Mogelijkheden van vergisting voor de productie van biogas. Bruno Mattheeuws 09 juni 2007

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Mogelijkheden van vergisting voor de productie van biogas. Bruno Mattheeuws 09 juni 2007"

Transcriptie

1 Mogelijkheden van vergisting voor de productie van biogas Bruno Mattheeuws 09 juni 2007

2 AGENDA Biogas-E vzw Biomassa Anaerobe vergisting Digestaat Biogas en de toepassingen Anaerobe vergisting en het milieu Vergisting in Vlaanderen Vergisting internationaal Ontwikkelingen/innovaties Vergist U niet Conclusie energiegewassen

3 Biogas-E E vzw Verderzetting vroegere Platform voor anaerobe vergisting => Historiek & structuur Doelstellingen: Maximale benutting van het biogaspotentieel in Vlaanderen, Maximale, objectieve begeleiding van initiatieven m.b.t. anaerobe vergisting

4 Biogas-E E vzw Taken: Informeren Sensibiliseren Netwerking Beleidsondersteuning Eerstelijnsadvies en projectbegeleiding Belangrijk: Objectief Onafhankelijk Accent op landbouw Accent op afval, energiegewassen en mest

5 Anaerobe vergisting Tegenhanger aerobe compostering Moerasgas uit omzetting organisch materiaal in zuurstofloze omstandigheden In maag herkauwers

6 Anaerobe vergisting

7 Anaerobe vergisting!"# OBA Groentenafval Keukenafval WZ-Slib (lage DS) Aardappelschillen Maag koe Vetten Biogaspotentieel (m 3 /ton) Zeer laag

8 Anaerobe vergisting Mest Gier Stalmest (rund) Kippenmest Paardenmest Schapenmest Biogaspotentieel (m 3 /ton)

9 Anaerobe vergisting $# %& '()*+, - )*./* Gewas Maïs Gras Bietenloof Aardappelpulp Koolzaad Biogaspotentieel (m 3 /ton)

10 Biomassa Afval Energiegewassen Mest

11 Anaerobe vergisting /*0 12)* 3* #/"*/, ** * *

12 Anaerobe vergisting

13 Anaerobe vergisting #$ $!" % $$ &

14 Anaerobe vergisting ' #$ ()*+, -.+,/ (01,))21,

15 Anaerobe vergisting!(1 (10134 (01 ( (2+ ( '6 7

16 Anaerobe vergisting $ (*$ *78 8 && "($ $ "(9$ $$

17 Anaerobe vergisting # $$8: $ $ :; #$

18 Anaerobe vergisting $ <6 =:+ 5:+ & &6 6(' (% > 4? 7

19 Anaerobe vergisting A& &$ &'6 7 & &% %8 $ ;

20 Anaerobe vergisting! ## ##(&$ & * ( &$ &

21 Anaerobe vergisting 8 B

22 Digestaat *4 5* * 5* *6 5*5*"6 6** 5* * * *( * *"7*8* "*,++*"6 **"6 **6/* * * *9:;<* ***(#* * *"*

23 Digestaat = 1 *" *"/"** %* **=, > 1* * *?*/( " - * *, *( "*#/ * **""

24 Biogas en # *DE;;<+*2+7*C;C:*%F0G 9 H*/20G 7*E)C*/0G condensatieopwarming (RH < 1)ontzwavelingcorrosief H2S

25 Biogas en toepassingen "!# *"**# " #**6 ** #**"

26 Biogas en toepassingen 5*C*/2 0G"* * *D* * 5*>):*/2 0G".( 7**I J 2''

27 Biogas en toepassingen **** ** *"/ **%267*K L;*67*K EE;

28 Biogas en toepassingen 9 C;>;*<** * # 1*# / **%267*K CA*67*K@;

29 Biogas en toepassingen * CD*:+ *D011 +:5+E@*11-.5,46 2 / F$%%%%@& & F0+111@& % $ F=+111@& F7+111@& 8

30 Biogas en milieu Broeikasgasemissies vermeden methaanuitstoot bij opslag van mest en afval CH 4 ± 21x sterker dan CO 2 gebruik van fakkel om ongewenste methaan uitstoot te vermijden

31 Biogas en milieu Hernieuwbare energie productie groene elektriciteit, warmte eventueel vervanging aardgas Minder CO 2 -uitstoot Digestaat minder nitraatuitspoeling naar grondwater besparing kunstmeststoffen

32 Biogas en milieu Ruimtelijke ordening en transport NIMBY (Not In My BackYard) sensibilisatie Geur volledig luchtdicht geen geur toevoer en opslag biomassa in overdekte ruimte (met afzuiging)

33 Vergisting in Vlaanderen Geïnstalleerd vermogen /2007 afval, mest & energiegewassen 11 initiatieven in werking 12,26 MW e ~ gezinnen

34 Vergisting in Vlaanderen Vraagzijde van de markt Eind 2008: afval, mest & energiegewassen inschatting! in aanbouw rondvraag sterke boom momenteel ~ gevoerde beleid ~ NIMBY? ± 8,38 MW e (in aanbouw) ± 21 MW e (totaal eind 2008 verwacht) ~ gezinnen

35 Vergisting internationaal uropa enemarken Gecentraliseerd Vanuit oogpunt productie betere meststof Warmtenetten uitsland 3500 installaties op boerderijschaal Co-vergisting Digestaat op land

36 Vergisting internationaal uropa weden Biobrandstof

37 Vergisting internationaal ndere continenten ~ domestic biogas frika Rwanda:gevangenis kookt op biogas van uitwerpselen gevangen 25 landen willen 20 mio families van biogasinstallaties voorzien om duurzame energie te produceren zië Nepal: gezinnen Vietnam: installaties operationeel

38 Ontwikkelingen / innovaties Integratie compostering verbranding materiaalrecyclage mestverwerking Inputmateriaal samengestelde stromen energiegewassen koolzaadschroot/glycerine

39 Ontwikkelingen / innovaties Pre- & posttreatment ethanolproductie injectie in aardgasnet opgewerkt niet opgewerkt brandstof voor voertuigen koppeling brandstofcel biogaszuivering etc.

