lesdag onderwerp docent(en) Ochtend module 1: Waterkwantiteit & Middag module 2: Waterkwaliteit Lesdag 1 Ochtend - Integraal waterbeheer - Historisch perspectief - Modern waterbeheer, WB21 en KRW - Integrale aspect van waterkwaliteit drs. M. Maessen (Grontmij) Middag - Excursie drs. M. Maessen Lesdag 2 Ochtend - Inleiding in de hydrologie van Nederland - Ontstaansgeschiedenis hydrologisch systeem van Nederland - Geologische geschiedenis - Geologische afzettingstypen en de hydrologische betekenis hiervan Middag - De algemene waterhuishouding van Nederland - Het huidige waterstaatkundige hoofdsysteem - De waterbalans van Nederland - Het neerslag- afvoerproces - Stroomgebieden - Componenten van de afvoer - Berekeningsmethoden ir. J.M.P.M. Peerboom (WS Peel en Maasvallei) ir. J.M.P.M. Peerboom
Lesdag 3 Ochtend - Stroming door open waterlopen - Begrippen - Het stromingsproces in open waterlopen - Kunstwerken - Dimensionering - Normenring in het waterbeheer - Relatie grond- en oppervlaktewater - Normen en overschrijdingen - Klimaatverandering en waterbeheer 21-ste eeuw - Afvoer in stedelijk gebied - Verwerking afvoer van verhard oppervlak - Kwantificering van de afvoer van verhard oppervlak - Techniek voor afkoppeling Middag - Het aquatisch ecosysteem - De abiotische omgeving - Het ecosysteem - Stof- energie stromen binnen het aquatische systeem - Indeling watersystemen ir. J.M.P.M. Peerboom drs. M. Maessen Lesdag 4 Ochtend - Het meten van afvoeren - Waarom meten en afvoeren? - Meetmethoden - Meetnauwkeurigheid en kosten - Het gebruik van oppervlaktewatermodellen - Verschillende soorten modellen ir. J.M.P.M. Peerboom
Middag - Waterkwaliteit: geschiedenis, beleid en wetgeving - Het begrip Waterkwaliteit - Streefbeelden en beoordeling waterkwaliteit - Geschiedenis van het waterbeleid - Huidige wetkaders en richtlijnen - Europese Kaderrichtlijn Water en normering - Het nieuwe beleidskader: europese Kaderrichtlijn Wateropleidingen Afleiding van chemische normen en nomtoetsing - Monitoring en meetnetten Lesdag 5 Ochtend - Grondwater: De verzadigde zone - Poriënvolume - Watervoerende pakketten - Weerstand biedende lagen - Bergingsfactor en bergendvermogen - Stationaire en niet- stationaire stroming - Grondwaterstijghoogten - Weergeven van grondwaterstijghoogten ing. R.A. de Groot (Provincie Gelderland) Middag - Verstoringen van aquatische ecosystemen - Oorzaken en gevolgen van verstoring - Belasting met verontreinigde stoffen - Trofie, saprobie en eutrofiering - Verdroging en verharding bij wateraanvoer - Verzuring, verzilting en verzoeting - Microverontreinigingen - Exoten - Aanpak en oplossingen
Lesdag 6 Ochtend - Grondwaterstroming - Grondwaterbalansen - Ontwatering - Spreidingslengte (invloedsafstand) Middag - Sloten kanalen en stedelijk water - Sloten: definitie, eigenschappen en waterhuishouding - Sloten; nutriënten belasting, waterkwaliteit en ecologie - Kanalen; ecologisch functioneren en herstelmaatregelen - Stedelijk water; hydrologische karakteristieken, vervuiling, ecologisch functioneren en beheersinvloeden ing. R.A. de Groot drs. M. Maessen Lesdag 7 Ochtend - Grondwater: De onverzadigde zone - Verdamping - Drukhoogte en plaatshoogte - pf-waarden - Watertransport; Cappilaire opstijging - Waterbalans van de onverzadigde zone - Samenstelling van het grondwater - Relatie watersamenstelling en plantgemeenschappen - Watertypering Middag - Meren en plassen - Algemene kenmerken van stagnante wateren - Ondiepe wateren - Diepe wateren ing. R.A. de Groot ir. B. de Jong (Witteveen+Bos)
