Regiodagen BWT 2017 Van EPC naar BENG Maart 2017 ing. A.F. (André) Kruithof Nieman Raadgevende Ingenieurs
Programma 1. Overige wijzigingen (Regeling) Bouwbesluit 2. Van EPC (energie prestatie coëfficiënt) naar BENG (bijna energie neutrale gebouwen) Inleiding BENG indicatoren & voorlopige eisen BENG-uitkomsten praktijkprojecten Aandachtspunten 2
Regeling Bouwbesluit wijziging 1-7- 2016 Regeling Bouwbesluit artikel 5.12: onderzoeksplicht zwembaden Nvt voor nieuwe gebouwen waarvoor vóór 1 juli 2016 omgevingsvergunning is verleend Focus met name op niet-resistent roestvast staal (risico op breuk). Rapportage voor 1 januari 2017 waaruit blijkt dat in bepaalde delen van zwembad geen niet-resistent roestvast staat aanwezig is. Bevoegd gezag kan handhaven bij het ontbreken van een dergelijke rapportage 3
Regeling Bouwbesluit wijziging 1-1- 2017 Diverse gewijzigde normen aangestuurd: NEN 6068:2016 Kunt rekenen met meer openingen (> 50 %) Dakopeningen kunnen worden gemodelleerd Balkons alleen meerekenen bij een diepte > 0,2 m NEN-EN 1997-1 + C1 + A1:2016 Eurocode 7: Geotechnisch ontwerp (paalklassefactoren 30% lager) Over het algemeen meer kosten voor fundering 4
Bouwbesluit wijzigingen 1-7-2017 Afstemming Bouwbesluit 2012 op Besluit eisen inrichtingen Drank- en horecawet (Besluit DHW) Voorkomen dat horeca niet in gebruik mag worden genomen omdat niet wordt voldaan aan DHW Art. 1.15a (nieuw artikel voor verbouw): indien eis uit DHW strenger dan Bouwbesluit 2012, DHW is leidend. Voorbeeld: Ventilatie Plafondhoogtes Sanitair Nieuwbouw: aantal artikelen voor bijeenkomstfunctie voor alcoholgebruik vervallen, waarbij DHW overlappen/maatgevend is: TR mag niet rechtstreeks in VR uitkomen (4.10/4.15) Opstelplaats aanrecht vervallen (4.38 lid 4 en 4.42 lid 2) 5
Bouwbesluit wijzigingen 1-7-2017 Nieuwe afdeling 6.14 Elektronische communicatie artikel 2, lid 9 en 8, lid 1 en 2 van de richtlijn breedband geïmplementeerd, gericht op kostenverlaging van de kosten aanleg elektronische communicatienerwerken Nieuwe gebouwen/bouwvergunningplichtige verbouwingen: toegangspunt voor elektronische communicatie met hoge snelheid (daadwerkelijke aansluiting niet verplicht) Toegangspunt in ruimte 0,75 x 0,31 x 2,1 m Tussen toegangspunt en genoemde ruimte mogelijkheid voor doorvoering kabels e.d. met doorsnede van minimaal 40 mm (bijv. mantelbuis) Datum inwerkingtreding nog niet bekend (na publicatie in Staatsblad). 21-3-2017 6
Van EPC naar BENG 7
BENG Bijna Energieneutrale gebouwen EPC als indicator 3 indicatoren Voorgenomen eisen in 2018 toets kostenoptimaliteit Bepalingsmethode wordt anders Eisen BENG overheidsgebouwen 2018, alle nieuwbouw 2020 BENG-eisen: Lijkt op de PHPP 1. Energiebehoefte in kwh/m2 Lijkt op de EPC 2. Primair energiegebruik in kwh/m2 3. Hernieuwbare energie in % Wordt dus verplicht 8
Stap 1: Energiebehoefte De energiebehoefte wordt bepaald door de volgende parameters: Ruimteverwarming Koeling / zomercomfort Verlichting (alleen utiliteitsbouw) Praktijk Goede thermische schil Compact bouwen Zongeoriënteerd ontwerp, met aandacht voor de zomerperiode Ventilatiesysteem dat energiebehoefte beperkt (WTW / CO 2 ) 9
Stap 2: Primair energiegebruik Het primair energiegebruik wordt bepaald door de volgende parameters: Verwarming Koeling/zomercomfort Warmtapwater Ventilatoren Verlichting / bevochtiging (alleen utiliteitsbouw) Minus opwekking door PV / WKK 10
