C AANLEVERING VAN DOCUMENTEN 7 C1 Bij inschrijving 7 C2 Tijdens de werken 7 C3 Bij voorlopige oplevering 8

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 1/13 audits procesregie projectondersteuning speciale technieken technisch advies veiligheidscoördinatie B E S T E K V E I L I G H E I D BESTEK VEILIGHEID 1 A WELZIJN OP HET WERK 2 A1 Standpunt van de bouwheer bijgestaan door de veiligheidscoördinator A2 Van toepassing zijnde voorschriften: 2 2 B WERKWIJZE VAN DE DOSSIERS VEILIGHEID 3 B1 Het veiligheidsdossier 3 B1.1 Wettelijke verplichtingen volgens het KB TMB 3 B1.2 Het veiligheidsdossier 4 B1.3 Gebruik van het veiligheidsdossier 4 B1.4 Bewaring van het dossier 4 B2 Het coördinatiedagboek (CD) 4 B2.1 Wettelijke verplichtingen volgens het KB TMB 4 B2.2 Het coördinatiedagboek 5 B2.3 Gebruik van het CD 5 B2.4 Bewaring van het dossier 5 B3 Het postinterventiedossier (PID) 6 B3.1 Wettelijke verplichtingen volgens het KB TMB 6 B3.2 Het postinterventiedossier 6 B3.3 Gebruik van het PID 6 B3.4 Bewaring van het dossier 6 C AANLEVERING VAN DOCUMENTEN 7 C1 Bij inschrijving 7 C2 Tijdens de werken 7 C3 Bij voorlopige oplevering 8 D COÖRDINATIE, WERFORGANISATIE EN PLANNING 8 D1 Algemeen 8 D2 Taalgebruik 9 D2 Werfinrichting 9 D3 Bijkomende punten 9 E WERFBEZOEKEN COÖRDINATOR 10 E1 Algemeen 10 F MEETSTAAT ARTIKEL 30 KB 25/01/2001 10 F1 Algemeen 10 BUREAU BOUWTECHNIEK nv / KAMMENSTRAAT 18 B-2000 ANTWERPEN T. +32(0)3/231.53.95 / F. +32(0)3/232.78.82 / www.b-b.be BTW BE 456.565.340 / DEXIA 068-2243141-43

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 2/13 A A1 WELZIJN OP HET WERK Standpunt van de bouwheer bijgestaan door de veiligheidscoördinator De bouwdirectie belast met het ontwerp en controle op het ontwerp en de bouwheer hechten uiterst veel belang aan de door de bouwdirectie belast met de uitvoering getroffen veiligheidsmaatregelen. De bouwdirectie belast met de uitvoering is verantwoordelijk voor de veiligheid van de hem toevertrouwde werken. Hij moet daartoe alle noodzakelijke maatregelen nemen. Cfr. de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (B.S. 18.09.1996), spreken we van bouwdirectie belast met het ontwerp en bouwdirectie belast met de uitvoering. Teneinde het iedereen eenvoudiger te maken spreken we ook over volgende: Pilootaannemer (=Bouwdirectie belast met de uitvoering) De pilootaannemer is de aannemer die ook belast is met de uitvoering van de werforganisatie, alsook het coördineren van de uitvoeringen van alle loten in tijd en ruimte (de studiecoördinatie wordt per lot door de ontwerper gedaan tot aan de aanbesteding van dat lot); Nevenaannemer De aannemers van de overige loten worden "nevenaannemers" genoemd. Ze hebben als opdracht het uitvoeren van de werken, begrepen in hun specifieke lot, in perfecte coördinatie met de andere nevenaannemers en de pilootaannemer, hierbij de bepalingen van de pilootaanneming in acht nemend; Aannemer Hiermee worden zowel de pilootaannemer als de nevenaannemers bedoeld, evenals onderaannemers, onderaannemers van onderaannemers en zelfstandigen.; A2 Van toepassing zijnde voorschriften: De bouwdirectie belast met de uitvoering van deze opdracht verbindt er zich toe volgende voorschriften op alle activiteiten en infrastructuur na te leven: de vigerende wetten en reglementen inzake veiligheid en hygiëne; de aanvullende voorwaarden inzake veiligheid en hygiëne, niet noodzakelijk bij de vigerende wetgeving en reglementering opgelegd maar onontbeerlijk om het objectief van het voorkomingbeleid te realiseren; de aanvullende eisen inzake veiligheid en hygiëne opgelegd door de veiligheidscoördinator. Voor zover er niet wordt afgeweken van de bepalingen en voorwaarden van dit bestek, dient men eveneens op te volgen: de bepalingen van het algemeen reglement voor de arbeidsbescherming (ARAB); de bepalingen van de codex voor het welzijn op het werk; de bepalingen van het algemeen reglement betreffende elektrische installaties (AREI); De richtlijn 92/57/EEG betreffende de Tijdelijke of mobiele bouwplaatsen omgezet in het KB van 25 januari 2001 (BS 07.02.2001) het koninklijk besluit van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen (B.S. 07.02.2001); het KB van 19.01.05 tot wijziging van het KB van 25.01.01 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (B.S. 18.09.1996). het koninklijk besluit van 23 maart 1977 (B.S. 31.03.1977) tot vaststelling van de veiligheidswaarborgen welke bepaalde elektrische machines, apparaten en leidingen moeten bieden en de ministeriële uitvoeringsbesluiten genomen in toepassing van dit koninklijk besluit; de voorschriften van de waterleidingsmaatschappij, indien van toepassing op deze aanneming; De voorschriften van de gasverdelingsmaatschappij, indien van toepassing op deze aanneming; de voorschriften van het plaatselijk politiereglement en de voorwaarden van het Bestuur der Wegen het MB van 7 mei 1999 (BS 21.05.1999) betreffende de Signalisatie van Bouwplaatsen de van toepassing zijnde reglementering van de wegbeheerder van het gewest indien het van toepassing is dient de bouwdirectie belast met de uitvoering de meldingsplicht inzake veiligheid en hygiëne bij de opening van een bouwplaats na te leven (CAO 14.02.1980 - Koninklijk Besluit van 24 april 1980 - BS, 05.08.1980 - gewijzigd door de CAO 29.03.1984 - BS, 14.07.1984. de prestatiegids voor gebouwen (uitgegeven door IC-IB, SECO ism het WTCB)