Lesdag 8 Ochtend - GGOR en Waternood - Het waternood stappenplan - Gehanteerde grond- en oppervlaktewater regimes en samenhang - Standaard normering: nut of nonsense? - Watersystemen - Belang van watersysteemdenken - Schaalniveaus - Opzet systeemanalyse - Factoren die de samenstelling van grondwater bepalen - Het gebruik van grondwatermodellen - Soorten modellen - Kanttekeningen bij het toepassen van modellen - Rekenprogramma s voor grondwaterstroming ing. R.A. de Groot Middag - Beken en rivieren - Algemene kenmerken van stromende wateren - Denkkader en ecologische benadering; het 5-S model, het rivier continuüm concept en de stroomdalbrede benadering - Beken en bronnen als ecosysteem - Rivieren en rivierbegeleidende wateren
lesdag onderwerp docent(en) module 3: Actueel waterbeheer Lesdag 1 Ochtend - De veranderende samenleving - Maatschappelijke geschiedenis van het waterbeheer - Invloed van omgevingsfactoren en samenleving - Recente maatschappelijke trends Middag - Wetgeving, beleid en organisaties - De organisatie van het waterbeheer op rijksen regionaal niveau - (Water)wetgeving en aanpalende beleidsvelden - De financiering van het waterbeheer - Wie voert welke taken uit? drs. L.L. Bijlmakers (WS de Dommel) ing. G.P. Meijers (provincie Gelderland) Lesdag 2 Ochtend - Bespreking plan van aanpak ing. R.A. de Groot en drs. ing. E.A.E.M. van Beurden MBA (WS Brabantse Delta) Middag - Groepswerk op eigen locatie Lesdag 3 Ochtend - Gebiedsontwikkeling in landelijke omgeving - Rol van water in duurzame gebiedsontwikkeling - Het deltaprogramma - De betrokken partijen bij duurzame gebiedsontwikkeling Middag - Case: Het opstellen van een ruimtelijke gebiedsvisie ir. R.P. Moens (Grontmij) ir. R.P. Moens
Lesdag 4 Ochtend - Stedelijke omgeving - Water en waterbeheer in het stedelijk gebied - De functies en waarden van water in de stad - De spelers in het stedelijk gebied - Innovaties in het stedelijk waterbeheer - De watertoets Middag - Casus: De rollen van de diverse betrokken partijen in het stedelijk gebied J. Wijn (HH Hollands Noorderkwartier) J. Wijn Lesdag 5 Ochtend - Samenwerking in het waterbeheer - Nut en noodzaak van samenwerking - Planvorming in waterbeheer - Communicatie in het waterbeheer Middag - Case: Projectmatig werken in het waterbeheer drs. ing. E.A.E.M. van Beurden MBA drs. ing. E.A.E.M. van Beurden MBA Lesdag 6 Ochtend - Waterbeheer, KRW en Natura 2000 - KRW; monitoring en beoordeling van de ecologische kwaliteit - Referenties en maatlatten van de verschillende watertypen - Natura 2000; Opzet gebiedsbescherming vanuit de Europese wetgeving - De habitattoets Middag - Waterbeheer, natuurwetgeving - De werking van de Flora- en faunawet - De verbodsbepalingen en begrippen; compensatie en mitigatie. - De natuurkalender en gedragscode. drs. J.L. Spier (Bureau Waardenburg) drs. J.L. Spier
Lesdag 7 Ochtend - Bespreking concept artikel ing. R.A. de Groot en drs. ing. E.A.E.M. van Beurden MBA Middag - Groepswerk op eigen locatie Lesdag 8 Ochtend - Waterbeheer internationaal - De mondiale waterproblematiek - Het exportproduct; Waterkennis en Deltatechnologie - Internationale samenwerking; Rol en legitimering (Maatschappelijk verantwoord ondernemen; economische ontwikkeling; rijksbeleid). Middag - Waterbeheer innovaties - Innovatieve voorbeelden uit de waterbeheerpraktijk - Technologische en organisatorische innovaties - De start van elke innovatie: Creatief denken drs. L.L. Bijlmakers ir. J.H.G. van der Cruijsen