Gebruikershandleiding
Welkom bij Gefeliciteerd met uw aankoop van de dvd-rom (deel 2). U zult ongetwijfeld veel plezier beleven aan dit product bij het plannen van uw tochten en uitstapjes in de Ardense regio Hoge Venen en de Oostkantons. U beschikt met deze dvd-rom over de meest gedetailleerde topografische kaarten 1:10 000 van het Nationaal Geografisch instituut. Betrouwbare en nauwkeurige wandelkaarten waarop u kunt rekenen. Met deze dvd-rom kunt u in een aantal kliks makkelijk uw tochten uitstippelen. Vervolgens kunt u een samenvatting bekijken (met het aantal km, de geschatte duur, het hoogteprofiel van uw tocht, het calorieverbruik...) en een handige wandelkaart afdrukken. Meer heeft u niet nodig om te kunnen vertrekken. U kunt zich ook laten leiden door de satellieten door uw tocht te exporteren naar uw Garmin GPS-toestel of uw tocht op PDA bekijken (indien u beschikt over de kaartsoftware PathAway of OziExplorer). Daarnaast vindt u op deze dvd-rom een schat aan interessante wandelinformatie: de 20 mooiste wandelingen in de regio, logie-adressen en 300 toeristische uitstapideeën. Kortom, alle ingrediënten voor een geslaagde uitstap. De nodige instructies voor de installatie en activatie van uw dvd-rom vindt u in het boekje in de dvd-doos. In deze gebruikershandleiding worden alle functies van de dvd-rom toegelicht zodat u na de installatie meteen aan de slag kunt. U kunt deze handleiding ook rechtstreeks raadplegen in het programma, via de handige helpfunctie. Zo kunt u meteen geholpen worden als u vragen heeft bij het gebruik van het programma. Klik op Help/Help Index in de menubalk om de helpfunctie te activeren. Selecteer het onderwerp waarover u meer informatie wenst in de lijst. Breng ook zeker een bezoekje aan de productsite www.topokaarten.be waar u naast een online helpdesk ook meer informatie vindt over het gebruik van deze dvd: antwoorden op veelgestelde vragen, een instructievideo, updates... U kunt er ook gebruikstips en tochten uitwisselen met andere gebruikers in een forum. We wensen u veel wandelplezier!
Systeemvereisten Voor een comfortabel gebruik van dit programma bevelen we volgende computerconfiguratie aan: PC met DVD-ROM-speler Processor: Pentium III 700 Mhz 1 Gb intern geheugen (RAM) 3 Gb vrije schijfruimte op de harde schijf voor installatie van het programma Beeldscherm 1024x768, minimum 16-bit kleuren Besturingssystemen: 2000, XP en Vista USB of seriële poort voor connectie met GPS of PDA De handleiding voor de installatie en activatie van uw programma vindt u in het boekje in de dvd-doos.
4 Inhoud Hoofdstuk I Eerste stappen 7 1 Stap 1: Het gewenste... gebied bekijken 7 2 Stap 2: Een... tocht op kaart uitstippelen 10 3 Stap 3: Op weg met een afgedrukte kaart en gedetailleerd overzicht... 17 4 Stap 4: Na een heerlijke tocht: een souvenir met foto's en tekstjes... 19 Hoofdstuk II 1 Bestand 23... 23 Nieuw Open Opslaan Opslaan als Pagina-instellingen Afdrukken Voorkeuren Onlangs geopend Afsluiten 23 23 23 23 23 24 25 25 25 2 Bewerken... 26 Ongedaan maken Herhalen Knippen Kopiëren (beeld exporteren) Plakken Verwijderen Alles selecteren Zoeken 26 26 26 26 26 27 27 27 3 Gereedschap... 28 Selecteren Nieuwe route Route bewerken Route opsplitsen Route samenvoegen Symbool Rechthoek Cirkel Oppervlakte Tekst Afbeelding 4 GPS 28 29 31 32 32 32 35 36 38 40 42... 42 Importeer Waypoints... Routes... 42 42 42
5 Tracks... Exporteer Waypoints... Routes... Tracks... Configureer 5 Beeld... 43 Pan Inzoomen Uitzoomen Ware grootte Inzoomen op de gegevensset Routeoverzicht Gegevensbeheer Legenda Nuttige adressen Schaallijn Favorieten 6 Help 42 43 43 43 43 43 43 43 44 44 44 44 47 49 49 50 50... 51 Sneltoetsen Hoofdstuk III Tips 51 53 1 Instellingen... Internet Explorer 53 2 Veelgestelde... vragen (FAQ) 53
Hoofdstuk I Eerste stappen
1 Eerste stappen 7 Eerste stappen Na de installatie en de activatie van het programma, bent u klaar om uw eerste route uit te stippelen. Klik op de Windows Startknop en selecteer vervolgens 'Alle programma's/ Topografische kaarten/wandelkaarten Ardennen - deel 2'. Klik op 'Opstarten' om het programma te starten. De overzichtskaart van België wordt getoond. Binnen het gemarkeerde gebied kunt u in- en uitzoomen op de kaart en uw routes plannen. 1.1 Stap 1: Het gewenste gebied bekijken Om het gewenste gebied op uw scherm te bekijken, kunt u gebruikmaken van de optie 'Beeld' in het menu of de 'zoom'- en 'pan'-knoppen werkbalk. in de Een gebied zichtbaar maken aan de hand van de zoom-functies
Eerste stappen 8 Inzoomen Selecteer 'Beeld/Inzoomen' in het menu of klik op de knop om de zoom-functie te activeren. Duid op de kaart vervolgens de uitersten van het gewenste gebied aan: klik één keer links om het beginpunt aan te duiden en sleep de cursor met ingedrukte muisknop naar het andere uiterste van het gebied. Laat de muisknop los als u hiermee klaar bent. De kaart van het gewenste gebied verschijnt. De informatie op de kaart is steeds aangepast aan de gekozen schaal. De huidige schaal kunt u aflezen en instellen onder de kaart. De meest gedetailleerde kaarten worden zichtbaar vanaf een schaal groter dan 1:25 000. U kunt snel navigeren naar kaarten op schaal 1:10 000 via het menu 'Beeld/Ware grootte'. U kunt - als beschikbaar - ook het scrollwieltje van de muis gebruiken om snel in en uit te zoomen. Rol het wieltje naar u toe om in te zoomen. Rol het wieltje van u weg om weer uit te zoomen. Weer uitzoomen Via 'Beeld/Uitzoomen' in het menu of de knop kunt u terugkeren naar de vorige schaal. Hebt u meerdere keren ingezoomd, dan kunt u ook trapsgewijs weer uitzoomen. Terug naar de overzichtskaart U kunt in één stap terug naar de overzichtskaart via 'Beeld/Inzoomen op de gegevensset' in het menu of de knop. Pan: de kaarten verplaatsen Is de getoonde kaartschaal in orde, maar wilt u bijvoorbeeld de gemeente net naast de getoonde kaart bekijken, gebruik dan 'Beeld/Pan' in het menu of. Kies een positie op de kaart, klik één keer links, houd de muisknop ingedrukt en sleep de cursor naar de nieuwe positie. De kaarten verschuiven mee tijdens het bewegen. Laat de muisknop los als het juiste gebied zichtbaar is. Een gebied zichtbaar maken aan de hand van de zoekfunctie Kent u een gemeente of postcode uit het gewenste gebied, dan kunt u snel naar die plaats navigeren aan de hand van de zoekfunctie. Activeer het zoekvenster via
Eerste stappen 9 'Bewerken/Zoeken' in het menu of de knop in de werkbalk. Selecteer in het zoekvenster de tab 'Plaatsnamen' en tik uw gegevens in de juiste velden in. Maak uw keuze uit de lijst met de gevonden plaatsnamen door op de gewenste naam te klikken en voltooi de zoekactie door te klikken op 'Weergeven'. De geselecteerde plaats verschijnt in het midden van het venster met de kaarten op schaal 1:10 000.