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 3/13 Wanneer de bepalingen van het ARAB, de codex over het welzijn op het werk of andere wettelijke en reglementaire bepalingen minder streng zijn dan deze opgenomen in het veiligheidsdossier, hebben deze van het veiligheidsdossier de voorrang. Bij niet-naleving van de voorschriften kan de bouwheer de bevoegde technische en/of medische arbeidsinspectie van het ministerie van tewerkstelling en arbeid inschakelen. De bouwdirectie belast met de uitvoering legt zijn onderaannemer(s)-leverancier(s) dezelfde voorwaarden op. De bijzondere aandacht van de bouwdirectie belast met de uitvoering wordt gevestigd op de bepalingen van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk (B.S. 18.09.1996). Indien de bouwdirectie belast met de uitvoering de verplichtingen inzake het welzijn bij de uitvoering van het werk die eigen zijn aan de inrichting waarin zijn werknemers werken komen uitvoeren niet of gebrekkig naleeft, zal de bouwheer ambtshalve en op kosten van de bouwdirectie belast met de uitvoering de nodige maatregelen treffen. De bouwdirectie belast met de uitvoering zal de van de bouwheer en de veiligheidscoördinator verkregen informatie en passende instructies inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van het werk die eigen zijn aan de inrichting waarin zijn werknemers werkzaamheden komen uitvoeren, aan zijn werknemers alsmede aan zijn eventuele onderaannemer(s)-leveranciers overmaken. Bij de uitvoering van maatregelen inzake het welzijn op het werk dient de bouwdirectie belast met de uitvoering en de bouwheer samen te werken en hun optreden te coördineren. De bouwdirectie belast met de uitvoering zal zich belasten met de veiligheidsorganisatie van zijn werken en die van zijn onderaannemer(s)-leverancier(s). Hij zal daarom zorgen voor een degelijke coördinatie en toezicht uitoefenen op alle personen die voor zijn rekening meewerken aan de uitvoering van de aannemingsopdracht. Daartoe zal de bouwdirectie belast met de uitvoering een verantwoordelijke aanstellen. Deze moet voldoende bekwaam zijn om de specifieke veiligheidsproblemen, die zich kunnen voordoen, te kunnen oplossen. Omwille van de coördinatie van de veiligheidsmaatregelen, kunnen op initiatief van de bouwheer, de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming bij werken op de site van de bouwheer, of de veiligheidscoördinator of de bouwdirectie belast met de uitvoering, in functie van de noodwendigheden, coördinatievergaderingen worden georganiseerd. De bouwdirectie belast met de uitvoering zal het bestuur de nodige informatie verstrekken over de risico's die eigen zijn aan zijn werken. B WERKWIJZE VAN DE DOSSIERS VEILIGHEID B1 Het veiligheidsdossier B1.1 Wettelijke verplichtingen volgens het KB TMB Art. 25.- Het veiligheids- en gezondheidsplan is het document of het geheel van documenten dat de risicoanalyse en de vast te stellen preventiemaatregelen bevat ter voorkoming van de risico's waaraan de werknemers kunnen blootgesteld worden als gevolg van: 1 de uitvoering van het werk; 2 de wederzijdse inwerking van activiteiten van de diverse tussenkomende partijen die tegelijkertijd op de tijdelijke of; mobiele bouwplaats aanwezig zijn; 3 de opeenvolging van activiteiten van de diverse tussenkomende partijen op een tijdelijke of mobiele bouwplaats wanneer een tussenkomst, na het beëindigen ervan, risico's laat bestaan voor de andere tussenkomende partijen die later zullen tussenkomen; 4 de wederzijdse inwerking van alle installaties of alle andere activiteiten op of in de nabijheid van de site waar de tijdelijke of mobiele bouwplaats is gevestigd, inzonderheid het openbaar of privaat goederen- of personenvervoer, het aanvatten of de voortzetting van het gebruik van een gebouw of de voortzetting van eender welke exploitatie; 5 de uitvoering van mogelijke latere werkzaamheden aan het bouwwerk; Het veiligheids- en gezondheidsplan kan, in voorkomend geval, deel uitmaken van het globaal preventieplan van de opdrachtgever. Art. 27.- 1.- Het veiligheids- en gezondheidsplan bevat inzonderheid volgende elementen:

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 4/13 1 de beschrijving van het te realiseren bouwwerk vanaf het ontwerp tot de volledige verwezenlijking ervan; 2 de beschrijving van de resultaten van de risicoanalyse bedoeld in artikel 25; 3 de beschrijving van de preventiemaatregelen bedoeld in artikel 25; Deze beschrijving omvat: a. het geheel van de preventieregels en -maatregelen, aangepast aan de kenmerken van het bouwwerk en voortvloeiend uit de toepassing van de algemene preventieprincipes bedoelt in de bijlage I van dit besluit; b. de specifieke maatregelen met betrekking tot de werkzaamheden bedoeld in artikel 26, 1; c. de instructies voor de tussenkomende partijen; 4 de raming van de verwezenlijkingduur van de verschillende werken of werkfasen die tegelijkertijd of na elkaar plaatsvinden. 2.- Het veiligheids- en gezondheidsplan bevat eveneens: 1 de lijst met de namen en de adressen van alle opdrachtgevers, bouwdirecties en aannemers, vanaf het moment dat deze personen bij de bouwplaats betrokken worden; 2 de naam en het adres van de coördinatorontwerp; 3 de naam en het adres van de coördinatorverwezenlijking vanaf het moment van zijn aanstelling. B1.2 Het veiligheidsdossier Het dossier dient door de inschrijvende bouwdirectie belast met de uitvoering overlopen te worden, teneinde te zien welke documenten tijdens het verloop van de werf en bij aanbesteding dienen aangeleverd te worden, en teneinde meer informatie te verkrijgen mbt de gevraagde documenten. Het is als volgt opgebouwd 1. Algemene projectgegevens 2. Administratieve gegevens 3. Planning 4. Algemene info V&G-plan, werfsignalisatie en inrichtingsplan 5. Bouwplaatsreglement. 