40 Vergist U niet Enkele misverstanden: vergisting = mestverwerking biogas = extreem gevaarlijk grote geurhinder natuurlijk proces = simpel proces

41 Conclusie energiegewassen Vergisting: meest aantal soorten biomassa als inputstroom Traditionele akkerbouwgewassen: tarwe, suikerbiet, aardappel, koolzaad, maïs Nieuwe akkerbouwgewassen: olifantengras, hennep, amaranth, huttentut, aardpeer Houtachtige gewassen: moeilijk (te droog, te veel lignine) Energiegewas: > kost t.o.v. afval en mest > biogas dan mest <=> biogas dan afval Zelfvoorziening

42 Conclusie energiegewassen Focus op kuil- en energiemaïs: Hoge d.s.-opbrengst per ha Goed bewaarbaar Teelt is vrij makkelijk en gekend Hoge biogasopbrengsten (tot km/ ha => enkel bioenthanol komt in de buurt) Oppassen voor: Monocultuur maïs => rotatieteelt (o.a. sorghum, aardpeer )

43 ''

Kan de biogassector grote volumes aardappelen uit de markt nemen? 27-01-2015, Oudenaarde. E. Meers & J. De Mey

Kan de biogassector grote volumes aardappelen uit de markt nemen? 27-01-2015, Oudenaarde. E. Meers & J. De Mey Kan de biogassector grote volumes aardappelen uit de markt nemen? 27-01-2015, Oudenaarde E. Meers & J. De Mey Biogas-E vzw Prof. Dr. Ir. Erik Meers Coördinator Biogas-E U Gent, Fac. Milieuchemie Ir. Jonathan

Nadere informatie

Agem-cáfe: biogas uit grootschalige mestvergisting. 20 april 2016 Ton Voncken, Programmanager Groen Gas Nederland

Agem-cáfe: biogas uit grootschalige mestvergisting. 20 april 2016 Ton Voncken, Programmanager Groen Gas Nederland Agem-cáfe: biogas uit grootschalige mestvergisting 20 april 2016 Ton Voncken, Programmanager Groen Gas Nederland Biogas uit grootschalige mestvergisting Wat Van Biomassa naar Biogas Waarom Rol van biogas

Nadere informatie

Biobased economy in het Groene Hart

Biobased economy in het Groene Hart Biobased economy in het Groene Hart Energie & Bio/Groen Gas 27 juni 2013, Langeraar, Michiel van Galen Inhoud Landelijke doelen energie en beleid Stimuleringsbeleid Groen Gas Het proces Stand van zaken

Nadere informatie

Presentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU

Presentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU Presentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU 25-11-2010 Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Agenda Introductie HoSt B.V. Waarom Microferm? Het Microferm concept Beschrijving installatie Voordelen Economie Vragen

Nadere informatie

Productie van bio - energie uit energiemaïs

Productie van bio - energie uit energiemaïs Productie van bio - energie uit energiemaïs Door: Frank Veldeman Stijn Van Aken Nick De Keyser Groepsopdracht Ethiek Academiejaar: 2006-2007 Lector: Dhr. Lips Dirk 2 e jaar Agro- en Biotechnologie Inleiding

Nadere informatie

Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm

Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Kleinschalige mestvergisting met Microferm Staatssecretaris Joop Atsma en gedeputeerde Theo Rietkerk

Nadere informatie

Presentatie Microferm studiegroep Westhoek Holsteins

Presentatie Microferm studiegroep Westhoek Holsteins Presentatie Microferm studiegroep Westhoek Holsteins Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Agenda Introductie HoSt B.V. Waarom Microferm? Het Microferm concept Beschrijving installatie Voordelen Economie Vragen

Nadere informatie

Mono vergisting in Wijnjewoude?!

Mono vergisting in Wijnjewoude?! Mono vergisting in Wijnjewoude?! Jan Willem Bijnagte bijnagte@cocos.nl www.cocos.nl 06 82404591 Inhoud CCS Mono mestvergisting Gasverwaarding Noord Deurningen Bio-Up Kansen Wijnjewoude Mono mestvergisting

Nadere informatie

Vergistingstest BATCHTESTEN. Klant 2401/086/A1. Testsubstraat: Maisrestanten. Mystery Man

Vergistingstest BATCHTESTEN. Klant 2401/086/A1. Testsubstraat: Maisrestanten. Mystery Man Vergistingstest BATCHTESTEN 2401/086/A1 Testsubstraat: Maisrestanten Klant Mystery Man Datum: 05-Juli-2012 1 Voorwoord is een werkmaatschappij welke voornamelijk actief is in de agri-food branche en de

Nadere informatie

Composterings en vergistingssector combineren materiaal en energierecuperatie

Composterings en vergistingssector combineren materiaal en energierecuperatie Composterings en vergistingssector combineren materiaal en energierecuperatie Kristel Vandenbroek Kristel Vandenbroek Industrie en Milieu 2011 31.03.2011 Verwerking in Vlaanderen Input onder Vlaco controlecontrole

Nadere informatie

Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa

Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa Jennie van der Kolk, Alterra Helmond, 22-02-13 Nico Verdoes, Livestock Research Inhoud presentatie Wetenschapswinkel

