dat scholen meer melden, met als gevolg dat wij veel meer zien dan voorheen. Het verborgen verzuim is daarmee verkleind. Dit betekent dat we nu meer bereik hebben en adequater kunnen handelen. De kwaliteit van de meldingen is nog wel een aandachtspunt. We krijgen nog te vaak meldingen die onvoldoende informatie bevatten over het verzuim. Actie ondernemen is dan moeilijk. Onze gezamenlijke inzet is om hierin verdere verbetering aan te brengen. Voor ons allen blijft het doel dat iedere jongere in principe met minstens een startkwalificatie de arbeidsmarkt betreedt. René Peeters Wethouder Jeugd, Maatschappelijke Ondersteuning, Onderwijs en Sport JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016 3

Inhoudsopgave Voorwoord 3 Inleiding 5 Hoofdstuk 1 Leerplichtwet 1969 7 Hoofdstuk 2 Algemene cijfers 9 Hoofdstuk 3 Verzuim 11 Hoofdstuk 4 Thuiszitters 15 Hoofdstuk 5 Vrijstellingen 19 Hoofdstuk 6 Interventies 21 Hoofdstuk 7 Bemiddelingen 23 Nawoord 24 4 JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016

Inleiding Vanuit de leerplichtwet 1969 is elke gemeente verplicht om jaarlijks verslag te doen van de verzuimcijfers. In dit jaarverslag kunt u lezen wat de resultaten van de inzet van leerplicht in Almere zijn met betrekking tot het schooljaar 2015-2016. Uiteraard hangen de resultaten van deze inzet samen met de inzet van de scholen zelf en onze maatschappelijke partners. In dit verslag komen de volgende gegevens met betrekking tot onze leerplichtige jongeren achtereenvolgend aan de orde. We geven u allereerst inzicht in het aantal leerplichtige jongeren uitgesplitst in leeftijd, onderwijssoort en woonwijk. Vervolgens specificeren we het aantal ongeoorloofde verzuimmeldingen in relatief en absoluut verzuim. Deze cijfers zullen worden vergeleken met voorgaande jaren. Ten derde geven we informatie over het aantal thuiszitters uitgesplitst naar onderwijsachtergrond, aantal nieuwe gevallen, aantal opgeloste gevallen en aantal gevallen waarin het dossier is gesloten in verband met het bereiken van meerderjarige leeftijd of verhuizing buiten Almere. Deze cijfers kunnen we alleen vergelijken met vorig schooljaar, omdat de cijfers rondom thuiszitten niet eerder tot op dit detailniveau zijn geregistreerd en verwerkt in de vorige monitors. Als vierde komen de vrijstellingen aan bod. We maken hierin onderscheid tussen de verschillende redenen voor een vrijstelling, zodat u kunt zien wat de aanleiding was van de verlening van deze vrijstellingen. Vervolgens geven we u inzicht in het aantal gepleegde interventies uitgesplitst naar verschillende soorten, zoals aantal waarschuwingen en huisbezoeken. Tot slot laten we u door middel van het aantal bemiddelingen weten hoe vaak er voorlichting en/of advies is gegeven aan bijvoorbeeld ouders en (onderwijs)partners. Onze visie op onderwijs Doorlopende leerlijn PO/ VO/ MBO Geen jongere tussen wal en schip De leerling/ jongere is het vertrekpunt Inclusief onderwijs, maatwerk indien nodig JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016 5

