(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 1 Psychologische Inflexibiliteit bij Kinderen: Invloed op de Relatie tussen en de Samenhang met Gepest worden en (Sociale) Angst Psychological Inflexibility in Children: Influence on the Relationship between, and Correlations with Being Bullied and (Social) Anxiety Sabine H.H. Veugen Open Universiteit Author note Naam student: Sabine H.H. Veugen Studentnummer: 850854935 Cursusnaam: S71332 en S59317 Master Thesis Begeleider: Dr. Ellin Simon Tweede begeleider: Dr. Francine Dehue Examinator: Lilian Lechner Inleverdatum: 21 juli 2015
(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 2 Inhoudsopgave Pagina Samenvatting 4 Summary 6 Inleiding 8 1.1 Angst 9 1.2 Pesten 10 1.3 Gepest worden en (Sociale) Angstklachten 11 1.4 Effectiviteit van Cognitieve Gedragstherapie bij Angst en Gepest 12 worden 1.5 Psychologische Inflexibiliteit 13 1.6 Psychologische Inflexibiliteit, Gepest worden en (Sociale) Angst 14 bij kinderen 1.7 Huidige Interventies bij Angst en Pesten 16 1.8 Acceptance en Commitment Therapy 18 1.9 Huidige Studie 19 2. Methode 20 2.1 Ontwerp 20 2.2 Respondenten 20 2.3 Procedure 21 2.4 Ethiek 22 2.5 Meetinstrumenten 22 2.5.1 Angst 22 2.5.2 Gepest worden 23 2.5.3 Psychologische Inflexibiliteit 24 2.6 Analyse 25
(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 3 3. Resultaten 26 4. Discussie 29 1.1 Beschouwing van de resultaten 30 1.2 Theoretische en praktische relevantie 33 1.3 Beperkingen van de studie 35 1.4 Aanbevelingen voor verder onderzoek 37 5. Conclusies 38 Referenties 40 Bijlagen 49 A. Informatiebrief scholen 49 B. Informatiebrief en toestemmingsformulier ouders 52 C. Screen for Child Anxiety Related Emotional Disorders (SCARED-71) 55 D. Personal Experience Checklist (PECK-32) Nederlandse vertaling 60 E. Avoidance and Fusion Questionnaire-Youth (AFQ-Y) 62 F. Originele Engelstalige vragenlijst (PECK-32) 63 G. Vertaling PECK-32 (Engels naar Nederlands) 65 H. Terug vertaling PECK-32 (Nederlands naar Engels) 67 I. Items behorende bij de subschaal sociale angst van de SCARED-71 69
(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 4 Samenvatting Pesten komt voor op alle scholen en kan psychosociale gevolgen hebben zoals (sociale) angst klachten. Op cognitieve gedragstherapie gebaseerde interventies hebben dikwijls de voorkeur bij behandeling van de klachten. De cognitieve vaardigheden van kinderen van 8 tot 11 jaar schieten echter soms tekort om optimaal te kunnen profiteren van cognitieve therapie. Acceptance and Commitment Therapy (ACT) zet in op het vergroten van de psychologische flexibiliteit en is mogelijk een geschikte alternatieve therapie voor kinderen. In de huidige studie werd onderzocht of psychologische inflexibiliteit een onderliggend probleem vormt bij kinderen die angsten hebben of dat gepest worden de kwetsbaarheid voor psychologische inflexibiliteit vergroot. Er werd een positieve samenhang tussen de variabelen psychologische inflexibiliteit, (sociale) angst en gepest worden verwacht. Tevens werd verwacht dat de positieve samenhang tussen gepest worden en (sociale) angst wordt gemodereerd door psychologische inflexibiliteit. Aan 126 kinderen, 66 jongens en 60 meisjes in de leeftijd van 8 tot 11 jaar, afkomstig van basisscholen in Zuid- Nederland werd door de ouders toestemming verleend voor deelname. Eenmalig werden een drietal zelfrapportage vragenlijsten klassikaal aan de kinderen voorgelegd. (Sociale) angst werd gemeten met de Screen for Child Anxiety Related Emotional Disorders-71 (SCARED- 71), gepest worden werd gemeten met de Personal Experience Checklist-32 (PECK-32) en psychologische inflexibiliteit werd gemeten met de Avoidance and Fusion Questionnaire for Youth (AFQ-Y). Er werd een positieve samenhang gevonden tussen psychologische inflexibiliteit, (sociale) angst en gepest worden. Een moderatie effect van psychologische inflexibiliteit op de relatie tussen gepest worden en (sociale) angstklachten werd niet gevonden. De huidige studie bevestigt dat psychologische inflexibiliteit een onderliggend probleem vormt voor kinderen met angsten of kinderen die gepest worden. De gevonden verbanden bleken sterker voor angst als algemene trek dan voor sociale angst. Geslacht werd
(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 5 ter controle meegenomen in de analyses, maar verschillen tussen jongens en meisjes werden niet gevonden. ACT vermindert de psychologische inflexibiliteit door het versterken van de psychologische flexibiliteit. De verwachting dat de inzet van ACT de angstklachten en de gevolgen van het gepest worden bij kinderen kan verminderen wordt middels deze studie ondersteund. Verklaringen, beperkingen en relevantie worden besproken evenals suggesties voor verder onderzoek. Keywords: psychologische (in)flexibiliteit, (sociale) angst, pesten, acceptance & commitment therapie
(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 6 Summary Bullying is common in all schools and can have psychosocial consequences like (social) anxiety. Interventions based on cognitive behavioural therapy are often the treatment of choice. The cognitive skills of children aged 8 to 11 often fall short to take full advantage of cognitive therapy. Acceptance and Commitment Therapy (ACT) focuses on increasing psychological inflexibility and might be an appropriate alternative for children. The present study examines whether psychological inflexibility is an underlying problem for children with anxiety or whether being bullied increases the vulnerability for psychological inflexibility. A positive correlation between psychological inflexibility, (social) anxiety and being bullied was expected. It was also expected that psychological inflexibility moderates the positive relationship between being bullied and (social) anxiety. The parents of 126 children, aged 8 to 11 (66 boys and 60 girls) from primary schools in South Netherlands gave permission for their child to participate. A set of three different self-report questionnaires was submitted to the children in the classroom. (Social) anxiety was measured by the Screen for Child Anxiety Related Emotional Disorders-71 (SCARED-71), being bullied was measured by the Personal Experience Checklist-32 (PECK-32) and psychological inflexibility was measured by the Avoidance and Fusion Questionnaire for Youth (AFQ-Y). A positive correlation between psychological inflexibility, (social) anxiety and being bullied was found. A moderating effect of psychological inflexibility on the relationship between being bullied and (social) anxiety complains was not found. The present study confirms that psychological inflexibility is an underlying problem for children with anxiety or for children who are being bullied. The found correlations turn out to be stronger for fear as a general trait than for social anxiety. Gender was included as a control in the analyses, but no difference between boys and girls was found. ACT decreases the psychological inflexibility by strengthening the psychological flexibility. This study supports the expectation that use of ACT decreases
(SOCIALE) ANGST, GEPEST WORDEN EN PSYCHOLOGISCHE INFLEXIBILITEIT 7 anxiety and the consequences of being bullied in children. Explanations, limitations and relevance are discussed and suggestions for further research are given. Keywords: psychological (in)flexibility, (social) anxiety, being bullied, acceptance & commitment therapy