Nadere informatie

Inspiratie uit Vlaco s CO 2 -tool Christophe Boogaerts

Inspiratie uit Vlaco s CO 2 -tool Christophe Boogaerts Inspiratie uit Vlaco s CO 2 -tool Christophe Boogaerts VLACO S VOETAFDRUK-VERHAAL Verleden Vandaag Verder? 4 VOETAFDRUKKEN: Gebruik gft-compost door gemeente Gebruik groencompost voor potgrondproductie

Nadere informatie

Low carbon opties voor duurzame mobiliteit Nieuwe ontwikkelingen in motortechniek en biobrandstoffen

Low carbon opties voor duurzame mobiliteit Nieuwe ontwikkelingen in motortechniek en biobrandstoffen Low carbon opties voor duurzame mobiliteit Nieuwe ontwikkelingen in motortechniek en biobrandstoffen RVO/PDB Kennissessie Den Haag 17 januari 2018 Context: energieverbruik in Nederland en aandeel hernieuwbaar

Nadere informatie

TITRE 00/00/2015 DE LA PRESENTATION ( MENU "INSERTION / 1 EN-TETE ET PIED DE PAGE") Groen Gas Burgum. 25 maart 2017

TITRE 00/00/2015 DE LA PRESENTATION ( MENU INSERTION / 1 EN-TETE ET PIED DE PAGE) Groen Gas Burgum. 25 maart 2017 TITRE 00/00/2015 DE LA PRESENTATION ( MENU "INSERTION / 1 EN-TETE ET PIED DE PAGE") Groen Gas Burgum 25 maart 2017 Centrale Bergum: zonnepanelen park Realisatie medio 2017 5 MW Ontwikkeling drijvende zonnepanelen

Nadere informatie

Beleid en ondersteuning t.a.v. gft-verwerking Luc Vanacker (OVAM/ere-voorzitter Vlaco) Ann Braekevelt (OVAM) Kristel Vandenbroek (Vlaco)

Beleid en ondersteuning t.a.v. gft-verwerking Luc Vanacker (OVAM/ere-voorzitter Vlaco) Ann Braekevelt (OVAM) Kristel Vandenbroek (Vlaco) Beleid en ondersteuning t.a.v. gft-verwerking 19.04.2013 Luc Vanacker (OVAM/ere-voorzitter Vlaco) Ann Braekevelt (OVAM) Kristel Vandenbroek (Vlaco) Evolutie in beleidsdoelstellingen Afvalstoffenplan (1991-1995)

Nadere informatie

Stand van zaken inzake vergisting van huishoudelijk afval in Europa Bruno Mattheeuws OWS NV. Groene energie uit GFT, 19 april 2013 Gent

Stand van zaken inzake vergisting van huishoudelijk afval in Europa Bruno Mattheeuws OWS NV. Groene energie uit GFT, 19 april 2013 Gent Stand van zaken inzake vergisting van huishoudelijk afval in Europa Bruno Mattheeuws OWS NV Groene energie uit GFT, 19 april 2013 Gent OWS: Het bedrijf DRANCO technologie: DRogeANaerobeCOmpostering=> ontwikkeld

Nadere informatie

De rol van hernieuwbare brandstoffen en afval in de Vlaamse energiemix

De rol van hernieuwbare brandstoffen en afval in de Vlaamse energiemix 08/04/2011 De rol van hernieuwbare brandstoffen en afval in de Vlaamse energiemix Luc Pelkmans, VITO 4 de Vlaamse afval- en materialencongres Brugge, 6 april 2011 Inhoud» Vlaamse onderbouwing van de Belgische

Nadere informatie

ARN, uw duurzame innovatieve partner!

ARN, uw duurzame innovatieve partner! ARN, uw duurzame innovatieve partner! WELKOM! 5 maart 2019 ARN als energie- en grondstoffenproducent Aandeelhouders/PPS-structuur Regio Nijmegen 37,5% Regio De Vallei 11,76% Regio Rivierenland 5,88% REMONDIS

Nadere informatie

4.A.1 Ketenanalyse Groenafval

4.A.1 Ketenanalyse Groenafval 4.A.1 Ketenanalyse Groenafval Prop Beplantingswerken v.o.f. Autorisatie Nummer/versie Datum Opsteller Goedgekeurd directie 01 22-01-2015 Naam: F. van Doorn Naam: A. Prop Datum: 22 januari 2015 Datum: 22

Nadere informatie

Waarom doen we het ook alweer?

Waarom doen we het ook alweer? Apart inzamelen van gft-afval Als Vereniging Afvalbedrijven stimuleren we dat al het afval in Nederland op de juiste manier wordt verwerkt. Hierbij houden we rekening met het milieu en de kosten. De meest

Nadere informatie

RAPPORT BIOGASPOTENTIEEL

RAPPORT BIOGASPOTENTIEEL RAPPORT BIOGASPOTENTIEEL RESTBIOMASSA SPIRULINA EN EENDENKROOS Coudron Carl INAGRO E carl.coudron@inagro.be Devlamynck Reindert Ugent & INAGRO E reindert.devlamynck@ugent.be 2018 Inhoud 1 Inleiding...

Nadere informatie

Waarheen met grasmaaisel? Brugge, 6/04/2011

Waarheen met grasmaaisel? Brugge, 6/04/2011 Waarheen met grasmaaisel? Brugge, 6/04/2011 Problematiek Natuurtechnisch beheer in natuurgebieden en op wegbermen : afvoer van maaisel noodzakelijk Piekaanvoer bij verwerkingsinstallaties Groencompostering:

Nadere informatie

Bermmaaisel: van last tot lust.