6. V&G-plan. 7. Risicoanalyse van de bouwdirectie belast met de uitvoering en onderaannemers. 8. Intentieverklaring. 9. Verslagen van toolboxmeetingen. 10. Noodprocedures. 11. Bijlagen. B1.3 Gebruik van het veiligheidsdossier Het dossier dient aangevuld te worden met de risicoanalyses van de verschillende bouwdirecties belast met de uitvoering die werken uitvoeren op de bouwplaats, en een door elke bouwdirectie belast met de uitvoering ondertekende intentieverklaring. Deze risicoanalyse bestaat uit een beschrijving van de manier van werken zijnde de werkvolgorde, werkorganisatie middelen, en de daarmee samenhangende risico s en preventiemaatregelen. Daarnaast zal de veiligheidscoördinator de gewijzigde veiligheidsplannen aanvullen. Indien de inschrijvende bouwdirectie belast met de uitvoering over een VCA certificaat beschikt, en een eigen systeem heeft om de risicoanalyses van de verschillende bouwdirecties belast met de uitvoering te verzamelen, wordt hier in het dossier van de coördinator naar verwezen. B1.4 Bewaring van het dossier Het dossier dient ten allen tijde ter inzage te liggen in het werflokaal. B2 Het coördinatiedagboek (CD) B2.1 Wettelijke verplichtingen volgens het KB TMB Art. 31.- Het coördinatiedagboek is het document of geheel van documenten dat door de coördinator wordt bijgehouden en dat, op genummerde bladzijden, de gegevens en aantekeningen vermeldt betreffende de coördinatie en gebeurtenissen op de bouwplaats. Art. 32.- Het coördinatiedagboek is verplicht op alle bouwplaatsen waar een coördinatie moet worden georganiseerd.

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 5/13 Art. 33.- Het coördinatiedagboek vermeldt de volgende elementen: 1 de namen en adressen van de tussenkomende partijen, het ogenblik van hun tussenkomst op de bouwplaats en voor ieder van hen, het voorziene aantal op de bouwplaats tewerk te stellen werknemers evenals de voorziene duur van de werken; 2 de beslissingen, vaststellingen en gebeurtenissen die voor het ontwerp en de verwezenlijking van het bouwwerk van belang zijn; 3 de opmerkingen gemaakt aan de tussenkomende partijen en de gevolgen die ze eraan gegeven hebben; 4 de opmerkingen van de aannemers, aangevuld met het visum van de betrokken partijen; 5 de gevolgen gegeven aan de opmerkingen van de tussenkomende partijen en van de werknemersvertegenwoordigers die van belang zijn voor het ontwerp van het project en de verwezenlijking van het bouwwerk; 6 de tekortkomingen van de tussenkomende partijen ten opzichte van de algemene preventiebeginselen, de toepasselijke regels en de concrete maatregelen aangepast aan de specifieke kenmerken van de tijdelijke of mobiele bouwplaats, of ten opzichte van het veiligheids- en gezondheidsplan; 7 de verslagen van de vergaderingen van de coördinatiestructuur bedoeld in artikel 37; 8 de ongevallen. B2.2 Het coördinatiedagboek Het CD bevat: 1. Algemene projectgegevens gegevens tussenkomende partijen: dagelijks in te vullen: het aantal arbeiders per bouwdirectie belast met de uitvoering, onderaannemer. 2. Beslissingen, vaststellingen en gebeurtenissen die voor het ontwerp en de verwezenlijking van het bouwwerk van belang zijn: melding van de bezoeken en gehouden vergaderingen, in te vullen door eenieder. 3. Tekortkomingen van de tussenkomende partijen ten opzichte van de algemene preventiebeginselen, de toepasselijke regels en de concrete maatregelen aangepast aan de specifieke kenmerken van de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen, of ten opzichte van het veiligheids- en gezondheidsplan. Eenieder die opmerkingen heeft m.b.t. de veiligheid dient hiervan melding te maken in het dagboek der werken. De persoon die deze opmerking noteert, maakt eveneens melding met wie hij deze opmerking besproken heeft. 4. Verslagen van bouwplaatsbezoeken 5. Briefwisseling 6. De ongevallen en bijna-ongevallen: Bij een incident of ongeval onmiddellijk een kopie door te faxen naar Bureau Bouwtechniek op het faxnummer: 03/ 232.78.82 7. Tussenkomsten van externe diensten 8. Verplicht te keuren materiaal + keuringsverslagen 9. Vuurvergunningen B2.3 Gebruik van het CD Het CD dient ten allen tijde op de werf aanwezig te zijn en dient door iedereen te kunnen geconsulteerd en aangevuld te worden. Elke bouwdirectie belast met de uitvoering dient dagelijks het coördinatiedagboek, dat voor deze werf (Deel 1, 2 en 3) geïntegreerd wordt in het dagboek der werken, in te vullen en dient de door de coördinator gevraagde documenten aan te leveren. De veiligheidscoördinator zal haar opmerkingen na elk bezoek noteren in het dagboek. De veiligheidscoördinator gaat ervan uit dat de opmerkingen door de verschillende bouwdirectie belast met de uitvoering gelezen worden, en dat er onmiddellijk gevolg wordt gegeven aan deze opmerkingen. Een volledige kopie van dit dossier is ter beschikking bij de veiligheidscoördinator. B2.4 Bewaring van het dossier Het dossier dient ten allen tijde ter inzage te liggen in het werflokaal. De verantwoordelijke voor de bewaring van het dossier is hetzij de ploegbaas, hetzij de werfleider van de werf, al naargelang de frequentie waarmee deze laatste op de werf aanwezig zal zijn. Al naargelang de vordering van de werken kan een nieuwe persoon, in samenspraak met de bouwdirectie belast met de uitvoering, aangewezen worden.

