DE RAAD VOOR VERKIEZINGSBETWISTINGEN OOST-VLAANDEREN BESLUIT BETREFFENDE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 8 OKTOBER 2006 IN LEBBEKE DE RAAD, kenmerk: Lebbeke/bezwaar1 betreft: Gemeenteraadsverkiezingen Lebbeke bezwaar De heer Eddy Van Overstraeten De heer Albert Van Gucht De Raad voor Verkiezingsbetwistingen van Oost-Vlaanderen (hierna te noemen de Raad), Gelet op de Gemeentekieswet, inzonderheid artikel 85 bis-septies; Gelet op het besluit van de Vlaamse Regering van 15 september 2006 houdende de aanstelling van de leden van de Raden voor Verkiezingsbetwistingen; Gelet op het op 17 november 2006 aangetekend verstuurd bezwaarschrift, ingediend door Eddy Van Overstraeten, gedomicilieerd Beekveldstraat 19 te 9280 Lebbeke, en Albert Van Gucht, gedomicilieerd Haagstraat 20 te 9280 Lebbeke; Gelet op de op 8 december 2006 neergelegde memorie uitgaande van de heer Luc De Wael, gedomicilieerd Rooien 72 te 9280 Lebbeke; Gelet op de behandeling van het bezwaar in openbare zitting van de Raad van 11 december 2006; 1
Gehoord het verslag van mevrouw Véronique Pertry, lid van de Raad, over deze zaak in openbare zitting van 11 december 2006; Gelet op de verschijning en mondelinge uiteenzetting door de heer Eddy Van Overstraeten op deze zitting van de Raad van 11 december 2006; Gelet op de verschijning en mondelinge uiteenzetting door de heer Luc De Wael en Karin Brusselmans, kandidate voor de lijst "PLUS" op deze zitting van de Raad van 11 december 2006; Gezien de stukken neergelegd door de heer Eddy Van Overstraeten op deze zitting van de Raad van 11 december 2006; Gezien de stukken neergelegd door de heer Luc De Wael op 12 december 2006; Gezien de aangifte van de verkiezingsuitgaven door de lijst PLUS (formulier G103) en de aangifte van de herkomst van deze geldmiddelen (formulier G104) voor de gemeenteraadsverkiezingen te Lebbeke op 8 oktober 2006; Gezien de aangifte van de verkiezingsuitgaven door de kandidaat Luc De Wael (formulier A105) en de aangifte van de herkomst van de ze geldmiddelen (formulier A106) voor de gemeenteraadsverkiezingen te Lebbeke op 8 oktober 2006; 1. Het bezwaar - ontvankelijkheid * * * 1.1. De hoedanigheid van de verzoekers. Eddy Van Overstraeten was kandidaat voor de lijst VLD bij de aangevochten gemeenteraadsverkiezingen. Albert Van Gucht is lokaal VLD voorzitter maar stelde zich geen kandidaat bij de vermelde verkiezingen. Enkel de heer Van Overstraeten beschikt over de door artikel 85ter 1,1 ste lid van de gemeentekieswet vereiste hoedanigheid. 1.2. Het verzoekschrift Het proces-verbaal van het hoofdbureau werd afgesloten op 8 oktober 2006. Het verzoekschrift werd aangetekend verzonden op 17 november 2006, dus binnen de door artikel 85 ter 1, 2 de lid van de gemeentekieswet bepaalde termijn. Het verzoekschrift is vormelijk in orde: het vermeldt de naam van de verzoekers en hun woonplaats, en werd behoorlijk door hen ondertekend. 2
1.3. Belang De heer Eddy Van Overstraeten werd verkozen tot gemeenteraadslid. Hij beschikt derhalve over voldoende belang. (R.v.St. Verk. Knesselare, nr. 51.620, 14 februari 1995; R.v.St. Verk., Galmaarden, nr. 51. 999, 7 maart 1995; R.v.St., Verk. Herselt, nr. 93.846, 12 maart 2001; R.v.St. Verk. Leuven, nr. 93.859, 12 maart 2001) 1.4. Voorwerp van het verzoekschrift De heer Van Overstraeten vraagt niet expliciet om de vervallenverklaring van de heer Luc De Wael, lijsttrekker van PLUS. Wel stelt hij dat de heer De Wael in zijn eigen aangifte 10.630 euro niet heeft aangegeven, gebruik gemaakt heeft van gemeentelijke middelen om zijn campagne te voeren en gebruik gemaakt heeft van kiezersgegevens die de andere partijen niet hadden en die dus niet langs normale weg konden verkregen zijn. De brief van de heren Overstraeten en Van Gucht kan aldus geïnterpreteerd worden als een verzoek om vervallenverklaring van het mandaat van de heer Luc De Wael, lijsttrekker PLUS en verkozen tot gemeenteraadslid, in de zin van art. 85quater 2 Gemeentekieswet. In deze lezing is het bezwaar van de heer Van Overstraeten vormelijk ontvankelijk. 