Waarheen met grasmaaisel? Brugge, 6/04/2011

Vergelijkbare documenten
ENERGIE UIT LANDSCHAPSONDERHOUD. Pieter Verdonckt Mathias D Hooghe

Toekomst van bermgrasvergisting in Vlaanderen Studie- en demodag Bermg(r)as

Gemeentelijk bermbeheer

Geïntegreerde verwerkingsmogelijkheden (inclusief energetische valorisatie) van bermmaaisel Aanbevelingen voor de bermbeheerders

Bermgrasinzamelstructuur Regio Utrecht. Sieta de Vries Provincie Utrecht

Bermmaaisel: van last tot lust.

Composterings en vergistingssector combineren materiaal en energierecuperatie

IEE/12/046/SI

Kan de biogassector grote volumes aardappelen uit de markt nemen? , Oudenaarde. E. Meers & J. De Mey

Energiek g(r)as: Uw beheergras naar een vergister?

Beleid en ondersteuning t.a.v. gft-verwerking Luc Vanacker (OVAM/ere-voorzitter Vlaco) Ann Braekevelt (OVAM) Kristel Vandenbroek (Vlaco)

Gft en groenafval: waardevolle grondstoffen. Kristel Vandenbroek Studiedag VVSG

Optimale waarde uit uw vergister

Werkpakket 5: Beleid & regelgeving

Dennis Froeling 2 februari 2017

Willy Verbeke (Inverde) & Lies Bamelis (DLV), 7 november Met steun van i-cleantech Vlaanderen en de Limburgse cleantech Antenne

Innovatief aanbesteden van gras

Lies Bamelis, Karolien Borghgraef, Filip Raymaekers (DLV) Dec 2014 MANAGEMENT SUMMARY. Uitgewerkt in opdracht van.

Mogelijkheden van vergisting voor de productie van biogas. Bruno Mattheeuws 09 juni 2007

Vergistingstest BATCHTESTEN. Klant 2401/086/A1. Testsubstraat: Maisrestanten. Mystery Man

Welkom. Trees from Traffic. Met de steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.

Pogramma Kas als Energiebron

Bijeenkomst Beheerconvenant Blauwzaam Lint. 10 december Presentatie Wageningen UR

Energie uit groenafval. deel van een duurzame. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen

Duurzame energie uit bio-massa

Energetische Toepassing van Biomassa - Dilemma s en kansen. Grondstof GFT. Tim Brethouwer 8 maart 2018

Op zoek naar biomassa voor de bio-economie: recupereren en valoriseren van gewasresten van korrelmaïs en groenten, en de houtige fractie uit compost

Verwerken van (groene) biomassa en mest:

Biobased economy in het Groene Hart

Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa

Beslissing van de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt. van 27 januari 2009

Mono vergisting in Wijnjewoude?!

2011 Kyoto in t Pajottenland Covergisting van bermmaaisel op een bestaande landbouwvergister

IFEST 27 oktober 2010

Creëren van synergie in Biopark Terneuzen Energieconversiepark Sluiskil (NL) Jan Broeze, 14 mei 2013

GRASKRACHT: Werkpakket 4: Systeeminnovatie (Universiteit Hasselt, VLACO)

Verkenning biomassaketens Moubeek- Vloethemveld

De rol van hernieuwbare brandstoffen en afval in de Vlaamse energiemix

Inspiratie uit Vlaco s CO 2 -tool Christophe Boogaerts

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN

Energiehout een lokale opportuniteit?

Inhoudsopgave VOORWOORD 11

Mestverwerkingscapaciteit 2015

Voortgangsrapportage Ketenanalyse Bermgras

Toelichting op de Nederlandse Roadmap Bioraffinage

INNOVATIEF AANBESTEDEN VAN GRAS. Teus van Steenis Tactisch inkoper

Biomassa: Afval of Aanwinst?

Verwerken Biomassa: Potentiele leveranciers van maaisel:

Wil je meer weten over de fascinerende groene kracht van gras? Kijk op om een studiedag bij te wonen of een cursus te volgen.