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 6/13 B3 Het postinterventiedossier (PID) B3.1 Wettelijke verplichtingen volgens het KB TMB Art. 34.- Het postinterventiedossier is het dossier dat de voor de veiligheid en de gezondheid nuttige elementen bevat waarmee bij eventuele latere werkzaamheden moet worden rekening gehouden en dat aangepast is aan de kenmerken van het bouwwerk. Art. 35.- Het postinterventiedossier is verplicht op alle bouwplaatsen waar een coördinatie moet worden georganiseerd. Art. 36.- Het postinterventiedossier bevat ten minste: 1 de architecturale, technische en organisatorische elementen in verband met de verwezenlijking, de instandhouding en het onderhoud van het bouwwerk; 2 de informatie voor de uitvoerders van te voorziene latere werkzaamheden, inzonderheid de herstelling, vervanging of ontmanteling van installaties of constructie-elementen; 3 de relevante verantwoording van de keuzen in verband met onder andere de toegepaste uitvoeringsmethoden, technieken, materialen of architecturale elementen. B3.2 Het postinterventiedossier Het PID bevat: 1. Algemene projectgegevens Beschrijving van het te realiseren bouwwerk. Gegevens tussenkomende partijen ontwerp / verwezenlijking / andere partijen Gegevens intervenanten 2. Administratieve gegevens, waaronder de bouwaanvraag - bouwvergunning met bijzondere aantekeningen of goedgekeurde wijzigingen, 3. Vergunningsaanvragen en bekomen vergunningen evenals aanduidingen met de huidige gewijzigde situatie. 4. Architecturale en technische plannen 5. Technische fiches van alle gebruikte materialen 6. Risico s die kunnen optreden bij gebruik, onderhouds-, renovatie- en afbraakwerken 7. Parameters bij ontwerp en uitvoering: stabiliteitsstudie +rekennota s 8. Andere veiligheidsinformatie handleidingen CE-attesten indienststellingsverslagen 9. Nuttig bij te houden briefwisseling 10. Proces-verbaal van overdracht van het V&G-plan en PID Alle documenten dienen in de Nederlandse of Franse taal ingediend te worden. B3.3 Gebruik van het PID Alle voor latere werkzaamheden belangrijke documenten worden door de veiligheidscoördinator gebundeld in het PID. Indien een partij dit document wil inzien, dient hij of zij hiernaar te informeren bij de coördinator. B3.4 Bewaring van het dossier Teneinde te voorkomen dat belangrijke documenten, belangrijk voor latere werkzaamheden aan het gebouw, zouden gestolen worden of verloren gaan, wordt het dossier niet op de werf bewaard, doch in de kantoren van de veiligheidscoördinator. Bij voorlopige oplevering wordt het volledige dossier overhandigd aan de bouwheer, dit behelst dat het niet aanleveren van de door de coördinator gevraagde documenten, en waarvan een deel in post C opgenomen werd, kan leiden tot het niet aanvaarden van de voorlopige oplevering.

