MWW - Waternood-DAN - EKO. Hanneke Keizer Piet Verdonschot Karin Didderen
|
|
- Gert Bosman
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 MWW - Waternood-DAN - EKO Hanneke Keizer Piet Verdonschot Karin Didderen
2 Maatregel Wijzer Waterbeheer
3 Inleiding Implementatie van zowel WB21 als KRW vraagt om waterhuishoudkundige maatregelen Talrijke maatregelen mogelijk (hydrologie, morfologie, waterkwaliteit) Ecologisch rendement, kosten en maatschappelijke belangen moeten worden afgewogen -> Welke maatregelen te nemen? -> Welke maatregelen hoogste rendement?
4 Doel Doel: Het ontwikkelen van een instrument waarmee de waterbeheerder een maatregelenpakket kan samenstellen met het hoogste ecologisch rendement Geadviseerde maatregelenpakket afhankelijk van: 1) Type water (langzaam stormende bovenloop, kleisloot) 2) Verstoringen (genormaliseerd, organische belasting)
5 Applicatie 1) Kiezen van het referentietype - Aquatisch Supplement (AS) type - Natuurdoeltype (NDT) - Kaderrichtlijn water (KRW) type 2) Toestand van het water bepalen -> Vragenmodule
6 Applicatie
7 Vragenmodule beken Hoofdfactor Stroming Stuurfactor Basisafvoer Afvoerdynamiek Stuwing Structuur Profiel Beschoeiing Onderhoud Schaduw Stoffen Nutriënten en organische belasting Toxische stoffen
8 Vragenmodule beken
9 Overzicht maatregelen
10 Waternood-Doelrealisatie Aquatische Natuur
11 Inleiding
12 Aquatische Natuur in Waternood Historie: Tot 2002 niet aanwezig Gevolgbenadering: wat is het gevolg van Waternood maatregelen? Doelbenadering: prototype voor sloten en beken
13 Aquatische Natuur in Waternood Huidige applicatie (2006): Regionale watertypen Doelrealisatie: abiotisch en biotisch Extra informatie: stressorwaarden
14 Applicatie Referentietypen: Typen uit Aquatisch Supplement, Natuurdoeltypen, KRW typen Vragenmodule voor onbekend referentietype Relaties typen onderling
15 Applicatie: abiotiek Per type: Belangrijke factoren Per factor: Meetbare parameters Weging Factor dimensie stroming temperatuur temperatuur Parameter diepte stroomsnelheid dagwaarde temperatuur oorsprong Weging Abiotische doelrealisatie: % parameters binnen range referentiewaarden (gewogen) voedingsstoffen voedingsstoffen waterregime zoutgehalte zuurgraad totaal-p totaal-n permanentie saliniteit ph zuurstof zuurstofverzadiging 0.125
16 Abiotische doelrealisatie
17 Applicatie: biotiek Biotiek Indicatoren uit AS en NDT, kenmerkende taxa KRW Alleen soortgroepen met soortbenadering Taxonlijst op verschillende niveaus Biotische doelrealisatie: % indicatoren van het type Gevalideerd voor macrofauna en AS macrofyten m.b.v. monsters
18 Biotische doelrealisatie
19 Applicatie: stressorwaarden Macrofauna en macrofyten leveren extra informatie Belangrijke stressoren: hydromorfologie, eutrofiering, verzilting, verdroging, verzuring Stagnantie voor stromende typen
20 Applicatie 1 ACTUELE WAARDEN 3 REFERENTIE WAARDEN 4 DOELREALISATIE (DAN) abiotisch monster Abiotische randvoorwaarden type specifiek Abiotische doelrealisatie % type specifiek biologisch monster Regionale watertypen Biotische Indicatoren type- en soort specifiek: macrofauna macrofyten vissen Biotische doelrealisatie % type- en soortgroep specifiek Aquatisch Supplementtype Natuurdoeltype KRW- type Stressorwaarden soort specifiek: macrofauna macrofyten Stressorwaarden stressor specifiek 2 REFERENTIE KEUZE
21 N.B. (A)biotische monsters zelf modelleren Doelrealisaties zijn type afhankelijk Biotische doelrealisaties zijn soortgroep afhankelijk Vergelijking binnen typen en soortgroepen is goed mogelijk, tussen typen of typologieën is eigen interpretatie belangrijk Zelf valideren kan op basis van eigen monsters Zelf KM% uitrekenen Het programma rekent GEEN maatlat uit
22 EKOO Ecologische Karakterisering Oppervlaktewateren
23 Opbouw EKO Het programma is werkzaam op twee schaalniveau s: Nationaal (deze workshop) beken sloten Regionaal: Veluwe/Utrecht Overijssel Limburg Het programma is zo opgebouwd dat makkelijk nieuwe regio s kunnen worden toegevoegd.
