In het land zijn veel verschillende initiatieven op gebied van water en evacuatie. Het project Water en Evacuatie bundelt de kennis en ervaringen en ontwikkelt praktische handreikingen op verschillende thema s. Met deze handreikingen kunnen veiligheidsregio s en crisispartners in hun eigen regio de risico s en gevolgen (domino-effecten) van wateroverlast en overstroming in kaart brengen en maatregelen hiervoor nemen. De informatie helpt burgers zich beter voorbereiden op de gevolgen van wateroverlast en overstroming. Coördinatieplan (dreigende) overstroming Noord-Holland In Noord-Holland werken de Veiligheidsregio s Zaanstreek-Waterland, Amsterdam-Amstelland, Noord- Holland Noord en Kennemerland samen met Rijkswaterstaat, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en de Provincie Noord-Holland aan een coördinatieplan voor een dreigende overstroming of grootschalige wateroverlast in Noord-Holland boven het Noordzeekanaal. Voor het tot stand brengen van dit coördinatieplan zijn de afgelopen maanden diverse werksessies georganiseerd, waaronder bijvoorbeeld een werksessie Evacuatie. Tijdens deze werksessies werden de (tussen)producten van het project gehanteerd. Hierdoor hebben wij goed kunnen kijken of de producten ook aansluiten bij de dagelijkse praktijk van de Veiligheidsregio s en de waterpartijen. Concept handreikingen project getest in pilot gemeente Dordrecht De gemeente Dordrecht werkt de afgelopen jaren samen met partners aan het ontwikkelen van een Meerlaagsveiligheid strategie op het gebied van waterveiligheid. De ambitie om te werken met deze strategie vindt zijn oorsprong in de unieke casus die het Eiland van Dordrecht vormt. Het gaat om een dijkring met beperkte evacuatiemogelijkheden met gunstig gelegen regionale keringen. Dit maakt het mogelijk om op een meerlaagse manier naar waterveiligheid te kijken. Samen met het Waterschap Hollandse Delta, Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid, Provincie Zuid- Holland en het ministerie van Infrastructuur en Milieu, werkt de gemeente momenteel aan het vervolg MIRT-onderzoek: Operationalisering Strategie Zelfredzaam Eiland van Dordrecht. Een onderdeel binnen dit MIRT-onderzoek is het opstellen van een Waterveiligheidsplan. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de concept handreikingen die binnen het project worden ontwikkeld. De case Dordrecht levert als lerende pilot direct terugkoppeling op de toepassing van de handreikingen.
Uiteindelijk dient het Waterveiligheidsplan volgend jaar september te voorzien in een adaptief plan waarmee: In de koude fase ruimtelijke adaptatie en crisisbeheersing kan worden aangestuurd (informatie bewoners, handelingsperspectief, inrichting vitale infrastructuur, etc.) Actief gehandeld kan worden in een dreigingsfase (omgaan met onzekerheden, gedeeltelijk preventief evacueren, verticaal evacueren, inzet shelters, realistische inzet materieel, etc.) Informatie kan worden ontsloten in de redding/herstel fase (redding capaciteiten/prioriteiten, prioritaire vitale infrastructuur, etc.) Voor de eerste fase (impactanalyse), in de ontwikkeling van het Waterveiligheidsplan wordt samen gewerkt met HKV als kennispartner. Voor de impactanalyse zijn in de eerste workshop, samen met de regionale partners (o.a. netbeheerders, Omgevingsdienst), overstromingsscenario's besproken en vastgesteld. Begin oktober vindt de tweede workshop over domino-effecten binnen vitale infrastructuur, tijdens de overstromingsscenario's plaats. Naast het gebruik van de handreikingen vindt binnen ook een onderzoek naar de redding operatie en gezondheidsaspecten, plaats binnen Dordrecht. Hiervoor wordt half september een enquête uitgezet onder