Stap 3: Hernieuwbare energie Hernieuwbaar is de opbrengst van: Warmtepomp (verwarming/tapwater) minus benodigde fossiele energie Zonnecollectoren, PV-panelen, wind, waterkracht Inzet van biomassa Warmtelevering (?) aandeel hernieuwbare energie = bruto hernieuwbare energie (primaire energie + bruto hernieuwbare energie) x100% 11
Bepalingsmethode BENG update energieprestatiemethodiek tijdelijk: NEN 7120 (EPC berekening) 12
Bepalingsmethode BENG NEN ontwikkelt nieuwe methode in opdracht van ministerie van BZK Methode moet voldoen aan Europese normen Methode wordt ontwikkeld op verschillende nauwkeurigheidsniveau s: toetsen aan minimale eisen uit omgevingsvergunning Vaststellen aantal WWS punten (bestaande bouw / huur) Energielabel Voorspellen werkelijke energiegebruik Uiterlijk medio 2018 (90% versie) operationeel voor overgrote deel van de nieuwbouw Vanaf 2021 bepalingsmethode wettelijk van kracht 13
BENG eisen Voorgenomen eisen, onderzoek kostenoptimaliteit in 2018 + nieuwe rekenmethode Gebouwfunctie Maximale energiebehoefte [kwh/m 2 ] Maximale energiegebruik [kwh/m 2 ] Woningbouw 25 25 50 Utiliteitsbouw 50 25 50 Scholen 50 60 50 Zorggebouwen 65 120 50 Minimale duurzame energie [%] 14
12 praktijkprojecten grondgebonden 15
Rekenresultaten 16
Fitten naar BENG 17
Indicatie meerkosten BENG Berekeningen door deelnemers BENG-workshop Lente-Akkoord Meerinvestering in incl. BTW ten opzichte van EPC = 0,40 Investering 1. Hoekwoning 53 / m 2 6.600 3. Hoekwoning 1-laag 322 / m 2 24.400 6. Geschakelde woning 120-170 / m 2 12.100 17.900 7. Vrijstaande woning 168 / m 2 31.900 8. Tussenwoning 84-97 / m 2 9.300 10.800 9. Tussenwoning 63 / m 2 6.800 11. Tussenwoning 82-278 / m 2 8.900 30.400 12. Tussenwoning 81-101 / m 2 9.400 11.800 Hoogbouw 108-126 / m 2 PM 18
Mogelijkheden grondgebonden? Voor een tussenwoning: BB-schil? Ja, knelt bij BENG1 vaak via wtw, of triple glas HR107? Ja, knelt bij BENG3 veel PV nodig PV? Voldoende dakvlak?! alternatief hernieuwbaar WTW? Niet standaard; wel stap in BENG1 Andere woningtypen vaak minder varianten mogelijk NB Alles zonder planaanpassingen vorm, grootte, open/dicht, oriëntatie 19
Aandachtspunten hoogbouw Gasketel niet meer toepasbaar Percentage hernieuwbaar (BENG 3) Energiebehoefte (BENG 1) 20
BENG op weg naar praktijk BENG 1: Energiebehoefte Belang van ontwerp neemt toe architectuur, stedenbouw, techniek Rijwoningen: keuzevrijheid in oplossing Standaard-referentie: BENG 1 oplosbaar Knelpunt bij: Niet-standaard grondgebonden woningen patio inpandige garage ongunstige vloer/schil verhouding kavelbouw Alle appartementen (alles uit de kast) 21
BENG op weg naar praktijk BENG 2: Primair fossiel energiegebruik Gas alleen nog toepasbaar in laagbouw Gestapelde bouw beperkte keuze: warmtepomp-oplossing / warmtelevering / biomassa-ketel Let op energiekosten bewoner BENG 3: Hernieuwbaar PV eerste keuze voor laagbouw, warmtepomp is alternatief Appartementen: warmtepomp, (duurzaam)warmtenet of biomassa 22
Meer weten? Voor meer achtergrondinformatie / rekenresultaten: www.lente-akkoord.nl Onderzoeken gestapelde bouw / hoogbouw ZEN (zeer energiezuinige nieuwbouw) www.rvo.nl Voorbeelprojecten Handreiking Webinar 23