Klaar voor een grieppandemie Continuïteitsplan
Inleiding Tijdens een grieppandemie (zie bijlage 1) kan de continuïteit van het onderwijs ern de bedrijfsvoering van MOVARE * onder druk komen te staan. Mogelijk blijft op het hoogtepunt van een griepgolf een derde van de mensen thuis. Er zijn dan minder medewerkers aan het werk om alle activiteiten en processen door te laten gaan. Een pandemie heeft daardoor gevolgen voor diverse gebieden: leerlingen, personeel, leveranciers, middelen etc. Dit continuïteitsplan beschrijft hoe MOVARE omgaat met een ernstige grieppandemie én welke maatregelen genomen worden om het dagelijkse werk zoveel als mogelijk door te laten gaan. Daarnaast biedt het informatie en handvatten voor werknemers en leidinggevenden. Het continuïteitsplan start met het risicoprofiel: wat zijn onze kritieke processen, welke ondersteunende processen en middelen hebben we daar voor nodig en welke maatregelen treffen we om ons weerbaar te maken. Deel 1 van dit continuïteitsplan beschrijft het risicoprofiel en aanpak kwetsbaarheden. In deel 2 wordt nader ingegaan op de maatregelen die getroffen kunnen worden bij een ernstige grieppandemie. De interne organisatie bij een pandemie wordt in deel 3 toegelicht. Geachte schooldirectie, In het voorliggende continuïteitsplan worden heel veel maatregelen genoemd ter voorkoming dan wel ter beperking van besmetting met het griepvirus. Lang niet alle maatregelen zullen op uw school te realiseren zijn. Beschouw dit plan dan ook als een richtlijn. * scholen/bestuursbureau CvB/fb-jw/bz-090923 pagina 2-7
1. Risicoprofiel Het risicoprofiel bestaat uit drie onderdelen: 1. Kritieke processen Bij de kritieke processen is onderscheid gemaakt in processen die niet uit mogen vallen en processen die 2 weken (duur piekperiode griepgolf) en 9 tot 12 weken kunnen uitvallen (duur griepgolf). Voorbeelden van kritieke processen zijn de continuïteit van het onderwijs (het lesgeven), de directievoering op scholen en personeelszaken (P&O). 2. Kritieke ondersteunende processen De kritieke processen zijn op hun beurt afhankelijk van ondersteunende processen. Ook hiervan moet de continuïteit gegarandeerd zijn. Voorbeelden van kritieke ondersteunende processen zijn ICT en facilitaire voorzieningen (o.a. schoonmaak). Activiteiten zoals schoolreizen, studiedagen en congressen zijn niet kritiek of minder kritiek. Er kan voor worden gekozen om deze stil te leggen of met een lage prioriteit door te laten gaan. 3. Weerbaarheidsmaatregelen Weerbaarheidsmaatregelen die in algemene zin het vaakst worden toegepast, zijn: - verantwoordelijkheidstoedeling; - vervanging/mandatering; - brede inzetbaarheid/functieroulatie; - vastlegging basis- en spoedprocedures; - alternatieve overlegvormen. CvB/fb-jw/bz-090923 pagina 3-7
2. Zorgmaatregelen Naast maatregelen om de organisatie draaiende te houden, moeten er ook maatregelen getroffen worden die gericht zijn op de zorg van de medewerkers: Personeelsbeleid Medewerkers kunnen ziek worden: o Indien een medewerker griepverschijnselen vertoont, gaat onderstaand scenario in werking; o Indien een medewerker voor zieken of naasten moet zorgen, kan gebruik worden gemaakt van de bijzondere verlofvormen (CAO/PO, artikel 8.8); o Voor personeel dat naar het buitenland reist, geldt dat reizen naar internationale getroffen gebieden beperkt moeten worden; o De gezondheid van werknemers die uit regio s komen waar veel griepgevallen voorkomen, wordt extra gevolgd. Hoe te handelen in geval van een medewerker met griepverschijnselen Symptomen De verschijnselen die het meest voorkomen zijn: koorts (38 graden Celsius of hoger) koude rillingen hoofdpijn spierpijn moeheid droge hoest Het hoesten kan lang aanhouden. De overige klachten verdwijnen meestal na 2 tot 7 dagen. Ziekmelding Schooldirecteur of diens plaatsvervanger ontvangt een telefoontje van een medewerker die denkt dat hij/zij besmet is met het griepvirus: 1. Zoek deze werknemer niet op als dat niet nodig is. Handel zoveel mogelijk telefonisch af; 2. Vraag de medewerker contact op te nemen met de huisarts en pas weer naar het werk te komen als deze helemaal is hersteld; 3. Geef bij de ziekmelding duidelijk aan dat het om griepverschijnselen gaat. Ziek tijdens werk Indien een medewerker griepverschijnselen op het werk vertoont deze medewerker naar huis sturen. Vermindering sociale contacten Het griepvirus verspreidt zich vooral via de lucht door hoesten, niezen en praten. Besmetting vindt plaats via de handen of door het virus in te ademen. Het griepvirus kan een afstand van ongeveer één meter tussen twee mensen overbruggen. Na besmetting duurt het een paar dagen voordat iemand ziek wordt. In die periode is die persoon al wel besmettelijk en steekt andere mensen aan. Vermindering van contact tussen personen gaat verspreiding van het virus tegen. Mogelijkheden om contact met personen met griep te voorkomen: o Mededeling ophangen bij ingang waarin werknemers en bezoekers verzocht wordt niet binnen te komen als ze griepsymptomen hebben. o Zieke personen thuis laten blijven (zie ook Personeelsbeleid ) o Werknemers naar huis sturen bij acute griepverschijnselen Mogelijkheden om contact met anderen te verminderen: o Gebruik maken van telefoon o Handen schudden vermijden o Openbaar vervoer waar mogelijk vermijden (in ieder geval spitsdrukte voorkomen) o Niet-essentiële reizen vermijden Hygiëne Mogelijke maatregelen ten aanzien van persoonlijke hygiëne: CvB/fb-jw/bz-090923 pagina 4-7