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 7/13 C AANLEVERING VAN DOCUMENTEN C1 Bij inschrijving Volgende documenten dienen alsnog bij de inschrijving toegevoegd te worden 1. Planning, zijnde een globale fasering van de werken Uitvoeringstermijn: zie lastenboek bouwdirectie belast met het ontwerp Indien u uit veiligheidsoverwegingen meent dat de uitvoeringstermijn niet haalbaar is, dient u hiervan melding te maken bij uw inschrijving. Mogelijke opmerkingen van de inschrijver geven geen aanleiding om de inschrijver niet te weerhouden. 2. De intentieverklaring (zie veiligheidsdossier) 3. Gedetailleerde meetstaat van de veiligheidsvoorzieningen cfr. art 30 KB TMB. 4. Risicoanalyse Risicoanalyse van de door de coördinator gemelde gevaarlijke situaties. Het betreft de aanlevering van de risicoanalyses waarnaar gevraagd wordt in het veiligheidsplan opgesteld door de coördinator ontwerp, en eventuele plannen (schetsen) met uitvoeringsmethoden van technische moeilijke dingen, waar u meent een passende oplossing voor te hebben, en die u onderscheiden van andere bouwdirecties belast met de uitvoering. Door uw risicoanalyse wensen de veiligheidscoördinator en bouwheer een duidelijk beeld te krijgen van de concrete werkwijze, de daaraan verbonden risico s en de maatregelen die u neemt om deze risico s te voorkomen. Wij benadrukken dat enkel het indienen van een algemene, niet werfspecifieke risicoanalyse zal leiden tot een negatief advies naar de opdrachtgever m.b.t. de posten veiligheid. Wij verwijzen hiervoor naar art 11 4 van het KB van 25 januari 2001. Niettegenstaande het feit dat het hem hier een openbare aanbesteding betreft, behoudt de bouwheer zich het recht elke bouwdirectie belast met de uitvoering, die de door de coördinator gevraagde documenten en/of beschrijvingen van uitvoeringsmethoden niet aanlevert, niet te weerhouden. Voor de opstelling van uw risicoanalyse verwijzen wij naar het algemeen veiligheidsplan, waarvan de beschrijving werd opgesteld door de coördinator ontwerp. De hierin besproken maatregelen gelden als leidraad, indien u andere voorstellen heeft om de werken in alle veiligheid uit te voeren, hadden wij deze graag uitgewerkt en gedocumenteerd gezien. C2 Tijdens de werken 1. Aanvraag van de plans van de ondergrondse leidingen bij de desbetreffende diensten van de uitgravingen. 2. Technische fiche van het materiaal, 14 dagen voor het aangewend wordt. Elke technische fiche dient voorafgegaan door een uniform door de bouwheer en bouwdirectie belast met de controle goedgekeurd schutblad. Dit schutblad dient te bevatten: a. het adres van het voorwerp van de opdracht b. een volgnummer of revisienummer c. Verwijzing naar het bestek van de bouwdirectie belast met het ontwerp d. adres en naam van de bouwdirectie belast met de uitvoering en bouwdirectie belast met het ontwerp e. voorwerp van document en plaats voor opmerkingen, lotnummer f. datum van indiening, ontvangst en handtekeningen 3. MSDS-fiche of veiligheids-en gezondheidssteekkaart, 14 dagen voor het aangewend wordt. 4. Overzichtslijst van de technische fiches 5. Melding maken van een nieuwe onderaannemer met vermoedelijke startdatum van de werken en het aantal mensen dat tewerkgesteld wordt, minimaal 14 dagen voor hij de werken aanvat. 6. Intentieverklaring ondertekent door de onderaannemer vóór de aanvang van de werken 7. Risicoanalyse of manier van werken inclusief preventiemaatregelen van de werken uitgevoerd door de aannemer minimaal 14 dagen vóór de aanvang van de werken. 8. Risicoanalyse of manier van werken inclusief preventiemaatregelen van de werken uitgevoerd door de onderaannemer minimaal 14 dagen vóór de aanvang van de werken. 9. Kopie van de berekeningsnota s die omwille van de uitvoeringsmethoden vereist worden. 10. Overzichtslijst ingediende plannen mbt uitvoeringsmethoden van bouwdirectie belast met de uitvoering en onderaannemers.

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 8/13 C3 Bij voorlopige oplevering Alle documenten dienen zowel digitaal als in papieren versie overhandigd te worden aan de veiligheidscoordinator. AS-BUILD dossier, welke bevat: 1. AS-Build dossier architectuur, samengesteld uit: - plannenlijst Architectuur - genummerde lijst schetsen en details 2. Genummerde lijst met technische fiches en MSDS-fiches(per lot), inclusief de BuTgb attesten. Op het voorblad van de technische fiches dient verwezen naar het artikel van het bestek. 3. Waarborgen waaronder: 10-jarige garantie dak 4. CE-attesten 5. Verslagen en attesten controleorganismen (SECO, AIB-Vinçotte) 6. handleidingen 7. indienststellingsverslagen D COÖRDINATIE, WERFORGANISATIE EN PLANNING D1 Algemeen - De gebruikelijke taal op de werf is het Nederlands of het Frans. Alle documenten dienen bijgevolg ook in het Nederlands of het Frans opgesteld te worden. Indien dit omwille van buitenlandse fabricaten niet mogelijk is, dienen de bouwheer, de bouwdirectie belast met het ontwerp en de coördinator verwezenlijking hier uitdrukkelijk hun toestemming om te verlenen. - Gezien de omvang en de termijn van de werken wordt verplichtend gesteld dat de werf geleid wordt door minstens een ervaren persoon bijgestaan door vakspecialisten. - Deze persoon dient permanent aanwezig te zijn op de werf. - De eerste aannemer die op de bouwplaats werkzaamheden zal uitvoeren dient 15 dagen voor de aanvang van de werken een voorafgaandelijke kennisgeving te versturen naar de regionale directie van de Technische Inspectie en een meldingsformulier naar het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en Hygiëne in het Bouwbedrijf (NAVB Sint-Jansstraat 4 te 1000 Brussel.) - De bouwdirectie belast met de uitvoering zal vóór de aanvang der werken een planning ter goedkeuring voorleggen aan de bouwdirectie belast met de controle op het ontwerp en de coördinator verwezenlijking. In deze planning zit de uitvoeringsplanning en het veiligheids en gezondheidsplan van de door hem uit te voeren activiteiten zijnde de deel risico-inventarisatie vervat. - De hoofdaannemer schakelt de werken van zijn onderaannemers in zijn planning in en maakt met de aannemer duidelijke afspraken, ook omtrent de veiligheid. - Eens de onderaannemers aan het werk, zal de hoofdaannemer opruim- en reinigingsbeurten organiseren met de betrokken onderaannemers. Hij de initiatiefnemer die steeds zorgt voor een zuivere verzorgde werf en de kosten hiervan eventueel verdeelt naar de betrokkenen. - In geen geval zal de bouwdirectie belast met de uitvoering louter fungeren als postbus en documenten doorgeven zonder ze eerst zelf onderzocht te hebben. - De hoofdaannemer blijft aansprakelijk voor zijn onderaannemers. - De taken van de bouwdirectie belast met de uitvoering omhelzen ook: a. Het correct inspelen op diverse levenstermijnen, het kunnen laten stapelen en opslaan van onderdelen op de geschikte plaats, het helpen bij manipuleren van zware uitrustingen; b. Het organiseren van de werfketen, opstellingen en bereikbaarheid, gemeenschappelijke sanitair, aansluitingen voor elektriciteit en water, e.d. c. Het bereikbaar maken van verdiepen en dak via normale trappen op strategische plaatsen te voorzien d. Het s avonds afsluiten van de werf; e. Het bemiddelend optreden in geval van (menselijke) conflicten op de werf; f. Het preventief optreden om schade en ongevallen te voorkomen g. Het weren van onbevoegde derden op de bouwplaats - De coördinator verwezenlijking dient altijd op de hoogte gesteld te worden bij wijziging van de planning of werkmethoden. - Het verbranden van afval wordt uitdrukkelijk verboden.

