Starten als Zelfstandige Wegwijs in de formaliteiten
april 2013 U wilt een eigen zaak starten? Proficiat! In deze Accent vindt u alle informatie over de voorwaarden waaraan u moet voldoen, en over de formaliteiten die u dient te vervullen. Zo komt u goed voorbereid aan de aftrap van uw nieuwe carrière en hebt u alles in handen om er een echt succes van te maken. Hebt u na het lezen van deze Accent nog vragen? Blijf er niet mee zitten en kom naar Acerta Ondernemingsloket. Daar helpen we u graag verder. Veel leesplezier! Wegwijs in deze Accent Voor u start p. 2 U start p. 6 U bent gestart p. 8 Uw onderneming groeit p. 10 Voor u start Welke zijn de voorwaarden om u als zelfstandige te vestigen? Uw leeftijd 18 jaar zijn is de regel. Wanneer echter een minderjarige na het overlijden van zijn ouders de familiezaak wil verderzetten dan kan hij hiervoor wel een machtiging aanvragen bij de vrederechter. U moet bekwaam zijn Om te starten als zelfstandige moet u uw burgerrechten bezitten. U mag dus niet bijvoorbeeld door een veroordeling uit die rechten ontzet zijn. En uiteraard moet u bekwaam zijn. Wettelijk of gerechtelijk onbekwaamverklaarden of personen onder een voorlopige bewindvoering kunnen niet starten met een zelfstandige activiteit. Na een faillissement kunt u in principe een nieuwe handelsactiviteit starten, tenzij de rechter dit verbiedt, bijvoorbeeld als u door een grove fout hebt bijgedragen tot het faillissement. Dit verbod kan worden opgeheven. Belg of niet? Uw nationaliteit speelt geen enkele rol voor het opstarten van een zelfstandige zaak. Maar als u geen Belg of EUonderdaan bent, dan moet u wel een beroepskaart hebben. Hierop bestaan weer enkele uitzonderingen. Meer over de beroepskaart vindt u in onze informatiepagina s Ondernemen als buitenlander in België. U kunt deze gratis verkrijgen in elk Acerta-kantoor of via onze website www.ikwilstarten.be. Beschikt u over de nodige ondernemersvaardigheden? Als u een handelsactiviteit start, moet u zich inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO - zie verder) als handelaar. Dit kan via Acerta Ondernemingsloket. U moet dan bewijzen dat u over de nodige ondernemersvaardigheden beschikt. Dat betekent dat u in de eerste plaats uw basiskennis van bedrijfsbeheer moet aantonen. Daarnaast is er voor sommige beroepen een bewijs van beroepsbekwaamheid nodig. Men spreekt dan over de gereglementeerde beroepen. 1. Basiskennis bedrijfsbeheer onder de knie? Als u zich voor een handelsactiviteit wilt inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen, dan moet u een diploma of attest voorleggen dat uw basiskennis van bedrijfsbeheer bewijst, op basis van uw studies of uw beroepsverleden. Studies Akten of diploma s waarmee u uw basiskennis bedrijfsbeheer kunt aantonen: getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer; diploma van hoger onderwijs; getuigschrift van een erkende versnelde cursus bedrijfsbeheer (128 uur); getuigschrift basiskennis bedrijfsbeheer uitgereikt door de centrale examencommissie; akten die volgens internationale verbintenissen gelijkwaardig zijn met de hierboven opgesomde getuigschriften of diploma s. Ook de volgende akten komen in aanmerking om uw basiskennis bedrijfsbeheer te bewijzen, àls u ze voor 30 september 2000 behaald hebt: getuigschrift van hoger algemeen, kunst- of technisch secundair onderwijs (volledig leerplan); getuigschrift van hoger BSO, afdeling «handel», «boekhouding» of «verkoop» (volledig leerplan); getuigschrift van het eerste jaar van de opleiding tot ondernemingshoofd; diploma of getuigschrift van het onderwijs voor sociale promotie; vroeger behaalde attesten «bedrijfsbeheer». Praktijkervaring Kunt u geen van de hierboven opgesomde diploma s of getuigschriften voorleggen, dan moet u nog niet wanhopen. Ook praktijkervaring in een handels-, ambachts-, of land- of tuinbouwonderneming kan in aanmerking komen om de basiskennis bedrijfsbeheer aan te tonen: Ervaring als zelfstandig ondernemer Voorwaarde U moet deze beroepsactiviteit aantonen volgens de breuk 15/15: één jaar hoofdberoep staat voor 5/15 één jaar bijberoep staat voor 3/15. Deze beroepsactiviteit moet zich in de loop van de laatste 15 jaar hebben afgespeeld. 2
Bewijs U kunt deze beroepsactiviteit aantonen via: uw inschrijving als handels- of ambachtsonderneming, of een getuigschrift van de belastingcontroleur voor land- of tuinbouwactiviteiten én een attest van het sociaal verzekeringsfonds (met vermelding van begin- en einddatum, en de hoedanigheid). Ervaring als gedelegeerd bestuurder of zaakvoerder van een onderneming, belast met het dagelijks bestuur Voorwaarde U moet deze beroepsactiviteit aantonen volgens de breuk 15/15: één jaar hoofdberoep staat voor 5/15 één jaar bijberoep staat voor 3/15. Deze beroepsactiviteit moet zich in de loop van de laatste 15 jaar hebben afgespeeld. Bewijs U kunt deze beroepsactiviteit aantonen via: een contract als filiaalbeheerder een benoemingsakte tot mandataris én een bewijs van inschrijving van de vennootschap als handelsonderneming én een attest van het sociaal verzekeringsfonds (met vermelding van begin- en einddatum, en de hoedanigheid). Ervaring als zelfstandig helper van een ondernemingshoofd Voorwaarde U moet een beroepservaring van minstens 5 jaar in de loop van de laatste 15 jaar aantonen. Bewijs U kunt deze beroepsactiviteit aantonen via: een verklaring van het zelfstandig ondernemingshoofd én een attest van het sociaal verzekeringsfonds (tenzij u echtgenotehelper was). Ervaring als bediende in een leidende functie Voorwaarde Wat moet u aantonen? een beroepservaring van 5 jaar in de loop van de laatste 15 jaar in een leidende functie ofwel als adjunct van het ondernemingshoofd, van de zaakvoerder of bestuurder