6 JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016

Hoofdstuk 1 De Leerplichtwet 1969 In Nederland wordt middels de Leerplichtwet 1969 het recht op onderwijs maar ook de plicht om onderwijs te volgen geregeld. In de wet wordt aangegeven dat ouders/verzorgers verantwoordelijk zijn voor de schoolinschrijving en schoolgang van kinderen tot 18 jaar. Vanaf 12 jaar is de jongere hier zelf ook verantwoordelijk voor. Daarnaast worden scholen vanuit deze wet verplicht melding te maken van ongeoorloofd verzuim. De leerplichtambtenaar doet onderzoek naar de reden en de achtergronden van het verzuim. Er wordt onderscheid gemaakt in de leerplicht en de kwalificatieplicht. Hierbij een korte toelichting op deze begrippen. De leerplicht geldt voor kinderen vanaf 5 jaar. Zij moeten vanaf deze leeftijd naar school en onderwijs volgen. De leerplicht eindigt na afloop van het schooljaar waarin zij 16 jaar zijn geworden. De kwalificatieplicht gaat in na afloop van de leerplicht en is van toepassing op kinderen tussen de 16 en 18 jaar. De kwalificatieplicht eindigt als de kinderen 18 jaar zijn geworden of als zij een startkwalificatie hebben behaald. Een startkwalificatie is een diploma op MBO niveau 2 of een havo- of vwo-diploma. Ten slotte wordt in de Leerplichtwet 1969 ook vastgelegd op welke gronden ouders/verzorgers een beroep kunnen doen op vrijstelling van de leerplicht en onder welke omstandigheden ouders/verzorgers extra verlof voor hun schoolgaande kind kunnen aanvragen. In Almere wordt de aanpak van schoolverzuim vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid opgepakt. De leerplichtambtenaren werken dan ook nauw samen met de scholen en diverse netwerkpartners. Daarnaast participeren de leerplichtambtenaren in verschillende overleggen, zoals bijvoorbeeld de zorgadviesteams op scholen. In geval van ongeoorloofd schoolverzuim gaat er tijdens het onderzoek veel aandacht uit naar de achtergronden van het verzuim. De leerplichtambtenaar gaat in gesprek met ouders en leerling en andere betrokkenen om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van de situatie. De leerplichtambtenaar adviseert en bemiddelt maar handhaaft ook waar nodig. Consulent Marjolein: Iedere leerling heeft recht op een onderwijsplek, op welke manier dan ook. Daarvoor is het nodig om af en toe buiten de kaders te denken om een passende situatie te creëren. Ik ben trots als blijkt dat een interventie vanuit leerplicht ertoe heeft geleid dat een leerling uiteindelijk zijn startkwalificatie heeft gehaald en verder kan in de maatschappij. Voor mij is het belangrijkste om goed te luisteren naar alle partijen zonder een oordeel te hebben op grond van de informatie die ik heb gekregen. Voor mij is de samenwerking met het netwerk belangrijk. Je hebt elkaar nodig om te zorgen dat elk kind de mogelijkheid heeft om onderwijs te volgen. JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016 7

Hoofdstuk 2 Algemene cijfers Per 1 oktober 2015 telde de gemeente Almere 34.966 kinderen in de leeftijd van 5 t/m 17 jaar. Het aantal leerplichtigen en kwalificatieplichtigen bedroeg 34.585. De meeste leerlingen volgen primair onderwijs (53%) en voortgezet onderwijs (39%). Daarnaast zijn ze vooral afkomstig uit Almere Stad (55%) en Almere Buiten (31%). Tabel 2.1: Aantal en percentage leerplichtige en kwalificatieplichtige leerlingen naar leeftijd Aantal Procent 5 t/m 11 jaar 18.395 53% 12 t/m 15 jaar 11.191 32% 16 en 17 jaar 4.999 14% Totaal 34.585 100% Figuur 2.1: Aandeel leerlingen naar schoolsoort en stadsdeel Aandeel leerlingen per schoolsoort Aandeel leerlingen per stadsdeel 2% 6% primair onderwijs 5% 10% Haven/Hout 39% 53% voortgezet onderwijs (voortgezet) speciaal onderwijs mbo 31% 27% Stad Oost (inclusief centrum) Stad West Buiten 27% Poort JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016 9