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 9/13 D2 Taalgebruik - De gebruikelijke taal op de werf is het Nederlands of het Frans. Alle documenten dienen bijgevolg ook in het Nederlands of het Frans opgesteld te worden. Indien dit omwille van buitenlandse fabrikaten niet mogelijk is, dienen de bouwheer, de bouwdirectie belast met het ontwerp en de coördinator verwezenlijking hier uitdrukkelijk hun toestemming om te verlenen. - Van elke in uitvoering zijnde nevenaannemer en onderaannemer, dient een ploegbaas op de werf aanwezig te zijn gedurende de hele uitvoering van de in onderaanneming uitgevoerde werken. Deze ploegbaas dient de Nederlandse of de Franse taal te beheersen. D2 Werfinrichting Naast de algemene bepalingen opgenomen in het lastenboek opgesteld door de bouwdirectie belast met het ontwerp, en verdere bepalingen opgenomen in het veiligheidsdossier, dient - De bouwdirectie belast met de uitvoering alle nodige acties te ondernemen opdat de werf beveiligd is tegen bezoek door onbevoegden dmv een omheining en de aangepaste signalisatie. Deze dient te blijven staan tot de voorlopige oplevering tenzij de bouwheer, bouwdirectie belast met de controle op de uitvoering en de coördinator verwezenlijking uitdrukkelijk hun toestemming verlenen om deze te verwijderen. - De werfkeet voldoende ruim te zijn conform ARAB, CODEX, de wet welzijn en het KB van 25-01-2001 (BS 07-02-2001) en haar bijlagen. Hetzelfde geldt voor de vergaderzaal. Beide lokalen dienen uitgerust te zijn met vuilbak, voldoende stoelen, regelbare verwarming en een afdoende verlichting van minimaal 300 lux voorgeschreven door de NBN Verlichting van werkplaatsen. - De bouwdirectie belast met de uitvoering een sanitaire keet (overeenkomstig de bepalingen van de CAO van 5 januari 1984 en latere wijzigingen inzake sociale voorzieningen) te voorzien, die wekelijks en indien noodzakelijk dagelijks gereinigd wordt. Deze dient voorzien van spoelbakken en papier om de handen af te drogen. De veiligheidscoördinator ontwerp geeft de voorkeur aan een sanitaire keet boven een chemische WC met een open sceptische tank, voorzien van een biologisch afbreekbaar product dat de geuren en het sceptisch materiaal absorbeert. - De bouwdirectie belast met de uitvoering te voorzien in minstens 10 reserve helmen en andere PBM s in functie van de risico s waaraan de met de controle belaste bouwdirectie aan kan blootgesteld worden. - De bouwdirectie belast met de uitvoering te voorzien in een lokaal om ziek of gekwetste werklieden te verzorgen. Dit lokaal dient uitgerust met een brancard, branddekens, EHBO-kit, conform bijlage III, Minimumvoorschriften inzake veiligheid en gezondheid van toepassing op bouwplaatsen, zoals bedoeld in artikel 50, van het KB van 25-01-2001. - De bouwdirectie te voorzien in een zone voor de opstelling van materiaalcontainers en vuilcontainers. De inplanting dient dermate te gebeuren dat ze tot het einde van de werken kunnen voorzien worden van het nodige materiaal of geledigd kunnen worden. De werfweg dient toegankelijk te zijn voor voetgangers, dwz zonder hindernissen, geulen, slijk, klevende grond,. Het is aan de bouwdirectie belast met de uitvoering om de nodige maatregelen te voorzien, waaronder grindweg, rijplaten. - De bouwdirectie te voorzien in een noodverlichting in de gangen en trappenhallen. D3 Bijkomende punten De bouwdirectie belast met de uitvoering schikt zich naar alle veiligheids- en preventiemaatregelen die op de site van de bouwheer gelden (toegang, vuurvergunning, ) en zal deze zelf opleggen aan alle onderaannemers op de werf aanwezig. De aannemers zullen voldoen aan de volgende bepalingen: - Het personeel van aannemers ontvangt alleen bevelen van hun chefs. In geen enkel geval dienen zij bevelen te aanvaarden van personeel van de bouwheer, tenzij van de gemandateerde projectleiders van de bouwheer. - De aannemer zorgt ervoor dat zijn personeel beschikt over de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen zoals o.a. veiligheidshelmen, handschoenen, veiligheidsgordels, veiligheidsbrillen, Het gebruik van stellingen en ladders toebehorend aan de bouwheer is niet toegestaan. - Indien de werkzaamheden het gebruik van stellingen, stroppen en ander hijsmateriaal (schaarliften, heftrucks) vereisen dan dient een keuringsattest van dit materieel afgeleverd door een erkend keuringsorganisme ter plaatse aanwezig te zijn. Indien bepaalde uit te voeren werken het personeel van de aannemers blootstellen aan de gevaren van een val vanaf een hoogte van twee meters of meer, dienen door de aannemers de nodige collectieve of individuele beschermingsmaatregelen genomen te worden om de werknemers van alle gevaren te vrijwaren. Deze beschermingsmaatregelen moeten op voorhand met de veiligheidschef van de bouwheer besproken te worden. Het personeel dat gebruik maakt van de beschermingsmiddelen moet op voorhand door de aannemer op de hoogte gesteld worden van de werking ervan. Onder collectieve beschermingsmiddelen wordt verstaan: stellingen, borstweringen, netten, enz. terwijl onder individuele beschermingsmiddelen de veiligheidskoord, gordel, enz gerekend worden.