met gedelegeerde verantwoordelijkheden ofwel als lid van de staf met beleidsopdrachten of verantwoordelijke voor een afdeling. Bewijs U kunt het bovenstaande aantonen via: de arbeidsovereenkomst of een werkgeversgetuigschrift én een globaal uittreksel van uw loopbaan mét vermelding van uw loon en het RSZ-nummer van uw werkgever of een ander sociaal document waaruit uw leidende functie blijkt. U kunt dit aanvragen bij de RVP 1 (Rijksdienst voor Pensioenen) Nog mogelijkheden om uw beheerskennis aan te tonen Uw echtgeno(o)t(e), wettelijke samenwonende partner of de partner waarmee u minstens zes maanden samenwoont, kan voor u de basiskennis bedrijfsbeheer aantonen. Ook uw zelfstandige helper (bloedof aanverwant tot de derde graad) of uw werknemer, belast met het bedrijfsbeheer, kan deze kennis voor u aantonen. Bij een vennootschap moet de basiskennis bedrijfsbeheer bewezen worden door de natuurlijke persoon (zaakvoerder/gedelegeerd bestuurder) die effectief belast is met het dagelijks bestuur van de vennootschap. 2. Misschien moet u ook uw beroepskennis aantonen Voor sommige handelsactiviteiten moet u aantonen dat u over de nodige beroepsbekwaamheid beschikt. Het gaat om de gereglementeerde beroepen. Opgelet, deze beroepen zijn niet te verwarren met de dienstverlenende en intellectuele beroepen, die ook gereglementeerd zijn (zie hierover p. 6). Een gereglementeerd beroep mag u niet zomaar uitoefenen. U moet een diploma of de nodige beroepservaring kunnen voorleggen. Kijk voor de lijst van de gereglementeerde beroepen in het kaderstukje hiernaast. 1 RVP, Dienst loopbaanbeheer, Zuidertoren, 1060 Brussel, tel. 0800/50 601 3 Dit zijn gereglementeerde activiteiten: Cluster bouw : - ruwbouwactiviteiten - stukadoor-, cementeer- en dekvloeractiviteiten - tegel-, marmer- en natuursteenactiviteiten - dakdekker- en waterdichtmakingsactiviteiten - schrijnwerkers- en glazenmakersactiviteiten - eindafwerkingsactiviteiten - installatieactiviteiten voor c.v., klimaatregeling, sanitair en gas - elektrotechnische activiteiten - algemene aannemingsactiviteiten Cluster lichaamsverzorging : - kapper/kapster - schoonheidsspecialist(e) - voetverzorg(st)er - masseur/masseuse - opticien - dentaaltechnicus - begrafenisondernemer Cluster voertuigen : - rijwielactiviteiten - tweedehandse verkoop - koetswerk - motorvoertuigenactiviteiten Andere: - brood- en banketbakker - restaurateur, traiteur - slager groothandelaar - droogkuiser-verver - installateur-frigorist Studies Welke diploma s of getuigschriften hebt u nodig om uw beroepskennis aan te tonen? Dat werd per gereglementeerd beroep met een koninklijk besluit vastgelegd. In de praktijk wordt dit aangevuld met opleidingen waarvan de bevoegde minister oordeelde dat ze ook voldoen. Over het algemeen zal men volgende diploma s of getuigschriften aanvaarden uit de onderwijsafdeling die overeenstemt met dat specifieke beroep: een diploma hoger secundair onderwijs; een diploma van een ondernemersopleiding; een getuigschrift van de centrale examencommissie. akte van leertijd Praktijkervaring U kunt uw beroepskennis ook aantonen met uw ervaring als werknemer of als zelfstandige. U moet dan minimaal drie jaar in hoofdberoep (zelfstandige) of voltijds (werknemer) gewerkt hebben in een onderneming die in regel was
april 2013 voor het betrokken beroep. Wanneer de praktijkervaring in bijberoep of als deeltijdse werknemer gepresteerd werd, moet u minstens vijf jaar ervaring kunnen aantonen. Voor de beroepen dentaaltechnicus en opticien gelden strengere regels: 5 jaar praktijkervaring in hoofdberoep of als voltijdse werknemer; in bijberoep of als deeltijdse werknemer moet er 8 jaar praktijkervaring worden aangetoond. Naargelang het beroep moet U uw praktijkervaring volledig in de loop van de laatste 10 of 15 jaar hebben verworven. Welke documenten moet u voorleggen? Dat kan verschillen per beroep. Informeer u bij Acerta Ondernemingsloket. Algemeen gelden dezelfde principes als bij basiskennis bedrijfsbeheer. Beroepservaring als werknemer of praktijkervaring als arbeider, al dan niet geschoold: een attest van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid met vermelding van de periode van tewerkstelling, loonfiches of een uittreksel van RVP 2 met vermelding van het R.S.Z.-nummer van de werkgever(s); een attest van de werkgever(s) met duidelijke vermelding van de functie, omschrijving van de activiteit en de periode van tewerkstelling, én met vermelding van het R.S.Z.-nummer van de werkgever(s); een uittreksel van de inschrijving van de werkgever(s) als handels- of ambachtsonderneming. Beroepservaring als zelfstandige (helper/meewerkende echtgeno(o)t(e)/ bestuurder/...): een recent en origineel attest van aansluiting bij het sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen met vermelding van de periode en de hoedanigheid of een fiscaal attest voor de meewerkende echtgeno(o) t(e); een attest van de hoofdzelfstandige met vermelding van de periode en de hoedanigheid van de tewerkstelling en met duidelijke taakomschrijving van de helper; de benoemingsakte als bestuurder, zaakvoerder, en eventueel publicatie ontslag; een uittreksel van de inschrijving op naam van de hoofdzelfstandige of van de vennootschap als handels- of ambachtsonderneming. 