1.2 Eerste stappen 10 Stap 2: Een tocht op kaart uitstippelen De ingetekende Lannoo-wandelingen bekijken Vanaf een schaal 1:10 000, krijgt u ook de 20 ingetekende Lannoo-wandelingen te zien. De wandelingen zijn met een lichtgroene lijn aangeduid op de kaart. Het starten eindpunt van deze rondwandelingen wordt met gemarkeerd. De routebeschrijving kunt u raadplegen door op het pictogram te klikken. Een voorbeeld van een Lannoo-wandeling op de kaart: Tip: Verschijnen de Lannoo-wandelingen niet op de detailkaarten 1:10 000, kijk dan even na of ze niet uitgeschakeld staan. Ga naar 'Beeld/Gegevensbeheer' in het menu of klik op (onder in het scherm) en vink de optie 'Lannoo-wandelingen' aan op het tabblad 'Gegevensbeheer'. Klik vervolgens op 'Sluiten'.
Eerste stappen 11 Tip: U kunt de betekenis van de lijnen en de legenda van de bijbehorende kaart altijd raadplegen terwijl u op de kaart werkt. Activeer de kaartlegenda via het menu 'Beeld/Legenda' of via de knop (onder in het scherm). Klik op het '+'-teken voor een item, bijvoorbeeld 'Lannoo-wandelingen'. De lijst met de symbolen bij de wandelingen wordt opengeklapt. Klik op het '-'-teken om de lijst weer dicht te klappen.
Eerste stappen 12 Een tocht uitstippelen met behulp van de ingetekende Lannoowandelingen Selecteer 'Gereedschap/Nieuwe route' in het menu of klik op in de werkbalk. Klik achtereenvolgens op de gewenste punten of lijnen. Telkens als u in de buurt komt van een punt of lijn van een ingetekende wandeling, verschijnt er bij de cursor een kleine afbeelding van een wandelaar. Het programma berekent automatisch de kortste verbinding over de bestaande wandelingen tussen de aangeklikte punten indien er een verbinding bestaat. Het gekozen traject wordt rood ingekleurd. Onder de kaarten kunt u meevolgen wat de totale afstand en de verwachtte duur van de route is. Hebt u verkeerd geklikt, dan kunt u via 'Bewerken/Ongedaan maken' of de knop uw laatste handeling(en) ongedaan maken. U kunt uw route voltooien door te dubbelklikken op het eindpunt. Hebt u reeds het eindpunt toegevoegd, dan kunt u de route voltooien door te drukken op de escape-toets of door te klikken op in de werkbalk. Tijdens het uittekenen van uw tocht kunt u in- en uitzoomen of de kaart verplaatsen (Pan). Om uw tocht verder uit te stippelen klikt u opnieuw op.
Eerste stappen 13 Een 'vrije' tocht uitstippelen U kunt ook een route uitstippelen die niet (of gedeeltelijk) langs de ingetekende wandelingen loopt. Daarvoor klikt u tijdens het aanmaken van uw route op de weg die u wenst te volgen. Het programma verbindt de punten die u zo aanklikt met een rechte rode lijn. U kunt op elk moment terug op een ingetekende wandeling (punt of lijn) klikken en uw route verder via een bestaande wandeling uitstippelen.
Eerste stappen 14 Wat valt er te beleven? Waar kunnen we overnachten? Tijdens het uitstippelen van uw route krijgt u nog meer nuttige informatie op de kaart door de 'Nuttige adressen' (adressen van logies, bezienswaardigheden, toerismekantoren...) zichtbaar te maken. Ga naar 'Beeld/Gegevensbeheer' in het menu of de knop (onder in het scherm) en vink de optie 'Nuttige adressen' aan. U kunt ook de rubriek 'Nuttige adressen' uitklappen door op het '+'-teken te klikken en enkel die categorieën aan te vinken waarin u geïnteresseerd bent. Klik vervolgens op 'Sluiten'.
Eerste stappen 15 De pictogrammen van de gewenste nuttige adressen verschijnen op de kaart. Bij elk van deze pictogrammen is meer informatie beschikbaar. Die informatie kunt u zichtbaar maken door te klikken op een pictogram. De infofiche verschijnt.
Eerste stappen 16 Tip: De betekenis van de pictogrammen kunt u op elk moment terug opzoeken in de kaartlegenda. Activeer de legenda via het menu 'Beeld/Legenda' of de knop (onder in het scherm).
