Carbon Footprint Rapportage 2011 3.A.1

Carbon Footprint Rapportage 2011 3.A.1

Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Afbakening... 3 2.1 Organisatiegrenzen... 3 2.2 Korte beschrijving rapporterende organisatie... 4 2.3 Operationele grenzen... 4 2.3.1 Energieaspecten algemeen... 4 2.3.2 Energieaspecten Schuuring... 5 3 Inventarisatie CO2-emissies... 7 3.1 Scope 1 Directe emissies... 7 3.1.1 Emissiebron 1: Aardgasverbruik... 7 3.1.2 Emissiebron 2: Brandstofverbruik zakelijk verkeer bedrijfsauto s (incl. lease)... 8 3.1.3 Emissiebron 3: Brandstofverbruik (zwaar) materieel... 9 3.1.4 Emissiebron 4: Overige energiedragers... 11 3.2 Scope 2 Indirecte emissies... 12 3.2.1 Emissiebron 5.1: Elektriciteitsverbruik kantoor en loods... 12 3.2.2 Emissiebron 6: Zakelijk verkeer privéauto s... 13 3.2.3 Emissiebron 7: Brandstofverbruik door zakelijk vliegverkeer... 14 4 Carbon Footprint... 15 4.1 Schematische weergave Carbon Footprint Systeem Schuuring... 16 4.2 Schematische weergave Carbon Footprint Schuuring... 17 4.3 Schematische weergave Carbon Footprint SCT... 18 4.4 Schematische weergave Carbon Footprint GISCare... 19 5 Basisgegevens voor bepalen reductiedoelstellingen... 20 Schuuring Pagina 1 van 21

1 Inleiding Schuuring is een van de driehonderd bedrijven die in het bezit zijn van het CO 2 bewust certificaat van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen. Doel van deze rapportage is het inzichtelijk maken van de carbon footprint van Schuuring (handelsnaam van Javaa BV) over 2011. Met deze rapportage verantwoordt Schuuring haar emissieprestaties aan interne en externe partijen in het kader van het behalen van niveau 3 van de CO 2 -Prestatieladder. Gekozen basisjaar en frequentie rapporteren De gerapporteerde periode voor de bepaling van de carbon footprint is boekjaar 2011. Het boekjaar loopt van 1 januari t/m 31 december. Gehanteerde normen NEN-ISO 14064-1: 2006 GHG-protocol a corporate accounting and reporting standard Handboek CO 2 -Prestatieladder 2.0 SKAO Wet- en regelgeving Eindverantwoordelijke rapportage Dhr. W. Beukers, algemeen directeur Basisgegevens startbedrijf Naam : Javaa B.V. Adres : Fahrenheitstraat 27-29 Postcode : 3846 BM Plaats : Harderwijk Telefoon : 0341-437100 Fax : 0341-424842 E-mail : info@schuuring.nl Web-pagina : www.schuuring.nl Specifieke eindverantwoordelijkheden deelgebieden De projectleider Schuuring Duurzaam stelt deze rapportage op. De leidinggevenden van de rapporterende bedrijven en bedrijfsonderdelen zijn verantwoordelijk voor het aanleveren en de kwaliteit van de gegevens. De KAM coördinator controleert de aangeleverde gegevens op juistheid, volledigheid en aantoonbaarheid. Geldigheidsduur rapportage De rapportage is alleen geldig voor het betreffende jaar van rapportage. Wijze van communicatie van deze rapportage Dit rapport is onderdeel van het Energie Management Systeem en het daaraan gekoppelde CO 2 -communicatieplan. Schuuring Pagina 2 van 21

2 Afbakening 2.1 Organisatiegrenzen De organisatiegrens is bepaald op basis van de Greenhouse Gas (GHG)-protocol methode (paragraaf 6.3 GHG Protocol). Er is een keuze gemaakt voor de control approach, waarbinnen gekozen is voor de operational control. Dit betekent dat: - alle bedrijven die door Javaa, of een dochteronderneming, operationeel worden aangestuurd en gecontroleerd tot de operational boundary worden gerekend; - ongeacht het percentage van het financiële belang wordt de energiestroom van de entiteit voor 100% meegenomen in de emissie-inventarisatie; - omdat het startbedrijf de holding betreft en er geen dochterbedrijven of deelnemingen buiten de scope zijn gelaten hoeft de laterale methode (op basis van inkoopanalyse) niet toegepast te worden. Onder de A-leveranciers van 2011 bevinden zich geen concern-leveranciers. Javaa B.V. is gevestigd in Harderwijk. Alle hieronder resulterende BV s waarin activiteiten worden verricht zijn, conform de gekozen methodiek, opgenomen in de inventarisatie. De overige BV s zijn administratief en voeren geen activiteiten uit die emissies tot gevolg hebben. Juridische structuur van Javaa BV Functionele structuur van Schuuring Schuuring Pagina 3 van 21