2 RVP, Dienst loopbaanbeheer, Zuidertoren, 1060 Brussel, tel. 0800/50 601 Nog mogelijkheden om uw beroepskennis te bewijzen Voldoet u niet aan de gestelde voorwaarden voor het bewijzen van de beroepskennis? Misschien kunt u ze toch aantonen, via uw echtgeno(o) t(e), wettelijk samenwonende partner of de partner waarmee u al minstens zes maanden samenwoont, net zoals het bewijs van bedrijfsbeheer (zie boven). Dit kan ook weer via uw zelfstandig helper (bloed- of aanverwant tot in de derde graad) of uw werknemer belast met de dagelijkse technische leiding. Bij een vennootschap moet de beroepskennis bewezen worden door de natuurlijke persoon (zaakvoerder/bestuurder, werkend vennoot, werknemer) die belast is met de dagelijkse technische leiding van de vennootschap 3. U moet geen kennis van bedrijfsbeheer bewijzen als: u een onderneming start die een activiteit uitoefent met een eigen reglementering op het vlak van basiskennis bedrijfsbeheer. U moet dan wel over een voorafgaande toelating beschikken om deze activiteit uit te oefenen. Enkele voorbeelden: vastgoedmakelaar, stagiair vastgoedmakelaar, verzekeringsagent, verzekeringsmakelaar, directeur autorijschool, vervoerder van personen over de weg, vervoerder van goederen over de weg, vervoerder van goederen over de binnenwateren; de KMO waarin u start verworven rechten heeft op het vlak van de basiskennis bedrijfsbeheer. Ze moet dan in het handels- of ambachtsregister ingeschreven zijn vóór de verplichting om de basiskennis bedrijfsbeheer te bewijzen werd ingevoerd (KMO-programmawet van 10 februari 1998). Deze vrijstelling is beperkt. U moet wel de bijkomende beroepskennis bewijzen wanneer dit nodig is voor een andere activiteit die u daarnaast wenst uit te oefenen. 4. U moet geen kennis van bedrijfsbeheer bewijzen, noch beroepskennis, als u: geen handelaar wordt, maar wel een vrij beroep of dienstverlenend intellectueel beroep gaat uitoefenen. U moet zich wel inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen als niet-handelaar; 4 Carine (34 jaar) opent een bloemenzaak Na een carrière als bankbediende heeft Carine de knoop doorgehakt. Ze gaat haar droom realiseren: een eigen bloemenzaak. Ze heeft een pand in het centrum van de stad gehuurd. Vandaag wil ze alle administratie in orde brengen. Ze start met een bezoek aan Acerta Ondernemingsloket. Ze neemt haar diploma licentiaat economie mee. Daarmee bewijst ze haar kennis bedrijfsbeheer. Ze vraagt tegelijk haar machtiging ambulante handel aan, want ze wil ook op de markt gaan staan. Haar winkel en ambulante handel worden ingeschreven in de Kruispuntbank van Ondernemingen en haar aanvraag als BTWplichtige wordt geregistreerd. Aan datzelfde loket schrijft ze zich in bij Acerta Sociaalverzekeringsfonds. Wat muziek mag ook best in haar winkel, vindt ze. Ze laat dan ook onmiddellijk door Acerta een aanvraag indienen voor SABAM en Billijke Vergoeding. Daarna gaat ze naar het gemeentehuis om haar standplaats te regelen op de wekelijkse markt. Over twee maanden gaat haar winkel open. Succes, Carine! een niet-kmo start. Uw onderneming moet dan aan minstens één van de volgende criteria voldoen: gemiddeld meer dan 50 werknemers op jaarbasis, minstens 25 % van de aandelen in handen van één of meer niet-kmo s, een jaaromzet groter dan 7 miljoen euro of een jaarbalans groter dan 5 miljoen euro; de onderneming van uw overleden echtgeno(o)t(e), partner of ouder voortzet. Volgende criteria stellen u vrij: U bent de overlevende echtgeno(o)t(e), de wettelijk samenwonende partner of de partner die al minstens 6 maanden met de overledene samenwoonde. Was de overledene bedrijfsleider van een onderneming met rechtspersoonlijkheid? Dan moet u als overlevende echtgeno(o)t(e), wettelijk samenwonende partner of samenwonende partner, zaakvoerder of bestuurder van de vennootschap worden. Wanneer u aan deze voorwaarden beantwoordt, bent u
Birgit (26 jaar) wordt zelfstandig architect Birgit heeft net haar studies architectuur achter de rug. De stage bij een groot architectenkantoor heeft haar enthousiasme alleen maar aangewakkerd. Met haar diploma op zak wil ze meteen haar eigen bureau starten. Ze heeft al aardig wat interessante contacten, dus dat zit goed. Ze was als stagiair al aangesloten bij Acerta Sociaal Verzekeringsfonds en ze had zich ook al ingeschreven bij de Orde der Architecten van haar provincie.zij moet zich laten inschrijven in de KBO en haar ondernemingsnummer laten activeren als BTW-nummer. Dat kan via Acerta Ondernemingsloket. Dan is het tijd voor de inrichting van haar kantoor. Fred, haar man, vindt dat een muziekje in de wachtzaal wat extra sfeer zal brengen. Birgit vraagt dan ook aan het ondernemingsloket om een aanvraag in te dienen bij Sabam en de Billijke Vergoeding. Nu alleen nog de champagne voor de ontvangst van hun eerste opdrachtgever. definitief vrijgesteld van bewijs van basiskennis bedrijfsbeheer en beroepskennis. Uw ouder was ondernemingshoofd. U bent als kind gedurende drie jaar na het overlijden vrijgesteld. Bent u minderjarig op het ogenblik van het overlijden? Dan gaat de vrijstelling van drie jaar in op uw 18 de verjaardag. Let op bij overname! Wanneer de persoon die uw ondernemersvaardigheden bewijst, de onderneming verlaat, hebt u 6 maanden de tijd om zelf, of via een andere aangestelde de ondernemingsvaardigheden te bewijzen; Als u een onderneming overneemt, hebt u één jaar de tijd om uw ondernemersvaardigheden te bewijzen. De overname moet dan wel gebeuren binnen de maand na stopzetting van de overlater. Hebt u de nodige vergunningen op zak? Voor sommige situaties of activiteiten hebt u één of meerdere vergunningen nodig vóór u uw activiteit kunt opstarten. Enkele daarvan zijn ook nodig voor uw inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Het gaat om de beroepskaart en de vergunning beenhouwer/spekslager. Wenst u een ambulante activiteit uit te oefenen dan moet u die machtiging ook eerst aanvragen bij het ondernemingsloket. Meer informatie vindt u in onze specifieke startersgidsen of via onze website. De volledige lijst van bijkomende vergunningen die voor sommige beroepen noodzakelijk zijn, is zeer uitgebreid. Het is onmogelijk hierin volledig te zijn. Raadpleeg Acerta Ondernemingsloket voor meer informatie. 5
