Concept Politiek Kernpunten Programma Veiligheid, Justitie, Binnenlandse Zaken & Defensie
Concept Politiek Kernpunten Programma Beste JOVD'er, Hieronder presenteert de PKP-commissie haar voorstellen voor het nieuwe Politiek Kernpunten Programma op de portefeuilles Veiligheid, Justitie, Binnenlandse Zaken, Koninkrijksrelaties en Defensie. Dit voorstel is tot stand gekomen na veelvuldige discussies in de PKP-commissie, maar ook met Politiek Commissarissen en Hoofdbestuursleden. Graag ziet de PKP-commissie dat het onderstaande voorstel kritisch tegen het licht gehouden worden. Daarnaast wil de PKP-commissie hierbij expliciet aangeven dat zij op zoek is naar nieuwe ideeën die het PKP 2014-2018 kunnen verrijken. Schroom dus vooral niet die in te brengen op de inspraakavond. Mocht je niet op de inspraakavond op 14 mei aanwezig kunnen zijn, schroom dan niet om via de e-mail jouw voorstel alsnog te doen (PKP@JOVD.nl). Het onderstaande voorstel zal bediscussieerd en besproken worden op de PKP-Inspraakavond op 14 mei in Café de Heffer in Amsterdam, gelegen aan de Oudebrugsteeg 7. Hierbij zal het format van de motiewerkgroep zoveel mogelijk gevolgd worden, aangezien velen hiermee al bekend zijn. De PKP-commissie verzoekt eenieder om feedback en suggesties uiterlijk zondag 11 mei te doen toekomen. Dit brengt de PKP-commissie namelijk in de gelegenheid om een inhoudelijke reactie voor te bereiden. Namens de PKP-commissie, Tom Leijte Landelijk Vicevoorzitter, portefeuille Politiek
Veiligheid Het gevoel van veiligheid op straat, tijdens het werk en in eigen huis is van onschatbare waarde. Om dat gevoel te waarborgen dient te overheid garant te staan voor de veiligheid van Nederlanders. Van groot belang hierbij is dat het overheidsoptreden in verhouding staat met de privacy en de burgerrechten van ieder individu. Opsporing De opsporingsdiensten van Nederland dienen een baken van stabiliteit en betrouwbaarheid te zijn. De politie, als meest zichtbare opsporingsdienst en ordehandhaver van Nederland, dient een professionele en consequente organisatie te zijn die iedere burger kan inroepen tegen aantasting van zijn of haar rechten. Om de Nederlandse politie succesvol te kunnen laten optreden is een een morele omschakeling van Nederlanders noodzakelijk. De aangiftebereidheid moet worden verhoogd. Dit lukt alleen als het doen van aangifte enerzijds toegankelijker en anderzijds als burgers meer zichtbaarheid krijgen op de uitwerking en resultaten van hun aangifte. Bij jongerencriminaliteit moet de overheid meer middelen krijgen om op te treden. Als er duidelijke aanwijzingen bestaan dat jongeren warmlopen voor een criminele carrière, moet de overheid kunnen ingrijpen. Dit zou bijvoorbeeld door middel van uithuisplaatsing kunnen. Ook is het belangrijk dat de begeleiding van problematische jongeren niet stopt zodra zij meerderjarig zijn geworden. Criminaliteit kent helaas geen fysieke grenzen. De JOVD erkent dat een internationale aanpak noodzakelijk is voor een strafrechtelijke aanpak van criminelen. Intergouvernementele samenwerkingsverbanden zijn hiervoor noodzakelijk. Deze samenwerking moet volgens de JOVD vooral vorm krijgen in reeds bestaande organisaties als Europol en Interpol. Vervolging De bezuinigingen op het Openbaar Ministerie hebben de organisatorische slagkracht van de organisatie geen goed gedaan. Het Openbaar Ministerie dient orde op zaken te stellen en het management terug op orde te brengen. Iedere burger heeft recht op een toegankelijke procedure om te kunnen procederen. De bezuinigingen op Nederlandse rechtbanken zijn een aantasting van dit recht geweest. De JOVD wil, ter bevordering van de toegankelijkheid, de rechtbank per provinciale hoofdstad terug. Het Openbaar Ministerie heeft de plicht misdaden in beeld te brengen en voor de strafrechter te brengen. Het strafrechtelijk onderzoek naar deze misdaden moet in een acceptabel tijdsbestek afgerond te worden, alvorens de verdachte voor de strafrechter geleid wordt. Een verdachte heeft daarnaast recht op een menswaardige behandeling en zijn status als verdachte dient gewaarborgd te zijn. De strafbeschikking kan in bepaalde situaties zinvol zijn. De JOVD kiest echter niet voor een verdere uitbreiding van de toepassing van de strafbeschikking. Een dergelijke uitbreiding beperkt namelijk de rechtszekerheid op een toegankelijke procedure bij de rechter.
