Jaarverslag 2010. samen wonen

Jaarverslag 2010 samen wonen jaarverslag 2010

2

Inhoud Voorwoord............................................ 5 1. Algemene inleiding.................................... 9 2. Verslag van de raad van commissarissen.................. 11 2.1 Inleiding........................................ 12 2.2 De raad van commissarissen....................... 12 2.3 Bestuur......................................... 15 2.4 Vergoedingen.................................... 15 2.5 Werkwijze....................................... 16 2.6 Toezicht........................................ 16 3. Behouden en vergroten van de onafhankelijkheid........... 19 3.1 Inleiding........................................ 20 3.2 Woonruimteverdeling............................. 20 3.3 Huurprijsbeleid.................................. 20 3.4 Mutatiegraad.................................... 20 3.5 Huurtoeslag..................................... 20 3.6 Betalingsachterstand.............................. 21 3.7 Steunpunten voor wonen, zorg en welzijn............. 21 3.8 Woonenergie.................................... 22 3.9 Kortingspas..................................... 22 3.10 Voedselbank..................................... 22 3.11 Ondersteuning bij tuinonderhoud................... 22 4. Een veilige en aantrekkelijke woonomgeving............... 25 4.1 Inleiding........................................ 26 4.2 Overleg met belangenhouders...................... 26 4.3 Ontwikkelingen Nagele............................ 26 4.4 Herstructurering polderdorpen...................... 26 4.5 IGW........................................... 26 4.6 Sponsoring vanuit leefbaarheid..................... 30 4.7 Vangnet en advies................................ 30 4.8 Overlast en overlastaanpak......................... 30 5. Aanbod van woningen, keuzevrijheid en duurzaamheid....... 31 5.1 Inleiding........................................ 32 5.2 Strategisch Beheer................................ 32 5.3 Duurzaam bouwen en energielabel.................. 32 5.4 Energielabel..................................... 32 5.5 Planmatig onderhoud............................. 32 5.6 Mutatieonderhoud................................ 33 5.7 Dagelijks onderhoud.............................. 33 5.8 Pilotproject energie............................... 33 5.9 Niet planmatig groot onderhoud.................... 34 5.10 Verkoop van woningen............................ 34 6. Verbeteren van de dienstverlening....................... 37 6.1 Inleiding........................................ 38 6.2 Huurdersoverleg................................. 38 6.3 Horizontale dialoog............................... 39 6.4 KWH........................................... 39 6.5 Communicatie................................... 40 6.6 Open dag....................................... 40 6.7 Prestatieafspraken................................ 40 6.8 Kantoorgebouw.................................. 40 6.9 Samenwerking met ZONL.......................... 40 6.10 Geschillencommissie.............................. 41 7. Financieel gezond en duurzaam.......................... 43 7.1 Inleiding........................................ 45 7.2 Visitatie......................................... 45 7.3 Financiële kaders................................. 45 7.4 Matching van middelen............................ 45 7.5 Jaarresultaat..................................... 46 7.6 Eigen vermogen.................................. 46 7.7 Huurderving..................................... 46 7.8 Bedrijfswaarde................................... 46 7.9 Financieringspositie............................... 46 7.10 Liquiditeitspositie................................ 48 7.11 Deelneming..................................... 48 7.12 Meerjarenbegroting............................... 48 7.13 Fiscale positie.................................... 48 8. Projecten............................................ 51 8.1 Projecten in Emmeloord........................... 52 8.2 Projecten in de dorpen............................ 53 9. De organisatie........................................ 55 9.1 Governancecode................................. 56 9.1.1 Organisatie................................56 9.1.2 Algemene vergadering...................... 56 9.1.3 Raad van commissarissen................... 56 9.1.4 Het bestuur............................... 56 9.1.5 Risicobeheersing en controle................. 56 9.1.6 Controlesystemen.......................... 57 9.1.7 Externe accountant......................... 57 9.1.8 Integriteit................................. 58 9.2 Personeel....................................... 58 9.2.1 Organisatiestructuur........................ 58 9.2.2 MTO..................................... 58 9.2.3 Opleidingen............................... 58 9.2.4 Stageplaatsen............................. 58 9.2.5 Ondernemingsraad......................... 59 9.3 Automatisering.................................. 59 jaarverslag 2010 3 Inhoud

Bestuursverklaring.................................... 62 Verklaring van de raad van commissarissen................ 63 Kengetallen.......................................... 65 10. Jaarrekening 2010.................................... 67 Balans per 31 december 2010........................... 68 Winst- en verliesrekening 2010.......................... 70 Kasstroomoverzicht................................... 71 Algemene toelichting.................................. 73 1 Regelgeving.................................... 73 2 Verwerking integrale belastingplicht................ 73 3 Algemeen...................................... 73 4 Schattingen.................................... 74 5 Balanswaardering............................... 74 6 Resultaatbepaling............................... 76 7 Kasstroomoverzicht............................. 76 Toelichting op de balans................................ 77 Toelichting op de winst- en verliesrekening................. 91 Overige informatie.................................... 99 Overige gegevens.................................... 101 Controleverklaring.................................... 103 Inhoud 4