Voor de inventarisatie zijn de BV s waarin activiteiten worden uitgevoerd gebundeld conform de functionele structuur van Schuuring in 2011: - Schuuring: Aannemingsbedrijf A. Schuuring B.V., Schuuring Glasvezel B.V., Schuuring Mobiel B.V., Fiber4All B.V. - GISCare: GISCare Software Solutions B.V. - SCT: Schuuring Civiele Techniek B.V. Schuuring heeft een 48,9% aandeel in GISCare. Besloten is om de volledige uitstoot van GISCare mee te nemen in de emissie inventarisatie. In Oktober 2011 is van Ieperen Infra overgenomen. Van Ieperen Infra zal vanaf 2012 worden meegenomen in de inventarisatie. 2.2 Korte beschrijving rapporterende organisatie Schuuring Schuuring is opgericht in 1962 en heeft zich ontwikkeld tot een onafhankelijke leverancier van informatie-infrastructuren. Schuuring ontwerpt, realiseert, beheert en onderhoudt vaste en draadloze netwerken om informatie in de vorm van spraak, data of beeld te transporteren. Daarnaast realiseert en onderhoudt Schuuring bedrijfsnetwerken en ICT voorzieningen en heeft ze zich gespecialiseerd in het aansluiten van afnemers voor ICT-diensten en toepassingen op de openbare infrastructuur. Schuuring heeft een gecertificeerd kwaliteitsmanagementsysteem volgens ISO 9001:2008, is VCA** gecertificeerd en voldoet aan de Certificatieregeling Kabelinfrastructuur en Buizenlegbedrijven (CKB). GISCcare Software Solutions GISCare Software Solutions is een softwarespecialist op het gebied van fieldservice, GIS en mobiele oplossingen. Werkgebieden die in veel situaties naadloos op elkaar aansluiten en waarmee het de klant tal van mogelijkheden geeft om bedrijfsprocessen in kaart te brengen, te automatiseren en verder te optimaliseren. GISCare onderscheidt zich vooral op de automatisering van serviceketens, waarbij ook de ketenpartners worden betrokken. GISCare biedt op maat gesneden oplossingen. Soms relatief standaard, maar veel vaker buitengewoon geavanceerd. Schuuring Civiel Techniek Schuuring Civiel Techniek (SCT) realiseert infrastructurele projecten voor opdrachtgevers in de telecom- en energiemarkt. 2.3 Operationele grenzen 2.3.1 Energieaspecten algemeen Een energieaspect is een onderdeel van een activiteit, product of dienst van een organisatie dat direct of indirect broeikasgassen uitstoot. Het Greenhouse Gas protocol categoriseert energieaspecten in scope 1, 2 en 3 zodat deze zijn ingedeeld naar directe en indirecte bronnen en zodoende tot een meer transparante en bruikbaarder rapportage leiden. Schuuring Pagina 4 van 21

2.3.2 Energieaspecten Schuuring Het primaire proces van Schuuring betreft het ontwerpen, realiseren, beheren en onderhouden van verschillende typen informatie infrastructuren (coax, koper, glasvezel en mobiel). Schuuring besteedt veel uitvoerende activiteiten uit aan onderaannemers en daarmee ook een belangrijk deel van haar emissies. Deze vallen in scope 3 van het GHG protocol en vallen hierdoor buiten de scope van deze rapportage. De energieaspecten van Schuuring zijn ingedeeld naar scope 1 en scope 2 conform de CO 2 - Prestatieladder. De richtlijnen van Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO) worden daarbij gevolgd. De volgende energieaspecten in scope 1 en 2 zijn geïdentificeerd: A. Gebruik kantoor- en opslagruimte B. Uitvoering van primaire werkzaamheden A. Gebruik kantoor- en opslagruimte Scope 1: Aardgasverbruik kantoren, loodsen Scope 2: Elektriciteitsverbruik kantoren, loodsen Schuuring Schuuring huurt haar kantoorpanden en opslagruimtes voor voorraad materiaal en materieel. Schuuring voert projecten uit door het hele land. Voor langlopende projecten wordt lokaal een kantoor gehuurd, zodat reisafstanden kunnen worden beperkt en de aansturing dicht bij de uitvoering plaatsvindt. SCT SCT huurt 1 pand: Nobelstraat 28 A, Harderwijk. GISCare GISCare huurt 1 pand: Hoornse Hop 7, Urk. B. Uitvoering van primaire werkzaamheden Scope 1. verbruik brandstoffen voor vervoer personen en goederen Scope 1. verbruik brandstoffen door materieel Scope 2. verbruik elektriciteit door materieel Schuuring Schuuring ontwerpt, realiseert, beheert en onderhoudt informatie-infrastructuren. De volgende activiteiten worden uitgevoerd met de emissie van CO 2 tot gevolg: - vervoer personeel voor verkoop, klantbeheer en productiewerkzaamheden middels personenauto s en bestelbussen; - vervoer materialen en materieel naar productielocatie middels personenauto s, bestelbussen en vrachtwagen; - vervoer personeel naar productielocatie middels personenauto s en bestelbussen; - inzet van materieel op de projectlocatie: minigravers, trilplaten; - voorraadbeheer met heftrucks (diesel en elektrisch). Schuuring Pagina 5 van 21

