Financieel jaarverslag 2013 Siemens Nederland N.V. www.siemens.nl
Verslag van de Raad van Commissarissen 2013 De Raad van Commissarissen van Siemens Nederland N.V. houdt toezicht op het beleid van de Raad van Bestuur en staat de Raad van Bestuur met raad terzijde. De Raad van Commissarissen houdt ieder kwartaal een reguliere vergadering, deels samen met de Raad van Bestuur. In deze vergadering bespreekt de Raad aan de hand van financiële rapportages de algemene gang van zaken en de gerealiseerde resultaten in relatie tot het overeengekomen budget. Daarnaast wordt stilgestaan bij ontwikkelingen in de Siemens Groep in Nederland en worden voornemens op het gebied van overnames en ontvlechtingen besproken. In iedere vergadering komt het thema Legal & Compliance aan de orde, evenals ontwikkelingen op personeelsgebied en het gevoerde en te voeren sociale beleid en wordt aan de hand van statistieken gesproken over veiligheid, gezondheid en arbeidsomstandigheden. Daarnaast is het sustainabilitybeleid een terugkerend thema. De Raad van Commissarissen is ook aanwezig bij evenementen voor relaties en personeel. Bij de Overlegvergaderingen met de Ondernemingsraad is in de regel steeds een lid van de Raad van Commissarissen aanwezig. Vergadering van 30 november 2012 In deze vergadering heeft de Raad van Commissarissen de jaarrekening over FY 2012 besproken en er een preadvies over opgesteld. Voorafgaand daaraan heeft de heer B. van der Veer, voorzitter van het Audit Committee, verslag uitgebracht over de voorbereidende vergadering van het Audit Committee met de CFO, hoofd Accounting en de Accountant. De Raad van Commissarissen is tevens op de hoogte gesteld van het nieuwe beloningsysteem alsmede de ontwikkelingen met betrekking tot het onroerend goed. Mevrouw S.E.A. Davina werd geïntroduceerd als nieuwe General Counsel Legal & Compliance tevens secretaris voor de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. Vergadering van 21 februari 2013 Tijdens deze vergadering werd de compositie van de Raad van Commissarissen besproken, waaronder het vertrek van de heer C. van Ditshuijzen per 21.2.2012, het voorgenomen vertrek van de heer B. van der Veer per eind kalenderjaar 2013 en de voorgenomen herbenoeming van de heer H. de Boer per eerste kwartaalvergadering FY 2014. De heer C. van Ditshuijzen werd bedankt voor zijn waardevolle bijdrage als lid van de Raad van Commissarissen, in het bijzonder met betrekking tot zijn kennis van de sector Healthcare. Vergadering van 20 juni 2013 De heer B. van der Veer heeft verslag uitgebracht over de meeting van het Audit Committee, die op 19 juni plaatsvond. Hierin zijn onder andere risico-inventarisatie en Enterprise Risk Management aan de orde geweest. De Raad van Bestuur heeft de Raad van Commissarissen op de hoogte gesteld van de hoofdlijnen van het strategisch beleid, de algemene en financiële risico's en het beheer- en controlesysteem van de vennootschap. De heer R. Smeets werd als opvolger - directeur HR van de heer W. Vlasblom geïntroduceerd. Vergadering van 27 september 2013 Deze vergadering werd gehouden op het hoofdkantoor van Siemens in Wenen, Oostenrijk. De Raad van Commissarissen werd geïnformeerd over de sale- en leasebacktransactie aangaande het onroerend goed. In deze vergadering nam mevrouw B. Ederer afscheid als voorzitter van de Raad van Commissarissen. Mevrouw Ederer werd hartelijk bedankt voor haar uitstekende bijdrage. De Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur treden in overleg met betrekking tot de nieuwe compositie van de Raad van Commissarissen. Wij danken de Raad van Bestuur en alle medewerkers voor hun inzet en betrokkenheid in het achter ons liggende jaar. Den Haag, 5 december 2013 Raad van Commissarissen Siemens Nederland N.V. R. Aurich, voorzitter -1-
Verslag Raad van Bestuur Nederland bevindt zich, net als veel andere westerse economieën, in een ingrijpende transitiefase. Maatschappelijke, demografische en geopolitieke veranderingen laten zien dat de economische crisis van de voorbije jaren geen tijdelijke onderbreking was, maar een kantelpunt. Europa en Nederland zien zich met het oog op de groei van de emerging economies gesteld voor de opgave om hun concurrentiekracht te vergroten, innovatiekracht te versterken, een energietransitie tot stand te brengen en dat alles met een krimpende beroepsbevolking. Deze ontwikkelingen vragen van organisaties dat ze oude zekerheden durven loslaten en een koers bepalen die op deze maatschappelijke trends inspeelt. Maar het vraagt ook geduld om aan deze koers vast te houden, ondanks economische tegenwind. Voor Siemens Nederland was dit in 2013 een belangrijk perspectief. Hoewel er signalen zijn dat het dieptepunt van de crisis achter ons ligt, blijft economisch herstel zwak. Tegelijkertijd biedt de beschreven maatschappelijke transitie ons bedrijf grote kansen, en blijken we opnieuw uitstekend gepositioneerd om deze te benutten. Over Siemens Nederland Siemens Nederland N.V. heeft haar activiteiten geconcentreerd in de sectoren Energy, Industry, Healthcare en Infrastructure & Cities. Het portfolio omvat zowel producten, systemen, installaties als diensten. Siemens Nederland N.V. heeft ruim 2.300 medewerkers en behoort hiermee tot de grote ondernemingen op elektrotechnisch en elektronicagebied in ons land. Zij is een 100% dochter van Siemens International Holding B.V., gevestigd in Den Haag, en maakt deel uit van een door de Siemens International Holding B.V. geleide fiscale eenheid. Alle partijen in deze eenheid zijn hoofdelijk aansprakelijk. Siemens International Holding B.V. is uiteindelijk een 100% dochter van Siemens AG, met hoofdkantoren in Berlijn en München. Siemens Nederland in 2013 De combinatie van een fragiele wereldeconomie, waar Nederland als exportland sterk mee vervlochten is, én een historisch laag consumentenvertrouwen zorgde ervoor dat veel klanten nog terughoudend waren met investeringen. In het afgelopen boekjaar, dat eindigde op 30 september 2013, realiseerde Siemens Nederland N.V. een orderontvangst van EUR 867 miljoen. De omzet kwam uit op EUR 973 miljoen. De netto winst bedroeg EUR 16 miljoen. Het aantal ontvangen opdrachten bij de meeste sectoren en divisies bleef daardoor in het eerste gedeelte van ons gebroken boekjaar achter. In het derde kwartaal