inwoners van Dordrecht, waarin gevraagd wordt naar de zelfredzaamheid in het geval van verticale evacuatie. Meer informatie over de pilot is op te vragen bij Marcel Matthijsse. Voortgang deelprojecten Informatie-uitwisseling De handreiking informatiebehoefte is recent afgerond en ter vaststelling gezonden aan het opdrachtgeversteam. Nu de informatiebehoefte is bepaald, wordt in dit project verder gewerkt aan hoe en met welke systemen de informatie gedeeld kan worden en wat hiervoor nodig is. Op 21 en 22 september vindt een oefening plaats bij Waterschap Rivierenland waarin dit centraal zal staan. Dit zal uiteindelijk ook in een handreiking resulteren die de veiligheidsregio s en de waterbeheerders kunnen gebruiken om hun samenwerking te versterken. Ten slotte worden in dit deelproject rolbeschrijvingen opgesteld voor informatie coördinatoren en liaisons voor zowel medewerkers van de veiligheidsregio s als de waterpartners. Naar verwachting zal dit eind 2016 gereed zijn. De pilotversie van de Handreiking Regionale Informatiebehoefte voor Veiligheidsregio's en Crisispartners leest u hier. Handreiking impactanalyse en evacuatiestrategie We kijken terug op een succesvolle samenwerking met het IFV bij het tot stand brengen van de handreiking Impactanalyse. We hebben er daarom voor gekozen om met het IFV verder te gaan met het ontwikkelen van de handreiking Evacuatiestrategie. Dit wordt een compacte handreiking waarbij de veiligheidsregio s, op basis van de impactanalyse die zij gaan maken, één of meerdere evacuatiestrategieën kunnen bepalen. Deze strategieën moeten zoveel mogelijk generiek toepasbaar zijn, zodat zij niet alleen bij een (dreigende) overstroming kunnen worden toegepast, maar ook bij andere dreigingen of rampen. De startbijeenkomst voor dit deelproject vindt plaats op 29 augustus.
De pilotversie van de Handreiking Impactanalyse Ernstige Wateroverlast en Overstromingen leest u hier. Stimuleren samenredzaamheid De concept handreiking voor samenredzaamheid is op 30 augustus in het kernteam samenredzaamheid besproken. De handreiking geeft veiligheidsregio s handvatten om de communicatie in de vier niveaus vorm te geven: informeren, alerteren, waarschuwen en alarmeren. Versterken kennis Geconstateerd is dat in de wereld van de veiligheidsregio s er geen centrale begrippenlijst is. Natuurlijk zijn er wel dit soort lijsten of definities in documenten, maar die zijn niet op één plaats te vinden. Begrippen uit de waterwereld zijn voor iedereen in de veiligheidsregio al te vinden op de Helpdeskwater.nl. Omgekeerd is dit nu wat lastiger. In september wordt gestart met het samenstellen van zo n lijst. In eerste instantie gaat het om verzamelen van wat er in diverse documenten etc. al is opgeschreven. Wie mee wil zoeken naar begrippen en definities is van harte welkom. Stuur een mailtje naar m.matthijsse@vrzeeland.nl en je krijgt nadere informatie. Secretaris project : Josine Vos Josine Vos is sinds september 2015 betrokken bij het project Water en Evacuatie als secretaris. Josine: Alweer bijna een jaar ben ik werkzaam als secretaris bij het project. Het is een zeer dynamisch project waarin alle facetten van veiligheid naar voren komen. In het dagelijks leven ben ik werkzaam bij Veiligheidsregio Hollands Midden, bij de directie risicobeheersing. Hier ben ik onder andere projectleider voor het Regionaal Risicoprofiel. Daarbij ben ik ook secretaris van het Landelijk Netwerk Regionaal Risicoprofiel. Deze werkzaamheden kenmerken zich door een vooral generalistische insteek. Het is een leuke afwisseling om nu meer specialistisch bezig te zijn met Water en Evacuatie. Als secretaris verbind ik de inhoud met het proces. Ik bewaak de voortgang van het project, zorg dat producten op tijd worden geleverd, organiseer bijeenkomsten en ondersteun waar nodig. Zo ook bij de regiobijeenkomsten die wij in het voorjaar hebben georganiseerd, waar de meesten mij waarschijnlijk wel ontmoet hebben. Realisatieteamleden project betrokken bij Netwerkdag Water Op donderdag 13 oktober 2016 organiseert het Ministerie van Infrastructuur en Milieu de jaarlijkse Netwerkdag Water. Het thema van dit jaar is Risicobewustzijn en