Bermmaaisel: van last tot lust. Bermmaaisel: van last tot lust. Dr. Alain De Vocht PHL-BIO Research - PHL Centrum voor Milieukunde - UHasselt Inhoud Maaisel en klimaatneutraal Limburg Hoeveelheid en samenstelling Verwerkingsmogelijkheden

Nadere informatie

Op zoek naar biomassa voor de bio-economie: recupereren en valoriseren van gewasresten van korrelmaïs en groenten, en de houtige fractie uit compost

Op zoek naar biomassa voor de bio-economie: recupereren en valoriseren van gewasresten van korrelmaïs en groenten, en de houtige fractie uit compost Op zoek naar biomassa voor de bio-economie: recupereren en valoriseren van gewasresten van korrelmaïs en groenten, en de houtige fractie uit compost Bart Vandecasteele, Filip Velghe, Christophe Boogaerts,

Nadere informatie

GroenLinks Bronckhorst. Themabijeenkomst Groengas Hoe groen is ons gas? 2 juni 2015

GroenLinks Bronckhorst. Themabijeenkomst Groengas Hoe groen is ons gas? 2 juni 2015 GroenLinks Bronckhorst Themabijeenkomst Groengas Hoe groen is ons gas? 2 juni 2015 Waarom co-vergisten Omdat de meststoffenwet veehouders verplicht de overtollige (mineralen in de) mest te ver(be)werken

Nadere informatie

Wetgevende aspecten: ondersteuningsmaatregelen en emissienormen

Wetgevende aspecten: ondersteuningsmaatregelen en emissienormen Wetgevende aspecten: ondersteuningsmaatregelen en emissienormen Overzicht 1. Algemeen 2. Investeringssteun 3. Certificaten 4. Emmisienormen Algemeen Bio-WKK Biomassa als duurzame brandstof groene stroom

Nadere informatie

Nota: Randvoorwaarden voor de inplanting van installaties voor mestbehandeling en vergisting

Nota: Randvoorwaarden voor de inplanting van installaties voor mestbehandeling en vergisting Nota: Randvoorwaarden voor de inplanting van installaties voor mestbehandeling en vergisting Deze nota is gebaseerd op de omzendbrief RO/2006/01 van 19 mei 2006 en bevat een aantal aandachtspunten bij

Nadere informatie

Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek:

Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek: Scenario s Jaap de Boer Energy Watch Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek: Twence Zon (particulier, bedrijven, zonneparken) Wind

Nadere informatie

Uw kenmerk Ons kenmerk Datum verzoek 2 april 2010

Uw kenmerk Ons kenmerk Datum verzoek 2 april 2010 Aan het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Asten Afdeling Ruimtelijk Ordening T.a.v. de heer S. Olschewsky Postbus 290 5720 AG Asten Uw kenmerk Ons kenmerk Datum 100486-002-verzoek

Nadere informatie

Biowkk in de glastuinbouw Praktijkvoorbeeld BioEnergieBergerden. 10 september 2009 Zevenhuizen Presentatie; Jan Willemsen

Biowkk in de glastuinbouw Praktijkvoorbeeld BioEnergieBergerden. 10 september 2009 Zevenhuizen Presentatie; Jan Willemsen Biowkk in de glastuinbouw Praktijkvoorbeeld BioEnergieBergerden 10 september 2009 Zevenhuizen Presentatie; Jan Willemsen 2004 Doelstelling Initiatiefnemers 2004 Doelstelling Initiatiefnemers Rendement

Nadere informatie

Praktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof

Praktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof Praktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof Praktische-opdracht door een scholier 694 woorden 13 april 2016 9 2 keer beoordeeld Vak Scheikunde Pagina 1 van 5 PO biomassa als brandstof (practicum

Nadere informatie

GroenGas InOpwerking. Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up. Rene Cornelissen (CCS) 11 maart 2015

GroenGas InOpwerking. Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up. Rene Cornelissen (CCS) 11 maart 2015 GroenGas InOpwerking Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up Rene Cornelissen (CCS) 11 maart 2015 Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up Inhoudsopgave CCS Inleiding Situatie kleinschalige vergisting

Nadere informatie

Nieuwe methodiek CO 2 -voetafdruk bedrijventerreinen POM West-Vlaanderen. Peter Clauwaert - Gent 29/09/11

Nieuwe methodiek CO 2 -voetafdruk bedrijventerreinen POM West-Vlaanderen. Peter Clauwaert - Gent 29/09/11 Nieuwe methodiek CO 2 -voetafdruk bedrijventerreinen POM West-Vlaanderen Peter Clauwaert - Gent 29/09/11 Inhoud presentatie 1.Afbakening 2.Inventarisatie energie 3.CO 2 -voetafdruk energieverbruik 4.CO

Nadere informatie

Compact Plus biogasinstallatie, Lierop, 600 kw

Compact Plus biogasinstallatie, Lierop, 600 kw Hoe maak je biogas? Inhoud presentatie Wie en wat is Biogas Plus? Hoe werkt een biogasinstallatie? Voor wie is een biogasinstallatie interessant? Is een biogasinstallatie duurzaam? Zijn subsidies nodig?