Eerste stappen 17 Nadat uw route klaar is, beschikt u nog over een reeks functies om bestaande routes te wijzigen. Meer informatie over deze functies vindt u in de onder de rubrieken 'Route bewerken', 'Route opsplitsen' en 'Route samenvoegen'. Uw tocht bewaren U kunt uw uitgestippelde routes opslaan om later opnieuw te bekijken of te bewerken. Kies in het menu 'Bestand/Opslaan' of klik op de knop. Uw route wordt bewaard als een Pythagoras Topo Project-bestand (*.ptrf). 1.3 Stap 3: Op weg met een afgedrukte kaart en gedetailleerd overzicht U kunt nu uw uitgestippelde route afdrukken in een handige fiche zodat u de route tijdens uw tocht kunt raadplegen. Dat gaat in twee stappen: (1) de tocht op topografische kaart afdrukken en (2) het gedetailleerde overzicht afdrukken. De pagina-instellingen nakijken Om een afdruk van de uitgestippelde tocht op een topografische kaart te kunnen maken, moet u eerst de pagina-instellingen nakijken. Selecteer 'Bestand/Paginainstellingen' in het menu en controleer de geselecteerde printer, het papierformaat
Eerste stappen 18 en de afdrukstand. Afdrukken Ga vervolgens naar de uitgestippelde route op de kaart. Kies een schaal zodat u het gebied dat u wenst af te drukken, kunt zien op het scherm. Selecteer 'Bestand/. Boven op de kaart verschijnt nu het Afdrukken' in het menu of klik op de knop kader van de afdruk. U kunt dit kader over de kaarten bewegen. U klikt hiervoor binnen het kader en u sleept het naar de gewenste positie. Past uw route nog niet op het blad, dan kunt u ook nog het kader draaien over de kaart. Dat kunt u door een hoek op te geven in het 'Schaal'-venster of door de cursor te bewegen naar een van de hoeken van het kader. U krijgt dan een andere cursor die u toelaat door klikken en slepen het kader te draaien rondom zijn middelpunt.
Eerste stappen 19 U kunt vervolgens de route beter schikken op het blad door de schaal aan te passen in het 'Schaal'-venster. Om het effect van de nieuwe schaal of het draaien van het blad te kunnen inschatten voor u afdrukt, klikt u op 'Toon'. Het kader wordt dan opnieuw horizontaal weergegeven en het afdrukvoorbeeld verschijnt. Als alles in orde is, kiest u het aantal exemplaren en drukt u de kaart met de route af. Het routeoverzicht afdrukken Het routeoverzicht bevat een hoogteprofiel van uw route en een overzicht met de knooppunten in uw route, de afstanden en tijden. Om het route overzicht te bekijken, gaat u naar 'Gereedschap/Selecteren' in het menu of u gebruikt de knop selecteert u de route door deze aan te klikken. Kies vervolgens 'Beeld/. Daarna Routeoverzicht' of de knop. Het routeoverzicht verschijnt. U kunt alle gegevens over uw route nalezen onder de drie tabbladen van het routeoverzichtvenster. U kunt dit overzicht ook in een handige fiche meenemen tijdens uw tocht. Kies onder in het venster de knop 'Exporteren'. Een fiche met de gegevens wordt geopend in uw internetbrowser. Deze fiche kunt u afdrukken via 'Bestand/Afdrukken'. 1.4 Stap 4: Na een heerlijke tocht: een souvenir met foto's en tekstjes Tekst toevoegen U kunt bijvoorbeeld, als aandenken, na uw tocht uw route nog verfraaien met teksten. Kies hiervoor 'Gereedschap/Tekst' in het menu of de knop. Klik daarna op de plaats waar u tekst wilt invoegen. Tik vervolgens de gewenste tekst in en stel alle andere teksteigenschappen in.
Eerste stappen 20 Foto's toevoegen U kunt ook foto's toevoegen bij uw route op de kaart. Kies hiervoor 'Gereedschap/ Afbeelding' in het menu of de knop. Klik op de plaats waar u de foto wilt invoegen en bepaal met ingedrukte muisknop de gewenste afmeting van het fotokader. Als u de ingedrukte muisknop loslaat, kunt u de gewenste afbeelding kiezen in het dialoogvenster.
Eerste stappen 21 Extra nuttige adressen of bezienswaardigheden Misschien hebt u tijdens uw tocht een leuk adres ontdekt voor een koffiepauze. U kunt nuttige adressen met een symbool op de kaart toevoegen. Kies 'Gereedschap/ Symbool' in het menu of de knop. Klik op de gewenste plaats op de kaart. U kunt uit een lijst pictogrammen een geschikt symbool selecteren. Voeg vervolgens een korte beschrijving toe, zodat u later terugvindt waarom u deze plaats markeerde. Eventueel kunt u deze beschrijving ook toevoegen op de kaart als tekst (zie hierboven). U kunt uw route op de kaart, aangevuld met foto's en tekstjes afdrukken, als aandenken aan een leuke tocht. U kunt ze bijvoorbeeld ook als suggestie doorsturen naar uw wandelvrienden.
Hoofdstuk II
2 23 Hier krijgt u een korte beschrijving van de mogelijkheden van het programma. 2.1 Bestand Een Pythagoras Topo Project-bestand (*.ptrf) bevat de objecten die u op de kaart kunt aanmaken zoals routes, foto's en teksten. Telkens als u het programma opstart, wordt automatisch een nieuw project aangemaakt. 2.1.1 Nieuw Via het menu 'Bestand/Nieuw' of de knop kunt u een leeg project openen. Het bestaande project wordt gesloten. Als de veranderingen in het geopende project nog niet bewaard zijn, krijgt u eerst de mogelijkheid deze op te slaan. 2.1.2 Open Via het menu 'Bestand/Open' of de knop 2.1.3 kunt u een bestaand project openen. Opslaan Via 'Bestand/Opslaan' in het menu of de knop in de werkbalk bewaart u het huidige project onder de bestandsnaam die bovenaan in het venster wordt weergegeven. Is het huidige project nog niet bewaard, dan wordt u eerst de bestandsnaam en de map voor het project gevraagd. 2.1.4 Opslaan als Via 'Bestand/Opslaan als' in het menu bewaart u een nieuw project of een nieuwe versie van het actieve project. Er verschijnt dan een venster waarin u de bestandsnaam kunt ingeven. Als deze bestandsnaam al bestaat, wordt u gevraagd of u het bestaande bestand wilt vervangen. De nieuwe bestandsnaam zal bovenaan in de titelbalk van het programma worden weergeven. 2.1.5 Pagina-instellingen Via 'Bestand/Pagina-instellingen' kunt u een printer kiezen en het papierformaat en de afdrukstand wijzigen voor het huidige project. De papierformaten zijn beperkt tot een grootte van Letter of A4.