2. Memorie van antwoord Op 8 december 2006 heeft de heer Luc De Wael een memorie van antwoord neergelegd waarin hij zowel de ontvankelijkheid als de gegrondheid van het bezwaar betwist. 3. Ten gronde 3.1 Inhoud van het bezwaarschrift Gebruik van kopijen van de krant "De Voorpost" in campagne: 8.500 euro De heer De Wael heeft gebruik gemaakt van gemeentelijke middelen om kopijen te maken van een niet langer bestaande lokale krant "De Voorpost". Dit is vastgesteld in een schrijven aan de Gouverneur. Deze kopijen werden gebruikt in zijn persoonlijke verkiezingscampagne, wat gemakkelijk kan aangetoond worden, en werden duidelijk gemaakt met het doel er campagne mee te voeren. Dit laatste blijkt uit tekst die er met de hand werd op aangebracht en daarna verholen werd met stickers. 3
De kosten van deze kopijen werden door de gemeente geraamd op 7.000 euro. De bijkomende kosten voor campagnegebruik kunnen geschat worden op 1.500 euro (2 stickers + grote enveloppe x ongeveer 10.000 exemplaren) Eigen grote affiches: 2.300 euro De heer De Wael heeft, zoals blijkt uit het verslag van deurwaarder Anné, 100 eigen grote affiches gebruikt. Deze kunnen gerekend worden aan 100 x 17 euro. Dezelfde kosten zijn terug te vinden in de affiches die de heer De Wael samen met Karel Tirez en Willy Roels heeft laten drukken en die dus ook voor één derde in rekening hadden moeten gebracht worden. In totaal is dit 2.300 euro (1.700 euro + 600 euro). Borden voor affiches: 250 euro in plaats van 50 euro Gelet op de speciale vorm van deze affiches werden hiervoor ook volledig nieuwe borden gebruikt, waarvan men de kostprijs op 800 euro kan rekenen en waarvoor er minstens 250 euro had moeten ingebracht worden, en niet 50 euro zoals vermeld in de aangifte. Gezamenlijke brochure: 130 euro In de aangifte van de heer De Wael is nergens sprake van de folder die hij samen met de heer Roels en De Boodt heeft uitgegeven. (400/3= 130 euro) Gebruik van kiezergegevens Vanaf 8 juli tot en met de dag van de verkiezingen heeft de heer De Wael alle in deze periode jarige kiezers "persoonlijk" aangeschreven, dit terwijl er in zijn aangifte zelfs geen kiezerslijst is vermeld. Deze kiezerslijst was trouwens maar ter beschikking eind augustus. Uit de juistheid van de gebruikte gegevens blijkt dat het gebruik van oude kiezerslijsten uitgesloten moet worden. De heer De Wael beschikte dus over gegevens die hij onmogelijk langs normale kanalen kan hebben verkregen, en heeft hierdoor alle andere partijen benadeeld. Besluit verzoekers - Eerste middel: de heer De Wael heeft in zijn eigen aangifte 10.630 euro niet aangegeven; - Tweede middel: de heer De Wael heeft gebruik gemaakt van gemeentelijke middelen om zijn campagne te voeren; - Derde middel: de heer De Wael heeft gebruik gemaakt van kiezersgegevens die de andere partijen niet hadden en die dus niet langs normale weg konden verkregen zijn. 4
3.2 Verweer zoals ontwikkeld in de memorie van antwoord. De heer De Wael stelt dat hij circa 1050 heeft besteed, wat binnen de marge is van 1250. Het aanwenden van gemeentelijke middelen om kopijen te maken van de voormalige krant De Voorpost voor gebruik in de persoonlijke verkiezingscampagne. De heer De Wael stelt dat hij vele uren in het Administratief Centrum doorbracht om opzoekwerk te doen in verband met de Voorpost. Hij maakte enkele tientallen kopieën van de verkregen nieuwe informatie. Voor deze service wordt ten aanzien van de leden van het college of van de gemeenteraad in het kader van hun inzage- en informatierecht geen vergoeding aangerekend. Kopieerkosten ten belope van 7000 met bijkomende campagnekosten ten belope van 1500 Het bedrag van 7000 is fantasie en lasterlijk. De verworven informatie uit de Voorpost werd deels aangewend voor het voeren van de campagne van de partij PLUS en kwam dus niet ten laste van het persoonlijk kiesbudget. Daarnaast werden enkele honderden omslagen en stickers aangekocht voor campagnegebruik. De kosten hiervan werden aangegeven op de persoonlijke aangifte. Grote affiches ter waarde van 1700 De 100 eigen affiches zijn in feite normale