Nadere informatie

Groengas in landbouw. 11 maart 2015

Groengas in landbouw. 11 maart 2015 Groengas in landbouw 11 maart 2015 LTO Noord Programma Klimaat & Energie Auke Jan Veenstra (aveenstra@ltonoord.nl) Inhoud LTO Noord en Energie Energie in de agrarische sector Energieproductie Vergisting

Nadere informatie

Innovatieve mestverwerking op de boerderij

Innovatieve mestverwerking op de boerderij Innovatieve mestverwerking op de boerderij Groen gas productie en nutriëntenterugwinning René Cornelissen (CCS) 7 juni 2017 Inhoudsopgave CCS Mest Kleinschalige mono-mestvergisting Bio-Up, Groen Gas op

Nadere informatie

Geur en mestverwerking

Geur en mestverwerking Geur en mestverwerking Frederik Accoe, Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking Toon Van Elst, PRG Odournet nv Studiedag Geurhinder, 28 januari 2011 Inhoud Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking (VCMvzw)

Nadere informatie

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen

Nadere informatie

Anaërobe vergisting & Warmtekrachtkoppeling

Anaërobe vergisting & Warmtekrachtkoppeling Poperinge, 20 maart 07 Anaërobe vergisting & Warmtekrachtkoppeling Greet Ghekiere POVLT INHOUD Wat is DAT? De biogasinstallatie Types installaties INPUT Nieuwe evoluties in energiegewassen OUTPUT: digestaat

Nadere informatie

Werkpakket 5: Beleid & regelgeving

Werkpakket 5: Beleid & regelgeving Werkpakket 5: Beleid & regelgeving Oplijsting knelpunten inzake verwerking van grasmaaisel via co-vergisting 1. Maaisel als afvalstof Bij de terreinbeheerders leeft de problematiek om (berm)maaisel, en

Nadere informatie

Straßenbegleitgrün - eine Alternative?l

Straßenbegleitgrün - eine Alternative?l DELaND Straßenbegleitgrün - eine Alternative?l Papenburg 23 juni 2014 Dirk de Boer Dienst Landelijk Gebied 1 Duurzame energie Taakstelling Nederlandse Overheid: Kyoto 1991: 2010: 5% duurzame energie 2020:

Nadere informatie

NMVisie op Koe&Klimaat

NMVisie op Koe&Klimaat Wat is de positie van de melkveehouderij in het klimaatvraagstuk? Voor ons blijft onderbelicht wat het significante verschil is met overige bronnen van broeikasgassen. Positie van de melkveehouderij in

Nadere informatie

Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen

Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen Energie verduurzamen maar: Nationaal landschap leent zich minder voor zonne- en windenergie; Ondergrond minder geschikt voor WKO en geothermie; Inzet hout: beperkt

Nadere informatie

Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen

Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen BEON Nieuwe Energiedag 2018 Leendert Tamboer Transitie.. niet nieuw maar uitdagingen enorm! Algemeen minder fossiel CO

Nadere informatie

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Onderwerp Steller Biomassa Anne Helbig De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN Telefoon 8892 Bijlage(n) - Ons kenmerk Datum Uw brief van Uw kenmerk - Geachte heer, mevrouw, Tijdens

Nadere informatie

Kringloop neutraal denken Emissie, mineralen, energie

Kringloop neutraal denken Emissie, mineralen, energie Kringloop neutraal denken Emissie, mineralen, energie Eddie ter Braack Waarom nieuwe generatie vergister-raffinage Ontwikkeling/Stand van zaken op dit moment Nog uit te voeren acties Problemen grootschalige

Nadere informatie

Van 1774/2002 naar 1069/2009 bis. 04.02.11 Overlegplatform DBP. Lies Clarysse

Van 1774/2002 naar 1069/2009 bis. 04.02.11 Overlegplatform DBP. Lies Clarysse Van 1774/2002 naar 1069/2009 bis Wat wijzigt er voor mestverwerkers vanaf 4 maart 2011 04.02.11 Overlegplatform DBP Lies Clarysse 16-2-2011 februari 2011 1 0. Comitologie (belangrijke artikels) Opmerking:

Nadere informatie

GRENZELOOS BIOBASED ONDERWIJS

GRENZELOOS BIOBASED ONDERWIJS GRENZELS BIBASED NDERWIJS Met onderwijs naar duurzame toekomst Inspiratiedag@HGENT 1 februari 2019 Ruben Guisson ruben.guisson@vito.be Project Manager Team Biobased Economy VIT NV Boeretang 200 2400 Mol

Nadere informatie

Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder

Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder 16/12/2010 Cogen Vlaanderen Daan Curvers COGEN Vlaanderen Houtige biomassa in de landbouw 16

Nadere informatie

Workshop mestvergisting. Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl

Workshop mestvergisting. Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl Workshop mestvergisting Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl BioEnergy Farm 2 Project beschrijving Europees project Marktontwikkeling mono-mestvergisting Verspreiden onafhankelijke

Nadere informatie

Energie uit groenafval. deel van een duurzame. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen

Energie uit groenafval. deel van een duurzame. Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen Energie uit groenafval deel van een duurzame totaaloplossing Arjen Brinkmann Branche Vereniging Organische Reststoffen 1 Branche Vereniging Organische Reststoffen (BVOR) Sinds 1989 branche organisatie

Nadere informatie

Energiek g(r)as: Uw beheergras naar een vergister?

Energiek g(r)as: Uw beheergras naar een vergister? Energiek g(r)as: Uw beheergras naar een vergister? Pieter Verdonckt (POVLT), Kathleen Bervoets (Natuurpunt), Greet Ghekiere (POVLT) en Erik Meers (Eneco) Introductie: Anaerobe vergisting is een technologie

Nadere informatie

Biomassa Energie Centrales - biogas

Biomassa Energie Centrales - biogas Biomassa Energie Centrales - biogas Anaërobe verwerking/toepassing van Biomassa als Duurzame oplossing voor hedendaagse Energiebehoeften Hammestraat 87 9220 Moerzeke abde@abde.be +32 473 813 183 Reeds

Nadere informatie

Biomassa: brood of brandstof?