april 2013 U start U beantwoordt aan de voorwaarden om zelfstandig ondernemer te worden? U hebt alle nodige attesten en vergunningen op zak? U bent nog slechts een paar stappen verwijderd van uw eigen zaak. Die stappen nemen we samen. Volg de gids. 1. Open een rekening Als startende zelfstandige of beoefenaar van een vrij beroep bent u verplicht een zichtrekening bij een financiële instelling te hebben. Deze rekening moet verschillen van uw privérekening. U mag ze uitsluitend gebruiken voor verrichtingen in verband met uw beroepsactiviteit. U moet dit rekeningnummer vermelden op alle facturen, rekeninguittreksels en andere documenten waarmee u een betaling vraagt. 2. Vraag naar de steunmaatregelen van de overheid De overheid stelt een aantal steunmaatregelen ter beschikking van startende ondernemers. Informeer u op voorhand, het loont zeker de moeite. Het is onmogelijk deze hier allen op te sommen. U vindt een algemeen overzicht op de website van de FOD Economie, Starten in een vrij en dienstverlenend intellectueel beroep www.economie.fgov. be, in het vademecum van de onderneming: overheidsmaatregelen ten gunste van ondernemingen. Of bekijk de Subsidieleidraad voor het Bedrijfsleven op de website www. agentschapondernemen.be. Deze gids maakt u wegwijs in de talrijke steunmaatregelen van de Vlaamse overheid: Vlaamse Overheid, Agentschap Ondernemen, Enterprise Europe Vlaanderen, Ellipsgebouw, Koning Albert II-laan 35 bus 12, 1030 Brussel, Tel.: 02 553 39 22, Fax.: 02 553 38 20, E-mail: enterprise.europe@vlaanderen.be 3. Loop langs bij Acerta Ondernemingsloket Nu is het tijd voor een bezoek aan Acerta Ondernemingsloket. Achteraan in deze Accent vindt u alle adressen. Acerta Ondernemingsloket kan heel wat voor u regelen. Daar zal men u onder andere inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Dit is verplicht voor elke natuurlijke persoon of vennootschap die een economische activiteit in België wil uitoefenen. U wordt er ook geholpen bij uw andere administratieve verplichtingen, zoals uw aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds of sociaal secretariaat. Ook voor de aanvraag van bijkomende vergunningen kunt u bij het ondernemingsloket terecht. Om een dienstverlenend intellectueel beroep uit te oefenen dat wettelijk gereglementeerd is, moet u aan een aantal voorwaarden voldoen. Het gaat om volgende beroepen: erkende boekhouders-fiscalisten (http://www.bibf.be ); accountants, belastingconsulenten (http://www.iec-iab.be); loontrekkende bedrijfsjuristen (http://www.lexis.be ); vastgoedmakelaars (http://www.biv.be ); landmeters-experten (http://www.economie.fgov.be ) psychologen (http://www.bfp-fbp.be ); advocaten http://www.advocaat.be/ notarissen (http://www.notaris.be ); gerechtsdeurwaarders (http://www.gerechtsdeurwaarders.be ); bedrijfsrevisoren (http://www.ibr-ire.be ); wisselagenten en vermogensbeheerders (http://www.cbfa.be ); architecten (http://www.ordevanarchitecten.be ); medische en paramedische beroepen: geneesheren, kinesisten, tandartsen, verpleegsters, (http://www.riziv.be) Sinds 30 juni 2009 moet u zich, als u start met een vrij en dienstverlenend intellectueel beroep, inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen. U wordt ingeschreven onder de hoedanigheid van niet-handelaar. Tenminste, als u dit vrij en dienstverlenend intellectueel beroep niet combineert met een handelsactiviteit in welk geval u wordt ingeschreven in de KBO als handelaar. Uitzondering op deze regel vormen de immobiliënagenten en verzekeringsmakelaars. Zij schrijven zich in elk geval in als handelaar in de KBO. Acerta heeft voor verscheidene van deze beroepen specifieke startersgidsen gemaakt. U kunt ze gratis raadplegen via onze website www.acerta.be. U kunt bij Acerta Ondernemingsloket terecht, zowel voor uw inschrijving in de KBO, als voor uw andere verplichtingen als zelfstandige. Zoals uw aansluiting bij Acerta Sociaal Verzekeringsfonds voor uw sociaal statuut, of bij Acerta Sociaal Secretariaat voor de loonadministratie van uw werknemers. Wat doet Acerta Ondernemingsloket verder nog voor u? Het controleert in eerste instantie of uw aanvraag aan alle voorwaarden voldoet. De inschrijving houdt o.a. in dat u vanaf dan uw ondernemingsnummer heeft. Alle vestigingen en activiteiten worden ingeschreven. De omschrijving van uw activiteiten gebeurt aan de hand van een nomenclatuur. Dit is een uitgebreide opsomming, waarin elke activiteit een apart codenummer heeft. Gaat u een ambulante activiteit uitoefenen, dan zorgt Acerta Ondernemingsloket voor de aflevering van uw machtiging. Eenmaal uw ondernemingsnummer is toegekend, kan u dit meteen laten activeren als BTW-nummer (zie verder). Na uw inschrijving in de KBO kunt u via Acerta Ondernemingsloket ook uw aansluiting als zelfstandige regelen bij Acerta Sociaal Verzekeringsfonds (zie verder). Ook uw vennootschap kan aangesloten worden. Neemt u personeel in dienst, en wenst u informatie betreffende uw loonadministratie? Acerta Ondernemingsloket begeleidt u tot bij Acerta Sociaal Secretariaat, waar u persoonlijk advies en begeleiding op maat krijgt. Alles geregeld bij één contact. Handig voor wie geen tijd te verliezen heeft! Zijn er nog andere mogelijkheden om u in te schrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen? Acerta werkt samen met een groot aantal accountants en boekhouders. Ook zij kunnen u als beginnend zelfstandige of ondernemer begeleiden. Zij hebben toegang tot het online kennisnet van Acerta over de vestigingswet. Zij verzamelen uw gegevens en maken ze over aan Acerta Ondernemingsloket voor inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Bij Acerta betaalt u de laagste sociale bijdragen! De wettelijke bijdragen worden door elk sociaal verzekeringsfonds verhoogd met een percentage administratie- of beheerskosten. Acerta Sociaal Verzekeringsfonds rekent u in 2012 slechts 3,05 % aan. Dit is het laagste percentage in België. Andere fondsen vragen tot 4,25 %. 6