24 Opbouw EKO Het programma bestaat uit 4 modules: Toedeling Karakterisering Referentie Beheer (Voorspelling)
25 Toedeling Met behulp van het programma ASSOCIA worden monsters van beken of sloten toegedeeld aan cenotypen. ASSOCIA deelt monsters toe op basis van een gecombineerde index: Kwalitatief: de kans op presentie van soorten 1 en 2 in combinatie met afwezigheid van soort 3: Type A: 0.8*0.2*(1-0.4)=0.096 Type B: 0.9*0.15*(1-0)=0.13 Monster Presentie in type A Presentie in type B Soort 1 Present 80% 90% Soort 2 Present 20% 15% Soort 3 afwezig 40% 0%
26 Toedeling Kwantitatief: wortel uit kwadratische verschillen tussen de abundanties in monster en gemiddelde abundantie in de monsters waarin de soort voorkomt in het type Aanvullende indices: Incompleteness: som van de tot het type behorende soorten, die niet in het monster voorkomen. Weird Species Index: som van de soorten die in het monster voorkomen, maar die niet in het type voorkomen.
27 Karakterisering Karakterisering van individuele monsters en vergelijking tussen monsters en cenotypen mogelijk op basis van de autecologie van de soorten. biotische kenmerken (bewegingsgedrag, saprobie, trofie, stroomsnelheid) typerende taxa zeldzaamheid diversiteit
28 Referentie Berekening van de mate van overeenkomst tussen het monster en de Aquatisch Supplement referentietypen: aantal overeenkomende taxa percentage overeenkomende taxa percentage overeenkomende taxa van het totaal aantal beschreven taxa in de AS-referentie
29 Beheer Het programma geeft een advies ten aanzien van maatregelen die moeten worden getroffen om te komen van het cenotype waaraan het monster is toegedeeld tot het geselecteerde referentietype. Om te komen tot een advies moet de gebruiker antwoord geven op vragen zoals: Is er sprake van droogval, stagnatie of een te lage basisafvoer? Is de beek genormaliseerd of gekanaliseerd? Is het traject gestuwd.
30 Software ontwikkeling Johnny te Roller (Alterra, Centrum Geo- Informatie) Michel Uiterwijk (Alterra, Centrum Geo- Informatie)
Ecologische Karakterisering van Oppervlaktewateren (EKO)
Ecologische van Oppervlaktewateren (EKO) Aanleiding Het project EKO is in 1981 door de provincie en de waterschappen in Overijssel geïnitieerd. Hanneke Keizer-Vlek Alterra Aanleiding voor het project was
Nadere informatieEcologische Instrumenten voor de KRW. Overzicht
Ecologische Instrumenten voor de KRW Overzicht De ecologische instrumenten die beschikbaar zijn voor de KRW zijn in te delen naar verschillende toepassingsgebieden. In het onderstaande schema wordt onderscheid
Nadere informatieEen expertsysteem voor de keuze van hydrologische maatregelen
Een expertsysteem voor de keuze van hydrologische maatregelen V. MaatregelWijzer Waterbeheer M. Bleeker P.F.M. Verdonschot Alterra-rapport 1521, ISSN 1566-7197 Een expertsysteem voor de keuze van hydrologische
Nadere informatieAlterra-rapport 1468, ISSN
Waternood-DAN Applicatie Doelrealisatie Aquatische Natuur voor regionale wateren K. Didderen P.F.M. Verdonschot Alterra-rapport 1468, ISSN 1566-7197 Waternood-DAN In opdracht van het Ministerie van Landbouw
Nadere informatieDOELBENADERING AQUATISCHE NATUUR IN WATERNOOD FUNCTIONEEL ONTWERP MODULE DOELREALISATIE AQUATISCHE NATUUR
DOELBENADERING AQUATISCHE NATUUR IN WATERNOOD FUNCTIONEEL ONTWERP MODULE DOELREALISATIE AQUATISCHE NATUUR 2005 17 DOELBENADERING AQUATISCHE NATUUR IN WATERNOOD FUNCTIONEEL ONTWERP MODULE DOELREALISATIE
Nadere informatieNatuurvriendelijke oevers: mogelijkheden per standplaats. Emiel Brouwer en Pim de Kwaadsteniet
Natuurvriendelijke oevers: mogelijkheden per standplaats Emiel Brouwer en Pim de Kwaadsteniet Aanleiding Aanleg natuurvriendelijke oevers belangrijk in waterbeheer Bij aanleg mist vaak de relatie met de
Nadere informatieAquatische ecologie. Module 1: Ecologische principes van watersystemen. Lesdag 1. drs. M. Maessen (Grontmij)
lesdag onderwerp docent(en) Module 1: Ecologische principes van watersystemen Lesdag 1 Ochtend - Watersysteem - Van mondiaal tot lokaal - Kringlopen en balansen - Hydrologische kringloop - Relatie grondwater
Nadere informatieEcologische kwaliteit oppervlaktewater, 2009
Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De ecologische kwaliteit van het
Nadere informatieEcologische Indexen Macrofauna