Voorwoord jaarverslag 2010 5

Voorwoord In 2009 heeft Mercatus, in samenspraak met bewoners en belangenhouders, haar missie en visie opnieuw vastgesteld. In het verslagjaar 2010 hebben we deze missie en ambities vertaald naar vijf duidelijke hoofddoelen. Ook hierbij hebben we de bewoners en belangenhouders betrokken. Het resultaat is transparant en controleerbaar gemaakt in een boekje dat het licht zag onder de titel De visie en de doelstellingen 2011-2015. Ook in dit jaarverslag besteden we er aandacht aan. Het was nodig om onze koers voor de komende jaren opnieuw uit te zetten. Niet alleen omdat de financiële crisis de woningmarkt hevig heeft geraakt, maar ook omdat economische en sociale omstandigheden daartoe aanleiding gaven. Hoewel de financiële wereld langzamerhand opkrabbelt en de economie zich in positieve zin ontwikkelt, zijn de gevolgen van de crisis voor de woningbouw nog lang niet voorbij. Het aantal opgeleverde nieuwbouwwoningen is historisch laag en minder dan de helft van wat jaarlijks nodig is. De hypotheekrente zal stijgen en door aanscherping van de regels is het voor burgers steeds moeilijker om een hypotheek rond te krijgen. Dit treft ook Mercatus. Daardoor hebben wij onze ambitie over het aantal te verkopen woningen gehalveerd, in de wetenschap dat deze inkomsten niet onbelangrijk zijn om al onze ambities, zoals investeringen in nieuwbouw en energiebeperkende maatregelen, te kunnen realiseren. Het rigide rijkshuurprijsbeleid, gelijk aan inflatie, is positief voor de koopkracht van de huurder, maar voor Mercatus onvoldoende om haar werkelijke kostenstijging af te dekken, wat leidt tot een blijvend negatief effect op de vermogenspositie. Met de invoering in 2011 van de maximale inkomensgrens voor huurders van een sociale huurwoning zijn de administratieve druk en de daarmee gepaard gaande kosten opnieuw toegenomen en valt daarnaast te vrezen dat veel huishoudens boven de nieuwe inkomensgrens geen huurwoning meer kunnen krijgen. onze strategische doelen. Maar we willen ook aangeven wat de maatschappelijke opbrengsten zijn, voor huurders en de samenleving, in relatie tot wat we ons ten doel hadden gesteld. De uitkomst is het resultaat van het collectief. Daarom ben ik trots op onze medewerkers, die onze doelen dagelijks omzetten in actie en daarmee feitelijk de ambassadeurs zijn van onze organisatie. Veranderingen gaan gepaard met onzekerheid, met nieuwe werkvormen en nieuwe vaardigheden. We hebben laten zien, dat we daarmee goed kunnen omgaan. Voor dit jaar zie ik het als een uitdaging om gezamenlijke dorpsvisies tot stand te brengen die door alle partijen worden gedragen. Mercatus zal daarnaast veel investeren in het energiezuiniger maken van haar bestaande bestand aan woningen. Niet alleen zullen we hierdoor bijdragen aan een positiever klimaat, maar in het bijzonder de huurders zullen dit merken in een meer comfortabel binnenklimaat en verlaging van de totale woonlasten. Vanuit onze missie voelen we ons verbonden en sterk betrokken met de inwoners en bewoners van de Noordoostpolder. Hun belang van een optimaal woongenot tegen een aanvaardbare prijs staat centraal. Dat vergt dat we zorgvuldig en doelmatig omgaan met de beschikbare middelen. Dat we oog hebben voor individuele wensen van de bewoner waar dat gewenst en mogelijk is met een optimale keuzevrijheid. Samen met onze bewoners en belangenhouders werken we aan de kwaliteit van de woonomgeving. Kortom, wat er ook om ons heen gebeurt, dit is de focus waar we ons op richten. Hiervoor bestaan wij. Ton Beurmanjer Directeur/bestuurder Mei 2011 Voegen we hieraan toe het ontbreken van een integrale visie op de woningmarkt, lokaal en nationaal maar ook de belemmerende heffingen en regelgeving, die niet bijdragen aan het lokaal functioneren, dan kunnen we spreken van heel wat uitdagingen; ook voor Mercatus bij het realiseren van haar ambities. In het jaarverslag 2010 wil Mercatus aan de bewoners en belangenhouders transparant verantwoorden hoe we, vanuit onze eigen identiteit en rolopvatting en binnen de specifieke context als hierboven geschetst, zijn omgegaan met het realiseren van Voorwoord 6

Vanuit onze missie voelen we ons verbonden en sterk betrokken met de inwoners en bewoners van de Noordoostpolder. jaarverslag 2010 7 Voorwoord

8

1 Algemene inleiding jaarverslag 2010 9

Algemene inleiding Met dit jaarverslag legt Mercatus verantwoording af aan de samenleving over haar maatschappelijke en financiële prestaties in het jaar 2010. Het jaarverslag is primair bestemd voor de belangenhouders en relaties van Mercatus en wordt naar hen verspreid. Voor de klanten van Mercatus is een samenvatting van dit jaarverslag opgenomen in het bewonersblad Samen Wonen. Tevens is het jaarverslag te downloaden via www.mercatus.nl. In 2009 zijn de missie en visie van Mercatus vastgesteld. Aansluitend hierop zijn in 2010 de strategische doelstellingen uitgewerkt voor de periode 2011-2015. In dit jaarverslag wordt hierop geanticipeerd door rapportages over de vijf hoofdpijlers van onze strategie: behouden en vergroten van de onafhankelijkheid een veilige en aantrekkelijke woonomgeving aanbod van woningen, keuzevrijheid en duurzaamheid verbeteren van de dienstverlening financieel gezond en duurzaam Naast deze pijlers komen ook organisatiezaken, de projecten en het verslag van de raad van commissarissen aan de orde. Tot en met 2009 is gerapporteerd vanuit de BBSH-prestatievelden. De verschillende prestatievelden zijn ook dit jaar opgenomen, alleen zijn ze vanwege de andere opzet anders ingedeeld en verdeeld over de hoofdstukken. De vijf hoofdstukken met betrekking tot de strategie worden afgesloten met de strategische doelstellingen voor de komende vijf jaar. Algemene inleiding 10

2jaarverslag 2010 Verslag van de raad van commissarissen 11

Verslag van de raad van commissarissen 2.1 Inleiding De raad van commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken binnen de woningcorporatie en de met haar verbonden ondernemingen en staat het bestuur met raad terzijde. De raad van commissarissen richt zich bij de vervulling van haar taak naar het belang van de woningcorporatie en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van betrokkenen bij de woningcorporatie af. De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het eigen functioneren. Zij beslist over benoeming, beoordeling, beloning, schorsing en ontslag van bestuurders. Het toezicht van de raad op het bestuur omvat in ieder geval: de realisatie van de doelstellingen van de woningcorporatie de strategie en de risico s verbonden aan de activiteiten van de woningcorporatie de opzet en de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen het kwaliteitsbeleid de kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording als voorzien in de governancecode woningcorporaties het financiële verslagleggingsproces de naleving van toepasselijke wet- en regelgeving De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de raad van commissarissen zijn in de statuten van Mercatus omschreven en zijn verder uitgewerkt in het reglement van de raad van commissarissen d.d. 25 april 2007. Dit reglement staat op www.mercatus.nl. In dit jaarverslag legt de raad van commissarissen op een transparante wijze publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop zij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van haar taken en bevoegdheden in 2010. Als kader voor het uitoefenen van haar toezichthoudende taak hanteert de raad: het Besluit Beheer Sociale Huursector de missie en visie van Mercatus het jaarplan de financiële begroting, de meerjarenbegroting en het treasuryjaarplan de beleidsuitgangspunten de governancecode 2.2 De raad van commissarissen Profiel Ingeval van één of meer vacatures wordt het bestaande profiel van de raad, waarin deskundigheden, ervaringen en leeftijdsopbouw zijn opgenomen, gebruikt. Dit profiel is door de raad van commissarissen vastgesteld. De raad kan het profiel, na overleg met het bestuur, ook aanpassen. Er wordt met de invulling van een vacature naar gestreefd dat het te benoemen nieuwe lid een aanvulling zal bieden op de bestaande kennis en competenties in de raad. Herbenoeming lid van de raad van commissarissen Op de algemene vergadering van 10 juni 2010 hebben de leden het besluit genomen om akkoord te gaan met de herbenoeming van mevrouw H.J. Straatsma-Reuvers, namens Stichting Huurdersbelang Mercatus, voor een periode van vier jaar. Samenstelling De samenstelling van de raad van commissarissen is per 31 december 2010 als volgt: De heer J. Jongejan (1954), voorzitter, lid remuneratiecommissie Functies buiten Mercatus: directeur groot aandeelhouder Borboleta bv, Emmeloord. Nevenfuncties: voorzitter bezwarencommissie Trias woondiensten, Lisse adviseur mt gemeente Urk (management-instrumenten) adviseur/trainer or Wooninc., Eindhoven adviseur/trainer Stichting Philadelphia Zorg, Nunspeet docent Kluwer opleidingen docent Haagse Hoge School (VGWM) Jaar eerste benoeming: 2001. Jaar laatste herbenoeming: 2009. Aftredend: 2013. Mevrouw H. Straatsma-Reuvers (1958), vicevoorzitter, lid auditcommissie Benoemd vanuit Stichting Huurdersbelang Mercatus. Functies buiten Mercatus: hoofd dienst financiën Zuyderzeecollege, Emmeloord. Nevenfuncties: bestuurslid Vrouwencentrum NOP penningmeester Stichting Canon de Noordoostpolder Jaar eerste benoeming: 2006. Jaar laatste herbenoeming: 2010. Aftredend: 2014. Verslag van de raad van commissarissen 12