Bermonderhoud maaien / snoeien

Hout uit natuur en openbaar groen

Ketenanalyse groenafval

Sector-Nota. Indicatoren voor de toegevoegde economische waarde van de biogassector in Vlaanderen. Prof. Dr. ir. Erik Meers

Verslag studiereis onderzoek vergistingsmogelijkheden voor grasmaaisel Duitsland 6/11 tot en met 9/11/2011

Boeren met energie. 11 November 2010

Kansen voor biomassa uit natuurbeheer

Resultaten VCM-enquête 2009: Stand van zaken mestverwerking in Vlaanderen periode 1 juli juni Persconferentie 14 januari 2010

Bioenergie in Oost-Nederland

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog

TITRE 00/00/2015 DE LA PRESENTATION ( MENU "INSERTION / 1 EN-TETE ET PIED DE PAGE") Groen Gas Burgum. 25 maart 2017

Gras benutten als substraat voor vergisting

Integraal GFT of tuin- en keukenafval apart? NVRD - 31 maart 2016 Tim Brethouwer

4.A.1 Ketenanalyse Groenafval

Groengas in landbouw. 11 maart 2015

Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek:

DEELSESSIE 3. Duurzame energie: Deelvoorzitter Marga Hoek, Groene Zaak

Samenwerking overheid en bedrijfsleven

Format eindrapport Topsector Energie

Biomassa in Laag Holland Een verkenning van de biomassa uit natuur- en landschapsbeheer en mogelijke toepassingen

GrasGoed Natuurlijk groen als grondstof De natuur als deel van een circulaire economie?

Strategisch plan

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess

Intentieverklaring biomassa uit bos, natuur, landschap en de houtketen

Benut de voorraad energie van het platteland. Ruimtelijke uitwerking - paper voor het Topteam Energie

Harry Roetert, Stimuland / Provincie. Themadag bio-energie 27 februari 2013

BEDRIJFSECONOMISCHE WETENSCHAPPEN master in de toegepaste economische wetenschappen: beleidsmanagement

VAPPR Haalt eruit wat erin zit

MEMO GAD BNG ISO Gewestelijke Afvalstoffen Dienst. Portefeuillehouders Milieu. Werkgroep biomassa en 'rijden op groen gas'

ACTIVITEITENVERSLAG CNL vzw

Voor het eerste deel van de studie (Rapport I) werd met behulp van een enquête informatie en data verkregen van mestexperts uit de Europese Unie.

Synergie RWZI en mestverwerking

Workshop: Graslandbeheer in de praktijk logistiek en machines

VAL-I-PAC en het belang van Materiaalrecyclage

Samenvatting. Inkomensverlies per ha grasland

Natuurmaaisel : tussen veevoer en afval. Willy Verbeke, Natuurinvest/Inverde

Evolutie van het aantal installaties

Potentieel warmtenetten in Wielsbeke/Oostrozebeke

Conversietechnieken voor biomassa Een korte beschrijving van de beschikbare conversietechnieken voor biomassa, op alfabetische volgorde.

Presentatie Microferm studiegroep Westhoek Holsteins

Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites!

Compact Plus biogasinstallatie, Lierop, 600 kw

Innovatieve mestverwerking op de boerderij

Straßenbegleitgrün - eine Alternative?l

BIOGIS: Gissen naar biogas

Programma Kas als Energiebron

Quickscan energie uit champost

Energietransitie in de Betuwse Bloem

Wetgevende aspecten: ondersteuningsmaatregelen en emissienormen

Transcriptie:

Waarheen met grasmaaisel? Brugge, 6/04/2011

Problematiek Natuurtechnisch beheer in natuurgebieden en op wegbermen : afvoer van maaisel noodzakelijk Piekaanvoer bij verwerkingsinstallaties Groencompostering: momenteel (ongeveer) de enige verwerkingstechniek Afvoer & verwerking: zeer hoge kost voor terreinbeheerder