SAMENredzaamheid. De dag is bedoeld voor professionals die betrokken zijn bij het crisismanagement rond water, zoals bestuurders, directeuren en managers, crisis- en calamiteitencoördinatoren, inhoudelijke adviseurs, beleidsmedewerkers, communicatieprofessionals en waterspecialisten. Zij worden deze Netwerkdag in hun rol als burger gezet. Het ochtendprogramma bestaat uit een plenair deel, waarin verschillende sprekers hun beeld over en ervaringen op het thema geven. In de middag vindt een vijftal break-out sessie plaats. Twee daarvan worden gegeven door leden van het Realisatieteam project. Gertjan Winter begeleidt de workshop Marken : Met bewoners op Marken wordt al langer samengewerkt op het gebied van dijkverbetering, ruimtelijke inrichting en rampenbestrijding. Hoe betrek je bewoners daarbij? Marcel Matthijsse geeft de workshop Maak dat je wegkomt en neemt deelnemers mee naar de verschillende stadia van een watercrisis waarbij hij ook inzicht geeft in de complexiteit van evacueren. Let op je mailbox want binnenkort verstuurt het ministerie van IenM de definitieve uitnodiging voor de Netwerkdag Water. Agenda: De deelprojecten gaan de komende periode aan de slag en hebben ieder hun eigen bijeenkomsten. Leden van het realisatieteam project zijn aanwezig bij: 21 en 22 september: VERA Masterclass standaarden informatie-uitwisseling overstromingen. 13 oktober: Netwerkdag water in Dalfsen, door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Meer informatie via: taneesha.gendaram@rws.nl. 3 november: Nationaal Deltacongres 2016, Apeldoorn http://www.deltacommissaris.nl/nationaaldeltacongres Vragen? Je kan je vragen stellen aan Josine Vos, josine.vos@brandweer.vrhm.nl, en/of stellen aan de waterexpert van jouw regio. Aan-/afmelden voor de nieuwsbrief Ken je mensen in jouw netwerk voor wie deze nieuwsbrief ook interessant is? Stuur hem dan door. Zij kunnen zich aanmelden voor de nieuwsbrief bij Josine Vos, josine.vos@brandweer.vrhm.nl. Project Het project is één van de zes projecten van de Strategische Agenda die door het Veiligheidsberaad is opgesteld. Drie van deze projecten, waaronder Water en Evacuatie, worden samen met het ministerie van Veiligheid en Justitie uitgewerkt. De Stuurgroep Management Watercrises en Overstromingen (SMWO) is mede opdrachtgever van het project. Doel is om de samenwerking tussen veiligheidsregio s, Rijk, publieke en private crisispartners te verbeteren. Dit versterkt de risico- en crisisbeheersing om
maatschappelijke ontwrichting te voorkomen. Realisatieteam Het realisatieteam bestaat uit: Marcel Matthijsse: projectleider en thema versterken kennis water en evacuatie, m.matthijsse@vrzeeland.nl Josine Vos, projectsecretaris, josine.vos@brandweer.vrhm.nl Paul Spaan, thema standaard voor informatie-uitwissing water en evacuatie, pspaan@valleiveluwe.nl Gertjan Winter, thema handreiking impactanalyse en evacuatiestrategie, g.winter@vrzw.nl Ingrid van den Berg, thema instrumenten voor stimuleren samenredzaamheid en communicatie over het project, iberg@ghorhm.nl Edith Kuijper, liaison ministerie Infrastructuur en Milieu en Rijkswaterstaat, edith.kuijper@rws.nl Nils Ligthart, liaison ministerie Veiligheid en Justitie: c.n.ligthart@nctv.minvenj.nl