Hoeveel kost het? Voor de inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen geldt een wettelijk uniek tarief van 81,50 euro. Raadpleeg onze website ikwilstarten.be voor meer informatie. Het resultaat: uw ondernemingsnummer Na uw inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen krijgt u een ondernemingsnummer. Dat moet u verplicht vermelden op alle handelsdocumenten, op uw uitstalraam, op uw marktkramen, op sommige wagens, Meer info: economie.fgov.be Praktisch Maak een afspraak! Als u naar een Acerta-kantoor wenst te komen om een ondernemingsnummer aan te vragen of om uw vennootschap op te starten, maak dan eerst een afspraak op 078 15 71 00. Zo bespaart u wachttijd. Breng de volgende documenten mee: identiteitskaart; bewijs basiskennis bedrijfsbeheer; bewijs van beroepskennis als het om een gereglementeerd beroep gaat; als allochtoon ondernemer: bewijs van inschrijving in vreemdelingen- of bevolkingsregister of een afschrift van de beroepskaart; bankrekeningnummer; adressen van de uitbatingszetels; in het geval van een vennootschap: kopie van de neergelegde oprichtingsakte. 4. Sluit u aan bij Acerta Sociaal Verzekeringsfonds Als zelfstandige moet u zich uiterlijk op de dag van de start van uw activiteit aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Daar betaalt u uw sociale bijdragen. Deze bijdragen liggen niet definitief vast. Ze hangen af van uw bedrijfsinkomen en uw beroepssituatie (zelfstandige in hoofd- of bijberoep, gepensioneerde, enz.). Uw sociale bijdragen waarborgen uw rechten op het vlak van sociale zekerheid. Het betreft o.a. het recht op kinderbijslag, ziekte- en invaliditeitsuitkeringen, pensioen en het recht op een faillissementsverzekering. Meer info vindt u in de Acerta-uitgave Accent: sociaal statuut als zelfstandige, ook raadpleegbaar op onze website, ikwilstarten.be 5. En nu uw BTW-nummer Hoe regelt u dit? Uw ondernemingsnummer moet nu als BTW-nummer geactiveerd worden. In principe doet u dat met het formulier (e)604 A dat u op ieder BTW-controlekantoor kunt verkrijgen of van de website van de FOD Financiën kunt downloaden. Maar tijdens uw bezoek aan Acerta Ondernemingsloket kan deze aanvraag meteen voor u worden ingediend bij de BTW. In sommige gevallen moet u geen formulier (e)604 A indienen. U bent dan ofwel niet-belastingplichtig ofwel ervan vrijgesteld. Sommige vrije beroepen en beroepen met een sociaal karakter hebben zo n vrijstelling. Zij moeten geen activering als BTW-belastingplichtige aanvragen en dus geen (e)604 A indienen. Het gaat om beroepen als notaris, gerechtsdeurwaarder, advocaat, arts, sommige paramedische beroepen (erkend door het RIZIV), gezinshelpster, kindercrèche, erkend bejaardentehuis, erkend jeugdtehuis en sommige sportinrichtingen zonder winstoogmerk. Er zijn ook vrijstellingen mogelijk omwille van de educatieve of culturele aard van de activiteit. Uw BTW-kantoor of Acerta Ondernemingsloket zal u graag verder informeren. 6. Schrijf u in bij een ziekenfonds U bent nu al ingeschreven bij een sociaal verzekeringsfonds. Dat zorgt echter niet voor uitkeringen in geval van arbeidsongeschiktheid of terugbetaling van medische prestaties. Daarvoor moet u zich bij een ziekenfonds inschrijven. Dat is verplicht. Als zelfstandige in bijberoep moet u geen nieuw ziekenfonds kiezen, maar u moet uw bijberoep wel officieel melden. Uw sociaal verzekeringsfonds bezorgt u daarvoor een attest. 7. Neemt u personeel in dienst? Dan wordt uw loonadministratie één van uw belangrijkste taken als werkgever. Want uiteraard is het cruciaal dat het loon van uw medewerkers correct berekend wordt, en dat ze een overzichtelijke loonbon ontvangen. Daarvoor kunt u een beroep doen op Acerta Sociaal Secretariaat. 7 Patrick (43 jaar) start een bouwbedrijf Al sinds zijn achttiende staat Patrick mee op de stellingen te metselen. Na 25 jaar kent hij de sector door en door, en samen met twee collega s beslist hij om een eigen aannemingsbedrijf metselwerken te starten. Daarbij wil hij niet over één nacht ijs gaan. Hij neemt een goede boekhouder onder de arm. Die adviseert hem over de vennootschapsvorm. Het wordt een BVBA, met als naam: BVBA Steen & Mortel. Samen met zijn twee partners zit hij enkele weken later bij de notaris om de oprichtingsakte te ondertekenen. Daarna gaat het richting Acerta Ondernemingsloket. Hij legt er zijn getuigschrift bedrijfsbeheer voor dat hij tijdens zijn laatste jaar TSO heeft behaald. Zijn beroepskennis bewijst hij aan de hand van zijn jarenlange ervaring als metselaar, met een attest van de RSZ, een tewerkstellingsattest van zijn vorige werkgever en een uittreksel van de inschrijving van diezelfde werkgever in de Kruispuntbank van Ondernemingen als bouwonderneming. De consulent van Acerta Ondernemingsloket schrijft de BVBA Steen & Mortel nu in bij de Kruispuntbank van Ondernemingen en registreert de aanvraag als BTW-plichtige. Hij vraagt ook meteen het registratienummer als aannemer aan. Via het ondernemingsloket komt Patrick ook bij Acerta Sociaal Verzekeringsfonds terecht, waar hij zichzelf, zijn vennoten en ook de vennootschap aansluit.vooraleer Patrick bij zijn eerste klant aan de slag gaat, wacht hij op zijn erkenning als aannemer en wordt hij gecontacteerd door het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB). Maar dan is de kogel door de kerk. Twee maanden later wappert de vlag van BVBA Steen & Mortel op de eerste ruwbouw die Patrick en zijn partners hebben gerealiseerd.