De heer drs R.H. Kingma (1947), lid Functies buiten Mercatus: voormalig rector Emelwerda College, Emmeloord. Nevenfuncties: lid Raad van Toezicht Stichting Amsterdamse Oecumenische Scholengroep lid van de gemeenteraad van de gemeente Lemsterland Jaar eerste benoeming: 2001. Jaar laatste herbenoeming: 2009. Aftredend: 2011. Mevrouw J. van den Berg-Otter (1947), lid, lid remuneratieommissie Benoemd vanuit Stichting Huurdersbelang Mercatus Functies buiten Mercatus: voormalig wethouder gemeente Noordoostpolder. Nevenfuncties: Diverse vrijwilligersfuncties bij maatschappelijke instanties Jaar eerste benoeming: 2001. Jaar laatste herbenoeming: 2008. Aftredend: 2012. De heer R. de Vries (1943), lid, lid auditcommissie Benoemd op voordracht van de ondernemersraad van Mercatus. Functies buiten Mercatus: voormalig voorzitter FNV-Bouw. Nevenfuncties: lid raad van commissarissen Bouwradius Training & Advies bv te Zoetermeer lid raad van commissarissen Bouw & Infra Park bv te Harderwijk werkgeversbestuurslid Stichting Pensioenfonds FNV I.L. voorzitter Stichting Child Learn Nederland (onderwijs project Bouw, in India) voorzitter Stichting Vrienden van Leamohetswe (Huisvesting in Johannesburg) lid van het Dagelijks bestuur European Federation of Retired and Older People in Brussel. lid commissie van aanbeveling Stichting Dutch International Guarantees for Housing Jaar eerste benoeming: 2007. Aftredend: 2011. De raad van commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken in de woningcorporatie. jaarverslag 2010 13 Verslag van de raad van commissarissen

Auditcommissie en remuneratiecommissie De raad kende in 2010 een tweetal kerncommissies, namelijk een auditcommissie en een remuneratiecommissie. De auditcommissie richt zich op het toezicht op het bestuur ten aanzien van: de werking van interne risicobeheersings- en controlesystemen de financiële informatieverschaffing de naleving van aanbevelingen en opvolging van opmerkingen van externe accountants de voorgeschreven financiële informatieverschaffing aan externe toezichthouders De auditcommissie bestaat uit mevrouw H. Straatsma-Reuvers en de heer R. de Vries en heeft twee keer overlegd met het bestuur en met de accountant. Onderwerpen hierbij waren de kwartaalcijfers, de concept-(meerjaren)begroting en de concept-jaarrekening. De remuneratiecommissie heeft de volgende taken: het doen van voorstellen voor selectiecriteria en benoemingsprocedure voor leden van de raad van commissarissen en het bestuur het doen van voorstellen voor een profielschets voor de raad van commissarissen werving en selectie van leden van de raad van commissarissen en het bestuur het doen van voorstellen inzake het bezoldigingsbeleid het doen van voorstellen inzake bezoldiging van het bestuur De remuneratiecommissie bestaat uit de heer J. Jongejan en mevrouw J. van den Berg-Otter. De remuneratiecommissie heeft een aantal keer met het bestuur overlegd. Beoordeling en variabele beloning De remuneratiecommissie heeft in haar beoordelingsgesprek over 2009 vastgesteld dat de directeur/bestuurder goed functioneert. Hier zijn afzonderlijke gesprekken met de leden van het managementteam en de ondernemingsraad aan voorafgegaan. Deze gesprekken hebben buiten aanwezigheid van de bestuurder plaatsgevonden en van beide gesprekken is een verslag gemaakt en de bevindingen zijn met de bestuurder besproken. Daarnaast zijn de vooraf gemaakte afspraken inzake de toekenning van een bonus (variabel deel van de beloning maximaal 4% van het jaarsalaris) met behulp van een Balanced Score Card (BSC) geëvalueerd. De directeur/bestuurder en de raad van commissarissen hebben vooraf afspraken gemaakt over de toekenning van een variabel deel van de beloning, waarbij uitdagende doelen zijn vastgesteld en de lat hoog is gelegd. De raad van commissarissen heeft kunnen constateren dat de afgesproken doelen in voldoende mate zijn gerealiseerd en dat op grond hiervan een variabele beloning is toegekend in de vorm van extra vakantiedagen. Bestuurder en rvc hebben in 2010 gesprekken met elkaar gevoerd over de beloning van de directeur/bestuurder conform de beloningscode (Aedes) salaris directeur/bestuurder. In goed overleg hebben directeur/bestuurder en de rvc afspraken gemaakt over de wijze waarop het salaris wordt aangepast aan de code. Externe accountant De auditcommissie heeft in 2010 overleg gevoerd over de jaarrekening, begroting en financiële meerjarenbegroting en de tussentijdse cijfers. De auditcommissie heeft voorafgaand aan de start van de accountantscontrole 2010 gesproken met de externe accountant. Eens per vier jaar maakt de auditcommissie samen met het bestuur een grondige afweging ten aanzien van het functioneren van de externe accountant. Deze beoordeling heeft in 2010 plaatsgevonden. Visitatie De heer R. Kingma is vanuit de raad van commissarissen betrokken geweest bij de selectie van het bureau dat Mercatus in 2010 heeft gevisiteerd. Naast de heer Kingma zaten in de selectiecommissie de directeur/bestuurder, het hoofd financiële zaken en een beleidsmedewerker. Gezamenlijk is gekozen voor het bureau PricewaterhouseCoopers. De raad van commissarissen is door het bureau separaat geïnformeerd over het visitatieproces. Toezicht Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen heeft de raad van commissarissen zich regelmatig mondeling en schriftelijk door het bestuur laten informeren. Hierdoor heeft de raad zicht gekregen op de behaalde resultaten ten opzichte van de gestelde doelen zoals verwoord in begrotingen, relevante externe ontwikkelingen en de relatie met belangenhouders. Weten wat er speelt De raad van commissarissen heeft in 2010 het volgende ondernomen om zich op de hoogte te stellen/houden van wat er speelt in de omgeving van Mercatus: regulier overleg met het bestuur overleg met de externe accountant. Er is in 2010 overleg geweest met de accountant bij de bespreking van de jaarrekening en het accountantsverslag over 2009. Dit heeft plaatsgevonden Verslag van de raad van commissarissen 14