De positie van slachtoffers in de gerechtelijke procedure is sterk verbeterd de afgelopen jaren. Een slachtoffer heeft recht op toegang tot de rechtsprocedure en recht op informatie over de voortgang en afronding van de procedure. De JOVD wijst erop dat de positie van de verdachte in het strafproces niet nóg verder uitgebreid moet worden. Zo kan namelijk een situatie ontstaan waarin de positie van het slachtoffer de strafbaarheid van de verdachte in geding brengt, omdat de verdachte beperkt hierdoor wordt in zijn onpartijdige en onbevooroordeelde behandeling door de rechter. De instelling van een Europees Openbaar Ministerie wijst de JOVD stellig van de hand. De macht van dergelijk instituut zou namelijk onverenigbaar zijn met nationale wetgeving. Nederland moet haar eigen strafrecht niet uit handen geven aan de Europese Unie. Berechting Het monopolie om de schuldvraag en de strafmaat te bepalen moet te allen tijde bij de Nederlandse rechter liggen. De JOVD wijst iedere vorm van juryrechtspraak of lekenrechtspraak af. Een straf moet een goede verhouding zijn tussen bescherming van de samenleving, vergelding en erkenning van het leed van slachtoffers. Een passende sanctie geldt als maatwerk en dient niet door de politiek te worden voorgekookt. Minimumstraffen betekenen daarom een erosie van de rechterlijke macht. Tevens negeren minimumstraffen de bijzondere omstandigheden van het individu. De taak om binnen de wettelijke kaders te opereren komt de rechter toe. Een positieve ontwikkeling, in het kader van de versterking van de positie van slachtoffers in het strafproces, is het spreek- en (komende) adviesrecht. Hiermee komt erkenning van het leed een stap dichterbij. De JOVD maakt hierbij wel de kanttekening dat slachtoffers goede begeleiding dienen te krijgen bij de uitoefening van hun rechten. Levenslange gevangenisstraf in Nederland dient ook daadwerkelijk levenslang te zijn. Dit is natuurlijk behoudens uitzonderingen gemaakt door de rechter of gratie. Afgelopen jaren is het beginsel van resocialisatie ondergesneeuwd geraakt door de nadruk op vergelding. Dit is onterecht. Zonder het beginsel van resocialisatie is recidive namelijk niet te voorkomen. Een gedetineerde moet actief klaargemaakt worden voor een terugkeer in de samenleving. Hierbij dient daarentegen wel een sober regime binnen de gevangenismuren te gelden. Het gevangeniswezen is een stevige kostenpost voor Nederland. De JOVD juicht dan ook toe dat gedetineerden in de toekomst hun deel van deze kosten zullen dragen. Een gevangenisstraf zou wat de JOVD betreft niet langer verkort moeten worden. Teven moet vervroegde invrijheidstelling bemoeilijkt worden. Dit voorkomt dat delinquenten te gemakkelijk en te vroeg op vrije voeten komen. Volgens de JOVD moet er geïnvesteerd worden in terbeschikkingstelling (TBS). Een geesteszieke dient namelijk zo goed mogelijk te worden behandeld en daarop dient geen uitzondering te worden gemaakt. In beginsel moeten veroordeelden eerst hun reguliere celstraf uitzitten voordat aan een behandelprogramma mag worden begonnen. De rechter kan in bepaalde gevallen hiervan afwijken, omdat bijvoorbeeld de stoornis erg urgent is of gevangenisstraf geen toegevoegde waarde heeft.