SCT SCT verzorgt ondergrondse activiteiten zoals het leggen van kabels en leidingen voor telecomoperators en nutsbedrijven. De volgende activiteiten worden uitgevoerd met de emissie van CO 2 tot gevolg: - vervoer personeel voor verkoop, klantbeheer en productiewerkzaamheden middels personenauto s en bestelbussen; - vervoer materialen en materieel naar productielocatie middels personenauto s, bestelbussen en vrachtwagen; - inzet van materieel op de projectlocatie: minigraver, trilplaat, kraan, tractor. GISCare GISCare Software Solutions levert diensten op het gebied van software engineering, CAD/GIS-dataconversie, GIS-consultancy, GIS-analyses, detachering van GISspecialisten en fieldservice. De volgende activiteiten worden uitgevoerd met de emissie van CO 2 tot gevolg: - vervoer personeel voor verkoop, klantbeheer en productiewerkzaamheden middels personenauto s. Schuuring Pagina 6 van 21

3 Inventarisatie CO2-emissies In dit hoofdstuk worden de geïnventariseerde energieaspecten en CO 2 - emissies 1 in detail beschreven. 3.1 Scope 1 Directe emissies In onderstaande tabel zijn de directe emissies, scope 1 van het GHG-protocol, van Schuuring weergegeven. Periode 2011 Eenh. Hoeveelheden ton CO 2 Perc. 1 Locaties - Aardgasverbruik kantoren, loodsen 2 Personen auto's en lichte bedrijfswagens m 3 132.847 242,4 5,8% ltr 1.015.850 3.079,4 73,3% 3 Zware voertuigen en materieel ltr 132.592 414.0 9,8% 4 Overige energiedragers ltr 533 0,8 0% Totaal scope 1 3.736,6 88,9% Tabel: totaal overzicht Scope 1 2011 3.1.1 Emissiebron 1: Aardgasverbruik Identificatie van energieaspecten die leiden tot emissies De kantoren inclusief opslagruimtes worden verwarmd met aardgas, behalve het pand aan de Bakkenzuigerstraat 16 te Almere en het pand aan de Haefland 24 in Brunssum. Deze worden respectievelijk verwarmd met behulp van stadswarmte en elektriciteit en zijn opgenomen in scope 2. In totaal is 242,4 ton CO 2 uitgestoten door de verbranding van aardgas. Dit is 5,8 % van de totale uitstoot van Schuuring. Methode van kwantificeren De conversiefactor voor aardgas zoals voorgeschreven door de CO 2 -Prestatieladder is gebruikt: Aardgas: 1.825 gr CO 2 / Nm3 brandstof. Samenvatting berekende waarde In de tabel hieronder zijn de emissies van de verwarming van kantoren en werkplaatsen per onderdeel weergegeven: Organisatie onderdeel Verbruik (m3) Uitstoot (tonco 2 ) Schuuring 128.580 234,7 SCT 1.121 2,0 GISCare 3.146 5,7 Totaal systeem 132.847 242,4 Tabel: Verbruik en emissies aardgas 2011 1 De hoeveelheid CO 2 is bepaald aan de hand van de gezamenlijke lijst van emissiefactoren die is vastgesteld door Stimular, SKAO en Connekt. Editie 26 juni 2011. Schuuring Pagina 7 van 21