2.1.6 24 Afdrukken Via 'Bestand/Afdrukken' in het menu of de knop kunt u het actieve project afdrukken op de geselecteerde printer. Hierbij zullen de instellingen toegepast worden die u in het dialoogvenster Pagina-instellingen hebt geselecteerd. Voor u afdrukt, kunt u het gekozen kader vrij verplaatsen en draaien op de kaarten tot het gewenste gebied binnen het paginakader valt. U krijgt ook de mogelijkheid de schaal in te stellen. De 'Toon'-knop helpt u in dit geval om de afdruk even vooraf te bekijken en eventueel de bladpositie bij te stellen. Kies ook nog het aantal exemplaren en u bent klaar om af te drukken. Het kwadratennet wordt alleen afgedrukt als de pagina niet gedraaid is. Als er niet kan worden afgedrukt met de huidige pagina-instellingen, zal het programma de volgende foutmelding weergeven: Het volstaat om via 'Bestand/Pagina-instellingen' de keuze van de printer en het papierformaat juist in te stellen en opnieuw af te drukken.
2.1.7 25 Voorkeuren Via het menu 'Bestand/Voorkeuren' kunt u de instellingen van het programma aanpassen. Dit venster laat toe het coördinatenstelsel en de eenheden voor hoeken, afstanden en oppervlakten in te stellen. Meer info over coördinatenstelsels vindt u op www.ngi.be. De instellingen voor hoeken zijn alleen van toepassing op coördinatenstelsels die met hoeken werken. De eenheid voor afstand wordt gebruikt om de lengte van een route aan te geven. Snelheid Om de geschatte tijd te kunnen weergeven voor een uitgestippelde route, moet u de gemiddelde snelheid instellen. 2.1.8 Onlangs geopend De namen van de laatst geopende projecten verschijnen onderaan in het menu bij 'Bestand/Onlangs geopend'. Door een bestand aan te klikken, opent u snel het gewenste project. 2.1.9 Afsluiten Via 'Bestand/Afsluiten' in het menu kunt u het programma afsluiten. Als u wijzigingen hebt aangebracht aan het project zonder deze op te slaan, zal het programma een dialoogvenster weergeven zodat u dit alsnog kunt doen.
26 Wanneer u het programma afsluit, worden de printerinstellingen en voorkeuren van de laatste sessie opgeslagen in een informatiebestand. De volgende keer dat u het programma opstart, wordt deze informatie weer opgehaald. 2.2 Bewerken Standaardbewerkingen kunt u terugvinden in dit menu. 2.2.1 Ongedaan maken Via 'Bewerken/Ongedaan maken' in het menu of de knop uitgevoerde bewerkingen ongedaan maken. kunt u de laatst Er kunnen maximaal 25 bewerkingen ongedaan gemaakt worden. Tijdens het creëren van een route kunt u elk getekend segment apart weer ongedaan maken. Na het voltooien van een route wordt met de bewerking 'Ongedaan maken' de hele route verwijderd. De teruglooptoets heeft tijdens het aanmaken van een tocht dezelfde functie als de bewerking 'Ongedaan maken'. 2.2.2 Herhalen Via 'Bewerken/Herhalen' in het menu of de knop keert u de bewerking 'Ongedaan maken' om. De laatste actie die ongedaan gemaakt werd, wordt hersteld. 2.2.3 Knippen Via 'Bewerken/Knippen' in het menu of de knop kopieert u de geselecteerde objecten naar het klembord. Deze worden uit het huidige project verwijderd. 2.2.4 Kopiëren (beeld exporteren) Via 'Bewerken/Kopiëren' in het menu of de knop kopieert u de geselecteerde objecten en hun eigenschappen naar het klembord. Deze bewerking kopieert eveneens het huidige scherm naar het klembord van Windows (beeld exporteren). Dit beeld kunt u daarna bijvoorbeeld georefereren via de programma's 'PathAway' of 'OziExplorer'. 2.2.5 Plakken Via 'Bewerken/Plakken' in het menu of de knop kopieert u alle objecten en hun eigenschappen van het klembord naar het huidige project.