zonder de aanwezigheid van de directeur/bestuurder bijwonen van het jaarlijkse symposium de raad heeft het eigen functioneren geëvalueerd in een vergadering van de rvc volgen van seminars en cursussen. Door de leden van de raad zijn cursussen gevolgd en seminars bijgewoond van de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties (VTW) vakliteratuur, zoals het Aedes-magazine 2.3 Bestuur Mercatus kent sinds 1 november 2007 een eenhoofdige directie en één bestuurder en dat is de heer A. Beurmanjer (1956). De raad van commissarissen heeft in 2008 het bezoldigingsbeleid en de arbeidsvoorwaarden voor de directeur/bestuurder vastgesteld. Dit is vastgelegd in een remuneratierapport. Het contract met de directeur/bestuurder is aangegaan voor onbepaalde tijd. In 2010 is geen sprake geweest van transacties met tegenstrijdige belangen waarbij het bestuur is betrokken. De heer Beurmanjer bekleedt als relevante nevenfunctie het voorzitterschap van Stichting Leergeld Noordoostpolder. 2.4 Vergoedingen Raad van commissarissen De leden van de raad van commissarissen ontvangen een vergoeding voor hun werkzaamheden overeenkomstig de VTW-richtlijnen. In 2010 bedragen de vergoedingen voor de voorzitter 9.590,-- bruto per jaar, voor de vicevoorzitter 8.311,-- bruto per jaar en voor de overige leden 6.393,-- bruto per jaar. Er is geen sprake van een vaste onkostenvergoeding. Deze beloning voldoet aan de in 2010 herziene honoreringscode van commissarissen bij woningcorporaties bij een indeling in zwaartegroep E. Bestuur Ten aanzien van het jaar 2010 zijn nadere afspraken gemaakt over het vaste salaris, het salarisperspectief en de overige regelingen van het bestuur. Naast het vaste salaris is er sprake van een variabel salaris van maximaal 4% van het vaste salaris, afhankelijk van de beoordeling van de realisatie van de prestatieafspraken. Voor zijn pensioen is aansluiting gezocht bij de pensioenregeling voor personeel in dienst van woningcorporaties. De bezoldiging van het bestuur en de individuele leden van de raad van commissarissen is opgenomen in het jaarverslag onder Overige informatie. Missie & Visie Mercatus voelt zich verbonden met en sterk betrokken bij de belangen van inwoners van Noordoostpolder. Daarom ondersteunen wij mensen in het behouden en vergroten van hun onafhankelijkheid. Dit doen wij gerelateerd aan huisvesting en faciliterend aan welzijn en zorg. De huisvesting die wij bieden volgt zoveel mogelijk de maatschappelijke vraag naar hoeveelheid, soort, woonlasten en duurzaamheid. In overeenstemming met de mogelijkheden van de klant zetten wij onze middelen en kennis gericht in. Wij stimuleren onze klanten hun verantwoordelijkheid te nemen. Wij willen een ondernemende partner zijn die actief samenwerkt om een herkenbare bijdrage te leveren aan de samenleving in Noordoostpolder. De visie zoals die met de missie vastgesteld is na overleg met onze stakeholders luidt: Wij voorzien in ons werkgebied de volgende trends en ontwikkelingen: - De vergrijzing in Noordoostpolder staat nog aan het begin en neemt vooral na 2015 explosief toe. In 2030 is één derde deel van de bevolking 55 jaar en ouder. - Het uitblijven van een goede infrastructuur en winkelvoorzieningen in combinatie met de grondprijzen ten opzichte van concurrerende gebieden, leidt tot een verminderde aantrekkingskracht van Noordoostpolder als woongebied. De aanwas van jongeren en werkgelegenheid blijft vooralsnog achter en de bevolkingsgroei stagneert. In een aantal dorpen voorzien wij krimp. - Senioren wensen zo lang mogelijk zelfstandig te wonen. Ook het overheidsbeleid is hier op gericht. Dit zorgt voor een sterke toename van de vraag naar aangepaste woningen en zorgvoorzieningen. - Door de veranderingen in de financieringsstructuur van de zorgsector wordt van Mercatus een steeds grotere rol verwacht in de realisatie van woonzorg complexen. - Woonwensen worden steeds gevarieerder en de vraag naar keuzevrijheid neemt toe. - Door stijging van de energielasten ontstaat, naast huurprijzen en hypotheeklasten, meer behoefte aan inzicht in de totale woonlasten. - De overheid verlangt van het individu meer zelfredzaamheid. Een beperkte groep dreigt hierdoor buiten de boot te vallen. - De bemoeienis van de overheid met corporaties wordt groter. Van corporaties worden aantoonbare maatschappelijke prestaties en maximale inzet van financiële middelen verwacht. Voor de komende tien jaar hebben wij het volgende beeld voor ogen van de leefomgeving, de manier van samenwerken met andere partijen, onze eigen rol en ons aanbod. Keuzes over de optimale inzet van onze middelen maken wij in overeenstemming met onze visie. De beschikbaarheid van middelen voor de lange termijn kan daarbij invloed hebben op het tempo van de realisatie en niet op de ingezette koers. Leefomgeving en samenwerking Noordoostpolder is een ruimtelijke en veilige leefomgeving voor jong en oud. De combinatie van een ruim aanbod, concurrerende woonlasten en een prettige woonen leefomgeving maakt het gebied aantrekkelijk. Jonge werkenden blijven er om die reden langer wonen en jongeren keren er na hun studie vaker terug. Senioren kunnen zo lang mogelijk zelfstandig in de eigen wijk of het eigen dorp blijven wonen. Voor starters is er voldoende en passend aanbod. Er is fysieke ruimte in de wijk aanwezig die flexibel voor toekomstige behoeftes kan worden benut. jaarverslag 2010 15 Verslag van de raad van commissarissen