april 2013 U bent gestart Proficiat! U bent gestart met uw eigen zaak. Nu komt het eropaan een aantal spelregels te respecteren. Uw boekhouding moet volgens de regels van de kunst verlopen. U hebt bepaalde rechten en plichten inzake BTW. Ook op het vlak van personenbelasting zijn er een aantal dingen die u niet uit het oog mag verliezen. Overloopt u even mee? 1. Uw boekhouding en BTW Advies aanbevolen U kunt uw boekhouding zelf voeren. Ervaring leert echter dat het advies van een boekhouder of accountant heel wat voordeel oplevert. Wat zijn uw verplichtingen en uw rechten? Uw verplichtingen 1. Een BTW-plichtige zelfstandige is verplicht om facturen uit te reiken, behalve voor leveringen aan particulieren (behoudens enkele uitzonderingen). 2. Bijhouden van de BTW-boekhouding Deze boekhouding omvat normaal: Een inkomend facturenboek U noteert alle aankopen van goederen en diensten. U nummert de facturen of nota s chronologisch en schrijft ze in het aankoopboek in. U vermeldt het nummer, de datum, de leverancier, het bedrag en betaalde BTW. Het bedrag splitst u uit in investeringen, aankopen en kosten. De BTW splitst u op in aftrekbare en niet-aftrekbare BTW. Een uitgaand facturenboek U noteert alle verkopen aan klanten. Ook hier nummert u de facturen chronologisch en schrijft ze in. U splitst het bedrag uit in een maatstaf per tarief en de respectievelijk verschuldigde BTW. Een dagontvangstenboek U noteert per bedrijfszetel de ontvangsten van de activiteiten waarvoor u geen factuur moet uitreiken. Deze voorschriften stemmen overeen met de voorschriften inzake vereenvoudigde boekhouding voor kleine ondernemingen met een jaaromzet van minder dan 500 000 euro. De boekhoudwetgeving spreekt ook over het bijhouden van financiële dagboeken, maar in de praktijk worden die enkel bijgehouden in een vennootschap met een volledig dubbele boekhouding. Een tabel van bedrijfsmiddelen 3. Periodiek aangeven van de BTW U moet periodiek een aangifte doen van de belastbare beroepswerkzaamheden en van de gegevens die nodig zijn voor het berekenen van de verschuldigde en aftrekbare BTW. Tijdstip van deze aangifte: omzet > 1 miljoen euro: maandelijkse aangifte; uiterlijk op de 20ste van de maand na de maand waarop de handelingen betrekking hebben; omzet < 1 miljoen euro: kwartaalaangifte; uiterlijk op de 20ste van de maand na het betreffende kwartaal, mits betaling van voorschotten. Wie leveringen doet van minerale oliën, van toestellen voor mobiele telefonie, van computers en hun randapparatuur, toebehoren en onderdelen en/of van landvoertuigen die moeten ingeschreven worden, al is het maar gedeeltelijk, kan maar kiezen voor kwartaalaangiften als de jaaromzet van de hierboven opgesomde leveringen niet meer dan 200 000 euro bedraagt. Als kleine onderneming kunt u kiezen voor vrijstelling van BTW-belasting Eerste belangrijke opmerking: het gaat niet om een vrijstelling van BTW-plicht! Kleine ondernemingen (jaaromzet minder dan 5 580 euro) kunnen kiezen voor deze vrijstellingsregeling. (*) Uw BTW-verplichtingen worden dan tot een minimum herleid. U moet bijvoorbeeld geen periodieke BTW-aangiften indienen en geen BTW betalen. U hebt dan uiteraard ook geen recht op aftrek van betaalde BTW. Komt u hiervoor in aanmerking? Dan moet u volgende formaliteiten vervullen: 1. Aangifte doen vóór de aanvang van uw activiteit (zie p. 7 En nu uw BTW-nummer ), van de wijziging en de eventuele stopzetting 2. Facturen opmaken Vermeld op uw facturen een volgnummer en de tekst: Kleine onderneming onderworpen aan de vrijstellingsregeling van belasting, BTW niet toepasselijk. 3. Listing opsturen Dien vóór 31 maart van elk jaar een listing in met de identificatiegegevens van uw afnemers. Vermeld ook het totale bedrag van de gefactureerde omzet van het voorgaande jaar. 4. Dagontvangstenboek Bewaar de dubbels van uw facturen volgens volgnummer en houd een ontvangstenboek bij. In dit laatste boek noteert u de ontvangsten waarvoor u geen factuur moet opstellen. Merkt u in de loop van het jaar dat uw omzet toch hoger dan 5 580 euro zal liggen, verwittig dan onmiddellijk per aangetekend schrijven het controlekantoor van de BTW. Dit betekent dat u vanaf de maand na deze waarin u het grensbedrag overschrijdt, met BTW moet factureren en dat u ook BTW-aangiften moet indienen. (*) Vanaf 01.10.2007 kunnen de BTW-belastingplichtigen die werk in onroerende staat verrichten niet meer genieten van de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen. Er geldt ook een speciale regeling voor grensoverschrijdende activiteiten. Vraag meer informatie aan uw BTW-kantoor.. 8
4. Zelfstandigen die intracommunautaire leveringen doen en de omzetgrens van 400 000 euro overschrijden (per kwartaal of per jaar) moeten maandaangiften indienen. Vraag meer uitleg aan uw boekhouder of accountant. 5. Andere verplichtingen betalen van de BTW, eventueel voorschotten; jaarlijkse listing van verkopen aan Belgische BTW-plichtige afnemers; intracommunautaire listing per kwartaal of per maand; bewaren van boeken en stukken; aangifte van wijziging en stopzetting werkzaamheid. Uw rechten Tegenover deze verplichtingen staat een belangrijk recht, nl. het recht op aftrek van de betaalde BTW. De BTW die u aftrekt, moet uiteraard betrekking hebben op uw economische activiteit. Papier of elektronisch? Kiest u voor een boekhouding op papier of een elektronische versie? U kunt dat vrij bepalen. Wordt het papier, dan moet u gebruik maken van ingebonden en ingenaaide registers die de gedrukte melding van het aantal bladzijden omvatten. De drukker levert samen met deze registers een identificatieformulier af. U vult dit formulier in vóór de ingebruikname van de boeken, dagtekent en ondertekent het. U bezorgt het aan Acerta Ondernemingsloket. Het bevat de naam van uw onderneming, uw ondernemingsnummer, het doel van de boeken en de plaats in de reeks, het aantal bladzijden van de registers plus de naam en het ondernemingsnummer van de drukker. Acerta Ondernemingsloket bewaart het formulier en verschaft informatie aan iedere bevoegde overheidsdienst. De vroegere verplichting om de boeken te laten viseren en paraferen vervalt. Sinds januari 2006 is het ook mogelijk facturen enkel nog elektronisch te bewaren. 