2.2.6 27 Verwijderen Via 'Bewerken/Verwijderen' in het menu verwijdert u alle geselecteerde objecten. 2.2.7 Alles selecteren Via 'Bewerken/Alles selecteren' in het menu selecteert u alle objecten in het huidige project. Geselecteerde objecten staan opgelicht (bijvoorbeeld routes, oppervlaktes) of worden met een rechthoek omkaderd (bijvoorbeeld teksten en symbolen). geselecteerde objecten Gewone objecten 2.2.8 Zoeken Via 'Bewerken/Zoeken' in het menu of de knop kunt u op de tab 'Plaatsnamen'
28 een locatie op de kaart zoeken aan de hand van de plaatsnaam. Tik de postcode of de beginletters van de plaatsnaam in en selecteer de gewenste plaatsnaam in de lijst. Klik op 'Weergeven' De kaartbladen op het tabblad 'Kaartbladen' verwijzen naar de indeling van de NGI-kaarten op schaal 1:50.000. Op het tabblad 'Coördinaten' kunt u een locatie op de kaart zoeken aan de hand van de coördinaten in het actieve coördinatensysteem. Het actieve coördinatensysteem vindt u onderaan op de kaarten. Op het tabblad 'Nuttige adressen' kunt u nuttige adressen zoeken aan de hand van de categorie en/of de plaatsnaam. Op het tabblad 'Objecten' kunt u de positie opzoeken van een object op de kaart. Op het tabblad 'Routes' kunt u een opgeslagen route terugzoeken. 2.3 Gereedschap Met de functies uit dit menu kunt u objecten aan de kaart toevoegen. 2.3.1 Selecteren Via het menu Gereedschap/Selecteren of de knop selecteren en ook aanpassen. kunt u routes en objecten Hoe selecteren? Met een klik op het object of de route wordt het object of de route geselecteerd. Een selectie opheffen kan door eenvoudig naast de objecten te klikken of de ESC-toets te gebruiken. Meerdere objecten selecteren kan door bijvoorbeeld een rechthoek te trekken rond het gebied waarin de objecten liggen. Alle objecten die volledig binnen het gebied vallen worden geselecteerd. Van een route die gedeeltelijk door de selectierechthoek loopt, worden alleen de tussenpunten geselecteerd die binnen het gebied vallen. Aan een bestaande selectie kunt u items toevoegen door op het extra object te klikken terwijl u de SHIFT-toets ingedrukt houdt. Op dezelfde manier kunt u een object uit een bestaande selectie verwijderen. Klik daartoe opnieuw op het reeds geselecteerde object terwijl u de SHIFT-toets ingedrukt houdt. Bewerkingen met geselecteerde objecten In de eerste plaats dient het 'Selecteren'-gereedschap om bewerkingen op de geselecteerde objecten mogelijk te maken. Geselecteerde objecten of routes kunnen worden gewist, gekopieerd of weggeknipt. Van een geselecteerde route kunt u een routeoverzicht opvragen via het menu 'Beeld/Routeoverzicht'. Geselecteerde tussenpunten en routes kunnen worden geëxporteerd naar een GPS-toestel via het
29 menu 'GPS/Exporteer'. Klikken op het pictogram van een nuttig adres kan in deze mode gebruikt worden om de infofiche zichtbaar te maken. Daartoe moet wel het venster voor deze infofiche zichtbaar zijn. Dat kan via het menu 'Beeld/Nuttige adressen' of de knop. Eigenschappen van routes en objecten aanpassen Wanneer u dubbelklikt op een route of een object in de Selecteren -mode, ziet u alle details in een dialoogvenster. Dit dialoogvenster geeft u de mogelijkheid tekenattributen zoals kleur, lijnstijl, pictogram, arcering, lijndikte, symboolgrootte, lettertype en lettergrootte aan te passen. U hebt ook de mogelijkheid om de beschrijving van het object te veranderen. Deze beschrijving is een hulpmiddel om. een object op te zoeken via het menu 'Bewerken/Zoeken' of de knop Een route en een symbool hebben naast de beschrijving ook een naam, die gebruikt kan worden in de zoekfunctie. De naam speelt ook een belangrijke rol bij het exporteren van de gegevens naar een GPS-toestel, zowel bij een rechtstreekse export als via het GPX-formaat. Bij sommige GPS-toestellen is er een beperking op de lengte van de naam. Let op dat de namen die u gelijktijdig wilt gebruiken voor uw toestel uniek zijn. Bewerken van objecten Het 'Selecteren'-gereedschap laat toe om objecten van plaats te veranderen. Wanneer u de muis beweegt over een object, verandert de cursor in een. Klik op het object en sleep het naar een nieuwe plaats. Op dezelfde manier kunt u de grootte van een cirkel, rechthoek en beeld aanpassen. Beweeg de cursor in de nabijheid van de rand en de cursor verandert in een. Klik op de rand en versleep die tot het object de gewenste grootte heeft. Bij een afbeelding blijft de verhouding breedte/hoogte altijd behouden. Om routes aan te passen gebruikt u het gereedschap 'Route bewerken', 'Route opsplitsen' en 'Route samenvoegen'. 2.3.2 Nieuwe route Een tocht uitstippelen met behulp van de ingetekende Lannoowandelingen Selecteer 'Gereedschap/Nieuwe route' in het menu of klik op in de werkbalk. Klik achtereenvolgens op de gewenste punten of lijnen. Telkens als u in de buurt komt van een punt of lijn van een ingetekende wandeling, verschijnt er bij de cursor een kleine afbeelding van een wandelaar. Het programma berekent automatisch de
30 kortste verbinding over de bestaande wandelingen tussen de aangeklikte punten indien er een verbinding bestaat. Het gekozen traject wordt rood ingekleurd. Onder de kaarten kunt u meevolgen wat de totale afstand en de verwachtte duur van de route is. Hebt u verkeerd geklikt, dan kunt u via 'Bewerken/Ongedaan maken' of de knop uw laatste handeling(en) ongedaan maken. U kunt uw route voltooien door te dubbelklikken op het eindpunt. Hebt u reeds het eindpunt toegevoegd, dan kunt u de route voltooien door te drukken op de escape-toets of door te klikken op in de werkbalk. Tijdens het uittekenen van uw tocht kunt u in- en uitzoomen of de kaart verplaatsen (Pan). Om uw tocht verder uit te stippelen klikt u opnieuw op. Een 'vrije' tocht uitstippelen U kunt ook een route uitstippelen die niet (of gedeeltelijk) langs de ingetekende wandelingen loopt. Daarvoor klikt u tijdens het aanmaken van uw route op de weg die u wenst te volgen. Het programma verbindt de punten die u zo aanklikt met een rechte rode lijn. U kunt op elk moment terug op een ingetekende wandeling (punt of lijn) klikken en uw route verder via een bestaande wandeling uitstippelen.