Analyse / conclusie Het verbruik is ten opzichte van 2010 met 14% toegenomen. Deze stijging is volledig toe te wijzen aan Schuuring en is het gevolg van de groei die we in 2011 hebben doorgemaakt. Het aantal medewerkers (incl. ingehuurde medewerkers met een werkplek) is in 2011 gestegen met 231 FTE. Daarnaast hadden we in 2011 6 locaties meer in gebruik dan in 2010. Het verbruik van SCT en Giscare is nagenoeg gelijk gebleven. Aardgasverbruik heeft met 5,8% een relatief klein aandeel in de totale Carbon footprint van Schuuring. Locaties met een kantoor- en opslagruimte hebben geen aparte meters voor de verschillende ruimtes. Hierdoor kan een vergelijking van energieprestaties tussen locaties en met algemene kengetallen niet worden gemaakt. De maatregelen die betrekking hebben op de reductie van het gasverbruik dan wel de CO 2 uitstoot en de doelstellingen staan beschreven in het EMP. 3.1.2 Emissiebron 2: Brandstofverbruik zakelijk verkeer bedrijfsauto s (incl. lease) Identificatie van energieaspecten die leiden tot emissies Het vervoer van personeel en materieel met personenauto s en kleine bestelbussen heeft geleid tot een uitstoot van 3.079,4 ton CO 2. Dit is 73,3% van de totale uitstoot. Methode van kwantificeren De conversiefactoren voor diesel en benzine zoals voorgeschreven door de CO 2 - Prestatieladder zijn gebruikt: Diesel : 3.135 gr CO 2 / ltr brandstof Benzine: 2.780 gr CO 2 / ltr brandstof Samenvatting berekende waarde Emissie personenauto s en kleine bedrijfswagens: Organisatie onderdeel Verbruik (ltr) Uitstoot (tonco 2 ) Schuuring Ingekochte diesel 706.546 2.215,0 Ingekochte benzine 294.888 819,8 Totaal 1.001.434 3.034,8 GISCare Ingekochte diesel 5.371 16,8 Ingekochte benzine 1.377 3,8 Totaal 6.748 20.6 SCT Ingekochte diesel 7.668 24,0 Totaal 7.668 24,0 Totaal systeem 1.015.850 3.079,4 Tabel: Verbruik en emissies zakelijk verkeer bedrijfsauto s 2011 Schuuring Pagina 8 van 21

Analyse / conclusie Het vervoer van personen en materialen met personenauto s en bestelbussen is met 73,3% van de totale uitstoot van Schuuring verreweg de grootste emissiebron. De uitstoot over 2011 is toegenomen met circa 15% tov 2010. Dit is veroorzaakt door de toename van het aantal auto s binnen Schuuring. Doordat de huidige kilometeradministratie niet volledig is, kunnen we geen betrouwbaar gemiddeld verbruik per auto bepalen. In 2012 worden alle auto s voorzien van een track&trace systeem zodat we vanaf 2013 inzichtelijk kunnen maken of we er in geslaagd zijn om het gemiddeld verbruik per auto te reduceren. Om de uitstoot van het wagenpark te reduceren worden er maatregelen genomen die gericht zijn op het reduceren van het brandstofverbruik, zoals het verduurzamen van het wagenpark en het verbeteren van het rijgedrag van de bestuurders. Daarnaast kunnen er maatregelen worden genomen die betrekking hebben op het optimaliseren van het vervoer van personeel en lichte materialen naar kantoor en projectlocaties. Naast winst voor het milieu kunnen hierbij aanzienlijke kostenbesparingen gerealiseerd worden. De maatregelen die betrekking hebben op het reduceren van de hoeveelheid brandstof hebben een hoge prioriteit en staan inclusief de beoogde reductiedoelstellingen beschreven in het EMP. 3.1.3 Emissiebron 3: Brandstofverbruik (zwaar) materieel Identificatie van energieaspecten die leiden tot emissies Het inzetten van grote bestelbussen, zwaar materieel in magazijnbeheer (heftrucks), vervoer van zwaar materieel (vrachtwagen) en in grondwerk (minigravers, trilplaten, kranen, compressoren en tractoren) heeft geleid tot een uitstoot van 414 ton CO 2. Dit is 9,8% van de totale uitstoot van 2011. Methode van kwantificeren De conversiefactoren voor diesel, rode gasolie, benzine en LPG zoals voorgeschreven door de CO 2 -Prestatieladder zijn gebruikt: Diesel/Rode gasolie : 3.135 gr CO 2 / ltr brandstof Benzine/Tweetakt mix : 2.780 gr CO 2 / ltr brandstof Samenvatting berekende waarde Emissie als gevolg van de inzet van zwaar materieel: Organisatie onderdeel Verbruik (ltr) Uitstoot (tonco 2 ) Schuuring Ingekochte diesel 40.757 127,8 Ingekochte benzine 2.939 8,2 Ingekochte rode gasolie 3.573 11,2 Ingekochte tweetakt mix 280 0,8 Totaal 47.549 148,0 Schuuring Pagina 9 van 21