Hoofdstuk 3 Verzuim Een van de belangrijkste taken van Leerplicht is het terugdringen dan wel beëindigen van schoolverzuim. Schoolverzuim kan namelijk een voorbode zijn van voortijdig schooluitval. Dit kan diverse onwenselijke gevolgen hebben voor het kind maar ook tot nadelige maatschappelijke effecten leiden (criminaliteit, werkloosheid, en dergelijke). Het is Leerplicht er dan ook alles aan gelegen om in een zo vroeg mogelijk stadium het verzuim te stoppen. Er zijn verschillende vormen van verzuim te onderscheiden. Licht verzuim: het leerplichtige of kwalificatieplichtige kind van 12 jaar of ouder vertoont beginnend verzuimgedrag, door af en toe een lesuur te spijbelen of door soms te laat op school te verschijnen. Deze leerlingen worden door school aangemeld voor een kort gesprek met de leerplichtambtenaar op school (het verzuimspreekuur). Deze gesprekken worden vanuit een preventief kader ingestoken en hebben een voorlichtend karakter. De leerling ontvangt een schriftelijke waarschuwing. Het bijhouden van licht verzuim is geen wettelijke taak maar wordt in het kader van preventie uitgevoerd. Relatief verzuim: het leerplichtige of kwalificatieplichtige kind verzuimt regelmatig. Het verzuim kan een aantal lesuren betreffen maar ook hele schooldagen. Ook frequent te laat komen wordt als relatief schoolverzuim beschouwd. Deze vorm van ongeoorloofd verzuim wordt ook wel signaalverzuim genoemd en komt het meest voor. In het geval van 16 uur of meer verzuim in een periode van vier weken, zijn scholen wettelijk verplicht het verzuim te melden bij Leerplicht. Luxe verzuim: het leerplichtige of kwalificatieplichtige kind verzuimt omdat er recreatieve activiteiten plaatsvinden onder schooltijd, waarvoor geen toestemming is verleend door de schooldirecteur of leerplichtambtenaar. Deze vorm van verzuim vindt vaak plaats rondom vakantieperiodes. De leerplichtambtenaar maakt in dit soort gevallen, conform het beleid van het Openbaar Ministerie, procesverbaal op. Absoluut verzuim: het leerplichtige of kwalificatieplichtige kind is wel ingeschreven in de basisregistratie personen van de gemeente, maar staat niet ingeschreven op een school. De leerlingenadministratie controleert dit wekelijks. De ouders/ verzorgers worden aangeschreven of middels een huisbezoek benaderd en verzocht binnen een termijn van vier weken een schoolinschrijving te realiseren. Dit is de minst voorkomende vorm van verzuim in Almere. Mocht de schoolinschrijving uitblijven gaat de leerplichtambtenaar over tot handhaven. Ziekteverzuim: het leerplichtige of kwalificatieplichtige kind is wegens ziekte niet in staat om naar school te gaan. Deze vorm van verzuim wordt in eerste instantie door de school opgepakt. Als er sprake is van frequent of langdurig ziekteverzuim kan de school de jeugdarts inschakelen voor advies. Als er sprake is van een vermoedelijke onterechte ziekmelding wordt hiervan door school melding gedaan bij de leerplichtambtenaar. Deze start vervolgens een onderzoek. In 2015-2016 zijn in totaal 2.988 meldingen gedaan van vermoedelijk ongeoorloofd verzuim. Deze meldingen hebben betrekking op 1.424 personen. Het aantal meldingen is hoger dan het aantal verzuimers, want jongeren kunnen jaarlijks meerdere keren als verzuimer worden aangemeld. Het aantal meldingen van verzuim en het aantal verzuimers is de laatste jaren toegenomen, zowel in absolute aantallen als in procenten van de totale groep leerlingen. Consulent Majid: Om het schoolverzuim terug te dringen, is het belangrijk om achter de oorzaken van het verzuim te komen. Hierbij is het belangrijk om als vertrekpunt te nemen: Verzuimgedrag heeft een reden en is een signaal van problematiek op één van de drie leefgebieden: thuis, school, vrije tijd. JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016 11