2.3.3 31 Route bewerken Via het menu Gereedschap/Route bewerken kunt u uw routes bewerken door tussenpunten toe te voegen, te verplaatsen of te verwijderen. Tussenpunt toevoegen Om een tussenpunt toe te voegen aan een route gebruikt u het commando Tussenpunt toevoegen in het submenu Gereedschap/Route bewerken of kiest u de knop. De cursor zal veranderen in een punt waarmee u de plaats in de route kunt aangeven waar u tussenpunten wil invoegen. Wanneer u nu met de cursor in de omgeving van een route komt, lichten de bestaande tussenpunten op. Kies het segment waar u het tussenpunt wil toevoegen, klik op het segment en verplaats de cursor naar de positie voor het nieuwe extra tussenpunt. Als het nieuwe tussenpunt op een ingetekende Lannoo-wandeling ligt, wordt een nieuwe route via de bestaande wandeling berekend. In het andere geval wordt de verbinding een rechte lijn tussen de bestaande en het nieuwe tussenpunt. Tussenpunt verplaatsen Om een tussenpunt te verplaatsen gebruikt u het commando Tussenpunt verplaatsen in het submenu Gereedschap/Route bewerken of kiest u de knop. Wanneer u nu met de cursor in de omgeving van een route komt, lichten de bestaande tussenpunten op. Klik op het tussenpunt dat u wenst te verplaatsen en verplaats de cursor met ingedrukte muisknop naar de nieuwe positie. Laat de
32 muisknop los en de route wordt automatisch aangepast door middel van rechte verbindingssegmenten. Tussenpunt verwijderen Om een tussenpunt te verwijderen gebruikt u het commando Tussenpunt verwijderen in het submenu Gereedschap/Route bewerken of kiest u de knop. Wanneer u nu met de cursor in de omgeving van een route komt, lichten de bestaande tussenpunten op. U verwijdert een tussenpunt door het aan te klikken, waarna de route automatisch wordt herberekend. 2.3.4 Route opsplitsen Via het menu Gereedschap/Route opsplitsen kunt u een bestaande route opsplitsen in twee of meer afzonderlijke routes. Daartoe klikt u op het punt waar de route gesplitst moet worden. De eerste van de twee deelroutes behoudt de naam. De tweede deelroute krijgt automatisch een nieuwe naam. 2.3.5 Route samenvoegen Via het menu Gereedschap/Route samenvoegen kunt u twee routes tot één route samenvoegen. U klinkt op de eerste route en daarna op de tweede route. Er wordt één nieuwe route gevormd waarbij het eindpunt van de eerste route automatisch verbonden wordt met het beginpunt van de tweede route. Als deze twee eindpunten allebei op een ingetekende Lannoo-wandeling liggen en via die wandeling verbonden zijn, volgt de nieuwe verbinding de bestaande wandeling, zoniet is de verbinding een rechte lijn. De nieuwe route krijgt de naam van de eerste route. 2.3.6 Symbool Via het menu Gereedschap/Symbool of de knop kunt u speciale plaatsen markeren op de kaarten. U duidt de positie van het symbool aan met een muisklik.
33 U krijgt daarna de mogelijkheid om de coördinaten aan te passen en de eigenschappen van het symbool in te stellen. De naam is kort en u kunt deze gebruiken om de punten bijvoorbeeld te nummeren of om een unieke naam voor uw GPS-toestel te voorzien. U kunt nog meer informatie toevoegen via de beschrijving. Zowel de naam als de beschrijving kunt u achteraf gebruiken om dit punt terug te vinden via het menu 'Bewerken/Zoeken' of de knop U kunt ook een afbeelding bij het symbool opslaan.. De positie, de grootte en de eigenschappen van een bestaand symbool kunt u altijd wijzigen via het menu 'Gereedschappen/Selecteren' of de knop.
34 Symbolen die dicht genoeg bij een route staan worden net zoals de reeds voorziene nuttige adressen aan het routeoverzicht toegevoegd. Op die manier kunt u extra gegevens bij het traject zichtbaar maken.
2.3.7 35 Rechthoek Via het menu Gereedschap/Rechthoek of de knop kunt u een rechthoek arceren of inkleuren op de kaarten. Het is ook mogelijk alleen de rand van de rechthoek te tekenen. U duidt op de kaart de beide uitersten van de rechthoek aan door een muisklik. U krijgt daarna de mogelijkheid om de eigenschappen van de rand en de inkleuring van de rechthoek in te stellen. Het dialoogvenster vermeldt ook de omtrek en
36 oppervlakte van de rechthoek. De beschrijving die u eventueel toevoegt, kunt u achteraf gebruiken om deze rechthoek terug te vinden via het menu 'Bewerken/Zoeken' of de knop. De positie, de grootte en de eigenschappen van een bestaande rechthoek kunt u altijd wijzigen via het menu 'Gereedschappen/Selecteren' of de knop 2.3.8. Cirkel Met het menu Gereedschap/Cirkel of de knop kunt u een cirkel tekenen of arceren op de kaarten. U duidt op de kaart eerst het centrum en daarna een punt op de cirkelomtrek aan door een muisklik.
37 U krijgt daarna de mogelijkheid om de eigenschappen van de rand en de inkleuring van de cirkel in te stellen. Het dialoogvenster vermeldt ook de omtrek en oppervlakte van de cirkel. De beschrijving die u eventueel toevoegt, kunt u achteraf gebruiken om deze cirkel terug te vinden via het menu 'Bewerken/Zoeken' of de knop. De positie, de grootte en de eigenschappen van een bestaande cirkel kunt u altijd wijzigen via het menu 'Gereedschappen/Selecteren' of de knop.
2.3.9 38 Oppervlakte Met het menu Gereedschap/Oppervlakte of de knop kunt u een veelhoek arceren of inkleuren op de kaarten. Het is ook mogelijk alleen de rand van de veelhoek te tekenen. U duidt op de kaart één voor één de hoekpunten van de veelhoek aan door een muisklik. Klik om af te sluiten opnieuw in de buurt van het beginpunt. Het programma grijpt automatisch aan in hoekpunten van bestaande polygonen, rechthoeken of symbolen. Dit maakt het makkelijker om bijvoorbeeld aansluitende gebieden te tekenen.
39 U krijgt daarna de mogelijkheid om de eigenschappen van de rand en de inkleuring van de oppervlakte in te stellen. Het dialoogvenster vermeldt ook de omtrek en oppervlakte van het getekende gebied. De beschrijving die u eventueel toevoegt, kunt u achteraf gebruiken om dit oppervlak terug te vinden via het menu 'Bewerken/Zoeken' of de knop. De positie en de eigenschappen van een bestaande oppervlakte kunt u altijd wijzigen via het menu 'Gereedschappen/Selecteren' of de knop.
