Akoestisch onderzoek Wet geluidhinder twee woningen aan de Gelriaweg 4 te Epe. Rapportnummer: SRO.11.01 Datum: 22 maart 2011 Opdrachtgever: buro SRO, drs. M. Geerts Adviesbureau Weel Ing. C.M. Weel Van Noordtkade 18 B 1013 BZ Amsterdam 020-6880214 06-44574783 cmweel@yahoo.com
1. Inleiding. In opdracht van buro SRO te Utrecht, de heer drs. M. Geerts, is een akoestisch onderzoek uitgevoerd naar de geluidbelasting op de gevels van twee woningen aan de Gelriaweg 4 te Epe. Aan de Gelriaweg wordt een bestaande bedrijfswoning planologisch omgezet naar een zogenaamde burgerwoning en wordt daarmee een geluidgevoelige bestemming. Tevens wordt een tweede woning toegevoegd aan het perceel. Om dit planologisch te realiseren wordt door buro SRO het bestemmingsplan aangepast. Om deze reden is in dit onderzoek informatie omtrent de ligging van het plan in de omgeving niet behandeld omdat deze informatie uitgebreid staat beschreven in het bestemmingsplan. Dit onderzoek beschrijft de geluidhinder en het wettelijk kader met betrekking tot wegverkeerslawaai. De berekende geluidbelasting op de gevels wordt getoetst aan de grenswaarden uit de Wet geluidhinder. Indien nodig wordt ingegaan op mogelijke maatregelen om de geluidbelasting te verlagen. 2. Situatiebeschrijving. De Gelderse plaats Epe is ligt ten noorden van de provinciale weg N309. In het buitengebied van Epe ten zuiden van de N309 liggen verspreid woningen en enkele bedrijven. Aan de Gelriaweg liggen een klein aantal woningen, zowel burgerwoningen als bedrijfswoningen als onderdeel van een agrarische bebouwing. Een van deze bedrijfswoningen ligt aan de Gelriaweg 4, zie onderstaande foto op de volgende pagina. Links op de foto de bestaande agrarische bedrijfswoning. Weel geluidadvies Pagina 2
De bestaande bedrijfswoning wordt planologisch omgezet naar een burgerwoning. Tevens wordt wat verder van de Gelriaweg op hetzelfde agrarische perceel een tweede woning gerealiseerd. Dit onderzoek beschrijft de geluidbelasting vanwege omliggende wegen op de gevels van deze twee vrijstaande woningen. Verderop aan de Gelriaweg ligt het bedrijf VMI, een metaalbewerkend bedrijf. De geluidbelasting van VMI zelf is geen onderwerp van onderzoek, daarvoor ligt het te ver weg, maar het verkeer van en naar VMI gaat goeddeels via de Gelriaweg naar de N309. Dit verkeer is wel van invloed op de geluidbelasting vanwege de Gelriaweg. De Gelriaweg en de Ledderweg zijn beide in de huidige situatie 80 km/uur-wegen in het buitengebied van Epe. De gemeente Epe heeft al besloten om deze wegen, samen met aantal andere, in het kader van duurzaam veilig om te zetten naar 60 km/uur-wegen. Overigens rijdt het verkeer in de huidige situatie al geen 80 km/uur omdat dit gezien de korte lengte van de weg en het smalle wegprofiel praktisch niet mogelijk is. In dit onderzoek is uitgegaan van een maximum snelheid van 60 km/uur op de Gelriaweg en de Ledderweg. In de nabijheid van de Gelriaweg liggen geen industrieterreinen en spoorlijnen. De Wet geluidhinder spreekt van een geluidbelasting vanwege een weg. Omdat de geluidbelasting vanwege weg moet worden getoetst aan de grenswaarden uit de Wet geluidhinder wordt steeds de geluidbelasting per weg berekend. Het gebied kent geen noemswaardige hoogteverschillen. 