SCT Ingekochte diesel 74.234 232,7 Ingekochte rode gasolie 9.131 28,6 Ingekochte benzine 1.609 4,5 Ingekochte tweetakt mix 69 0,2 Totaal 85.043 266,0 Totaal systeem 132.592 414,0 Tabel: Verbruik en emissies zwaar materiaal 2011 Analyse / conclusie De uitstoot voor deze emissiebron is sterk gestegen ten opzichte van 2010 doordat het verbruik van de grote bestelbussen aan deze categorie is toebedeeld ipv aan de categorie personenauto s en lichte bedrijfswagens. Hiermee willen we een beter beeld krijgen van het verbruik over het wagenpark heen. Het procentuele aandeel van beide categorieën in de totale Carbon Footprint van Schuuring is nagenoeg gelijk gebleven. (83.1% in 2011 ten opzichte van 82.2% in 2010) Er kunnen geen conclusies worden getrokken wat betreft het verbruik per stuk materieel of per werk. Het verbruik per stuk materieel is met name afhankelijk van de soort activiteiten die worden uitgevoerd. Bij Schuuring komt het verbruik van de diesel voor circa de helft (21.360 ltr.) op rekening van de vrachtwagen. Het overige deel wordt veroorzaakt door de inzet van grote bestelbussen. De vrachtwagen is voorzien van een schone EURO-5 motor 2 en wordt ingezet voor transport van materieel en materialen van en naar projecten. De verbruikte Ad-Blue is buiten beschouwing gelaten. Het verbruik bij SCT wordt veroorzaakt door het rijdend materieel (vrachtwagens, kranen en compressors). De besparingsmogelijkheden hier liggen vooral in het bewust maken van de berijders en het zo efficiënt mogelijk inzetten van het materieel. Daarnaast zal er bij vervanging van het materieel rekening houden met de CO 2 uitstoot en worden gekeken naar schone alternatieven. Voorbeelden hiervan zijn het aanschaffen van een minikraan die is voorzien van een start-stop systeem of het aanschaffen van compressors specifiek gericht op de werkzaamheden (zonder veel overcapaciteit). 2 De motor maakt gebruik van AdBlue(=ureumoplossing). Deze hulpstof wordt in de uitlaatgassen toegevoegd, waardoor de schadelijke uitstoot van roet, koolmonoxide en stikstofoxide wordt beperkt. Gezien het feit dat AdBlue niet als een brandstof wordt gezien, zijn het aantal getankte liters niet meegenomen in de CO2 uitstoot bepaling Schuuring Pagina 10 van 21

3.1.4 Emissiebron 4: Overige energiedragers Identificatie van energieaspecten die leiden tot emissies SCT verbruikt propaangas voor de verwarming van keten en voor branders. Hiermee is 0,8 ton CO 2 uitgestoten in 2011. Dit is een verwaarloosbaar deel van het totaal. Methode van kwantificeren De dichtheid (=gewicht) van propaan is 0,510 kg bij 15 C voor 1 kubieke dm of 1 liter gas. De conversiefactor is gebaseerd op de Milieubarometer update mei 2011: Propaangas: 1.530 gr CO 2 / ltr brandstof Samenvatting berekende waarde Emissie als gevolg van de inzet van zwaar materieel: Organisatie onderdeel Verbruik (ltr) Uitstoot (tonco 2 ) SCT Ingekocht propaangas 533 0,8 Tabel: Verbruik en emissies overige energiedragers 2011 Analyse / conclusie De uitstoot van broeikasgas door de verbranding van overige energiedragers is verwaarloosbaar. Schuuring Pagina 11 van 21