40 2.3.10 Tekst Via het menu Gereedschap/Tekst of de knop kunt u tekst toevoegen boven op de kaarten. U klikt op de plaats waar u tekst wilt invoegen. Tik vervolgens de gewenste tekst in en stel alle andere teksteigenschappen in.
41 De positie, de inhoud en de eigenschappen van een bestaande tekst kunt u altijd. wijzigen. Gebruik daarvoor het menu 'Gereedschappen/Selecteren' of de knop De tekst staat altijd horizontaal, ook als u beslist om de kaarten te draaien tijdens het afdrukken. Via het menu 'Bewerken/Zoeken' of de knop kunt u een tekst terugzoeken.
42 2.3.11 Afbeelding Via het menu Gereedschap/Afbeelding of de knop kunt u een afbeelding toevoegen aan de kaarten. U klikt op de plaats waar u de foto wilt invoegen en tekent met ingedrukte muisknop de gewenste afmeting. Zodra u de ingedrukte muisknop loslaat, kunt u de gewenste afbeelding kiezen in het dialoogvenster. De beschrijving die u eventueel toevoegt, kunt u achteraf gebruiken om deze. afbeelding terug te vinden via het menu 'Bewerken/Zoeken' of de knop De plaats en de grootte van de afbeelding kunt u altijd wijzigen via het menu 'Gereedschappen/Selecteren' of de knop 2.4. GPS Alle communicatie met uw GPS wordt via deze menu's uitgevoerd. 2.4.1 Importeer In dit submenu kunt u kiezen of u waypoints, routes of tracks importeert. 2.4.1.1 Waypoints Als de GPS-configuratie is ingesteld op GPX-formaat kunt u door het juiste bestand aan te geven in het menu 'GPS/Importeer/Waypoints' de waypoints uit een GPX-bestand toevoegen in het huidige project. Voor alle andere GPS-configuraties importeert u via dit menu alle waypoints uit het aangesloten GPS-toestel. De waypoints worden ingevoegd als symbolen. 2.4.1.2 Routes Als de GPS-configuratie is ingesteld op GPX-formaat kunt u door het juiste bestand aan te geven in het menu 'GPS/Importeer/Routes' de route en de bijhorende waypoints uit een GPX-bestand toevoegen in het huidige project. Voor alle andere GPS-configuraties importeert u via dit menu alle routes met hun bijhorende waypoints uit het aangesloten GPS-toestel. De waypoints worden ingevoegd als symbolen. De routes vindt u terug als routes in het project. 2.4.1.3 Tracks Als de GPS-configuratie is ingesteld op GPX-formaat kunt u door het juiste bestand aan te geven in het menu 'GPS/Importeer/Tracks' de tracks uit een GPX-bestand toevoegen in het huidige project.
43 Voor alle andere GPS-configuraties importeert u via dit menu alle tracks uit het aangesloten GPS-toestel. De tracks vindt u terug als routes in het project. 2.4.2 Exporteer In dit submenu kunt u kiezen of u waypoints, routes of tracks exporteert. 2.4.2.1 Waypoints Wanneer u een route geselecteerd hebt, kunt u van deze route de waypoints exporteren naar het GPS-toestel. Als het exportformaat GPX is, verschijnt er een venster waarin u de naam van het exportbestand kunt ingeven. In alle andere gevallen worden de data rechtstreeks verstuurd naar het aangesloten GPS-toestel. 2.4.2.2 Routes Wanneer u een route geselecteerd hebt, kunt u van deze route de waypoints en de route exporteren naar het GPS-toestel. Als het exportformaat GPX is, verschijnt er een venster waarin u de naam van het exportbestand kunt ingeven. In alle andere gevallen worden de data rechtstreeks verstuurd naar het aangesloten GPS-toestel. 2.4.2.3 Tracks Wanneer u een route geselecteerd hebt, kunt u van deze route als track exporteren naar het GPS-toestel. Als het exportformaat GPX is, verschijnt er een venster waarin u de naam van het exportbestand kunt ingeven. In alle andere gevallen worden de data rechtstreeks verstuurd naar het aangesloten GPS-toestel. 2.4.3 Configureer Dit menu laat u toe het soort GPS-toestel in te stellen en daarna ook de juiste poort (COM of USB) voor de verbinding met uw computer te kiezen. Kiest u het GPX-formaat, dan gebeurt de import en export via bestanden. Alle andere instellingen gaan rechtstreeks naar/van het GPS-toestel. 2.5 Beeld Deze menu's helpen om snel naar een bepaalde plaats op de kaarten te navigeren en om aan te geven welke extra informatie u op de kaart wilt weergeven. 2.5.1 Pan Via het menu Beeld/Pan of de knop kunt u de kaarten in verschillende richtingen verplaatsen. Hou de linkermuisknop ingedrukt en versleep de kaart in de gewenste richting. Om de verplaatsing te beëindigen laat u de linkermuisknop los. 2.5.2 Inzoomen Via het menu Beeld/Inzoomen of de knop kunt u de kaart vergroten door de extremen van het gewenste gebied op de kaart aan te geven. De informatie die op de kaarten getoond wordt, is afhankelijk van de schaal.
2.5.3 44 Uitzoomen Via het menu Beeld/Uitzoomen of de knop kunt u de kaart verkleinen. Het uitzoomen gebeurt trapsgewijs, volgens de gebieden die bij het inzoomen zijn gekozen. De informatie die op de kaarten getoond wordt, is afhankelijk van de schaal. 2.5.4 Ware grootte Via het menu Beeld/Ware grootte krijgt u de kaarten op schaal 1:10.000. 2.5.5 Inzoomen op de gegevensset Via het menu Beeld/Inzoomen op de gegevensset of de knop overzichtskaart van België te zien. 2.5.6 krijgt u de Routeoverzicht Van een geselecteerde route kunt u een overzicht met profiel, tussenafstanden en de lijst van de waypoints bekijken via het menu Beeld/Routeoverzicht of de knop. Het tabblad 'profiel' in het dialoogvenster toont u het profiel van de route. Merk op dat de schaal die gebruikt wordt in de lengterichting verschilt van de schaal voor de getoonde hoogtes. De schaalverhouding vindt u links van het assenstelsel.