Ecologische Indexen Macrofauna Een verkenning voor toepassing van genetische monitoring juni 2018 Berry van der Hoorn Tiedo van Kuijk Kevin Beentjes Vondellaan 55 KvK 411 695 15 Postbus 9517 expertcentrum@naturalis.nl
Nadere informatieIntegraal waterbeheer
lesdag onderwerp docent(en) Ochtend module 1: Waterkwantiteit & Middag module 2: Waterkwaliteit Lesdag 1 Ochtend - Integraal waterbeheer - Historisch perspectief - Modern waterbeheer, WB21 en KRW - Integrale
Nadere informatieMacrofauna en vegetatie van de Nederlandse sloten
Macrofauna en vegetatie van de Nederlandse sloten In opdracht van Dienst Wetenschap en Kennis van het Ministerie van LNV Macrofauna en vegetatie van de Nederlandse sloten Een aanzet tot beoordeling van
Nadere informatieSelectie van indicatoren voor oppervlaktewateren
Selectie van indicatoren voor oppervlaktewateren In opdracht van het Milieu- en Natuurplanbureau 2 Alterra-rapport 865 Selectie van indicatoren voor oppervlaktewateren Invulling van indicatieve macrofauna,
Nadere informatieGebruikersinstructie voor de Ecologische Karakterisering van Oppervlaktewateren (EKO 4.7)
Gebruikersinstructie voor de Ecologische Karakterisering van Oppervlaktewateren (EKO 4.7) H.E. Keizer-Vlek P.F.M. Verdonschot Alterra-rapport 1509, ISSN 1566-7197 Gebruikersinstructie voor de Ecologische
Nadere informatieAfleiding biologische doelen voor vrijwel ongestoorde, sterk veranderde en kunstmatige waterlichamen...
BIJLAGE F Afleiding biologische doelen voor vrijwel ongestoorde, sterk veranderde en kunstmatige waterlichamen....................................................................... De milieudoelstellingen
Nadere informatieMacrofauna en vegetatie van de Nederlandse beken
Macrofauna en vegetatie van de Nederlandse beken In opdracht van de Dienst Wetenschap en Kennis van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij 2 Alterra-rapport 756 Macrofauna en vegetatie van
Nadere informatieZoektocht naar stuurknoppen om de ecologische toestand van beken te verbeteren
Zoektocht naar stuurknoppen om de ecologische toestand van beken te verbeteren Niels Evers, Mirte Schipper (Royal HaskoningDHV), Ineke Barten, Mark Scheepens (Waterschap De Dommel) Waarom gaan we de KRW-doelen
Nadere informatieEen expertsysteem voor de keuze van hydrologische maatregelen
Een expertsysteem voor de keuze van hydrologische maatregelen In opdracht van Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Directie Wetenschap en Kennisoverdracht, BO Cluster Vitaal Landelijk Gebied,
Nadere informatieEcologische kennisregels rijkswateren KRW-Verkenner. Mijke van Oorschot, Gertjan Geerling, Gerben van Geest, Joost van den Roovaart, Tom Buijse
Ecologische kennisregels rijkswateren KRW-Verkenner Mijke van Oorschot, Gertjan Geerling, Gerben van Geest, Joost van den Roovaart, Tom Buijse Inhoud Achtergrond Methodiek. Rekenvoorbeelden Status en planning
Nadere informatieAbiotische randvoorwaarden
Abiotische randvoorwaarden Deel 2: Langzaam stromende midden- en benedenlopen op zand H.E. Keizer-Vlek M.A.K. Bleeker P.F.M. Verdonschot Alterra-rapport 1472, ISSN 1566-7197 Abiotische randvoorwaarden
Nadere informatieAbiotische randvoorwaarden en natuurdoelen in kunstmatige wateren
Abiotische randvoorwaarden en natuurdoelen in kunstmatige wateren Deel 2: Ondiepe laagveenplassen H.E. Keizer-Vlek K. Didderen P.F.M. Verdonschot Alterra-rapport 1884, ISSN 1566-7197 Abiotische randvoorwaarden
Nadere informatieRegionale Implementatie KRW
Regionale Implementatie KRW Bepaling Huidige toestand waterlichamen Dommel Martijn Antheunisse, Vakgroep Ecologie, Ws De Dommel Inhoud Ws. De Dommel - 26 KRW waterlichamen Huidige situatie 2009: Biologische
Nadere informatieHierdense Beek: building with nature in een Veluws beeksysteem. Peter van Beers Waterschap Vallei en Veluwe 3 maart 2016
Hierdense Beek: building with nature in een Veluws beeksysteem Peter van Beers Waterschap Vallei en Veluwe 3 maart 2016 Overzicht presentatie Overzicht presentatie: 1. Systeem & gebied 2. Wat speelt er
Nadere informatieMonitoring aquatische biodiversiteit met DNA barcoding veelbelovend
Monitoring aquatische biodiversiteit met DNA barcoding veelbelovend Waterkwaliteit op de kaart II Berry van der Hoorn, Naturalis Michiel Hootsmans, KRW Watercycle centre Roel Knoben, RHDHV 8 oktober 2015
Nadere informatieDe KRW op weg naar 2015: een terugblik op de toekomst.