2. Personenbelasting De belastingaangifte U betaalt belastingen op uw beroepsinkomen. Jaarlijks doet u een aangifte bij de Administratie der Directe Belastingen. Die berekent de belasting en stuurt een aanslagbiljet. Moet u voor de eerste maal een zelfstandig inkomen aangeven? Vraag aan het belastingkantoor om u deel II van de belastingaangifte toe te sturen. Ook voor het invullen van uw belastingaangifte geldt dat goed advies van een boekhouder of een accountant u heel wat voordeel kan opleveren. Op welke inkomsten moet u belastingen betalen? De belasting wordt berekend op uw netto beroepsinkomen. Dit is gelijk aan het bruto beroepsinkomen min de beroepskosten. Welke beroepskosten mag u van uw bruto beroepsinkomen aftrekken? Om kosten van uw beroepsinkomen af te trekken moeten ze aan vier voorwaarden voldoen: De kosten moeten verband houden met uw beroep. Privé-uitgaven zijn dus uitgesloten. Van gemengde kosten komt enkel het beroepsgedeelte in aanmerking. De kosten moeten betaald zijn of ze moeten het karakter van een zekere en vaststaande schuld hebben. Dit laatste wil zeggen dat het bedrag van de schuld op het einde van het jaar geboekt moet zijn. De kosten moeten gemaakt zijn om belastbare inkomsten te verkrijgen of te behouden. De kosten moeten bewezen zijn. Integraal of gedeeltelijk aftrekbaar? Bepaalde kosten mag u volledig van uw beroepsinkomen aftrekken. Voor andere kosten geldt dit slechts gedeeltelijk. Moet u uw beroepskosten bewijzen? Ja, in principe bent u verplicht om uw beroepskosten te bewijzen. U kunt dit doen aan de hand van o.a. facturen, kwitanties, nota s, ontvangstbewijzen of andere BTW-documenten, fiscale ontvangstbewijzen en andere documenten die door een wettelijke bepaling opgelegd zijn. Voor sommige uitgaven en lasten is het niet eenvoudig of gebruikelijk om bewijsstukken voor te leggen. Denk maar aan representatiekosten, onderhoudsproducten voor uw bedrijfslokalen, kleine kantoorkosten, reis- en congreskosten in het buitenland en sommige kosten betreffende het gemengd gebruik van een auto (benzine, carwash). U zult de belastingcontroleur moeten overtuigen dat u deze uitgaven hebt gedaan. U kunt hiervoor alle bewijsmiddelen aanwenden: getuigen, feitelijke vermoedens, enz. In een aantal gevallen kunt u uw beroepskosten forfaitair berekenen. Dit geldt voor zelfstandigen waarvan het inkomen als baten gekwalificeerd wordt. Het gaat doorgaans om beoefenaars van 9 vrije beroepen. Naast deze forfaitaire aftrekpost, kunnen zij ook nog enkele andere beroepskosten inbrengen: hun betaalde sociale bijdragen en de bijdragen voor het vrij aanvullend pensioen. Moet u belastingen voorafbetalen? Als u zich voor de eerste maal als zelfstandige in hoofdberoep vestigt, bent u de eerste drie jaren vrijgesteld van een belastingvermeerdering wanneer u te weinig of niet voorafbetaalt. Het jaar waarin u met uw zaak start, wordt als een volledig jaar beschouwd. Uiteraard zult u sowieso belastingen moeten betalen. Als u deze betaling wenst te spreiden, kunt u op regelmatige tijdstippen toch een voorafbetaling doen. U wordt daarvoor beloond met een bonificatie. Vanaf het vierde jaar moet u elk kwartaal een deel van de verschuldigde belastingen vooraf betalen. Zo voorkomt u een belastingvermeerdering.
april 2013 Uw onderneming groeit Uw zelfstandige activiteit is succesvol. Er zijn een aantal mogelijkheden om dit succes te ondersteunen. U kunt zichzelf bijvoorbeeld beter verzekeren. Het gaat daarbij zowel om persoonlijke verzekeringen als om beroepsverzekeringen. Daarnaast zult u op een gegeven ogenblik ook voor de keuze staan of u uw activiteit niet beter in een andere vennootschapsvorm onderbrengt. Dit hoofdstuk zet u op weg naar een maximale bedrijfszekerheid. Bijkomende verzekeringen U betaalt de wettelijke sociale bijdragen. Dit geeft u recht op ziekteverzekering (terugbetaling geneeskundige zorgen, compensatie inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid), kinderbijslag en pensioen. U betaalt hiervoor ongeveer 20 % van uw inkomen. De uitkeringen waar u recht op hebt, liggen niet zo hoog als die van een loontrekkende. U kunt echter zelf zorgen voor aanvullende voorzieningen. Acerta Ondernemingsloket zal u graag adviseren. Gewaarborgd inkomen Als u als zelfstandige in hoofdberoep arbeidsongeschikt raakt, ontvangt u een beperkte dagvergoeding. U krijgt deze vergoedingen slechts vanaf de tweede maand van de ongeschiktheid. Een bijkomende verzekering gewaarborgd inkomen is dus zeker geen overbodige luxe. De betaalde premie is fiscaal aftrekbaar. Vrij aanvullend pensioen Het pensioen van een zelfstandige is behoorlijk laag. Daarom is een vrij aanvullende pensioenverzekering zeer sterk aan te raden. U kan kiezen voor een gewone pensioenovereenkomst of een sociale pensioenovereenkomst. De gespaarde sommen zijn fiscaal aftrekbaar en kunnen bovendien leiden tot een vermindering van uw sociale bijdragen. Meer informatie hierover vindt u in de Acerta-uitgave Accent: Vrij Aanvullend Pensioen Zelfstandigen, ook raadpleegbaar op onze website ikwilstarten.be Nog meer zekerheid Als zelfstandige, beoefenaar van een vrij beroep of bedrijfsleider wordt u met een aantal specifieke risico s geconfronteerd. Het gaat daarbij zowel om beroepsrisico s als om privérisico s voor uzelf en uw familie. U doet er goed aan uw persoonlijke situatie te analyseren en een verzekeringsaanbod op maat te laten samenstellen. Denk er ook aan dat u in bepaalde gevallen verplicht bent om een aantal verzekeringen af te sluiten: arbeidsongevallenverzekering, verzekering burgerlijke aansprakelijkheid voor voertuigen, verzekering burgerlijke aansprakelijkheid Brand en Ontploffing, enz. Voor sommige sectoren zijn nog extra verzekeringen vereist. Informeer u tijdig. Eenmanszaak of vennootschap? Onder welke juridische vorm gaat u uw zelfstandige activiteit uitvoeren? Geen eenvoudige vraag. Gespecialiseerd advies kan u heel wat voordeel opleveren. Goede raadgevers zijn zeker uw accountant of boekhouder voor de fiscale en boekhoudkundige aspecten, en uw notaris voor de juridische procedures en voorwaarden. Houd