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 10/13 - Bij gebruik van gas- en acetyleenflessen dienen de toevoerslangen voorzien van de nodige terugslagkleppen. De flessen worden steeds op een flessenkar geplaatst en op een veilige wijze opgesteld. - Vuurvergunningen Het uitvoeren van las- en slijpwerken, evenals alle andere werkzaamheden met open vlam is slechts toegelaten na het verkrijgen van een vuurvergunning. Deze vuurvergunning wordt opgemaakt en ondertekend door de pilootaannemer en toegelicht aan de onder en nevenaannemers. De aanvraag van de vuurvergunning is een vast item op de maandelijkse coördinatievergadering. De bouwheer vraagt ze 14 dagen op voorhand aan te vragen. - Brandpreventie Op de werkplaatsen waar las-, slijp-, evenals alle andere werkzaamheden met open vlam plaatsvinden, zal de aannemer de nodige brandpreventieve maatregelen treffen o.a. het voorzien van eigen blustoestellen en brandwerende dekens (ter bescherming van machines en gestapelde producten). - De organisatie van de inplanting der werfketen en opslagruimtes is ten allen tijde ten laste van de aannemer. De plaatsen voorbehouden voor de inplanting zullen door de bouwheer aangeduid worden. E WERFBEZOEKEN COÖRDINATOR E1 Algemeen Het aantal bezoeken en het tijdstip van de bezoeken worden na onderlinge overeenkomst met de bouwheer gemaakt. Minimaal 1 maal per maand wordt in aanwezigheid van de bouwheer en bouwdirectie belast met de controle op de uitvoering een vergadering gehouden. Het tijdstip van deze vergadering wordt onderling bepaald. De bouwdirectie belast met de uitvoering is verplicht tijdens de bezoeken en de vergaderingen de volledige en correcte informatie met betrekking tot de planning, uitvoeringswijze, incidenten, te verschaffen aan de veiligheidscoördinator. De veiligheidscoördinator heeft het recht vrij op de bouwplaats rond te lopen en aan iedereen informatie te vragen. F MEETSTAAT ARTIKEL 30 KB 25/01/2001 F1 Algemeen Volgens artikel 30 van het KB TMB van 25/01/2001 dienen de kandidaten bij hun inschrijving 2 documenten aangaande het Veiligheids- en gezondheidsplan (VGP) te voegen. 1. Een document dat verwijst naar het VGV-plan en waarin beschreven wordt op welke wijze de aannemer rekening zal houden met het VGP bij de uitvoering van de werken. 2. Een afzonderlijke prijsberekening ivm de in het VGP bepaalde preventiemaatregelen en middelen, inbegrepen de buitengewone individuele beschermingsmaatregelen en middelen. Mbt art. 30.1 vragen wij 1. de aanlevering van een ondertekende intentieverklaring, waarmee u verklaart de intentie te hebben de werken in alle veiligheid te zullen uitvoeren en te werken volgens het door de coördinator ontwerp opgestelde veiligheids- en gezondheidsplan. Zo u hiervan afwijkt, dient dit op voorhand met de coördinator verwezenlijking besproken te worden. 2. De aanlevering van een nota mbt de uitvoeringswijze. Zoals reeds in dit bestek post C1 aangehaald, betreft het hem geen algemeen veiligheidsplan, maar een veiligheidsplan dat verwijst naar de specifieke veiligheidsmaatregelen voor dit project. Wij verwijzen hier naar het tabblad coördinatieve maatregelen, waarin een aantal vragen geformuleerd staan op welke wij graag een antwoord ontvingen. Het geven van een antwoord bewijst dat u het dossier ook op veiligheidstechnisch punt doorgrondde. Mbt art 30.1 melden wij dat De kosten nodig om de wettelijk voorziene veiligheidsmaatregelen aan te brengen, evenals deze nodig om de werken in veilige omstandigheden uit te voeren, dienen inbegrepen te zijn in de inschrijvingsprijs en kunnen nadien niet verhaald worden op de bouwheer. De inschrijvers dienen evenwel een prijsberekening bij de offerte te voegen.