3.2 Scope 2 Indirecte emissies In deze paragraaf worden de geïnventariseerde energieaspecten die leiden tot indirecte CO 2 -emissies, scope 2 van het GHG-protocol, in detail beschreven. Periode 2010 Eenh. Hoeveelheden ton CO 2 Perc. 5 Locaties elektriciteitsverbruik kantoren en loodsen kwh 921.823 417.0 9,9% 6 Zakelijk verkeer privéauto Km 164.575 34,6 0,8% 7 Zakelijke vliegtuigreizen Km 69.932 15,5 0,4% Tabel: totaal overzicht Scope 2, 2011 Totaal scope 2 467,1 11,1% 3.2.1 Emissiebron 5.1: Elektriciteitsverbruik kantoor en loods Identificatie van energieaspecten die leiden tot emissies Elektriciteit wordt verbruikt voor de koeling en verlichting van panden, het gebruik van apparatuur en het laden van heftrucks. In 2011 is in totaal 417,0 ton CO 2 uitgestoten. Dit is 9,9% van de totale uitstoot van Schuuring. In 2011 is er op één locatie (Brunssum) gebruik gemaakt van groene stroom. Methode van kwantificeren De conversiefactoren voor elektriciteit zoals voorgeschreven door de CO 2 -Prestatieladder zijn gebruikt: Grijze stroom: 455 gr CO 2 / kwh Groene stroom: 15 gr CO 2 / kwh Samenvatting berekende waarde Emissies als gevolg van stroomverbruik (in kwh) in 2011: Organisatie onderdeel Verbruik tonco 2 uitstoot Schuuring 886.393 400,9 GisCare 22.606 10.3 SCT 12.824 5,8 Totaal systeem 921.823 417,0 Tabel: Verbruik en emissies elektriciteitsverbruik 2011 (in kwh) Analyse / conclusie Met 9,9% van het totaal heeft het verbruik van elektriciteit een aanzienlijke impact. Een vergelijking van energieprestaties tussen panden en met algemene kengetallen kan niet worden gemaakt. Hiertoe zouden de kantoorpanden en opslagruimtes apart bemeterd moeten worden. Het verbruik is ten opzichte van 2010 met 21% toegenomen. Deze stijging is volledig toe te wijzen aan Schuuring en is het gevolg van de groei die we in 2011 hebben doorgemaakt. Het aantal medewerkers (incl. ingehuurde medewerkers met een werkplek) is in 2011 gestegen met 231 FTE. Daarnaast hadden we in 2011 6 locaties meer in gebruik dan in 2010. Het verbruik van SCT en Giscare is nagenoeg gelijk gebleven. Schuuring Pagina 12 van 21

Om de CO 2 uitstoot te reduceren zal er gekeken worden naar de mogelijkheden die er zijn om het elektriciteitsverbruik te verminderen en naar de mogelijkheid om over te stappen naar groene elektriciteit. De maatregelen die betrekking hebben op de reductie van het elektriciteitsverbruik dan wel de CO 2 uitstoot en de doelstellingen staan beschreven in het EMP. 3.2.2 Emissiebron 6: Zakelijk verkeer privéauto s Identificatie van energieaspecten die leiden tot emissies Er wordt beperkt zakelijk gereden met privéauto s. In totaal is 164.575 km gereden. Dit is goed voor 34,6 ton CO 2 uitstoot, wat minder is dan 1% is van de totale uitstoot in 2011. Methode van kwantificeren De conversiefactor zakelijk verkeer privéauto s zoals voorgeschreven door de CO 2 - Prestatieladder is gebruikt: Brandstoftype onbekend: 210 gr CO 2 / voertuigkm Samenvatting berekende waarde Emissies als gevolg van zakelijk verkeer privéauto s: Eenh. Verbruik tonco 2 uitstoot Schuuring km 143.314 30,1 SCT km 7.583 1,6 GISCare km 13.678 2,9 Totaal 164.575 34,6 Tabel: Verbruik en emissies zakelijk verkeer privéauto s 2011 Analyse / conclusie Aangezien de meeste werknemers beschikken over een leaseauto wordt er relatief weinig zakelijk gereden met privéauto s. De uitstoot (< 1%) is verwaarloosbaar. Onderdeel van de maatregel die betrekking heeft op het verbeteren van de betrouwbaarheid/kwaliteit van de van de gegevens is het betrouwbaar inzichtelijk maken van de gedeclareerde kilometers. Met ingang van 1 januari 2012 wordt dit administratief ingeregeld. De uitstoot ten opzichte van 2010 is met 6,5% toegenomen. Deze toename is veroorzaakt door de sterke stijging van het aantal gedeclareerde kilometers bij Schuuring. Bij SCT is het aantal gedeclareerde kilometers beperkt gestegen en bij Giscare is het aantal gedeclareerde kilometers sterk gereduceerd. Het aantal zakelijke kilometers met een privéauto dat is gedeclareerd bij Schuuring is meer dan verdubbeld. Dit wordt veroorzaakt door de keuze die is gemaakt om het aantal leaseauto s te reduceren door het aantal functies waarbij standaard een leaseauto ter beschikking wordt gesteld in te perken. Schuuring Pagina 13 van 21