2.5 Werkwijze De raad van commissarissen heeft vijf maal formeel overleg gevoerd met de directeur/bestuurder. Daarnaast is een aantal keer overleg gevoerd over specifieke zaken. In de formele overlegsituaties is gesproken over de volgende onderwerpen: kwartaalrapportages financiële meerjarenplanning herbenoeming mevrouw H.J. Straatsma-Reuvers prestatieoordeel van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting visitatie project Strategisch Beheer strategische doelen diverse nieuwbouwprojecten en aankoop pand Prof. Lorentzstraat managementletter en accountantsrapport evaluatie accountant organisatiestructuur en managementstatuut integriteit algemeen profiel rvc en profiel vacature in 2011 De volgende belangrijke besluiten zijn genomen: besluitvorming vervolgtraject flats Emmeloord Centrum jaarverslag 2009 ter goedkeuring voorleggen aan de algemene vergadering goedkeuring jaarverslag 2009 goedkeuring werkplan en begroting 2011 herbenoeming Deloitte als externe accountant goedkeuring managementstatuut goedkeuring aankoop Prof. Lorentzstraat De raad van commissarissen waakt ervoor dat de meerderheid van zijn leden onafhankelijk is in de zin van de in de Governancecode woningcorporaties onder bepaling III 2.2. aangeduide criteria. In 2010 is geen sprake geweest van transacties met tegenstrijdige belangen waarbij leden van de raad van commissarissen zijn betrokken. 2.6 Toezicht Reglement raad van commissarissen De raad beschikt over een Reglement raad van commissarissen. In het Reglement zijn bepalingen opgenomen over: benoeming, herbenoeming, aftreden, schorsing en ontslag van leden van de raad van commissarissen onverenigbaarheden en onafhankelijkheid taken raad van commissarissen functies binnen de raad van commissarissen vergaderingen en besluitvorming relaties met leden, or, accountant Governance De raad onderschrijft de aanbevelingen van de commissie Intern Toezicht Woningcorporaties 1998 (Commissie Glasz) en heeft via de statuten en het reglement gewaarborgd dat de aanbevelingen worden nagekomen. In 2010 heeft de raad zich bezig gehouden met diverse governanceen integriteitsonderwerpen, waaronder de deelname aan de vervolgmeting Integriteit van het Centraal Fonds. De Integriteitscode, met de hierin opgenomen klokkenluidersregeling, is in 2008, na overleg met de or, ingevoerd. Middels een brief zijn vervolgens de vaste relaties van Mercatus over de werking van de Integriteitscode geïnformeerd. Toezicht op prestaties De raad van commissarissen beschikt over verschillende toetsingsinstrumenten om een oordeel te vellen over de voorstellen en de ontwikkelingen binnen Mercatus: het Strategisch Voorraadbeleid het werkplan 2010 waarin de activiteiten en doelen voor het jaar zijn vastgelegd de begroting 2010, waarin de activiteiten financieel zijn vertaald de investeringsbegroting, waarin alle projecten zijn opgenomen de financiële meerjarenbegroting 2010-2014 het treasurystatuut en het treasuryjaarplan 2010 Verslag van de raad van commissarissen 16

Missie & Visie (vervolg) benchmark waaronder Corporatie in Perspectief van het CFV prestatieafspraken met de gemeente Noordoostpolder de bevindingen en de adviezen van de externe accountant opgenomen in het accountantsrapport en de managementletter de kwartaalrapportages een overleg met alleen de ondernemingsraad alsmede de aanwezigheid bij de bespreking over de algemene gang van zaken tussen ondernemingsraad en de directeur-bestuurder een overleg met het management zonder de aanwezigheid van de directeur-bestuurder Daarnaast zijn diverse besprekingen gevoerd door de raad of zijn commissies om zich op de hoogte te houden van de ontwikkelingen in de sector in het algemeen en bij Mercatus specifiek. Verbindingen Mercatus heeft geen nevenstructuur waarin verbindingen zijn opgenomen. Alle activiteiten vallen daarmee rechtstreeks onder het toezicht van de raad. Emmeloord, mei 2011 De raad van commissarissen Omdat wij blijvend betrokken zijn bij Noordoostpolder als woon- en leefgebied, geven wij continu uiting aan onze visie. Wij nemen het initiatief tot samenwerking met andere partijen en spreken hen aan op hun verantwoordelijkheid. Ieder dorp kent zijn eigen karakter en toekomstperspectief. Voor enkele dorpen voorzien wij krimp, terwijl Emmeloord en een aantal andere dorpen kansrijker zijn. Ons investeringsbeleid ten aanzien van voorzieningen en leefbaarheid stemmen wij af op de realiteit. Jaarlijks evalueren en publiceren wij onze visie op de actualiteit, de samenwerking met anderen en de mate waarin wij het verantwoord vinden om ons maatschappelijk vermogen te investeren in Noordoostpolder. Wij kijken daarbij ook kritisch naar onze eigen rol. Onze rol Onze voornaamste rol is het ondersteunen van mensen bij het behouden en vergroten van hun onafhankelijkheid. Wij bieden daartoe concrete ondersteuning bij het wonen. Onze rol op het gebied van zorg en welzijn bestaat uit investeren, subsidiëren, organiseren en communiceren. Met partijen die een primaire taak hebben op het gebied van zorg en welzijn initiëren wij hiertoe een samenwerkingsverband. Wij communiceren met onze klanten en maken hen bewust van de gevolgen van veranderende wet- en regelgeving. Wij bieden waar nodig een vangnet. Daarbij staan wij altijd aan de kant van de welwillende. Bij het bestrijden van overlastsituaties en het schenden van afspraken, zoeken wij de grens van de wet op. Wij zijn duidelijk in wat wij doen en wat wij van de klant en relaties verwachten. Wij stimuleren hen hierin verantwoordelijkheid te nemen. Hierop spreken wij hen aan en wij verwachten dat zij ons op hun beurt aanspreken op onze rol. Ons aanbod Klanten kunnen bij ons passende woningen en diensten vinden, ongeacht wat voor hen het meest belangrijk is: woonlasten of keuzevrijheid. Bij de keuze voor woonlasten is betaalbaarheid van wonen ons uitgangspunt en beheersing van woonlasten het belangrijkste stuurmiddel. Bij keuzevrijheid bieden wij een pakket mogelijkheden waarbij de vraag van de klant ons uitgangspunt is. In beide segmenten, maar ook binnen onze eigen organisatie is duurzaamheid een criterium waaraan wij onze beslissingen toetsen. Hierbij maken wij een afweging tussen kosten en opbrengsten, waarbij wij reductie van CO 2 uitstoot en verlaging van woonlasten zien als opbrengsten. Onze oudere voorraad stemmen wij af op de toekomstige vraag, waar nodig door herstructurering. Om te kunnen inspelen op toekomstige ontwikkelingen bouwen wij duurzaam en flexibel; woningen zijn op termijn geschikt voor meerdere doelgroepen. Om onze doelen te bereiken is het essentieel dat wij actief de samenwerking zoeken met andere partijen. Wij nemen zo nodig het initiatief en dagen anderen daarbij uit hun rol te nemen. Waar nodig eisen wij onze positie op. Onze ingeslagen weg wordt binnen onze eigen organisatie de komende jaren doorvertaald in de structuur, processen, breedte van onze dienstverlening en kwaliteit van onze medewerkers. De kernbegrippen uit onze ambitie: - wonen, zorg en welzijn - keuzevrijheid - sociaal betrokken - lage woonlasten - duurzaamheid dienen herkenbaar te zijn voor onze omgeving. Wij dagen onze relaties uit ons hierop aan te spreken! jaarverslag 2010 17 Verslag van de raad van commissarissen