Tabel 3.1: Aantallen meldingen en verzuimers, en percentage verzuimers per schooljaar. % verzuimers op populatie aantal verzuimers per 1.000 leerlingen schooljaar aantal meldingen aantal verzuimers 2010/2011 928 797 2,9% 29 2012/2013 1.030 852 2,9% 29 2014/2015 2.260 1.256 3,6% 36 2015/2016 2.988 1.424 4,1% 41 Gerelateerd aan de totale populatie van de 5- tot en met 17-jarige leerlingen in Almere, zien we dit jaar het percentage verzuimers, de leerlingen die een of meerdere keren verzuimden, met 0,5% is gegroeid t.o.v. het voorgaande jaar; van 3,6% in het schooljaar 2014-2015 naar 4,1% in 2015-2016. Daarnaast neemt het aantal jongeren met herhaald verzuim verder toe. In 2014-2015 betroffen de verzuimmeldingen in 34% van de gevallen een jongere die twee of meer keer verzuimde, in 2015-2016 geldt dit voor 37% van alle verzuimende jongeren. Figuur 3.1: Aantal meldingen per verzuimer, naar schooljaar 100% twee of meer 90% meldingen 80% één melding 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2010/2011 2012/2013 2014/2015 2015/2016 Bij deze ontwikkelingen kijken we ook naar de aard van het verzuim, variërend van licht verzuim van enkele uren per maand, tot absoluut verzuim. Uit tabel 3.2 blijkt dat de stijging van het verzuim voornamelijk om relatief verzuim gaat. Het licht, luxe en absoluut verzuim is juist afgenomen. Tabel 3.2: Meldingen van relatief, luxe, licht en absoluut verzuim naar aard en naar schooljaar. Aard van het verzuim 2010/2011 2012/2013 2014/2015 2015/2016 relatief verzuim 603 813 1.867 2.710 licht verzuim 102 62 258 165 (spreekuur) luxe verzuim 223 155 43 30 absoluut verzuim 92 83 Totaal 928 1.030 2.260 2.988 Gelet op enkele achtergrondkenmerken van de verzuimers laat figuur 3.2 zien dat er in de mate van verzuim vooral twee groepen uitspringen. In het mbo ligt het verzuim aanmerkelijk hoger dan het gemiddelde in Almere. Een derde van de MBO-leerlingen verzuimt tegenover 4,1% gemiddeld over alle leerlingen. Daarnaast en daar deels mee samenhangend, zien we een betrekkelijk hoge mate van verzuim bij de kwalificatieplichtigen van 16 en 17 jaar. 12 JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016

Figuur 3.2: Percentages verzuimers van 5 t/m 17 jaar, naar drie kenmerken totaal Almere 4,1% geslacht leeftijd jongen 4,6% meisje 3,6% 5 t/m 11 jaar 0,7% 12 t/m 15 jaar 4,2% 16 en 17 jaar 16,4% primair onderwijs 0,7% schoolsoort voortgezet onderwijs 4,0% (voortgezet) speciaal onderwijs mbo/educatie 2,3% 32,6% Consulent Majid: De consulent is geen hulpverlener, maar heeft een EHBO functie en verwijzen vaak door: vrijblijvend waar mogelijk, verplichtend waar nodig. JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016 13