werd deze trend echter doorbroken. Samen met een aantal onmiskenbare maatschappelijke trends en marktontwikkelingen (zie de paragraaf Vooruitzichten) biedt dit ons het vertrouwen in de komende boekjaren. Bij verschillende sectoren kregen de resultaten een impuls van grote opdrachten. Industry profiteerde onder meer van een order voor state-of-the art havenkranen uit Singapore, en van een aantal grote opdrachten voor tandwielkasten in de offshore-sector. In de sector Energy werd de bouw van twee energiecentrales positief afgerond. Helaas stond hier, net als in het vorige boekjaar, een fors (vooraf ingecalculeerd) boekverlies tegenover bij de divisie Oil & Gas, wegens gewijzigde kredietrisico's op grote projecten in Iran. Daarnaast is in 2013, na lange voorbereiding, een groot contract in de windbusiness getekend, dat naar verwachting in 2014 geboekt zal worden. De sector Energy kreeg dit contract voor de aanleg van het buitendijkse deel van het Westermeerwindproject, inclusief een 15-jarig onderhoudscontract. en de sector Healthcare sloot het prestigieuze project Brains Unlimited bij Maastricht University af, waarbij drie hoogveld MRI-scanners werden geplaatst, waaronder de vierde 9,4 Tesla MRI-scanner ter wereld. -2-
Financiële resultaten en ontwikkelingen Het nettowerkkapitaal per 30 september 2013 is lager dan het nettowerkkapitaal per 30 september 2012. Als gevolg daarvan is het direct opeisbare financiële tegoed bij het moederbedrijf toegenomen ten opzichte van vorig boekjaar. De solvabiliteitsratio, gedefinieerd als eigen vermogen / totaal vermogen, per 30 september 2013 (23%) is gedaald ten opzichte van 30 september 2012 (26%). Dit is hoofdzakelijk het gevolg van een toename van het balanstotaal door de overname van Siemens Healthcare Diagnostics B.V., als ook een stijging van de ontvangen vooruitbetalingen op projecten en daardoor de cash positie. Het jaarresultaat over het boekjaar 2013 bedraagt 16 miljoen euro tegenover 5 miljoen euro in 2012. Ondanks een bate door de verkoop (en leaseback) van ons pand te Den Haag stond hier, net als in het vorige boekjaar, een fors (vooraf ingecalculeerd) boekverlies tegenover bij de divisie Oil & Gas, onderdeel van de Energy sector, als gevolg van gewijzigde beoordeling van het kredietrisico voor projecten op het gebied van compressorinstallaties voor de olie- en gasindustrie in Iran. Deze projecten zijn nu volledig voorzien waardoor naar verwachting het resultaat in het komende boekjaar aanzienlijk zal verbeteren. Siemens Nederland N.V. is voornemens het jaarresultaat over het boekjaar 2013 uit te keren als dividend. Er worden geen grote wijzigingen in de financieringsstructuur van de vennootschap verwacht. De kasstroom uit operationele activiteiten als ook de vrije kasstroom van Siemens Nederland N.V. zijn in 2013 toegenomen ten opzichte van 2012. Siemens Nederland N.V. beheerst de relevante valuta-, krediet-, liquiditeits-, kasstroom- en renterisico s. De valutarisico s waren het afgelopen boekjaar niet van groot belang: het merendeel van onze business is in euro en daar waar buitenlandse valuta aan de orde zijn wordt gebruik gemaakt van valutatermijncontracten om het risico in te perken. Het kredietrisico wordt door maatregelen van interne beheersing en gedragslijnen gereduceerd. Met liquiditeits- en kasstroomrisico s heeft Siemens Nederland N.V. vrijwel niet te maken; ze beschikt zelf over voldoende middelen en kan bovendien uit de cashpool van het moederbedrijf aan aanvullende middelen komen. Strategische keuzes: portfolio, personele bezetting en kostenbesparing We zijn ervan overtuigd dat het succes van onze onderneming staat of valt met het leveren van sterke toegevoegde waarde. Ook het afgelopen boekjaar bleek dat Siemens Nederland zich kan onderscheiden met het tijdig en binnen budget realiseren van grote, complexe technologische projecten die een beroep doen op specifieke, hoogwaardige expertise. Voorbeelden zijn het unieke MRI-scannerlab voor het Maastrichtse onderzoeksproject Brains Unlimited, de renovatie van een sluiscomplex voor Rijkswaterstaat en het steeds grotere beroep dat (ook vanuit de internationale Siemens-organisatie) gedaan wordt op onze expertise met energievoorziening voor datacenters. Om deze marktpositie uit te bouwen is het belangrijk heldere portfoliokeuzes te maken, gemotiveerde en hooggekwalificeerde medewerkers te mobiliseren en onze tijd en middelen doelgericht in te zetten. Gezien de focus op het leveren van oplossingen met grote toegevoegde waarde is besloten tot beëindiging van de activiteiten in onze fabriek voor paneelbouw in Zoetermeer. Er wordt nog geïnventariseerd of een verkoop van de activiteiten tot de mogelijkheden behoord. Om meer kapitaal vrij te maken voor technologie en innovatie wordt het aandeel van vastgoed op de balans teruggebracht; de kantoorhuisvesting in Den Haag, waar veel verborgen leegstand was, is via een sale & leaseback-constructie verkocht. De ruimte die in gebruik blijft, wordt ingericht volgens het Siemens Officeconcept, dat uitgaat van tijd- en plaatsonafhankelijk werken en het stimuleren van samenwerking en kennisdeling. Hiermee bieden we medewerkers een centrale, goed met het OV te bereiken, prettige en vooral goed gefaciliteerde werkomgeving, die hun in staat stelt hun productiviteit te vergroten. Het zal ook een duurzame werkomgeving zijn: het gebouw voldoet na renovatie aan de LEED Gold-standard, een certificering voor energiezuinigheid. -3-