18

3jaarverslag 2010 Behouden en vergroten van de onafhankelijkheid 19

Behouden en vergroten van de onafhankelijkheid 3.1 Inleiding Met onze woonruimteverdeling en ons verhuur- en huurprijsbeleid willen wij bijdragen aan de verzelfstandiging van onze klanten. Dat is het maatschappelijk resultaat dat wij nastreven. Daarnaast zetten wij specifieke producten en diensten in, die bijdragen aan lage woonlasten en het voorkomen van huurachterstand, waardoor die zelfstandigheid wordt vergroot. In dit hoofdstuk komen onderwerpen aan de orde alsmede de BBSH-prestatievelden die gerelateerd zijn aan de emancipatie van de klant. De uitvoering van de Ministeriële Beschikking met ingang van 2011 heeft effect op de woonruimteverdeling en de mogelijkheden van met name de middeninkomens vanaf 33.614,-- om zelfstandig te beslissen om een woning te huren. Alleen in uitzonderingssituaties kunnen woningen worden toegewezen aan deze doelgroep. In 2011 zullen de effecten van dit strakke aanbiedingenbeleid worden geëvalueerd. 3.2 Woonruimteverdeling Met het woningaanbiedingensysteem via Woningnet beschikt Mercatus over een open en eerlijk verdeelsysteem met transparantie en keuzevrijheid voor de klant. Inschrijven voor een woning kan via onze website en kost 25,-- voor het eerste jaar, verlenging van de inschrijving kost 15,-- per jaar. Woningnet levert de kwartaalrapportages aan met daarin de belangrijkste kengetallen. Op basis van deze cijfers bewaken wij het behalen van onze doelstellingen en wordt getoetst of de gekozen uitgangspunten nog de juiste zijn. In 2010 is er een evaluatie van het systeem geweest. Geconcludeerd werd dat bijsturing op de uitgangspunten niet nodig was. De belangrijkste kengetallen zijn in de kaders opgenomen. Woningzoekenden Het aantal woningzoekenden (totaal ingeschreven) loopt langzaam op van 1.815 in het vierde kwartaal van 2009 naar bijna 2.500 in het vierde kwartaal van 2010. Ook het aantal actieve woningzoekenden is gestegen van 528 in het laatste kwartaal van 2009 naar 640 in het vierde kwartaal van 2010. Ten opzichte van 2009 zien we het aantal inschrijvingen en het aantal actief woningzoekenden voortdurend stijgen. Tendens is een voortdurende stijging van het aantal inschrijvingen vanaf 2009 tot het heden, echter de verwachting is dat de stijging zich niet door zal zetten. Door de Europese regelgeving met betrekking tot de inkomensgrens van 33.614,-- komen veel woningzoekenden niet meer voor een sociale huurwoning in aanmerking, waardoor het aantal woningzoekenden naar verwachting zal dalen. Ontwikkeling in de vraag Wij zien een duidelijk verschil tussen het aantal reacties op woningen in Emmeloord die worden aangeboden voor de verhuur en het aantal reacties op deze woningen in de omliggende dorpen. Het gemiddelde aantal reacties per aangeboden woning in Emmeloord is 67,2 terwijl 25,6 het gemiddelde van alle dorpen bedraagt. Binnen de tien dorpen zijn deze cijfers het laagst in Bant met 6 en het hoogst in Marknesse met 27 reacties per aangeboden woning. Het aantal reacties in de dorpen is vooral laag bij de seniorenwoningen. De verwachting is dat er in de toekomst leegstand zal ontstaan bij de seniorenwoningen in de dorpen. Senioren kiezen voor Emmeloord in verband met de voorzieningen. Verhuur naar inkomen en huurprijs Met het huidige woonruimteverdeelsysteem zijn de selectiecriteria vastgesteld die gericht zijn op het zoveel mogelijk aanbieden van de goedkope woningvoorraad aan de mensen met de laagste inkomens. Er wordt zoveel mogelijk passend gehuisvest om scheefwonen -zowel duur als goedkoop- te voorkomen. 3.3 Huurprijsbeleid De gemiddelde huurprijs van de woningen bedraagt aan het eind van 2010 420,61, eind 2009 was dit 413,54. Een stijging dus van 1,7%. Deze stijging wordt veroorzaakt door de huuraanpassing per 1 juli 2010 die beperkt bleef tot 1,2%. Een aantal woningen heeft een lagere huurverhoging gehad, zodat de huurprijs binnen de categorie goedkoop bleef. Die grens is gedefinieerd als de kwaliteitskortingsgrens en de grens die belangrijk is voor jongeren tot 23 jaar om huurtoeslag te kunnen ontvangen. De huuraanpassing past in het inflatievolgende huurbeleid zoals dat al enkele jaren wordt voorgeschreven door het kabinet. De overige 0,5% wordt verklaard door mutaties in de woningvoorraad en door huurharmonisatie. 3.4 Mutatiegraad De mutatiegraad is met 10,3% iets gestegen ten opzichte van 2009 (10,1%). In totaal zijn 501 woningen opgezegd tegen 489 in 2009. De verwachting is dat deze stijging zich niet doorzet. Door de nieuwe Europese regels, waarbij de inkomensgrens is verlaagd naar 33.614,--, zal er naar verwachting vanaf 2011 minder doorstroming zijn. Doorstroming is belangrijk omdat het mensen onafhankelijk maakt. 3.5 Huurtoeslag Mercatus informeert en helpt haar huurders bij de aanvraag van huurtoeslag. Tevens functioneren wij als Hulp- en Informatiepunt Behouden en vergroten van de onafhankelijkheid 20