3. Gebruikte documenten. Ten behoeve van de vaststelling van de relevantie van het bedrijf VMI aan de Gelriaweg is gebruik gemaakt van het rapport van Oranjewoud van 12 november 2004 met de naam akoestisch onderzoek VMI Epe Holland BV. De tekeningen waarop de nieuwe woning op het agrarisch perceel is geleverd door de heer M. Geerts van buro SRO. 4. Wettelijk kader. Het onderhavige onderzoek wordt uitgevoerd op basis van de Wet geluidhinder. In de Wet geluidhinder wordt het begrip geluidzone gehanteerd. Ruimtelijke ontwikkelingen binnen deze zone dienen te worden getoetst aan de voorwaarden die de Wet geluidhinder stelt aan deze ontwikkelingen. De omvang van de zone is afhankelijk van het aantal rijstroken en de ligging van de weg, binnen- of buitenstedelijk. Het betreft hier een buitenstedelijk gebied. Aangezien de twee woningen binnen meerdere zones liggen, is een akoestisch onderzoek verplicht. Weel geluidadvies Pagina 3
De N309 heeft een geluidzone van 250 meter, aan weerszijden van de weg. De Gelriaweg en de Ledderweg hebben een zone van 200 meter. De voorkeursgrenswaarde voor wegverkeerslawaai op de gevel van een geluidgevoelige bestemming bedraagt 48 db (art. 82 lid 1 van de Wet geluidhinder). Van de berekende geluidbelasting op die gevel mag, alvorens getoetst wordt aan de grenswaarden uit de Wet geluidhinder nog 5 db worden afgetrokken wegens het stiller worden van het wegverkeer in de toekomst (artikel 110g van de Wet geluidhinder). De aftrek van 5 db geldt voor wegen met een maximum snelheid tot 70 km/uur. Voor de N309 geldt een aftrek van 2 db, omdat de maximum snelheid 80 km/uur is op deze weg. De maximale ontheffingswaarde bedraagt voor dit plan bedraagt 53 db. De waarde van 53 db geldt voor nieuw te bouwen woningen in buitenstedelijk gebied die nog niet zijn geprojecteerd (art. 83 lid 2 van de Wet geluidhinder). Deze waarde wordt getoetst per weg. De geluidbelasting wordt berekend met de Standaard Rekenmethode II uit het Reken- en Meetvoorschrift geluidhinder 2006. 5. Verkeersgegevens. Voor de berekening van de geluidbelasting op de gevels van de te bouwen woning en de bestaande woning zijn bij de gemeente Epe en bij de provincie Gelderland verkeersgegevens opgevraagd. Van de Ledderweg en de Gelriaweg zijn geen tellingen beschikbaar. De gegevens van de N309 zijn te vinden op de website van de provincie Gelderland. Om verkeersgegevens van de Gelriaweg en de Ledderweg te verkrijgen is in overleg met de heer De Vries van de gemeente Epe besloten om een telling uit te voeren voor deze twee wegen. Deze visuele telling heeft plaats gehad op woensdag 16 maart 2011 tussen 15:35 en 18:35. Naast sec het tellen van voertuigen had deze telling tevens als doel het vaststellen van verkeer van en naar VMI omdat VMI mogelijk vrachtverkeer genereert op de Gelriaweg. Uit de visuele telling bleek inderdaad dat er vrachtverkeer van en naar VMI rijdt doch niet in grote mate. Daarnaast bleek dat er relatief veel verkeer vertrok vanaf VMI richting de N309 tussen globaal 15:45 en 17:00. Vooral na 17:00 bleek er weinig verkeer te rijden op de Gelriaweg, minder dan een motorvoertuigen per 5 minuten. De geluidbelasting vanwege het verkeer op de Gelriaweg dient men dan ook als worst case benadering te beschouwen; de telling bevat immers veel spitsverkeer wat geheel is toe te rekenen aan VMI. Het verkeer op de Ledderweg wordt veel minder beïnvloed door VMI. De verdeling van het verkeer over het etmaal is als een doorsnee buitenweg. Weel geluidadvies Pagina 4