De KRW op weg naar 2015: een terugblik op de toekomst. En de Baakse Beek zei: om te werken aan mijn toekomst, moet ge mijn verleden kennen Marga Limbeek Waterschap Rijn en IJssel 12 mei 2009 Wat heeft
Nadere informatieLesdag 1: woensdag 15 maart 2017
Aristo Zalencentrum, Brennerbaan 150, 3524 BN Utrecht Laura Bon, (030) 60 69 415, laura.bon@wateropleidingen.nl Daniëlle Thomas (030) 60 69 402, danielle.thomas@wateropleidingen.nl Lesdag 1: woensdag 15
Nadere informatieVerzilting van zoete wateren: Verlies of winst voor de aquatische natuur?
Verzilting van zoete wateren: Verlies of winst voor de aquatische natuur? Ralf Verdonschot 26 juni 2014 ralf.verdonschot@wur.nl Inhoud 1. Wat maakt de levensgemeenschap van brakke wateren waardevol? 2.
Nadere informatieDoelen REFRESH. Producten REFRESH
REFRESH Adaptive strategies to Mitigate the Impacts of Climate Change on European Freshwater Ecosystems Beheer van zoete wateren in een veranderende wereld Piet Verdonschot & Merel Soons piet.verdonschot@wur.nl
Nadere informatieKwaliteit oppervlaktewater, 2009
Indicator 6 maart 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen
Nadere informatieAbiotische randvoorwaarden
Alterra is onderdeel van de internationale kennisorganisatie Wageningen UR (University & Research centre). De missie is To explore the potential of nature to improve the quality of life. Binnen Wageningen
Nadere informatiePlan van Aanpak. Uitwerking ESF Waterplanten en Oeverzone (stromende wateren)
Plan van Aanpak Uitwerking ESF Waterplanten en Oeverzone (stromende wateren) Plan van Aanpak Uitwerking ESF s Waterplanten en Oeverzone (stromende wateren) Opgesteld op uitnodiging van: Offertenummer,
Nadere informatieWaterkwaliteit KRW, 2015
Indicator 12 januari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen
Nadere informatieWorkshop KRW Maatlatten
Workshop KRW Maatlatten IHW netwerkdag 2018 Frank van Herpen (Royal HaskoningDHV) Marcel Tonkes (provincie Overijssel) 7 November 2018 Programma Opwarmen 15 min Technische toelichting 30 min Aan de slag
Nadere informatieFysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2014
Vlaanderen is milieu Fysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2014 Vlaamse MilieuMaatschappij www.vmm.be DOCUMENTBESCHRIJVING Titel Fysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2014 Samenstellers Afdeling
Nadere informatieRISTORI, modellen voor het voorspellen van de effecten van maatregelen op de aquatische gemeenschappen van sloten en beken. Achtergronddocument
RISTORI, modellen voor het voorspellen van de effecten van maatregelen op de aquatische gemeenschappen van sloten en beken. Achtergronddocument Opdrachtgever: STOWA, RIVM en RIZA Redactie A.C.D. Ertsen,
Nadere informatieVisstand meren (M14/M27) en de KRW
Visstand meren (M14/M27) en de KRW Met het oog op SGBP II 2016-2021, III 2022-2027 Donderdag 25 september 2014 Roelof Veeningen, cluster Gegevensbeheer 1 - Monitoring - Analyse - Prognose - Maatregelen
Nadere informatieWorkshop Sturen op structuren Handvatten voor inrichting, onderhoud en beheerder. 27 juni 2014 Pim de Kwaadsteniet en Martin Kroes
Workshop Sturen op structuren Handvatten voor inrichting, onderhoud en beheerder 27 juni 2014 Pim de Kwaadsteniet en Martin Kroes Programma werksessie 14:00-14:10 u Achtergronden NIOO 14:10-14:20 u Sturen
Nadere informatieMonitoring van aquatische natuur
Monitoring van aquatische natuur In opdracht van Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, BO cluster Ecologische Hoofdstructuur, thema Ecologische doelen en maatlatten waterbeheer. 2 Alterra-Rapport
Nadere informatieKRW-doelen voor macrofauna komen langzaam in zicht
KRW-doelen voor macrofauna komen langzaam in zicht Niels Evers, Luuk van Gerven (Royal HaskoningDHV), Ineke Barten, Mark Scheepens (Waterschap De Dommel) Om meer inzicht te krijgen in de haalbaarheid van
Nadere informatieOnderzoek-natuur. natuurdoeltypen
Onderzoek-natuur natuurdoeltypen Inhoud Algemeen Opbouw handboek Opdracht SynBioSys Wat handige links Een natuurdoeltype is een in het natuurbeleid nagestreefd type ecosysteem dat een bepaalde biodiversiteit
Nadere informatieProcessen Structuren?