Biomassa: brood of brandstof? RUG3 Biomassa: brood of brandstof? Centrum voor Energie en Milieukunde dr ir Sanderine Nonhebel Dia 1 RUG3 To set the date: * >Insert >Date and Time * At Fixed: fill the date in format mm-dd-yy * >Apply

Nadere informatie

NEW BUSINESS. Guy Konings

NEW BUSINESS. Guy Konings 2015 Guy Konings Stedin is verantwoordelijk voor transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: Altijd energie voor onze klanten, vandaag en morgen. Simpel, betaalbaar en duurzaam KERNGETALLEN

Nadere informatie

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas Aardgas als transitiebrandstof of transitie van een brandstof? Marcel Weeda, ECN AkzoNobel Center, Amsterdam VEMW seminar, 22 april 2016 www.ecn.nl

Nadere informatie

Mestverwaarding Op weg naar een duurzame veehouderij

Mestverwaarding Op weg naar een duurzame veehouderij Mestverwaarding Op weg naar een duurzame veehouderij 19 november 2014 ABO Ooststellingwerf Nijeberkoop LTO Noord Programma Duurzame Energie Auke Jan Veenstra (aveenstra@ltonoord.nl) Inhoud Activiteiten

Nadere informatie

Informatiebrochure. Een biogasinstallatie bij jou in de buurt? platform anaerobe vergisting in Vlaanderen

Informatiebrochure. Een biogasinstallatie bij jou in de buurt? platform anaerobe vergisting in Vlaanderen Informatiebrochure Een biogasinstallatie bij jou in de buurt? platform anaerobe vergisting in Vlaanderen Inhoudsopgave Inhoudsopgave iii 1 Biogas: onbekend maakt onbemind 1 2 Wat is duurzame energie?

Nadere informatie

Verwerken van (groene) biomassa en mest:

Verwerken van (groene) biomassa en mest: Verwerken van (groene) biomassa en mest: kan dat samen? Hans Verkerk secretaris meststoffendistributie CUMELA Nederland Sector: 3.000 ondernemers 30.000 medewerkers Jaaromzet 4 miljard Cumelabedrijven:

Nadere informatie

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Drs. Ing. F. Pierie Drs. L.J.M. Heijne Prof. Dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp 6/14/2017 1 6/14/2017 2 Inleiding vergisting Onderdelen in de keten 6/14/2017

Nadere informatie

ir. B. Meeus ir. K. Sys ing. K. Vanacker prof. dr. G. Maes

ir. B. Meeus ir. K. Sys ing. K. Vanacker prof. dr. G. Maes ir. B. Meeus ir. K. Sys ing. K. Vanacker prof. dr. G. Maes http://thinkbeforeprinting.org/ Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of vermenigvuldigd door middel van druk, fotokopie, microfilm

Nadere informatie

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa Ir. Harry A. Droog Voorzitter Platform Duurzame Electriciteitsvoorziening Biomassa meestook symposium, 27 mei 2010, Amsterdam

Nadere informatie

SUEZ ReEnergy en Biomineralen BV. 17/10/2018 Marc Das & Lodewijk Burghout

SUEZ ReEnergy en Biomineralen BV. 17/10/2018 Marc Das & Lodewijk Burghout SUEZ ReEnergy en Biomineralen BV 17/10/2018 Marc Das & Lodewijk Burghout Communicatie: we hebben wat uit te leggen Waarom nu? We bereiden een Milieu Effect Rapportage-aanmeldnotitie voor om een alternatief

Nadere informatie

Creëren van synergie in Biopark Terneuzen Energieconversiepark Sluiskil (NL) Jan Broeze, 14 mei 2013

Creëren van synergie in Biopark Terneuzen Energieconversiepark Sluiskil (NL) Jan Broeze, 14 mei 2013 Creëren van synergie in Biopark Terneuzen Energieconversiepark Sluiskil (NL) Jan Broeze, 14 mei 2013 Overzicht presentatie Ankerpunt: Biopark Terneuzen Ontwikkelingsproces Passende ontwikkelingsopties

Nadere informatie

Energetische Toepassing van Biomassa - Dilemma s en kansen. Grondstof GFT. Tim Brethouwer 8 maart 2018

Energetische Toepassing van Biomassa - Dilemma s en kansen. Grondstof GFT. Tim Brethouwer 8 maart 2018 Energetische Toepassing van Biomassa - Dilemma s en kansen. Grondstof GFT Tim Brethouwer 8 maart 2018 Toelichting Tim Brethouwer. Senior marktanalist bij Attero Technisch adviseur Vereniging afvalbedrijven.

Nadere informatie

Vergister met nitrificatie

Vergister met nitrificatie Het geproduceerde biogas wordt via een gasmotor omgezet naar elektriciteit en warmte via warmtekrachtkoppeling (WKK ➓). De motor heeft een elektrisch vermogen van 1,5 MW en produceert een hoeveelheid energie

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

Hoogwaardige benutting van gras

Hoogwaardige benutting van gras Hoogwaardige benutting van gras Mogelijkheden van aanbestedingen Arjen Brinkmann 1 Achtergrond Overheden en andere partijen herwaarderen reststromen -> Van Afval naar Grondstof Vertalen van beleidsambities

Nadere informatie

Sector-Nota. Indicatoren voor de toegevoegde economische waarde van de biogassector in Vlaanderen. Prof. Dr. ir. Erik Meers

Sector-Nota. Indicatoren voor de toegevoegde economische waarde van de biogassector in Vlaanderen. Prof. Dr. ir. Erik Meers Sector-Nota Indicatoren voor de toegevoegde economische waarde van de biogassector in Vlaanderen Prof. Dr. ir. Erik Meers Algemeen De biogassector in Vlaanderen kent een aantal duidelijke economisch toegevoegde