De getelde voertuigen staan hieronder weergegeven. Tabel 1: getelde voertuigen gedurende 3 uur. cat. I cat. II cat. III cat. IV Gelriaweg 2 207 3 2 Ledderweg 1 163 3 0 De omschrijving van de categorieën luidt: Categorie 1: motorfietsen; Categorie 2: lichte motorvoertuigen; Categorie 3: middelzware motorvoertuigen (ongelede vrachtwagens met één achteras en bussen); Categorie 4: zware motorvoertuigen (gelede vrachtwagens en/of vrachtwagens met meer dan één achteras). Om de telling om te rekenen naar een etmaalintensiteit is uitgegaan van een weg niet zijnde een hoofdverbinding of wijkontsluitingsweg. Voor een rustige weg is in veel verkeersmilieukaarten de verdeling over het etmaal van 6,7/3,9/0,5 te vinden. De waarden hebben betrekking op uurpercentages van de etmaalintensiteit. Met 12 uur in de dagperiode, 4 uur in de avondperiode en 8 uur in de nachtperiode komt het gesommeerde percentage op 100%. Omdat in deze situatie wel wat verkeer voor 7:00 is te verwachten (VMI kent flexibele werktijden en een gedeelte van het personeel start om 7:00) is de etmaalverdeling aangepast tot 6,9/2,7/0,8. Er rijdt procentueel dan iets meer verkeer in de dagperiode en nachtperiode en wat minder in de avondperiode. Om de etmaalintensiteit voor 2021 te verkrijgen is een verkeersgroei van 1% per jaar aangehouden voor de Gelriaweg en de Ledderweg en 1,5% per jaar voor de N309. De uurintensiteiten van de drie wegen staan in onderstaande tabel weergegeven. Tabel 2: verkeersgegevens 2021, in motorvoertuigen per uur. Weg periode Cat. 1 Cat. 2 Cat. 3 Cat. 4 N309 dag 0 777 58.8 35.8 avond 0 385 13.8 5.9 nacht 0 115.3 11.2 9.5 Gelriaweg dag 0.7 76.9 1.1 0.7 avond 0.3 30.1 0.4 0.3 nacht 0.1 8.1 0.1 0.1 Ledderweg dag 0.4 60.2 0.9 0 avond 0.1 23.6 0.3 0 nacht 0 7.0 0.1 0 Op alle wegen ligt fijn asfalt. Weel geluidadvies Pagina 5
4. Modellering. De wegen, het plan en de omgeving zijn schematisch gedigitaliseerd tot een model waarmee de geluidbelasting op de gevels wordt berekend. Daarbij is rekening gehouden met het geluidabsorberende effect van zachte bodemgebieden en eventueel optredende geluidreflecties. Vorming van het model vindt plaats met het programma Winhavik. De geluidbelasting wordt berekend op gevels op relevante waarneemhoogten 1,5 en 4,5 meter ten opzichte van het maaiveld. 6. Rekenresultaten. Met het programma Winhavik is de geluidbelasting op de gevels van de te realiseren woningen berekend, gebruik makend van de Standaard Rekenmethode II uit 2006. Zoals eerder vermeld, dient de geluidbelasting per weg te worden beoordeeld, zodat de geluidbelasting per weg wordt besproken. Alle hierna genoemde geluidbelastingen zijn inclusief een aftrek vanwege het stiller worden van het wegverkeer in de toekomst (art. 110g Wet geluidhinder). De invoergegevens zijn na te lezen in bijlage 4. Weel geluidadvies Pagina 6
N309 De geluidbelasting vanwege het wegverkeer op de N309 bedraagt maximaal 45 db. Weel geluidadvies Pagina 7
Gelriaweg. De geluidbelasting vanwege het wegverkeer op de Gelriaweg bedraagt maximaal 47 db, minder dan de voorkeursgrenswaarde van 48 db voor wegverkeerslawaai. Weel geluidadvies Pagina 8
Ledderweg. De geluidbelasting vanwege het wegverkeer op de Ledderweg bedraagt maximaal 31 db, ruimschoots minder dan de voorkeursgrenswaarde voor wegverkeerslawaai. Weel geluidadvies Pagina 9
7. Toetsing aan het wettelijk kader. De geluidbelasting op de nieuw te realiseren woning en de bestaande woning aan de Gelriaweg bedraagt zowel vanwege de N309 als vanwege de Ledderweg en de Gelriaweg minder dan de voorkeursgrenswaarde voor wegverkeerslawaai. Verdere toetsing aan de Wet geluidhinder is overbodig. De totale geluidbelasting bedraagt 49 db op de voorgevel van de bestaande woning. Omdat zoals eerder beschreven de geluidbelasting per weg dient te worden getoetst hoeft geen Hogere waardeprocedure te worden gevolgd. Op basis van deze lage waarde hoeft geen toets op het binnenniveau te worden uitgevoerd (het binnenniveau is het geluidniveau in de woning wat rekentechnisch moet worden vastgesteld op basis van het Bouwbesluit met als uitgangspunt de geluidbelasting op de gevel). 