Weer terug naar het beoordelen van processen WEW 20 april 2017 Processen Structuren? Een theoretische beschouwing over de relatie biodiversiteit - ecosysteem functioneren Piet Verdonschot piet.verdonschot@wur.nl
Nadere informatieESF stromende wateren en stroomgebiedsbrede ecologische systeemanalyse
ESF stromende wateren en stroomgebiedsbrede ecologische systeemanalyse Piet F.M. Verdonschot (Alterra/Universiteit van Amsterdam), Ralf C.M. Verdonschot, Anna Besse- Lototskaya (Alterra) Het halen van
Nadere informatieAan de orde: Maar hoe krijgen we het voor elkaar? Belangrijke data in het waterkwaliteitsbeheer:
Kaderrichtlijn water: Europees keurslijf of hulpmiddel bij regionale bestuurlijke besluitvorming? Verleden, heden en toekomst 09/03 2018 Aan de orde: Introduktie STOWA Totstandkomen KRW Kenmerken KRW Waterkwaliteit
Nadere informatieToelichting ontwerp Factsheets Kaderrichtlijn Water. Planperiode Waterschap Noorderzijlvest
Toelichting ontwerp Factsheets Kaderrichtlijn Water Planperiode 2016-2021 Waterschap Noorderzijlvest Pagina 1 1 Introductie De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW, 2000) richt zich op de bescherming van
Nadere informatieAchtergronddocument referenties en maatlatten voor macrofauna
Achtergronddocument macrofauna versie jan 2004 Achtergronddocument referenties en maatlatten voor macrofauna Expertgroep macrofauna R.Knoben & P. Kamsma (red) Colofon De inhoud van dit document bestaat
Nadere informatieChemisch wateronderzoek 1. klimaatstad. water leeft 2. Abio. klimaatstad
Chemisch wateronderzoek 1 water leeft 2 Abio Chemisch wateronderzoek 2 Chemisch wateronderzoek 3 WATER LEEFT Chemisch wateronderzoek Een goede waterkwaliteit is van groot belang voor het leven van waterdieren
Nadere informatieRealistische ecologische doelen voor macrofauna in Noord-Brabantse beken
Realistische ecologische doelen voor macrofauna in Noord-Brabantse beken Geschreven door Ralf Verdonschot (Wageningen Environmental Research), Marco Beers & Jeffrey Samuels (Waterschap Brabantse Delta),
Nadere informatieInstrumenten voor ecologische diagnose en effectvoorspelling
KWR 2017.091 December 2017 Instrumenten voor ecologische diagnose en effectvoorspelling Een overzicht van de huidige Nederlandse situatie KWR 2017.091 December 2017 Instrumenten voor ecologische diagnose
Nadere informatieSmart Monitoring Innovatie van waterkwaliteitsbeoordeling. Milo de Baat
Smart Monitoring Innovatie van waterkwaliteitsbeoordeling Milo de Baat ILOW Symposium 15 februari 2017 KRW waterkwaliteitsbeoordeling Chemische status? Ecologische status Chemische analyse 45 prioritaire
Nadere informatieWATER LEEFT Chemisch wateronderzoek
Chemisch wateronderzoek 1 WATER LEEFT Chemisch wateronderzoek Een goede waterkwaliteit is van groot belang voor het leven van waterdieren en waterplanten. Biologisch leven in het water is afhankelijk van
Nadere informatieErrata Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water (STOWA )
Errata Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water 2015-2021 (STOWA 2012-31) versie: 07-08-2014 contact: Niels Evers: Frank van Herpen niels.evers@rhdhv.com frank.van.herpen@rhdhv.com
Nadere informatieVermesting in meren en plassen
Indicator 16 december 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en
Nadere informatieFactsheet: NL36_OWM_015 Dooze
Factsheet: NL36_OWM_015 Dooze De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet
Nadere informatieEen expertsysteem voor de keuze van hydrologische maatregelen
Een expertsysteem voor de keuze van hydrologische maatregelen In opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, DLO Programma 417 Veranderend Waterbeheer. 2 Alterra-rapport 1067
Nadere informatieHet oppervlaktewater getypeerd: de eerste Nederlandse Watertypenkaart
Het oppervlaktewater getypeerd: de eerste Nederlandse Watertypenkaart Peter van Puijenbroek 1 en Jan Clement 2 Peter.van.Puijenbroek@mnp.nl, Planbureau voor de Leefomgeving, Postbus 303, 3720 AH Bilthoven