Juridische thema's Privacy De JOVD zegt ja tegen veiligheid, maar nee tegen schijnveiligheid. Als JOVD vinden wij dat de burger beschermd moet worden tegen een al te nieuwsgierige overheid die wil documenteren en vastleggen. De JOVD keert zich fel tegen een overheid die stelt dat veiligheid te creëren is door meer en meer gegevens te verzamelen van burgers. Cameratoezicht in Nederlandse steden moet per situatie en per moment beoordeeld worden. De JOVD kiest voor een nee, tenzij..-systeem. Alleen als er aantoonbare aanwijzingen zijn dat de veiligheid in het geding zou kunnen zijn is het installeren van camera s in openbaar terrein gerechtvaardigd. Als deze aanwijzingen niet langer bestaan betekent dit het verwijderen van de camera s. Het op grootschalige schaal verzamelen van gegevens van Nederlanders staat haaks op het uitgangspunt dat de staat er voor de burger is, en niet andersom. De JOVD pleit daarom tegen het opzetten van een database met DNA en vingerafdrukken van iedere Nederlander en het op grote schaal opslaan van (tele)communicatie gegevens. Tevens bestaat er het risico van de onherstelbare schade wanneer deze gegevens per ongeluk op straat komen te liggen, overgedragen worden aan commerciële partijen of wanneer ze in de handen komen van niet-democratische partijen, zoals een regering, die de vrijheden van het individu niet respecteert. Ook het verzamelen van metadata is absoluut ongewenst. De toepassing van het verzamelen van metadata mag slechts onder gezag van de Minister van Veiligheid & Justitie worden uitgevoerd. De minister dient daarvoor verslag uit te brengen aan het parlement van de reden en het nut van de betreffende verzameling metadata. Wetten die de privacy of andere burgerrechten inperken moeten standaard aflopen na vijf jaar en onderworpen worden aan een evaluatie van bruikbaarheid en urgentie. Dit geldt eveneens met terugwerkende kracht voor de ingevoerde antiterrorismewetgeving sinds 2001. Ook schending van privacy door bedrijven en organisaties anders dan de overheid dient nauwlettend in de gaten te worden gehouden. Het moet ook voor bedrijven en organisaties slechts onder strikte voorwaarden mogelijk zijn om privacygevoelige informatie te delen, verkopen of te koppelen. Het moet voor consumenten daarnaast te allen tijde duidelijk te zijn wat er met de door hun verstrekte gegevens gebeurt. De JOVD is tegen Europese wetgeving die de privacy van EU-onderdanen aan banden legt. Deze wetgeving is veelal geboren uit regelzucht en de waan van de dag. De JOVD vindt dan ook dat de Europese Unie zorg moet dragen voor en betere bescherming van persoonsgegevens door het terugdraaien of aanpassen van genomen besluiten. De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, de AIVD, speelt een belangrijke rol in het voorkomen van terrorisme binnen en buiten Nederland en het opsporen en monitoren van gevaarlijke individuen of organisaties in de samenleving. Die belangrijke rol brengt wel grote verantwoordelijkheden met zich mee. Het naleven van deze verantwoordelijkheden wordt verzekerd door een strenge controle van de diensten door parlement en regering. Hoewel terrorisme een legitieme reden kan zijn om nationale wetgeving tijdelijk buiten werking te stellen, betekent dit niet dat burgerrechten met voeten getreden mogen worden.