voor Huurtoeslag. Wijzigingen in de gegevens voor de huurtoeslag verwerken wij rechtstreeks, waardoor de huurtoeslag snel en op een juiste manier wordt aangepast. In 2010 werd maandelijks bij gemiddeld 1.204 klanten de huurtoeslag verrekend (in 2009 1.338). Omdat veel huurders het bedrag zelf ontvangen, is het totale aantal klanten dat huurtoeslag ontvangt feitelijk hoger. Het gemiddelde bedrag van de huurtoeslag per maand bedroeg 183,61(in 2009 181,71). 3.6 Betalingsachterstand Mercatus heeft in 2010 geparticipeerd in budgetcursussen die georganiseerd worden in samenwerking met de gemeente Noordoostpolder en de Gemeenschappelijke Kredietbank Drenthe (GKB). Het doel hiervan was de klant te ondersteunen in het omgaan met geld en daarmee betalingsproblemen in de toekomst te voorkomen. De cursus (vijf bijeenkomsten) is vier keer gehouden en acht cursisten hebben hier vanuit Mercatus aan deelgenomen. De cursus was kosteloos voor huurders van Mercatus. De totale bijdrage van Mercatus hierin bedraagt 4.200,--. Mercatus heeft een overeenkomst met de GKB inzake het budgetbeheer ten behoeve van bewoners met betalingsproblemen. Mercatus heeft belang bij een goed budgetbeheer door het GKB en draagt daaraan per in behandeling genomen zaak 70,-- bij. Met het budgetbeheer worden ergere problemen zoveel mogelijk voorkomen. Het aantal door GKB in behandeling genomen zaken varieert en bedraagt 245 aan het eind van 2010. Ten opzichte van 2009 (210) is toch weer een toename zichtbaar van 16%. Door het budgetbeheer wordt de reguliere maandelijkse huur betaald en loopt de huurachterstand in principe niet verder op. Door het strakke incassobeleid is de huurachterstand gedaald ten opzichte van 2009. Figuur 1: aantal woningzoekenden 2010 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Aantal ingeschrevenen einde kwartaal 2.208 2.299 2.409 2.447 Aantal actieven* 635 617 649 640 *Dit zijn woningzoekenden met minimaal 1 reactie op een woning in de desbetreffende periode. 1e kwartaal 2e kwartaal Figuur 2: aantal voor verhuur aangeboden woningen in 2010 3e kwartaal Aantal aangeboden woningen 112 110 111 106 Aanbiedingsresultaat* 2,2 1,8 2,1 2,4 * Hoe vaak men een woning moet aanbieden om tot een verhuring te komen. 4e kwartaal In 2010 is bij 20 woningen het huurcontract vanuit Mercatus beëindigd. Het aantal huurbeëindigingen vanwege betalingsachterstand (18) is met 20% afgenomen ten opzichte van 2009. 3.7 Steunpunten voor wonen, zorg en welzijn Steunpunten in de dorpen en wijken dragen bij aan de onafhankelijkheid van onze klanten. Op die manier kunnen ze langer zelfstandig blijven wonen. Vanuit de keten wonen, zorg en welzijn zijn er diverse initiatieven geweest om steunpunten te realiseren in Creil en Ens. In Marknesse en Emmeloord waren die voorzieningen al aanwezig, maar wordt ook gewerkt aan uitbreiding. 1e kwartaal Figuur 3: aantal reacties per aangeboden woning in 2010 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Aantal reacties totaal 5.064 5.303 5.379 5.134 Gem. per woning 45 48 49 48 In het dorp Creil bevindt zich een authentiek gebouw met de naam het Saalicon. In de voormalige R.K. kerk Sint Nicolaas heeft Mercatus in 2003, tezamen met acht instellingen en bedrijven op het gebied van zorg en welzijn, een voor de regio uniek centrum geopend. jaarverslag 2010 21 Behouden en vergroten van de onafhankelijkheid

De acht instellingen en bedrijven leveren van hieruit hun zorg- en welzijnsdiensten aan de inwoners van Bant, Creil, Espel en Rutten. In 2010 is de resterende ruimte in het Saalicon verhuurd aan een logopediste. De Stuurgroep Wonen, Welzijn en Zorg Ens (WWZ) is in het leven geroepen om de wensen van Zorggroep Oude en Nieuwe Land (ZONL), de gemeente Noordoostpolder en Mercatus samen te brengen en af te stemmen. Ens is een zorgclusterdorp en alle betrokken partijen vinden dat ter plaatse voldoende aanbod van zorg dient te zijn. In 2009 heeft Mercatus in opdracht van de stuurgroep WWZ een haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar de mogelijkheid om het Hofje van Ens uit te breiden naar een multifunctioneel centrum. Dit is in 2010 gepresenteerd aan de stuurgroep. Helaas heeft de haalbaarheidsstudie niet tot concrete plannen geleid. Dit werd mede veroorzaakt door veranderde financieringsstructuren in de zorg. Mercatus wil toch de mogelijkheid open houden om in Ens een multifunctioneel centrum te realiseren. Hierbij moet gedacht worden aan ruimte voor zorg- en welzijnsgerelateerde activiteiten, gecombineerd met nieuwbouwwoningen voor meerdere doelgroepen. Bijvoorbeeld starterswoningen of seniorenwoningen, maar eventueel ook levensloopgeschikte woningen. In 2011 zal hier een besluit over genomen worden door Mercatus. In nauwe samenwerking met ZONL is in 2009 grond aangekocht aan De Balkan in Emmeloord voor de ontwikkeling van een woonzorgcomplex. In 2011 vindt nader onderzoek plaats waarbij randvoorwaarden worden opgesteld voor de ontwikkeling van deze locatie. Noordoostpolder en op Urk. Het aantal bedrijven dat deelneemt aan de kortingspas is in 2010 uitgebreid van acht naar elf. In juli 2010 hebben de mensen een schrijven ontvangen over de uitbreiding van het aantal bedrijven. In deze brief werden ook de spelregels nog een keer benadrukt. Eind 2010 hebben 1.760 huurders de nieuwe kortingspas voor 2011 ontvangen. Nieuwe huurders kunnen bij het tekenen van de huurovereenkomst de kortingspas aanvragen. 3.10 Voedselbank Mercatus ondersteunt het werk van de Voedselbank en biedt de vrijwilligers onderdak in een bedrijfsruimte op de begane grond van een flat in Emmeloord. Om tegemoet te komen in de huurkosten heeft Mercatus de Voedselbank gesponsord voor 3.000,--. Ook de gemeente Noordoostpolder heeft dit bedrag, in de vorm van een subsidie, aan de Voedselbank overgemaakt. 3.11 Ondersteuning bij tuinonderhoud In navolging op de samenwerking die Mercatus in 2009 is gestart met Groengroep de Populier van Stichting Triade, waarbij huurders voor wie het tuinonderhoud te zwaar wordt de mogelijkheid wordt geboden een abonnement af te sluiten, is dit in 2010 voortgezet. Voor een vast bedrag per maand wordt twee keer per jaar het zware werk in de tuin gedaan door Groengroep de Populier. Ook dat draagt bij aan onafhankelijkheid. Een verhuizing naar een woning zonder tuin is daarmee minder snel noodzakelijk. 3.8 WoonEnergie De woonlasten van onze klanten worden bepaald door de huurlasten en de energielasten. De klanten van Mercatus letten niet alleen meer op de huurprijs van de woning maar ook op de energiekosten van de woning. Met behulp van WoonEnergie biedt Mercatus haar huurders de mogelijkheid om de energielasten zo laag mogelijk te houden. WoonEnergie garandeert dat het altijd tot de top drie van aanbieders met de laagste energiekosten van het land behoort. Mercatus heeft in het geval van mutatie van de huurwoning of bij nieuwbouw, WoonEnergie bij de potentiële huurders of kopers onder de aandacht gebracht. 3.9 Kortingspas Huurders van Mercatus ontvangen desgewenst een kortingspas. Hiermee kan men 10% korting krijgen bij een aantal bedrijven in Behouden en vergroten van de onafhankelijkheid 22