bij het lezen van de onderstaande informatie alleszins in het achterhoofd dat elke situatie anders is. Maatwerk is hier de boodschap. Waarom is de keuze van de juridische vorm belangrijk? Bent u de enige oprichter en persoonlijk verantwoordelijk? Dan kunt u opteren voor een gewone eenmanszaak. Er is geen scheiding tussen uw privé- en het bedrijfsvermogen. U staat met uw ganse bezit in voor de financiële verplichtingen die uit uw activiteit ontstaan. Naast de eenmanszaak zijn er verschillende vennootschapsvormen met beperkte aansprakelijkheid (BVBA, NV, CVBA, Comm. VA). Meerdere personen kunnen kapitaal inbrengen. Het financiële risico is voor de aandeelhouders beperkt tot hun inbreng. In 2010 werd een nieuwe variant van de BVBA ingevoerd, namelijk de Starters- BVBA of S-BVBA. De oprichter moet het financieel plan opmaken met bijstand van een erkende boekhouder of accountant. De S-BVBA kan opgericht worden met een kapitaal van minimaal 1 euro. Wel moet het kapitaal ten laatste 5 jaar na de oprichting verhoogd worden tot 18 550 euro. Vanaf dan verliest de vennootschap haar bijzondere hoedanigheid en gaat ze als een gewone BVBA door het leven. Lees zeker ook de Acerta-uitgave Accent: Een vennootschap oprichten: Sociaal statuut en andere aspecten. Daarin verneemt u meer over de voorwaarden en formaliteiten om een vennootschap op te richten. U kunt deze en andere publicaties ook terugvinden op onze website ikwilstarten.be. 10
Acerta Ondernemingsloket En als wij de hindernissen nu eens wegnamen? Wij helpen u verder met alle administratieve verplichtingen die u als beginnende zelfstandige moet vervullen. U kunt hiervoor terecht in ieder Acerta-kantoor. Vraag een gratis startersgids aannemer accountant advocaat apotheker architect bakker consultant dierenarts garagist geneesheer handelsagent horeca informaticus kapper kunstenaar lesgever notaris paramedicus psycholoog schoonheidsspecialist tandarts tolk tuinaanleg makelaar verpleegkundige vertaler verzekeringen winkelier U kunt de gids ook downloaden via onze Acerta website: ikwilstarten.be 11
april 2013 Acerta Ondernemingsloket vzw Start met voorsprong U denkt eraan om zelfstandig ondernemer te worden? Proficiat! Begin met een bezoek aan Acerta Ondernemingsloket. Op één adres vervult u alle wettelijke verplichte administratieve formaliteiten. En er is meer. Wij helpen u met advies en verwijzingen om met nog meer succes van start te gaan. Ver hoeft u niet te lopen. Er is altijd een Acerta Ondernemingsloket in uw buurt. Wat doen wij voor u? 1. Nakijken of u aan de startvoorwaarden voldoet. 2. Uw machtiging voor uw ambulante of kermisactiviteiten afleveren.. 3. U inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen. 4. Alle noodzakelijke administratieve formaliteiten vervullen. 5. U begeleiden bij de verdere evolutie van uw zelfstandige activiteit, zoals uw aansluiting bij Acerta Sociaal Verzekeringsfonds, Acerta Sociaal Secretariaat,... Uw startersconsulent bij Acerta Ondernemingsloket werkt samen met een team van professionele deskundigen. Zo krijgt u steeds heldere informatie, bruikbaar advies en gouden tips. Acerta Ondernemingsloket doet nog meer voor u! Wij bieden voor sommige beroepscategorieën of in bepaalde situaties extra ondersteuning bij het opstarten van uw zaak. - Aanvraag tot activering en stopzetting van uw ondernemingsnummer als BTW-nummer - Aanvraag en aflevering van de beroepskaart - Aanvraag registratie als aannemer - Aanvraag voedingsmiddelenvergunning - Aanvraag tot niveaubepaling of academische erkenning van een buitenlands diploma - Aanvraag tot rechtzetting van administratieve fouten uit het verleden Voor een overzicht van de kostprijzen: www.ikwilstarten.be Voor verdere informatie kan u steeds terecht in onze kantoren: 9300 Aalst 9000 Gent Leo de Béthunelaan 100 Opgeëistenlaan 8/201 olk.aalst@acerta.be olk.gent@acerta.be 2610 Antwerpen-Wilrijk 3500 Hasselt Groenborgerlaan 16 Kunstlaan 16 tel. 03 740 78 78 fax 03 740 78 79 olk.antwerpen@acerta.be olk.hasselt@acerta.be 4671 Blégny-Barchon 8500 Kortrijk Parc Artisanal 11-13 Nijverheidskaai 3 bus 11 gea.liege@acerta.be olk.kortrijk@acerta.be 8000 Brugge-Assebroek 3000 Leuven Baron Ruzettelaan 5 bus 2 Diestsepoort 1 olk.brugge@acerta.be olk.leuven@acerta.be 1020 Brussel 6800 Libramont BDC, Heizel Esplanade PB 65 Avenue Herbofin 1 olk.brussel@acerta.be gea.libramont@acerta.be 6010 Charleroi 2500 Lier Espace Sud, Espl. Magritte 5 Gasthuisvest 9 gea.charleroi@acerta.be olk.lier@acerta.be 9200 Dendermonde 1435 Mont-Saint-Guibert Noordlaan 148 Axisparc, Rue Dumont 5 olk.dendermonde@acerta.be gea.lln@acerta.be 2800 Mechelen Battelsesteenweg 455 A1 olk.mechelen@acerta.be 5100 Namur Chaussée de Liège 140-142 gea.namur@acerta.be 8400 Oostende Vijverstraat 47 olk.oostende@acerta.be 8800 Roeselare Clintonpark, Ter Reigerie 11 olk.roeselare@acerta.be 9100 Sint-Niklaas Industriepark Noord 27 olk.sint-niklaas@acerta.be 2300 Turnhout Patersstraat 100 olk.turnhout@acerta.be Accent is de inforeeks van Acerta over het sociaal recht. Deze reeks bevat de volgende brochures over de sociale zekerheid van de zelfstandigen en de KMO, uitgegeven door Acerta Sociaal Verzekeringsfonds. Starten als zelfstandige Ondernemingsnummer, btw, vergunningen,... Het sociaal statuut van de zelfstandigen Bijdragen, uitkeringen, aanvullende verzekeringen. Een vennootschap oprichten Sociale en andere aspecten. Vrij aanvullend pensioen zelfstandigen De meest rendabele pensioenverzekering. Met pensioen gaan als zelfstandige Pensioen, toegelaten activiteit, bijdragen,... Vraag een gratis exemplaar via onze kantoren. Redactie: Mieke Bruyninckx Katrien Jonckheer Bert Hens Foto s: Archief Acerta Realisatie: Acerta, Marketing Verantwoordelijke uitgever: Paul Roosen, Buro & Design Center Heizel Esplanade PB 65 1020 Brussel Acerta Ondernemingsloket vzw BTW BE 0480.513.551 RPR Brussel Acerta Sociaal Verzekeringsfonds vzw: BTW BE 0416.377.646 RPR Brussel FSMA 16 222 Acerta streeft naar kwaliteitsvolle actuele informatie, maar is niet verantwoordelijk voor eventuele fouten. Publicatiedatum: 1 april 2013 Bezoek onze site ikwilstarten.be e-mail: contact.olk@acerta.be 12