8. Conclusie. De geluidbelasting op de bestaande agrarische bedrijfswoning bedraagt minder dan de voorkeursgrenswaarde voor wegverkeerslawaai. Verdere toetsing aan de Wet geluidhinder is overbodig. De geluidbelasting op de nieuw te bouwen woning is eveneens ruim minder dan de voorkeursgrenswaarde wegverkeerslawaai (48 db) De Gelriaweg levert de hoogste geluidbelasting met 47 db op de bestaande woning. Op de nieuw te realiseren woning bedraagt de geluidbelasting 39 db. Er hoeft geen Hogere waardeprocedure te worden doorlopen. Amsterdam, Ing. C.M. Weel Bijlagen: 1. toelichting bij enkele definities Wet geluidhinder (wegverkeerslawaai) 2. uitdraai van het invoermodel, grafisch 3. print van het invoermodel, numeriek Weel geluidadvies Pagina 10
Bijlage 1: Wegverkeerslawaai - de belangrijkste begrippen toegelicht. 4 Voorkeursgrenswaarde De voorkeursgrenswaarde voor wegverkeerslawaai bedraagt sinds 1 januari 2007 48 db. Dat betekent dat elke berekende geluidbelasting vanwege wegverkeerslawaai tot en met 48 db toelaatbaar is. Indien de geluidbelasting meer bedraagt dan 48 db, maar minder dan de maximale ontheffingswaarde, dan kan onder voorwaarden ontheffing van de voorkeursgrenswaarde worden aangevraagd. Daarbij speelt het Hogere Waardenbeleid dat de gemeente kan opstellen een belangrijke rol. Maximale ontheffingswaarde Buitenstedelijk gebied. In de gevallen waarin de berekende geluidbelasting meer bedraagt dan maximale ontheffingswaarde is ontheffing niet mogelijk. Dat betekent dat er doorgaans, maar niet in alle gevallen, niet gebouwd mag worden. Aanvullend onderzoek is dan noodzakelijk. De hoogte van de maximale ontheffingswaarde is afhankelijk van de situatie. Men onderscheidt: stedelijk gebied buitenstedelijk gebied bestaande situaties nieuwe situaties bestaande weg nieuwe weg Verder kunnen er allerlei specifieke uitzonderingen bestaan die van invloed zijn op de maximale ontheffingswaarde, bijvoorbeeld bedrijfswoningen. De definitie van een buitenstedelijk gebied luidt: Het gebied buiten de bebouwde kom alsmede, voor de toepassing van de hoofdstukken VI en VII voor zover het betreft een autoweg of autosnelweg als bedoeld in het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990, het gebied binnen de bebouwde kom, voor zover liggend binnen de zone langs die autoweg of autosnelweg. Weel geluidadvies Pagina 11
Zone. In onderstaande tabel staat de omvang van een zone van een verkeersweg, gerekend vanaf de wegas, vermeld. De zone ligt aan elke zijde van de weg. Weg in Aantal rijstroken Zonebreedte [m] stedelijk gebied Een of twee 200 Drie of meer 350 buitenstedelijk gebied Een of twee 250 Drie of vier 400 Vijf of meer 600 Langs een weg waar een maximum rijsnelheid geldt van 30 km/uur ligt geen zone. Dit geldt ook voor wegen op een woonerf. Geluidbelasting in db. De geluidbelasting in db wordt berekend aan de hand van de bijdragen van de bron in de dagperiode van 7:00 tot 19:00, de avondperiode van 19:00 tot 23:00 en de nachtperiode van 23:00 tot 7:00. Deze rekenwijze geldt voor wegverkeerslawaai en railverkeerslawaai, niet voor industrielawaai. De formule voor de berekening van L den is als volgt: L den = 10 log *1/24 (12* 10log(L day /10)+ 4*log((L ev +5)/10) + 8*log((L night +10)/10))) De bijdragen van de dag-, de avond- en de nachtperiode worden energetisch gemiddeld, waarbij de geluidniveaus in de avond- en nachtperiode zwaarder meewegen doordat de ondervonden geluidhinder in deze perioden ernstiger is dan in de dagperiode. Weel geluidadvies Pagina 12
Bijlage 2: uitdraai van het invoermodel, grafisch Weel geluidadvies Pagina 13
Bijlage 3: print van het invoermodel, numeriek Weel geluidadvies Pagina 14
Weel geluidadvies Pagina 15