Reorganisatie Organisatiebreed is het aantal fte's in 2013 met ruim 100 verminderd, zoveel mogelijk via het niet verlengen van tijdelijke contracten en natuurlijk verloop. De kosten voortvloeiende uit het ontbinden van vaste contracten is volledig voorzien. Deze ontwikkeling is deels ingegeven door een internationaal kostenbesparingsprogramma binnen Siemens, maar is tevens onderdeel van een structurele verandering in de samenstelling van ons personeelsbestand. Om toegevoegde waarde te kunnen blijven leveren, moeten de aanwezige kennis en competenties binnen de organisatie naadloos aansluiten op de veranderende vraag vanuit de markt. Dit zal onder meer betekenen dat de komende jaren meer behoefte ontstaat aan technische vakmensen op mbo+-niveau én naar specialisten die de groeiende impact van IT op ons vakgebied weten te benutten. Duurzaamheid In de jaarlijkse Dow Jones Sustainability Index behaalde Siemens in 2013 voor de zesde keer op rij de eerste plaats in de categorie Industriële ondernemingen. Voor Siemens Nederland is het zaak om deze reputatie eer aan te doen. Verantwoording hiervoor leggen we af via een afzonderlijk Maatschappelijk Jaarverslag. Een belangrijke component daarin is de ecologische voetafdruk van ons eigen bedrijf én de keten waarin we opereren. Siemens Nederland heeft inmiddels niveau 4 in de CO 2-prestatieladder bereikt. Om het volgende (hoogste) niveau te bereiken, is het belangrijk vernieuwende initiatieven te ontplooien in de keten en samen met leveranciers gezamenlijke doelstellingen te behalen. Er is een Duurzaamheidscommissie ingesteld, die onder meer ketenpartners gaat stimuleren zich te laten certificeren voor de CO 2- prestatieladder. Diversiteit Siemens heeft in haar raad van bestuur en raad van commissarissen per jaareinde geen vrouwen vertegenwoordigd. Siemens heeft echter een evenwichtige vertegenwoordiging (op man / vrouw gebied als ook diversiteit in bredere zin) als belangrijk streven. Dit zoals ook zeer recent genoemd door de Siemens AG CEO Joe Kaeser, welke openlijk pleitte voor een verplicht vrouwenquotum indien de ondernemingen er niet zelf in slagen. Siemens heeft als kernpunt dat geschiktheid voor de functie het eerste en enige criterium is voor aanstelling of benoeming. Diversiteit komt daardoor bij Siemens tot uiting in het waarderen en benutten van de unieke verschillen tussen medewerkers. Om tot een meer evenwichtige verdeling man / vrouw te is besloten te starten met een diversiteitprogramma voor meer vrouwen in topfuncties. Siemens heeft daartoe het Charter Talent naar de Top ondertekend. Met het charter wordt een hogere toestroom, doorstroom en behoud van vooral vrouwelijk talent in (de aanloop naar) topfuncties beoogd. Vooruitzichten Het stijgende producentenvertrouwen stemt ons hoopvol voor het boekjaar 2014 en verder. Te meer omdat we een aantal duidelijke trends signaleren die ons reële kansen op groei bieden. Verouderende infrastructuur In de industriële markt, maar ook in de publieke infrastructuur, is al sinds het uitbreken van de financiële crisis sprake van uitgestelde investeringen. De vervangingsvraag blijft echter bestaan en neemt alleen maar toe. Zowel op het gebied van industriële installaties, wegen, tunnels en haveninfrastructuur is een groot deel van de installed base (sterk) verouderd. Technisch kunnen veel investeringen niet langer worden uitgesteld. De financiering ervan hoeft evenmin een obstakel te zijn. De voorzichtigheid van de afgelopen jaren heeft ervoor gezorgd dat het bedrijfsleven onnodig veel werkkapitaal aanhoudt. Naar schatting beschikt het Nederlandse bedrijfsleven in totaal over 3.000 miljard euro aan tegoeden. -4-
Het SER-Energieakkoord In 2013 hebben kabinet, bedrijfsleven, vakbonden en milieubeweging via de SER een Energieakkoord gesloten. Een doorbraak, die laat zien dat de noodzaak tot substantiële verduurzaming en de daarmee samenhangende energietransitie breed gesteund wordt. Het akkoord bevat een ambitieus investeringsprogramma, dat Siemens veel kansen biedt. Zo is afgesproken dat de komende jaren fors geïnvesteerd wordt in (offshore) windenergie. De inhaalslag op het gebied van hernieuwbare energie stelt ook eisen aan het distributienetwerk, dat een smart grid moet worden. Ook zijn doelstellingen geformuleerd voor CO2-reductie in logistiek en transport en wordt met een combinatie van wetgeving, handhaving en subsidieregelingen een forse impuls gegeven aan het doorvoeren van energiebesparende maatregelen in de gebouwde omgeving en industrie. De noodzaak van een efficiëntere gezondheidszorg Demografische veranderingen, zoals vergrijzing en krimp van de beroepsbevolking, stellen de zorg de komende jaren voor een dubbele uitdaging: meer patiënten behandelen met minder mensen en beperkte budgetten. Vroegtijdige diagnose en een nog beter op de individuele patiënt toegesneden behandeling zijn daarbij sleutelfactoren. Met investeringen die een fractie van de zorgkosten zijn, kunnen grote besparingen in het behandeltraject én (langdurige) zorg worden behaald. Het Siemens-portfolio is daar uitstekend op toegesneden, in de vorm van imaging-technologie, laboratoriumdiagnostiek én IToplossingen. Bovendien loopt de sector Healthcare voorop met de ontwikkeling van langjarige partnerships waarin Siemens de integrale zorg voor (en desgewenst zelfs het eigendom van) dergelijke apparatuur overneemt. Een benadering waar in de markt enthousiast op gereageerd wordt. De opkomst van big data Op vrijwel alle terreinen waarop Siemens actief is, groeit de impact van IT. Moderne technologie genereert enorme hoeveelheden data, die beveiligd, beheerst maar vooral ook optimaal benut moeten worden. Siemens is zich hier terdege van bewust en investeert continu in de daarvoor benodigde oplossingen. Dit past in de strategie om ons te onderscheiden als leverancier met toegevoegde waarde. Kansen hiertoe liggen op verschillende vlakken. Voorbeelden zijn de beveiliging van publieke infrastructuur en industriële installaties (een speerpunt van de in 2013 opgerichte The Hague Security Delta, waarvan Siemens één van de founding partners is), de ontwikkeling van gepersonaliseerde behandelmethoden in de gezondheidszorg, innovatieve monitoring en aansturing van verkeer(stromen) en de ontwikkeling van smart grids die het energienetwerk robuuster en flexibeler kunnen maken. Tot slot Per 1 oktober 2013 is de heer Van der Poel de nieuwe CFO van Siemens Nederland N.V. en heeft hiermee de heer De Royer opgevolgd. Voorwaarde voor succes is dat we ons als organisatie én individuele medewerkers rekenschap geven van de wezenlijke transitie die plaatsvindt. Deze vraagt om een sterk kostenbewustzijn, focus op projectbeheersing investeringen in de juiste competenties en het ontwikkelen van partnerships in de keten én met klanten. De stappen die we als organisatie op deze terreinen hebben gezet, gecombineerd met de robuuste prestaties in het voorbije boekjaar én de hierboven beschreven trends, bieden ons vertrouwen dat Siemens Nederland in 2014 de voorzichtig begonnen lijn van herstel zal kunnen voortzetten. Den Haag, 5 december 2013 Voorzitter Raad van Bestuur Siemens Nederland N.V. A. F. van der Touw -5-