Hoofdstuk 4 Thuiszitters Thuiszitters zijn leerplichtige of kwalificatieplichtige jongeren met een schoolinschrijving die vier aaneengesloten weken of langer niet naar school gaan. Hieraan kunnen diverse redenen ten grondslag liggen. In het schooljaar 2015-2016 bleek dat in de meeste gevallen psychische problematiek of gedragsproblematiek een oorzaak was van langdurig schooluitval. De meeste thuiszitters waren afkomstig uit het voorgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs. De thuiszitters hebben de bijzondere aandacht van Leerplicht. Immers geldt hoe langer een leerling niet naar school gaat, hoe hoger de drempel wordt om de schoolgang weer op te pakken. Elke leerling heeft recht op onderwijs en vanuit alle betrokken partijen (school, ouders/verzorgers, leerling, netwerkpartners) dient inspanning geleverd te worden om de duur van het thuiszitten tot zo kort mogelijk te beperken en de leerling weer zo snel mogelijk op een (passende) onderwijsplek te plaatsen. Leerplicht stelt zich als zeer betrokken en actieve partner op bij het oplossen van deze problematiek. Tweewekelijks vindt er een casuïstiek overleg plaats waarin per thuiszitter de stand van zaken wordt besproken en de uitgezette acties worden afgestemd. In dit overleg zijn naast de leerplichtambtenaren, ook de brandpuntfunctionaris vanuit de GGD en een vertegenwoordiger van de afdeling Toeleiding van Passend Onderwijs betrokken. Daarnaast is Leerplicht regelmatig vanuit een bemiddelende rol maar ook als procesbewaker betrokken en adviseert en informeert ouders maar ook scholen bij deze vorm van langdurig verzuim. De wethouder onderwijs wordt door Leerplicht zeswekelijks geïnformeerd over de stand van zaken rondom de thuiszitters in Almere. De figuren op de volgende pagina illustreren het verloop van het aantal thuiszittende leerlingen gedurende het schooljaar 2015-2016. Weergegeven wordt: het aantal thuiszitters aan het begin van het schooljaar, het aantal nieuwe thuiszitters dat er in de loop van het schooljaar is bijgekomen, het aantal thuiszitters dat door bemiddeling van leerplicht is opgelost, en het aantal thuiszitters dat passief is opgelost, doordat de leerling 18 jaar is geworden of is verhuisd. Daarmee wordt het aantal thuiszitters aan het eind van het schooljaar bepaald. In totaal waren er aan het begin van het schooljaar 28 thuiszittende leerlingen. Gaandeweg het schooljaar kwamen daar 100 leerlingen bij, met name thuiszitters ingeschreven in het vo. Vooral door actieve bemiddeling zijn er gedurende het schooljaar 64 kinderen weer naar school gegaan. Het aantal thuiszitters aan het einde van het schooljaar komt daarmee op 55 leerlingen. Alleen op het MBO is het gelukt om alle leerlingen weer naar school te laten gaan. Consulent Martine: We doen wat nodig is. 1 gezin 1 plan 1 regisseur. Onderwijs is de beste dagbesteding. Integraal samenwerken. Out off the box denken. Maatwerk. JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016 15

Figuur 4.1: Totaal thuiszitters 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 plus nieuwe thuiszitters 3 3 Begin schooljaar 17 16 minus opgeloste gevallen 7 9 Einde schooljaar (s)bo (v)so Figuur 4.2: Totaal thuiszitters 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 plus nieuwe thuiszitters 18 4 Begin schooljaar 84 11 minus opgeloste gevallen 0 39 Einde schooljaar vo mbo 16 JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016

JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016 17

Hoofdstuk 5 Vrijstellingen Ouders kunnen een beroep doen op vrijstelling van leerplicht. Hun kind hoeft dan niet naar school. Vrijstelling van de plicht tot inschrijving van een kind kan in de volgende bijzondere omstandigheden ontstaan: bij lichamelijke of psychische ongeschiktheid van de leerling, als de ouders overwegende bedenkingen hebben tegen de richting van het onderwijs, als de leerplichtige onderwijs volgt in het buitenland, of vanwege bijzondere omstandigheden, waarbij de jongere op andere wijze onderwijs volgt Tabel 5.1: Percentages verzoeken om vrijstelling naar aard en naar schooljaar Aard van de vrijstelling 2010/0 2011 art. 5 onder a - Lichamelijke of psychische ongeschiktheid art. 5 onder b - Bedenkingen tegen richting van school art. 5 onder c - Bezoeken van school in buitenland art. 15 - Volgen van ander onderwijs (vrijstelling kwalificatieplicht) 2012/ 2013 2014/ 2015 2015/ 2016 21 20 29 22 10 11 14 16 66 112 74 91 10 20 9 15 Totaal 106 163 125 144 Figuur 5.1 100 eigen beleid bijzondere omstandigheden 80 60 40 20 0 2010/211 bezoek school buitenland 2012/2013 lichamelijk/psychisch richting school 2014/2015 2015/2016 Het aantal verzoeken om vrijstelling is na de daling van vorig jaar opnieuw gestegen, maar ligt nog wel lager dan in 2012-2013. Vooral het bezoek aan een school in het buitenland is toegenomen. Het aantal vrijstellingen met een lichamelijk of psychische aard is afgenomen tot het niveau van 2010-2011 en 2012-2013. 1) Dit aantal is exclusief de 74 jongeren die permanent zijn vrijgesteld doordat zij geen enkele vorm van onderwijs kunnen volgen. JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016 19