affiches die aangeplakt worden als een ruit. De kost van de grote affiches werd ten laste genomen van de partijkas omdat het een groepscampagne betrof waarin de partijgenoten Tirez en Roels gebruik wilden maken van de figuur van de lijsttrekker om meer kracht en uitstraling te geven aan hun kiescampagne. De kosten hiervan werden op de globale aangifte aangerekend. Folder uitgegeven samen met de heren Roels en De Boodt Deze folder, waarop drie PLUS-kandidaten staan, werd bekostigd door de heer Roels. Ook hier was de finaliteit het linken van de kandidatuur van de heer Roels aan de aanwezigheid op de lijst van de heer De Wael, waarbij eerstgenoemde dan beoogde mee te genieten van de populariteit van de lijsttrekker. Persoonlijk aanschrijven de alle jarige kiezers tussen 8 juli tot aan de verkiezingen De heer De Wael stelt dat hij een aantal kiezers aanschreef die jarig waren. Bezorging gebeurde door hem persoonlijk en niet met de post. De aangeschrevenen zijn personen die hij persoonlijk of via familie en kennissen kende. De informatie kwam dus niet van een officiële gegevensbank of kiezerslijsten. 5
3.3. Bespreking 3.3.1. Eerste middel: schending van het Verkiezingsuitgavendecreet Volgens de rechtspraak van de Raad van State vormt een niet gestaafde bewering dat een kandidaat het maximum van de toegelaten uitgaven voor verkiezingspropaganda overschreden heeft, geen ontvankelijk middel. De bestendige deputatie (en dus ook de Raad voor Verkiezingsbetwistingen) en de Raad van State onderzoeken, rekening houdend met de gegevens die door de bezwaarindiener worden voorgelegd, of een concurrerende lijst het maximum van de toegelaten uitgaven zou overschreden hebben zodat de lijsttrekker van zijn mandaat vervallen verklaard moet worden (R.v.St., Verk. Ham, nr. 94.880, 24 april 2001; R.v.St., Verk. Merchtem, nr. 95.167, 4 mei 2001). Hieruit volgt dat uit de stukken voorgelegd door de bezwaarindiener moet blijken dat de heer Luc De Wael of de lijst PLUS het Verkiezingsuitgavendecreet heeft overtreden. a. Het bezwaarschrift Het bezwaarschrift, ingediend door de heer Van Overstraeten, bevat geen bijlagen Het bezwaarschrift zelf bevat verwijzingen en veronderstellingen. Voorbeelden hiervan zijn onder meer: - "zoals vastgesteld in een schrijven aan de heer Gouverneur"; - "zoals gemakkelijk kan aangetoond worden"; - "zoals blijkt uit de tekst die er met de hand werd op aangebracht"; - "die daarna verholen werd met stickers"; - "de kosten worden door de gemeente geraamd op 7.000 euro"; - "10.000 exemplaren"; - "het verslag van deurwaarder Anné"; - "de speciale vorm van de affiches" Het bezwaar bevat echter geen brief van de gouverneur, geen deurwaardersexploot, geen fotomateriaal, geen raming door de gemeente van de kosten van de kopieën, geen afschrift van de verspreide documenten of enig ander document dat de bezwaren steunt. Het is in die omstandigheden voor de Raad onmogelijk om op basis van het verzoekschrift de gegrondheid van het bezwaar na te gaan. b. De stukken ter zitting neergelegd door de heer Van Overstraeten Tijdens de openbare zitting van de Raad op 11 december 2006 legde de heer Eddy Van Overstraeten een dertiental stukken neer ter staving van zijn bezwaar. Deze stukken omvatten onder meer: - Een brief d.d. 12 juli 2006 van de gemeentesecretaris aan het college van burgemeester en schepenen, een collegebesluit d.d. 13 juli 2006, een uittreksel uit de notulen van de collegezitting d.d. 22 juli 2006 6
- Verschillende brieven van de heer De Wael aan inwoners van Lebbeke, allen te dateren vóór de gemeenteraadsverkiezingen van 8 oktober 2006; - Verkiezingsdrukwerk van de lijst PLUS; - Een proces-verbaal van gerechtsdeurwaarder Jan Anné, geregistreerd op 8 november 2006, waarbij het aantal borden van de lijst PLUS in de straten van Lebbeke werd vastgesteld; Artikel 85ter 3 van het gemeentekiesdecreet stelt dat de verzoeker aan het verzoekschrift de overtuigingsstukken kan toevoegen die hij nodig acht. De verzoeker kan naderhand alleen aanvullende overtuigingsstukken aan het dossier laten toevoegen, voor