Geconsolideerde balans Balans per 30 september ( x EUR 1,000,000), vóór winstbestemming Toelichting Vaste activa Immateriële vaste activa 6 25 11 Materiële vaste activa 7 45 48 Financiële vaste activa Deelneming in groepsmaatschappijen 8 10 0 Langlopende vorderingen 9 3 3 Totaal vaste activa 83 62 Vlottende activa Voorraden 10 5 4 Vorderingen Onderhanden projecten in opdracht van derden 11 234 170 Handelsdebiteuren en overige vorderingen 12 603 526 Overige financiële activa 13 3 8 Geldmiddelen en kasequivalenten 14 2 0 Totaal vlottende activa 847 708 Activa aangehouden voor verkoop 15-33 Totaal activa 930 803 Eigen vermogen 16 Geplaatst aandelenkapitaal 36 36 Agio 151 160 Ingehouden winsten 9 4 Actuarieel resultaat 0 0 Resultaat voor het jaar 16 5 Totaal eigen vermogen 212 205 Langlopende verplichtingen Uitgestelde belastingverplichting 17 0 7 Overige financiële verplichtingen 18 18 3 Voorzieningen 19 36 24 Totaal langlopende verplichtingen 54 34 Kortlopende verplichtingen Voorzieningen 19 61 45 Handelscrediteuren en overige schulden 20 603 519 Belastingverplichtingen 21 - - Totaal kortlopende verplichtingen 664 564 Totaal verplichtingen 718 598 Totaal eigen vermogen en verplichtingen 930 803 De toelichting is een integraal onderdeel van deze geconsolideerde jaarrekening. -6-
Geconsolideerde winst- en verliesrekening Boekjaar 1 oktober tot en met 30 september ( x EUR 1,000,000) Toelichting Opbrengsten 24 973 985 Overige bedrijfsopbrengsten 25 16 - Som der bedrijfsopbrengsten 989 985 Kostprijs van de omzet 878 883 R&D kosten 2 4 Verkoopkosten 100 87 Algemene beheerskosten 4 8 Overige bedrijfskosten 0 0 Som der bedrijfslasten 984 982 Bedrijfsresultaat 5 3 Financiële baten 26 1 4 Financiële lasten 26-1 -1 Resultaat uit overige beleggingen en groepsmaatschappijen 1 0 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen 6 6 Belastingen op resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 27 10-1 Resultaat na belastingen 16 5 Het resultaat na belastingen komt volledig toe aan Siemens International Holding B.V., de enige aandeelhouder van de onderneming. De koersresultaten bedroegen een bate van 0.0 (2012: bate 0.8). In bovenstaande cijfers van boekjaren 2012 en 2013 is een negatief effect verwerkt voor projecten op het gebied van compressorinstallaties voor de olie- en gasindustrie in Iran. Het betreft hierbij projecten aangegaan in een periode waarin geen sprake was van door de EU uitgevaardigde handelsbeperkingen voor de betreffende klanten. Als gevolg van gewijzigde beoordeling van het kredietrisico is in de omzet van boekjaar 2013 een terugname verwerkt van 63.1 (2012: 100.2) en is het bedrijfsresultaat met 57.0 (2012: 82.5) verlaagd. De projecten zijn hiermee volledig voorzien. Reden dat de negatieve effecten afkomstig van de Iran projecten verspreid zijn over 2 jaren is de door de EU uitgevaardigde sancties. Op 15 oktober 2012 heeft zij met besluit No 945/2012 een verruiming van haar sanctie No 267/2012 van 23 maart 2012 doorgevoerd. De verruiming van de sanctie na het boekjaar 2012 is beschouwd als een gebeurtenis na balansdatum waarvoor geen aanpassing noodzakelijk was. De toelichting is een integraal onderdeel van deze geconsolideerde jaarrekening. -7-
Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat Boekjaar 1 oktober tot en met 30 september ( x EUR 1,000,000) Toelichting Actuariële winsten (verliezen) van toegezegd-pensioenregelingen voor belasting 19 0-1 Belasting op actuariële winsten (verliezen) van toegezegd-pensioenregelingen 19 0 0 Baten en lasten rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen 0-1 Resultaat voor belasting uit voortgezette activiteiten 6 6 Belasting op resultaat uit voortgezette activiteiten 10-1 Resultaat na belasting over de verslagperiode 16 5 Totaalresultaat over de verslagperiode 16 4 (volledig toe te rekenen aan de aandeelhouder van Siemens Nederland N.V.) De toelichting is een integraal onderdeel van deze geconsolideerde jaarrekening. -8-
Mutatieoverzicht van het eigen vermogen Agio Geplaatst aandelenkapitaal Ingehouden winsten Actuarieel resultaat Resultaat voor het jaar Totaal Stand 1 oktober 2011 36.3 160.4 7.4-24.8 121.5 300.8 Resultaat na belastingen - - - - 5.0 5.0 Netto-mutatie door actuariële winsten en verliezen op pensioenen - - - -0.6 - -0.6 Totale baten en lasten - - - -0.6 5.0 4.4 Dividend - - - - -100.0-100.0 Toevoeging aan reserves - - 21.5 - -21.5 - Bevroren aandeel in actuarieel resultaat - - -25.2 25.2 - - Stand 30 september 2012 36.3 160.4 3.7-0.2 5.0 205.2 Resultaat na belastingen - - - - 16.1 16.1 Netto-mutatie door actuariële winsten en verliezen op pensioenen - - - -0.2 - -0.2 Totale baten en lasten - - - -0.2 16.1 15.9 Acquisitie - -9.5 - - - -9.5 Toevoeging aan reserves - - 5.0 - -5.0 - Stand 30 september 2013 36.3 150.9 8.7-0.4 16.1 211.7-9-
Geconsolideerd kasstroomoverzicht Boekjaar 1 oktober tot en met 30 september (x EUR 1,000,000) Bedrijfsresultaat 5.5 3.1 Aanpassingen voor aansluiting bedrijfsresultaat naar netto kasstroom: Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen 14.8 11.8 Mutatie voorzieningen 26.1 9.6 Verandering in het werkkapitaal: Mutatie vorderingen -66.2 13.6 Mutatie voorraden 0.0 1.9 Mutatie handelscrediteuren en overige schulden 71.8-1.7 Renteontvangsten 0.4 4.1 Rentebetalingen -0.9-1.0 Resultaat uit groepsmaatschappijen (na belasting) 0.8 0.3 Belastingbetalingen (uit winstbelasting) 13.6-21.1 Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten 65.9 20.6 Acquisitie Siemens Healthcare Diagnostics B.V., betaald in cash -47.6 - Investeringen in materiële vaste activa -5.5-7.0 Mutatie langlopende vorderingen 0.0 0.0 Desinvesteringen materiële vaste activa 32.9 0.1 Kasstroom uit investeringsactiviteiten -20.2-6.9 Mutatie financieringsvorderingen -43.5 86.3 Betaalde dividenden - -100.0 Kasstroom uit financieringsactiviteiten -43.5-13.7 Mutatie geldmiddelen Geldmiddelen en kasequivalenten per 1 oktober 0.2 0.2 Geldmiddelen en kasequivalenten per 30 september 2.4 0.2 2.2 0.0 De toelichting is een integraal onderdeel van deze geconsolideerde jaarrekening. -10-