Hoofdstuk 6 Interventies Op het moment dat de leerplichtambtenaar een melding van vermoedelijk ongeoorloofd schoolverzuim ontvangt, wordt er uitgebreid een onderzoek gestart. Er worden gesprekken gevoerd met ouders/ verzorgers, de leerling, school en overige betrokkenen. In overleg met deze partijen worden afspraken gemaakt om het verzuim te stoppen. Indien nodig wordt er verwezen naar hulpverlening of er wordt specialistische zorg geadviseerd. Het uitgangspunt is dat alle partijen willen dat het verzuim stopt. Mochten er zorgen zijn over een leerling en wordt er onvoldoende medewerking ervaren vanuit leerling, en/of ouders/verzorgers, dan kan de leerplichtambtenaar de zorgen over de ontwikkeling melden bij Veilig thuis Midden Nederland. Ook kan de leerplichtambtenaar ervoor kiezen om te handhaven door een procesverbaal op te maken. Dit zijn uiterste middelen, de voorkeur gaat uit naar een oplossing in het vrijwillige kader en vanuit intrinsieke motivatie. In de meeste gevallen wordt er een schriftelijke waarschuwing met afspraken afgegeven om men in de gelegenheid te stellen het gedrag te veranderen al dan niet met hulp van instanties. Uiteraard kan het voorkomen dat uit het onderzoek van de leerplichtambtenaar blijkt dat er geldige reden was voor het school verzuim. Het verzuim wordt dan achteraf als geoorloofd beschouwd. In tabel 6.1 zien we welke interventies vanuit leerplicht zijn ondernomen naar aanleiding van verzuimmeldingen. Opvallend is het grote aantal verzuimmeldingen waar leerplicht geen actie op heeft ondernomen, namelijk 43 % van het totaal. Met name het MBO College Almere meldt vaak te snel. dit wordt met name veroorzaakt door het meldgedrag van het MBO College Almere. Deze instelling meldt verzuim om aan de richtlijnen van het ministerie te voldoen, maar geeft tegelijkertijd het signaal af dat er geen actie vanuit Leerplicht gewenst is. In het schooljaar 2015-2016 is er een verbetertraject opgestart. Hoewel de kwaliteit van de meldingen is verbeterd, blijkt er nog een hoog percentage meldingen dat niet in behandeling genomen kan worden. Tabel 6.1: Interventies na verzuimmelding per schooljaar interventie 2010/ 2011 2012/ 2013 2014/ 2015 Het totaal aantal interventies is verder toegenomen in vergelijking met 2014-2015. Interventies zijn alle acties die plaatsvinden met als doel terugkeer naar school. Leerplicht heeft naast de hierboven genoemde interventies nog aanvullende middelen ter beschikking in de aanpak van schoolverzuim. Hierbij een korte impressie: 2015/ 2016 Terug naar school/waarschuwing 566 464 824 993 Ter kennisneming/ niet 84 175 957 1.236 behandelbaar Proces-verbaal 102 93 126 172 Verzuim achteraf geoorloofd 56 62 62 73 Advies gegeven 19 52 52 75 Anders / onbekend 102 185 300 356 Totaal 928 1.030 2.321 2.905 Zorgadvies Teams: dit is een overlegvorm op scholen waarin professionals uit verschillende organisaties zorgleerlingen bespreken. Er wordt een plan van aanpak gemaakt gericht op hulp en begeleiding van de leerling. Leerplicht participeert in alle Zorgadvies Teams in Almere. Huisbezoeken: in het kader van contact leggen maar soms ook aanvullend onderzoek, worden er dagelijks, ook in de avonduren, huisbezoeken afgelegd bij leerplichtige en kwalificatieplichtige jongeren. Er is hiervoor speciaal een medewerker buitendienst aangesteld. Bureau Halt: leerlingen die hebben verzuimd worden in sommige gevallen verwezen naar Bureau Halt. Zij krijgen dan een maatregel opgelegd, bestaande uit een aantal opdrachten, met als doel een leereffect te bereiken bij de leerling. Veiligheidshuis: leerplicht participeert structureel in de integrale aanpak vanuit het Veiligheidshuis gericht op de meest overlast gevende jongeren in Almere. Zomeracties: jaarlijks worden door Leerplicht in en rond de zomervakantie acties georganiseerd met name gericht op de overgang van het VMBO naar het MBO. JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016 21