45 Het tabblad 'Road book' geeft u een overzicht van de tussenafstanden en de totale afstand van elk waypoint dat u gebruikt hebt bij het uittekenen van de tocht. Met behulp van de gemiddelde snelheid uit de voorkeuren krijgt u ook een geschatte duur van elk segment en de totale tijd tot aan het waypoint. Ten slotte vindt u op het tabblad 'Nuttige adressen' de lijst van tussenpunten, eigen symbolen en nuttige adressen in de volgorde zoals u die tegenkomt tijdens de tocht.
46 De gegevens van dit overzicht kunt u meenemen op uw tocht. Klik daartoe op de knop 'Exporteren'. Een html-bestand dat deze gegevens bevat wordt geopend in uw internetbrowser. Dat kunt u afdrukken.
47 Het calorieverbruik is een indicatie. Het verbruik hangt voornamelijk af van de duur van de tocht. Voor snelheden boven 7km/u wordt ook het gewicht belangrijk. In dat geval is de berekening gebaseerd op een gewicht van 70 kg. De hellingen zijn niet in rekening gebracht. 2.5.7 Gegevensbeheer Via het menu Beeld/Gegevensbeheer of de knop (onderaan op de kaarten) kunt u bepalen welke informatie op de kaarten getoond wordt.
48 Op de fiche Gegevensbeheer kunt u aangeven welke informatie boven op de kaarten getoond moet worden. Sommige informatie wordt pas zichtbaar op de gepaste schaal. Alleen de kaartbladen worden altijd weergegeven. Dit zijn de hoofdkeuzemogelijkheden: Gemeente n: hiermee kunt u de gemeentegrenzen weergeven/verbergen. Kaartblade hiermee kunt u de grenzen, naam en nummers van de n: NGI-kaartenbladen op schaal 1:50.000 weergeven/verbergen. Nuttige adressen: hiermee kunt u aangeven welke categorieën van nuttige adressen u wilt weergeven/verbergen. Lannoo-wa hiermee kunt u de reeds ingetekende Lannoo-wandelingen ndelingen: weergeven/verbergen. U kunt deze wandelingen gebruiken bij het maken van routes. Kwadraten hiermee kunt u ook een aantal horizontale en verticale rasterlijnen op net: afgeronde coördinaten weergeven/verbergen. Het kan handig zijn het kwadratennet mee af te drukken zoals dat op gedrukte kaarten gebruikelijk is.
49 Standaard staat alleen 'Lannoo-wandelingen' aangevinkt. 2.5.8 Legenda Via het menu Beeld/Legenda of de knop kunt u op elk ogenblik de legenda van de kaarten, de Lannoo-wandelingen en de pictogrammen van de nuttige adressen raadplegen. De legenda is opgedeeld in rubrieken die u afzonderlijk kunt in- of uitklappen via het -/+-teken dat zich voor de rubriek bevindt. 2.5.9 Nuttige adressen Wanneer u onder 'Beeld/Gegevensbeheer' de nuttige adressen hebt aangevinkt, kunt u de extra informatie die bij elk van deze pictogrammen hoort zichtbaar maken via het menu 'Beeld/Nuttige adressen' of door de knop (onder de kaarten) aan te klikken. Activeer 'Gereedschappen/Selecteren' in het menu of klik op. Telkens als u nu op een pictogram klikt, krijgt u de bijbehorende informatie te zien.
50 2.5.10 Schaallijn Via deze optie Beeld/Schaallijn of de knop (onder de kaarten) wordt een schaalbalk weergegeven in het midden van het scherm. De schaalbalk kan worden verplaatst. 2.5.11 Favorieten Hebt u een aantal streken waar u vaak uitstappen maakt, dan kunt u deze snel terugvinden op de kaart door ze als favoriet te benoemen. Via de knop kunt u de kaart zoals ze zichtbaar is - wat betreft de schaal en het gebied - opslaan onder een zelfgekozen naam. Deze naam verschijnt vervolgens in de lijst onder het menu 'Beeld/Favorieten'. Door de naam opnieuw te selecteren, keert u in één actie terug naar de kaart zoals u ze bewaard had.
Via het menu 'Beeld/Favorieten/Beheer favorieten' kunt u altijd uw favorieten hernoemen of verwijderen 2.6 Help 2.6.1 Sneltoetsen Sneltoets Menu CTRL + A Bewerken/Alles selecteren CTRL + C Bewerken/Kopiëren CTRL + F Bewerken/Zoeken CTRL + I Beeld/Routeoverzicht CTRL + L Beeld/Gegevensbeheer CTRL + N Bestand/Nieuw CTRL + O Bestand/Open CTRL + P Bestand/Afdrukken CTRL + Q Bestand/Sluiten CTRL + S Bestand/Opslaan CTRL + V Bewerken/Plakken CTRL + X Bewerken/Knippen CTRL + Y Bewerken/Herhalen CTRL + Z Bewerken/Ongedaan maken ESC F1 DEL De huidige operatie annuleren Help/Helpindex Bewerken/Verwijderen > Beeld/Inzoomen < Beeld/Uitzoomen = Beeld/Ware grootte - Beeld/Inzoomen op de gegevensset 51
Hoofdstuk III Tips
3 Tips 53 Tips Hier vindt u tips bij het gebruik van het programma. 3.1 Instellingen Internet Explorer Voor een optimale weergave van de informatie in dit programma, dient u een aantal instellingen van de browser Internet Explorer te controleren. Start Internet Explorer en selecteer 'Extra/Internetopties' in het menu. Klik op de tab 'Geavanceerd' in het venster dat verschijnt. Zorg ervoor dat volgende opties aangevinkt staan. Bij 'Afdrukken': Achtergrondkleuren en -afbeeldingen afdrukken Bij 'Multimedia': Afbeelding slim rasteren Afbeeldingen weergeven Bij 'Webpagina's bekijken': Koppelingen onderstrepen (de optie 'Altijd' moet aangevinkt staan) 3.2 Veelgestelde vragen (FAQ) Voor antwoorden op veelgestelde vragen van gebruikers, kunt u de lijst met FAQ s raadplegen op de product-site www.topokaarten.be. Deze lijst wordt permanent aangevuld.