Toelichting op de geconsolideerde balans en geconsolideerde winst - en verliesrekening Algemene toelichting De geconsolideerde jaarrekening van Siemens Nederland N.V. gevestigd te Den Haag, Nederland, per 30 september 2013 is goedgekeurd voor publicatie ingevolge het besluit van de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen van 5 december 2013. Siemens Nederland N.V. heeft activiteiten in de sectoren Energy, Industry, Healthcare en Infrastructure & Cities en levert zowel producten, systemen, installaties als diensten. Het gevarieerde leveringsprogramma bestrijkt vrijwel alle terreinen van de elektrotechniek en de elektronica. Siemens Nederland N.V. heeft ruim 2,300 medewerkers en behoort hiermee tot de grootste ondernemingen op elektrotechnisch en elektronicagebied in ons land. Zij is een 100% dochter van Siemens International Holding B.V., gevestigd te Den Haag en maakt deel uit van de door Siemens International Holding B.V. geleide fiscale eenheid. Alle partijen in deze eenheid zijn hoofdelijk aansprakelijk. Siemens International Holding B.V. is uiteindelijk een 100% dochter van Siemens AG, met hoofdkantoren in Berlijn en München. Tenzij anders vermeld zijn alle bedragen in miljoenen euro s. Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling (1) Grondslagen voor opstelling (1.1) Overeenstemmingverklaring De geconsolideerde jaarrekening van Siemens Nederland N.V. is opgesteld conform de International Financial Reporting Standards zoals die per 30 september 2013 zijn aanvaard binnen de Europese Unie (IFRS) en welke van toepassing zijn op boekjaren eindigend op september 2013. (1.2) Waarderingsbasis De geconsolideerde jaarrekening is tenzij anders aangegeven opgesteld op basis van historische kosten, met dien verstande dat: - afgeleide financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst- en verliesrekening; De methoden voor de bepaling van de reële waarde worden nader uiteengezet punt 4 van de toelichting. De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro, die fungeert als de functionele valuta van de vennootschap. -11-
(1.3) Stelselwijzigingen Nieuw toegepaste standaarden De onderneming heeft alle IFRS standaarden en IFRIC interpretaties toegepast voor zover effectief en goedgekeurd door de Europese Unie op 30 september 2013 en welke van toepassing zijn op boekjaren eindigend op september 2013. Toepassing van deze standaarden en interpretaties heeft geen effect op de financiële positie van de vennootschap gehad en vormde geen aanleiding tot additionele informatieverstrekking. Siemens Nederland N.V. past onderstaande nieuwe en gewijzigde, voor haar relevante, IFRS en IFRIC interpretaties vervroegd toe. -IAS 19R Omdat de uitvoering van de pensioenregeling voor het senior management is ondergebracht bij een verzekeraar conform artikel 2 lid 4 sub B van de Pensioen en Spaarfondsenwet via een verzekerde regeling is al vorig jaar het beleggingsrendement - net als de interestkosten op de pensioenverplichting - berekend op basis van de IAS 19- rekenrente. (1.4) Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening worden de financiële gegevens van de dochterondernemingen verwerkt. Als dochterondernemingen worden in beginsel aangemerkt die ondernemingen waarin de vennootschap rechtstreeks of middellijk voor meer dan 50% deelneemt in het geplaatste kapitaal of waarin de vennootschap op grond van aanvullende regelingen beschikt over de beslissende zeggenschap ter zake van het bestuur en het financiële beleid. Bij de consolidatie worden intercompany winsten, omzet, kosten en opbrengsten, evenals vorderingen en schulden tussen de geconsolideerde vennootschappen geëlimineerd. De jaarrekening van de vennootschap en die van de dochterondernemingen zijn gebaseerd op uniforme waarderingsgrondslagen. De financiële gegevens van dochterondernemingen worden integraal geconsolideerd. Het aandeel van derden in het vermogen en het resultaat wordt gescheiden in de geconsolideerde balans en de geconsolideerde winst- en verliesrekening opgenomen. Siemens Nederland N.V. heeft per 30 september 2013 de volgende geconsolideerde deelnemingen: Naam Statutaire vestigingsplaats Aandeel Geplaatst aandelenkapitaal per 30 september 2013 Aandeel Geplaatst aandelenkapitaal per 30 september 2012 Siemens Healthcare Diagnostics B.V. Den Haag 100% - Verwerving van Siemens Healthcare Diagnostics B.V. Per 1 oktober 2012 heeft Siemens Nederland N.V. alle aandelen in Siemens Healthcare Diagnostics B.V. ( SHD ) overgenomen van Siemens Diagnostics Holding II B.V. voor 47.6. De netto vermogens waarde was 38.1 waardoor het verschil van 9.5 in mindering is gebracht op de agio reserve. Omdat het een transactie onder common control betreft, is ervoor gekozen deze overname te verwerken volgens de carry over methode. Voor een toelichting op de cijfers wordt verwezen naar punt 1.5. Siemens Nederland N.V. heeft zich hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de uit de vanaf 1 oktober 2012 aangegane rechtshandelingen van Siemens Healthcare Diagnostics B.V. voortvloeiende schulden, in de zin van artikel 403, lid 1f van boek 2 Burgerlijk Wetboek. -12-
(1.5) Bedrijfscombinaties Alle bedrijfscombinaties worden verwerkt volgens de purchase method of indien toegestaan tegen de carry over method. Bij de purchase method worden de acquisitiekosten bepaald op basis van de opgeofferde reële waarde (zie toelichting onder punt 4) van alle activa en passiva per overnamedatum. De identificeerbare activa en passiva voortkomend uit de overgenomen partij worden eerst gewaardeerd op basis van de reële waarde per overnamedatum. Indien de acquisitiekosten hoger zijn dan de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva wordt dit bedrag als goodwill geactiveerd. Bij de carry over method worden alle boekwaarden op de datum van overname overgenomen in de balans en verlies- en winstrekening en hoeven de vergelijkende cijfers niet te worden aangepast. Dit gebeurt nadat de waarden op gelijke grondslagen als de voorliggende jaarrekening zijn gebracht. De onderneming kiest in de regel voor de carry over method indien een onderneming binnen het Siemens concern wordt aangekocht. Om toch inzicht te geven in de overname is onderstaand de beginbalans van Siemens Healthcare Diagnostics B.V. opgenomen. Openingsbalans Siemens Healthcare Diagnostics B.V. per 1 oktober 2012 ( x EUR 1,000,000) 2012 Vaste activa Immateriële vaste activa 16 Materiële vaste activa 4 Financiële vaste activa 6 Totaal vaste activa 26 Vlottende activa Voorraden 1 Vorderingen Handelsdebiteuren en overige vorderingen 15 Totaal vlottende activa 16 Totaal activa 42 Totaal eigen vermogen 38 Kortlopende verplichtingen Voorzieningen 2 Handelscrediteuren en overige schulden 2 Belastingverplichtingen - Totaal kortlopende verplichtingen 4 Totaal verplichtingen 4 Totaal eigen vermogen en verplichtingen 42-13-