DE VISIE EN DE DOELSTELLING 2011-2015 HIER STAAN WE VOOR: Onze woningvoorraad voldoet aan de volgende normen: Het aantal levensloopgeschikte woningen is verdubbeld t.o.v. 2010. Minimaal 90% van de woningen voldoet aan het basis kwaliteitsniveau. Minimaal 80% van de woningen heeft een subsidiale huurprijs onder de toeslaggrens (2 e aftopgrens). Minimaal 800 woningen hebben een subsidiale huurprijs onder de kwaliteitskortinggrens. Voor elke leeftijdcategorie is er aanbod van meer dan 3 woningtypen en minimaal 2 prijssegmenten. Binnen 2 jaar is voor elk dorp bepaald welke basisvoorzieningen nodig zijn. In 2015 is 50% van deze plannen door ons gerealiseerd. Jaarlijks inventariseren wij de behoefte bij doelgroepen aan aanvullende dienstverlening op het gebied van werk, inkomen, zorg en welzijn. Zonodig maken wij afspraken met andere partijen voor de realisatie hiervan. Wij staan garant voor adequate noodopvang van onze doelgroep. Indien nodig in samenwerking met andere partijen. Mercatus ondersteunt het werk van de Voedselbank en biedt de vrijwilligers onderdak in een bedrijfsruimte op de begane grond van een flat in Emmeloord. jaarverslag 2010 23

24

4 jaarverslag 2010 Een veilige en aantrekkelijke woonomgeving 25

Een veilige en aantrekkelijke woonomgeving 4.1 Inleiding Een veilige, aantrekkelijke en leefbare woonomgeving is evident voor de klant, maar ook voor Mercatus als verhuurder. In dit hoofdstuk komen onderwerpen en de BBSH-prestatievelden aan de orde die gerelateerd zijn aan de woonomgeving. Het afgelopen jaar zijn beheerplannen uitgewerkt per wijk en/of dorp. Vervolgens zijn actieplannen uitgeschreven en deze actieplannen zijn begroot voor 2011. Het afgelopen jaar is de functie van huismeester uitgebreid in aantal en in de breedte van de functie. Leefbaarheid is voor Mercatus zo belangrijk dat de huismeester een wijkbeheerder wordt en dat hiervoor twee medewerkers beschikbaar zijn. Het Integraal Gebiedsgericht Werken (IGW) is geëvalueerd. Alle vier betrokken partijen (gemeente, politie, de welzijnsorganisatie en Mercatus) hebben aangegeven dit project te willen voortzetten. 4.2 Overleg met belangenhouders Jaarlijks nodigt Mercatus alle stakeholders uit om mee te praten over een actueel onderwerp zodat een bijdrage aan de beleidsontwikkeling van Mercatus wordt bereikt. Aangezien twee strategische doelstellingen van Mercatus gaan over de toekomst van de dorpen (basisvoorzieningen en integrale dorpsvisie vertaald naar beheerplannen) en ook de gemeente deze doelen nastreeft werd dit jaar de samenwerking gezocht met de gemeente Noordoostpolder. Het onderwerp van het gezamenlijk georganiseerde symposium was de 4 W s van een dorpsvisie, waarbij de volgende vragen aan de orde kwamen: Waarom een dorpsvisie? Wat is het doel? Welke werkwijze wordt gebruikt? Wie zijn betrokken? Naast de organisatoren waren diverse vertegenwoordigers van de dorpen aanwezig, evenals de politie, zorg- en welzijnsorganisaties, Stichting Huurdersbelang Mercatus en het ROC. Eerst was er een gezamenlijke aftrap, waarbij Gustav Breuer (senior adviseur bij AAG) een inleiding gaf over het onderwerp. Hierbij kwamen de vier centrale vragen aan de orde. Vervolgens kwamen de deelnemers zelf in actie tijdens twee verschillende workshops. In de workshops werd geïnventariseerd welke onderwerpen men bij het maken van een dorpsvisie aan de orde wil laten komen, welke informatie bij de verschillende partijen al aanwezig is, wie welke rol wil hebben en welke valkuilen en knelpunten de deelnemers verwachten. De uitwerking van de workshops is met het verslag naar de deelnemers verstuurd, zodat de uitkomsten kunnen worden gebruikt bij het vervolg. De avond werd afgesloten met een terugkoppeling naar alle deelnemers en de belofte van de organisatoren om in januari 2011 te komen met een spoorboekje waarin staat welke stappen worden voorgesteld om het gezamenlijk eindresultaat te bereiken. 4.3 Ontwikkelingen Nagele In vervolg op het Onderzoekslab Nagele, dat werd opgestart door Atelier Rijksbouwmeesters, heeft een aantal architecten in opdracht van de gemeente en Mercatus een advies gegeven over de spelregels waarbinnen toekomstige ontwikkelingen in Nagele kunnen plaatsvinden. Dit advies is nodig om daarmee het monumentale karakter van het dorp te herstellen. Mercatus en de gemeente hebben op basis van dit advies gezamenlijk drie sleutelprojecten benoemd, waaraan de komende jaren invulling wordt gegeven. De gemeente neemt het initiatief voor de aanpak van het centrumgebied en Mercatus voert een aantal onderhoudsprojecten uit, waarbij rekening wordt gehouden met de eenheid in uitstraling en de architectuurhistorische waarde van het oorspronkelijke ontwerp. Daarnaast is op het gebied van openbare ruimte/leefbaarheid een aantal projecten benoemd waaraan gezamenlijk invulling wordt gegeven binnen het IGW. De bewoners van Nagele zijn tijdens een informatieavond in oktober 2010 over de plannen geïnformeerd. 4.4 Herstructurering polderdorpen Het Oversticht, kennis- en adviesorganisatie voor ruimtelijke kwaliteit en ruimtelijk erfgoed, nam samen met de gemeente Noordoostpolder en Mercatus het initiatief om onderzoek te doen naar de dorpskernen in de Noordoostpolder. Het resultaat is vertaald naar twee boeken: DNA van een dorp als bouwsteen voor de toekomst deel 1 en 2. Het eerste deel is het statische deel waar de kwaliteiten en kenmerken per dorp worden beschreven. In het tweede, meer dynamische deel, worden de opgaven en ontwikkelingsmogelijkheden per dorp beschreven. Het onderzoek geeft daarmee kaders en inspirerende ideeën hoe bij aanpassingen in de dorpen rekening te houden met de oorspronkelijke waarden/gedachten. 4.5 IGW Samen met onze maatschappelijke partners Carrefour (Welzijn), politie en de gemeente is er in 2010 veel in de twee gebiedsteams geïnvesteerd. Dit heeft geleid tot veel aansprekende leefbaarheidsprojecten en een intensievere samenwerking met onze huurders en overige inwoners uit de Noordoostpolder. Binnen de samenwerking benaderen wij met Een veilige en aantrekkelijke woonomgeving 26