Aanplant van waardplanten van bacterievuur in fruitteeltregio s Instituut voor Natuur- en BosOnderzoek Info-avond bacterievuur 29/3/17
Stelling en stemming Overheden moeten afraden om waardplanten van bacterievuur aan te planten in fruitteeltregio s buffer rond plantages
Stelling en stemming We moeten afraden om waardplanten van bacterievuur aan te planten in fruitteeltregio s Meidoornhagen moeten wettelijk geschoren worden om bloei te voorkomen http://www.etaamb.be/nl/koninklijk-besluit-van-23-juni- 2008_n2008018171.html Art. 4. De niet met het organisme besmette hagen of delen van hagen van Crataegus L. moeten gesnoeid worden tijdens de periode tussen 1 november en 1 maart.
Stelling en stemming We moeten afraden om waardplanten van bacterievuur aan te planten in fruitteeltregio s Meidoornhagen moeten wettelijk geschoren worden om bloei te voorkomen Meidoorn was hier eerst, de fruitteelt moet zich maar aanpassen
Stelling en stemming We moeten afraden om waardplanten van bacterievuur aan te planten in fruitteeltregio s Meidoornhagen moeten wettelijk geschoren worden om bloei te voorkomen Meidoorn was hier eerst, de fruitteelt moet zich maar aanpassen Aanplanten van resistente soorten meidoorn is een goed compromis
Rondjes draaien Adviesvragen omtrent bacterievuur aan INBO zijn al c. 20 j dezelfde Inlevingsvermogen?
Inlevingsvermogen? Aanplant van exotische cultivars ter vervanging van eeuwenoud cultureel erfgoed, van autochtone hagen van inheemse soorten? Cfr Rubens
Inlevingsvermogen? Inzien dat fruittelers extreem voorzichtig zijn en alle mogelijk externe risico s willen vermijden? Voorzichtigheidsprincipe
Prioriteitsprincipe Plant geen nieuwe meidoornhaag vlak naast een bestaande plantage, zeker wanneer je geen adequate fytosanitaire maatregelen kan nemen Zet geen nieuwe plantage van gevoelige rassen naast een bestaande meidoornhaag om dan druk te zetten om de meidoorn te verwijderen Erken de waarde van beide Erken elkanders waardenkader Erken de prioriteit der dingen
Hagen en heggen van meidoorn Historiek: veekering een levende afsluiting Ecologische waarde Cultureel-landschappelijke waarde erfgoed Waarde van oude KLE als genetisch patrimonium van autochtone struiken
Hagen, heggen en houtkanten Wetgevend kader: bescherming van KLE Natuurdecreet - Vlaamse bevoegdheid (cfr arrest RVS) Vegetatieveranderingen van KLE vergunningsplichtig Compensatieplicht Beheerovereenkomsten VLM - landbouwers Hagen : jaarlijkse snoei - >0,8 m hoog Heggen: vijfjaarlijkse snoei - >1,5 m hoog, 1 m breed Houtkanten: periodiek afzetten van 25-75% Afwijken van BO leidt tot korting op subsidie tot terugbetaling van subsidie
Hagen, heggen en houtkanten
Hagen, heggen en houtkanten
Waardplanten in fruitteeltregio s Overheden moeten afraden om waardplanten van bacterievuur aan te planten in fruitteeltregio s Lijst van soorten met infectie-risico? >200 soorten tuinen, parken, perken, openbaar plantsoen Verbieden van appel, peer etc in tuinen?? Of aanmoedigen van aanplanten van resistente(re) fruitrassen, ook in professionele teelt?
Werken aan resistentie tegen bacterievuur Resistentie bij heesters Meeste inheemse struiksoorten resistent! Binnen genus Crataegus (meidoorn) 3 inheemse soorten, tientallen uitheemse soorten. Meerdere resistente Amerikaanse soorten Geen typische heesters, eerder kleine bomen vaak op onderstam van C. monogyna. C. succulenta jubilee : slimme marketing truc, geen haalbaar noch wenselijk alternatief. hoog risico op verwildering van weer een nieuwe exoot via zaden.
Werken aan resistentie tegen bacterievuur Meeste inheemse struiksoorten resistent! Nieuwe hagen in buurt van fruitteelt: gemengde al dan niet doornige hagen v resistente soorten, zeker wanneer fytosanitaire maatregelen onvoldoende kunnen worden opgevolgd Huidige strategie van regionale landschappen Behoud ecologische functies van hagen Behoud landschappelijke beleefwaarde Werken met autochtoon plantgoed Snoeien van hagen kappen van hagen
Werken aan resistentie tegen bacterievuur
Werken aan resistentie tegen bacterievuur Resistentie bij fruitteeltrassen Oude bomen resistenter dan jonge bomen! Ook bij Meidoorn! Sterke variatie tussen rassen kennis resistentiegenen neemt toe
Werken aan resistentie tegen bacterievuur Resistentie bij fruitteeltrassen Oude bomen resistenter dan jonge bomen! Ook bij Meidoorn! Sterke variatie tussen rassen Sterke variatie in gevoeligheid van onderstammen Meest gebruikte onderstammen bij appel (M9) en peer (C, Adam s) sterk gevoelig Gaat voldoende aandacht aan gevoeligheid van onderstam aan bacterievuur?
Naar wetenschappelijk onderbouwd beleid? Zeer weinig wetenschappelijk onderzoek naar de interactie tussen fruitteelt en andere waardplanten en infectie met bacterievuur. Beleid vooral gebaseerd op voorzichtigheidsprincipe Meidoornhagen zijn lijnvormige elementen waarbinnen infectie snel verspreid kan worden net als in plantages Belangrijkste bron van bacterievuur in fruitteelt zijn/waren onvoldoende fytosanitaire maatregelen binnen fruitteelt (Van Teylingen 1993). Zwaar terugsnoeien verhoogt kans op infectie waterloten. Huidige strategie naar Meidoorn in Zoutleeuw dramatisch
Kennis en kennislacunes Effect van snoeien met zelfde mes zonder ontsmetting op transmissie bacterievuur binnen plantages? Afstand van transmissie tussen planten? Welke bufferafstanden zijn nuttig? Epidemiologie in gemengde hagen?
Wat aan te planten in hagen/heggen? Gebruik inheemse soorten van autochtoon materiaal! Gebruik geen uitheemse soorten Crataegus succulenta jubilee is een dure uitheemse tuinplant en hoort niet in een halfnatuurlijk landschap Harmonia+ protocol: score 0.249 (invasiescore: 0.663; impactscore: 0.375)
Wat aan te planten in hagen/heggen? http://www.rlzh.be/rlzh/ hagen-heggen-en-houtkanten Technisch vademecum heesters https://www.natuurenbos.be/sites/default/files/insertedfiles/341923_tv_heesters_.pdf