(2) Belangrijke, bij de verantwoording gemaakte oordelen, schattingen en veronderstellingen Oordelen Bij de toepassing van de grondslagen voor financiële verslaggeving heeft het management, naast oordelen waarbij schattingen moeten worden gemaakt, de volgende oordelen gevormd die de meest belangrijke gevolgen hebben voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen: Operationele leaseverplichtingen Siemens als lessor De onderneming verhuurt diverse installaties ten behoeve van veiligheid in gebouwen. De onderneming heeft vastgesteld dat zij alle belangrijke risico s en voordelen van de eigendom van deze bezittingen heeft behouden en verantwoordt deze derhalve als operationele lease. Financiële leasevorderingen Siemens als lessor De onderneming heeft in het segment Healthcare een aantal contracten waarin zowel apparatuur als service worden geleverd over een langere periode, waarvoor de klant maandelijks een bedrag betaald. De onderneming heeft vastgesteld dat alle belangrijke risico s en voordelen van de eigendom van de bezittingen zijn overgedragen en verantwoordt deze derhalve als financiële lease. Schattingen en veronderstellingen De belangrijkste veronderstellingen omtrent de toekomst en andere belangrijke bronnen van onzekerheid die met schattingen per balansdatum samenhangen en die een groot risico met zich meebrengen op een belangrijke aanpassing van de boekwaarde van activa en verplichtingen in het komende boekjaar worden hieronder uiteengezet. Bijzondere waardevermindering van goodwill De onderneming bepaalt ten minste éénmaal per jaar of een bijzondere waardevermindering van goodwill van toepassing is. Hierbij wordt een schatting van de bedrijfswaarde van de kasstroomgenererende eenheden waaraan de goodwill wordt toegerekend gemaakt. Voor de schatting van de bedrijfswaarde dient het management een schatting te maken van de verwachte toekomstige kasstromen van de kasstroomgenererende eenheid en tevens een geschikte disconteringsvoet te bepalen voor de berekening van de contante waarde van die kasstromen. De boekwaarde van de goodwill per 30 september 2013 is 12.4 (30 september 2012: 10.5). Zie voor meer informatie de toelichting onder punt 6. Pensioenen en overige regelingen met betrekking tot vergoedingen na uitdiensttreding De kosten van toegezegd pensioenregelingen na uitdiensttreding worden bepaald met gebruikmaking van actuariële methoden. De actuariële methoden omvatten het maken van veronderstellingen over disconteringsvoeten, verwachte beleggingsrendementen, toekomstige salarisverhogingen, sterftecijfers en toekomstige indexatie van pensioenuitkeringen. Vanwege het langlopende karakter van deze regelingen is aan dergelijke schattingen aanmerkelijke onzekerheid verbonden. De schatting aan het begin van het boekjaar bepaalt de netto periodekosten voor het boekjaar. Aan het einde van het boekjaar wordt op basis van de werkelijke cijfers voor het jaar en bijgestelde actuariële assumpties voor de toekomst een nieuwe berekening gemaakt van de pensioenvoorziening. Verschillen in de netto verplichting als gevolg van wijzigingen in assumpties en/of afwijkingen ten aanzien van schattingen worden na deze nieuwe berekening ten bate of ten laste van het eigen vermogen (actuarieel resultaat) aan de pensioenvoorziening toegevoegd. Het afgelopen jaar heeft deze berekening van de pensioenvoorziening enkel plaatsgevonden voor de pensioenregeling voor het Executive Management. Per 1 april 2011 heeft de onderneming de gehele pensioenregeling (met uitzondering van de pensioenregeling voor het Executive Management) aan het bedrijfstakpensioenfonds Metalektro (PME) overgedragen. Zie verder toelichting 19. -14-
Ontwikkelingskosten Ontwikkelingskosten worden geactiveerd volgens de waarderingsgrondslag zoals opgenomen in de Toelichting onder punt 6. Bij het bepalen van de te activeren bedragen doet het management aannames over de verwachte toekomstige economische voordelen van de activa, de toe te passen disconteringsvoeten en de periode waarin de verwachte baten zich zullen voordoen. Omzetrealisatie op projecten Een significant deel van de omzet van Siemens wordt behaald op langlopende projecten. De omzetrealisatie vindt plaats aan de hand van de stand van het project in uitvoering (percentage of completion methode bij constructiecontracten, op basis van de cost-to-cost variant). Per project wordt de totaal te maken omzet die in opdracht verkregen is vastgesteld. Daarnaast wordt er een inschatting gemaakt van de totaal te maken kosten om het project te realiseren. Gedurende het project wordt de projectomzet gerealiseerd aan de hand van de verhouding tussen de gemaakte kosten tot de totaal verwachte kosten. Hierbij zijn alleen voortgangsrelevante kosten van belang. Bij tijdelijk niet voortgangsrelevante kosten wordt geen omzet genomen, maar worden deze binnen de rubriek Voorraden en onderhanden werk als Langlopende projecten in de balans gepresenteerd. Voor permanent niet voortgangsrelevante kosten wordt deze zonder omzetname direct als kosten verantwoord. Het schattingselement bij de cost-to-cost variant van de percentage of completion methode omvat het inschatten en voortdurend actualiseren van de totaal verwachte kosten. -15-