3.2.3 Emissiebron 7: Brandstofverbruik door zakelijk vliegverkeer Identificatie van energieaspecten die leiden tot emissies Voor zakelijk verkeer wordt beperkt gebruik gemaakt van het vliegtuig. In 2011 is er circa 70.000 km. gevlogen. Dit is goed voor 15,5 ton CO 2 uitstoot, wat minder dan 0,5% is van de totale uitstoot in 2011. Methode van kwantificeren De conversiefactor zakelijk vliegverkeer zoals voorgeschreven door de CO 2 - Prestatieladder is gebruikt: Retourvluchten < 700 km : 0,345 gr CO 2 /km Retourvluchten 700-2.500 km : 0,245 gr CO 2 /km Retourvluchten > 2.500 km : 0,220 gr CO 2 /km Samenvatting berekende waarde Emissies als gevolg van zakelijk vliegverkeer: Eenh. Verbruik tonco 2 uitstoot Schuuring km 54.254 12,1 GISCare km 15.678 3,4 Totaal 69.932 15,5 Tabel: Verbruik en emissies zakelijk vliegverkeer 2011 Analyse / conclusie Het aantal vliegbewegingen binnen Schuuring is minimaal. Schuuring werkt voornamelijk in Nederland en Duitsland. Voor bezoeken aan het buitenland wordt waar mogelijk gebruik gemaakt van de auto. Op het moment dat er gevlogen wordt, bijvoorbeeld naar India of Amerika, is er wel meteen sprake van een fors aantal kilometers. Gezien het feit dat er alleen wordt gevlogen wanneer een acceptabel alternatief niet voor handen is en de uitstoot minder dan 1% van de totale uitstoot bedraagt worden er geen specifieke maatregelen opgesteld. Schuuring Pagina 14 van 21

4 Carbon Footprint In onderstaande tabel is het totaaloverzicht weergegeven van de Carbon Footprint 2011 voor Schuuring, SCT en GISCare verdeeld naar scope 1 en 2. De getoonde waarden zijn afgerond tot één getal achter de komma. Carbon Footprint 2010 SCOPE 1 1 Locaties - Aardgasverbruik kantoren, loodsen 2 Personen auto's en lichte bedrijfswagens 3 Zware voertuigen en materieel Emissie ton CO 2 Schuuring SCT GISCare Totaal Perc. 234,7 2,0 5,7 242,4 5,8% 3.034,8 24,0 20,6 3.079,4 73,3% 148,0 266,0 0 414,0 9,8% 4 Overige energiedragers 0 0,8 0 0,8 0% SCOPE 2 5 Locaties - Elektriciteitsverbruik kantoren, loodsen en warmtelevering 400,9 5,8 10,3 417,0 9,9% 6 Zakelijk verkeer privéauto 30,1 1,6 2,9 34,6 0,8% 7 Brandstofverbruik zakelijke vliegtuigreizen 12,1 0 3,4 15,5 0,4% TOTAAL 4.203,7 100% Tabel: totaal overzicht Scope 1+ 2, 2011 Op basis van de CO 2 -inventarisatie is Schuuring volgens de definitie van de CO 2 - Prestatieladder (zie ook onderstaande tabel - criteria klein/middel/groot bedrijf) te beschouwen als een middelgroot bedrijf. De categorisering heeft consequenties voor de eisen die gesteld worden om niveau 4 en 5 van de CO 2 -Prestatieladder te behalen. Het betreft in alle gevallen de CO2 uitstoot in scope 1 & 2 conform de definities vastgelegd in Bijlage A van de CO 2 -Prestatieladder v2.0. Werken / leveringen Klein bedrijf Middelgroot bedrijf Groot bedrijf Totale CO 2 uitstoot van kantoren en bedrijfsruimten bedraagt maximaal ( ) 500 ton per jaar, de totale CO 2 uitstoot van alle bouwplaatsen en productielocaties bedraagt max. ( ) 2.000 ton per jaar. Totale CO 2 uitstoot van kantoren en bedrijfsruimten bedraagt maximaal ( ) 2.500 ton per jaar, de totale CO 2 uitstoot van alle bouwplaatsen en productielocaties bedraagt maximaal ( ) 10.000 ton per jaar. Totale CO 2 uitstoot van kantoren en bedrijfsruimten bedraagt meer dan (>) 2500 ton per jaar, de totale CO 2 uitstoot van alle bouwplaatsen en productielocaties bedraagt meer dan (>) 10.000 ton per jaar. Tabel2: criteria Klein / middelgroot / groot bedrijf ikv CO2 prestatieladder (Bron: CO2-Prestatieladder v1.1) Schuuring Pagina 15 van 21

4.1 Schematische weergave Carbon Footprint Systeem Schuuring Diagram: Emissies Systeem Schuuring in ton CO 2 Diagram: Samenstelling Emissies Systeem Schuuring Schuuring Pagina 16 van 21

4.2 Schematische weergave Carbon Footprint Schuuring Diagram: Emissies Schuuring in ton CO 2 Diagram: Samenstelling Emissies Schuuring Schuuring Pagina 17 van 21

4.3 Schematische weergave Carbon Footprint SCT Diagram: Emissie SCT in ton CO 2 Diagram: Samenstelling Emissie SCT Schuuring Pagina 18 van 21

4.4 Schematische weergave Carbon Footprint GISCare Diagram: Emissie GISCare in ton CO 2 Diagram: Samenstelling Emissie GISCare Schuuring Pagina 19 van 21