zover die bij de opmaak van het verzoekschrift nog niet aan de verzoeker bekend waren. Onderzoek van de op de zitting van 11 december 2006 neergelegde stukken toont aan dat zij niet alleen geen begin van bewijs vormen van de verkiezingsuitgaven van de heer De Wael maar dat zij bovendien verzoeker bij de opmaak van het verzoekschrift op 17 november 2006 bekend moeten geweest zijn. Gelet op artikel 85ter 3 van het gemeentekiesdecreet kunnen deze overtuigingsstukken niet als aanvullend worden beschouwd en kan de Raad er bijgevolg geen rekening mee houden. c. Conclusie De bezwaarindiener levert geen enkel bewijs dat zijn opmerkingen inzake de verkiezingsuitgaven van de heer De Wael of de lijst PLUS onderbouwt. Zijn opmerkingen moeten dan ook als een niet-gestaafde bewering worden beschouwd. Het middel is niet ontvankelijk.. 3.3.2. Tweede middel: het gebruik van gemeentelijke middelen. De heer De Wael zou gemeentelijke middelen ten bedrage van 7000 gebruikt hebben voor de aanmaak van kopieën die gebruikt werden in zijn verkiezingscampagne. De bezwaarindiener levert geen bewijs dat deze kopieën zijn gemaakt en in bevestigend geval, of ze louter met het oog op de verkiezingen zijn gemaakt. Hij stelt ook niet dat de heer De Wael gemeentelijk personeel of gelden heeft aangewend. Hij klaagt enkel het gebruik van een gemeentelijke fotokopiemachine aan. Het bezwaar is een veronderstelling die niet door bewijzen wordt gesteund en is ongegrond. 3.3.3. Derde middel: gebruik van kiezergegevens Volgens bezwaarindiener zou de heer De Wael vanaf 8 juli tot en met de dag van de verkiezingen beschikt hebben over gegevens die hij onmogelijk langs normale kanalen kan hebben verkregen. De accuraatheid van de gegevens zou het gebruik van oude kiezerslijsten uitsluiten. 7
Artikel 3 van de gemeentekieswet stelt dat het college van burgemeester en schepenen op 1 augustus de kiezerslijst afsluit. Vervolgens wordt deze lijst opgemaakt. Zodra de kiezerslijst is opgemaakt verplicht artikel 4 1 van de wet het gemeentebestuur exemplaren of afschriften ervan te geven aan personen die in naam van een politieke partij zijn opgetreden. Elke politieke partij kan kosteloos twee digitale exemplaren ontvangen of op verzoek, een papieren versie. Artikel 5 van de wet stelt dat het gemeentebestuur uiterlijk op 31 augustus twee exemplaren van deze kiezerslijst aan de gouverneur bezorgt. De heer De Wael was lijsttrekker voor PLUS en had dus recht op minstens een kosteloos exemplaar van de kiezerslijst. Logischerwijs dient dit niet in de aangifte van verkiezingsuitgaven te worden vermeld. Wat betreft de gegevens vóór de opmaak van de nieuwe kiezerslijsten toont de bezwaarindiener niet aan of de heer De Wael deze op een onregelmatige wijze verkreeg of dat deze informatie gehaald werd uit een officiële gegevensbank of een kiezerslijst. Het bezwaar is een veronderstelling die niet door bewijzen wordt gesteund en is ongegrond. 4. De geldigheid van de verkiezingen te Lebbeke Het ambtshalve onderzoek van het dossier betreffende de verkiezing te Lebbeke, overeenkomstig artikel 85quinquies 2 van de gemeentekieswet, heeft geen onregelmatigheden aan het licht gebracht die van aard zijn om de zetelverdeling of de volgorde van verkozenen en opvolgers te beïnvloeden. Besluit: Artikel 1: Het verzoek van de heer Albert Van Gucht is niet ontvankelijk. Artikel 2: Het verzoek van de heer Eddy Van Overstraeten is ontvankelijk doch ongegrond. Artikel 3 Het proces-verbaal van het hoofdstembureau van Lebbeke, houdende vaststelling van de zetelverdeling tussen de lijsten en van de rangorde van de raadsleden en hun opvolgers, wordt juist bevonden. De verkiezingsuitslag wordt geldig verklaard. 8
Aldus uitgesproken in openbare zitting van heden door de Raad voor Verkiezingsbetwistingen van Oost-Vlaanderen, samengesteld als volgt: de heer Jean Dujardin, voorzitter, mevrouw Véronique Pertry en mevrouw Myriam Van Varenbergh, leden. Gent, 15 december 2006 (get.)jean Dujardin (get.)véronique Pertry (get.)myriam Van Varenbergh Voor eensluidend afschrift Namens de Raad Peter Maes 9