(3) Waarderingsgrondslagen (3.1) Goodwill Goodwill, ontstaan bij de aankoop van deelnemingen en/of zelfstandige bedrijfsonderdelen, betreft de waarde waarmee de kostprijs van de bedrijfscombinatie het belang van de overnemende partij in de netto reële waarde van de identificeerbare activa, verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen overschrijdt. Goodwill wordt gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met eventuele geaccumuleerde waardeverminderingverliezen. Goodwill wordt niet afgeschreven, maar jaarlijks getest op bijzondere waardeverminderingen. Dit gebeurt vaker indien gebeurtenissen of veranderingen in de omstandigheden erop wijzen dat de boekwaarde mogelijk een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. De bijzondere waardevermindering wordt bepaald aan de hand van een beoordeling van de realiseerbare waarde van de kasstroomgenererende eenheid waarop de goodwill betrekking heeft. In het geval dat de realiseerbare waarde van de kasstroomgenererende eenheid lager ligt dan de boekwaarde, wordt een verlies wegens bijzondere waardevermindering verantwoord. (3.2) Overige immateriële vaste activa Onder immateriële vaste activa worden onder andere opgenomen de directe kosten van het ontwerpen, bouwen, testen, inrichten en specifiek maken van een Enterprise Resource Planning (ERP) systeem voor eigen gebruik en gebruik door andere concernonderdelen. Deze directe kosten worden afgeschreven over de verwachte gebruiksduur van 3 jaar. (3.3) Materiële vaste activa De waardering van de materiële vaste activa is gebaseerd op de aanschafprijs. Op de materiële vaste activa wordt lineair afgeschreven op basis van de geschatte gebruiksduur, waarbij (behalve voor de post terreinen) wordt uitgegaan van een restwaarde nihil. De afschrijving op investeringen in het lopende jaar vangt aan op de datum van ingebruikneming van het actief. Op de post machines en installaties wordt de componenten benadering toegepast, waarbij de afschrijvingsduur gedifferentieerd wordt naar de aard van de activa. Op terreinen wordt niet afgeschreven. De jaarlijkse lineaire afschrijvingen, uitgedrukt in een percentage van de aanschafwaarden, zijn als volgt: % Bedrijfsgebouwen en terreinen 0 tot 2.5 Machines en installaties 10 tot 25 Andere duurzame bedrijfsmiddelen 20 tot 33 Bij grote investeringsprojecten worden gedurende de bouw de financieringskosten geactiveerd als een onderdeel van de kostprijs van het betreffende materieel vast actief. Geactiveerde geleasde activa worden afgeschreven over de geschatte gebruiksduur van het actief of de kortere leasetermijn, indien er geen redelijke zekerheid is dat Siemens het eigendom zal verkrijgen aan het einde van de leaseperiode. Activa aangehouden voor verkoop wordt gewaardeerd wordt opgenomen tegen de laagste waarde van zijn boekwaarde en reële waarde minus de verkoopkosten. -16-
(3.4) Bijzondere waardeverminderingen overige immateriële vaste activa en materiële vaste activa De boekwaarde van de overige immateriële vaste activa en de materiële vaste activa worden getest op bijzondere waardevermindering indien zich wijzigingen of omstandigheden voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet zal worden terugverdiend. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de contante waarde van de toekomstige netto kasstromen die het actief naar verwachting zal genereren. Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte toekomstige kasstroom of dan de directe opbrengstwaarde onder aftrek van verkoopkosten wordt een additionele afschrijving ten laste van het resultaat gebracht voor het verschil tussen de boekwaarde en de opbrengstwaarde van het actief. Voor verkoop beschikbare activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere marktwaarde, onder aftrek van verkoopkosten. (3.5) Financiële vaste activa De belangen in niet geconsolideerde deelnemingen, waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, worden op grond van IAS 28 uitzondering 13c gewaardeerd volgens historische kostprijs, onder aftrek van noodzakelijke waardecorrecties bij een blijvende waardevermindering. Uitsluitend indien niet aan de voorwaarden van deze uitzondering wordt voldaan, zal worden gewaardeerd volgens de equity methode. De waardering is dan gelijk aan het aandeel in de netto-vermogenswaarde volgens de laatst bekende jaarrekening of kwartaalverslag van deze deelnemingen, aangepast naar Siemens-grondslagen (plus mogelijke goodwill die daarop betrekking heeft). Indien Siemens Nederland N.V. geen aansprakelijkheid aanvaard heeft groter dan de ingebrachte waarde in het kapitaal van de deelneming, zal de waardering nooit lager dan nihil zijn. De vorderingen uit hoofde van financiële leaseovereenkomsten worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de nog te ontvangen termijnen. De overige langlopende vorderingen, alsmede de vorderingen op de deelnemingen worden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, verminderd met noodzakelijk geachte waardecorrecties vanwege mogelijke oninbaarheid. (3.6) Voorraden en onderhanden projecten in opdracht van derden De voorraden handelsartikelen, grondstoffen en halffabricaten worden gewaardeerd tegen de gemiddelde inkoopprijs of tegen de lagere marktwaarde. Noodzakelijke waardecorrecties als gevolg van incourantheid worden hierop in mindering gebracht. De waardering van de onderhanden werken vindt plaats op basis van de aan de desbetreffende opdrachten bestede directe kosten, welke voornamelijk bestaan uit materiaalverbruik, kosten van derden en bewerkingskosten, alsmede een opslag voor indirecte kosten. Langlopende projecten worden gewaardeerd tegen opbrengstwaarde, gerelateerd aan de stand van het project in uitvoering (Percentage of Completion methode, cost-to-cost variant). Indien voor enig project de verwachting bestaat dat dit project met verlies zal worden afgesloten, wordt voor het totaal van het te nog verwachten verlies een voorziening gevormd. Dit geldt ook voor voorzieningen op verkregen opdrachten waarvoor nog geen prestaties zijn verricht. De voorziening wordt binnen de rubriek voorzieningen als Order gerelateerde voorzieningen in de balans gepresenteerd. Indien voor enig project het bedrag aan vooruit ontvangen betalingen het bedrag aan bestede kosten c.q. de opbrengstwaarde van het onderhanden werk overtreft, wordt het saldo van het desbetreffende project gepresenteerd onder de kortlopende schulden (ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen). -17-