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 11/13 audits procesregie projectondersteuning speciale technieken technisch advies veiligheidscoördinatie nr Activiteiten risico's / oorzaak / bron preventiemaatregelen kostprijs uitvoeringsverantwoordelijke COÖRDINATIEVE MAATREGELEN Leveren, be-/verwerken en plaatsen. De uitvoerder voert de werken uit volgens de meest recente voorschriften, richtlijnen, normen, wetgevingen en dergelijke alsook uiteraard volgens de regels der kunst. In het bijzonder volgens de meest recente veiligheidsvoorschriften. De uitvoerder zal de werken uitvoeren in de best mogelijke condities. Veiligheidsomstandigheden tbv eigen arbeiders en andere dienen ten allen tijde prioriteit te kennen op alle handelingen. Zo er risico s voortgebracht worden, dienen deze eerst met de veiligheidscoördinator verwezenlijking besproken te worden, en dient naar passende oplossingen gezocht te worden in samenspraak met de veiligheidscoördinator verwezenlijking. De uitvoerder wendt voor zijn uitvoering telkens het geschikte materieel aan. Enkel materieel die uitgerust en gekeurd is volgens de meest recente veiligheidsvoorschriften mag worden aangewend. De uitvoerder wendt het materieel aan op de wijze dat zoals voorzien is / zoals het hoort. De door de uitvoerder aangestelden en specialisten. Alle uitvoeringen gebeuren door gespecialiseerde vaklui, die reeds ervaring hebben met de materialen, de voorgeschreven uitvoeringsmethodes en technieken. Er dient een bevoegd persoon aanwezig te zijn telkens wanneer een uitvoering de bediening van specifiek materieel noodzaakt, of materieel waarvoor de juiste opleiding is vereist of veiligheid primeert,of wanneer de wetgever per KB, MB of via ARAB, CODEX duidelijk gemaakt heeft dat een bevoegd persoon dient aangesteld te worden. Het is evenwel niet de taak van het bouwteam om dit na te gaan; dit blijft de taak en verantwoordelijkheid van de uitvoerder SIGNALISATIE Cfr.KB van 7 MEI 1999. - Ministerieel besluit betreffende het signaleren van werken en verkeersbelemmeringen op de openbare weg GP hoofdaannemer INRICHTEN VAN DE BOUWPLAATS GP hoofdaannemer betreden werf zonder toelating arbeider, bezoeker ongevallen door derden duidelijke verbodstekens betreffende toegang onbevoegden. de werfafsluiting dient dermate opgebouwd dat onbevoegden ze niet zonder hulpmiddelen uit de steunen kunnen tillen (uittilbeveiliging). De hekken dienen stevig aan elkaar bevestigd te worden (dus niet verbonden met wapeningsijzer).

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 12/13 lopen langs de werf voorbijgangers indien de steunen op de straat staan,en er voetgangers voorbij dienen te gaan, dienen de steunen dermate geplaatst dat alle risico op struikelen (ook voor mindervaliden) voorkomen wordt Gebruik stellingen gebrek aan veilige stellingen De hoofdaannemer staat in voor de aanstelling van de bevoegde persoon "stellingen". Hij kan dit delegeren of contractueel aan neven en/of onderaannemers toevertrouwen. De hoofdaannemer dient de veiligheidscoördinator te melden wie de bevoegde persoon is. Eventuele contractuele overeenkomsten dienen hem getoond te worden. KB van 31 augustus 2005 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte meldt oa: De werkgever die de steiger gebruikt wijst een persoon aan, hierna de bevoegde persoon genoemd, die door middel van een opleiding de vereiste kennis heeft verworven voor het uitvoeren van de volgende taken : 1 waken over de toepassing van de maatregelen ter preventie van de risico's dat personen of voorwerpen vallen; 2 waken over de toepassing van de veiligheidsmaatregelen bij veranderende weersomstandigheden die afbreuk zouden kunnen doen aan de veiligheid van de betrokken steiger; 3 waken over de naleving van de voorwaarden inzake toelaatbare belasting; 4 uitvoeren van controles vereist om de bepalingen van artikel 17 na te leven. Onverminderd de toepassing van het eerste lid is de bevoegde persoon die aangewezen wordt door de werkgever die de steiger monteert, demonteert of ombouwt tevens belast met het opstellen en het aanpassen van een montage-, demontage- en ombouwschema van een steiger. De werkgever die de steiger monteert, demonteert of ombouwt moet beschikken over de gebruiksaanwijzing van de fabrikant, opdat de montage, demontage of ombouw van de steiger zou gebeuren overeenkomstig de voorschriften van de fabrikant.

Onze ref. 121V-Vlaamse Gemeenschapscommissie-Bestekveiligheid-0705-FM.doc - 13/13 De gebruiksaanwijzing van de fabrikant is vergezeld van een nota die een sterkte- en stabiliteitsberekening bevat. Indien deze berekeningsnota niet beschikbaar is of niet voorziet in de overwogen structuurconfiguratie, dan moet een sterkte- en stabiliteitsberekening worden uitgevoerd door een persoon die kan aantonen dat hij over de nodige kennis beschikt om deze berekeningen uit te voeren. Wanneer de werkgever die de steiger gebruikt een andere werkgever is dan deze die de steiger monteert, demonteert of ombouwt, bezorgt deze laatste de berekeningsnota aan de werkgever die de steiger gebruikt. Algemeen zie beschrijving maatregelen "dak" GP hoofdaannemer Valbeveiliging zie beschrijving maatregelen "dak" GP hoofdaannemer Afwerkingen thv de daken vallen in diepten gezien het ontbreken van dakopstanden dient de hoofdaannemer in een afdoende dakrandbeveilging te voorzien deze mag verwijderd worden voor de dakrandafwerking na plaatsing van de levenslijn De levenslijn dient voor de oplevering herkeurd en indien nodig hersteld worden, indien ze tijdens de werken reeds aangewend werd. nooit materiaal op de dakranden leggen Boringen zie beschrijving maatregelen "dak" GP hoofdaannemer Koepels/lichtstraten zie beschrijving maatregelen "dak" GP hoofdaannemer Spuwers, regenafvoerbuizen zie beschrijving maatregelen "dak" GP hoofdaannemer Muurafdekkappen/dakrandprofiel zie beschrijving maatregelen "dak" GP hoofdaannemer