Nadere informatie

Workshop Innovatie in mestverwerking en vermarkting Bert Bohnen en Frederik Accoe

Workshop Innovatie in mestverwerking en vermarkting Bert Bohnen en Frederik Accoe Workshop Innovatie in mestverwerking en vermarkting Bert Bohnen en Frederik Accoe Elzenveld, Antwerpen, 20 maart 2012 Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking Organisatie Onafhankelijk samenwerkingsverband

Nadere informatie

Economie van energiegewassen. M.P.J. van der Voort, R.D. Timmer, W. van Geel, W. Runia, W.J. Corré

Economie van energiegewassen. M.P.J. van der Voort, R.D. Timmer, W. van Geel, W. Runia, W.J. Corré Economie van energiegewassen M.P.J. van der Voort, R.D. Timmer, W. van Geel, W. Runia, W.J. Corré Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Akkerbouw, Groene ruimte en Vollegrondsgroenten PPO nr. 32568 April

Nadere informatie

Byosis Group. oplossingen voor vergisters; maisraffinage. Datum: September 2012

Byosis Group. oplossingen voor vergisters; maisraffinage. Datum: September 2012 Byosis Group oplossingen voor vergisters; maisraffinage Door: René Oudman Datum: September 2012 Bedrijf Byosis is opgericht in 2007. Technologie ontwikkeld samen met Wageningen Universiteit. Oprichters:

Nadere informatie

BIO BASED ECONOMY WERKT!

BIO BASED ECONOMY WERKT! EnErgiEbiEtEn een nieuwe teelt Een concentratie van energie BIO BASED ECONOMY WERKT! groene GRONDSTOFFEN Energietoepassingen groene GRONDSTOFFEN Energiebieten een nieuwe teelt INLEIDING Heel wat biogasinstallaties

Nadere informatie

Kringloop neutraal denken Emissie, mineralen, energie

Kringloop neutraal denken Emissie, mineralen, energie Kringloop neutraal denken Emissie, mineralen, energie Eddie ter Braack Waarom nieuwe generatie vergister-raffinage Ontwikkeling/Stand van zaken op dit moment Nog uit te voeren acties Problemen grootschalige

Nadere informatie

Opzet biogasinstallatie

Opzet biogasinstallatie Opzet biogasinstallatie Voor: NAJK energie bijeenkomst 22 maart 2007, Nieuw Vennep Door: Jan Schellekens, DLV BMT b.v. tel. 06 53 33 92 47 DLV Adviesgroep nv Biogasinstallaties in Nederland op 1 oktober

Nadere informatie

4.3. Biomassa. Lopende projecten

4.3. Biomassa. Lopende projecten 4.3. Biomassa Doel Met het toepassen van biomassa willen we: hernieuwbare grondstoffen inzetten; de uitstoot van CO 2 in 2007 verminderen met 125 kiloton per jaar; onze afhankelijkheid van de energievoorziening

Nadere informatie

Biomassa omvat naast vaste biomassa ook vloeibare en gasvormig gemaakte biomassa, exclusief biogas afkomstig uit vergisting.

Biomassa omvat naast vaste biomassa ook vloeibare en gasvormig gemaakte biomassa, exclusief biogas afkomstig uit vergisting. 7/1/213 Productie-installaties in Vlaanderen waarvoor groenestroomcertificaten worden toegekend Dit document bevat gegevens betreffende de productie-installaties waarvan de aanvraag tot toekenning van

Nadere informatie

Systeemdocument AgriMoDEM mestraffinage

Systeemdocument AgriMoDEM mestraffinage vestiging Drachten behorende bij onderbouwing Knarweg 14, Lelystad. Op het gebied van schoon en zuinig produceren, heeft de agrarische sector nog een aantal belangrijke doelstellingen te behalen. Belangrijkste

Nadere informatie

Vergunningen voor biogas en groen gas installaties

Vergunningen voor biogas en groen gas installaties Vergunningen voor biogas en groen gas installaties Ervaringen van BioGast Sustainable Energy Marcel Verhaart 12 februari 2014, NEN Wie is BioGast? Groen gas producent sinds 2005 Actief in Nederland, Frankrijk,

Nadere informatie

Kringloop neutraal denken (Emissie, mineralen, energie) Eddie ter Braack

Kringloop neutraal denken (Emissie, mineralen, energie) Eddie ter Braack Kringloop neutraal denken (Emissie, mineralen, energie) Eddie ter Braack Bio Energie Noord Missie: Het realiseren van meer en nieuwe activiteiten in Noord-Nederland op het gebied van energie uit biomassa

Nadere informatie

Les Biomassa. Werkblad

Les Biomassa. Werkblad LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Biomassa Werkblad Les Biomassa Werkblad Niet windenergie, niet zonne-energie maar biomassa is de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in Nederland. Meer dan 50%

Nadere informatie

Biogas: De oplossing voor het energie probleem?

Biogas: De oplossing voor het energie probleem? Biogas: De oplossing voor het energie probleem? Jordy Ghequière Lula Timmerman Arne Deschepper Natuur en Wetenschap vzw Inhoudstabel Inhoudstabel... 1 Inleiding... 2 Hypothese... 3 Biogasproductie : theoretische

Nadere informatie

Werkgroep Landbouw (2 e deel: glastuinbouw) 20 september 2007

Werkgroep Landbouw (2 e deel: glastuinbouw) 20 september 2007 Werkgroep Landbouw (2 e deel: glastuinbouw) 20 september 2007 Doelstelling: 75 % van het energiegebruik in de glastuinbouw op basis van aardgas en andere duurzame energiebronnen in 2012 Energie enquête

Nadere informatie

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040?