Softdrugs De JOVD bevindt zich al sinds jaar en dag op het standpunt dat het Nederlandse gedoogbeleid op de schop moet. De absurde regels die vandaag de dag gelden voor coffeeshophouders werken criminaliteit alleen maar in de hand en zouden met een simpele wetswijziging op te lossen zijn. De legalisatie van softdrugs maakt het mogelijk dat criminaliteit van drugsrunners tot het verleden behoort. Bovendien zou belasting geheven kunnen worden over de verkoop van softdrugs. De voedsel en warenautoriteit kan toezicht houden op de kwaliteit van de verkoop van softdrugs. Gelijke rechten Voor ieder mens in de samenleving gelden gelijke rechten. Een ieder heeft het recht om te mogen trouwen, een functie uit te oefenen of kinderen te adopteren. Onze homoseksuele medemens staat op gelijke voet met andere Nederlanders. Het uitgangspunt dat ieder mens gelijk is, gaat boven de vrijheid van godsdienst om bepaalde geaardheden van de hand te mogen wijzen. Dat geldt ook voor de uitoefening van buitengewoon ambtenaren bij huwelijksvoltrekkingen of in het openbare onderwijs. Vuurwerkverbod Als JOVD zullen wij niet snel pleiten voor een verbod. De cijfers van incidenten in Nederland leren helaas de werkelijkheid dat ongelukken met vuurwerk blijven stijgen en zich niet laten beteugelen door halfzachte wetgeving. De vrijheid van een individu om openlijk over vuurwerk te mogen beschikken weegt niet langer op tegen de veiligheid van omstanders. Vuurwerk wordt steeds zwaarder, intenser en oncontroleerbaar. Het is tijd om een extern effect te doorbreken met een vuurwerkverbod. Dit kan gecompenseerd worden door een gedenkwaardige vuurwerkshow van een gemeente of een private partij, zoals in veel landen gebruikelijk is.
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties De Nederlandse maatschappij bestaat uit een complex geheel van miljoenen individuen met ieder eigen ambities, levensovertuigingen en wensen. De vele meningen en belangen komen samen in het algemeen belang dat uitgevoerd wordt door overheden op verschillende niveaus. Deze overheid moet op alle bestuurlijke niveaus een duidelijke en zichtbare taakstelling hebben en het belang van de burger dienen. Participatie Een individu richt zijn eigen leven in en dient daar alle vrijheid voor te krijgen. Nederlanders organiseren zich in verenigingen, belangenorganisaties en politieke partijen. Dit is ook voor liberalen van groot belang. De JOVD beschouwt referenda, zowel op landelijk- als lokaal niveau, niet van toegevoegde waarde. Volksvertegenwoordigers worden rechtstreeks gekozen en verkrijgen hiermee een voldoende mandaat om beslissingen te maken. Zowel een correctief referendum als een raadgevend referendum zijn daarom een ondermijning van de indirecte democratie. Naast het democratische mandaat is de mogelijkheid van het indienen van burgerinitiatieven voldoende om invloed om het landsbestuur te verkrijgen. Burgers moeten in staat gesteld worden op een zo gemakkelijk mogelijke wijze te stemmen. Een veilige en verantwoorde digitale toepassing, mits de privacy gewaarborgd is, verdient de voorkeur boven het huidige rode stempotlood. Gekozen vertegenwoordiger De JOVD is grotendeels voorstander van behoud van het huidige lijstsysteem met evenredige vertegenwoordiging. De JOVD stelt daarnaast dat iedere potentiële vertegenwoordiger aanwezig op een kieslijst een redelijke kans moet krijgen om lid te worden van de betreffende volksvertegenwoordiging. Daarom zouden wat ons betreft volksvertegenwoordigers binnen moeten komen op basis van het absolute aantal stemmen dat zij gehaald hebben, zonder een drempel van ongeveer 15.000 zoals nu het geval is bij de Tweede Kamer. Zo krijgt iedere stem invloed. De JOVD stelt dat een zetel ook een fractie toebehoort, niet slechts aan een persoon. Daarom zou een persoon pas zijn eigen zetel mee kunnen nemen als hij de fractie mits hij bij de verkiezingen minimaal een kwart van de kiesdrempel heeft gehaald. Zou wordt voorkomen dat volksvertegenwoordigers met miniem mandaat zich losmaken van de fractie en daarnaast krijgen volksvertegenwoordigers met ruim mandaat extra zeggenschap. Een burgemeester dient zich verre van partijpolitieke activiteiten te houden. Om die reden is de JOVD tegen een gekozen burgemeester. Ook vreest de JOVD voor een concurrerend mandaat tussen de gekozen burgemeester en de gekozen gemeenteraad: de volksvertegenwoordiging moet namelijk altijd het laatste woord hebben. Koninkrijk De JOVD ziet een verantwoordelijkheid van Nederland naar de overzeese gebieden Aruba, Bonaire, Curaçao, Sint Maarten, St. Eustasius en Saba. Daarom moet de status van Sint