(3.7) Vorderingen De vorderingen worden eerst gewaardeerd tegen reële waarde (inclusief transactiekosten) en vervolgens tegen de geamortiseerde kostprijs, verminderd met noodzakelijk geachte waardecorrecties vanwege mogelijke oninbaarheid. Vorderingen omvatten mede liquiditeiten die uit hoofde van cashpooling rentedragend worden uitgezet binnen het Siemensconcern. (3.8) Geldmiddelen en kasequivalenten Geldmiddelen en kasequivalenten worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Geldmiddelen en kasequivalenten omvatten alle tegoeden bij banken en kortlopende, zeer liquide investeringen met een oorspronkelijke looptijd van drie maanden of korter, die direct omzetbaar zijn in geldmiddelen en kasequivalenten. (3.9) Voorzieningen Algemeen Voorzieningen worden opgenomen indien: (a) een (in rechte afdwingbare of feitelijke) verplichting bestaat ten gevolge van een gebeurtenis in het verleden; (b) het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen vereist zal zijn om de verplichting af te wikkelen; en (c) een betrouwbare schatting van het bedrag van de verplichting kan worden gemaakt. Als de onderneming verwacht dat de voorziening geheel of gedeeltelijk wordt vergoed, bijvoorbeeld ingevolge een verzekeringscontract, dan wordt de vergoeding als een afzonderlijk actief opgenomen, maar alleen indien de ontvangst van de vergoeding vrijwel zeker is. De last die met een voorziening samenhangt, wordt opgenomen in de winst- en verliesrekening na aftrek van een eventuele vergoeding. Indien het effect van de tijdswaarde van geld materieel is, worden de voorzieningen contant gemaakt tegen een disconteringsvoet vóór belasting die, waar van toepassing, met de specifieke risico s van de verplichting rekening houdt. Indien verdisconteerd wordt, wordt de toename in de voorziening wegens het verstrijken van de tijd als financieringskosten verantwoord. Garantievoorziening De garantievoorziening heeft betrekking op de garantie die wordt gegeven op verkochte producten, systemen en projecten en wordt gewaardeerd tegen de contante waarde van de verwachte afwikkelingskosten. Deze afwikkelingskosten zijn geschat op basis van kosten die de onderneming in het verleden heeft gemaakt bij de verkoop van vergelijkbare producten en/of op basis van technische inschattingen. Het merendeel van de garantieverplichtingen behelst een periode van één tot twee jaar. Verlieslatende contracten Er wordt in de balans een voorziening voor verlieslatende contracten opgenomen wanneer de door de groep naar verwachting te behalen voordelen uit een overeenkomst lager zijn dan de onvermijdbare kosten om aan de verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst te voldoen. De voorziening wordt gewaardeerd tegen de contante waarde van de verwachte kosten voor de beëindiging van het contract of, indien dit lager is, tegen de contante waarde van de verwachte netto kosten van de voortzetting van het contract. Voorafgaand aan de instelling van een voorziening neemt de groep op de activa die betrekking hebben op het contract een eventueel bijzonder waardeverminderingsverlies. -18-
(3.10) Pensioenen Toegezegde-bijdrageregelingen Een toegezegde-bijdrageregeling is een regeling met betrekking tot vergoedingen na uitdiensttreding waarbij een entiteit vaste bijdragen afdraagt aan een aparte entiteit, en geen in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft om verdere bijdragen te betalen. Verplichtingen in verband met bijdragen aan pensioenregelingen op basis van toegezegde bijdragen worden als personeelslasten in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer de bijdragen verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde bijdragen worden opgenomen als actief voor zover een terugbetaling in contanten of verlaging van toekomstige betalingen beschikbaar is. Toegezegd-pensioenregelingen Toegezegd-pensioenregelingen zijn alle andere regelingen met betrekking tot vergoedingen na uitdiensttreding dan toegezegde-bijdrageregelingen. De netto verplichting van Siemens Nederland N.V. uit hoofde van toegezegdpensioenregelingen wordt voor iedere regeling afzonderlijk berekend door een schatting te maken van de pensioenaanspraken die werknemers hebben opgebouwd in ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden. Deze pensioenaanspraken worden verdisconteerd om de contante waarde te bepalen. Eventuele niet opgenomen pensioenkosten van verstreken diensttijd en de reële waarde van de fondsbeleggingen worden hierop in mindering gebracht. De disconteringsvoet is het rendement per verslagdatum van ondernemingsobligaties met een hoge kredietwaardigheid, waarvan de looptijd de termijn benadert van de verplichtingen van Siemens Nederland N.V. Deze luiden in dezelfde valuta waarin de beloningen naar verwachting worden uitgekeerd. De berekening wordt jaarlijks uitgevoerd door een actuaris volgens de projected unit credit -methode. Actuariële winsten en verliezen worden direct in het eigen vermogen verantwoord (in actuarieel resultaat). Het afgelopen jaar heeft deze nieuwe berekening van de pensioenvoorziening alleen nog plaatsgevonden voor de pensioenregeling voor het Executive Management. Per 1 april 2011 heeft namelijk de overdracht van de gehele pensioenregeling (met uitzondering van de pensioenregeling voor het Executive Management) aan het bedrijfstakpensioenfonds Metalektro (PME) plaatsgevonden Zie verder toelichting 19. Wanneer de berekening resulteert in een positief saldo voor Siemens Nederland N.V., wordt de opname van het actief beperkt tot een bedrag dat maximaal gelijk is aan de contante waarde van economische voordelen in de vorm van eventuele toekomstige terugstortingen door het fonds of lagere toekomstige pensioenpremies. Een economisch voordeel is voor Siemens Nederland N.V. beschikbaar indien dit realiseerbaar is tijdens de looptijd van de regeling of bij de afwikkeling van de verplichtingen van de regeling. (3.11) Langlopende schulden Langlopende schulden worden eerst gewaardeerd tegen reële waarde (inclusief transactiekosten) en vervolgens tegen de geamortiseerde kostprijs. Agio, disagio, aflossingspremies en transactiekosten worden als rentelasten aan de betreffende perioden toegerekend waarbij gebruik gemaakt wordt van de effectieve-rentemethode. (3.12) Leaseovereenkomsten De bepaling of een regeling een leaseovereenkomst vormt of deze bevat, is gebaseerd op de economische realiteit van de overeenkomst per de aanvangsdatum en vereist een beoordeling of de nakoming van de overeenkomst afhankelijk is van het gebruik van een of meer specifieke activa en of de overeenkomst het recht op het gebruik van het actief overdraagt. Na aanvang van de lease vindt slechts dan herbeoordeling plaats indien aan één van de onderstaande voorwaarden wordt voldaan: -19-