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040? Klimaatneutraal Beersel 2040? 2013-2014: participatief traject 100 acties voor klimaatplan 2014-2015: inspelen op bestaande initiatieven en acties 2017-2018: Beersel wekt op De zon is van iedereen Zonnelaan

Nadere informatie

(Fermenteren) ECP technologie beschrijving. Proces: Anaerobe (Droge) vergisting

(Fermenteren) ECP technologie beschrijving. Proces: Anaerobe (Droge) vergisting ECP technologie beschrijving Proces: Anaerobe (Droge) vergisting (Fermenteren) Functie : Het produceren van biogas uit GFT (Groente, Fruit & Tuin afval) en anderere relatief drogesubstraten zoals bermaaisel

Nadere informatie

Hernieuwbaar gas. Energiedrager van de toekomst. Wat is de rol van (hernieuwbaar) gas in de energietransitie

Hernieuwbaar gas. Energiedrager van de toekomst. Wat is de rol van (hernieuwbaar) gas in de energietransitie Hernieuwbaar gas Energiedrager van de toekomst Wat is de rol van (hernieuwbaar) gas in de energietransitie New Energy Coalition Sector Grondstoffen Kracht en licht Vervoer Warmte Eindverbruik 567 PJ 362

Nadere informatie

Integraal GFT of tuin- en keukenafval apart? NVRD - 31 maart 2016 Tim Brethouwer

Integraal GFT of tuin- en keukenafval apart? NVRD - 31 maart 2016 Tim Brethouwer Integraal GFT of tuin- en keukenafval apart? NVRD - 31 maart 2016 Tim Brethouwer Inhoud Beleid Aandeel GF in GFT. Waar praten we over? Ontwikkelingen in de markt Heeft GF en T apart meerwaarde? Kwaliteit

Nadere informatie

Optimale waarde uit uw vergister

Optimale waarde uit uw vergister Ir. Jan van den Broek Partner Byosis Group 1 Optimale waarde uit uw vergister Byosis realiseert oplossingen die rendement van het vergistingsproces aanzienlijk vergroten 1 Potentieel vergisting Nederland

Nadere informatie

Maïs en sorghum voor energieproductie en sorghum voor ruwvoederproductie?

Maïs en sorghum voor energieproductie en sorghum voor ruwvoederproductie? Maïs en sorghum voor energieproductie en sorghum voor ruwvoederproductie? Studienamiddag te Melle, 17 maart 2017 A. De Vliegher 1 Inhoud Energiemaïs en sorghum voor (co)vergisting Restplant korrelmaïs

Nadere informatie

De plaats van WKK in een rationele energiepolitiek

De plaats van WKK in een rationele energiepolitiek Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen De plaats van WKK in een rationele energiepolitiek Jean-Pierre Lemmens COGEN Vlaanderen easyfairs Industrie & Milieu 2010 Seminarie Bio-energie

Nadere informatie

De Energieboerderij 10/21/2011. Inhoudsopgave. toont duurzaamheid aan! Bio-energie: oplossing bij reststromen? Waarom Energieboerderij?

De Energieboerderij 10/21/2011. Inhoudsopgave. toont duurzaamheid aan! Bio-energie: oplossing bij reststromen? Waarom Energieboerderij? Inhoudsopgave De Energieboerderij Jan Kamp Wageningen UR (PPO-AGV) toont duurzaamheid aan! Waarom Energieboerderij? Opzet project Resultaten 2008 en 2009 Strategieën voor verbetering Waarom Energieboerderij?

Nadere informatie

VERWERKING EN TOEPASSING

VERWERKING EN TOEPASSING VERWERKING EN TOEPASSING VAN EENDENKROOS DE BLAUWE VERWERKING EN TOEPASSING VAN EENDENKROOS INLEIDING Bij de kweek van algen, maar ook bij veeteelt en de productie van voedingsmiddelen, ontstaan meestal

Nadere informatie

Modelberekening ECOFERM

Modelberekening ECOFERM Modelberekening ECOFERM Een financiële en ecologische vergelijking 10 maart 2016, Chris de Visser Inhoud Werkwijze en methode Resultaten Rantsoen kalveren Mest- en mestverwerking Eendenkroos Broeikasgasemissies

Nadere informatie

Willy Verbeke (Inverde) & Lies Bamelis (DLV), 7 november 2014. Met steun van i-cleantech Vlaanderen en de Limburgse cleantech Antenne

Willy Verbeke (Inverde) & Lies Bamelis (DLV), 7 november 2014. Met steun van i-cleantech Vlaanderen en de Limburgse cleantech Antenne Vergisting van natuurmaaisel in Limburg Willy Verbeke (Inverde) & Lies Bamelis (DLV), 7 november 2014 haalbaarheidsstudie voor een cleantech business case van september 2013 tot december 2014 Met steun

Nadere informatie

HR WKK met CO 2 winning

HR WKK met CO 2 winning HR WKK met CO 2 winning Door: Herman Klein Teeselink HoSt Sheet 1 of 22 Inhoud HoSt HoSt ImtechVonkV.O.F. - Reinigen van rookgassen - Rookgascondensor / Scrubber - Nat elektrostatisch filter - Waterbehandeling

Nadere informatie

Verslag studiereis onderzoek vergistingsmogelijkheden voor grasmaaisel Duitsland 6/11 tot en met 9/11/2011

Verslag studiereis onderzoek vergistingsmogelijkheden voor grasmaaisel Duitsland 6/11 tot en met 9/11/2011 Verslag studiereis onderzoek vergistingsmogelijkheden voor grasmaaisel Duitsland 6/11 tot en met 9/11/2011 1. Inleiding Deze studiereis werd georganiseerd vanuit het project Graskracht. Graskracht is een

Nadere informatie