Enkele cijfers Actieplan Maaisel (OVAM, 2003): Totale hoeveelheid bermmaaisel die op jaarbasis vrijkomt geraamd tussen 248.438 en 453.610 ton vers gewicht. Anno 2002 kon er slechts 30.000 ton verwerkt worden op composteringsinstallaties Studie Geïntegreerde verwerkingsmogelijkheden van bermmaaisel (OVAM, 2009): Vaststellingen zijn niet fundamenteel veranderd Uitbreiden verwerkingscapaciteit / andere verwerkingstechnieken is nodig

Welke verwerkingstechnieken? Groencompostering Veevoeder Vergisting Verbranding Bio-thermisch drogen Pyrolyse, torrefactie, HTU, Bioraffinage

Welke verwerkingstechnieken? GROENCOMPOSTERING + Robuuste techniek + Minder hoge eisen aan maaisel + Zwerfvuil geen overkomelijk probleem - Geen energetische valorisatie - Hoge gate fees (30 tot 70 /ton) - Structuurmateriaal

Welke verwerkingstechnieken? VEEVOEDER + Economisch meest interessant - Zwerfvuil - Heterogeniteit - Onvoldoende traceerbaarheid Vrijwel uitgesloten voor bermmaaisel In sommige gevallen wel voor maaisel uit natuurgebieden

Welke verwerkingstechnieken? VERBRANDING + Energieopbrengst ok indien voldoende droog + Zwerfvuil geeft minder problemen - Meer assen - Kwaliteit rookgassen (N) & corrosief (Cl) - Verbranden staat laag op ladder van Lansink Opm.: maaisel = afval verbrandingsverbod

Welke verwerkingstechnieken? VERGISTING + Spreiding vergistinginstallaties + Synergie met vergisting mest + Hoge prijs voor energiegewassen - Natte covergisting in de praktijk nog onvoldoende aangetoond - Gevoelig voor zand, zwerfvuil etc. - Afzet van digestaat

Doel: co-vergisting van grasmaaisel verder ontwikkelen

Opportuniteit: Oppervlakte van de natuurgebieden neemt toe De animo om aan (agrarisch) landschaps- en natuurbeheer te doen stijgt. Hernieuwbare energie doelstellingen (Europa 2020) : vraag naar biomassa sterk stijgende Opkomst vergistinginstallaties (rapport Biogas-e 2009): Momenteel 36 installaties in werking/opstart (= +7 installaties tov jaar ervoor; dit geeft in totaal 1.412.930 ton verwerkingscapaciteit) Bijkomende: 25 installaties in vergunningsfase en 8 in bouwfase Gras heeft voldoende biogaspotentieel (Studie OVAM + eigen analyseresultaten) Biogaspotentieel (Nm³/Ton): 141,37 Energiepotentieel (MJ/Ton): 3271,67 Warmtepotentieel (MJ/Ton): 1439,67 Elektrisch potentieel (kwh/ton): 318,33

Samenwerken van alle stakeholders aan het valoriseren van maaisel Beheerders natuur & bermen Uitvoerders beheer en onderhoud Verwerkers van (bij)producten Energieproducenten Kennisinstellingen

Werkpakket 1: platformwerking Kennisdeling, buitenlandse ervaringen, Werkpakket 2 : inventarisatie Hoeveel gras komt er jaarlijks via maaibeheer vrij? Natuurgebieden Bermen (autosnelwegen, gemeenten, ) Welk energiepotentieel heeft dit grasmaaisel? Labotesten uitvoeren Linken van dit potentieel met huidige en geplande vergistinginstallaties binnen inzamelradius

Werkpakket 3 : procestechnische optimalisatie Voorbewerkingen Inkuilen & bewaarbaarheid Proeven op praktijkschaal met vergisten van gras

Werkpakket 4 : systeeminnovatie Kosten-baten analyse Vergelijken met andere verwerkingstechnieken Vergelijken met andere inputstromen voor een vergister Logistieke opties, milieuwinst en tewerkstelling becijferen Werkpakket 5: Beleid & regelgeving Analyse huidige knelpunten Beleid & praktijk verder op elkaar afstemmen Aanzet geven tot bijstellen regelgeving

Toekomst?