Maarten, St. Eustasius en Saba als bijzondere gemeenten van Nederland gehandhaafd blijven. Dat geldt eveneens voor de status van Aruba, Bonaire en Curaçao als zelfstandige landen binnen het koninkrijk. De eilanden zijn volwaardig partner en grondgebied van het koninkrijk. Koningshuis De functie van de monarchie is een waardevolle toevoeging aan de Nederlandse cultuur, de vertegenwoordiging van het Nederlandse bedrijfsleven in het buitenland en een baken van stabiliteit in politiek onrustige tijden. De positie van de koning reduceren tot louter een ceremoniële functie acht de JOVD niet zinvol. Met het uitsluiten van de Koning in het formatieproces is de politieke invloed van de Koning al voldoende gereduceerd. De JOVD vindt wel dat kritisch gekeken kan worden naar het beloningssysteem van het Koningshuis. Een gekozen minister-president ontwricht het staatsrechtelijke bestel en leidt tot frictie tussen de Tweede Kamer en de minister-president die dan beide hun politieke mandaat zullen claimen. De JOVD wijst een gekozen minister-president dan ook van de hand. De Staten-Generaal De Staten-Generaal, die samen met de regering de wetgevende macht vormt, heeft in het bijzonder een belangrijke rol als controleur van de regering en de rijksoverheid. De JOVD is tegen de afschaffing van de Eerste Kamer. In de Eerste Kamer behoren de specialisten van partijen te zitten en hun functie van Chambre de Reflection te vervullen. Zelfs wanneer de Eerste Kamer vervangen zou worden door een institutioneel Hof dat de grondwettelijkheid van wetten toetst, is de uitvoerbaarheid hiermee niet gewaarborgd. De JOVD wil het terugzendrecht introduceren in de Eerste Kamer, zodat de Eerste Kamer kan besluiten het wetsvoorstel terug te sturen naar de Tweede Kamer in plaats van enkel goed- of afkeuren van een wetsvoorstel. Het verkiezen van de leden van de Eerste Kamer zal geschieden door rechtstreekse verkiezingen, net zoals die van de Tweede Kamer. Altijd als de Tweede Kamer ontbonden wordt zullen er ook verkiezingen voor de Eerste Kamer worden uitgeschreven, zodat altijd ongeveer eenzelfde verhouding in beide Kamers der Staten-Generaal bestaat. Provincie De JOVD opteert voor afschaffing van de provincie met gesloten huishouding zoals wij die in zijn huidige vorm kennen. Het budget van de meeste provincies is kleiner dan het budget van de grote gemeenten in ons land en op provinciaal niveau is de noodzaak tot politiek nauwelijks aanwezig. De Provincie fungeert bovendien niet als een loket zoals de overheid en de gemeente dat doen. Het bestuursniveau College van Gedeputeerde Staten en de vertegenwoordigers op provinciaal niveau, Provinciale Staten, verdwijnen dan stapsgewijs. De provincie blijft in naam wel bestaan en gaat verder als een uitvoeringsorgaan dat zich bezighoudt
met publieke taken, zoals ruimtelijke ordening, veiligheid en infrastructuur. Uit historisch en cultureel besef blijft de naam van de provincie in gebruik. Gemeente Gemeenten vormen de bestuurslaag die het dichtst bij de Nederlanders staat en een zeer belangrijke taak heeft. Zij moet efficiënt werken om dienstbaar aan de inwoners te zijn. Veel zaken, zoals infrastructuur, veiligheid en economische ontwikkeling, vragen om samenwerking tussen gemeenten. Hiervoor bestaan in Nederland verschillende bestuurlijke samenwerkingsverbanden, zoals stadsregio s. Hoewel deze instituties een belangrijke rol spelen in het nemen van politieke besluiten, bestaat er een slechte politieke controle op en democratische legitimatie van deze samenwerkingsverbanden. De gemeenteraad moet haar functie beter vervullen door sterk toezicht te houden en moet daarom meer wettelijke bevoegdheden krijgen om deze functie te vervullen, bijvoorbeeld het instellen van een intergemeentelijke gemeenteraad die uitsluitend als taak heeft de samenwerkingsverbanden te controleren.