Nadere informatieDispersie. Herstelde petgaten en de rol van dispersie. K. Didderen. Alterra-rapport 1564, ISSN
Dispersie Herstelde petgaten en de rol van dispersie K. Didderen Alterra-rapport 1564, ISSN 1566-7197 Dispersie Herstelde petgaten en de rol van dispersie In opdracht van het Ministerie van Landbouw Natuur
Nadere informatieOeverinrichting Peildynamiek. Onderhoud
Oeverinrichting Peildynamiek Onderhoud Connectiviteit Meandering Verstuwing Beschaduwing Scheepvaart BZV Chloride Fosfaat totaal Stikstof totaal 2. WATERTYPENCLUSTERS De formules zijn bepaald voor clusters
Nadere informatieData Science bij Waterschap De Dommel
Data Science bij Waterschap De Dommel High Tech meets Data Science, 9 februari 2017 Stefan Weijers Procesmanager Beleid en Innovatie Overzicht Intro Waterschap De Dommel Toepassingen data science Visie
Nadere informatieDe ecologische kwaliteit van Nederlands oppervlaktewater: zijn de voorspellingen beter geworden sinds 2009?
PBL-Notitie De ecologische kwaliteit van Nederlands oppervlaktewater: zijn de voorspellingen beter geworden sinds 2009? P. Cleij, H. Visser contact: hans.visser@pbl.nl Datum: 26-2-2013 Publicatienummer:
Nadere informatieHydrobiologische Monitoring
Opzet presentatie Hydrobiologische Monitoring Dille Wielakker & Jos Spier Wat is Hydrobiologie? Historie van de Hydrobiologie Monitoringsmethodieken Belang van standaardisatie Door Bureau Waardenburg bv
Nadere informatieFactsheet: NL04_STEEN-WETERINGa
Factsheet: NL04_STEEN-WETERINGa Steenwetering De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieBijlage 1: Samenvatting factsheets, toelichting maatregelpakket en administratieve wijzigingen
Bijlage 1: Samenvatting factsheets, toelichting maatregelpakket en administratieve wijzigingen In deze bijlagen wordt ingegaan op: - De huidige toestand van de waterkwaliteit; - Het definitieve KRW maatregelpakket
Nadere informatieFysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2015
Vlaanderen is milieu Fysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2015 VLAAMSE MILIEUMAATSCHAPPIJ www.vmm.be DOCUMENTBESCHRIJVING Titel Fysisch-chemische kwaliteit oppervlaktewater 2015 Samenstellers Afdeling
Nadere informatieVissen in kanalen en sloten (KRW-Verkenner)
Vissen in kanalen en sloten (KRW-Verkenner) Vissen in beken en kleine rivieren 04 Fish (KRW-Verkenner) Vissen in meren (KRW-Verkenner) Vissen in kanalen en sloten 1. Inleiding De kennisregels hebben betrekking
Nadere informatieHermeandering en hydromorfologie
Hermeandering en hydromorfologie Monitoring van structuren of ecologie? Oscar van Dam teamleider waterbeheer en gis COP hermeandering 24 november 2010 HWH Amersfoort RPS BCC Onderdeel RPS plc Organisatie
Nadere informatieDoorwerking klimaatverandering in KRW-keuzen: casus beken en beekdalen
Kaftrapp1536.qxp 15-8-2007 11:47 Pagina 1 Doorwerking klimaatverandering in KRW-keuzen: casus beken en beekdalen Literatuurstudie A. Besse-Lototskaya R.C.M. Verdonschot P.F.M. Verdonschot J. Klostermann
Nadere informatieKRW Noorderzijlvest, tussenstand toestand, trends, voortgang maatregelen
KRW Noorderzijlvest, tussenstand 7-8 toestand, trends, voortgang maatregelen Inleiding De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) richt zich op de bescherming van alle oppervlakte- en grondwater en stelt
Nadere informatieMeetstrategie en methodiek macrofyten 1 METHODIEK
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Meetstrategie en methodiek macrofyten //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieRiegman & Starink. Consultancy
Riegman & Starink Consultancy Huidige vegetatie Knelpunt analyse Fysisch Chemisch Milieu Fysisch Chemisch Milieu Gewenste vegetatie -Voor alle KRW typen -Voor eigen gekozen plantengemeenschap Chemie 1
Nadere informatieRalf Verdonschot Wageningen Environmental Research, Wageningen UR