5 Basisgegevens voor bepalen reductiedoelstellingen 2011 is een overgangsjaar. Gedurende 2011 en 2012 is het certificeringstraject doorlopen waarbij is besloten om 2010 als basisjaar te gebruiken en reductiedoelstellingen op te stellen voor de periode 2012-2016. Over 2011 zijn dus ook geen maatregelen toegepast die zijn opgenomen in het Energie Management Plan. De doelstelling die we onszelf in eerste instantie hebben opgelegd is gebaseerd op de Carbon Footprint en omzet van 2010. De doelstelling was om over de periode 2012-2016 een besparing te realiseren van 13% en uit te komen op een CO2 uitstoot van 27,0 ton CO 2 per miljoen omzet. Door de forse toename in omzet is deze doelstelling reeds gerealiseerd in 2011. Aangezien we in 2012 daadwerkelijk zijn begonnen en 2011 in feite een loos jaar is geweest hebben we ervoor gekozen om de doelstellingen te baseren op de CF van 2011. Hiermee wordt de absolute doelstelling anders. De uitgangspunten zijn echter gelijk gebleven. Carbon Footprint 2011 Emissie (ton CO 2) Emissie 1 Scope 1 3.736,7 24,1 Scope 2 467,2 3,0 Totalen: 4.203,9 27,1 Tabel: Werkelijke emissies 2010 (Emissie 1 :Emissie in ton CO 2 per mio omzet) Doelstelling CO 2 Reductie Totaal 2012 2013 2014 2015 2016 In 2016 Doel Emissie 1 Doel Emissie 1 Doel Emissie 1 Doel Emissie 1 Doel Emissie 1 tov 2011 Scope 1 Scope 2 Totalen: 1,0% 23,9 1,5% 23,5 2,0% 23,0 2,5% 22,5 3,0% 21,8 10% 10,0% 2,7 10,0% 2,4 10,0% 2,2 10,0% 2,0 10,0% 1,8 41% 2,0% 26,6 2,4% 26,0 2,8% 25,2 3,3% 24,4 3,7% 23,6 13% Tabel: Reductiedoelstellingen tot 2016 (Emissie 1 :Emissie in ton CO 2 per mio omzet) De doelstellingen zijn gerelateerd aan de omzet en op basis van vergelijkbare bedrijfsactiviteiten. Afhankelijk van sectorale en maatschappelijke ontwikkelingen en veranderingen in de organisatie en/of operationele scope kan deze doelstelling worden bijgesteld. Het reduceren van de CO 2 uitstoot veroorzaakt door het wagenpark is een stevige uitdaging. Opdrachtgevers verwachten steeds meer dat Schuuring landelijke dekking kan bieden. Dit heeft tot gevolg dat het aantal kilometers toeneemt. De leasecontracten lopen gemiddeld vier jaar wat betekent dat wijzigingen in het wagenparkbeleid, zoals het niet langer toestaan van C-labels of de resultaten uit de duurzaamheidsscan, pas op langere termijn zichtbaar zijn. Daarnaast is houding en gedrag van de berijders een belangrijk item bij het reduceren van het brandstofverbruik. Het komende jaar (2012) zal er veel aandacht zijn voor het realiseren van een positieve houding ten opzichte van Milieubewust rijgedrag bij de berijders. Schuuring Pagina 20 van 21

Ten aanzien van de CO 2 uitstoot als gevolg van het elektriciteitsverbruik, zal er een tweesporen beleid worden gehanteerd. Als eerste zullen we kritisch gaan kijken naar de mogelijkheden die er zijn om het verbruik in de panden te reduceren. Hierbij zal worden gekeken naar Good Housekeeping en, waar mogelijk, ook naar gebouwtechnische maatregelen. Om de CO 2 uitstoot verder te reduceren willen we waar mogelijk overstappen naar groene stroom. Doelstelling is om dit gefaseerd te doen voor eigen locaties 3. Bij het overstappen naar groene stroom zal waar mogelijk ook worden overgestapt naar groen gas (biogas). Wat een extra reductie van de CO2 uitstoot in scope 1 tot gevolg zal hebben. Uiteraard zal er ook worden gekeken naar de mogelijkheden om het gasverbruik te verminderen als gevolg van Good Housekeeping. In het huisvestingsbeleid zal een duurzaamheidparagraaf worden opgenomen waarin staat omschreven dat er een voorkeur is voor groene stroom/groen gas (biogas) bij nieuwe huurpanden van derden. 3 Onder eigen locaties wordt verstaan de locaties die worden gehuurd van A. Schuuring Vastgoed BV Schuuring Pagina 21 van 21