Defensie Het is noodzakelijk dat Nederland over een operationeel leger beschikt dat op ieder geweldsniveau kan opereren om veiligheid te bieden voor Nederland. Het is ook in het belang van de Nederlandse veiligheid en de Nederlandse handelseconomie om bij te dragen aan vrede en veiligheid, overal ter wereld. De krimp van financiële en organisatorische middelen van defensie van de afgelopen jaren moet worden teruggedraaid. Nederland mag wat de JOVD betreft geen enkel project voor ontwikkeling van materieel meer te verlaten. De JOVD is van mening dat die voornoemde gezochte veiligheid niet gegarandeerd kan worden door een Europese legermacht. Nederland moet als soeverein land geheel zelf kunnen beslissen waar en wanneer zij haar mannen en vrouwen inzet. Nederland dient de kwaliteit van haar eigen operationele slagkracht te bewaken en te verbeteren. Hierin moet Nederland zich niet afhankelijk maken van andere Europese naties. Specialisatie in goed overleg met andere Europese landen is goed, maar niet zaligmakend: specialisatie in en verbetering van een krijgsmachtonderdeel dient niet ten koste te gaan van andere krijgsmachtonderdelen. Materieel Nederland moet achter de ontwikkeling en het behoud van de Joint Strike Fighter (JSF) blijven staan. Operationele slagkracht betekent dat er gestreefd moet worden naar een groter aantal dan 100 Nederlandse JSF s. Nederland dient aldus financiële middelen vrij te maken voor aanschaf van extra JSF s. Het afstoten van zeewaardig materieel moet worden teruggedraaid. De Koninklijke Marine is immers het belangrijkste onderdeel van de krijgsmacht, in het kader van specialisatie. Het afstoten van kostbare schepen past niet in dit beeld en is ook niet nodig, wanneer de NAVO-norm van 2% terug ingevoerd wordt. Bewapende drones moeten een prominente plek innemen in de Nederlandse luchtmachtstrategie. Deze drones moeten de huidige strategie aanvullen en worden nooit ingezet voor dubieuze executies, zoals de VS doen. De JOVD is tegen automatische drones, omdat wij stellen dat altijd de menselijke hand in een beslissing gehanteerd moet worden. De JOVD wil dat Nederland de ontwikkeling van zulke geautomatiseerde drones door haar bondgenoten tegengaat. Militaire missies De JOVD vindt dat Nederland haar verantwoordelijkheid in de internationale gemeenschap niet uit de weg moet gaan. Deze verantwoordelijkheden bestaan uit het nastreven van vrede, veiligheid en democratie binnen de internationale gemeenschap. Dit is ook in het belang van Nederland en zal de internationale positie en de handelsbetrekkingen ten goede komen. Het ambitieniveau moet omhoog. De JOVD wil geen veiligheidsmissies als dit neerkomt op politiemissies: de voorkeur gaat uit naar serieuze militaire operaties die het verschil kunnen maken voor vrede en veiligheid. Missies moeten duidelijk en significant zijn, in tegenstelling tot bijvoorbeeld politiemissies'.
Budgettair dient de ambitie van de Nederlandse krijgsmacht in verhouding te staan tot de financiële middelen. Nederland moet zich ontwikkelen op een brede inzetbaarheid. Het budget van de Nederlandse krijgsmacht moet daarom worden verhoogd tot de NAVO-norm van 2% van de begroting, zodat Nederland weer telt binnen het bondgenootschap. NAVO De JOVD vindt dat de NAVO de plicht heeft in te grijpen als mensenrechten in het geding zijn; in het bijzonder, wanneer de Veiligheidsraad niet in staat is een besluit te nemen. Naast de huidige gemeenschappelijke verdediging van het luchtruim met de Benelux-landen wil de JOVD een uitbreiding met andere NAVO-lidstaten.