o Handen wassen met water en zeep. Handen drogen met papieren handdoekjes. Deze gelijk in vuilnisbak gooien. o Zo min mogelijk ogen, neus en mond aanraken o Papieren zakdoekjes gebruiken tijdens hoesten/niezen. Zakdoekje direct weggooien. Handen daarna wassen met water en zeep. Zeep en papieren handdoeken zijn op de scholen beschikbaar. Bedrijfsvoering Om de continuïteit in de bedrijfsvoering zoveel als mogelijk te bewaken, is het van belang achterwacht te regelen voor medewerkers, met name sleutelfiguren. CvB/fb-jw/bz-090923 pagina 5-7
3. Continuïteitsmanagement Stichting Continuïteitsmanagement vraagt om het stellen van inhoudelijke prioriteiten, maar ook het verdelen van verantwoordelijkheden binnen de organisatie. Binnen onze organisatie maken de volgende personen deel uit van het continuïteitsteam: o Frank Bruijenberg/Hans Roelvink o Marina de Man/Anny Jeurissen o John Wevers/Linda Noteborn o Andrew Simons/Giel van Kaam Als coördinator van het continuïteitsteam bij een grieppandemie is aangewezen: Frank Bruijenberg/ John Wevers Het continuïteitsteam draag onder andere zorg voor o Informeren personeel over grieppandemie en maatregelen o Informeren personeel over richtlijnen voor ziekteverlof en bijzonder verlof o Informatie beschikbaar stellen over grieppandemie, hygiënische maatregelen, medische en sociale zorg, mogelijke behandelingen, maatregelen Scholen Uitgangspunten: het onderwijsproces moet zo lang mogelijk doorgaan; sluiten van de school is laatste optie; indien er zoveel kinderen of leerkrachten ziek zijn dat de continuïteit van het onderwijs in het gedrang komt contact opnemen met de regiodirecteur. Hij bepaalt samen met de Inspectie van het onderwijs de vervolgstappen. Belangrijke zaken om uitgangspunten te realiseren: a. Voorzorg overzicht van verantwoordelijkheden (benoem vervangers voor directeur en andere sleutelfiguren. Deze namen doorgeven aan het bestuursbureau (P&O@movare.nl) om zo de aanspreekpunten van de scholen te weten; Vooraf bedenken/bespreken creatieve oplossingen (o.a. samenvoegen van groepen) Inventariseren van inzetbaarheid leerkrachten, samenwerkingsmogelijkheden met ouders en inzet stagiaires b. Zorg uitvoering geven aan het proces van creatieve oplossingen bestuur in kennis stellen van het creatieve proces (regiodirecteuren@movare.nl) c. Nazorg evalueren van het proces CvB/fb-jw/bz-090923 pagina 6-7
Bijlage 1 Factsheet grieppandemie Verschillen tussen seizoensgriep en griepepidemie Griep is een besmettelijke ziekte van de luchtwegen veroorzaakt door een griepvirus. Van een echte griep zijn mensen flink ziek. Dit in tegenstelling tot allerlei andere virusinfecties van de luchtwegen die vergelijkbare symptomen hebben maar ten onrechte griep genoemd worden. De symptomen van griep ontstaan vaak plotseling. De verschijnselen die het meest voorkomen zijn: koorts (38 graden Celsius of hoger) koude rillingen hoofdpijn spierpijn moeheid droge hoest Het hoesten kan lang aanhouden. De overige klachten verdwijnen meestal na 2 tot 7 dagen. Mensen met griep zijn al kort besmettelijk voordat ze symptomen hebben en zich ziek voelen. Dus op het oog gezonde mensen verspreiden al wel het virus waardoor andere mensen ziek worden. In Nederland kent iedere winter zijn griep. Van een epidemie is sprake als meer dan 600 per 100.000 mensen griep heeft. Gemiddeld duurt een winterse griepepidemie acht weken, waarin gemiddeld vijf procent van de bevolking griep krijgt. Bron: LCI protocol Influenza Grieppandemie Een grieppandemie is een uitbraak van griep die wereldwijd plaatsvindt als er een nieuw griepvirus ontstaan is waar niemand weerstand tegen heeft. Wanneer er in de bevolking geen algemene weerstand tegen zo n nieuw virus bestaat, kan de ziekte zich snel verspreiden over de wereld en zo een pandemie veroorzaken. Kenmerken van een grieppandemie zijn: het ontstaat en verspreidt zich snel; het duurt gemiddeld twaalf weken; de piek van ziektegevallen ligt in week 6 van de pandemie; veel mensen kunnen ernstig ziek worden; er overlijden meer mensen dan tijdens een gewone seizoensgriep; er wordt een groot beroep gedaan op instellingen in de gezondheidszorg; het leidt direct en indirect tot grootschalige personeelsuitval gedurende langere tijd. CvB/fb-jw/bz-090923 pagina 7-7