Sloten Ralf Verdonschot Wageningen Environmental Research, Wageningen UR ralf.verdonschot@wur.nl Sloten in Nederland Watgetallen... 300.000 kilometer sloot = 8x de omtrekvan de aarde 400-1000 meter sloot
Nadere informatieFactsheet: NL43_04 Puttenerbeek
Factsheet: NL43_04 Puttenerbeek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieKADERS VOOR INVULLING KRW-DOELEN IN DE DERDE STROOMGEBIEDBEHEEPLANNEN, BESTUURLIJKE NOTITIE
KADERS VOOR INVULLING KRW-DOELEN IN DE DERDE STROOMGEBIEDBEHEEPLANNEN, BESTUURLIJKE NOTITIE Aanleiding Bij de tot standkoming van de eerste stroomgebiedbeheerplannen voor de Kaderrichtlijn Water (KRW)
Nadere informatieTemperatuur oppervlaktewater,
Indicator 13 december 2018 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De gemiddelde watertemperatuur
Nadere informatieFifty shades of grey: Variability in metric-based assessment of surface waters using macroinvertebrates Keizer-Vlek, H.E.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Fifty shades of grey: Variability in metric-based assessment of surface waters using macroinvertebrates Keizer-Vlek, H.E. Link to publication Citation for published
Nadere informatieFactsheet: NL36_OWM_018 Dommerswijk
Factsheet: NL6_OWM_018 Dommerswijk De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet
Nadere informatieBelasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten
21 3.12 KWALITEIT OPPERVLAKTEWATER P Belasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten belasting oppervlaktewater (2=1) 12 P landbouw N landbouw P huishoudens N huishoudens
Nadere informatiePraktijk : Voorschrift bacterieel wateronderzoek
LTO42 Toets 5.1 Boek: Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk, Blz 321-324, Blz 328-332, Blz 336-345)
Nadere informatieKansen voor natuurvriendelijke oevers in de boezems van HHNK. KRW onderzoeksproject Natuurvriendelijke Boezem. S. Janssen, S. Zierfuss 12.
Kansen voor natuurvriendelijke oevers in de boezems van HHNK KRW onderzoeksproject Natuurvriendelijke Boezem Auteurs S. Janssen, S. Zierfuss Registratienummer 12.55095 17-12-12 Versie Status definitief
Nadere informatieKRW-verkenner in gebruik
KRW-verkenner in gebruik 4 praktijkvoorbeelden Johan Bode Gis-analist /medewerker onderzoek Waterschap Peel en Maasvallei Inhoud Wat is de KRW-verkenner? Inhoud KRW-verkenner Gebiedsdatabase Kennisdatabase
Nadere informatieDefinitiestudie KaderRichtlijn Water (KRW)
Definitiestudie KaderRichtlijn Water (KRW) In opdracht 2 van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, STOWA, Alterra-rapport RIZA, RIVM en 669 RIKZ Definitiestudie KaderRichtlijn Water (KRW)
Nadere informatieEcologische streefbeelden voor stromende wateren Veluwe & Vallei
Ecologische streefbeelden voor stromende wateren Veluwe & Vallei N.G. Jaarsma P.F.M. Verdonschot R.C. Nijboer M.W. van den Hoorn Alterra-rapport 377 Alterra, Research Instituut voor de Groene Ruimte, Wageningen,
Nadere informatieHandreiking Diagnostiek Ecologische kwaliteit van watersystemen
Ecologische kwaliteit van watersystemen November 2007 A COMPANY OF HASKONING NEDERLAND B.V. RUIMTELIJKE ONTWIKKELING Documenttitel Ecologische kwaliteit van watersystemen Verkorte documenttitel Versie
Nadere informatieAanpassing KRW Maatlatten
Ministerie van Infrastructuur en Milieu RWS Waterdienst Aanpassing KRW Maatlatten Eddy Lammens RWS Waterdienst 1 Ministerie van Verkeer en Ministerie Waterstaat van Infrastructuur 12-4-20128-9 en Milieu
Nadere informatieFactsheet: NL04_EMMERTOCHT-SLOOT
Factsheet: NL04_EMMERTOCHT-SLOOT Emmertochtsloot De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieKRW- doelen voor de overige wateren in Noord- Brabant: een pragma:sche uitwerking
KRWdoelen voor de overige wateren in NoordBrabant: een pragma:sche uitwerking Frank van Herpen (Royal HaskoningDHV), Marco Beers (waterschap Brabantse Delta), Ma>hijs ten Harkel en Doesjka Ertsen (provincie
Nadere informatieFactsheet: NL05_Elsenerbeek Elsenerbeek
Factsheet: NL05_Elsenerbeek Elsenerbeek De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze
Nadere informatieMaatlatten voor de Maas-regio
Maatlatten voor de Maas-regio verder met de streepjes Jappe Beekman Senior Onderzoeker Watersystemen 1 februari 2007 - Derde praktijkdag MEPGEP 24 april 2013 Toepassing en doorwerking aanpassingen maatlatten
Nadere informatieFactsheet: NL04_OVERIJSSELSKNL-ZWa
Factsheet: NL04_OVERIJSSELSKNL-ZWa Overijssels Kanaal (Zwolle) De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld
Nadere informatieHANDLEIDING WEBAPPLICATIE AQMAD WATERPLANTEN, DIATOMEEËN, MACROFAUNA EN VIS
HANDLEIDING WEBAPPLICATIE AQMAD WATERPLANTEN, DIATOMEEËN, MACROFAUNA EN VIS 2019 06 HANDLEIDING WEBAPPLICATIE AQMAD WATERPLANTEN, DIATOMEEËN, MACROFAUNA EN VIS 2019 06 INHOUDSOPGAVE H1 INLEIDING 4 1.1
Nadere informatieFactsheet: NL04_NOORD-ZUIDLEIDING
Factsheet: NL04_NOORD-ZUIDLEIDING Noord-Zuidleiding De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieTe streng voor weinig verstoorde beken Abundantie -> aantalsaandelen van alle vissen
1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 SS rheofiel SS eurytoop SS migratie SS habitat AB rheofiel AB eurytoop AB migratie AB habitat Opbouw presentatie Aanpassingen KRW-ten vis in beken en riviertjes Marco Beers,
Nadere informatieDe doelen voor overig water in Flevoland
De doelen voor overig water in Flevoland Susan Sollie (Tauw), Martijn Hokken (waterschap Zuiderzeeland), Christoffel Klepper (provincie Flevoland) Waterschap Zuiderzeeland en de provincie Flevoland willen,
Nadere informatieMIRA-T Kwaliteit oppervlaktewater. Belasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten DPSIR
Belasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten belasting oppervlaktewater (1995=100) 120 100 80 60 40 P landbouw N landbouw N huishoudens P huishoudens CZV huishoudens N
Nadere informatieToestand KRW-waterlichamen Flevoland medio 2018
Toestand KRW-waterlichamen Flevoland medio 2018 1. Inleiding In het beheergebied van waterschap Zuiderzeeland liggen 18 KRW-waterlichamen (zie figuur 1 op volgende pagina). Deze waterlichamen worden zowel
Nadere informatieEffectiviteit KRW maatregelen. Halen we met de geplande maatregelen de ecologische doelen?
Effectiviteit KRW maatregelen Halen we met de geplande maatregelen de ecologische doelen? 1 Maatregelen Kaderrichtlijn Water Kwaliteit Doelstelling Beleidstekort Maatregelen 2 Welke maatregelen worden
Nadere informatieToets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal)
LTO42 Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal) Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk,
Nadere informatieKwaliteit van de Zenne stroomafwaarts RWZI Brussel Noord
Kwaliteit van de Zenne stroomafwaarts RWZI Brussel Noord Thierry Warmoes - Afdeling Rapportering Water januari 2012 m.m.v. Bram Haspeslagh 1. Effect ingebruikname RWZI Brussel Noord 2. Beoordeling van
Nadere informatieGebiedsbeschrijving Oude Diep
Gebiedsbeschrijving Oude Diep I. HET STROOMGEBIED Het waterlichaam Oude is een langzaam stromende meanderende beek. De oorsprong van deze beek ligt in het natuurgebied Mantinger Bos en Weiden. Het Oude
Nadere informatiePROTOCOL TOETSEN EN BEOORDELEN VOOR DE OPERATIONELE MONITORING EN TOESTAND- EN TRENDMONITORING
VOOR DE OPERATIONELE MONITORING EN TOESTAND- EN TRENDMONITORING WERKGROEP MIR 24 augustus 2007 110305/OF7/1Q3/000373/MR Colofon Auteur: R. Torenbeek Productie: ARCADIS In opdracht van: RIZA Referentie:
Nadere informatievoor stromende wateren
Ecologische Sleutelfactoren voor stromende wateren een methodiek in ontwikkeling 2015 w06 Ecologische Sleutelfactoren voor stromende wateren een methodiek in ontwikkeling COLOFON Uitgave Stichting Toegepast
Nadere informatieVoortgang KRW: maatregelen, doelbereik en innovatie. 13 december 2012; Frank van Gaalen
Voortgang KRW: maatregelen, doelbereik en innovatie 1 Rapport Evaluatie waterkwaliteit Op 21 december beschikbaar (www.pbl.nl) Samenvatting opgenomen in KRW-rapport Belangrijke waterbeheerkwesties Bijdragen
Nadere informatie