Hoofdstuk 7 Bemiddelingen Bemiddelingen hebben betrekking op allerlei algemene vragen om advies en informatie, die door scholen, ouders, instellingen en netwerkpartners aan Leerplicht worden gesteld. Figuur 7.1 100 overige instanties De stijgende lijn van het aantal bemiddelingsverzoeken zet verder door. In totaal werden 1.171 aanvragen gedaan in 2015-2016. De meeste bemiddelingsverzoeken komen van scholen, dit aandeel is relatief stabiel. Het aandeel verzoeken van ouders en jongeren neemt daarentegen af. Net als in 2014-2015 komt bijna een kwart van de verzoeken van overige instanties. In 2012-2013 was dit nog een fors kleiner aandeel. Dit kan erop duiden dat overige instanties Leerplicht beter weten te vinden bij vragen. 80 60 40 leerplicht ouders/ jongeren zelf Tabel 7.1: Bemiddelingsverzoeken per schooljaar 20 scholen interventie 2010/ 2011 2012/ 2013 2014/ 2015 2015/ 2016 Scholen 148 288 406 521 Ouders/ jongeren zelf 68 216 236 252 Leerplicht andere gemeenten 31 66 66 125 Overige instanties 37 85 236 273 Totaal 284 655 944 1.171 0 2010/2011 2012/2013 2014/2015 2015/2016 Consulent Elco: Wat belangrijk is in de aanpak van schoolverzuim is het (kunnen) leveren van maatwerk. Iedere leerling heeft een andere aanpak nodig en verzuimt om een andere reden. Soms is het dan ook nodig om buiten de wettelijke kaders te denken om in het belang van de leerling tot een passende oplossing te komen, met als doel dat een leerling weer naar school gaat en uiteindelijk met een diploma het onderwijs verlaat. Belangrijk hierin is goede communicatie met de ouders/verzorgers, de scholen, de samenwerking met ketenpartners en effectief gebruik van je netwerk. JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016 23

Nawoord Leerplicht heeft zich in het afgelopen schooljaar wederom ingezet om het schoolverzuim aan te pakken. Dit doen wij niet alleen, maar in samenwerking met alle scholen en netwerkpartners. Dit heeft tot positieve ontwikkelingen geleid. Stap voor stap realiseren we verbeteringen. Het terugdringen en de duur van het schoolverzuim blijven speerpunten. Ons vizier richten wij ook dit schooljaar op de thuiszitters. Die wij willen beter in beeld hebben om structurele oplossingen te ontwikkelen voor deze groep leerlingen. Ons doel is om de jongeren uit Almere te ondersteunen en samen het verschil te maken. Het recht van ieder kind en iedere jongere op een passende vorm van onderwijs staat bij ons centraal. Elk kind heeft immers recht op onderwijs! Dennis van Oudheusden Teammanager Leerplicht/RMC a.i. 24 JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016

JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016 25

Colofon Titel Leerplicht Jaarverslag 2015/2016 Uitgave Februari 2017 Samenstelling Gemeente Almere, afdeling Onderwijs, Cultuur en Sport Gemeente Almere, team Onderzoek en Statistiek Redactie Gemeente Almere, afdeling Onderwijs, Cultuur en Sport Gemeente Almere, afdeling Communicatie Vormgeving Gemeente Almere, afdeling Communicatie Fotografie Gemeente Almere Anja de Graaff Lizet Sleutelberg Fotografie istockphoto Nationale Beeldbank: Hans Tak Nationale Beeldbank: Richard van der Woude Drukwerk Gemeente Almere 26 JAARVERSLAG LEERPLICHT 2015/2016